Τουρκία-επιχειρθματικζσ δυνατότθτεσ

Τουρκία-επιχειρθματικζσ δυνατότθτεσ ΧΑΑΛΑΜΡΟΣ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΟΕΥ Βϋ

ΙΣΤΟΙΚΟ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΟΥΚΙΚΗΣ ΟIKONOMIAΣ (2001-2012) 2001 νηθνλνκηθή θξίζε 2002-2008 επαλάθακςε 2008-9 ε δηεζλήο νηθνλνκηθή θξίζε επεξέαζε θαη ηελ νηθνλνκία ηεο ρώξαο (πηώζε δήηεζεο, βηνκ. παξαγσγήο, απαζρόιεζεο / κεηαβνιή ΑΔΠ 2009-4,7%) 2010-2011 επαλάθακςε ηεο νηθνλνκίαο κε κέζν ξπζκό αλάπηπμεο 8,8% 2012 ήπηα πξνζγείσζε ηνπ ξπζκνύ αλάπηπμεο ζην 2.5% 2

Ρωσ θ Τουρκία ξεπζραςε τόςο γριγορα και τόςο αποτελεςματικά τθ κρίςθ? Με τθ δθμιουργία πολφ δυνατοφ τραπεηικοφ τομζα Με ενίςχυςθ του βιομθχανικοφ τθσ τομζα και ειδικά του τομζα μθχανολογικοφ εξοπλιςμοφ και των καταςκευϊν Με τθ δθμιουργία καλϊν μεγεκϊν ςτο δθμόςιο τομζα Με παροχι ςθμαντικϊν φορολογικϊν και άλλων κινιτρων προςζλκυςθσ ξζνων επενδφςεων Με αλλαγι τθσ εξαγωγικισ τθσ πολιτικισ όπωσ τθ μείωςθ τθσ εξαγωγικισ τθσ εξάρτθςθσ από χϊρεσ-μζλθ τθσ Ε.Ε (από το 56% ςε 41,9% ςιμερα) και ενίςχυςθσ των εξαγωγϊν τθσ ςε χϊρεσ τθσ Μζςθσ Ανατολισ, Αφρικισ και Αςίασ 3

EXPORTS TO MAIN COUNTRY GROUPS (Share in total exports -%) 60 56 50 46,9 40 30 20 10 9,3 13,2 9,4 20,4 11,6 7,5 7,6 8,1 5,3 4,6 2006 2007 2008 2009 2010 2011 0 EU Europe (other) Middle East Africa Asia Others

Η Τουρκία ςιμερα Η τουρκικι οικονομία κατατάςςεται ςτθ 16 θ κζςθ παγκοςμίωσ και ςτθ 6 θ ςτθν Ευρϊπθ με ανάπτυξθ 2,2% και ςτόχο για 2013 ςτο 4%, ανάπτυξθ κατά τομείσ δραςτθριότθτασ: χρθματοπιςτωτικζσ υπθρεςίεσ (+15,8%), καταςκευαςτικόσ τομζασ (+12,7%), μεταφορζσ-τθλεπικοινωνίεσ (9,7%), χονδρεμπόριολιανεμπόριο (+9,6%), real estate (9,4%), βιομθχανία (8,9%), με πλθκωριςμό 7,29%, με ανεργία 10,1%, με 11,2% αφξθςθ των εξαγωγϊν τθσ, με 7,6% αφξθςθ των ειςαγωγϊν τθσ, με αφξθςθ του εμπορικοφ τθσ ελλείμματοσ, με διατραπεηικό επιτόκιο δανειςμοφ 7,5% Με μείωςθ του δείκτθ βιομθχανικισ παραγωγισ κατά -1.6% ςτθ 69 θ κζςθ αναφορικά με δείκτθ ελευκερίασ οικονομικισ δραςτθριότθτασ (Ελλάδα 117 θ κζςθ) με πολλζσ νζεσ ξζνεσ επενδφςεισ ςτθ χϊρα, με αφξθςθ τουρκικϊν επενδφςεων ςτο εξωτερικό, με μείωςθ του ποςοςτοφ τθσ αδιλωτθσ τουρκικισ οικονομίασ ςτο 38% από 50% που ιταν το 2011 5

Η Τουρκία ςιμερα πρόςφατεσ εξελίξεισ Ρρόςφατθ αναβάκμιςθ τθσ πιςτολθπτικισ ικανότθτασ τθσ Τουρκίασ ςε ΒΒ+ από τον Οίκο Αξιολόγθςθσ Standard & Poor s Αποπλθρωμι χρζουσ προσ το ΔΝΤ και από οφειλζτθσ γίνεται πλζον πιςτωτισ, ςυμμετζχοντασ ςτο ΔΝΤ με το ποςό των 5 δισ δολαρίων Μζςα ςε περίοδο 10 ετϊν μείωςθ του δθμόςιου δανειςμοφ τθσ Τουρκίασ από το 78% του ακακάριςτου εγχϊριου προϊόντοσ ςε περίπου 40% Το Α τρίμθνο του 2013 ςυγκριτικά με το αντίςτοιχο τρίμθνο του 2012, το δθμοςιονομικό ζλλειμμα μειϊκθκε 86%, γεγονόσ που οφείλεται, κατά κφριο λόγο ςτθν αφξθςθ των εςόδων από αποκρατικοποιιςεισ κρατικϊν εταιρειϊν παροχισ φυςικοφ αερίου και θλεκτριςμοφ Οι εκτιμιςεισ για ρυκμό ανάπτυξθσ 4% το 2013 φαίνονται ρεαλιςτικζσ, κακϊσ οι τουρκικζσ εξαγωγζσ επιδεικνφουν βιϊςιμθ πορεία, θ καταναλωτικι πίςτθ και θ κατανάλωςθ ςτακεροποιοφνται και ο καταςκευαςτικόσ τομζασ ζχει απογειωκεί. Η Τουρκία επιδιϊκει ετιςιουσ ρυκμοφσ ανάπτυξθσ τθσ τάξθσ του 6% το χρόνο με αποτζλεςμα να αςκεί ευζλικτθ νομιςματικι πολιτικι, προβαίνοντασ ςε ςυνεχείσ μειϊςεισ επιτοκίων, με ςτόχο τθν τόνωςθ τθσ εγχϊριασ αγοράσ και τθσ αφξθςθσ των εξαγωγϊν. Ζνα από διαρκρωτικά προβλιματα τθσ τουρκικισ οικονομίασ είναι το ζλλειμμα των τρεχουςϊν ςυναλλαγϊν, το οποίο αποτελεί το τρίτο μεγαλφτερο παγκοςμίωσ μετά το αντίςτοιχο των ΗΡΑ, το 2012 Σφμφωνα με εκτιμιςεισ οικονομολόγων το ζλλειμμα τρεχουςϊν ςυναλλαγϊν από 10% του ΑΕΡ το 2011 κα μειωκεί ςε περίπου 6,8% του ΑΕΡ το 2013 6

ΘΕΣΜΙΚΟ ΤΟΥΚΙΚΟ ΡΛΑΙΣΙΟ Βαςικζσ μορφζσ εταιρειϊν και υποχρεϊςεισ Κυριότερεσ βαςικζσ μορφζσ εταιρειϊν είναι: περιοριςμζνθσ ευκφνθσ, ανϊνυμοσ εταιρεία, υποκαταςτιματα, γραφείο αντιπροςωπείασ Πλεσ οι εταιρείεσ υποχρεοφνται να εγγράφονται ςτο εμπορικό μθτρϊο και τα ςτοιχεία των εταιρειϊν ςτθ εφθμερίδα εμπορικοφ μθτρϊου και ςτθ Ζνωςθ Επιμελθτθρίων και Χρθματιςτθρίων τθσ Τουρκίασ Δυνατότθτα ςφςταςθσ ΑΕ και ΕΡΕ μόνο από ζνα πρόςωπο. Συνεπϊσ το ΔΣ μπορεί να αποτελείται από ζνα μόνον πρόςωπο αλλά τουλάχιςτον ζνα μζλοσ του ΔΣ κα πρζπει να είναι τοφρκοσ υπικοοσ Οι αλλοδαποί Γενικοί δντζσ εταιρειϊν που ζχουν ςυςτακεί με ξζνα κεφάλαια,κα πρζπει να ζχουν άδεια εργαςίασ για να μποροφν να υπογράφουν ζγγραφα εκ μζρουσ τθσ εταιρείασ τουσ 7

πγθξηηηθόο πίλαθαο ησλ πην δηαδεδνκέλσλ κνξθώλ εηαηξεηώλ ΑΕ ΕΡΕ Υποκατάςτθμα Νομικό κακεςτϊσ Ανεξάρτθτθ νομικι οντότθτα Ανεξάρτθτθ νομικι οντότθτα Εξαρτϊμενο από τθν εταιρεία Φορολογικι Ρλιρθσ Ρλιρθσ Ρεριοριςμζνθ υποχρζωςθ Αρικμόσ μετόχων Ελάχ.:1 Ελάχ.:1 Μζγ.:50 - Μζγ.:χωρίσ όριο Απαιτιςεισ Ελάχ.: 50.000 τ.λ. Ελάχ.: 10.000 τ.λ. Δεν ορίηεται κεφαλαίου Ευκφνθ μετόχων Ρεριορίηεται ςτο ποςό του Ρεριορίηεται ςτθν αναλογία του Ευκφνεται θ εταιρεία κεφαλαίου κάκε μετόχου κεφαλαίου κάκε μετόχου Φορολόγθςθ 20% 20% 20% ειςοδιματοσ Ραρακρατοφμενοσ φόροσ μεριςμάτων 15% (των κερδϊν που διανζμονται) 15% (των κερδϊν που διανζμονται) 15% (των κερδϊν που αποδίδονται) 8

Διαδικαςία για ςφςταςθ εταιρείασ ΕΡΕ-Limited Sirekti ι ΑΕ-Anonim Sirketi Σφνταξθ ςχεδίου καταςτατικοφ (το οποίο πρζπει να περιλαμβάνει μεταξφ άλλων πλθροφορίεσ για τουσ εταίρουσ, τθν επωνυμία, το κεφάλαιο, τθν ζδρα, τον ςκοπό τθσ εταιρείασ) και υπογραφι του από τουσ εταίρουσ ενϊπιον ςυμβολαιογράφου, επικφρωςθ υπογραφϊν εταίρων, αντιγράφων ταυτότθτασ ι διαβατθρίου και εμπορικϊν βιβλίων (1 θμζρα, 395 τ. λίρεσ) Κατάκεςθ ποςοςτοφ 0,04% του αρχικοφ κεφαλαίου τθσ εταιρείασ ςτθν Αρχι Ανταγωνιςμοφ (1 θμζρα) Κατάκεςθ του αρχικοφ κεφαλαίου ςε τραπεηικό λογαριαςμό και απόδειξθ κατάκεςθσ τθσ τράπεηασ (1 θμζρα, χωρίσ επιβάρυνςθ) Εγγραφι ςτο Εμπορικό Μθτρϊο. Εντόσ 15 θμερϊν απο τθν ςφςταςθ του καταςτατικοφ τθσ εταιρείασ, θ εταιρεία πρζπει να εγγραφεί ςτο Γραφείο Εμπορικοφ Μθτρϊου τθσ περιοχισ τθσ ζδρασ τθσ και με τθν εγγραφι αυτι γίνεται νομικό πρόςωπο (Κατά προςζγγιςθ: 150 τ.λίρεσ αρχικι εγγραφι + 580 τ.λ. εμπορικι εγγραφι για τον πρϊτο για τον πρϊτο διευκυντι + 214 τ.λ. για κάκε επιπλζον διευκυντι + ζξοδα δθμοςίευςθσ) 9

ΕΡΕΝΔΥΤΙΚΑ ΚΙΝΗΤΑ Από το 2012 ιςχφουν νζεσ ρυκμίςεισ για τα Επενδυτικά Κίνθτρα Ειςάγονται οι παρακάτω δφο καινοτομίεσ οι οποίεσ ωσ ςτόχο ζχουν, αμφότερεσ, τθν υποκατάςταςθ των ειςαγωγϊν από τθν εγχϊρια παραγωγι, ϊςτε να μειωκεί το εμπορικό ζλλειμμα τθσ χϊρασ: - πρϊτον, δίνονται κίνθτρα για τθν ενίςχυςθ τθσ εγχϊριασ παραγωγισ ενδιάμεςων και τελικϊν αγακϊν ςε τομείσ όπου υπάρχει υψθλι εξάρτθςθ από τισ ειςαγωγζσ, - δεφτερον, δίνονται κίνθτρα για τθν ενίςχυςθ επενδφςεων για τθν παραγωγισ υψθλισ προςτικζμενθσ αξίασ προϊόντων και προϊόντων υψθλισ τεχνολογίασ. Σφμφωνα, με το νζο πλαίςιο επενδυτικϊν κινιτρων, ειςάγεται θ ζννοια των «ςτρατθγικϊν» επενδφςεων, όπου ωσ τζτοιεσ ορίηονται οι επενδφςεισ που μειϊνουν τθν εξάρτθςθ από τισ ειςαγωγζσ, ενιςχφοντασ τθν παραγωγι αγακϊν υψθλισ προςτικζμενθσ αξίασ και υψθλισ τεχνολογίασ. Τα κίνθτρα που δίνονται, αναλόγωσ του είδουσ, του φψουσ, του τομζα και τθσ περιοχισ επζνδυςθσ, περιλαμβάνουν: μείωςθ ςυντελεςτϊν εταιρικισ φορολόγθςθσ και φορολόγθςθσ ειςοδιματοσ, μείωςθ εργοδοτικϊν ειςφορϊν για τθν κοινωνικι αςφάλιςθ, παραχωριςεισ γθσ, εξαίρεςθ καταβολισ ΦΡΑ, εξαίρεςθ τελωνειακϊν επιβαρφνςεων, επιςτροφι ΦΡΑ. 10

ΕΡΕΝΔΥΤΙΚΑ ΚΙΝΗΤΑ Τα επενδυτικά κίνθτρα μποροφν να ενταχκοφν ςε 4 ςχιματα: Γενικό ςχιμα επενδυτικϊν κινιτρων: Ανεξαρτιτωσ τθσ περιοχισ και του είδουσ τθσ επενδφςεισ, αρκεί να καλφπτεται ζνα ελάχιςτο φψοσ Σχιμα επενδυτικϊν κινιτρων κατά νομοφσ: Οι νομοί τθσ χϊρασ κατθγοριοποιοφνται ςε 6 κατθγορίεσ ανάλογα με το ποιεσ περιοχζσ ενιςχφονται περιςςότερο, εκ των οποίων ςτθν κατθγορία 6 ανικουν οι νομοί οι οποίοι ευνοοφνται περιςςότερο (νομοί ΝΑ Τουρκίασ) Σχιμα κινιτρων για επενδφςεισ κλίμακασ: επωφελοφνται των κινιτρων του ςχιματοσ αυτοφ, επενδφςεισ μεγάλου φψουσ το οποίο κακορίηεται ανά κατθγορία προϊόντων (διφλιςθ πετρελαίου, χθμικά, λιμάνια, αυτοκινθτοβιομθχανία, οχιματα ςιδθροδρόμων, δίκτυα αγωγϊν, θλεκτρονικά, ιατρικόσ εξοπλιςμόσ, φαρμακοβιομθχανία, αεροναυπθγικι βιομθχανία, μθχανζσμθχανολογικόσ εξοπλιςμόσ, μεταλλικζσ καταςκευζσ) Σχιμα κινιτρων για ςτρατθγικζσ επενδφςεισ: επωφελοφνται επενδφςεισ ςτθν παραγωγι ενδιάμεςων ι τελικϊν αγακϊν των οποίων ποςοςτό μεγαλφτερο του 50% προζρχεται από ειςαγωγζσ, κακϊσ και επενδφςεισ ςτον τομζα τθσ ενζργειασ 11

Επενδυτικά κίνθτρα ανάλογα με τθν επζνδυςθ Γενικό ςχιμα επενδφςεων Επενδφςεισ κατά νομοφσ Επενδφςεισ κλίμακασ Στρατθγικζσ επενδφςεισ Δαςμολογικζσ απαλλαγζσ Απαλλαγι ΦΡΑ για μθχανζσ εξοπλιςμό Φορολογικζσ ελαφρφνςεισ Μείωςθ εργοδοτικϊν ειςφορϊν για κοινωνικι αςφάλιςθ Ραραχϊρθςθ γθσ Μείωςθ τόκων Επιςτροφι ΦΡΑ Μείωςθ ειςφορϊν εργαηόμενου για κοινωνικι αςφάλιςθ Ελάφρυνςθ φόρου ειςοδιματοσ 12

ΦΟΟΛΟΓΙΑ Φόροσ ειςοδθματοσ: Πλα τα φυςικά τα οποία διαμζνουν και τα νομικά πρόςωπα τα οποία ζχουν τθν ζδρα τουσ ςτθν Τουρκία. Τα ειςοδιματα προςϊπων τα οποία δεν διαμζνουν ςτθν Τουρκία και τα οποία ζχουν αποκτθκεί ςτθν Τουρκία μζςω εργαςίασ, ιδιοκτθςίασ ακίνθτθσ περιουςίασ, εμπορικϊν ςυναλλαγϊν ι άλλων δραςτθριοτιτων επίςθσ φορολογοφνται. Φορολογία εταιρειών: Βαςικόσ φορολογικόσ ςυντελεςτισ εταιρειϊν: 20%,παρακρατοφμενοσ φόροσ μεριςμάτων: 15% Φορολογικοί ςυντελεςτζσ ειςοδιματοσ φυςικϊν προςϊπων από μιςκωτζσ εργαςίεσ: ζωσ 9400:15%,9401-23.000: 20%,23001-80.000:27%,άνω των 80.000:35% Φορολογικοί ςυντελεςτζσ ειςοδιματοσ φυςικϊν προςϊπων από άλλεσ εργαςίεσ: ζωσ 9400:15%, 9401-23.000: 20%, 23001-53.000:27%,άνω των 53.000:35% 13

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΦΡΑ Στισ ανωτζρω βαςικζσ κατθγορίεσ ειδϊν υπάρχουν και εξαιρζςεισ ςτισ οποίεσ επιβάλλεται άλλοσ ςυντελεςτισ από τον γενικό τθσ κατθγορίασ. Είδοσ Κφριοσ ςυντελεςτισ για προϊόντα και υπθρεςίεσ Ρροϊόντα πολυτελείασ και οριςμζνεσ υπθρεςίεσ ψυχαγωγίασ (bar κ.ά) Αυτοκίνθτα Βαςικζσ τροφζσ, βιβλία, υπθρεςίεσ εκπαίδευςθσ από ιδιωτικά ιδρφματα, τουριςτικζσ υπθρεςίεσ Κλωςτοχφαντουργικά και δερμάτινα προϊόντα Ιατρικά προϊόντα και ςυςκευζσ Αγροτικά προϊόντα τα οποία χρθςιμοποιοφνται ωσ πρϊτθ φλθ, εφθμερίδεσ, μεταχειριςμζνα αυτοκίνθτα, κατοικίεσ κακαροφ εμβαδοφ ζωσ 150 τ.μ. Συντελεςτ ισ 18% 8% 1% 14

Άλλοι φόροι Φόροσ ειδικθσ κατανάλωςησ Επιβάλλεται ςε: Ρροϊόντα πετρελαίου, φυςικό αζριο, λιπαντικά ζλαια, διαλφτεσ και παράγωγά τουσ - Οχιματα, μοτοςυκλζτεσ, αεροπλάνα, ελικόπτερα, γιότ - Καπνό και αλκοολοφχα - Ρολυτελι αγακά - Οριςμζνεσ υπθρεςίεσ τθλεπικοινωνιϊν Φόροσ τραπεζικών και αςφαλιςτικών εργαςιών Εξαιροφνται του ΦΡΑ, αλλά προβλζπεται φόροσ με ςυντελεςτισ 5% επί του ποςοφ που ειςπράττει θ τράπεηα ι θ αςφαλιςτικι εταιρεία ςτθ γενικι περίπτωςθ, ενϊ ςε οριςμζνεσ περιπτϊςεισ ο ςυντελεςτισ είναι 1%. Κοινωνικθ αςφάλιςη Ο τουρκικόσ Οργανιςμόσ Κοινωνικισ Αςφάλιςθσ (Sosyal Güvenlik Kurumu), περιλαμβζνει τρία επιμζρουσ αςφαλιςτικά ταμεία: των εργαηομζνων υπαλλιλων (Sosyal Sigortalar Kurumu), των εμπόρων και αςκοφντων ελεφκερα επαγγζλματα (ΒΑĞ-KUR) και των δθμόςιων υπαλλιλων (Emekli Sandığı). Συνειςφορά εργοδότθ: 19,5% Συνειςφορά εργαηόμενου: 14% 15

ΚΤΗΣΗ ΑΚΙΝΗΤΩΝ Οι Ζλλθνεσ (ωσ φυςικά πρόςωπα και εκτόσ μουςουλμάνων τθσ Θράκθσ) δεν μποροφν να αποκτιςουν ακίνθτθ ιδιοκτθςία ςε 28 παραλιακζσ επαρχίεσ τθσ Τουρκίασ ςυμπεριλ. τθσ Κων/πολθσ και τθσ επαρχίασ Αδριανοφπολθσ. Ωσ νομικά πρόςωπα, οι εμπορικζσ εταιρείεσ μποροφν να αποκτιςουν ακίνθτθ περιουςία με περιοριςμζνα εμπράγματα δικαιϊματα επί αυτισ (εφόςον θ κτιςθ ςυνάδει με τισ επιδιϊξεισ τθσ εταιρείασ, όπωσ αυτζσ περιγράφονται ςτο καταςτατικό τθσ) Νομικά πρόςωπα πλθν εμπορικϊν εταιρειϊν δεν μποροφν να αποκτιςουν ακίνθτθ περιουςία 16

EΞΩΤΕΙΚΟ ΕΜΡΟΙΟ ΤΟΥΚΙΑΣ 2008 ΕΚ. $ 2009 ΕΚ. $ 2010 ΕΚ. $ 2011 ΕΚ. $ 2012 ΕΚ.$ ΜΤΒΛ 2011-12 % ΕΞΑΓΩΓΕΣ(FOB) 132.027 102.143 113.883 134.954 152.561 +13,1 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ (CIF) 201.964 140.928 185.544 240.833 236.537-1.8 ΟΓΚΟΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ 333.991 243.071 299.428 375.787 389.098 +3,46 ΕΜΡΟΙΚΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ -69.936-38.786-71.661-105.879-83.976-20,75 17

Ειςαγωγζσ Εμπ. Ζλλειμμα Σχόλια Οι τουρκικζσ ειςαγωγζσ το 2012 παρουςίαςαν μείωςθ κατά 1,8%. Ραρά ταφτα θ Τουρκία εξακολουκεί να είναι εξθρτθμζνθ από ειςαγωγζσ και για κάκε εγχϊρια παραγωγι αξίασ 100 $,απαιτείται ειςαγωγι πρϊτων υλϊν ι θμιεπεξεργαςμζνων αγακϊν ι προϊόντων ενζργειασ από το εξωτερικό αξίασ 43$. Οι ειςαγωγζσ αφοροφν κυρίωσ ενδιάμεςα προϊόντα και κυρίωσ καφςιμα λάδια, λζβθτεσ και μθχανικζσ ςυςκευζσ, ςίδθρο ατςάλι και προϊόντα αυτοφ, οχιματα, μθχανιματα-θλεκτρολογικόσ εξοπλιςμόσ, πλαςτικζσ φλεσ, κοςμιματα-πολφτιμεσ μζταλλα, πζτρεσ, διάφορα χθμικά, φαρμακευτικά, χαλκόσ και προϊόντα αυτοφ, βαμβάκι και βαμβακερά νιματα, καουτςοφκ και προϊόντα αυτοφ, αλουμίνιο και προϊόντα αυτοφ και χαρτί -χαρτόνι Το εμπορικό ζλλειμμα το 2012 παρουςίαςε ςθμαντικι ςυρρίκνωςθ (-20,71%) ΕΕ κυριότεροσ εμπορικόσ εταίροσ αλλά με τάςθ μείωςθσ ποςοςτοφ εμπορίου - εξαγωγζσ: από 44,2% το 2011 ςε 40% το 2012 - ειςαγωγζσ: από 37.1% το 2011 ςε 39% % το 2012 Κυριότεροι εξαγωγικοί εταίροι: Γερμανία, Ιράκ, Ιράν, Η.Β., Η.Α.Ε, ωςία Κυριότεροι ειςαγωγικοί εταίροι: ωςία, Κίνα, Γερμανία, ΗΡΑ, Ιταλία 18

EΞΩΤΕΙΚΟ ΕΜΡΟΙΟ ΤΟΥΚΙΑΣ ΣΤΟ ΤΙΜΗΝΟ ΙΑΝΟΥΑΙΟΥ ΜΑΤΙΟΥ 2013 2012 ΕΚ. 2013 ΕΚ. ΜΤΒΛ 2012-13 % ΕΞΑΓΩΓΕΣ(FOB) 26.909 28.079 +4,36 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ (CIF) 42.715 44.464 +4,09 ΟΓΚΟΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ 69.621 72.543 +4,20 ΕΜΡΟΙΚΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ -15.810-16.385 +3,64 19

Ελλθνοτουρκικζσ εμπορικζσ ςχζςεισ Οι ελλθνοτουρκικζσ εμπορικζσ ςχζςεισ ζχουν ενιςχυκεί ςθμαντικά κατά τθ τελευταία δεκαετία. Οι ελλθνικζσ εξαγωγζσ, από 369 εκατ. ευρϊ το ζτοσ 2002 ςε 2.6 δις. ευρϊ το 2012 (2012/2011: 50%) Οι ελλθνικζσ εξαγωγζσ προσ Τουρκία αντιπροςωπεφουν μόνο το 1,06% των τουρκικϊν ειςαγωγϊν από ολόκλθρο τον κόςμο και από τισ 65.500 ειςαγωγικζσ τουρκικζσ εταιρείεσ που δραςτθριοποιοφνται ςτθ χϊρα, μόνο οι 2.201 (το 3,2%) ειςάγουν από Ελλάδα. Οι ελλθνικζσ εξαγωγζσ αφοροφν κυρίωσ πετρελαιοειδι, ορυκτζλαια,πλαςτικά και βαμβάκι Οι τουρκικζσ εξαγωγζσ προσ Ελλάδα ζφκαςαν από 645 εκατ. Ευρϊ το 2002 τα 1,02 δις. το 2012. Οι τουρκικζσ εξαγωγζσ προσ Ελλάδα αφοροφν κυρίωσ μζταλλα, ανταλλακτικά αυτοκινιτων, είδθ ζνδυςθσ και αλιεφματα 20

3000 2500 2000 1500 1000 500 εξαγωγζσ ειςαγωγζσ Ιςοηφγιο 0-500 2009 2010 2011 2012-1000 Διμερζσ εμπόριο Ελλάδασ Τουρκίασ 2009-2012 (αξία ςε εκατομμφρια ευρϊ) 21

Ελλθνικζσ εξαγωγζσ 20 κυριοτζρων προϊόντων ςτθν Τουρκία κατϋαξία ( ) CN-2 Ρροϊόν 2011 Αξία εξαγωγϊν 2012 Αξία εξαγωγϊν 2011-12 Μεταβολι (%) 2012 Σφνκεςθ (%) 27 Ορυκτά λάδια-καφςιμα 1.186.631.175 1.968.774.221 66% 71,5% 39 Ρλαςτικζσ φλεσ και τεχνουργιματα 158.710.490 152.143.673-4% 5% 52 Βαμβάκι 89.187.336 202.060.680 126% 7,3% 76 Αργίλιο και τεχνουργιματα από αργίλιο 48.049.315 67.378.392 40% 2,4% 84 Λζβθτεσ, μθχανζσ, ςυςκευζσ 32.958.416 22.245.588-32.5% 0.8% 41 Δζρματα, γουνοδζρματα 26.528.811 30.738.235 16% 1,1% 74 Χαλκόσ και τεχνουργιματα από χαλκό 25.580.229 44.284.674 73% 1,6% 85 Θλεκτρικζσ μθχανζσ, ςυςκευζσ 24.421.894 15.233.422-37,6% 0,5% 72 Χυτοςίδθροσ, ςίδθροσ και χάλυβασ 21.410.132 11.114.416-48% 0,4% 73 Τεχνουργιματα από ςίδθρο, χάλυβα 21.150.616 6.452.093-69% 0,2% 89 Ρλοία, ςκάφθ, πλωτζσ καταςκευζσ 18.390.493 22.076.334 20% 0,8% 01 Ηϊντα ηϊα 14.369.044 7.435.648 49% 0,2% 48 Χαρτί, χαρτόνια 13.255.913 13.174.861-0,3% 0.40% 31 Λιπάςματα 12.543.352 11.783.634 6% 0,35% 32 Χρωςτικά 11.327.222 11.814.388 4% 0,35% 38 Διάφορα χθμικά προϊόντα 9.608.699 7.360.571-23% 0,2% 30 Φαρμακευτικά προϊόντα 9.467.172 5.913.365-37,5% 2,1% 20 Ραραςκευάςματα φροφτων, λαχανικϊν 9.391.430 2.879.360-69% 0,1% Άλλα 98.839.723 164.673.540 66% 5,8% ΣΥΝΟΛΟ 1.831.821.462 2.749.840.096 50% Ειςαγωγζσ εκτόσ καυςίμων 645.190.287 781.065.875 21% 28% 22

Σφνκεςθ ελλ. εξαγωγϊν κατά κατθγορία προϊόντων -αξία Κατανομι εξαγωγϊν 2012 Αγροτικά προϊόντα 2% Κατανομι εξαγωγϊν 2011 Αγροτικά προϊόντα 2% Ρρϊτεσ φλεσ 7% Βιομ/κά προϊόντα 14% Ρρϊτεσ φλεσ 12.3% Βιομ/κά προϊόντα 26% Καφςιμα 71,5% Καφςιμα 65% 23

Οι ελλθνικζσ εξαγωγζσ ςτο 2012 Η μείωςθ των τουρκικϊν ειςαγωγϊν το 2012 δεν ζχει επθρεάςει τισ ελλθνικζσ εξαγωγζσ. Ρολλά από τα κυριότερα ειςαγόμενα τουρκικά προϊόντα που δεν εμφανίηουν μείωςθ ςυμπίπτουν με τα ελλθνικά προϊόντα που εξάγονται ςτθ Τουρκία Οι ελλθνικζσ εξαγωγζσ ςτο 2012 ςε ςχζςθ με το 2011 παρουςιάηουν 38% αφξθςθ (2,6 δις ευρϊ). Αντίκετα οι τουρκικζσ εξαγωγζσ προσ τθ χϊρα μασ ςτο ίδιο χρονικό διάςτθμα ςθμειϊνουν -9,73% μείωςθ (1,02 δις. Ευρϊ). Αφξθςθ ελλθνικϊν εξαγωγϊν ςε : ορυκτά λάδια, καφςιμα +66%,βαμβάκι +126%, αργίλιο και τεχνουργιματα από αργίλιο +40%,χαλκό +73%,δζρματα γουνοδζρματα +16%, ηϊντα ηϊα +49% Μείωςθ ςε : λζβθτεσ, μθχανζσ, ςυςκευζσ -32,5%,θλεκτρικζσ μθχανζσ, ςυςκευζσ -37,6%, ςίδθροσχυτοςίδθροσ -48%, χθμικά -23%, φαρμακευτικά -37,5%, τεχνουργιματα από ςίδθρο -69% Σφμφωνα με ςτοιχεία του 2012, θ Τουρκία είναι θ πρϊτθ χϊρα πελάτθσ τθσ χϊρασ μασ, εφόςον υπολογίςουμε ςτισ ελλθνικζσ εξαγωγζσ και τα πετρελαιοειδι και θ ζκτθ χωρίσ αυτά. Ραρατθρείται τουρκικό ενδιαφζρον για πετρελαιοειδι-λιπαντικά, παραςκευάςματα φροφτων και λαχανικϊν, ηϊντα ηϊα, ανόργανα χθμικά, προϊόντα ςιδιρου και χάλυβα, μθχανιματα οπτικισ μετριςεων, δζρματα, καλλυντικά, διάφορα δομικά υλικά, ιατρικά-φαρμακευτικά, πλαςτικζσ φλεσμονωτικά, μθχανιματα Γραφείου, θλεκτρικζσ ςυςκευζσ και προϊόντα ξυλείασ. Ρροοπτικζσ παρουςιάηονται επίςθσ και για τον κλάδο τροφίμων και ποτϊν, ιδιαίτερα βιολογικά και delicatessen. Αν και δαςμοφορολογικά προςτατευμζνοσ, εντοφτοισ, με τθν αφξθςθ του τουριςτικοφ τουρκικοφ ρεφματοσ προσ τθ χϊρα μασ, οι τοφρκοι καταναλωτζσ τα γνωρίηουν και ςτθ ςυνζχεια τα αναηθτοφν ςτθ ντόπια αγορά. 24

ΔΙΜΕΕΣ ΕΜΡΟΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟΥΚΙΑΣ ΣΤΟ ΤΙΜΗΝΟ ΙΑΝΟΥΑΙΟΥ ΜΑΤΙΟΥ 2013 2012 ΕΚ. 2013 ΕΚ. ΜΤΒΛ 2012-13 % ΕΞΑΓΩΓΕΣ(FOB) 240 245 +2,07 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ (CIF) 515 793 +54,16 ΟΓΚΟΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ 754 1.038 +37,62 ΕΜΡΟΙΚΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ -275-549 +99,53 25

Επενδυτικι δραςτθριότθτα Οι ελλθνικζσ επενδφςεισ ςτθ Τουρκία ξεπερνοφν ςιμερα τα 6,5$δις. Σφμφωνα με ςτοιχεία Τουρκικοφ Υπουργείου Οικονομικϊν, περίπου 500 εταιρείεσ ελλθνικϊν ςυμφερόντων δραςτθριοποιοφνται ςτθ Τουρκία ςε τομείσ όπωσ τραπεηικό, τρόφιμα, ενζργεια κ.τ.λ Ρερίπου οι 250 επιχειριςεισ εδρεφουν ςτθ περιοχι Κων/πολθσ. Από αυτζσ, πολλζσ παραμζνουν ανενεργείσ και είναι απλϊσ εγγεγραμμζνεσ ςτα μθτρϊα των Επιμελθτθρίων και οι περίπου 60 κεωροφνται οι πλζον ςθμαντικζσ. Οι Τουρκικζσ επενδφςεισ ςτθν Ελλάδα περιορίηονται ςε περίπου 8 εταιρείεσ ςτουσ τομείσ τραπεηικό, επίπλων,μαρίνεσ, ζνδυςθσ και χαρτοβιομθχανία με ςυνολικό επενδυμζνο κεφάλαιο περίπου ςτα 70 εκατ. Ευρϊ. Η ςθμαντικότερθ τουρκικι επζνδυςθ αφορά τθ Τράπεηα ZIRAAT (17 εκατ. ευρϊ περίπου) με υποκαταςτιματα ςε Ακινα, Κομοτθνι, Ξάνκθ και όδο. 26

Αγορά Δθμογραφικά Χαρακτθριςτικά πιεζπζκόο: 74,7 εθ. κέζνο όξνο ειηθίαο: 29,2 έηε ( ην 39,4% νηθνλνκηθά ελεξγόο πιεζπζκόο από 20-44 εηώλ) Αζηηθνπνίεζε: 75% θαηνηθεί ζε αζηηθέο πεξηνρέο θπξηόηεξεο πόιεηο: Κσλ/πνιε-13,5 εθ., Άγθπξα-4,8 εθ., κύξλε-3,9 εθ., Πξνύζα -2,6 εθ., Άδαλα- 2,1 εθ., Γθαδηαληέπ-1,2 εθ., Καηζάξεηα, Ιθόλην έληνλεο δηαθνξνπνηήζεηο: εηζόδεκα, Αλαηνιή-Γύζε, παξάιηα-επεηξσηηθή ρώξα, ηνπξηζηηθέο-κε ηνπξηζηηθέο πεξηνρέο 27

Κατανάλωςθ Μζςθ καταναλωτικι δαπάνθ 8.000 USD το 2011, αναμζνεται 12.948 USD to 2014 Λιανικζσ πωλιςεισ, καταναλωτικι δαπάνθ ςτα προ τθσ κρίςθσ επίπεδα Δυτικοποίθςθ καταναλωτικϊν προτφπων Υψθλι ηιτθςθ για επϊνυμα προϊόντα (μεςαία- ανϊτερα ειςοδιματα) Μζςοσ Καταναλωτισ πιο προςεκτικόσ ςτθ ςχζςθ τιμισ/αξίασ αφξθςθ discount stores, αφξθςθ προϊόντων ιδιωτικισ ετικζτασ Ρροϊόντα υψθλισ κατανάλωςθσ: προτιμοφνται οι οικογενειακζσ ςυςκευαςίεσ 28

Κλάδοι όπου υπάρχουν δυνατότθτεσ οικονομικισ και εμπορικισ ςυνεργαςίασ με τθ Τουρκία Τρόφιμα ποτά Συνεργαςία ςε καταςκευζσ δομικά-υλικά Φαρμακευτικά, ιατρικά προϊόντα και ιατρικόσ εξοπλιςμόσ Καλλυντικά Ρλαςτικζσ πρϊτεσ φλεσ Υλικά ςυςκευαςίασ Συνεργαςία ςτθν αγορά ενζργειασ Τουριςτικι ςυνεργαςία 29

Τρόφιμα ποτά Ραρατθριςεισ Ραραγωγι τροφίμων- ποτϊν 20% τθσ ςυνολικισ τουρκικισ παραγωγισ Η καταναλωτικι δαπάνθ ςε τρόφιμα ποτά ςτο 28% τθσ ςυνολικισ δαπάνθσ ΦΡΑ: 8% ςτα βαςικά τρόφιμα (κρζασ, γάλα, τυρί, λαχανικά, φροφτα κ.τλ ),18% ςτα λοιπά τρόφιμα και ποτά και ςε εξαιρζςεισ τροφίμων 1% ( ξερά φροφτα, ξθροί καρποί, ρφηι, αλεφρι, πατάτεσ, δθμθτριακά κ.τλ) Ριςτοποιθτικά ειςαγωγισ αναλαμβάνει ειςαγωγζασ μζςθ ετιςια κατανάλωςθ αλκοόλ μόλισ 1,4 λίτρα Αυξθτικι τάςθ ςτθν κατανάλωςθ αλκοολοφχων 2010-11: ςυνολικά +1,5%, κραςιοφ +28,9% Στθν Τουρκία δραςτθριοποιείται ο Σφνδεςμοσ Ειςαγωγζων Τροφίμων Τουρκίασ, TUGIDER (όχι τόςο για προϊόντα τα οποία κεωροφνται ανταγωνιςτικά ωσ προσ τθσ τουρκικι παραγωγι, όπωσ οι ελιζσ και το ελαιόλαδο).tüm GIDA DIŞ TİCARET DERNEĞİ,Büyükdere Caddesi Somer Apt. No:64 D:13 K:5 - Mecidiyeköy / İstanbul Tel : 0090 212 347 25 60 pbx,fax : 0090 212 347 25 70 Ε-mail : tugider@tugider.org.tr,www.tugider.org.tr Σφμφωνα με τον Σφνδεςμο, προϊόντα με κετικζσ προοπτικζσ: κακάο, ςοκολατοειδι καφζσ κραςί κατεψυγμζνα βιολογικά ζτοιμα για μαγείρεμα ι για κατανάλωςθ τρόφιμα gourmet εκνικά προϊόντα προϊόντα υγιεινισ διατροφισ 30

Μειονεκτιματα τουρκικισ αγοράσ τροφίμων και ποτϊν Βάςθ ςυμφωνίασ τελωνειακισ Ζνωςθσ Ε.Ε Τουρκίασ, όλα τα αγροτικά προϊόντα προζλευςθσ Ε.Ε δαςμοφορολογοφνται ςτθ Τουρκία. Η δαςμοφορολόγθςθ όμωσ παρανόμωσ εφαρμόηεται και για τα ειςαγόμενα τρόφιμα και ποτά (βιομθχανικά). Δαςμόσ για κραςί 50%, ελαιόλαδο 46,5%, ελιζσ 19,5%, μζλι 38%,μαρμελάδεσ 58,5%,τυριά ζωσ και 180% (φζτα 180%,κεφαλοτφρι 138%,κεφαλογραβιζρα 138%), ), πορτοκάλια, μανταρίνια 54%, ντομάτεσ 48,6%, αλεφρι ςίτου 102,6%, κραςιά -50%, ςφκα - 45,9%, ςταφφλια - 54,9%, καρποφηια - 86,4%, μιλα - 60,3%, ροδάκινα 55,8%,λεμόνια 54%,μπαχαρικά 30%,τςάι 145% αλκοολοφχα: υψθλόσ ΦΕΚ( μπφρα 0,63 τ.λ/λ, κραςιά 3,53 τ.λ./λίτρο, τςίπουρα- 104,87 τ.λ./λ. λικζρ- 104,87 τ.λ./λ., οφηο 79.07 τ.λ./λ.) διαδικαςίεσ ειςαγωγισ υψθλζσ τιμζσ ραφιοφ κίνδυνοσ αντιγραφισ προϊόντων 31

Ρλεονεκτιματα τουρκικισ αγοράσ τροφίμων και ποτϊν οικονομία ςε αναπτυξιακι τροχιά Εκτίμθςθ για περαιτζρω ανάπτυξθ του τομζα τροφίμων και ποτϊν ( ωσ ποςοςτά ΑΕΡ, θ κατανάλωςθ τροφίμων και ποτϊν κα φκάςει ςτο 8% και 16.4% αντίςτοιχα μζχρι 2014). Αφξθςθ του όγκου εμπορικϊν ςυναλλαγϊν ςτα 9.1 δις. $ μζχρι 2014. Αφξθςθ κατανάλωςθσ βιολογικϊν προϊόντων χαμθλόσ μ.ο. θλικίασ Ρεριςςότερεσ απαςχολοφμενεσ γυναίκεσ και ωσ εκ τοφτου ηιτθςθ για νζα προϊόντα ςυςκευαςμζνα, κατεψυγμζνα, ζτοιμα φαγθτά, βιολογικά, delicatessen Σθμαντικι αφξθςθ ειςοδιματοσ υψθλό ποςοςτό νεοπλουτιςμοφ Επίδειξθ μιμθτικό αποτζλεςμα Αυξθτικι τάςθ ειςόδου νζων προϊόντων και κατανάλωςθσ ποιοτικϊν προϊόντων (π.χ βιολογικϊν, μεςογειακισ διατροφισ) ενίςχυςθ οργανωμζνου λιανεμπορίου Αφξθςθ τουριςτικοφ ρεφματοσ 32

Αγορά λιανικϊν πωλιςεων μεγάλθ αφξθςθ αλυςίδων και supermarkets και shopping malls θ λιανικι τροφίμων αποτελεί το 52% ςυνόλου λιανικισ Οργανωμζνο λιανεμπόριο 40% ςυνόλου οργανωμζνο λιανεμπόριο τροφίμων 30% με τάςεισ ενίςχυςθσ Διανομι: παραγωγόσ/ειςαγωγζασ- χονδρζμποροσ/διανομζασ -λιανικι Από πλευράσ αρ.καταςτθμάτων υπερτεροφν τουρκικζσ και από πλευράσ κφκλου εργαςιϊν υπερτεροφν οι πολυεκνικζσ Ειςαγόμενα τυποποιθμζνα προϊόντα κυρίωσ ςε μεγάλεσ αλυςίδεσ οι οποίεσ προμθκεφονται κυρίωσ μζςω ειςαγωγζων-χονδρεμπόρων και ςπανιότερα κάνουν απευκείασ ειςαγωγζσ Ρροτιμότερθ είςοδοσ ςτθν αγορά μζςω ειςαγωγζα με εκτεταμζνο δίκτυο διανομισ 33

Τάςεισ λιανικοφ εμπορίου Ενίςχυςθ οργανωμζνου λιανεμπορίου Μεγάλεσ αλυςίδεσ -νζεσ προςεγγίςεισ: fast shopping, gourmet, boutique stores, restaurants μαηί με gourmet stores Ραντοπωλεία: προϊόντα μεγάλθσ κυκλοφορίασ, τοπικάπαραδοςιακά προϊόντα Συνζνωςθ τοπικϊν αλυςίδων 34

Καταςκευαςτικόσ τομζασ -δομικά υλικά Θ δεφτερθ μεγαλφτερθ καταςκευαςτικι βιομθχανία παγκοςμίωσ μετά τθ Κίνα με διαφορά 33 εταιρειϊν. Οι 30 μεγαλφτερεσ εταιρείεσ από τον κατάλογο των 225 top εδρεφουν και δραςτθριοποιοφνται ςτθ Τουρκία και ζχουν αναλάβει ζργα ςε Αφρικι Αςία και Μζςθ Ανατολι( από το 1980 εκτελζςτθκαν και εκτελοφνται 7.000 projects ςε 100 χϊρεσ αξίασ 242δις $. και από αυτά τα 100 δις $ ςτο εξωτερικό) Αντιπροςωπεφει το 6% του ΑΕΡ τθσ χϊρασ, ανάπτυξθ 2% ( 2012), απαςχολεί 1,5 εκατ. εργαηόμενουσ, αντιπροςωπεφει το 7% τθσ απαςχόλθςθσ Αιτίεσ ανάπτυξθσ ςτο εςωτερικό 2010-2011: οικονομικι ςτακερότθτα, χαμθλά επιτόκια και ευκολία χοριγθςθσ δανείων, αφξθςθ πλθκυςμοφ, μεγάλθ τάςθ αςτικοποίθςθσ, αφξθςθ ειςοδιματοσ, νζα τάςθ για απόκτθςθ κατοικίασ αντί ενοικίαςθσ κ.τ.λ. Σιμερα ςυγκράτθςθ του ρυκμοφ ανάπτυξθσ κυρίωσ ςτον ιδιωτικό τομζα ςτο 2% από το 11% του 2011 λόγω: του μεγάλου αρικμοφ αδιάκετων κατοικιϊν, του περιοριςμοφ χοριγθςθσ δανείων, ςυγκρατθμζνων προςδοκιϊν καταναλωτϊν Αντίκετα κετικζσ προοπτικζσ ανάπτυξθσ για τον καταςκευαςτικό τομζα του δθμόςιου τομζα. Ρραγματοποίθςθ ζργων υποδομϊν με χρθματοδότθςι τουσ κυρίωσ από το εξωτερικό (αυτοκινθτόδρομοι, ςιδθροδρομικό δίκτυο, λιμάνια, ςιραγγεσ, μετρό, ενζργεια). Ανακοινϊκθκαν 112 μεγάλα δθμόςια ζργα εκτιμϊμενθσ ςυνολικισ αξίασ 8.96 δις. δολαρίων Στα ζργα ςυμπεριλαμβάνονται 16 φράγματα,49 υδροθλεκτρικοί ςτακμοί,αρδευτικά ςυςτιματα και μονάδεσ επεξεργαςίασ και κακαριςμοφ υδάτων. Μεγάλο τμιμα χρθματοδότθςι τουσ προζρχεται από το εξωτερικό. 35

Καταςκευαςτικόσ τομζασ -δομικά υλικά Η Κωνςταντινοφπολθ είναι υποψιφια πόλθ για τουσ Ολυμπιακοφσ Αγϊνεσ του 2020 και θ Σμφρνθ για τθ παγκόςμια Ζκκεςθ EXPO του 2020 Η περιοχι τθσ νοτιανατολικισ Τουρκίασ αναμζνεται να παρουςιάςει ιδιαίτερθ ανάπτυξθ λόγω επίλυςθσ του κουρδικοφ προβλιματοσ και ειρινθσ ςτθ περιοχι. Μεγάλα ζργα : αυτοκινθτόδρομοσ Κων/πολθσ-Σμφρνθσ (αυτοκινθτόδρομοι, γζφυρεσ), δορυφορικζσ πόλεισ ςε Σμφρνθ-Κων/πολθ-Άγκυρα, 3θ γζφυρα Βοςπόρου, μεγάλα ζργα ςτθν Άγκυρα (μετρό κ.ά.), αυτοκινθτόδρομοι, ςιδθροδρομικό δίκτυο, λιμάνια/μαρίνεσ, ζργα ςτο χϊρο τθσ υγείασ μζςω ςυμβάςεων, ζργα που ςχετίηονται με τθν ανάδειξθ τθσ Τουρκίασ ωσ ενεργειακοφ κόμβου. Αλλοδαπζσ εταιρείεσ αναλαμβάνουν ζργα μζςω κοινοπραξιϊν με αντίςτοιχεσ τουρκικζσ. Δυνατότθτεσ και ςτο τομζα υπθρεςιϊν και ζργων που προςανατολίηονται προσ τθ μείωςθ κόςτουσ ενζργειασ, τθν ανάγκθ μεγαλφτερθσ ενεργειακισ επάρκειασ, ανάγκθ μείωςθσ ενεργειακισ κατανάλωςθσ κτιρίων Οι μεγαλφτερεσ διεκνείσ εκκζςεισ ςε Κωνςταντινοφπολθ ( 24-28/4/2013),ςε Σμφρνθ ( 3-6/10/2013) και ςε Άγκυρα ( 24-27/10/2013) Ο κλάδοσ παραγωγισ δομικϊν υλικϊν είναι ο τρίτοσ μεγαλφτεροσ ςτθν Τουρκία Ρροοπτικζσ ειςαγωγισ: κυρίωσ για πιο εξελιγμζνα προϊόντα Τομείσ: καταςκευι πατωμάτων, μονωτικά, κουφϊματα, προκαταςκευαςμζνα ςτοιχεία για τοίχουσ, ταπετςαρίεσ, κουφϊματα για πόρτεσ-παράκυρα, είδθ υγιεινισ, υλικά καταςκευισ οροφϊν, κερμαντικά ςϊματα, υλικά αλουμινίου, ΟSB. 36

ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ υαλοβάμβακασ δομικά υλικά από αλουμίνιο ανελκυςτιρεσ κεραμικά καλφμματα προϊόντα αςφάλτου, γφψου, τςιμζντου, ςκυροδζματοσ ορυκτοβάμβακασ προκαταςκευαςμζνα ςτοιχεία ταπετςαρίεσ τοίχου ςϊματα καλοριφζρ είδθ υγιεινισ από αλουμίνιο ςιδερζνιεσ και χαλφβδινεσ ςυςκευζσ κεραμικά είδθ υγιεινισ τςιμζντο γφψοσ τοφβλα, πλακάκια, κεραμίδια 37

ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ μθχανιματα κ/ψ θλεκτρολογικό υλικό ςιδθρζσ και χαλφβδινεσ ςωλθνϊςεισ και ςφνδεςμοι επιχρίςματα βρφςεσ και βάνεσ ςιδθρά και χαλφβδινα βίδεσ και παξιμάδια κλειδαριζσ και ςχετ. εξοπλιςμόσ ςιδθρά και χαλφβδινα βζργεσ, προφίλ, ςφρματα, καρφιά, μπουλόνια κ.ά δομικά υλικά από ξφλο δομικά υλικά από πλαςτικό μονωμζνα καλϊδια ςυςκευζσ φωτιςμοφ επεξεργαςμζνοι λίκοι (μάρμαρο, γρανίτθσ) ςιδθρά και χαλφβδινα ςυναρμολογοφμενα είδθ υαλοπετάςματα, μονωτικοί φαλοι, υαλότουβλα 38

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ Τον Ιανουάριο 2012 ψθφίςτθκε νζοσ νόμοσ για τουσ δθμόςιουσ διαγωνιςμοφσ ςτθν Τουρκία. Σχετικά με τισ προκθρφξεισ δθμόςιων διαγωνιςμϊν για ζργα τα οποία χρθματοδοτοφνται από τθν ΕΕ, εκτόσ από το ότι αναρτϊνται υποχρεωτικά ςτο TED, τθν θλεκτρονικι ζκδοςθ του «Συμπλθρϊματοσ ςτθν Επίςθμθ Εφθμερίδα τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ» http://ted.europa.eu, μποροφν να αναηθτθκοφν και ςτθν ιςτοςελίδα τθσ Αντιπροςωπείασ τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ ςτθν Τουρκία: http://www.avrupa.info.tr/duyurular,tender.html Επίςθσ, οι ανωτζρω προκθρφξεισ μποροφν να αναηθτθκοφν και ςτθν ιςτοςελίδα τθσ αρμόδιασ τουρκικισ Υπθρεςίασ Central Finance and Contracts Unit (CFCU) www.cfcu.gov.tr Για ζργα χρθματοδοτοφμενα από τθν Ευρωπαϊκι Τράπεηα Αναςυγκρότθςθσ και Ανάπτυξθσ ςτθν ιςτοςελίδα τθσ EBRD: http://www.ebrd.com/pages/country/turkey.shtml Για ζργα χρθματοδοτοφμενα από UNDP (United Nations Development Prograμme ) : http:/www.undp.org.tr/ 39

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ Sites, τα οποία όμωσ απαιτοφν ςυνδρομι ( 250$ για 3 μινεσ,375$ για 6 και 600$ για 12 είναι: http://www.turkishtenders.com/eng/index.php http://www.cwctenders.com/subscribe_cwct_tenders.htm http://www.globaltenders.com/government-tenders-turkey.php (για γενικζσ πλθροφορίεσ για όλουσ τουσ διαγωνιςμοφσ ςτθν Τουρκία και ενδεχομζνωσ με βάςθ το Ref.Number τουσ να τουσ αναηθτιςει ςτουσ ιςτοτόπουσ των Υπουργείων) κρατικό τουρκικό site του Υπουργείου Οικονομικϊν www.ihale.gov.tr https://www.ekap.kik.gov.tr https://www.ekap.com.tr (με ςυνδρομι) Η ανωτζρω ιςτοςελίδα πάντωσ, είναι δφςχρθςτθ για όςουσ δεν γνωρίηουν τθν τουρκικι, αφοφ δεν υπάρχουν πλθροφορίεσ ςε άλλθ γλϊςςα, ενϊ επιπλζον δεν γίνεται διαχωριςμόσ των διεκνϊν διαγωνιςμϊν από τουσ διαγωνιςμοφσ ςτουσ οποίουσ μποροφν να ςυμμετάςχουν μόνο τ/εταιρείεσ. 40

Αγορά ενζργειασ Η εγχϊρια πρωτογενισ παραγωγι ενζργειασ ςτθν Τουρκία αντιςτοιχεί ςε λιγότερο από το 1/3 τθσ κατανάλωςθσ. Η Τουρκία είναι θ δεφτερθ ςτθν Ευρϊπθ μετά τθ Ιταλία ςε γεωκερμικζσ πθγζσ και κατζχει το 1% τθσ παγκόςμιασ υδροθλεκτρικισ δυναμικότθτασ Το 45% των τουρκικϊν αναγκϊν ενζργειασ εξυπθρετείται από τθ κατανάλωςθ φυςικοφ αερίου που το 98% αυτοφ ειςάγεται κυρίωσ από ωςία, Ιράν και Αηερμπαϊτηάν. Η τουρκικι βιομθχανία είναι ζνταςθσ θλεκτρικισ ενζργειασ. Η ςυνολικι παραγωγι θλεκτρικισ ενζργειασ φκάνει τα 53 GW και ο ρυκμόσ ετιςιασ αφξθςθσ το 5%. Η δυναμικότθτα μονάδων παραγωγισ θλεκτρικισ ενζργειασ από λιγνίτθ, υδροθλεκτρικϊν εγκαταςτάςεων και αιολικισ ενζργειασ παραμζνει ςε μεγάλο βακμό αναξιοποίθτθ κακϊσ και θ εγκατεςτθμζνθ ιςχφσ από φωτοβολταϊκά εξαιρετικά περιοριςμζνθ Συγκεκριμζνα το 42,6% τθσ ςυνολικισ ενζργειασ προζρχεται από κερμικι ενζργεια, το 25.5% από φυςικό αζριο, το 14% από υδροθλεκτρικι, το 7,3% από κάρβουνο, το 8,1% από λιγνίτθ και μόλισ το 3% από αιολικι, το 2% από γεωκερμικι και το 0,1% από φωτοβολταϊκά. H ςυνολικι εγκατεςτθμζνθ ιςχφσ αιολικισ ενζργειασ ζφκαςε τα 2.041 MW και ζχουν δοκεί άδειεσ για εγκατάςταςθ αιολικϊν πάρκων ιςχφοσ 6.264 MW Στόχοσ τθσ Τουρκίασ μζχρι το 2023 για ενζργεια από υδροθλεκτρικι 36.000 MW, φωτοβολταϊκι 20.000 MW, θλιακι 3.000 MW, γεωκερμικι 600 MW και βιομάηα 2.000 MW Ρρόκεςθ Τουρκίασ για καταςκευι και πυρθνικϊν αντιδραςτιρων 41

Αγορά ενζργειασ Με τον νζο τροποποιθμζνο νόμο του 2011, θ Τουρκία αναπτφςςει και απελευκερϊνει με γριγορουσ ρυκμοφσ τον τομζα των ΑΡΕ με ζμφαςθ ςτθ αιολικι ενζργεια και τα φωτοβολταικά ( καταςκευι μικρϊν εγκαταςτάςεων κάτω από 500 Kwp ςε κτίρια, κατοικίεσ, βιομθχανίεσ, αυτόνομα (off grid) και ςτο ζδαφοσ). Ο νζοσ νόμοσ προςφζρει επαρκζςτερα κίνθτρα για επενδυτικζσ ςυνεργαςίεσ ςε θλιακι, γεωκερμικι, αιολικι και φωτοβολταϊκά κακϊσ και εγγυθμζνεσ τιμζσ για 10 χρόνια και υπό τθ προχπόκεςθ φπαρξθσ πιςτοποιθτικοφ ΑΡΕ Εγγυθμζνεσ τιμζσ : αιολικι και υδροθλεκτρικι ενζργεια 0,073 USD/kWh, γεωκερμικι 0,105 USD /KWh και θλιακι, φωτοβολταϊκά και βιομάηα 0,133 USD /KWh. Μετά το 2015 οι τιμζσ αυτζσ κα αναπροςαρμοςτοφν. Οι επενδυτζσ που χρθςιμοποιοφν μθχανολογικό και θλεκτρολογικό εξοπλιςμό που ζχει καταςκευαςτεί ςτθν Τουρκία κα επωφελοφνται επιπλζον ενιςχφςεων. Για παράδειγμα ςιμερα οι ςυμβαςιοποιθμζνεσ τιμζσ αγοράσ (feed-in tariff) για φωτοβολταϊκά ςτθν Τουρκία, είναι 0,133 δολ. ανά kwh. Αν όμωσ ςτθ καταςκευι των φωτοβολταϊκϊν κινθτιρων περιλθφκεί και εγχϊριο εξάρτθμα (domestic component), αυτό που μπορεί να ανεβάςει τθν FIT ωσ και 0,035 δολάρια επιπλζον ανά kwh (πενταετισ διάρκεια ευνοϊκισ ρφκμιςθσ). 42

Αγορά ενζργειασ Η Τουρκία διακζτει εξαιρετικι θλιακι δυνατότθτα (μζςθ ετιςια θλιοφάνεια 2640 ϊρεσ και ζνταςθ ακτινοβολία 1,311kWh/mxm Η περιοχι τθσ νοτιανατολικισ Τουρκίασ και ειδικότερα θ περιοχι τθσ πόλθσ VAN αναμζνεται να παρουςιάςει ιδιαίτερθ ανάπτυξθ ςτο τομζα θλιακισ ενζργειασ λόγω και τθσ επίλυςθσ του κουρδικοφ προβλιματοσ και ειρινθσ ςτθ περιοχι. Ζνασ ςθμαντικόσ παράγοντασ επιβάρυνςθσ του ελλείμματοσ τρεχουςϊν ςυναλλαγϊν αποτελεί θ αφξθςθ των ειςαγωγϊν, κυρίωσ λόγω τθσ ενεργειακισ εξάρτθςθσ τθσ Τουρκίασ από άλλεσ χϊρεσ Θεωρείται πολφ πικανό θ Τουρκία να καταλάβει τθν τρίτθ κζςθ ςτθν κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτθν Ευρϊπθ μζςα ςε δζκα χρόνια, γιϋαυτό και επικεντρϊνεται ςτθν προςπάκεια μείωςθσ τθσ εξάρτθςι τθσ από τισ ειςαγωγζσ πετρελαίου και αερίου για τθν κάλυψθ των ενεργειακϊν τθσ αναγκϊν. Φιλοδοξεί να καλφπτει το 1/3 των ενεργειακϊν τθσ αναγκϊν από ΑΡΕ ζωσ το 2035 Ρολλζσ ιδιωτικοποιιςεισ ςε κερμικά πάρκα και υδροθλεκτρικοφσ ςτακμοφσ, O ιςτότοποσ τθσ υκμιςτικισ Αρχισ Ενζργειασ τθσ Τουρκίασ είναι: http://www.emra.org.tr/και υπάρχει και ςτθν αγγλικι. (τθλ. 0090 312 2014001, φαξ. 0090 312 2014050) 43

ΤΟΥΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΓΑΣΙΑ Ράνω από 30 μεγάλα τουρκικά πρακτορεία ςυμπεριλαμβάνουν τθν Ελλάδα ςτουσ τουριςτικοφσ τουσ προοριςμοφσ. Οι τοφρκοι τουρίςτεσ δείχνουν να προτιμοφν ελλθνικοφσ τουριςμοφσ με ιςτορικό και πολιτιςτικό υπόβακρο, με δυνατότθτα αγορϊν και ψυχαγωγίασ. Επίςθσ ταξιδεφουν και για κρθςκευτικοφσ λόγουσ Μεγάλο τουριςτικό τουρκικό ενδιαφζρον παρατθρείται, εκτόσ τθσ Β.Ελλάδασ (Θεςςαλονίκθ, Καβάλα, Ξάνκθ και Αλεξανδροφπολθ) για ελλθνικά νθςιά και κυρίωσ Μφκονο, Σαντορίνθ, όδο, Κω, Μυτιλινθ, Χίο, Σάμο και Κριτθ Αφξθςθ 57.6% τοφρκων τουριςτϊν ςτθν Ελλάδα ςθμειϊκθκε ςτο 2012 ςε ςχζςθ με το 2011, ιτοι από 62.226 τουρίςτεσ το 2011 φκάςαμε τουσ 98.062 το 2012.Συνολικά αφίχκθκαν ςτθν Ελλάδα περίπου 500.000 τοφρκοι τουρίςτεσ το 2012 με κανονικζσ βίηεσ του 2012 αλλά και παρελκόντων ετϊν, πράςινα διαβατιρια και τζλοσ ζνασ αρικμόσ με άτυπο τρόπο. Στουσ δφο πρϊτουσ μινεσ του 2013 ςθμειϊνεται αφξθςθ 100%. Το πιλοτικό πρόγραμμα που εφαρμόςτθκε για πρϊτθ φορά το 2012 για πζντε ςθμεία ειςόδου ςτθν Ελλάδα, ξεκίνθςε να εφαρμόηεται από αρχζσ Μαΐου και για το 2013 για ζξθ ςθμεία (Μυτιλινθ, Χίο, όδο, Σάμο, Κω και Καςτελόριηο) και κα τελειϊςει ςτο τζλοσ Οκτωβρίου 2013. Η ςθμαντικότερθ τουριςτικι Ζκκεςθ τθσ Τουρκίασ είναι θ EMITT ςτθ Κωνςταντινοφπολθ, 5 θ μεγαλφτερθ ζκκεςθ του τομζα παγκοςμίωσ. Ρρόςφατα θ Μικτι Επιτροπι Τουριςμοφ ςυμφϊνθςε ςτθν περαιτζρω ενίςχυςθ τθσ ελλθνοτουρκικισ τουριςτικισ ςυνεργαςίασ και ωσ ςτόχοσ τζκθκε θ από κοινοφ προϊκθςθ τουριςτικοφ προϊόντοσ ςτισ αγορζσ τθσ Κίνασ, Ιαπωνίασ, ΗΡΑ και Ινδίασ 44

Αγορά καλλυντικϊν ειδϊν προςωπικισ περιποίθςθσ ρυκμοί ανάπτυξθσ αγοράσ 10% περίπου ετθςίωσ και το μζγεκόσ τθσ υπολογίηεται ςε $2,9 δισ (2012) Τισ τελευταίεσ δεκαετίεσ παρατθρικθκε είςοδοσ ξζνων επενδυτϊν και πολυεκνικϊν εταιρειϊν ςτθν τοπικι αγορά Ανάπτυξθ εγχϊριασ βιομθχανίασ αλλά με ζντονθ εξάρτθςθ από ειςαγόμενεσ πρϊτεσ φλεσ Υψθλόσ ανταγωνιςμόσ αγοράσ - οι μεγαλφτερεσ πολυεκνικζσ δραςτθριοποιοφνται και ςτθν τ/ αγορά καλφπτοντασ μεγάλο μερίδιο αγοράσ Ραράγοντεσ ανάπτυξθσ: ο αυξανόμενοσ αρικμόσ των εργαηόμενων γυναικϊν, ο νεαρόσ πλθκυςμόσ, θ αλλαγι ςτα καταναλωτικά πρότυπα, θ ανάπτυξθ κζντρων wellness & spa Τα κυριότερα ειςαγόμενα προϊόντα είναι: ςαμπουάν, κρζμεσ-λάδια για τθν περιποίθςθ του δζρματοσ, οδοντόπαςτεσ, κολόνιεσ, βαφζσ μαλλιϊν, μακιγιάη ματιϊν, αποςμθτικά ςϊματοσ δεν επιβάλλεται δαςμολογικι επιβάρυνςθ ΦΡΑ 8% ι 18% και για οριςμζνα προϊόντα ΦΕΚ απαιτοφνται πιςτοποιθτικά για τθν ειςαγωγι (αναλαμβάνει ειςαγωγζασ) Μζςα ςτθν τελευταία τριετία οι εξαγωγζσ ελλθνικϊν καλλυντικϊν προϊόντων( από 2,8 εκατ. ευρϊ το 2009 ςε 9,2 το 2012) ζχουν τριπλαςιαςτεί, με ετιςιο ποςοςτό αφξθςθσ άνω του 60% (2012/2011:62,%, 2011/2010:67,31%) 45

Κυριότερεσ τουρκικζσ ειςαγωγζσ ελλθνικϊν καλλυντικϊν (2012) Ρροϊόντα για τθ φροντίδα δζρματοσ 5.289.900 Σαμπουάν 2.064.699 Διάφορα μείγματα ευωδϊν ουςιϊν πρϊτεσ φλεσ 667.101 Ραραςκευάςματα για περιποίθςθ μαλλιϊν (εκτόσ ςαμπουάν) 586.836 Αικζρια ζλαια 160. 344 Ραραςκευάςματα ξυρίςματοσ, αποςμθτικά ςϊματοσ κλπ 285.838 Άλλα προϊόντα (περιποίθςθσ ςϊματοσ & κολϊνιεσ ) 72.115 Σφνολο : 9.126.833 Συνολικζσ εξαγωγζσ Τουρκίασ προσ Ελλάδα (2012): 2.024.736 46

H Τουρκικι Βιομθχανία Επίπλων Ξεκινϊντασ με μικρά εργαςτιρια που παράγουν ςκαλιςμζνο ςτο χζρι και χειροποίθτα ζπιπλα κατά τθ διάρκεια του 19ου αιϊνα, θ τουρκικι βιομθχανία επίπλων ζχει επεκτακεί ςε ζναν τομζα του οποίου οι εξαγωγζσ ανζρχονται ςε 1,2 δις. δολάρια ετθςίωσ. Κυριότεροι πελάτεσ τθσ τουρκικισ βιομθχανίασ επίπλων είναι το Ιράκ, το Αηερμπαϊτηάν θ Λιβφθ, θ Σαουδικι Αραβία, θ Γερμανία, θ Ολλανδία, θ Γαλλία Μικρά εργαςτιρια εξακολουκοφν να διαδραματίηουν ςθμαντικό ρόλο ςτον κλάδο ενϊ οι μεγάλθσ κλίμακασ επιχειριςεισ επίπλων ςτθν Τουρκία παράγουν μοντζλα προςανατολιςμζνα προσ τισ εξαγωγζσ. Διακζτει εξειδικευμζνο ανκρϊπινο με νζουσ και ταλαντοφχουσ ςχεδιαςτζσ και προςαρμόηονται ςτισ προτιμιςεισ των καταναλωτϊν ςτισ αγορζσ του εξωτερικοφ, ειςάγοντασ ςυνεχϊσ νζα ςχζδια Τα ξφλινα ζπιπλα ςτθν Τουρκία ζχουν ζνα ςθμαντικό μερίδιο ςτθ ςυνολικι παραγωγι επίπλων ςτθ χϊρα. H τουρκικι βιομθχανία επίπλων ζχει περίπου 60.000 επιχειριςεισ που δραςτθριοποιοφνται ςτον τομζα. Κατά τα τελευταία τρία χρόνια, ο όγκοσ των ςυνολικϊν πωλιςεων αυξικθκε κατά 40%.

H Τουρκικι Βιομθχανία Επίπλων Για περιςςότερεσ πλθροφορίεσ ςχετικά με τθ βιομθχανία επίπλων τθσ Τουρκίασ: Ζνωςθ Τοφρκων Βιομθχάνων Επίπλου και Ξφλου (MOSDER) www.mosder.org.tr Κεντρικι Ανατολία - Εξαγωγείσ Ξφλου και Δαςικϊν Ρροϊόντων www.turkishfurniture.org Σφνδεςμοσ Βιομθχάνων και Επιχειρθματιϊν Επίπλων Γραφείου (OFIBA) www.omsiad.org.tr Σφνδεςμοσ Εξαγωγζων και Ειςαγωγζων - Ραραγωγοί Ζπιπλα (MOBDER) www.mobder.org.tr Σφνδεςμοσ Εξαγωγζων Κωνςταντινοφπολθσ www.iea.org.tr Σφνδεςμοσ Εξαγωγζων Αιγαίου www.aegeanexporters.org

Γιατί προτείνουμε να διερευνιςετε δυνατότθτεσ επιχειρθματικϊν ςασ ςυνεργειϊν με τθ Τουρκία Η τουρκικι οικονομία και το κατά κεφαλι ειςόδθμα ςε αναπτυξιακι τροχιά Τουρκικό ενδιαφζρον για ανάπτυξθ επιχειρθματικϊν ςχζςεων με ελλθνικζσ εταιρείεσ είτε προσ τθ κατεφκυνςθ τθσ ενίςχυςθσ των διμερϊν εμπορικϊν ςυναλλαγϊν είτε για jointventures ςε Τουρκία ι Ελλάδα Τουρκικό ειςαγωγικό ενδιαφζρον για δομικά υλικά,φαρμακευτικά, ιατρικά προϊόντα και εξοπλιςμόσ,καλλυντικά,πλαςτικζσ πρϊτεσ φλεσ, υλικά ςυςκευαςίασ βιολογικά, delicatessen- gourmet, εκνικά προϊόντα,υψθλισ ποιότθτασ υπθρεςίεσ υγείασ-τουριςμοφ Υπερκζρμανςθ τθσ επιχειρθματικισ αγοράσ Κωνςταντινοφπολθσ και παραλίων. Ρροςπάκεια τθσ τουρκικισ κυβζρνθςθσ για επιχειρθματικι ανάπτυξθ περιοχϊν και πόλεων τθσ Ανατολισ. Ρολλζσ περιφερειακζσ τουρκικζσ πόλεισ με δυναμικζσ επιχειρθματικζσ κοινότθτεσ και με μεγάλο ενδιαφζρον για ανάπτυξθ εξωςτρζφειασ. Ρρόκεςθ Ρρεςβείασ Αγκφρασ για διερεφνθςθ επιχειρθματικοφ ενδιαφζροντοσ και ανάπτυξθ διμερϊν ςχζςεων ςε επιλεγμζνεσ τουρκικζσ πόλεισ όπωσ Άγκυρα, Σμφρνθ, Ρροφςα, Γκαηιαντζπ, Καιςάρεια, Ικόνιο, Τραπεηοφντα, Σαμψοφντα, Αντιόχεια, Μαρτίν, Ντιγιαρμπακίρ κτ.λ 49

Θετικι επίδραςθ ςτθν τουρκικι οικονομία αναμζνεται να ζχει θ ειρθνευτικι διαδικαςία, ςτο πλαίςιο τθσ επίλυςθσ του κουρδικοφ ηθτιματοσ, ςτθν Νοτιοανατολικι Τουρκία Γενικότερα, υπάρχει ζντονο επιχειρθματικό ενδιαφζρον για τθν περιοχι τθσ Ν. Ανατολικισ Τουρκίασ, θ οποία είναι αναξιοποίθτθ και πολλοί επιχειρθματίεσ και ξζνοι διπλωμάτεσ τθν ζχουν ιδθ επιςκεφκεί για να εξετάςουν πικανζσ επενδυτικζσ ευκαιρίεσ Η περαιτζρω ανάπτυξθ του καταςκευαςτικοφ τομζα αναμζνεται να ςυμπαραςφρει τθν ανάπτυξθ ενόσ εφρουσ οικονομικϊν δραςτθριοτιτων Τα διάφορα ζργα που κα πραγματοποιθκοφν ςε ολόκλθρθ τθ χϊρα και ειδικότερα ςτθ νοτιοανατολικι Τουρκία, κα δϊςουν ϊκθςθ ςτθν ανάπτυξθ και άλλων τομζων, κακϊσ κα δθμιουργθκεί ανάγκθ για : μονάδεσ επεξεργαςίασ και ςυςκευαςίασ γεωργικϊν προϊόντων ηιτθςθ για υπθρεςίεσ, όπωσ οργάνωςθ και εκςυγχρονιςμόσ των γεωργικϊν δραςτθριοτιτων αποκικευςθ και διακίνθςθ αυτϊν (logistics) και τζλοσ ανάπτυξθ των δικτφων μεταφορϊν ϊςτε να προϊόντα να φκάςουν ςε λιμάνια τθσ Μεςογείου και ςτισ χϊρεσ τθσ Μ. Ανατολισ. Συνεπϊσ, ςτα επόμενα χρόνια, προβζπεται να δθμιουργθκοφν κετικζσ προοπτικζσ για εμπορικζσ και επενδυτικζσ ςυνεργαςίεσ: ςτον τομζα των καταςκευϊν και δομικϊν υλικϊν ςτθν ανάπτυξθ καλλιεργειϊν αγροτικϊν προϊόντων ςτον τομζα τθσ ενζργειασ και ςυγκεκριμζνα ςτθν θλιακι 50

Μεθοδολογία προζέγγιζη αγοράς Γηαπίζησζε ηνπξθηθνύ εηζαγσγηθνύ ελδηαθέξνληνο γηα ην ζπγθεθξηκέλν πξντόλ (Γξαθεία ΟΔΤ Άγθπξαο θαη Κσλ/πνιεο) Έξεπλα λόκσλ θαη θαλόλσλ γηα ην ηνπξθηθό θαζεζηώο πνπ δηέπεη ην ζπγθεθξηκέλν πξντόλ (Γξαθεία ΟΔΤ) Αλεύξεζε έκπεηξνπ θαη αμηόπηζηνπ ηνύξθνπ ζπλεξγάηεαληηπξνζώπνπ ή θαηεπζείαλ εηζαγσγέα-δηαλνκέα (θαη κε ηε βνήζεηα Γξαθείνπ ΟΔΤ) Έξεπλα γηα ηε αμηνπηζηία ηεο ηνπξθηθήο εηαηξείαο θαη ηνπ ηνύξθνπ επηρεηξεκαηία (θαη κε ηε βνήζεηα Γξαθείνπ ΟΔΤ) Με ηε βνήζεηα ηνπ ηνύξθνπ ζπλεξγάηε, πξνζσπηθή γλσξηκία κε ηνλ ηνύξθν επηρεηξεκαηία θαη αλάπηπμε ακνηβαίσλ θαιώλ ζρέζεσλ. Σαθηηθέο επηζθέςεηο ζηελ ζπλεξγαδόκελε ηνπξθηθή εηαηξεία 51

Τρόποι διείςδυςθσ ςτθν τουρκικι αγορά Επίςκεψθ ι και ςυμμετοχι ςτθ αντίςτοιχθ κλαδικι ζκκεςθ. Ρροκακοριςμζνεσ επιχειρθματικζσ ςυναντιςεισ μζςω Γραφείων ΟΕΥ Άγκυρασ και Κωνςταντινοφπολθσ. Συμμετοχι ςε ςτοχευμζνεσ αποςτολζσ-εκδθλϊςεισ που οργανϊνονται από ελλθνικοφσ Φορείσ. Μζςω του site agora του ΥΡΕΞ, αναηιτθςθ αιτθμάτων για ςυνεργαςίεσ που καταχωροφν τα Γραφεία ΟΕΥ. Διαφθμιςτικι καταχϊρθςθ ενδιαφζροντοσ για επιχειρθματικι ςυνεργαςία ςε Site Εμπορικοφ Επιμελθτθρίου τθσ περιοχισ. Κδρυςθ εταιρείασ υποκαταςτιματοσ και διαφιμιςθ εταιρείασ-προϊόντων 52

Συμβουλζσ για ςωςτι επιχειρθματικι ςυναλλαγι με τουρκικζσ εταιρείεσ Σωςτι επιλογι του προϊόντοσ για προϊκθςθ και προςεκτικόσ ςχεδιαςμόσ κινιςεων. Πχι ενζργειεσ αποςπαςματικζσ Ρριν τθ ςφναψθ κάποιασ ςυμφωνίασ, ςυνεργαςία με τουρκικό δικθγορικό Γραφείο τθσ περιοχισ Ρροετοιμαςία επιχειρθματολογίασ για τθ προϊκθςθ του προϊόντοσ. Φιλικι ςυμπεριφορά αλλά με μζτρο. Ρροςπάκεια για ειλικρινι επαγγελματικι ςχζςθ και κατάκτθςθ αμοιβαίασ εμπιςτοςφνθσ. Ρροςεκτικι μελζτθ όρων ςυμβολαίου και επιχειρθματικισ ςυνεργαςίασ Διαςφάλιςθ ςυναλλαγϊν και ζκδοςθ των ςωςτϊν πιςτοποιθτικϊν που απαιτοφνται για τθν ειςαγωγι προϊόντοσ προσ αποφυγι προβλθμάτων ςτα τελωνεία. Ρροςεκτικι μελζτθ τθσ ςυμπεριφοράσ του τοφρκου επιχειρθματία (να κεωρείται φποπτθ θ ζλλειψθ διαπραγμάτευςθσ από πλευράσ του και να μθν εκλαμβάνεται ωσ ςτοιχείο άγνοιασ ι χαμθλισ ευςτροφίασ). Ρροςοχι ςτο επίπεδο κουλτοφρασ Τοφρκου ιδίωσ αυτοφ που δεν ζχει πολλζσ εμπειρίεσ του εξωτερικοφ. Μια προςπάκεια εξαπάτθςισ του από πλευράσ μασ,ενδεχομζνωσ να μασ οδθγιςει ςε απρόβλεπτεσ επιχειρθματικζσ περιπζτειεσ. Κατοχφρωςθ των πνευματικϊν και βιομθχανικϊν δικαιωμάτων μζςω δικθγόρου Συνεχισ ενθμζρωςθ-παρακολοφκθςθ κεςμικοφ πλαιςίου Ζγκαιρθ ζκδοςθ άδειασ παραμονισ και εργαςίασ ςτον εκπρόςωπο τθσ εταιρείασ ςτθ Τουρκία αν πρόκειται για αλλοδαπό Συχνι επικοινωνία και τακτικζσ ςυναντιςεισ 53

Eπραξηζηώ γηα ηελ πξνζνρή ζαο! ΥΑΡΑΛΑΜΠΟ ΚΟΤΝΑΛΑΚΗ ΓΔΝΙΚΟ ΤΜΒΟΤΛΟ ΟΔΤ Β Πξεζβεία Αγθύξαο-Γξαθείν ΟΔΤ ecocom-ankara@mfa.gr www.agora.mfa.gr 54