ΜΕΡΟΣ 1ο. 46 ªµƒπ 2007 ANAXAITI H/INTERCEPTION

ΜΕΡΟΣ 1ο 46 ªµƒπ 2007 ANAXAITI H/INTERCEPTION

π ª π Το πρώτο αφιέρωµα της «Αναχαίτισης» στις υποψήφιες φρεγάτες για το ΠΝ έγινε στο Νο.1 τεύχος, τον Απρίλιο του 2005, σε µία περίοδο κατά την οποία δεν είχε ακόµη επισηµοποιηθεί τουλάχιστον η απαίτηση του ΠΝ για έξι νέα σκάφη. Σήµερα µε τα προγράµµατα των περισσότερων υποψήφιων σκαφών να έχουν ωριµάσει περαιτέρω, επανερχόµαστε στο θέµα. Στο πρώτο µέρος ενός αφιερώµατος το οποίο καλύπτει συνολικά το µελλοντικό εξοπλιστικό πρόγραµµα του ΠΝ, αναφερόµαστε µετά από µία εισαγωγή, στο πρόγραµµα των φρεγατών. Ειδικού συνεργάτη ANAXAITI H/INTERCEPTION ªµƒπ 2007 47

H I K G H I J H κύρια απειλή κατά της χώρας µας προέρχεται - και θα προέρχεται και στο µέλλον - κυρίως από την Τουρκία και δευτερευόντως από ασύµµετρες απειλές. Παρά το γεγονός ότι η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ ενέκρινε την έναρξη ενταξιακών διαπραγµατεύσεων από τον Οκτώβριο του 2005, η Τουρκία εξακολουθεί να παραµένει κύρια, µόνιµη και ορατή απειλή κατά της χώρας µας. H απειλή αυτή καθίσταται πλέον επικίνδυνη µε την ποιοτική αναβάθµιση και την αναδιοργάνωση των Ενόπλων υνάµεων της Τουρκίας. Άρα η Τουρκία µπορεί να αναλάβει επιθετικές επιχειρήσεις κατά της χώρας µας και ενδεχόµενη παράλληλη ενέργεια κατάληψης ολόκληρης της Κύπρου. Η επικράτεια της Ελλάδας περιλαµβάνει έναν πολύ µεγάλο αριθµό νησιών, ο µεγαλύτερος αριθµός των οποίων ευρίσκεται στο Αιγαίο. Η υποχρέωση για ενιαία, αµυντική, αποτελεσµατική κάλυψη του Αιγαίου, απαιτεί µεταξύ άλλων, ένοπλες δυνάµεις µε ετοιµότητα, κινητικότητα, ευελιξία και αυτονοµία. Η µορφολογία των ακτών των νησιών του Αιγαίου επιβάλλει : την ύπαρξη προηγµένου συστήµατος C4I, στρατιωτική αυτάρκεια των µεγάλων νησιών µας, κατάλληλες δυνάµεις για άµεση επέµβαση, Η ολλανδική LCF «De Zeven Provincien» σε περιπολία στη Βόρεια θάλασσα. δυνατότητα απόκτησης και διατήρησης του θαλασσίου ελέγχου και αεροπορική υπεροχή. Μερικά από τα κύρια χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων στο Αιγαίο αναµένεται να είναι η χρήση όπλων υψηλής τεχνολογίας από ξηρά, θάλασσα και αέρα και το κορεσµένο περιβάλλον από πλευράς αριθ- µού ηµετέρων, φίλιων, εχθρικών και ουδετέρων δυνάµεων µε υψηλή πιθανότητα αµοιβαίων παρεµβολών έχοντας ως αποτέλεσµα να είναι δύσκολη η διατήρηση της τακτικής εικόνας της κατάστασης. Γι αυτό και επιβάλλεται η ύπαρξη ενός ισχυρού Πολεµικού Ναυτικού για τη διεξαγωγή των αναγκαίων αεροναυτικών επιχειρήσεων σε περιοχές εθνικού ενδιαφέροντος, τη διασφάλιση της από θαλάσσης άµυνας των νήσων, των ακτών και του συνόλου του Εθνικού θαλάσσιου χώρου, την από θαλάσσης προβολή ισχύος στη ξηρά και την παροχή υποστήριξης στους λοιπούς κλάδους των Ενόπλων υνάµεων και στις συµµαχικές δυνάµεις. Παράλληλα σε καιρό ειρήνης απαιτείται η ναυτική παρουσία σ όλο 48 ªµƒπ 2007 ANAXAITI H/INTERCEPTION

π ª π Η πρώτη φρεγάτα F124 που εντάχθηκε σε υπηρεσία στο Γερµανικό Ναυτικό (F219-Sachen). Εκτόξευση πυραύλου επιφανείας-αέρος SM-2 από φρεγάτα F100 του Ισπανικού Ναυτικού. Η F100 αναδείχθηκε πρόσφατα νικητής διαγωνισµού στην Αυστραλία για τη ναυπήγηση τριών σκαφών τα οποία θα ενταχθούν σε υπηρεσία περί τα µέσα της επόµενης δεκαετίας. το θαλάσσιο χώρο εθνικού ενδιαφέροντος και η επίδειξη αποφασιστικότητας για άµεση αντίδραση, ενώ υπάρχει η υποχρέωση - στα πλαίσια των ιεθνών Οργανισµών και κυρίως του ΝΑΤΟ για συµ- µετοχή σε ειρηνευτικές αποστολές. Τέλος δεν πρέπει να αµελείται η συµβολή στην αντιµετώπιση πληγµάτων από φυσικές καταστροφές (κατ αρχήν εντός Ελλάδος), η συνδροµή σε επιχειρήσεις Έρευνας ιάσωσης (SAR) και η συµβολή στην απαγόρευση εισόδου λαθρο- µεταναστών στην χώρα. Νέοι κίνδυνοι έχουν όµως διαφανεί που χαρακτηρίζονται ως ασύµ- µετρες απειλές, όπως: η τροµοκρατία, η λαθροµετανάστευση, η διάδοση όπλων µαζικής καταστροφής, το διεθνές οργανωµένο έγκληµα, η διακίνηση ναρκωτικών, ο πόλεµος των πληροφοριών και η έξαρση του εθνικοθρησκευτικού φανατισµού και ως εκ τούτου το Πολεµικό Ναυτικό θα κληθεί να τα αντιµετωπίσει. Η επιδίωξη της χώρας µας για ισχυροποίηση της θέσης της µέσα στις συµµαχίες στις οποίες ανήκει (ΝΑΤΟ ΕΕ), επιβάλλει την ενεργό συµµετοχή της στις διαδικασίες, τους µηχανισµούς και τα κέντρα λήψεως αποφάσεως, την προσφορά επαρκών και κατάλληλων δυνάµεων και υποδοµών, την διαλειτουργικότητα του χρησιµοποιού- µενου υλικού, την κατάλληλη εκπαίδευση προσωπικού, την αξιόπιστη συµµετοχή µε υλικό και προσωπικό - σε αποστολές και επιχειρήσεις βάσει των εθνικών µας συµφερόντων και την συµµετοχή µας στη σχεδίαση και εκτέλεση των διασυµµαχικών ασκήσεων. Στα ανωτέρω πλαίσια, η συνεχής αναβάθµιση της ποιότητας του προσωπικού και του υλικού, ώστε να ανταποκρίνεται στις εκάστοτε προκλήσεις και να διατηρεί συνεχή επαφή µε τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις, αποτελούσε και θα αποτελεί πάντοτε στόχο του Πολεµικού Ναυτικού. Το νέο εξοπλιστικό πρόγραµµα του ΠΝ αποσκοπεί στη δηµιουργία ενός Στόλου που θα ανταποκριθεί στις Φωτογραφία 3/4 της F100. ANAXAITI H/INTERCEPTION ªµƒπ 2007 49

Στιγµιότυπο από την καθέλκυση της Forbin, της πρώτης γαλλικής φρεγάτας Horizon. Άλλη µία απεικονίση Η/Υ της FREMM υπό διαµόρφωση αντιαεροπορικής άµυνας περιοχής. προκλήσεις του αύριο εξασφαλίζοντας τις απαιτήσεις του σήµερα και θα αποτελεί βασικό παράγοντα εγγύησης της ασφάλειας της χώρας αλλά και χρήσιµο εργαλείο της εξωτερικής πολιτικής για την επίτευξη των εθνικών στόχων. Το νέο εξοπλιστικό πρόγραµµα του ΠΝ, το οποίο βασίζεται στο ΕΜΠΑΕ 2006-2015, στηρίζεται στη νέα οµή υνάµεων που αποφασίστηκε πρόσφατα από το ΣΑΓΕ. Ουσιαστικά µε τη νέα οµή υνάµεων οι µονάδες περιορίζονται στις απολύτως απαραίτητες. Είναι προτιµότερο να έχουµε λιγότερες και πλέον σύγχρονες επιχειρησιακά µονάδες παρά ένα µεγάλο αριθµό µονάδων παλαιάς τεχνολογίας και µέτριας απόδοσης. Αυτό που απαιτείται είναι µια ορθολογιστική εκµετάλλευση όλων των υφισταµένων µονάδων και η αξιοποίησή τους µε βάση το κριτήριο κόστος - αποτελεσµατικότητα. Επιπλέον, θα πρέπει να δοθεί βαρύτητα σε πολλαπλασιαστές ισχύος, όπως είναι τα συστήµατα C4Ι, τα νέα τεχνολογικά οπλικά συ- Ελληνικό P-3B. Η αντικατάσταση των αεροπλάνων του τύπου αυτού είναι η δεύτερη κατά σειρά προταιρεότητα του εξοπλιστικού προγράµµατος του ΠΝ. 50 ªµƒπ 2007 ANAXAITI H/INTERCEPTION

π ª π στήµατα και όπλα, οι δυνατότητες διεξαγωγής επιχειρήσεων ανορθόδοξου πολέµου και οι δυνατότητες αποτελεσµατικού Ηλεκτρονικού Πολέµου. Συµπερασµατικά, απαιτούνται ναυτικές µονάδες µε αυξηµένες αντιαεροπορικές δυνατότητες για προστασία από µαζικές προσβολές αεροσκαφών και Κ/Β από µεγάλη απόσταση, αυξηµένες δυνατότητες ιοικήσεως και Ελέγχου (C4I), αυξηµένες δυνατότητες διεξαγωγής ανορθόδοξων/καταδροµικών επιχειρήσεων και µε κατάλληλες δυνατότητες πρόληψης και αντιµετώπισης ασύµµετρων απειλών. Άξιο λόγου αποτελεί επίσης το γεγονός ότι το σύνολο σχεδόν των τρεχόντων αλλά και µελλοντικών εξοπλιστικών προγραµµάτων του Πολεµικού Ναυτικού θα υλοποιηθεί στην Ελλάδα, µε ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αναβάθµιση της Ελληνικής ναυπηγικής και ευρύτερα αµυντικής βιοµηχανίας. Το πρώτο σε προτεραιότητα πρόγραµµα είναι αυτό της ναυπήγησης 6 νέων φρεγατών, λόγω του ότι ακυρώθηκε το πρόγραµµα της ναυπήγησης 1+1 κορβεττών που είχε αποφασισθεί το 2003, καθώς και της απόσυρσης των 4 φρεγατών τύπου «ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ» που δεν θα εκσυγχρονιστούν. Το δεύτερο σε προτεραιότητα πρόγραµµα είναι η πρόσκτηση 5 αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας (ΑΦΝΣ), καθόσον σήµερα παρουσιάζει µια σηµαντική έλλειψη στον τοµέα αυτό, όπου τα υπάρχοντα ΑΦΝΣ P-3B έχουν γεράσει, δεν διαθέτουν σύγχρονες συσκευές επιτήρησης και δεν ανταποκρίνονται στις σηµερινές απαιτήσεις. Για το πρόγραµµα αυτό οι επιτελείς του ΓΕΝ εξέτασαν την πιθανότητα αναβάθµισης των παλαιών P-3B αλλά αυτή κρίθηκε ασύµφορη κι έτσι θα προχωρήσει η απόκτηση 5 καινούριων αεροσκαφών. Από κει και κάτω τα περισσότερα από τα υπόλοιπα προγράµµατα θεωρούνται ίσης προτεραιότητας, ενώ κάποιο προβάδισµα έχουν ήδη λάβει το πρόγραµµα πρόσκτησης των 5 µεταχειρισµένων ναρκοθηρευτικών (ήδη παρελήφθησαν τα πρώτα 2 OSPREY από τις Ηνωµένες Πολιτείες) και το πρόγραµµα ναυπήγησης της 6ης και 7ης ΤΠΚ τύπου SUPER VITA από τα Ναυπηγεία Ελευσίνας, για το οποίο υπάρχει απόφαση της Γ ΑΕΕ από τον Μάρτιο του 2007. [ 1ο Πρόγραµµα: Ναυπήγηση 6 νέων φρεγατών Για το Πολεµικό Ναυτικό το υψηλότερης προτεραιότητας πρόγραµµα είναι αυτό της ναυπήγησης των νέων φρεγατών ύψους Φρεγάτα La Fayette του Γαλλικού Ναυτικού αρχικά 2,2 δις ευρώ, ενώ τα υπόλοιπα 600 εκατ. Ευρώ αναµένεται να δοθούν στη συνέχεια σαν option για κάλυψη των προεκτάσεων που πρόκειται να δηµιουργηθούν στο ίδιο το πρόγραµ- µα. Εξοπλιστικά προγράµµατα κόστος σε εκατ. Ευρώ ιάρκεια προγράµµατος Ναυπήγηση 6 νέων φρεγατών 2800 2006-2017 Πρόσκτηση 5 ΑΦΝΣ 250 2010-2014 Πρόσκτηση 5 ΝΘΗ (µεταχειρισµένων) 200 2006-2011 Εκσυγχρονισµός φρεγατών ΜΕΚΟ-200 200 2008-2013 Πρόσκτηση 2 αποβατικών ιοικήσεως - Υποστηρίξεως 300 2008-2013 Ναυπήγηση 2 ΤΠΚ SUPER VITA (6η+7η) 300 2006-2011 Υποστήριξη / Αναβάθµιση / Προµήθεια Κ/Β EXOCET 76,5 2006-2010 Προµήθεια 51 νέων Τ/Λ Βαρέως Τύπου 110 2006-2010 Πρόσκτηση 6 Κανονιοφόρων (Κ/Φ) 300 2010-2015 Μετασκευή δύο (2) Φ/Γ τ."s" σε εκπαιδευτικά πλοία 100 2006-2009 Πρόσκτηση UAV s µε δυνατότητες διασύνδεσης µε ΚΕΠΙΧ και ΠΟΛ. ΠΛΟΙΑ 80 2007-2010 Το Εξοπλιστικό Πρόγραµµα του Π.Ν. σύµφωνα µε το ΕΜΠΑΕ 2006-2015 ANAXAITI H/INTERCEPTION ªµƒπ 2007 51

Στιγµιότυπο από τις εργασίες εγκατάστασης των συστηµάτων επάνω στην πρώτη γαλλική Horizon, την Forbin. Κάτω διακρίνεται µία λεπτοµερής απεικόνιση Η/Υ της Horizon. Με δεδοµένο το χρηµατικό ύψος του προγράµµατος στα 2,2 δις ευρώ και χωρίς να αναλυθούν σε βάθος οι επιχειρησιακές δυνατότητες κάθε τύπου, ο βασικότερος παράγων που θα πρέπει να εξεταστεί είναι το κόστος κάθε τύπου πλοίου προκειµένου να εξασφαλιστεί ότι το Π.Ν. θα προµηθευτεί και τις 6 φρεγάτες. [ Επιθυµητά επιχειρησιακά χαρακτηριστικά των νέων Φ/Γ Οι Φρεγάτες θα πρέπει να είναι πολλαπλού ρόλου, ικανές να διεξάγουν ταυτόχρονα επιχειρήσεις στους ακόλουθους τοµείς: Anti-Air Warfare (AAW), µε εντοπισµό και αναγνώριση αεροσκαφών και βληµάτων σε µεγάλες αποστάσεις καθώς και άµεσο εγκλωβισµό αυτών, Anti-Surface Warfare (ASuW), 52 ªµƒπ 2007 ANAXAITI H/INTERCEPTION

π ª π Anti-Submarine Warfare (ASW), Mine Warfare (MIW), Electronic Warfare (EW). Επίσης θα πρέπει να έχουν µεγάλη ισχύ πυρός για σύγχρονη εµπλοκή µε πολλαπλούς στόχους αέρα και επιφανείας ταυτόχρονα, να δύνανται να επιχειρούν εγγύς της ξηράς, να είναι πλήρως συµβατές για επιχειρήσεις µε συµµαχικά Ναυτικά (Communications, Command & Control, Replenishment, Helo, etc.), καθώς και ικανές για µελλοντικές επιχειρήσεις (UAV, USV, commandos, etc.) Άλλα βασικά χαρακτηριστικά που θα πρέπει να έχουν οι φρεγάτες είναι: Σπονδυλωτή (Modular) σχεδίαση, Πλήρως αυτοµατοποιηµένο Platform Management System, Πλήρως ολοκληρωµένο concept γέφυρας πλοίου, Υψηλή επιχειρησιακή διαθεσιµότητα (300 ηµέρες το χρόνο εν πλω), Συνεχής διαθεσιµότητα συστηµάτων µε αυτόµατο σύστηµα εντοπισµού και επισκευής βλαβών, Περιορισµό πληρώµατος (µέχρι 160 άτοµα) βασισµένο στην πλήρη αυτοµατοποίηση των συστηµάτων, Υψηλό βαθµό εργονοµίας. [ Ναυπηγικά χαρακτηριστικά - Πρόωση - Ενέργεια Το εκτόπισµα πλήρους φόρτου θα πρέπει να είναι µέχρι 6.500 τόνους, σε συνάρτηση µε τα επιχειρησιακά χαρακτηριστικά που διαθέτει, εξασφαλίζοντας την εγκατάσταση των συστηµάτων και συσκευών που απαιτούνται για την εκτέλεση της αποστολής του. Το µέγιστο βύθισµα του πλοίου θα πρέπει να είναι µικρότερο των 8 µέτρων για κάλυψη απαιτήσεων ελλιµενισµού του. Μέγιστη συνεχής ταχύτης περί τους 27 κόµβους, ώστε να επιτρέπει στις φρεγάτες να επιχειρούν µαζί µε τα άλλα πλοία του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Ακτίνα ενεργείας τουλάχιστον 5000 ν.µ. µε ταχύτητα χαµηλής ισχύος. Η δεύτερη F124 που εντάχθηκε σε υπηρεσία στο Γερµανικό Ναυτικό, η Hamburg φωτογραφηµένη εδώ κατά τη διάρκεια των θαλάσσιων δοκιµών της. [ Οπλικά Συστήµατα Η νέα φρεγάτα του ΠΝ θα πρέπει να έχει τουλάχιστον τα παρακάτω όπλα: Ένα σύγχρονο κατακόρυφο εκτοξευτή µε τουλάχιστον 24 θέσεις (cells) για κατευθυνόµενα βλήµατα (Κ/Β) επιφανείας-αέρος µεγάλου βεληνεκούς (περί των 120 km). Σύγχρονο κατακόρυφο εκτοξευτή µε τουλάχιστον 24 θέσεις (cells) για κατευθυνόµενα βλήµατα (Κ/Β) επιφανείας-αέρος µικρού-µεσαίου βεληνεκούς (µέγιστο βεληνεκές τουλάχιστον 10 ναυτ. µιλίων). Ένα σύγχρονο κατακόρυφο εκτοξευτή µε 8 θέσεις (cells) για Κ/Β cruise µεσαίου-µεγάλου βεληνεκούς εναντίον επιλεγµένων στόχων στην ξηρά (deep strike). Ξεχωριστό σύστηµα εκτοξεύσεως 8 Κ/Β επιφανείας-επιφανείας και µε δυνατότητα προσβολής στόχων ξηράς, µε χρήση GPS για την εύρεση της θέσεώς τους κατά τη διάρκεια της πτήσης. Ένα πυροβόλο όπλο διαµετρήµατος 5 /127mm µε υψηλή ταχυβολία, αυτόµατο και µε ικανότητα βολής PGM (Precision Guided Munitions). Τουλάχιστον δύο συστήµατα τορπιλοσωλήνων (δεξιά και αριστερά του πλοίου) για ανθυποβρυχιακές τορπίλες. Παθητικά Αντίµετρα Η νέα φρεγάτα του ΠΝ θα πρέπει να έχει τουλάχιστον τις παρακάτω δυνατότητες: α. Μειωµένο RCS µε σχεδίαση STEALTH (Σκάφος, Υπερκατασκευές, Κεραίες/Ιστοί), και επίσης µειωµένη IR, Μαγνητική και Ακουστική υπογραφή. β. Αντίµετρα κατά τορπιλών και ναρκών. γ. Ηλεκτρονικά αντίµετρα (chaffs) και IR Decoys µε αυτόµατο σύστηµα εκτοξεύσεως ολοκληρωµένο µε το τακτικό σύστηµα (CMS). Είναι επιθυµητή επίσης η δυνατότητα χρήσεως/ βολής Αctive off-board decoys. δ. υνατότητα ECCM σε όλες τις ΗΝ συσκευές. ε. Αντιµαγνητικό σύστηµα τελευταίας γενεάς. ANAXAITI H/INTERCEPTION ªµƒπ 2007 53

Επικοινωνίες Η νέα φρεγάτα του ΠΝ θα πρέπει να έχει επικοινωνιακό σχήµα σύµφωνα µε την ισχύουσα πολιτική του ΠΝ, το οποίο να ικανοποιεί τις απαιτήσεις του Modular design των συσκευών και µε δυνατότητα τηλεχειρισµού των συσκευών από όλους τους Σταθ- µούς Ελέγχου του Πλοίου. Θα πρέπει να έχει σύστηµα αυτοµάτου διεργασίας ιανοµής Σηµάτων σε Γέφυρα-ΚΠΜ και άλλους σταθµούς του πλοίου, δυνατότητα Non Break, συσκευή IFF (ερωτώσα / απαντώσα) µε δυνατότητα S mode και οπωσδήποτε LINK 11, 22 και 16. Τέλος, θα πρέπει να έχει στρατιωτικές δορυφορικές επικοινωνίες (συµβατότητα µε ΝΑΤΟ SATCOM post 2000 και εθνικό πρόγραµµα ΓΕΕΘΑ). [ Υποψήφιοι τύποι πλοίων Άλλη µία απεικόνιση Η/Υ της FREMM. Οι προοπτικές του προγράµµατος είναι πολύ καλές δεδοµένου του µεγάλου αριθµού πλοίων (27 µονάδες) που θα ενταχθούν σε υπηρεσία στο Γαλλικό (17) και το Ιταλικό (10) Ναυτικό. Στιγµιότυπο από την καθέλκυση τη δεύτερης γαλλικής Horizon στα ναυπηγεία του Λοριάν. Για το πρόγραµµα αυτό σοβαρή υποψηφιότητα έχουν βάλει η γερ- µανική φρεγάτα τύπου F-124 µε ναυπήγηση αυτής στα ΕΝΑΕ (Ναυπηγεία Σκαραµαγκά), η γαλλική φρεγάτα FREMM µε ναυπήγηση αυτής στα Ναυπηγεία Ελευσίνας και τέλος η ολλανδική φρεγάτα τύπου LCF, χωρίς να υπάρχει συµφωνία µέχρι στιγµής για ναυπήγηση σε ελληνικά ναυπηγεία. Από τα διαθέσιµα στοιχεία που υπάρχουν για τους ανωτέρω τρεις τύπους πλοίων φαίνεται ότι όλοι µπορούν να καλύψουν τις περισσότερες από τις επιχειρησιακές απαιτήσεις του ΠΝ. Η µεγάλη διαφορά µεταξύ της γαλλικής φρεγάτας FREMM, από τη µία, και της γερµανικής φρεγάτας τύπου F-124 ή ολλανδικής φρεγάτας τύπου LCF, από την άλλη, είναι στα όπλα και κυρίως στα Κ/Β. Η γαλλική φρεγάτα FREMM προσφέρεται από τη γαλλική πλευρά µε κατευθυνόµενα βλήµατα επιφανείας-αέρος ενεργητικής κατεύθυνσης τύπου ASTER 15/30 της ευρωπαϊκής εταιρείας MBDA, ενώ διατίθεται και το Κ/Β MICA µε µέγιστο βεληνεκές στα 20 χιλιόµετρα. Από την άλλη οι Γερµανοί και οι Ολλανδοί στους δικούς τους τύπους χρησιµοποιούν τα αµερικάνικα Κ/Β επιφανείας-αέρος ηµιενεργητικής κατεύθυνσης ESSM και SM-2 MR Block IIIA, τα οποία απαιτούν σε όλη τη διάρκεια της πτήσης τους το ραντάρ MFR APAR X-band µε ό,τι αυτό συνεπάγεται. [ Ανάλυση Η γαλλική φρεγάτα FREMM αποτελεί µία σύγχρονη νέα κατασκευή µε διάρκεια ζωής µέχρι το 2050 και το πρόγραµµα της ναυπήγησής της αποτελεί το µεγαλύτερο ευρωπαϊκό ναυτικό πρόγραµµα που έχει υλοποιηθεί ποτέ, καθόσον προβλέπει τη ναυπήγηση 27 (προς το παρόν) συνολικά φρεγατών, 17 για τη Γαλλία και 10 για την Ιταλία. Σε αντίθεση η ολλανδική φρεγάτα τύπου LCF αλλά και η γερµανική φρεγάτα τύπου F-124 ήταν το αποτέλεσµα µιας αποτυχηµένης προσπάθειας µέσα στο ΝΑΤΟ, τη δεκαετία του 1990, να σχεδιάσουν από κοινού τη φρεγάτα του µέλλοντος µέσα από το πρόγραµµα NFR-90. Στο πρόγραµµα αυτό συµµετείχαν οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Ολλανδία, η Γερµανία και η 54 ªµƒπ 2007 ANAXAITI H/INTERCEPTION

π ª π Ισπανία και βασιζόταν στην ανάπτυξη λύσεων στο πρόβληµα της αντιµετώπισης της αντι-αεροπορικής απειλής στα νατοϊκά πλοία χρησιµοποιώντας τα αµερικάνικα βλήµατα επιφανείας-αέρος ηµι-ενεργητικής κατεύθυνσης της δεκαετίας 1980-90. Έτσι το Ολλανδικό Ναυτικό παρήγγειλε 4 πλοία τύπου LCF και το Γερµανικό Ναυτικό τρία πλοία τύπου F-124. Ήδη, το Γερµανικό Ναυτικό έχει εγκαταλείψει τη σχεδίαση αυτή για το µέλλον και έχει προχωρήσει στην ανάπτυξη ενός νέου τύπου φρεγάτας της F- 125. Ένα δεύτερο σηµείο άξιο αναφοράς είναι ο ιδιαίτερα χαµηλός αριθµός πληρώµατος για Φ/Γ (108 άτοµα) που απαιτεί η γαλλική φρεγάτα FREMM, µε διαθεσιµότητα ενδιαιτήσεων για επιπλέον 37 άτοµα (VIP, επιτελείο), όταν τα ανταγωνιστικά πλοία τύπου LCF και τύπου F-124 απαιτούν προσωπικό της τάξεως των 220 και 250 ατόµων αντίστοιχα, στοιχείο ιδιαίτερα σηµαντικό λόγω της στενότητας προσωπικού που αντιµετωπίζει σήµερα το ναυτικό µας. Η µείωση των απαιτήσεων επάνδρωσης στις FREMM θα αξιώσει την εξειδικευµένη εκπαίδευση υψηλού επιπέδου από το πλήρωµα, το οποίο θα είναι υπεύθυνο να χειρίζεται συσκευές πολλαπλών λειτουργιών και διαφορετικών συστηµάτων. Τρίτο σηµείο άξιο αναφοράς είναι το εξαίρετο ηλεκτροµαγνητικό ίχνος της φρεγάτας FREMM µε σχεδίαση stealth και πολύ χαµηλό Radar Cross Section, ενώ ιδιαίτερα χαµηλό είναι και το ακουστικό ίχνος του πλοίου λόγω υπάρξεως µονωτικών θορύβου. Σε αντίθεση µε τη FREMM, τα ανταγωνιστικά πλοία τύπου LCF και τύπου F-124 παρουσιάζουν υψηλό Radar Cross Section. Η ύπαρξη ενός ραντάρ Multi-Function (MFR) λειτουργίας Phased Array στην S-band (2-4 GHz) της φρεγάτας FREMM, έναντι δύο ραντάρ στα ανταγωνιστικά πλοία τύπου LCF και τύπου F-124, που απαιτούνται λόγω υπάρξεως του ραντάρ APAR στην X-band (8-12 GHz), αποτελεί ένα σηµαντικό πλεονέκτηµα για την φρεγάτα FREMM, καθόσον τα δύο ραντάρ προσθέτουν αρκετό βάρος σε υψηλά σηµεία στην υπερκατασκευή των πλοίων. Σηµειωτέον ότι το βάρος του ραντάρ HERAKLES της φρεγάτας FREMM ανέρχεται στους 5 τόνους όταν το βάρος των ραντάρ SMART-L και APAR φτάνει µέχρι και τους 13 τόνους. Επίσης το ραντάρ HERAKLES είναι βελτιστοποιηµένο για επιχειρησιακή λειτουργία σε περιορισµένα ύδατα και παράκτιες περιοχές, καθόσον η S-band έχει καλύτερη απόδοση σε περιβάλλον clutter, έναντι της X-band. Η γαλλική φρεγάτα FREMM φέρει τα κατευθυνόµενα βλήµατα ASTER 15/30 τα οποία διαθέτουν active seeker και απαιτούν καθοδήγηση µόνο κατά την ενδιάµεση φάση πτήσης και όχι στην τελική φάση προσβολής του στόχου, διότι είναι αυτο-κατευθυνόµενα. Η ύπαρξη του active seeker επί του Κ/Β αποτελεί τακτικό πλεονέκτηµα ιδίως στις µεγάλες αποστάσεις (της τάξεως των 80-120 km) στις οποίες τα ηµι-ενεργητικά Κ/Β απαιτούν τον συνεχή ANAXAITI H/INTERCEPTION ªµƒπ 2007 55

Εκτόξευση πυραύλου επιφανείας-επιφανείας Exocet MM 40 Block II. οκιµαστική εκτόξευση πυραύλου Aster 15. φωτισµό τους από το ραντάρ του πλοίου, που σηµαίνει ότι τα ηµιενεργητικά Κ/Β έχουν αυξηµένες απαιτήσεις ισχύος και ακρίβειας για το ραντάρ του πλοίου, ενώ είναι και πιο ευάλωτα σε παρεµβολή (jamming). Αξιοσηµείωτο είναι ότι οι Άγγλοι για τις δικές τους φρεγάτες Type 45 δεν επέλεξαν τα αµερικάνικα βλήµατα SM2 (παρά τις ιδιαίτερα θερµές σχέσεις µε τις ΗΠΑ), αλλά τα ευρωπαϊκά ASTER 30. Επίσης, αυτό που πρέπει να τονισθεί είναι ότι για να παρθούν τα αµερικάνικα βλήµατα SM2 (µε βεληνεκές περί τα 80 km) απαιτείται οπωσδήποτε το "export license" από την Αµερικανική Γερουσία, ένα στοιχείο που εµπεριέχει τεράστιο ρίσκο για τους ακόλουθους λόγους: 1. Η Αµερικανική Γερουσία µπορεί για λόγους εξωτερικής πολιτικής να µην εγκρίνει το "export license" του Κ/Β SM2 και να µας µείνουν τα πλοία χωρίς όπλα αντι-αεροπορικής άµυνας. 2. Η Αµερικανική Γερουσία για λόγους εξωτερικής πολιτικής να εγκρίνει το "export license" του Κ/Β SM2 µε παράλληλη έγκριση και προς το Τουρκικό Ναυτικό, οπότε το ΠΝ δεν αποκτά κάτι παραπάνω ποιοτικά ενώ παράλληλα θα βρεθεί σε µειονεκτική θέση όσον αφορά την ποσότητα (οι Τούρκοι διατηρούν και θα διατηρούν αριθµητικά περισσότερες φρεγάτες). 3. Η Αµερικανική Γερουσία για λόγους εξωτερικής πολιτικής να εγκρίνει το "export license" του Κ/Β SM2 αλλά του µοντέλου εκείνου που δεν θα µπορεί να προσβάλει τα αεροσκάφη F-35 JSF, λόγω του ότι δεν θα θέλει τα δικά της προϊόντα να βρίσκονται σε µειονεκτική θέση απέναντι στα Α/Α όπλα (F-35 JSF έχει παραγγείλει και η Τουρκική αεροπορία). Το πιο σηµαντικό όµως στοιχείο είναι η δυνατότητα της φρεγάτας FREMM να φέρει τα κατευθυνόµενα βλήµατα SCALP NAVAL (ένα καθαρά ευρωπαϊκό βλήµα), τα οποία είναι σχεδιασµένα για επιχειρήσεις εναντίον στόχων ξηράς σε µεγάλες αποστάσεις (deep strike missions). Το βλήµα αυτό στην αεροπορική του έκδοση (SCALP EG) το έχει προµηθευτεί ήδη η Ελληνική Πολεµική Αεροπορία για τα αεροσκάφη MIRAGE 2000-5 και η εµβέλειά του (air version) είναι µεγαλύτερη των 200 km. Το SCALP NAVAL το οποίο θα φέρεται στις γαλλικές φρεγάτες FREMM θα έχει εµβέλεια που θα φτάνει µέχρι και τα 1.000 km. Η κατεύθυνση του βλήµατος χωρίζεται σε 3 φάσεις: 1. Αδρανειακά µέχρι το waypoint 1. 2. Cruise phase από το waypoint 1 µέχρι 10-15 km πριν το στόχο, όπου δέχεται στοιχεία πτήσεως από τους δορυφόρους GPS (εµπορικό τύπο µε ακρίβεια 10m) ή ακολουθώντας συγκεκρι- µένα στοιχεία εδάφους (terrain phase). 3. Terminal phase όπου χρησιµοποιεί δορυφορικές φωτογραφίες (stereoscopic pictures) του στόχου (που τις έχει στη µνή- µη του) και τις οποίες τις προµηθεύεται από τον δορυφόρο ICONOS ή από τον δορυφόρο HELIOS (µελλοντικά) ή από το εµπορικό πρόγραµµα ERDAS. Το όπλο αυτό είναι καθαρά ένα όπλο αποτροπής, ικανό για να µαταιωθούν τα όποια επιθετικά σχέδια έχει ο αντίπαλος. Το SCALP NAVAL είναι διαθέσιµο από την γαλλική κυβέρνηση προς την Ελλάδα, ενώ αντίθετα τα αντίστοιχα όπλα που διαθέτει η άλλη πλευρά του Ατλαντικού (πύραυλοι TOMAHAWK) είναι σίγουρο ότι δεν πρόκειται να πάρουν το "export license" που απαιτείται για διάθεσή τους στην Ελλάδα. Το στρατηγικό πλεονέκτηµα που θα αποκτήσει η Ελλάδα γενικότερα, αλλά και το Ελληνικό Πολεµικό Ναυτικό ειδικότερα, είναι παραπάνω από προφανές. [ Κόστος Τα δεδοµένα και οι πληροφορίες που υπάρχουν αυτήν τη στιγµή από τα ελληνικά και διεθνή περιοδικά αµυντικού υλικού είναι αρκετά κατατοπιστικά. Για µεν τη γερµανική φρεγάτα τύπου F- 124 το κόστος που έχει αναγραφεί και δηµοσιευτεί είναι της τάξεως των 600-650 εκατ. ευρώ ανά πλοίο. Για την ολλανδική φρεγάτα τύπου LCF το κόστος αυτό ανέρχεται σε 700 εκατ. ευρώ ανά πλοίο. Τέλος, για τη γαλλική φρεγάτα FREMM το εκτιµώµενο κόστος κατασκευής της ανέρχεται σε 400 εκατ. ευρώ. Η διαφορά του κόστους µεταξύ της γαλλικής φρεγάτας από τη µία και της γερµανικής ή ολλανδικής φρεγάτας από την άλλη, εξηγείται από το γεγονός ότι το κόστος σχεδίασης και ανάπτυξης για µεν τη γαλλο-ιταλική φρεγάτα FREMM κατανέµεται σε 27 πλοία (17 για τη Γαλλία και 10 για την Ιταλία), ενώ για τη γερµανική φρεγάτα τύπου F-124 κατανεµήθηκε σε 3 πλοία και για την ολλανδική φρεγάτα τύπου LCF κατανεµήθηκε σε 4 πλοία. Με δεδοµένο το κόστος που προαναφέρθηκε, οδηγούµαστε στο συµπέρασµα ότι µε τα 2,2 δις ευρώ που διατίθενται για το πρόγραµµα ναυπήγησης νέων φρεγατών, το ΠΝ µπορεί να προµηθευτεί είτε τρεις γερµανικές φρεγάτες τύπου F-124, είτε τρεις ολλανδικές φρεγάτες τύπου LCF, είτε πέντε γαλλικές φρεγάτες FREMM ενώ η απαίτησή του είναι έξι φρεγάτες. Άρα για τη βέλτιστη ικανοποίηση των απαιτήσεων του Πολεµικού Ναυτικού η λύση στο πρόβληµα είναι η αύξηση των πιστώσεων σε ποσό πάνω από τα 2,4 δις ευρώ και παράλληλα συµπίεση του κόστους για κάθε πλοίο, το οποίο µπορεί να επιτευχθεί µόνο µε επιλογή της γαλλικής φρεγάτας FREMM και ναυπήγηση αυτής στα Ναυπηγεία Ελευσίνας, έτσι ώστε το κόστος ανά πλοίο να κυ- µανθεί περί τα 400 εκατ. ευρώ. 56 ªµƒπ 2007 ANAXAITI H/INTERCEPTION

π ª π