ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

Transcript

1 ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Γιώργος Ν. Μαγούλιος, Κακθγθτις Τμιμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής

2 Άδειεσ Χρήςησ Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται ςε άδειεσ χριςθσ Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπωσ εικόνεσ, που υπόκειται ςε άλλου τφπου άδειασ χριςθσ, θ άδεια χριςθσ αναφζρεται ρθτϊσ. 2

3 Χρηματοδότηςη Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό ζχει αναπτυχκεί ςτα πλαίςια του εκπαιδευτικοφ ζργου του διδάςκοντα. Το ζργο «Ανοικτά Ακαδθμαϊκά Μακιματα ςτο ΤΕΙ Κεντρικισ Μακεδονίασ» ζχει χρθματοδοτιςει μόνο τθ αναδιαμόρφωςθ του εκπαιδευτικοφ υλικοφ. Το ζργο υλοποιείται ςτο πλαίςιο του Επιχειρθςιακοφ Προγράμματοσ «Εκπαίδευςθ και Δια Βίου Μάκθςθ» και ςυγχρθματοδοτείται από τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εκνικοφσ πόρουσ. Τίτλοσ Μακιματοσ Τμιμα 3

4 ΕΝΟΤΗΤΑ 8: ΟΙ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ Περιεχόμενα: Στθν ενότθτα αυτι γίνεται ςυνοπτικι αναφορά ςτθ κζςθ των αναπτυςςόμενων οικονομιϊν ςτο ςφγχρονο οικονομικό περιβάλλον, ςτα βαςικά μακροοικονομικά χαρακτθριςτικά τουσ, ςτισ χϊρεσ του χαμθλοφ εργατικοφ κόςτουσ ςτο πλαίςιο του διεκνοφσ εμπορίου και ειδικότερα ςτο «φαινόμενο» τθσ Κίνασ. Λέξεις κλειδιά: αναπτυςςόμενεσ οικονομίεσ, Κίνα Σκοπόσ: Η κατανόθςθ των χαρακτθριςτικϊν και του ρόλου των αναπτυςςόμενων οικονομιϊν ςτισ διεκνείσ ςυναλλαγζσ, θ ερμθνεία των ςυγκριτικϊν πλεονεκτθμάτων τουσ και ειδικότερα του ρόλου τθσ Κίνασ ςτον ςφγχρονο κόςμο. 4

5 8.1. Οι αναπτυςςόμενεσ οικονομίεσ και ο κόςμοσ Οι αναπτυςςόμενεσ οικονομίεσ τα τελευταία χρόνια παρουςιάηουν ρυκμό ανάπτυξθσ διπλάςιο περίπου από τισ αναπτυγμζνεσ χϊρεσ και από το ςφνολο του κόςμου. Ο μεγαλφτεροσ αυτόσ ρυκμόσ ανάπτυξθσ των αναπτυςςόμενων χωρϊν εξθγείται κυρίωσ από το ότι θ βάςη εκκίνηςήσ τουσ είναι πολφ χαμθλότερθ από αυτιν των αναπτυγμζνων χωρϊν. Παρά τουσ μεγαλφτερουσ ρυκμοφσ μεταβολισ του ΑΕΠ, θ κατάςταςθ ςτο επίπεδο ευημερίασ δεν μεταβάλλεται ουςιαςτικά. Επί πλζον, όςον αφορά ςτθ ςφνθεςη του παραγόμενου πλοφτου των αναπτυςςόμενων χωρϊν, αυτόσ αφορά προϊόντα κυρίωσ του πρωτογενοφσ τομζα, εντάςεωσ εργαςίασ και χαμθλισ προςτικζμενθσ αξίασ. Για τουσ λόγουσ αυτοφσ δεν βελτιϊνεται θ κζςθ των αναπτυςςόμενων χωρϊν ςτο διεκνι καταμεριςμό εργαςίασ και δεν δθμιουργοφνται οι αναγκαίεσ προχποκζςεισ για τθν ζξοδο από τον κφκλο τθσ φτϊχειασ. 5

6 8.2. Μακροοικονομικά χαρακτηριςτικά των αναπτυςςόμενων χωρών Αν και μεταξφ των αναπτυςςόμενων και φτωχϊν χωρϊν του κόςμου υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα ανάπτυξθσ, ταυτόχρονα υπάρχουν και κοινά χαρακτηριςτικά όπωσ: Πολφ χαμηλό ζωσ χαμηλό κατά κεφαλιν ειςόδθμα. Η κλαδική διάρθρωςη του ΑΕΠ χαρακτθρίηεται από τθν ιςχυρι παρουςία του πρωτογενοφσ τομζα. Χαμθλό επίπεδο εκπαίδευςησ, κατάρτιςθσ και εξειδίκευςθσ του ανκρϊπινου δυναμικοφ. Υψθλά ποςοςτά ανεργίασ. Ζλλειψθ κεφαλαίων. Ελλειμματικό εξωτερικό εμπόριο, δανειςμόσ, δθμόςιο χρζοσ. Ελλειμματικζσ τεχνικζσ και κοινωνικζσ υποδομζσ. 6

7 8.3 Το διεθνζσ εμπόριο και οι χώρεσ χαμηλοφ εργατικοφ κόςτουσ Οι παράγοντεσ που ςυνκζτουν το πλεονζκτημα των φτωχότερων χωρών να παράγουν φκθνότερα προϊόντα είναι: Το πολφ χαμθλό κόςτοσ του ςυντελεςτή τησ εργαςίασ. Η ανυπαρξία ςτοιχειωδϊν εργατικϊν, αςφαλιςτικϊν και κοινωνικϊν δικαιωμάτων. Η παράνομη παιδική εργαςία, κακϊσ και θ απαςχόλθςθ των γυναικϊν ςε εργαςίεσ και ςυνκικεσ που δεν επιτρζπονται. Φκθνοί πλουτοπαραγωγικοί πόροι. Η ειςβολή των πολυεθνικών επιχειρήςεων ςτισ χϊρεσ αυτζσ με ευνοϊκοφσ όρουσ. Η ζνταξη νζων χωρϊν ςτον Παγκόςμιο Οργανιςμό Εμπορίου (π.χ. Κίνα) και θ κυρίαρχθ τάςθ απελευκζρωςθσ του διεκνοφσ εμπορίου. 7

8 8.4 Το «φαινόμενο» τησ Κίνασ Στο τζλοσ τθσ δεκαετίασ του ϋ70 ο Ντενγκ Σιαοπίνγκ, που διαδζχκθκε το Μάο Τςετοφνγκ ςτθν θγεςία τθσ Κίνασ, εγκαινίαςε μεταρρυθμίςεισ ςτθν κατεφκυνςθ τθσ «σοσιαλιστικής οικονομίας της αγοράς». Οι πολυεκνικζσ και άλλεσ επιχειριςεισ από τισ αναπτυγμζνεσ χϊρεσ κατζκλυςαν τθν Κίνα, αξιοποιϊντασ το πολυπλθκζσ και πολφ φκθνό εργατικό δυναμικό και τθν τεράςτια αγορά τθσ χϊρασ. Αν και θ Κίνα εξακολουκεί να κεωρείται αναπτυςςόμενθ οικονομία, ςτθν πραγματικότθτα εξελίςςεται ςε μια αναδυόμενη οικονομική υπερδφναμη. Η Κίνα είναι θ μεγαλφτερθ καταναλϊτρια χϊρα ςτον κόςμο ςε αγροτικά, βιομθχανικά προϊόντα και ςε πρϊτεσ φλεσ. Είναι θ πρϊτθ εξαγωγικι δφναμθ του κόςμου. Η ζκρθξθ αυτι τθσ ανάπτυξθσ δεν αφορά ςε όλθ τθν Κίνα και πολφ περιςςότερο ςε όλουσ τουσ κατοίκουσ τθσ. Η ανάπτυξη ςυγκεντρώνεται κυρίωσ ςτισ παράλιεσ βιομθχανικζσ ηϊνεσ, ενϊ ςτθν ενδοχϊρα εξακολουκεί να επικρατεί θ φτϊχεια και θ εξακλίωςθ. 8

9 Τζλοσ Ενότητασ Επεξεργαςία: Τςιμπίρθσ Αλκιβιάδθσ Σζρρεσ,