Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΜΑΡΤΙΑΣ...

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΜΑΡΤΙΑΣ... ΕΒΛΕΠΕ το ΤΕΛΕυταίο της τσιγάρο να πεθαίνει καθώς το πίεζε μανιασμένα με τα δάχτυλά της στο κρυστάλλινο τασάκι του σαλονιού. Εκείνη τη στιγμή σκέφτηκε ότι κι η ίδια αργοπέθαινε μέσα της, ανήμπορη να δώσει απαντήσεις στα βασανιστικά της ερωτήματα, αυτά που της τύλιγαν το λαιμό και της έκοβαν την ανάσα. Ήταν η τέταρτη μέρα μέσα στην ίδια εβδομάδα που ο άντρας της, ο Αλέξανδρος, αργούσε να επιστρέψει στο σπίτι. Οι δικαιολογίες του έμοιαζαν με τις μάταιες προσπάθειες μιας πεταμένης στο δρόμο εφημερίδας να κρατηθεί από το δυνατό αέρα που την παρασέρνει. «Μα σοβαρολογείς τώρα; Καίγομαι! Έχω τόση δουλειά, να την παρατήσω; Και τι θα κάνουμε; Δε βλέπεις ότι έχει έρθει για τα καλά η κρίση;» της είπε τις τρεις προηγούμενες φορές, που πρέπει όπως τα υπολόγισε εκείνη να είχε επιστρέψει τα χαράματα. Οι σκέψεις της όμως έπεφταν πάνω σε ψηλό τοίχο. Δουλειά, δουλειά, δουλειά... Γιατί όμως δε σηκώνει το κινητό του τηλέφωνο; Και τι δουλειά είναι αυτή που κάθε μέρα κρατάει ως τα χαράματα; Εισαγωγές - εξαγωγές ήταν το επάγγελμα του Αλέξανδρου. Τι να εισάγει και τι να εξάγει στη μία και τις δύο η ώρα τη νύχτα; Τέτοιες ώρες γίνονται άλλου είδους εισαγωγές - εξαγωγές... 5 fegariapopetra005s069.indd 5

ΜΕνιοσ ΣΑΚΕΛΛΑΡοπουλοσ 6 Αυτή τη φορά ήταν αποφασισμένη να τον περιμένει, έστω κι αν αισθανόταν σακατεμένη από την απίστευτη κούραση της μέρας. Ακόμα κι αν χρειαζόταν να πιει όλο το βραστήρα του καφέ για να μείνει ξύπνια, θα το έκανε. Έπρεπε να ξεκαθαρίσει μια και καλή το θέμα των «εισαγωγών - εξαγωγών». Αρχικά είπε να βάλει ένα ποτό για να πνίξει πιο εύκολα την αγανάκτηση και τη λύπη της, εκείνο το κενό που υπήρχε μέσα της. Κατάλαβε όμως ότι αυτό θα την έστελνε γρηγορότερα για ύπνο, κι έτσι η μόνη λύση ήταν ο καφές, που ήταν βέβαιο ότι την πείραζε στο στομάχι. Αναγκαίο κακό, σκέφτηκε, και γέμισε την κούπα της μέχρι πάνω. Η κούπα... Πόσο την αγαπούσε εκείνη την κούπα... Ήταν ενθύμιο από το γαμήλιο ταξίδι τους στην Πράγα, πριν από σχεδόν πέντε χρόνια. Είχαν τελειώσει τη βόλτα τους στη Γέφυρα του Καρόλου και, βγαίνοντας στην πλατεία, πίσω από το παλιό δημαρχείο, την αγόρασαν από κάποιο υπαίθριο πωλητή, που με ένα ειδικό μηχάνημα τύπωνε μια φωτογραφία πάνω της. Στη δεξιά της μεριά απεικόνιζε τον καθεδρικό ναό του Αγίου Βίτου, στην αριστερή το καταπληκτικό αστρονομικό ρολόι, ενώ στη μέση έστεκε εκστασιασμένο το ερωτευμένο ζευγάρι. Τώρα ήθελε να τη θρυμματίσει, γιατί έτσι κομμάτια και θρύψαλα ήταν η ψυχή της. Άλλο Αλέξανδρο είχε γνωρίσει τότε, όταν το ταξιδιωτικό γραφείο στο οποίο εργαζόταν εκείνη την εποχή την είχε στείλει να κάνει την ξενάγηση σε πέντε Έλληνες επιχειρηματίες που βρίσκονταν στην πρωτεύουσα της Τσεχίας. Ήταν από τις καλύτερες ξεναγούς-διερμηνείς, αριστούχος της σχολής της, και η τρέλα της με τις ξένες γλώσσες την είχε ωθήσει να μάθει και ορισμένες σπάνιες, όπως τα τσέχικα. Ακόμα θυμόταν ότι ο ένας από τους πέντε VIP της παρέας, ο Αλέξανδρος Χολέβας, ξεχώριζε για την ευστροfegariapopetra005s069.indd 6

ΦΕγγΑΡΙ ΑΠΟ ΠΕΤΡΑ φία και την ευφράδειά του, την απίστευτη παρατηρητικότητά του, αλλά και το ενδιαφέρον του για όλα όσα έβλεπε. Οι άλλοι τέσσερις βαριόντουσαν αφόρητα, και συχνά πυκνά, ακόμα και μπροστά σε αδιανόητης ομορφιάς μνημεία, ηλικίας εξακοσίων ετών, συζητούσαν για αυτοκίνητα, ποδόσφαιρο ή παλαιωμένα ουίσκι που έκαναν τη διαφορά. Όχι μόνο δεν άκουγαν την ξεναγό, αλλά σχεδόν ούτε που κοιτούσαν τα μνημεία. Έτσι την κέρδισε, μετά από σκληρή μάχη βέβαια. Το κάστρο της Μανιάτισσας Σμαράγδας Γιατράκου έμεινε απόρθητο για καιρό, γιατί δεν την ενδιέφεραν ούτε τα εφήμερα ως προς τις σχέσεις ούτε τα πολλά χρήματα που διέθετε κι αυτό ήταν φανερό ο Αλέξανδρος Χολέβας. Του το είχε ξεκαθαρίσει από την πρώτη στιγμή: «Δε με νοιάζουν τα λεφτά σου, μόνο το εσωτερικό με αφορά». Όχι ότι κακόπεσε. Στα τριάντα εφτά του τότε, ο Αλέξανδρος ήταν κινούμενος πειρασμός. Γκριζομάλλης σαν τον Τζορτζ Κλούνεϊ, με ωραία κορμοστασιά, κληρονομιά από το πόλο, με το οποίο είχε ασχοληθεί πολλά χρόνια, ιδιαίτερα γοητευτικός σε όλα του και πολύ αρρενωπός, σε βαθμό ώστε και η ίδια να απορεί πώς την επέλεξε. Στα είκοσι έξι της, δεν ήταν άσχημη, απλώς δεν είχε καμία σχέση με τις καλλονές που κυκλοφορούν στους ελληνικούς δρόμους. Ήταν μια λεπτοκαμωμένη ξανθιά με καστανά μάτια. Ό,τι έχανε από το στήθος το κέρδιζε από τα καλλίγραμμα πόδια της, το πιο δυνατό της σημείο. Πάντως, είχε ένα πρόσωπο που το συμπαθούσες αμέσως, γιατί ήταν ζεστό και πολύ ανθρώπινο. Όμως η τολμηρή πάντα ήταν Μανιάτισσα τον είχε ρωτήσει μια φορά τι της βρήκε. «Ο τύπος σου, αυτό το... κυριλέ που αποπνέεις, το κλασάτο δηλαδή, ο χαρακτήρας σου, οι τρόποι σου, η ψυχή σου, το αθώο χαμόγελό σου, η καλοσύνη σου, η ηρεμία και η πραότητα που βγάζεις, όλα αυτά είναι για μένα διαβατήριο επιτυχίας. 7 fegariapopetra005s069.indd 7

ΜΕνιοσ ΣΑΚΕΛΛΑΡοπουλοσ 8 Κι έπειτα, μωρό μου, είμαι βιτσιόζος με τα γυναικεία δάχτυλα και πόδια. Και τα δικά σου είναι για διαφήμιση του Armani!» ήταν η απάντηση που πήρε. Αυτός ο τόσο γοητευτικός άντρας, που εμφυσούσε εμπιστοσύνη και ζεστασιά γι αυτό άλλωστε τον ερωτεύτηκε παράφορα, έγινε με τον καιρό ένας μυστικοπαθής άνθρωπος με τον οποίο πολύ σπάνια μπορούσε πλέον να συζητήσει. Όχι μόνο γιατί είχε γίνει κλειστός σαν στρείδι, αλλά κι επειδή πάντα έλειπε. Εκεί, μέσα στην πικράδα του σκέτου καφέ, η Σμαράγδα σκέφτηκε δύο πράγματα που έπαιξαν μεγάλο ρόλο στη μεταστροφή του Αλέξανδρου, τα οποία όμως εκείνη δεν είχε δει τόσο καθαρά εγκαίρως, ίσως γιατί εξακολουθούσε να είναι παράφορα ερωτευμένη, ενδεχομένως δε και τυφλή... Λίγο μετά αφότου γέννησε το δεύτερο παιδί τους, την Ελευθερία, ο Αλέξανδρος έπαψε να είναι στοργικός, όπως ήταν στην πρώτη της εγκυμοσύνη, όταν έφερε στον κόσμο τον Αλκιβιάδη. Η ίδια τράβηξε το κουπί, γιατί εκείνος είχε πάντα δουλειές. Ακόμα κι όταν αναγκάστηκε να μείνει στο μαιευτήριο περισσότερες μέρες, επειδή παρουσίασε αιμορραγία, ενώ το μωράκι, πέρα από τον ίκτερο που είχε εκδηλώσει, μπήκε στη θερμοκοιτίδα λόγω αναπνευστικών προβλημάτων, εκείνος έφυγε σε ταξίδι για δουλειές, οι οποίες, όπως της είπε, δεν μπορούσαν να περιμένουν, γιατί ήταν σημαντικές. Εκείνη τη νύχτα που της ανακοίνωσε, χωρίς πολλές λεπτομέρειες, ότι θα φύγει για την Τουρκία η Σμαράγδα έκλαιγε ως το ξημέρωμα, αδυνατώντας να κατανοήσει πώς η όποια δουλειά μπορούσε να είναι πιο σημαντική από την ίδια και το μωρό. Κι ήταν η πρώτη φορά που θα έμενε κι ο Αλκιβιάδης δίχως έναν από τους γονείς του... Αυτή η σκέψη και μόνο την οδήγησε να ψάξει με μανία «ένα τσιγάρο και τι στον κόσμο». Το άδειο πακέτο την έκανε να ανοίfegariapopetra005s069.indd 8

ΦΕγγΑΡΙ ΑΠΟ ΠΕΤΡΑ 9 ξει και να κλείσει σαν λυσσασμένη συρτάρια, ντουλάπια, τσάντες, ντουλάπες, να ψαχουλέψει τις τσέπες ρούχων. Δε βρήκε τίποτα, κι αυτό την έφερε ως την τρέλα. Ήθελε όσο τίποτα όχι απλώς να καπνίσει, αλλά να κολυμπήσει μες στη νικοτίνη, να τη νιώσει να αγκαλιάζει όλο της το κεφάλι. Κι αυτή, η μοναδική της συντροφιά, την είχε προδώσει. Δε γινόταν να βγει από το σπίτι για να πάει να βρει περίπτερο ανοιχτό, αφού δεν μπορούσε καν να διανοηθεί ότι θ άφηνε μόνα τους τα παιδιά μέσα στη νύχτα. Μάλιστα η Ελευθερία έβηχε πολύ στον ύπνο της, κι αυτό ως μητέρα την είχε ανησυχήσει. Δεν είχε δει βελτίωση ούτε μετά το σιρόπι που της είχε δώσει. Έτσι, το συγκεκριμένο βράδυ εξελισσόταν σε διπλό εφιάλτη. Όχι μόνο με τα λογής λογής προβλήματά της, αλλά και χωρίς τσιγάρα εκείνη, μια φανατική καπνίστρια. Σχεδόν δαγκώνοντας τα δάχτυλά της, ξανάφερε στο μυαλό της ότι στην πορεία ξεπέρασε εκείνη την πικρή ιστορία μετά τη δεύτερη γέννα, αλλά όποτε το θυμόταν, μια βρύση άνοιγε μέσα της και τα δάκρυα έπνιγαν τα μάτια της αναζητώντας διέξοδο. Δεν τη θάμπωσαν ποτέ τα δώρα που της έφερνε ο Αλέξανδρος γυρίζοντας από κάθε ταξίδι του κι ήταν συχνά αυτά, γιατί, μεγαλωμένη στην πέτρινη και σκληρή γη της Μάνης, έμαθε να είναι λιτή και αδιάφορη για τα λούσα και τα μεγαλεία, που δεν της έλεγαν τίποτα. Μεγάλο μέρος της ζωής της το πέρασε δίπλα στις αλατισμένες από τη θάλασσα πέτρες του Οίτυλου, σημαδούρες ζωής γι αυτή. Η στιλπνάδα της πέτρας τη σημάδεψε για πάντα, όπως και οι άνθρωποι της περιοχής, σκαμμένοι από τον ήλιο, την αλμύρα, τον αέρα, να βασανίζονται για να επιβιώσουν. Ο πατέρας της, ο Χρήστος Γιατράκος, δάσκαλος τότε στο ορεινό Οίτυλο, της έμαθε από μικρή να αγαπάει την ουσία της οικουfegariapopetra005s069.indd 9

ΜΕνιοσ ΣΑΚΕΛΛΑΡοπουλοσ μένης, όπως της έλεγε με έμφαση, δηλαδή τα γράμματα. Ήταν κι ο ίδιος σκληρός, έχοντας ζήσει μέσα σε βεντέτες και μοιρολόγια με μάνα ξακουστή μοιρολογίστρα όλης της περιοχής και περήφανος για το ομηρικό Οίτυλο. Μάλιστα, παιδούλα ακόμα, η Σμαράγδα είχε μάθει απέξω ένα απόσπασμα της Ιλιάδας, που θα μπορούσε ακόμα να τ απαγγείλει. Οἵ δ εἶχον κοίλην Λακεδαίμονα κητώεσσαν, Φᾶρίν τε Σπάρτην τε πολυτρήρωνά τε Μέσσην, Βρυσειάς τ ἐνέμοντο καί Αὐγειάς ἐρατεινάς, οἵ τ ἄρ Ἀμύκλας εἶχον Ἕλος τ ἔφαλον πτολίεθρον, οἵ τε Λάαν εἶχον ἠδ Οἴτυλον ἀμφενέμοντο... Δεν κατάλαβε ποτέ γιατί ο πατέρας της έκλαιγε κάθε φορά που του έλεγε αυτό το απόσπασμα. Ίσως γιατί τον συγκινούσε πολύ ο Όμηρος. Τότε μόνο την αγκάλιαζε και τη φιλούσε όταν του απάγγελλε με στόμφο το κομμάτι της ραψωδίας Β, ποτέ άλλοτε, κι ας ήταν το στερνοπαίδι, μετά από τρεις γιους, τον Παύλο, τον Φώτη και τον Βασίλη. Η Σμαράγδα, στις κοντινές εκδρομές της στα γύρω μέρη, ονειρευόταν να την αξιώσει ο Θεός να αποκτήσει κάποτε ένα σπίτι στην πολιτεία των στοιχειωμένων πύργων, τη Βάθεια, για να ζήσει το βυζαντινό όνειρο. Είχε δει ανθρώπους να κλαίνε συνεπαρμένοι από την ομορφιά και το μεγαλείο του τοπίου, κι εκείνη, όσες φορές κι αν είχε πάει, δεν μπορούσε να συγκρατήσει τα δάκρυά της. Τώρα έκλαιγε η ψυχή της για την απομόνωσή της σε μια χρυσή φυλακή, που της παρείχε τα πάντα εκτός από αγάπη. Κι όμως, μόνο αυτό την ένοιαζε, κι ένιωθε ότι αγαπούσε ακόμα τον Αλέξανδρο. Τον είχε παντρευτεί από τη λαχτάρα της να κάνει οικογένεια 10 fegariapopetra005s069.indd 10

ΦΕγγΑΡΙ ΑΠΟ ΠΕΤΡΑ και παιδιά, έστω κι αν κανένα απ τα δύο δεν πήρε όνομα της οικογένειάς της. Της το είχε πει κάποτε η μάνα της, η Διαμάντω, αλλά εκείνη δε θέλησε να το συζητήσει. Δεν είχε ακριβώς συναινέσει, αλλά είχε δεχτεί την απόφαση του άντρα της, ο οποίος είχε ένα παράξενο σκεπτικό: «Αλκιβιάδης, γιατί το παιδί θα γίνει στρατηγός-κυρίαρχος στη ζωή του, και Ελευθερία, γιατί αποπνέει αυτό που λέει τ όνομα: ελευθερία...» Πώς να διαφωνούσε με έναν άνθρωπο που λάτρευε; Κι έπειτα, δε θεωρούσε τόσο αναγκαίο να πάρουν τα παιδιά σώνει και καλά τα ονόματα των παππούδων τους. Οι γονείς του Αλέξανδρου είχαν πεθάνει, οι δικοί της ζούσαν, αλλά θα μπορούσαν να το ξεπεράσουν... Το δεύτερο γεγονός που ένιωθε τώρα ότι είχε αλλάξει τον Αλέξανδρο ως προς τη συμπεριφορά του ήταν η απόφασή του να αγοράσει δύο παμπάλαια πλοία για μεταφορά εμπορευμάτων, γιατί, όπως έλεγε χρωματίζοντας με κάθε δυνατό τόνο τη φωνή του, «μόνο έτσι, με δικά σου μέσα, μπορείς να σταθείς στο εμπόριο. Και τα πλοία γεννάνε λεφτά, κύρος, δύναμη και σε οδηγούν σε πάνω σκαλιά». Η ίδια δεν το πολυσκάλισε. Άλλωστε, από πεποίθηση, δεν ανακατευόταν στις δουλειές του άντρα της, κάτι που τον είχε βολέψει ιδιαίτερα. Και δεν ανακατευόταν επειδή εκείνη την περίοδο της περίφημης αγοράς των πλοίων είχαν χαλάσει τις καρδιές τους. Εκείνος είχε πουλήσει όχι μόνο το πατρικό του, ένα υπέροχο αρχοντικό στην Καστέλα, αλλά και μεγάλο κομμάτι της περιουσίας της μητέρας του στην Καλαμάτα, όπως και το φαρμακείο του πατέρα του, σε κεντρικό σημείο στο Πασαλιμάνι. Επίσης, είχε παραχωρήσει το μερίδιό του από δύο επιχειρήσεις στις οποίες ήταν μέτοχος 11 fegariapopetra005s069.indd 11

ΜΕνιοσ ΣΑΚΕΛΛΑΡοπουλοσ μία με ρούχα και μία με τυπογραφικές εργασίες, ενώ είχε πάρει και ένα μεγάλο δάνειο για να μπορέσει να αγοράσει τα δύο πλοία, βάζοντας υποθήκη αρκετά ακόμα περιουσιακά του στοιχεία. Η Σμαράγδα είχε διαφωνήσει κάθετα, αλλά δεν είχε καταφέρει να τον αποτρέψει. Στο κάτω κάτω, δική του ήταν η περιουσία και δεν ήθελε να νομίζει ότι σκεφτόταν οτιδήποτε εκ του πονηρού. Μετά την αγορά των δύο πλοίων λοιπόν Ποσειδών 1 και Σεμίραμις ήταν τα ονόματά τους, ο Αλέξανδρος ήταν μονίμως εξαφανισμένος. Στην ουσία, πήγαινε στο σπίτι μόνο για βραδινό ύπνο, έχοντας προηγουμένως τσιμπήσει κάτι πρόχειρο στο γραφείο. Τότε αυξήθηκαν κατακόρυφα και τα ταξίδια. Αίγυπτος, Τουρκία, Αλβανία, Σκόπια, Βουλγαρία ήταν οι πιο συνηθισμένοι προορισμοί, μαζί με κάποιους άλλους περίεργους, όπως Σρι Λάνκα ή Καμπότζη. Στις απλές απορίες της Σμαράγδας απαντούσε ότι έπρεπε να επιβλέπει ο ίδιος τη φόρτωση των εμπορευμάτων, «γιατί, αν δεν είσαι εκεί ο ίδιος προσωπικά, μαύρο φίδι που σ έφαγε». Έτσι, με τόσα πέρα δώθε του Αλέξανδρου στην οικουμένη για να μπουν στα πλοία του όλες οι ντάνες της ξυλείας ή του σιδήρου, η Σμαράγδα έγινε μάνα και πατέρας μαζί για τα παιδιά, τα οποία σπάνια τον έβλεπαν στο σπίτι, αλλά είχαν δωμάτια γεμάτα με δώρα και ηλεκτρονικά παιχνίδια κάθε είδους, κι ας μην μπορούσαν ακόμα να παίξουν μ αυτά, καθώς ο μεγάλος ήταν μόλις τεσσάρων και η μικρή τριών ετών. Κι η ίδια, βασίλισσα δίχως σκήπτρα, περνούσε ατέλειωτες ώρες μοναξιάς στο σπίτι-παλάτι στον Άγιο Στέφανο, χαζεύοντας απλώς το τοπίο από το παράθυρο. Ήταν μια πανέμορφη μεζονέτα σε ένα συγκρότημα κατοικιών, το οποίο διέθετε και μια πισίνα αρκετά μεγάλων διαστάσεων. Η ίδια βέβαια δεν κολύμπησε ποτέ, γιατί φοβόταν μην την τρυπήσουν οι μεγάλες μύτες που είχαν όλες τους οι γειτόνισσες. Στη 12 fegariapopetra005s069.indd 12

ΦΕγγΑΡΙ ΑΠΟ ΠΕΤΡΑ Μάνη είχε μεγαλώσει, όχι στο Κολωνάκι! Έτσι, αρκούνταν να απολαμβάνει με τις ώρες τη θέα από το μεγάλο σαλόνι, περιτριγυρισμένο από μπαλκονόπορτες. Αυτό έκανε και τώρα. Χάζευε από τη μεγάλη μπαλκονόπορτα του σαλονιού, βλέποντας τα δέντρα να χορεύουν βαλς, αγκαλιασμένα σφιχτά κόντρα στο χειμωνιάτικο άνεμο. Έξω φυσούσε δυνατά, αλλά μέσα ένιωθε τόσο ασφυκτικά, ώστε προτιμούσε να βγει στο μπαλκόνι για να ανασάνει βαθιά, μπας και δροσίσει την ψυχή της, που την αισθανόταν να τσουρουφλίζεται. Ο αγέρας εφορμούσε και χωνόταν στις σχισμάδες που έβρισκε στο πέρασμά του, δημιουργώντας ένα θόρυβο που την τρόμαζε. Μπήκε γρήγορα μέσα, κι ας ήταν το σαλόνι της ένα νεκροταφείο βουβών στιγμών, που όλες μαζί, αμίλητες και δακρυσμένες, της πλάκωναν το απεριποίητο κεφάλι της. Το κοίταξε φευγαλέα στον καθρέφτη πάνω απ τον μπουφέ κι ούτε που νοιάστηκε για το γεγονός ότι είχαν βγει οι σκούρες ρίζες στο βαμμένο ξανθό μαλλί της. Για να το δει ποιος; Ο... κανένας; σκέφτηκε, κουνώντας πικραμένη εκείνο το άβαφο κι αχτένιστο κεφάλι. Θυμήθηκε ότι ακόμα και στα καλύτερά της ο Αλέξανδρος ούτε που έδινε σημασία. Δεν έπαιρνε καν χαμπάρι αν η γυναίκα του είχε επιλέξει καινούριο κούρεμα ή χτένισμα, ακόμα ακόμα ούτε όταν είχε κάνει κάποια εντυπωσιακή αλλαγή. Ήταν πάντα απασχολημένος, πάντα βιαστικός, πάντα κουρασμένος, κι όλες οι εκφάνσεις του «δεν» έβρισκαν τρόπο να εκδηλωθούν. Όταν είχε πια συνέλθει από την ταλαιπωρία της δεύτερης εγκυμοσύνης, ακολούθησε τη συμβουλή της φίλης της της Στέλλας, παρόλο που διαφωνούσε με κόλπα και τακτικές, πιστεύοντας ότι δεν μπορεί να μπαίνει η στρατηγική μέσα σε ένα ζευγάρι, για οποιονδήποτε λόγο. Τη Στέλλα τη γνώριζε από τη σχολή ξεναγών κι ήταν 13 fegariapopetra005s069.indd 13

ΜΕνιοσ ΣΑΚΕΛΛΑΡοπουλοσ από τις ελάχιστες στις οποίες εμπιστευόταν κάποια προσωπικά της θέματα, ακριβώς επειδή οι δυο τους είχαν δεθεί αρκετά, αν και ήταν διαφορετικοί χαρακτήρες. Η Σμαράγδα ήταν πάντα τυπική και επιφυλακτική, ενώ η Στέλλα, έξω καρδιά, μερικές φορές ξεπερνούσε τα όρια από τον ενθουσιασμό της. Δεν ήταν κακό παιδί, απλώς λίγο επιπόλαιη. Από τότε το είχε γινάτι να κάνει φωτογραφήσεις σε περιοδικά μάλιστα είχε παρατήσει μερικές σημαντικές δουλειές ξεναγήσεων για να «ζήσει το όνειρο». Η αλήθεια ήταν ότι ακόμα το κυνηγούσε με κάθε ευκαιρία, έστω κι αν αυτό ήταν σε βάρος των επαγγελματικών της υποχρεώσεων και ορισμένες φορές της είχε στοιχίσει. Ασχολιόταν με λίγο απ όλα: και με άστρα, και με ζώδια, και με ονειροκρίτες, και μ οτιδήποτε είχε να κάνει με ανεκπλήρωτους έρωτες, γιατί η ίδια έπεφτε πάντα στον γκρεμό. Όμως, παρά τα δικά της λάθη, ήθελε να δίνει και συμβουλές. Όταν λοιπόν η καπάτσα Πατρινή είχε δει τη Σμαράγδα πολύ πεσμένη και έντονα προβληματισμένη, κι ακούγοντας από την ίδια για το συνεχή φόρτο εργασίας του Αλέξανδρου και τη μόνιμη κούρασή του, της είχε πει καθαρά: «Εντάξει, κυρία κυρία σε όλα, με τον άντρα σου κορόνα στο κεφάλι σου και το σπιτικό σου πάνω απ όλα, και καλοβαλμένη και αξιοπρεπής, αλλά πρέπει να γίνεις και λίγο... πουτανίτσα. Βάλε ένα νεγκλιζέ να τον περιμένεις το βράδυ, φόρεσε κανένα ρούχο με λίγο βυζί έξω, πάρε και κανένα μίνι, που έχεις τόσο ωραία πόδια! Φτάνει πια τόση αξιοπρέπεια! Έτσι μπορεί να τον ξυπνήσεις λίγο, να τον σπρώξεις, ρε παιδί μου... Έχεις χρόνο για αξιοπρέπειες. Στο κάτω κάτω, άφησέ τες για έξω από το σπίτι, όχι και μέσα!» Ακόμα κι έτσι λοιπόν, με τακτικές... Κλεοπάτρας, η Σμαράγδα πολύ σπάνια αφύπνιζε τον Αλέξανδρο. Κι αυτός ο ύπνος του ήταν που τη φόβιζε και την έκανε να σκέφτεται διάφορα σενάρια, που 14 fegariapopetra005s069.indd 14

ΦΕγγΑΡΙ ΑΠΟ ΠΕΤΡΑ 15 της προκαλούσαν εφιάλτες στον ύπνο και τον ξύπνο της. Μήπως οι «εισαγωγές - εξαγωγές» του άντρα της ήταν... ιδιαίτερα έντονες τις βραδινές ή πρώτες πρωινές ώρες, που έλειπε από το σπίτι; Γιατί πώς αλλιώς εξηγούνταν το γεγονός ότι ήταν τόσο... απρόθυμα τα πράγματα μετά από πέντε μόλις χρόνια γάμου; Αυτό ακριβώς γινόταν βρόχος στο λαιμό της. Υποψιαζόταν ότι «κάτι παίζεται», αλλά δεν μπορούσε να βγάλει άκρη. Είχε επιχειρήσει αρκετές φορές στο παρελθόν να θίξει το θέμα, αλλά όσο αποφασισμένη κι αν ήταν, σκόνταφτε στον ίδιο της τον εαυτό και στην αξιοπρέπειά της, που δεν της επέτρεπε να κάνει σκηνές. Για ένα μόνο πράγμα μετάνιωνε σκληρά: για το ότι εκείνη, μια εξαιρετική ξεναγός με περγαμηνές, μια πολυτάλαντη μεταφράστρια, που μπορούσε να κάνει ακόμα και παράλληλη μετάφραση, είχε σταματήσει τη δουλειά για να αφοσιωθεί πλήρως στο σπίτι της, δεδομένου ότι είχε μείνει έγκυος αμέσως μετά το γάμο. Ίσως η σύλληψη να έγινε στο ταξίδι του μέλιτος στην Πράγα, ή ίσως λίγες μέρες αργότερα, στο Βερολίνο που ήταν και το πιθανότερο. Τότε δεν πατούσε στη γη, πετούσε από την ευτυχία! Είχε φτιάξει ένα σκληρό πρόγραμμα για να προλάβουν να δουν όσο πιο πολλά αξιοθέατα μπορούσαν, και τη χαροποίησε ιδιαίτερα που ο Αλέξανδρος ακολουθούσε δίχως αντιρρήσεις ή γκρίνιες. Μόνο που εκείνη ήταν περισσότερο των τεχνών, επιμένοντας σε πολύ ενδιαφέροντα μουσεία, όπως της Περγάμου, ενώ εκείνος ήταν των... πολέμων. Ήθελε πάρα πολύ να δει το Μουσείο της Γκεστάπο, το σημείο στο οποίο αυτοκτόνησε ο Χίτλερ, το κομμάτι που απέμεινε από το τείχος της ντροπής, το Τσεκ Πόιντ Τσάρλι ένα ξεχωριστό σημείο περάσματος την εποχή του Ψυχρού πολέμου, μα πάνω απ όλα την Γκλίνικε ή Γέφυρα των Κατασκόπων, εκεί όπου Ανατολικοί και Δυτικοί αντάλλασσαν τους αιχμάfegariapopetra005s069.indd 15

ΜΕνιοσ ΣΑΚΕΛΛΑΡοπουλοσ λωτους πράκτορες. Μάλιστα την περπάτησε όλη με τα πόδια, για να μπει στο κλίμα εκείνης της εποχής, όπως είπε γελώντας στη Σμαράγδα, που δεν του χάλασε ποτέ χατίρι. Εκείνη τη νύχτα έγινε η ανταλλαγή... πυρομαχικών στη σουίτα του εξάστερου ξενοδοχείου τους κι εκεί μάλλον συνέλαβε η Σμαράγδα, που λίγο καιρό αργότερα έβαλε τα κλάματα από χαρά όταν ο γιατρός της της ανακοίνωσε την είδηση για την εγκυμοσύνη της. Τώρα όλα αυτά της φάνταζαν πολύ μακρινά και, κυρίως, τελείως αποκομμένα από το σήμερα... Μόλις συνειδητοποιούσε αυτή τη δύσκολη νύχτα μία ακόμα πληγή της. Είχε χάσει και την οικονομική της ανεξαρτησία, για την οποία περηφανευόταν από τα δεκαοχτώ της, όταν ανέβηκε στην Αθήνα και πήγε στη σχολή, ενώ παράλληλα εργαζόταν σε δύο δουλειές, σ έναν εκδοτικό οίκο και σ ένα μεγάλο εκτελωνιστικό γραφείο κάνοντας μεταφράσεις εγγράφων. Μπορεί ο γερο- Χρήστος, ο πατέρας της, να φώναζε ότι παραμελούσε τις σπουδές της «με τα διάφορα διαόλια που ασχολείσαι από δω κι από κει», αλλά καμάρωνε διαβάζοντας κείμενα που έστελνε η κόρη του στην εφημερίδα της Αρεόπολης, την Αδούλωτη Μάνη. Εκείνος έκανε τάχα τον αδιάφορο, αλλά του τα έδειχναν με καμάρι κι οι άλλοι συγχωριανοί στα καφενεία στο Οίτυλο, το Λιμένι, την Αρεόπολη, ακόμα και στον Γερολιμένα ή τον Κότρωνα, όταν ο γεροδάσκαλος έφτανε ως εκεί. Κι ήταν γλυκόπικρα τα συναισθήματα, μα μια νύχτα κατέληξαν σε σκέτο πικρό. Είχε πάει σε μια συγκέντρωση, προκειμένου να συζητήσουν για θέματα της περιοχής, στο ξενοδοχείο «Porto Vitilo» του παλιού του φίλου, του Γερακουλάκου, όταν ένας συγχωριανός, ο Ηρακλής Μοιράκος, του είπε: 16 fegariapopetra005s069.indd 16

ΦΕγγΑΡΙ ΑΠΟ ΠΕΤΡΑ 17 «Ρε συ Χρήστο, τρεις γιους έκανες, αλλά την προκοπή την είδες από την κόρη...» Εκεί η καρδιά του έγινε μαύρη, όπως η πλαγιά του καμένου τους βουνού, του Προφήτη Ηλία, απέναντι από το σπίτι τους. Του έξυσαν πληγές που ήθελαν ελάχιστο για να αιμορραγήσουν. Ο μεγάλος του γιος, ο Παύλος, είχε ανοίξει ένα μικρό ξενοδοχείο προς τη Στούπα. Όχι μόνο δεν είχε γίνει δικηγόρος, όπως τον ονειρευόταν ο πατέρας του, αλλά είχε ξεκόψει κι από το χωριό, κάνοντας «το σκλάβο στους ξένους», όπως έλεγε ο σεβάσμιος εκπαιδευτικός. Ο δεύτερος, ο Φώτης, είχε μια αρκετά σημαντική κτηνοτροφική μονάδα, αλλά κι αυτός είχε τραβήξει ένα δρόμο μακριά από τα όνειρα του πατέρα του. Κι ο τρίτος, ο Βασίλης, ο πιο μποέμ απ όλους, τα καλοκαίρια παρέδιδε μαθήματα ιστιοπλοΐας σε τουρίστες στον Διρό, το Γύθειο ή οπουδήποτε αλλού και το χειμώνα περιόδευε με διάφορους θεατρικούς θιάσους. Κι όποτε ξέμενε από δουλειά πράγμα που γινόταν συχνά, πήγαινε στο ξενοδοχείο του μεγάλου αδερφού, του Παύλου, και παρίστανε το διευθυντή στη ρεσεψιόν. Αλλιώς τα ήθελε ο Χρήστος Γιατράκος κι αλλιώς του προέκυψαν. Από τα τρία παιδιά και την κόρη έτσι τα έλεγε κι ο ίδιος, μόνο η κόρη ασχολήθηκε με τα βιβλία, αν και του ξίνιζε κάπως που την τραβούσαν κυρίως τα ξένα. Η Σμαράγδα έριξε μία ακόμα ματιά στον καθρέφτη, τον μόνο με τον οποίο μπορούσε να συζητήσει, και μάλιστα εντελώς ανοιχτά. Του το... ξέκοψε λοιπόν, και το εννοούσε απόλυτα: «Ακόμα κι αν με εμποδίσουν θεοί και δαίμονες, θα φροντίσω να ξαναεργαστώ, να ξαναμπώ στο χώρο, και μάλιστα πολύ σύντομα. Δεν πρόκειται να γίνω συνταξιούχος των οικιακών, ούτε να εντρυφήσω στους εκατό τρόπους μαγειρέματος του κοτόπουλου!» Εξάλλου, το τελευταίο διάστημα είχε δρομολογήσει και το θέfegariapopetra005s069.indd 17

ΜΕνιοσ ΣΑΚΕΛΛΑΡοπουλοσ μα των παιδιών, φροντίζοντας να μπουν σε έναν εξαιρετικό ιδιωτικό παιδικό σταθμό. Όταν έμαθε την είδηση ο Αλέξανδρος, δεν του έκανε ούτε κρύο ούτε ζέστη. Το άκουσε σχεδόν αδιάφορα. «Τα παιδιά πρέπει να γίνουν κοινωνικά, να αποκτήσουν παραστάσεις, να προσαρμοστούν στο σύνολο, να μάθουν ότι δεν είναι το κέντρο του κόσμου. Δεν ωφελεί να κάθονται εδώ στο σπίτι, κυκλωμένα από χιλιάδες παιχνίδια», του είχε πει. Εκείνος είχε ανασηκώσει αδιάφορα τους ώμους. 18 Η ώρα είχε φτάσει πια δύο το πρωί, και οι μόνοι ήχοι που ακούγονταν στο σπίτι ήταν από τον πάνω όροφο ο βήχας της Ελευθερίας και στο σαλόνι η άχρωμη φωνή της τηλεόρασης, που διαφήμιζε μηχανήματα για τη διατήρηση της σιλουέτας ή ένα καινούριο ξεκίνημα μέσω ειδικών προϊόντων. Η δική της καινούρια αρχή έμενε πάντα για μετά... Αυτή η καταραμένη λέξη ήταν το σήμα κατατεθέν στο σπίτι. «Μετά», έλεγε ο Αλέξανδρος, «για μετά», άφηνε τα πράγματα η Σμαράγδα, η οποία κατά έναν παράξενο τρόπο πάντα υποχωρούσε. Αυτή τη φορά όμως δεν είχε άλλο «μετά», ήταν αποφασισμένη. Αν οι σκέψεις της μπορούσαν να ακουστούν δυνατά, θα ξυπνούσε όχι μόνο όλο το συγκρότημα, αλλά το τετράγωνο ολόκληρο. Μια θορυβώδης μέσα της σκέψη αφορούσε κι εκείνο το μόνιμο συνοδό του άντρα της, τον Λευτέρη. Έναν κοντό, χοντρό, κακομούτσουνο, με σκόρπιες τρίχες στο πρόσωπο, με ένα περίεργο κεφάλι κολλημένο στο σώμα του, δίχως λαιμό στην ουσία. Από τότε που ο Αλέξανδρος αγόρασε τα πλοία, ο Λευτέρης έγινε η σκιά του, ακολουθώντας τον παντού. Κι επρόκειτο για γελοίο θέαμα, γιατί ο λεγάμενος έμοιαζε με κάτι εξωγήινο μέσα στο γκρι κοστούfegariapopetra005s069.indd 18

ΦΕγγΑΡΙ ΑΠΟ ΠΕΤΡΑ μι του, με τις τρίχες να πετάγονται αφηνιασμένες έξω από το γιακά του πουκάμισου. Ασφαλώς ο Αλέξανδρος έβλεπε πολύ περισσότερες ώρες τον Λευτέρη απ ό,τι τη Σμαράγδα ή τα παιδιά. «Και τι είδους βοήθεια προσφέρει σε σένα αυτός ο άνθρωπος;» είχε ρωτήσει κάποτε τον άντρα της, ενοχλημένη που τον έβλεπε να χρειάζεται πια οδηγό. «Δεν είναι μόνο οδηγός. Είναι και το παιδί για όλες τις δουλειές, είναι και συνοδός μου στα ταξίδια, είναι και...» «Συνοδός στα ταξίδια; Θες και συνοδό;» «Πες το όπως θες. Ας πούμε κάτι σαν σωματοφύλακας...» «Ρε Αλέξανδρε, τι σωματοφύλακας και τρίχες κατσαρές; Χρειάζεσαι εσύ σωματοφύλακα; Από πού κι ως πού; Από τι κινδυνεύεις εσύ;» «Δεν ξέρεις καμιά φορά... Καλύτερα να υπάρχει ένας έμπιστος δίπλα σου, για να έχεις ήσυχο το κεφάλι σου. Ξέρω κι εγώ; Εμπόριο κάνω, λεφτά παίζονται, παράξενα ταξίδια είναι, ποτέ δεν μπορείς να είσαι σίγουρος. Όχι ότι χρειάστηκε ποτέ, αλλά καλύτερα να έχεις πάρει τα μέτρα σου». Αυτές οι απαντήσεις δεν της άρεσαν καθόλου, όπως άλλωστε κι αυτό το «πράμα», όπως τον έλεγε, ο Λευτέρης, τον οποίο ο άντρας της έφερνε καμιά φορά και στη μεζονέτα του Αγίου Στεφάνου. Τότε εκείνη προφασιζόταν δουλειές του σπιτιού και εξαφανιζόταν αγκαλιά με τα παιδιά. Τώρα που το ξανασκεφτόταν, συνειδητοποιούσε ότι πολλά ήταν τελικά τα πράγματα που δεν της άρεσαν. Αλλά το κυριότερο ήταν ότι ο άντρας της είχε μετατρέψει το σπίτι τους σε ξενοδοχείο, στο οποίο πήγαινε μόνο για βραδινό ύπνο, όταν δεν ταξίδευε για κάπου αλλού. 19 fegariapopetra005s069.indd 19

ΜΕνιοσ ΣΑΚΕΛΛΑΡοπουλοσ 20 Κάποτε μάλιστα, όχι πολύ καιρό πριν, ο Αλέξανδρος Χολέβας είχε και δύο καμαριέρες. Η μία ήταν η ίδια η Σμαράγδα έτσι την είχε κάνει να αισθάνεται και η άλλη η Σβετλάνα, μια μικροκαμωμένη Ουκρανή που όσο μπόι τής έλειπε τόσο θράσος είχε. Πολύ μεγάλο, όσο και το στήθος της. Ο Αλέξανδρος τη συμπαθούσε πολύ, αλλά η Σμαράγδα επέμενε να τη διώξουν ή τουλάχιστον να μην την έχουν εσωτερική. Ένα πρωί, ξεκίνησε να πάει στη Μάνη για να πάρει κάποια πιστοποιητικά που της χρειάζονταν. Θα μπορούσαν να της τα στείλουν, αλλά για εκείνη ήταν μια ευκαιρία να ξεσκάσει και να δει και λίγο τους δικούς της, που παραπονιούνταν ότι μετά το γάμο είχε ρίξει μαύρη πέτρα πίσω της. Όμως το αυτοκίνητο έκανε έναν παράξενο θόρυβο, κι έχοντας μαζί της και τα παιδιά, δεν το διακινδύνευσε να συνεχίσει. Θα κατέβαινε στο χωριό κάποια άλλη στιγμή, το ζήτημα δεν ήταν τόσο επείγον. Γυρνώντας στο σπίτι λοιπόν, στην ουσία αιφνιδιαστικά, βρήκε τη Σβετλάνα στη σκληρή αγκαλιά ενός δίμετρου που έμοιαζε με παλαιστή. Η εικόνα τη σόκαρε, όπως βέβαια και το γεγονός ότι η καλή κοπέλα από την Ουκρανία φορούσε τα εσώρουχα της κυρίας της, προφανώς για να κάνει καλύτερη εντύπωση στον παλαιστή-μπετατζή. Τότε πήρε την απόφαση, την οποία και επέβαλε κατηγορηματικά, να μην έχει πλέον μόνιμη οικιακή βοηθό, αλλά κάποια κοπέλα που θα τη βοηθούσε στις δουλειές μία φορά την εβδομάδα, για να αποφύγει και τα μπλεξίματα......οι σκέψεις της έτρεχαν με ταχύτητα από δω κι από κει, όταν άκουσε το χαρακτηριστικό ήχο της γκαραζόπορτας, απόλυτο και σαφές δείγμα της άφιξης του άντρα της. Κοίταξε το ρολόι. Ήταν τρεις το πρωί, προχωρημένη ώρα των φαντασμάτων, ώρα των άδικων πνευμάτων. Πνιγόταν από αγανάκτηση και θυμό και δεν προσπάθηfegariapopetra005s069.indd 20

ΦΕγγΑΡΙ ΑΠΟ ΠΕΤΡΑ 21 σε καθόλου να τα συγκρατήσει, θεωρώντας ότι μόνο έτσι, έξαλλη, θα έβρισκε το δίκιο της, χαμένο από καιρό, όπως και η αθωότητά της. Ο χρόνος που κύλησε ώσπου ο Αλέξανδρος ν ανέβει από το γκαράζ της μεζονέτας ως πάνω στο σπίτι τής έδωσε το περιθώριο να σκεφτεί ότι όχι μόνο δεν ήταν άδικος ο θυμός της, αλλά πολύ λογικά είχε φτάσει ο κόμπος στο χτένι. Ποιος οικογενειάρχης γυρίζει συνέχεια στο σπίτι του στις τρεις τα ξημερώματα; Όμως η εικόνα του Αλέξανδρου μόλις μπήκε μέσα την έκανε να χλομιάσει. Με λυμένη τη γραβάτα και ξεκούμπωτα τα πρώτα κουμπιά του πουκάμισου, αναμαλλιασμένος, κατακίτρινος, έμοιαζε με ζωντανό νεκρό. «Αλέξανδρε, τι συνέβη; Έγινε κάτι; Πώς είσαι έτσι;» Κι εκεί που είχε αρχίσει να πιστεύει ότι όντως κάτι του είχε συμβεί, προσγειώθηκε απότομα. «Δε μας χέζεις κι εσύ; Όλα τα χαμε, βρήκαμε κι ανακριτή μέσα στο ίδιο μας το σπίτι...» «Αλέξανδρε, δεν...» «Σου είπα, δε μας χέζεις; Άι παράτα μας και συ, γρουσούζα! Και μη σε ξαναδώ εδώ να με περιμένεις σαν μπάστακας, γιατί θα γίνει χαμός!» είπε, πετώντας ένα μάτσο χαρτιά πάνω στον μπουφέ. Τα λόγια του έβγαιναν αγχωμένα, γρήγορα, θυμωμένα, μασημένα στο τέλος κάθε λέξης. Η Σμαράγδα όμως δε δείλιασε. Με μια κίνησή της, έκλεισε την πόρτα του σαλονιού που οδηγούσε πάνω στις κρεβατοκάμαρες και σαν γάτα με βγαλμένα νύχια, που ετοιμάζεται για την επίθεσή της, χίμηξε στον «ένοικο του ξενοδοχείου». «Τι είναι αυτά που λες; Δεν ντρέπεσαι; Γυρίζεις στο σπίτι σαν κλέφτης, μας έχεις όλους γραμμένους και μας τη λες κι από πάfegariapopetra005s069.indd 21 5/18/10 10:12:33 AM

ΜΕνιοσ ΣΑΚΕΛΛΑΡοπουλοσ νω; Είναι αυτή εικόνα οικογενειάρχη; Αν σε δουν τα παιδιά σου, θα τρομάξουν! Κι αν θες να ξέρεις, και ανακριτής θα είμαι, και μπάστακας, και χωροφύλακας, γιατί εδώ είναι σπίτι, το σπίτι μου, δεν είναι ξενοδοχείο!» Οι κουβέντες της έκαναν έξαλλο τον Αλέξανδρο. «Σπίτι σου; Από πού κι ως πού; Το σπίτι σου, αν δεν κάνω λάθος, είναι στη Μάνη. Εγώ σε έφερα εδώ και σ έκανα βασίλισσα. Μια... ξυπόλυτη βασίλισσα, με προίκα όλη κι όλη δυο βαλίτσες με ρούχα...» Η Σμαράγδα κεραυνοβολήθηκε. Δεν περίμενε ποτέ να ακούσει τέτοια πράγματα απ το στόμα του. Ναι, μπορεί όντως να είχε φέρει στο σπίτι μόνο τα ρούχα της, αυτό όμως δε σήμαινε ότι μπορούσε να ανεχτεί οποιαδήποτε ταπείνωση από την πλευρά του, και μάλιστα τόσο σκληρή. «Δεν ξέρεις τι λες, είσαι πιωμένος ή κι εγώ δεν ξέρω τι άλλο... Κι αν σε κουράσαμε, σου αδειάζουμε τη γωνιά, μην ανησυχείς...» Οι τελευταίες λέξεις της βγήκαν μαζί με κλάματα. Κι ήταν τέτοια η έντασή τους, ώστε ξύπνησε από πάνω ο Αλκιβιάδης, ο οποίος άνοιξε την πόρτα του σαλονιού και, βλέποντας τη μητέρα του να κλαίει, έτρεξε γρήγορα κοντά της. «Μανούλα μου, μανούλα μου, τι έπαθες; Γιατί κλαις;» είπε τρομαγμένος ο μικρός, που την κρατούσε σφιχτά από το πόδι. Μέσα στην παραζάλη του, νόμισε ότι βρήκε τη λύση. «Μπαμπούλη, να της κάνεις κι εσύ αγκαλιά, για να ξεχάσει το κακό όνειρο που είδε», είπε το αθώο παιδάκι. Ο Αλέξανδρος έφυγε σαν σφαίρα προς την κρεβατοκάμαρα, αφήνοντας μάνα και γιο να διώξουν μόνοι τους τον εφιάλτη. Αισθανόταν τόσο εξουθενωμένος, που όχι τα ρούχα του δεν μπορούσε καλά καλά να βγάλει, αλλά ούτε κιχ... 22 fegariapopetra005s069.indd 22 5/18/10 10:12:33 AM

ΦΕγγΑΡΙ ΑΠΟ ΠΕΤΡΑ 23 Η εμφάνιση του Αλκιβιάδη ταρακούνησε τη Σμαράγδα. Της ήταν αδιανόητο να βρίσκονται τα παιδιά της μάρτυρες σε έναν καβγά των γονιών τους, και μάλιστα τόσο σοβαρό. Θα προτιμούσε να ανοίξει η γη και να την καταπιεί παρά να καταλάβουν κάτι τα παιδιά. Βλέποντας το γιο της να κλαίει, κατέβαλε τεράστια προσπάθεια για να φράξει το ποτάμι των δικών της δακρύων. Θα επεξεργαζόταν μετά το τι ακριβώς συνέβη, προς το παρόν δεν μπορούσε ακόμα να το συνειδητοποιήσει. «Ναι, πουλάκι μου, ήταν ένα κακό όνειρο και τρόμαξα. Γι αυτό έκλαιγα...» προσπάθησε να παρηγορήσει το αγοράκι. «Και γιατί δε σε πήρε αγκαλιά ο μπαμπάς για να ηρεμήσεις;» «Με είχε πάρει πριν...» «Ναι, αλλά πώς το είδες το όνειρο; Ξύπνια; Αφού φοράς ρούχα...» «Με είχε πάρει ο ύπνος με τα ρούχα, γιατί ήμουν κουρασμένη... Πάμε τώρα να πέσουμε, είναι αργά». Έβγαλε μόνο την μπλούζα της, ποτισμένη από την τσιγαρίλα, και ξάπλωσε μαζί με τον Αλκιβιάδη. Ευτυχώς που το κρεβάτι του ήταν αρκετά μεγάλο ένα αυτοκίνητο με ημίδιπλο στρώμα. Τον πήρε αγκαλιά και έσβησε το φως. Η στρόφιγγα των δακρύων όμως είχε πάλι διαρροή. Έτσι, όταν βεβαιώθηκε ότι το παιδί είχε κοιμηθεί, σηκώθηκε με αργές κινήσεις, για να μην το ενοχλήσει, ξαναφόρεσε την μπλούζα της και κατευθύνθηκε προς το σαλόνι. Βαδίζοντας στο σκοτάδι του διαδρόμου και κατεβαίνοντας μετά τα σκαλοπάτια, αναρωτιόταν τρέμοντας αν ο άντρας της θα είχε ξανακατέβει στο σαλόνι. Με όσα της είχε πει λίγο πριν, λόγια σκληρά, γεμάτα δηλητήριο, φοβήθηκε ότι ήταν ικανός ακόμα και να την αρχίσει στα χαστούκια. Ωστόσο, μπορεί το σώμα της να φοβόταν γιατί ήταν και γεροδεfegariapopetra005s069.indd 23 5/18/10 10:12:33 AM

ΜΕνιοσ ΣΑΚΕΛΛΑΡοπουλοσ 24 μένος, η ψυχή της όμως όχι. Αυτό το μολυσμένο σπυρί έπρεπε να το σπάσει. Στο σαλόνι όμως δεν ήταν κανείς. Το φωτιστικό δαπέδου ένα εντυπωσιακό βιτρό, που είχαν φέρει μαζί τους από την Πράγα παρέμενε αναμμένο, όπως και η τηλεόραση, που τώρα διαφήμιζε μασαζοκαλσόν. Τα έκλεισε και τα δύο κι άναψε ένα πολύ μικρότερο πορτατίφ. Ήταν τόσο ταραγμένη, που δεν ήξερε τι να κάνει. Αλλά ακόμα και να ήξερε, οι σφυριές στο κεφάλι της την κρατούσαν καθηλωμένη. «Σπίτι σου; Από πού κι ως πού;... Εγώ σε έφερα εδώ και σ έκανα βασίλισσα. Μια... ξυπόλυτη βασίλισσα, με προίκα όλη κι όλη δυο βαλίτσες με ρούχα...» Ώστε αυτό ήταν λοιπόν για τον Αλέξανδρο. Μια ξυπόλυτη και τίποτ άλλο. Γι αυτό της φέρθηκε σαν να ήταν μια κλέφτρα καθαρίστρια... Προσπάθησε να αφουγκραστεί ξανά τις λέξεις-μαχαιριές, όπως και τους ήχους μέσα στο σπίτι. Άκουγε πλέον καθαρά από πάνω το ροχαλητό του βασιλιά-δικτάτορα, που είχε παραδοθεί σε έναν ταραγμένο ύπνο. Άδειασε το δηλητήριό του και κοιμάται σαν πουλάκι, σκέφτηκε με πίκρα. Μα πώς μπορεί και κοιμάται; Τόσο αναίσθητος είναι; Περπατώντας στις μύτες των ποδιών, πήγε ως τη μικρή τέταρτη κρεβατοκάμαρα, την οποία από τότε που έφυγε η Σβετλάνα είχαν μετατρέψει σε εφεδρική γκαρνταρόμπα. Πήρε μια κουβέρτα και επέστρεψε στο σαλόνι. Είχε αποφασίσει να μείνει εκεί μερικές ώρες ακόμα και μετά, πριν ξυπνήσει ο «αφέντης του σπιτιού» της το είχε δείξει καθαρά πριν, να πάει πάλι στο δωμάτιο του Αλκιβιάδη. Ήθελε να σκεφτεί τι θα έκανε, να πάρει κάποιες αποfegariapopetra005s069.indd 24 5/18/10 10:12:33 AM

ΦΕγγΑΡΙ ΑΠΟ ΠΕΤΡΑ 25 φάσεις σε μια τόσο σοβαρή ιστορία, δεν μπορούσε και δε γινόταν να καθίσει με σταυρωμένα χέρια. Πριν ξαπλώσει στον καναπέ, μια σκέψη τής πέρασε από το μυαλό. Θυμήθηκε ότι ο Αλέξανδρος, μόλις ήρθε, πέταξε κάποια χαρτιά πάνω στον μπουφέ. Έτσι κι αλλιώς, ήταν που ήταν ταπεινωμένη, δε θα γινόταν περισσότερο αν έριχνε μια ματιά... Ήταν διάφορα mails, που πιστοποιούσαν την αποστολή εμπορευμάτων, μία σελίδα περιοδικού με πολλά και διάφορα ποδοσφαιρικά παιχνίδια, αλλά με ομάδες τις οποίες εκείνη ούτε καν γνώριζε, κι ένα προσπέκτους με κάποια εκτυπωτικά μηχανήματα. Τίποτα ενδιαφέρον και πρωτότυπο. Καθώς όμως άφηνε το τελευταίο χαρτί, τον οδηγό μηχανημάτων, από τη δέσμη γλίστρησε μια μικρή κάρτα που της κίνησε αμέσως την περιέργεια. «Δάνεια - Ενέχυρα», έγραφε αυτή η κάρτα με τα έντονα μαύρα γράμματα, που είχε μόνο δύο τηλέφωνα και τίποτ άλλο. Πίσω, στη λευκή της πλευρά, ήταν σημειωμένο: 100 χ. Ήταν σίγουρη ότι το είχε γράψει το χέρι του άντρα της. Θα μπορούσε να ξεχωρίσει το γραφικό του χαρακτήρα ακόμα κι ανάμεσα σε εκατό σημειώματα. Δάνεια, ενέχυρα, 100 χ.; αναρωτήθηκε, αδυνατώντας να βγάλει άκρη. Ένα ακόμα μυστήριο με τον κύριο «εισαγωγές - εξαγωγές», αυτόν που την είχε αποκαλέσει ξυπόλυτη και που είχε πάνω του παράξενα σημειώματα. Καθαρή δουλειά για τον Σέρλοκ Χολμς... Άφησε στην άκρη και κυριλίκια και αξιοπρέπειες και τα πάντα κι αντέγραψε τα τηλέφωνα της κάρτας πάνω σε μια χαρτοπετσέτα που βρήκε πρόχειρη στο τραπεζάκι του σαλονιού. Αμέσως μετά την έκρυψε στην κουζίνα, στο συρτάρι με τα μαχαιροπίρουνα. Τα πράγματα έγιναν όπως τα είχε λογαριάσει. Έμεινε στο σαfegariapopetra005s069.indd 25 5/18/10 10:12:33 AM

ΜΕνιοσ ΣΑΚΕΛΛΑΡοπουλοσ λόνι το επόμενο διάστημα, αγκαλιά με την κουβέρτα και τους φόβους της, κι έπειτα πήγε ξανά στο δωμάτιο του Αλκιβιάδη, που τιναζόταν συχνά στο κρεβάτι του, κάνοντας έναν πολύ ταραγμένο ύπνο, απόρροια προφανώς των όσων είχε δει λίγες ώρες πριν στο σαλόνι. Ο «καλός» της έφυγε αρκετά νωρίς, σε σχέση με την ώρα που είχε επιστρέψει, κι ούτε που πέρασε να ρίξει μια ματιά στα παιδιά του, θαρρείς κι ήταν έπιπλα που απλώς στέκονταν στο σπίτι. Η Σμαράγδα αποφάσισε να μην τα πάει στον παιδικό σταθμό. Έτσι κι αλλιώς, η μικρή ήταν αδιάθετη και φοβόταν μήπως ήταν καμιά ιστορία μ αυτή τη γρίπη των χοίρων, ενώ ο Αλκιβιάδης δεν μπορούσε καν να ανοίξει τα ματάκια του, ταλαιπωρημένος από όσα είχαν συμβεί τη νύχτα. Δεν ήξερε ακόμα τι να κάνει. Τρωγόταν μέσα της να τηλεφωνήσει στη φίλη της τη Στέλλα ή ακόμα και στη μητέρα της, αλλά εγκατέλειψε την ιδέα. Και τι να τους πει δηλαδή; Τις πομπές της μέσα στο ίδιο της το σπίτι; Ένιωθε πολύ ταραγμένη, σαν να είχε τρυπώσει μέσα στο σπίτι ένας εφιάλτης με πρόσωπο, απειλώντας να καταβροχθίσει τους ενοίκους. Γι αυτό κάθε λίγο και λιγάκι πήγαινε στα δωμάτια των παιδιών και τα αγκάλιαζε, λες και θα τα έχανε από μπροστά της ή θα της τα έπαιρνε μακριά ένα αόρατο χέρι. Μετά, για να περάσει λίγο η ώρα, σκέφτηκε να φτιάξει μια κοτόσουπα, που ευτυχώς την έτρωγαν και τα δύο παιδιά. Θα ήταν ό,τι έπρεπε και για το βήχα της Ελευθερίας και για τον κρύο καιρό. Ήταν όμως βουτηγμένη τόσο πολύ στον αληθινό εφιάλτη της νύχτας, ώστε τα παράτησε όλα. Άνοιξε το κινητό της τηλέφωνο, 26 fegariapopetra005s069.indd 26 5/18/10 10:12:33 AM

ΦΕγγΑΡΙ ΑΠΟ ΠΕΤΡΑ ενεργοποίησε την απόκρυψη αριθμού και σχημάτισε τον πρώτο αριθμό που ήταν γραμμένος στη μυστηριώδη κάρτα «Δάνεια - Ενέχυρα». Η φωνή που άκουσε στην άλλη άκρη, ένα κοφτό και σκληρό «Ναι», που παρέπεμπε σε κάποιον πολύ βαρύ τύπο, όπως σκέφτηκε, την τρόμαξε. Αλλά εκεί που είχαν φτάσει τα πράγματα, δε θα έκανε πίσω. «Γεια σας και συγνώμη για την ενόχληση. Βρήκα την κάρτα σας και θα ήθελα να ρωτήσω αν μπορώ να πάρω κάποιο δάνειο από σας ή να σας αφήσω...» Ο συνομιλητής της την έκοψε πριν καν ολοκληρώσει τη φράση της. «Είστε του καζίνου;» «Ποιου καζίνου;» είπε παραξενεμένη και αιφνιδιασμένη. «Λουτρακίου». Το μυαλό της πήρε γρήγορα στροφές, για να κερδίσει ό,τι μπορούσε. «Όχι, ο άντρας μου...» «Παίχτης;» «Μάλιστα, παίχτης». «Γιατί συνήθως μας παίρνουν τη στιγμή που παίζουν και χάνουν, δύσκολα να πάρει κανείς την άλλη μέρα. Περί τίνος πρόκειται, μαντάμ;» «Να, χτες έπαιξε κι έχασε και πήρα για να επαληθεύσω το διακανονισμό, για να βρούμε μια άκρη...» «Ακούστε, εμείς δε θέλουμε δικηγόρους και άλλους ενδιάμεσους. Μόνο με τον ίδιο μιλάμε. Ας μας πάρει ο κύριος, αν και σίγουρα ξέρει και το ποσό και τα πάντα. Αυτά κανονίζονται επί τόπου, δε μένει τίποτα κενό. Κι όλα με υπογραφές». 27 fegariapopetra005s069.indd 27 5/18/10 10:12:33 AM