Σεμινάριο στην Πύλο με θέμα: «ΑΕΙΦΟΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΒΙΩΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ»

Transcript

1 Σεμινάριο στην Πύλο με θέμα: «ΑΕΙΦΟΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΒΙΩΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ» Την Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε στην Πύλο σεμινάριο με θέμα «Αειφόρο Σχολείο-Βιωματικές Δράσεις» το οποίο οργάνωσε η Σχολική Σύμβουλος ΠΕ κ. Καλλιόπη Τσαουσίδου σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ). Το σεμινάριο στηρίχθηκε στη φιλοσοφία του εγκεκριμένου από το Υπουργείο Παιδείας Πρόγραμμα «Αειφόρο Ελληνικό Σχολείο: Όλοι νοιαζόμαστε, όλοι συμμετέχουμε» σύμφωνα με την οποία: Η αειφορία συνδέεται με την αειφορία στους φυσικούς πόρους, τις σχέσεις των ανθρώπων και τη γνώση Το Αειφόρο Σχολείο εμπλέκει όλα τα μέλη του (εκπαιδευτικούς, διοίκηση, μαθητές, γονείς και τοπική κοινότητα) και χαράζει στρατηγικές για τη μάθηση, την αγωγή, τον πολιτισμό και την αειφορία με τρόπο που να τη ζει στην καθημερινότητά του. Το Αειφόρο Σχολείο ενοποιεί και εντάσσει στην καθημερινότητά του όλες τις δράσεις του (ευέλικτη ζώνη, βιωματικές δράσεις, προγράμματα στο πλαίσιο των σχολικών δραστηριοτήτων κ.ά.) Η Φιλοσοφία του σεμιναρίου Στο πλαίσιο του 4ωρου βιωματικού σεμιναρίου επιλέξαμε να ασχοληθούμε με τις σχέσεις στη σχολική κοινότητα, καθώς το θέμα αυτό συνδέεται: Με τη διαμόρφωση παιδαγωγικού κλίματος συνεργασίας των εκπαιδευτικών μεταξύ τους και με τους μαθητές

2 Με την ένταξη όλων των παιδιών στο σχολείο ζητήματα τα οποία αποτελούν στην εποχή μας ζητούμενα για την επίτευξη της ψυχικής ανθεκτικότητας των σχολείων, των μαθητών και των εκπαιδευτικών, αλλά και προϋπόθεση για το χτίσιμο του ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ. Με τη διατροφή καθώς το θέμα αυτό συνδέεται: Με την αειφορία: Μέσα από την επιλογή αειφορικών και υγιεινών μεθόδων παραγωγής της τροφής (πως καλλιεργώ, πως ποτίζω, πως λιπαίνω κτλ) Μέσα από τη σύνδεση με τα τοπικά προϊόντα και τη βιοποικιλότητα κάθε τόπου (επιλέγω τοπικά προϊόντα γιατί έχουν τα χαρακτηριστικά του τοπικού μικροπεριβάλλοντος της ποικιλότητας της χλωρίδας και την διαφοροποίησή της από τόπο σε τόπο και μικροκλίματος, γιατί ενισχύω τους τοπικούς παραγωγούς και τον τόπο μου, γιατί μειώνω την ενέργεια για τη μεταφορά τους κ.ά.) Μέσα από τη σύνδεση με το Δίκαιο Εμπόριο (fair trade), τη Δίκαια τροφή (fair food) δηλαδή την υποστήριξη των μικρών παραγωγών οι οποίοι επιλέγουν καλές πρακτικές παραγωγής της τροφής. Από την ενθάρρυνση της συνεργασίας και τη συμμετοχή των μελών της ομάδας (αξία κοινότητας) Με την υγεία των μαθητών: μέσω των επιλογών που ένα σχολείο μπορεί να ασχοληθεί: Με την έμφαση στη λήψη πρωινού γεύματος και το υγιεινό δεκατιανό γεύμα στο σχολείο (κυλικείο) Με τις υγιεινές επιλογές στο κυλικείο, στα παιδικά πάρτι και τις σχολικές γιορτές Με την ενημέρωση των γονέων για τα θέματα αυτά

3 Με τον τοπικό πολιτισμό: Η σύνδεση αυτή μπορεί να γίνει με την ανάδειξη του τοπικού πολιτιστικού αποθέματος που συνδέεται με τη γαστρονομία και τη διατροφή 1. Την καταγραφή παραδοσιακών συνταγών, 2. Τις αφηγήσεις για τα τοπικά έθιμα, τοπικές γιορτές, θρησκευτικές γιορτές, και τις διατροφικές συνήθειες που συνδέονται με αυτά Είναι σημαντικό κάθε σχολείο να σχεδιάσει το πως στη διάρκεια της σχολικής του ζωής κάθε μαθητής θα έρχεται σε επαφή με όλες αυτές τις πτυχές που συνδέονται με τη διατροφή. Κάθε πρόγραμμα που θα αναλαμβάνει μία τάξη θα πρέπει να γίνεται διάχυση των προτάσεων σε όλη τη σχολική κοινότητα. Τα θέματα σχετικά με το πρωινό και το δεκατιανό προτείνεται να επανέρχονται επανέρχονται κάθε χρόνο με βιωματικές εφαρμογές. Το περιεχόμενο του σεμιναρίου Αρχικά, η Σχολική Σύμβουλος ΠΕ κα Κ. Τσαουσίδου, καλωσορίζοντας τους εκπαιδευτικούς έδωσε το φιλοσοφικό στίγμα και τη στοχοθεσία του σεμιναρίου. Ανέφερε ότι η επιλογή της θεματολογίας της ημερίδας έγινε με γνώμονα την ανάγκη αντιμετώπισης της κρίσης που βιώνουμε στην οικογένεια, στο σχολείο και στην κοινωνία, η οποία εκδηλώνεται είτε ως οικονομική ένδεια, είτε ως καταστροφή του περιβάλλοντος, είτε ως ψυχοσυναισθηματική πτώχευση, είτε ως κρίση αξιών. Ως άτομα και ως εκπαιδευτικοί έχουμε την ευθύνη απέναντι στον εαυτό μας αλλά κυρίως απέναντι στους μαθητές μας να τους οδηγήσουμε από τον ατομισμό και τον κατακερματισμό που κυριαρχεί αυτή τη στιγμή σε όλα τα επίπεδα, (γνωστικό, συναισθηματικό, ψυχολογικό), στη συμμετοχή και τη συλλογικότητα. Ο όρος «αειφορία» (ἀεί= πάντα και φέρω= αποφέρω, παράγω) σημαίνει να ικανοποιούμε τις παρούσες ανάγκες μας και να βελτιώνουμε την ποιότητα της ζωής μας, χωρίς να υπονομεύουμε ή να μειώνουμε την δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να καλύπτουν τις δικές τους.

4 Η συνειδητοποίηση της έννοιας της αειφορίας προϋποθέτει : γνώση, δεξιότητες αξίες και οδηγεί όχι μόνο στην υιοθέτηση συμπεριφορών προστασίας του περιβάλλοντος αλλά και στον ενστερνισμό αξιών και την καλλιέργεια δεξιοτήτων και στάσεων προστασίας του ίδιου του ανθρώπου και της κοινωνίας του. Η έννοια της αειφορίας βρίσκει εφαρμογή στο σχολείο από τη στιγμή που το σχολείο, λειτουργώντας ως κοινότητα αξιοποιεί την υλικοτεχνική υποδομή, σχεδιάζει τις λειτουργίες, οικοδομεί σχέσεις και δίνει ευκαιρίες σε όλους να ασχοληθούν με τα κοινά και τη διαχείρισή τους μέσα σε πνεύμα ομαδικότητας και συνεργασίας, υπηρετώντας τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, προάγοντας τον πολιτισμό, διαμορφώνοντας ενεργούς και δημιουργικούς πολίτες και εξασφαλίζοντας την ευημερία της εκπαιδευτικής και της τοπικής κοινότητας. Το ΑΕΙΦΟΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: Όλοι νοιαζόμαστε, όλοι συμμετέχουμε αποτελεί ένα οραματικό σχολείο γιατί χωρίς όραμα δεν προχωράει ούτε η παιδεία ούτε η κοινωνία! Στο σεμινάριο μάθαμε πώς να συγκροτούμε ομάδες, πώς να υλοποιούμε δράσεις με συγκεκριμένους διδακτικούς και παιδαγωγικούς στόχους, πώς να καλλιεργούμε δεξιότητες στα παιδιά και πώς να υπερασπιζόμαστε τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη φύση προστατεύοντας τις μελλοντικές γενιές. Στη συνέχεια έγιναν, για να πραγματευθούμε τα θέματα αυτά στο πλαίσιο του μικρού χρόνου που είχαμε- έγιναν τρία βιωματικά εργαστήρια:

5 1. Αρχές του αειφόρου σχολείου και η έκφραση συναισθημάτων στο σχολείο Συντονίστρια: Δρ Αγγελική Τρικαλίτη, Επ. Σχολική Σύμβουλος Φυσικών Επιστημών, Πρόεδρος του Συμβουλίου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της ΕΛΛΕΤ Α. Έγινε διαμόρφωση ομάδων με τη διαδικασία δυάδων-τετράδων για την ανάδειξη των αρχών του αειφόρου σχολείου μέσα από τις θετικές εμπειρίες των συμμετεχόντων από την σχολική τους ηλικία. Β. Οι ομάδες κατέγραψαν τα συναισθήματα των εκπαιδευτικών στο σχολείο (μία πρόταση ανάλογης καταγραφής και των μαθητών) σε χαρτόνια εργασίας ως ένα διερευνητικόδιαγνωστικό εργαλείο για την ανίχνευση αισθημάτων, εντυπώσεων, αλλά και προβλημάτων που μπορεί να υπάρχουν στη σχολική τάξη ή/και τη σχολική κοινότητα. 2. Οι σχέσεις στη σχολική τάξη και τη σχολική κοινότητα Συντονίστρια: Δρ Μαρίνα Δεδούλη, Επ. Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων, Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της ΕΛΛΕΤ Στο εργαστήριο αυτό έγινε η διαδραστική επεξεργασία πτυχών των σχέσεων στη σχολική τάξη εστιάζοντας κυρίως στην ανάγκη να δίνεται χώρος για όλους τους μαθητές, ώστε το σχολείο να αποτελεί ένα χώρο ανάπτυξης ΟΛΩΝ των παιδιών, αλλά και ένας βιώσιμος εργασιακός χώρος που δεν θα εξουθενώνει τους εκπαιδευτικούς. 3. Το πιάτο μας δείχνει τι πολίτες είμαστε Συντονίστρια: Περσεφόνη Τσιμάκη, Νηπιαγωγός, Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της ΕΛΛΕΤ] Α. Διαμόρφωση θετικού κλίματος και δημιουργία τεσσάρων ομάδων με διακριτούς ρόλους των μελών της (συντονιστής/στρια, γραμματέας, παρατηρητής-φίλος, παρασκευαστές)

6 Β. Έγινε η σύνδεση συγκεκριμένων τοπικών προϊόντων με τον τόπο και τη βιοποικιλότητα, τους τοπικούς παραγωγούς και με τη διαδικασία παραγωγής της τροφής. Στηρίχθηκε στην ποικιλία κάθε είδους τροφής. Γ. Δόθηκε η αξία της γνώσης και του σεβασμού στις τοπικές κουλτούρες. Αξία στην ιερότητα και την πνευματικότητα της τροφής η οποία οδηγεί στην τελετουργία της παρασκευής και της κατανάλωσής (αντίδοτο στη λογική του fast food). Δ. Κατασκευάστηκε τοιχογραφία σε χάρτη Ελλάδας με εικόνες προϊόντων, παραγωγών και διακριτών χαρακτηριστικών του κάθε τόπου. Ε. Καλλιεργήθηκε η αρχή ότι φαγητό δεν είναι μια γρήγορη στιγμή μέσα στην ημέρα, μια υποχρέωση, αλλά τμήμα του ίδιου του πολιτισμού, τμήμα της θρησκείας, της λατρείας, της επικοινωνίας, της φιλοσοφίας, της ιατρικής, της θεραπείας και άλλων εκφάνσεων της ανθρώπινης συνείδησης, ακόμα και αυτού του ίδιου του ανθρώπινου πνεύματος. Η κοινωνική διάσταση του φαγητού πραγματοποιήθηκε με την παρασκευή απλών κερασμάτων, από τους «παρασκευαστές» με την αξιοποίηση των τοπικών προϊόντων που γεύτηκαν όλοι οι εκπαιδευτικοί (αξίες του οικογενειακού τραπεζιού)

7 1 ο Εργαστήριο: «Αρχές του αειφόρου σχολείου και η έκφραση συναισθημάτων στο σχολείο» Συντονίστρια: Δρ Αγγελική Τρικαλίτη, Επ. Σχολική Σύμβουλος Φυσικών Επιστημών, Πρόεδρος του Συμβουλίου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της ΕΛΛΕΤ 2 ο Εργαστήριο: Οι σχέσεις στη σχολική τάξη και τη σχολική κοινότητα Συντονίστρια: Δρ Μαρίνα Δεδούλη, Επ. Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων, Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της ΕΛΛΕΤ

8 3 ο Εργαστήριο: «Το πιάτο μας δείχνει τι πολίτες είμαστε» Συντονίστρια: Τσιμάκη Περσεφόνη, Νηπιαγωγός, Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της ΕΛΛΕΤ]