Γ Ε Ν Ι Κ Η Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Ε Ι Α Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Η Σ - Ε Π Ι Κ Ο Ι Ν Ω Ν Ι Α Σ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΜΕΣΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ Τμήμα Υποδομών ΒΛΕΜΜΑ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Παρασκευή, 5 Ιουνίου 2015 Αριθμός Δελτίου: 165 ΑΘΗΝΑ
ΛΙΓΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΩΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3 ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ... 4 ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ... 5 ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ «ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΥΣΗ»... 6 ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ RECOIL... 7 Ο.Η.Ε.: ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΤΑΛΗΓΕΙ ΣΤΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ... 8 ΔΙΑΛΥΤΗΡΙΑ ΠΛΟΙΩΝ ΕΝΤΟΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΖΗΤΟΥΝ ΜΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ... 9 ΤΟ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ... 10 ΠΗΓΕΣ... 10 2
Στην αυτοματοποιημένη καθημερινότητα ο χρόνος ρέει και τα γεγονότα εναλλάσσονται ορίζοντας την εκάστοτε καθημερινότητα. Συνήθως σε κοινωνίες σαν τη δική μας, οι ειδήσεις που δημοσιοποιούνται σε πρώτο πλάνο- αφορούν στον πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό, πολιτιστικό και αθλητικό μας βίο. Κάπου εκεί, κάποιες φορές ξεγλιστρά και προβάλλει δειλά η ματιά στο μεγάλο κάδρο, αυτό που στρέφει το βλέμμα στο περιβάλλον και τη φύση. Το μεγάλο μας σπίτι, η γη, τις περισσότερες φορές αποτελεί την αυτονόητα ανοικτή και σίγουρη αγκαλιά. Η φύση είναι διαφυγή, παρηγοριά, προορισμός ξεκούρασης, εκεί που ο καθένας βρίσκει αυτό που κάποιες φορές αναζητά μάταια στον πολιτισμό του. Η ενασχόληση με το περιβάλλον είναι κάτι που στις μέρες μας απλώνεται και ποσοτικά, αλλά και ποιοτικά. Πολλοί άνθρωποι, διαφορετικοί σε ηλικία, παιδεία και απόψεις στρέφουν το ενδιαφέρον τους σε ζητήματα γύρω από τη φύση. Πλήθος περιβαλλοντικών οργανώσεων δραστηριοποιούνται σε επιμέρους τομείς με στόχο την προστασία, την ενημέρωση, την προώθηση φυσικών αγαθών. Επιστήμονες μελετούν το μέλλον του φυσικού μας πλούτου, προβληματίζονται γύρω από την αειφορία, αναζητούν ανέξοδες πηγές ενέργειας, που δεν προκαλούν βλάβη στο έδαφος, τη θάλασσα, τον αέρα. Άλλοι περισσότερο και άλλοι λιγότερο ευαισθητοποιούνται με τη δική τους στάση απέναντι στην ανακύκλωση, την προστασία των υδάτινων πόρων, την πρόληψη στη ρύπανση της ατμόσφαιρας. Και όλοι μαζί, με την κοινή μας μοίρα, όχι πάντα συνειδητοποιημένη, ζούμε στο σύγχρονο πολιτισμό εξαρτώμενοι απόλυτα από την τεχνολογία, σε τέτοιο βαθμό, που νομίζει κάποιος ότι αποτελεί και το ζωτικό προ-απαιτούμενο για την επιβίωσή μας. ΛΙΓΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΩΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μέσα σε σκέψεις, προβληματισμούς και ανησυχίες, η ματιά στο περιβάλλον αποτελεί μια άλλη πρόταση στη ζωή. Αποτελεί συνάμα ένα πεδίο επαφής με τη ζωντάνια της φύσης- στις διάφορες εκφάνσεις της-και μια αφορμή για συνειδητοποίηση κάποιων απλών, αλλά πανανθρώπινων αξιών. Η φύση είναι παρούσα. Με τον πλούτο της, την ομορφιά της, την πολυπλοκότητα που τη συνθέτει, την κακοποιημένη της πλευρά. Προκλητική για διερεύνηση. Προκλητική για προσεγγίσεις. Με πνεύμα σεβασμού στο περιβάλλον, αλλά και στον αναγνώστη, με το δελτίο αυτό ξεκινά μια απόπειρα να βγουν στο φως ειδήσεις, νέα, πρωτοβουλίες, μελέτες και ό,τι άλλο προκύπτει γύρω από το περιβάλλον. Στην πρόθεση του εβδομαδιαίου αυτού δελτίου είναι να επιχειρηθεί να προβληθούν τα μεγάλα και μικρά που συνθέτουν τους κινδύνους, την πρόληψη, τη γνώση, την πρόοδο και την προστασία της φύσης. Και αυτά σε μια εποχή με στραμμένο το βάρος στην πολιτική και την οικονομία. Οι πηγές αυτού του δελτίου δεν είναι απόλυτα οριοθετημένες. Ξεκινά με ένα πλήθος επίσημων και λιγότερα επίσημων φορέων και οργανισμών στην Ελλάδα και το εξωτερικό, αλλά επεκτείνεται ευρύτερα και σε άτυπες πρωτοβουλίες που αναζητούν δημοσιοποίηση. Η επιλογή στην έκθεση των θεμάτων που θα προβάλλονται στηρίζεται στην προσωπική μου προσπάθεια να δίνονται κάθε φορά, όσο γίνεται με σαφήνεια και χωρίς υπεκφυγές, εικόνες που να συνθέτουν το πάντα ανοικτό θέμα της οικολογίας, ευαισθητοποιώντας ό,τι φυσικότερο έχει ο καθένας μας μέσα του. Με σεβασμό στον κάθε αποδέκτη Κλαίρη Μαργέλη 3
ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ Από το πρωί της 6ης Ιουνίου 2015 και στον απόηχο της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος, ξεκινώντας από την περιοχή του Ειρηνικού Ωκεανού και καταλήγοντας το απόγευμα στις δυτικές ακτές της Αμερικής, χιλιάδες πολίτες θα συμμετάσχουν στην παγκόσμια διαβούλευση/ευαισθητοποίηση για το κλίμα και την ενέργεια. Οι πολίτες θα κληθούν να εκφράσουν τις απόψεις τους σε 30 κρίσιμα ερωτήματα, αφού έχουν λάβει σχετική ενημέρωση και έχοντας συζητήσει δημόσια με τους συμπολίτες τους. ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ «ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΥΣΗ» Περισσότερες από 100 περιβαλλοντικές μη κυβερνητικές οργανώσεις αναλαμβάνουν πρωτοβουλία απέναντι στην πολιτική που επιδιώκει η επιτροπή Γιούνκερ, καλώντας τους πολίτες να συμμετάσχουν σε μια πανευρωπαϊκή δράση. Μέσα από την κοινή διαδικτυακή πρωτοβουλία «Συναγερμός για τη φύση», οι πολίτες της Ελλάδας και των υπολοίπων 27 κρατών μελών καλούνται να συμμετάσχουν στη δημόσια διαβούλευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να πάρουν θέση. ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ RECOIL ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ Ήδη βρίσκεται σε πλήρη δραστηριοποίηση η πρωτοβουλία του δήμου Αθηναίων για την προώθηση της ανακύκλωσης των χρησιμοποιημένων οικιακών μαγειρικών λαδιών, σε συνεργασία με σχολεία της χώρας. Το πρόγραμμα εντάσσεται στο ευρωπαϊκό RecOil και είναι τμήμα του ευρύτερου ευρωπαϊκού προγράμματος, «Έξυπνη Ενέργεια για την Ευρώπη». Ο.Η.Ε.: ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΤΑΛΗΓΕΙ ΣΤΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ Έως και το 90% των ηλεκτρονικών αποβλήτων του κόσμου είτε καταλήγουν στα σκουπίδια είτε συλλέγονται παράνομα με σκοπό την επαναχρησιμοποίησή τους, αναφέρεται σε έκθεση που δημοσιοποίησε το Πρόγραμμα για το Περιβάλλον του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (UNEP). ΔΙΑΛΥΤΗΡΙΑ ΠΛΟΙΩΝ ΕΝΤΟΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΖΗΤΟΥΝ ΜΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ Προσπάθεια να στρέψουν το ενδιαφέρον (και) των Ελλήνων εφοπλιστών προς τις περιβαλλοντικά πρακτικές και εγκαταστάσεις ανακύκλωσης πλοίων καταβάλλουν οι διεθνείς περιβαλλοντικές οργανώσεις. Όπως επισημαίνουν, η διάλυση πλοίων σε Ινδία, Πακιστάν και Μπανγκλαντές γίνεται κάτω από κακές εργασιακά και περιβαλλοντικά συνθήκες. Στα τέλη του 2016 πάντως θα έχουν στη διάθεσή τους λίστα με όλους τους αδειοδοτημένους χώρους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να τους επιλέγουν εφόσον επιθυμούν. ΤΟ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ Το σούπερ μάρκετ του μέλλοντος παρουσιάζεται στην Expo 2015, που φιλοξενείται στο Μιλάνο από 1η Μαΐου μέχρι και τις 31 Οκτωβρίου του 2015. Στο περίπτερο «Future Food District» οι επισκέπτες μπορούν να δουν 1.500 προϊόντα μέσα από ψηφιακούς καθρέφτες που λειτουργούν ως οδηγοί πληροφοριών. Υπεύθυνη Σύνταξης: Κλαίρη Μαργέλη 4
ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ τοπικούς φορείς, ενδιαφερόμενα μέρη και εταιρείες, συμβάλλοντας στην παγκόσμια δημοκρατία και στη δημόσια συζήτηση για την κλιματική αλλαγή. Οι εκφρασμένες απόψεις των πολιτών στα κρίσιμα θέματα του κλίματος και της ενέργειας θα ισχυροποιήσουν τις αποφάσεις που θα ληφθούν στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή στο Παρίσι (COP21), οι οποίες με τη σειρά τους θα επηρεάσουν τις ζωές των πολιτών όλου του κόσμου. Από το πρωί της 6ης Ιουνίου 2015 και στον απόηχο της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος, ξεκινώντας από την περιοχή του Ειρηνικού Ωκεανού και καταλήγοντας το απόγευμα στις δυτικές ακτές της Αμερικής, χιλιάδες πολίτες θα συμμετάσχουν στην παγκόσμια διαβούλευση/ευαισθητοποίηση για το κλίμα και την ενέργεια. Οι πολίτες θα κληθούν να εκφράσουν τις απόψεις τους σε 30 κρίσιμα ερωτήματα, αφού έχουν λάβει σχετική αντικειμενική ενημέρωση και έχοντας συζητήσει δημόσια με τους συμπολίτες τους. Τα αποτελέσματα θα αναρτηθούν στο διαδίκτυο και θα παρουσιαστούν στους υπεύθυνους για τη χάραξη της περιβαλλοντικής και ενεργειακής πολιτικής ενώ θα παρουσιαστούν και στην 21η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή στο Παρίσι (COP21) τον Δεκέμβριο του 2015. Το Word Wide Views για το Κλίμα και την Ενέργεια θα δώσει την ευκαιρία να κοινοποιηθούν οι απόψεις των πολιτών από 100 χώρες στις κυβερνήσεις και τους δημόσιους φορείς, τα Ηνωμένα Έθνη, τους Το WWViews για το Κλίμα και την Ενέργεια συνδιοργανώνεται από την Επιτροπή Μελέτης Επιπτώσεων Κλιματικής Αλλαγής της Τράπεζας της Ελλάδος, το Μαριολοπούλειο-Καναγκίνειο Ίδρυμα Επιστημών Περι-βάλλοντος, το μεταπτυχιακό πρόγραμμα ΠΜΣ «Περιβάλλον και Υγεία. Διαχείριση Περιβαλλοντικών Θεμάτων με Επιπτώσεις στην Υγεία» της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Με την υποστήριξη της Γαλλικής Πρεσβείας στην Αθήνα, του Γαλλικού Ινστιτούτου Ελλάδος και της Commission nationale du débat public της Γαλλίας. Διεθνώς υποστηρίζεται από τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή, την Κυβέρνηση της Γαλλίας, την Commission nationale du débat public, το Missions publiques και το Danish Board of Technology. Το WWViews για το Κλίμα και την Ενέργεια θα πραγματοποιηθεί στις 6 Ιουνίου 2015, σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας, και μπορούν να συμμετάσχουν όλοι οι πολίτες άνω των 18 ετών. Η διαβούλευση θα διαρκέσει από τις 9 το πρωί. έως τις 5 το απόγευμα και θα υποστηρίζεται με αναψυκτικά-καφέ και ελαφριά γεύματα. 5
Οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να εκδηλώσουν άμεσα το ενδιαφέρον τους στη διεύθυνση athens.wwviews@gmail.com. Η τελική επιλογή θα γίνει ώστε οι συμμετέχοντες να αποτελούν αντιπροσωπευτικό δείγμα του πληθυσμού, ενώ θα υπάρξει συμβολική αποζημίωση για έξοδα κίνησης (30 Ευρώ). ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ «ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΥΣΗ» Περισσότερες από 100 περιβαλλοντικές μη κυβερνητικές οργανώσεις αναλαμβάνουν πρωτοβουλία απέναντι στην πολιτική που επιδιώκει η επιτροπή Γιούνκερ, καλώντας τους πολίτες να συμμετάσχουν σε μια πανευρωπαϊκή δράση. Μέσα από την κοινή διαδικτυακή πρωτοβουλία «Συναγερμός για τη φύση», οι πολίτες της Ελλάδας και των υπολοίπων 27 κρατών μελών καλούνται να συμμετάσχουν στη δημόσια διαβούλευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να πάρουν θέση. Τη δράση οργανώνουν και προωθούν οι διεθνείς περιβαλλοντικές οργανώσεις BirdLife, Ευρωπαϊκό Γραφείο Περιβάλλοντος, Φίλοι της Γης Ευρώπη και WWF. Η ευρωπαϊκή νομοθεσία για τη φύση, και συγκεκριμένα οι οδηγίες για τους οικοτόπους και τα άγρια πτηνά, αναγνωρίζονται παγκοσμίως για τη συμβολή τους στην προστασία της βιοποικιλότητας που απειλείται. Χάρη σε αυτή τη νομοθεσία, όπως επισημαίνουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, σε σχετική ανακοίνωσή τους, η Ευρώπη έχει σήμερα το μεγαλύτερο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών στον κόσμο, το δίκτυο Natura 2000, που καλύπτει περίπου το 20% της χερσαίας και το 4% της θαλάσσιας έκτασής της. πόροι αποτελούν βασική πηγή χρηματοδότησης της προστασίας της ελληνικής φύσης, προωθώντας την αποτελεσματική προστασία ειδών και οικοτόπων, αλλά και τη βιώσιμη τοπική ανάπτυξη των περιοχών του δικτύου Natura 2000. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αποφασίσει να ολοκληρώσει μία εις βάθος αξιολόγηση των δύο οδηγιών, ώστε να καθορίσει εάν είναι αποτελεσματικές στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Ο κίνδυνος προκύπτει από το γεγονός ότι η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται σε μία περίοδο ιδιαίτερα αρνητική για την προστασία του περιβάλλοντος, όπως φανερώνει η ρητορική του προέδρου Γιούνκερ που επιδιώκει τη μείωση της «περιβαλλοντικής γραφειοκρατίας». Η διαδικτυακή δράση των περιβαλλοντικών οργανώσεων επιτρέπει στους πολίτες να συμμετάσχουν στη δημόσια διαβούλευση, που πραγματοποιείται μέχρι τις 24 Ιουλίου 2015 και αποτελεί μια ευκαιρία της κοινής γνώμης να εκφράσει την άποψή της σε αυτή την τεχνική αξιολόγηση. Ενδεικτική είναι η περίπτωση της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta. Στην πράξη η προστασία της, όπως και των παραλιών ωοτοκίας της, κατέστη δυνατή μέσα από την εφαρμογή της οδηγίας για τους οικοτόπους. Μάλιστα οι ευρωπαϊκοί 6
Σύμφωνα με τον Άνγκελο Κασέρτα, Διευθυντή της BirdLife Ευρώπης: «Έχουμε στη διάθεσή μας πλούσια επιστημονική τεκμηρίωση, σύμφωνα με την οποία αυτές οι οδηγίες δουλεύουν όταν εφαρμόζονται. Και πολλά παραδείγματα ότι οι οδηγίες αυτές δεν αποτελούν εμπόδιο στη σωστή οικονομική ανάπτυξη. Άρα η δική μου ερώτηση στον Πρόεδρο Γιούνκερ και στον Αντιπρόεδρο Τίμμερμανς είναι απλή: με όλα όσα έχουμε να κάνουμε για την Ευρώπη, γιατί να αναιρέσουμε αυτές τις οδηγίες;» Ο Τόνι Λόνγκ, Διευθυντής του Γραφείου Ευρωπαϊκής Πολιτικής του WWF δηλώνει: «Για περισσότερα από 30 χρόνια το WWF αγωνίζεται, ώστε η Ευρώπη να αποκτήσει μία ολοκληρωμένη θεσμική προστασία της φύσης, που να αποτελεί παγκόσμιο πρότυπο. Δεν είμαστε διατεθειμένοι να σταθούμε στην άκρη και να αφήσουμε τη δική μας κληρονομία να χαθεί. Κανείς δεν θα κερδίσει αν η Ευρώπη γυρίσει το χρόνο πίσω στη νομοθεσία για την προστασία της φύσης. Σίγουρα όχι το φυσικό περιβάλλον, αλλά ούτε και ο άνθρωπος, ο οποίος εξαρτάται από αυτό. Σήμερα ξεκινά μία δημόσια έκκληση να κρατήσουμε τη φύση ζωντανή». Σύμφωνα με τον Τζέρεμι Ουάτς, Γενικό Γραμματέα του Ευρωπαϊκού Γραφείου Περιβάλλοντος: «Η τρέχουσα εμμονή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην απορρύθμιση και στη μείωση της γραφειοκρατίας την έχει τυφλώσει και αδυνατεί να αναζητήσει αποτελεσματικές λύσεις για τους απειλούμενους οικοτόπους και τα απειλούμενα είδη. Αντί να απειλούν αυτή τη νομοθεσία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη, πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειες εφαρμογής της και να διασφαλίσουν τα τεράστια οφέλη, τόσο για τη φύση, όσο και για μας και για την οικονομία μας.» Η Μάγδα Στόκτσιεβιτς, Διευθύντρια των Φίλων της Γης Ευρώπης επισημαίνει: «Όλοι έχουμε δικαίωμα στη φύση και η περικοπή της ζωτικής νομοθεσίας που την προστατεύει θα ήταν μία καταστροφή για τους Ευρωπαίους πολίτες και τη φύση που αγαπάμε. Κινητοποιούμε τους πολίτες σε όλη την Ευρώπη και θα προτάξουμε τη φωνή μας δυνατά και καθαρά: η φύση δεν πωλείται και περιμένουμε από τους πολιτικούς μας να την προστατεύσουν για μας και τις επόμενες γενεές». Η δράση στην Ελλάδα συντονίζεται από τις οργανώσεις: Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS και WWF Ελλάς. ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ RECOIL Σε πλήρη δραστηριοποίηση βρίσκεται η πρωτοβουλία του δήμου Αθηναίων για την προώθηση της ανακύκλωσης των χρησιμοποιημένων οικιακών μαγειρικών λαδιών, σε συνεργασία με σχολεία της χώρας. Το πρόγραμμα εντάσσεται στο ευρωπαϊκό RecOil και είναι τμήμα του ευρύτερου ευρωπαϊκού προγράμματος, «Έξυπνη Ενέργεια για την Ευρώπη». Εφαρμόζεται πιλοτικά με τη συνεργασία μαθητών, καθηγητών και γονέων ήδη σε 38 σχολεία του δήμου Αθηναίων. Στο άμεσο μέλλον, ο αριθμός των σχολείων αναμένεται να φτάσει τα 70. Έχουν ήδη συγκεντρωθεί περίπου 900 κιλά τηγανελαίου (από 2 σχολεία του δήμου), ενώ ανάλογες παρεμβάσεις γίνονται και σε λαχανόκηπους σχολείων της πόλης, στα πράσινα δώματα και στις ενεργειακές αναβαθμίσεις σε σχολεία ή βρεφονηπιακούς σταθμούς. 7
Εκτός από την Αθήνα, στο ίδιο πρόγραμμα συμμετέχουν και οι δήμοι Ρεθύμνου, Ζακύνθου και Μαραθώνα. Στην Ελλάδα, η πρωτοβουλία ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης μαγειρικών ελαίων ξεκίνησε το Μάιο του 2012 και ολοκληρώνεται εντός του 2015. Η υλοποίηση της πρωτοβουλίας για την πρωτοποριακή αυτή ανακύκλωση γίνεται σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο Κρήτης (Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος), το Εργαστήριο Ανανεώσιμων και Βιώσιμων Ενεργειακών Συστημάτων και την Ελίν Βιοκαύσιμα. Η εφαρμογή του προγράμματος, εκτός από τα σημαντικά εκπαιδευτικά αποτελέσματα αναμένεται να έχει και σημαντικά κοινωνικά περιβαλλοντικά, οικονομικά, και ενεργειακά οφέλη μέσω: της προστασίας του δικτύου αποχέτευσης, της εξοικονόμησης χρηματικών πόρων από την ορθολογικότερη διαχείριση των χρησιμοποιημένων μαγειρικών ελαίων ως αποτέλεσμα της αποσυμφόρησης του βιολογικού καθαρισμού, της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και της εξοικονόμησης ενέργειας. Η RecOil, για την εκ νέου χρήση, μαγειρικών ελαίων που έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί, παρέχει τη δυνατότητα : να αναδειχθούν οι καλύτερες και αποτελεσματικότερες πρακτικές για τα στάδια της επεξεργασίας, να δημιουργηθεί ένας πρακτικός οδηγός λήψης αποφάσεων που μέσω διαδικτύου μπορεί να προωθηθεί εκτός από τα σχολεία σε δήμους, ή εταιρείες συλλογής και ανακύκλωσης. Μακροπρόθεσμος στόχος είναι να γίνουν εκστρατείες ενημέρωσης για την ευαισθητοποίηση των πολιτών και την εισαγωγή πλέον της προώθησης της συνήθειας της ανακύκλωσης χρησιμοποιημένων, μαγειρικών ελαίων. Η συλλογή και ανακύκλωση των χρησιμοποιημένων μαγειρικών ελαίων, τα οποία περιλαμβάνονται στα αστικά απόβλητα, είναι σήμερα αναγκαία για την μείωση των επιβλαβών επιπτώσεων στην υγεία και το περιβάλλον, όπως και για την ενεργειακή αξιοποίησή τους με στόχο τη μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα. Με την αξιοποίηση των χρησιμοποιημένων μαγειρικών ελαίων μειώνεται η ποσότητα των εισαγόμενων ορυκτών καυσίμων, αποφεύγεται η εναπόθεση τους σε χώρους υγειονομικής ταφής, προστατεύεται η διατροφική αλυσίδα και μειώνονται τα υγρά απόβλητα που δημιουργούνται όταν τα λάδια αυτά καταλήγουν στο δίκτυο αποχέτευσης. Ο.Η.Ε.: ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΤΑΛΗΓΕΙ ΣΤΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ Έως και το 90% των ηλεκτρονικών αποβλήτων του κόσμου είτε καταλήγουν στα σκουπίδια είτε συλλέγονται παράνομα με σκοπό την επαναχρησιμοποίησή τους, αναφέρεται σε έκθεση που δημοσιοποίησε το Πρόγραμμα για το Περιβάλλον του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (UNEP). 8
προβλέπεται στην έκθεση, έως το 2017 ο αριθμός αυτός θα φτάσει τους 50 εκατομμύρια τόνους, με κάθε τόνο να αξίζει 438 ευρώ. Η αξία των ηλεκτρονικών αγαθών, όπως ηλεκτρονικές συσκευές και φορητοί υπολογιστές, που καταλήγουν στα σκουπίδια φτάνει τα 16,6 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, ενώ δημιουργούνται 41 εκατομμύρια τόνοι αποβλήτων. Όπως Σύμφωνα με την έκθεση, η Ευρώπη και η Βόρεια Αμερική αποτελούν τους μεγαλύτερους παραγωγούς ηλεκτρονικών αποβλήτων, ωστόσο στον ίδιο δρόμο οδεύει και η Ασία. Η εξαγωγή επικίνδυνων αποβλήτων από το εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε χώρες του εξωτερικού απαγορεύεται διά νόμου, ωστόσο παρανόμως συχνά αυτά μετονομάζονται σε «μεταχειρισμένα αγαθά» και αποστέλλονται σε αναπτυσσόμενες χώρες. ΔΙΑΛΥΤΗΡΙΑ ΠΛΟΙΩΝ ΕΝΤΟΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΖΗΤΟΥΝ ΜΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ Προσπάθεια να στρέψουν το ενδιαφέρον (και) των Ελλήνων εφοπλιστών προς τις περιβαλλοντικά πρακτικές και εγκαταστάσεις ανακύκλωσης πλοίων καταβάλλουν οι διεθνείς περιβαλλοντικές οργανώσεις. Όπως επισημαίνουν, η διάλυση πλοίων σε Ινδία, Πακιστάν και Μπανγκλαντές γίνεται κάτω από κακές εργασιακά και περιβαλλοντικά συνθήκες. Στα τέλη του 2016 πάντως θα έχουν στη διάθεσή τους λίστα με όλους τους αδειοδοτημένους χώρους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να τους επιλέγουν εφόσον επιθυμούν. Πέντε οργανώσεις (Μεσόγειος SOS, Greenpeace, Shipbreaking Platform, Surfrider Foundation και Transport & Environment) διοργάνωσαν με αφορμή της Ευρωπαϊκής Ημέρας Θάλασσας συζήτηση με θέμα τη βιώσιμη ναυτιλία. Κεντρικό ρόλο στη συζήτηση είχε η (ανερχόμενη ως ζήτημα, λόγω της πρόσφατης ευρωπαϊκής νομοθεσίας) ανακύκλωση των πλοίων που ολοκληρώνουν τον κύκλο ζωής τους. Όπως υποστήριξαν οι εκπρόσωποι των οργανώσεων, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι εφοπλιστές επιλέγουν να πωλούν ως παλιοσίδερα τα πλοία τους σε διαλυτήρια σε Ινδία, Πακιστάν και Μπανγκλαντές. «Το 2012, που ήταν χρονιά ρεκόρ, περίπου 1.300 μεγάλα εμπορικά πλοία σε όλο τον κόσμο οδηγήθηκαν σε διαλυτήρια. Τα 2/3 εξ αυτών, στις συγκεκριμένες χώρες της 9
Νοτιοανατολικής Ασίας, όπου τα πλοία διαλύονται από εργάτες σε παραλίες, μέσα σε τραγικές εργασιακές και περιβαλλοντικές συνθήκες», ανέφερε η Πατρίτσια Χάιντεγκερ, από το Shipbreaking Platform. Ο Ισπανός Αντ. Μπερέντο, που παρευρέθη στην εκδήλωση, είναι ιδιοκτήτης μιας από τις λίγες μονάδες διάλυσης πλοίων που πληρούν τους όρους της Κοινότητας. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να ανοίξει το δρόμο. Όμως κύριο πρόβλημα είναι ο αθέμιτος ανταγωνισμός. Οι εταιρείες σε Ινδία, Πακιστάν και Μπανγκλαντές αγοράζουν τα πλοία προς 400-500 ευρώ/τόνο, οι κινεζικές στα 350 ευρώ/τόνο, οι τουρκικές στα 200-250 ευρώ/τόνο και οι ευρωπαϊκές στα 100-150 ευρώ/τόνο. Επομένως οι εφοπλιστές βλέπουν στην απόσυρση του πλοίου τους σημαντική δυνατότητα κέρδους και δεν ασχολούνται με το τι συμβαίνει στα διαλυτήρια. Υπάρχει όμως και αθέμιτος ανταγωνισμός εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από μικρά διαλυτήρια που δεν τηρούν τους κανόνες». ΤΟ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ Στο περίπτερο «Future Food District» οι επισκέπτες μπορούν να δουν 1.500 προϊόντα μέσα από ψηφιακούς καθρέφτες που λειτουργούν ως οδηγοί πληροφοριών. Το σούπερ μάρκετ του μέλλοντος παρουσιάζεται στην Expo 2015, που φιλοξενείται στο Μιλάνο από 1η Μαΐου μέχρι και τις 31 Οκτωβρίου του 2015. Μέσω της οθόνης ο καταναλωτής παίρνει πληροφορίες για τα προϊόντα που θέλει να αγοράσει, όπως για: την προέλευσή του, τα συστατικά, τον τρόπο παραγωγής, τη θρεπτική του αξία. Και οι πληροφορίες επεκτείνονται ακόμα και σε συνταγές! Στην παρουσίαση συμμετέχουν ρομπότ και ρομποτικά χέρια που βοηθούν τους πελάτες να επιλέξουν προϊόντα! ΠΗΓΕΣ athens.wwviews@gmail.com http://www.naturealert.eu/el www.ornithologiki.gr/naturealert http://www.ellet.gr/nature-alert http://www.wwf.gr/campaigns/keep-naturealive www.recoilproject.eu/index.php/el/aboutrecoil-gr http://energypress.gr/news/simantiko-meroston-ilektronikon-apovliton-kataligei-staskoypidia-leei-o-oie http://www.kathimerini.gr/817160/article/ep ikairothta/perivallon/dialythria-ploiwnentos-eyrwpaikwn-prodiagrafwn-zhtoyndie8neis-mko http://www.protothema.gr/technology/article /474525/deite-pos-tha-einai-to-soupermarket-tou-mellodos/ 10
11