VIVA WALLET ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΕΔΡΑ: Λ. ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ 18-20, ΜΑΡΟΥΣΙ ΑΤΤΙΚΗΣ Τ.Κ. 151 25 ΑΦΜ: 099604146 - Δ.Ο.Υ. ΦΑΕ ΑΘΗΝΩΝ ΑΡ.Μ.Α.Ε.: 59189/1ΑΤ/Β/05/0351 ΑΡ.ΓΕΜΗ: 006514501000 ΕΤΗΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ 2016 σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (Δ.Π.Χ.Α.) ΜΑΡΟΥΣΙ ΜΑΙΟΣ 2017
Πίνακας περιεχομένων ΕΤΗΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΈΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ 6 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ 2016 14 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ 15 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΩΝ 16 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ 17 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 18 1. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 22 1.1 Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ 22 1.2 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ 22 1.3 Ο ΌΜΙΛΟΣ 22 2. ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 24 2.1 ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΜΕ ΤΑ ΔΠΧΑ 24 2.2 ΒΑΣΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 24 2.3 ΈΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 24 2.4 ΚΑΛΥΠΤΟΜΕΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 24 2.5 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 24 2.6 ΝΕΑ ΠΡΟΤΥΠΑ, ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΕΣ ΣΕ ΗΔΗ ΥΠΑΡΧΟΝΤΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΠΟΥ ΕΦΑΡΜΟΣΤΗΚΑΝ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΤΗΝ ΤΡΕΧΟΥΣΑ ΧΡΗΣΗ 24 2.7 ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ 31 3. ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ 31 3.1 ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΘΥΓΑΤΡΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 31 3.2 ΆΥΛΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 31 3.3 ΕΝΣΩΜΑΤΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 32 3.4 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 32 3.5 ΔΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ 32 3.6 ΕΥΛΟΓΗ ΑΞΙΑ 33 3.7 ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ 33 3.8 ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ 33 3.9 ΜΙΣΘΩΣΕΙΣ 33 3.10 ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (ΤΡΕΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ) 34 3.11 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΘΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΕΙΣΦΟΡΩΝ 34 3.12 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΘΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ 34 3.13 ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ, ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ 35 3.14 ΈΣΟΔΑ 35 3.15 ΚΕΦΑΛΑΙΑ 35 4. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΕΣΟΔΩΝ 37 4.1 ΕΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 37 4.2 ΑΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 38 4.3 ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΕ ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ & ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 39 4.4 ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΑΙΤΗΣΗ 39 4.5 ΛΟΙΠΕΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ 41 4.6 ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ 41 4.7 ΠΕΛΑΤΕΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ 41 4.8 ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΕΣ ΣΕ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ 42 4.9 ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΦΟΡΟΥΣ 42 4.10 ΛΟΙΠΕΣ ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ 43 4.11 ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ 43
4.12 ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 43 4.13 ΥΠΕΡ ΤΟ ΑΡΤΙΟ 44 4.14 ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ 44 4.15 ΚΕΡΔΗ ΕΙΣ ΝΕΟΝ 45 4.16 ΔΑΝΕΙΣΜΟΣ 45 4.17 ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΓΙΑ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ 46 4.17.1 ΛΟΙΠΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 47 4.18 ΛΟΙΠΕΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 47 4.19 ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 47 4.20 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΦΟΡΟΥΣ ΤΕΛΗ 47 4.21 ΛΟΙΠΕΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 48 4.22 ΈΣΟΔΑ 48 4.23 ΆΛΛΑ ΕΣΟΔΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ 48 4.24 ΈΞΟΔΑ 48 4.25 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΞΟΔΑ ΕΣΟΔΑ 49 4.26 ΦΟΡΟΣ 50 4.27 ΚΕΡΔΗ/(ΖΗΜΙΕΣ) ΑΝΑ ΜΕΤΟΧΗ 51 4.28 ΜΕΡΙΣΜΑΤΑ 51 5. ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 51 6. ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΣΥΝΔΕΜΕΝΑ ΜΕΡΗ 52 6.1 ΑΜΟΙΒΕΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΠΑΡΟΧΕΣ ΜΕΛΩΝ Δ.Σ. 52 6.2 ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΑ ΜΕΡΗ 52 7. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 53 8. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ 53 8.1 ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ 54 8.2 ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΠΙΤΟΚΙΟΥ 54 8.3 ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ 54 8.4 ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ 54 8.5 ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ 55 9. ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΤΟΥ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ 56 10. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΑΠΟ 1/1 ΕΩΣ 31/12/2016 57 2
Έκθεση Ανεξάρτητου Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή Προς τους Μετόχους της Εταιρείας VIVA WALLET ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ Έκθεση επί των Εταιρικών και Ενοποιημένων Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Ελέγξαμε τις συνημμένες εταιρικές και ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις της Εταιρείας VIVA WALLET ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ, οι οποίες αποτελούνται από την εταιρική και ενοποιημένη κατάσταση χρηματοοικονομικής θέσης της 31 ης Δεκεμβρίου 2016, τις εταιρικές και ενοποιημένες καταστάσεις συνολικού εισοδήματος, μεταβολών ιδίων κεφαλαίων και ταμειακών ροών της χρήσεως που έληξε την ημερομηνία αυτή, καθώς και περίληψη σημαντικών λογιστικών αρχών και μεθόδων και λοιπές επεξηγηματικές πληροφορίες. Ευθύνη της Διοίκησης για τις Εταιρικές και Ενοποιημένες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις Η διοίκηση έχει την ευθύνη για την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση αυτών των εταιρικών και ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και για εκείνες τις εσωτερικές δικλίδες, που η διοίκηση καθορίζει ως απαραίτητες, ώστε να καθίσταται δυνατή η κατάρτιση εταιρικών και ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων απαλλαγμένων από ουσιώδη ανακρίβεια, που οφείλεται είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Ευθύνη του Ελεγκτή Η δική μας ευθύνη είναι να εκφράσουμε γνώμη επί αυτών των εταιρικών και ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων με βάση τον έλεγχό μας. Διενεργήσαμε τον έλεγχό μας σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Ελέγχου, πού έχουν ενσωματωθεί στην Ελληνική Νομοθεσία (ΦΕΚ/Β /2848/23.10.2012). Τα πρότυπα αυτά απαιτούν να συμμορφωνόμαστε με κανόνες δεοντολογίας, καθώς και να σχεδιάζουμε και διενεργούμε τον έλεγχο με σκοπό την απόκτηση εύλογης διασφάλισης για το εάν οι εταιρικές και ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις είναι απαλλαγμένες από ουσιώδη ανακρίβεια. Ο έλεγχος περιλαμβάνει τη διενέργεια διαδικασιών για την απόκτηση ελεγκτικών τεκμηρίων, σχετικά με τα ποσά και τις γνωστοποιήσεις στις εταιρικές και τις ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Οι επιλεγόμενες διαδικασίες βασίζονται στην κρίση του ελεγκτή περιλαμβανομένης της εκτίμησης των κινδύνων ουσιώδους ανακρίβειας των εταιρικών και ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων, που οφείλεται είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Κατά τη διενέργεια αυτών των εκτιμήσεων κινδύνου, ο ελεγκτής εξετάζει τις εσωτερικές δικλίδες που σχετίζονται με την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση των εταιρικών χρηματοοικονομικών καταστάσεων της εταιρείας, με σκοπό το σχεδιασμό ελεγκτικών διαδικασιών κατάλληλων για τις περιστάσεις, αλλά όχι με σκοπό την έκφραση γνώμης επί της αποτελεσματικότητας των εσωτερικών δικλίδων της εταιρείας. Ο έλεγχος περιλαμβάνει επίσης την αξιολόγηση της καταλληλόλητας των λογιστικών αρχών και μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν και του εύλογου των εκτιμήσεων που έγιναν από τη διοίκηση, καθώς και αξιολόγηση της συνολικής παρουσίασης των εταιρικών και ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Πιστεύουμε ότι τα ελεγκτικά τεκμήρια που έχουμε συγκεντρώσει είναι επαρκή και κατάλληλα για τη θεμελίωση της ελεγκτικής μας γνώμης. Γνώμη Κατά τη γνώμη μας, οι συνημμένες εταιρικές και ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις παρουσιάζουν εύλογα, από κάθε ουσιώδη άποψη, την οικονομική θέση της Εταιρείας VIVA WALLET ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ κατά την 31η Δεκεμβρίου 2016, τη χρηματοοικονομική τους επίδοση και τις ταμειακές τους ροές για τη χρήση που έληξε την ημερομηνία αυτή σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Έκθεση επί Άλλων Νομικών και Κανονιστικών Απαιτήσεων Λαμβάνοντας υπόψη ότι η διοίκηση έχει την ευθύνη για την κατάρτιση της Έκθεσης Διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου, κατ εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου 5 του άρθρου 2 (μέρος Β) του Ν. 4336/2015, σημειώνουμε ότι:
α) Κατά τη γνώμη μας η Έκθεση Διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου έχει καταρτισθεί σύμφωνα με τις ισχύουσες νομικές απαιτήσεις του άρθρου 43α και 107 Α του Κωδ. Ν. 2190/1920 και το περιεχόμενο αυτής αντιστοιχεί με τις συνημμένες εταιρικές και ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις της χρήσης που έληξε την 31/12/2016. β) Με βάση τη γνώση που αποκτήσαμε κατά το έλεγχό μας, για την Εταιρεία VIVA WALLET ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ και το περιβάλλον της, δεν έχουμε εντοπίσει ουσιώδεις ανακρίβειες στην Έκθεση Διαχείρισης του Διοικητικού της Συμβουλίου. Παλαιό Φάληρο, 2/6/2017 Ο Νόμιμος Ελεγκτής MAZARS Ορκωτοί Ελεγκτές Λογιστές Επιχειρηματικοί Σύμβουλοι Α.Ε. Λ. Αμφιθέας 14, 175 64 Παλαιό Φάληρο, Α.Μ. ΕΛΤΕ : 17 Ζαφειρόπουλος Ηλίας Α.Μ. ΕΛΤΕ 1281 4
Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου προς την Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων της εταιρείας «VIVA WALLET ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ» επί των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων της χρήσης από την 1 η Ιανουαρίου έως την 31 η Δεκεμβρίου 2016
του Διοικητικού Συμβουλίου Για την περίοδο από 1η Ιανουαρίου έως 31η Δεκεμβρίου 2016 Κύριοι Μέτοχοι, Σας υποβάλουμε τις Χρηματοοικονομικές καταστάσεις σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και την παρούσα Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου για τη διαχειριστική χρήση από 1ης Ιανουαρίου 2016 έως 31ης Δεκεμβρίου 2016. Στη παρούσα έκθεση περιγράφονται συνοπτικά, χρηματοοικονομικές πληροφορίες της Εταιρείας «VIVA WALLET HOLDINGS A.E» και του Ομίλου «VIVA GROUP», για τη χρήση 2016, σημαντικά γεγονότα που διαδραματίσθηκαν στη περίοδο και η επίδρασή τους στις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, οι στόχοι και οι προοπτικές για την επόμενη χρήση και τέλος οι κυριότεροι κίνδυνοι και αβεβαιότητες που η Εταιρεία ενδέχεται να αντιμετωπίσει. Η τρέχουσα χρήση είναι η 16η που λειτουργεί η «VIVA WALLET HOLDINGS A.E.», ως επικεφαλής Εταιρεία του Ομίλου, μετονομασθείσα από REALIZE Α.Ε. την 06-04-2015. Οι εταιρείες που μετέχουν στην ενοποίηση είναι οι κατά 100% θυγατρικές εταιρείες Viva Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες Α.Ε. (Viva Services) και Viva Υπηρεσίες Πληρωμών Α.Ε. (Viva Payments) ενώ μετέχει για πρώτη φορά και η συγγενής εταιρεία ELORUS ΑΕ, στην οποία η Viva Wallet συμμετέχει με ποσοστό 20%, ενοποιούμενη με τη μέθοδο της Καθαρής Θέσης. Ι. ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΣΗ To 2016 υπήρξε μια ιδιαίτερη επιτυχημένη χρονιά για τον Όμιλο κατά την οποία καθιερώθηκε ως σημαντικός παράγοντας στον τομέα των πληρωμών στην Ελλάδα (διεκπεραιώνοντας πληρωμές άνω των 500 εκατ. Ευρώ), ενώ παράλληλα ο Όμιλος συνέχισε την ταχεία ανάπτυξη των εσόδων του διατηρώντας ταυτόχρονα αμείωτη την επενδυτική του δραστηριότητα στην ανάπτυξη υποδομών και νέων προϊόντων / υπηρεσιών σύγχρονης τεχνολογίας. Τα χαρακτηριστικά της χρονιάς ήταν τα ακόλουθα: Αύξηση του όγκου συναλλαγών που διεκπεραιώθηκαν από την Viva Payments κατά 139% (501 εκατ Ευρώ έναντι 210 εκατ. Ευρώ το 2015). Αύξηση των εσόδων του Ομίλου κατά 51,7% (15.757 χιλ Ευρώ έναντι 10.390 χιλ Ευρώ). Η αύξηση αυτή κατά κύριο επιτεύχθηκε χάρη στη ραγδαία ανάπτυξη των εσόδων από προμήθειες της θυγατρικής Viva Payments (9.824 χιλ Ευρώ έναντι 5.287 χιλ Ευρώ, αύξηση 85,82%) καθώς επίσης και χάρη στην αύξηση των εσόδων της θυγατρικής Viva Services (5.794 χιλ Ευρώ έναντι 5.312 χιλ Ευρώ, αύξηση 9,06%) Σε επίπεδο μητρικής εταιρείας συνεχίστηκε η στρατηγικά προγραμματισμένη μείωση εσόδων (1.066 χιλ Ευρώ έναντι 1.156 χιλ Ευρώ, μείωση 7,8%) από ανάπτυξη εφαρμογών για τρίτους και η αξιοποίηση των ανθρώπινων πόρων για ανάπτυξη ιδίων εφαρμογών που υποστηρίζουν τις υποδομές και την εμπορική προσπάθεια του Ομίλου. Επίτευξη σημαντικής κερδοφορίας για τον Όμιλο τόσο σε επίπεδο προ φόρων κερδών (627 χιλ Ευρώ έναντι 134 χιλ Ευρώ) όσο και σε επίπεδο EBITDA ( 1.385 χιλ Ευρώ έναντι 864 χιλ Ευρώ). Η Εταιρεία επανήλθε μετά από δύο έτη σε θετικό EBITDA (144 χιλ Ευρώ έναντι -25 χιλ Ευρώ) καθώς και σε θετικό προ φόρων αποτέλεσμα (180 χιλ Ευρώ έναντι -264 χιλ Ευρώ). Στο προ φόρων αποτέλεσμα της Εταιρείας περιλαμβάνεται και προμέρισμα χρήσης 2016, 350 χιλ. Ευρώ που έλαβε η μητρική από τη θυγατρική της Viva Payments 6
Διατήρηση των ταμειακών διαθεσίμων του Ομίλου σε υψηλά επίπεδα (25,5 εκατ. Ευρώ έναντι 23,0 εκατ. Ευρώ το 2015). Αύξηση κεφαλαίου κατά 3,0 εκατ. Ευρώ η οποία διοχετεύθηκε σε επενδύσεις ασώματων και ενσώματων ακινητοποιήσεων (2,3 εκατ. Ευρώ), απόκτηση συμμετοχών (0,2 εκατ. Ευρώ για το 20% της εταιρείας Elorus) καθώς και για την ενίσχυση του κεφαλαίου κίνησης. Τα ως άνω είχαν ως αποτέλεσμα: Το λειτουργικό αποτέλεσμα για τον Όμιλο διαμορφώθηκε σε 599 χιλ. ευρώ (κέρδη) το 2016 έναντι 232,8 χιλ. ευρώ (κέρδη) το 2015 και -113 χιλ. ευρώ (ζημίες) έναντι -205 χιλ. ευρώ (ζημιές) για την Εταιρεία. Τα συνολικά έσοδα διαμορφώθηκαν στο ποσό των 15.821 χιλ. ευρώ για τον Όμιλο και των 1.245 χιλ. ευρώ για την Εταιρεία την τρέχουσα χρήση έναντι ποσών 10.714 χιλ. ευρώ και 1.297 χιλ. ευρώ για τον Όμιλο και την Εταιρεία αντίστοιχα την προηγούμενη χρήση. Τα αποτελέσματα προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και συνολικών αποσβέσεων (EBITDA) παρουσίασαν αύξηση το 2016 και διαμορφώθηκαν για τον Όμιλο στο ποσό των 1.385 χιλ. ευρώ (κέρδη) έναντι 864 χιλ. ευρώ (κέρδη) για το 2015, ενώ τα αντίστοιχα ποσά για την Εταιρεία ανήλθαν σε 144 χιλ. ευρώ (κέρδη) έναντι -25 χιλ. ευρώ (ζημιά) το 2015. Tα αποτελέσματα προ φόρων διαμορφώνονται σε ποσοστό 4 % επί του Συνόλου Εσόδων για τον Όμιλο ήτοι 627 χιλ. ευρώ το 2016 έναντι 134 χιλ. ευρώ το 2015 και 14,5% για την Εταιρεία, ήτοι 180 χιλ. ευρώ το 2016 έναντι -264 χιλ. ευρώ το 2015. Το γενικό σύνολο ενεργητικού ανέρχεται για τον Όμιλο στο ποσό των 38.283 χιλ. ευρώ το 2016 έναντι 29.787 χιλ. ευρώ για το 2015 ενώ για την Εταιρεία τα αντίστοιχα ποσά είναι 8.104 χιλ. ευρώ έναντι 6.401 χιλ. ευρώ. Τα μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία του Ομίλου μετά αποσβέσεων ανέρχονται για το 2016 σε 5.519 χιλ. ευρώ έναντι 3.749 χιλ. ευρώ το 2015 ενώ για την Εταιρεία ανέρχονται σε 7.625 χιλ. ευρώ έναντι 5.699 χιλ. ευρώ. Η καθαρή θέση του Ομίλου το 2016 ανέρχεται σε 7.313 χιλ. ευρώ έναντι 4.039 χιλ. ευρώ το 2015 και για την Εταιρεία 6.853 χιλ. ευρώ έναντι 3.746 χιλ. ευρώ. Οι μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις και προβλέψεις του Ομίλου διαμορφώθηκαν το 2016 σε 195 χιλ. ευρώ έναντι 105 χιλ. ευρώ το 2015. Οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις του Ομίλου ανέρχονται σε 30.776 χιλ. ευρώ το 2016 έναντι 25.642 το 2015 και της Εταιρείας 1.090 χιλ. ευρώ έναντι 2.617 χιλ. αντίστοιχα. 7
Παρακάτω παρουσιάζονται οι σημαντικότεροι οικονομικοί δείκτες για την Εταιρεία και για τον Όμιλο. ΠΙΝΑΚΑΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ Α) Δείκτες χρηματοοικονομικής μόχλευσες και περιουσιακής διάρθρωσης ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΙΕΑ 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 1. Δείκτης χρέους προς Ίδια Κεφάλαια: Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις Ίδια Κεφάλαια 2,66% 2,60% 2,34% 0,99% 2. Δείκτης Δανειακής Επιβάρυνσης: Τραπεζικές Υποχρεώσεις Ίδια Κεφάλαια 14,02% 76,57% 2,86% 60,39% Β) Δείκτες Παγιοποίησης Περιουσίας 1. Δείκτης Κυκλοφορούντος ενεργητικού προς σύνολο ενεργητικού: Κυκλοφορούν Ενεργητικό Σύνολο ενεργητικού 85,58% 87,41% 5,90% 10,96% 2. Πάγιου ενεργητικού προς σύνολο ενεργητικού: Μη κυκλοφορούν ενεργητικό Σύνολο ενεργητικού 14,42% 12,59% 94,10% 89,04% Γ) Δείκτες Ρευστότητας 1. Δείκτης Κεφαλαιακής Ρευστότητας: Κυκλοφορούν Ενεργητικό _ Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις 106,46% 101,54% 43,87% 26,81% 2. Δείκτης Μετρητών Μετρητά και ισοδύναμα μετρητών Κυκλοφορούν ενεργητικό 77,87% 88,54% 2,26% 1,16% Δ) Δείκτες απόδοσης ή Αποτελέσματος 1.Δείκτης Λειτουργικού αποτελέσματος επί πωλήσεων Λειτουργικό αποτέλεσμα Πωλήσεις 3,80% 2,24% (10,63)% (17,73)% 2. Αποδοτικότητα Ιδίων Κεφαλαίων: Καθαρά Κέρδη/(Ζημίες) χρήσης προ φόρων Ίδια Κεφάλαια 8,57% 3,33% 2,63% (7,06)% 8
ΙI. ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ 2016 Κατά το 2016 ο όμιλος πραγματοποίησε ένα ουσιαστικό βήμα προς την κατεύθυνση της καθετοποίησης των υπηρεσιών του, με σκοπό τη μείωση του κόστους των παρεχόμενων υπηρεσιών, τη βελτίωση των χρόνων ανάπτυξης νέων τεχνολογικά καινοτόμων υπηρεσιών, και την προετοιμασία της επέκτασης σε νέες αγορές υπηρεσιών πληρωμών εντός και εκτός Ελλάδος με πρωτοποριακά προϊόντα και υπηρεσίες στον τομέα των πληρωμών. Κατά τη διάρκεια της χρήσης 2016 έλαβαν χώρα τα ακόλουθα σημαντικά γεγονότα: Επέκταση στην αγορά τερματικών συναλλαγών με χρήση καρτών - Point of Sale (PoS) Κατά το 2016 συνεχίστηκε με έντονο ρυθμό η τοποθέτηση στην αγορά τερματικών διενέργειας συναλλαγών με κάρτες (POS) (ενσύρματα, ασύρματα και mobile) μέσω απευθείας πώλησης ή μέσω μεταπώλησης από μεγάλες αλυσίδες πώλησης ηλεκτρονικού εξοπλισμού, η οποία οδήγησε σε σημαντική αύξηση της εγκατεστημένης βάσης τερματικών καθώς και σε μεγάλη αύξηση (522%) των συναλλαγών με φυσική παρουσία κάρτας (Card Present). Το έτος 2016 αποτέλεσε ένα χρονικό σημείοσταθμό για την εγκαθίδρυση του προϊόντος VivaWallet POS στην ελληνική αγορά. Η εταιρεία πραγματοποίησε μια συστηματική προσπάθεια σε πολλαπλά επίπεδα επικοινωνίας και πέτυχε την τοποθέτηση του προϊόντος της, μεταξύ των κυριότερων στις επιλογές των δυνητικών πελατών της αποσπώντας πλέον αξιοπρόσεκτο μερίδιο αγοράς από άλλους παραδοσιακούς παρόχους. Προς την ίδια κατεύθυνση, από το Σεπτέμβριο του 2016 ο όμιλος εγκαινίασε τη συνεργασία του με εξωτερικά τηλεφωνικά κέντρα (call center) με σκοπό την πώληση και προώθηση των υπηρεσιών και προϊόντων της Viva (VivaWallet POS κλπ) καθώς και με ομάδες εξωτερικών πωλητών. Καθετοποίηση υπηρεσιών - Ανάπτυξη υποδομών αιχμής και απευθείας διασύνδεση με σχήματα καρτών Κατά τη χρήση 2016 πραγματοποιήθηκε ένα ακόμη σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της πλήρους καθετοποίησης των υπηρεσιών πληρωμών του ομίλου. Για το σκοπό αυτό, ο όμιλος έλαβε τη στρατηγική απόφαση για την απευθείας διασύνδεση με τα σχήματα καρτών Visa και MasterCard, στους τομείς της εκκαθάρισης πληρωμών με κάρτες (acquiring) και της έκδοσης καρτών (Issuing). Ο όμιλος ολοκλήρωσε όλες τις προπαρασκευαστικές ενέργειες για την υποβολή φακέλου Principal Member στα σχήματα MasterCard και Visa, η οποία και έγινε αποδεκτή. Για την εκπλήρωση του στρατηγικού στόχου, ο όμιλος προχώρησε στην απόκτηση ενδιάμεσου τμήματος λογισμικού (middleware) που διασυνδέει την ήδη υφιστάμενη πλατφόρμα υπηρεσιών πληρωμών της με τα σχήματα καρτών MasterCard και Visa, ώστε να επιτευχθεί η πλήρης καθετοποίηση των υπηρεσιών πληρωμών, με ίδιες υποδομές, προς αξιοποίηση σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή αγορά. Παράλληλα, ο όμιλος ολοκλήρωσε επιτυχώς τις διαδικασίες πιστοποίησης για συμβατότητα με το πρότυπο PCI-DSS Level 1, ενώ ολοκλήρωσε και τις αντίστοιχες διαδικασίες Risk Audit των σχημάτων καρτών MasterCard και Visa, οι οποίες οδήγησαν στην απόκτηση του τίτλου του Principal Member και για τα δύο σχήματα, κατά το πρώτο τρίμηνο του 2017. Περαιτέρω, ο όμιλος προχώρησε σε αναβάθμιση των υποδομών της, μεταφέροντας το σύνολο των υπηρεσιών της πλατφόρμας της σε υποδομές υπολογιστικού νέφους (cloud). Ως συνδυαστικό αποτέλεσμα των παραπάνω, το Viva Group αποτελεί αυτή τη στιγμή το μόνο Ίδρυμα Ηλεκτρονικού Χρήματος με ταυτόχρονη αδειοδότηση ως Principal Member των σχημάτων καρτών, με εξ ολοκλήρου παραγωγική λειτουργία σε υποδομές cloud. Σε συνδυασμό με τις κινήσεις αναδιοργάνωσης που ακολουθήθηκαν, το Viva Group προετοιμάζει υποδομές και υπηρεσίες πληρωμών που είναι εκ σχεδιασμού, πλήρως κλιμακούμενες με σκοπό την ανάπτυξη σε Ευρωπαϊκές αγορές. 9
Υπό αυτό το πρίσμα, η χρήση του 2016 ήταν εξαιρετικά σημαντική για την υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου για τον Ευρωπαϊκό στρατηγικό προσανατολισμό του ομίλου. Nέες υπηρεσίες Κατά το 2016, ο όμιλος σχεδίασε και έθεσε σε εμπορική διάθεση νέες καινοτόμες υπηρεσίες πληρωμών που επιτρέπουν την αποδοχή καρτών πληρωμών χωρίς τη χρήση τερματικού (υπηρεσία freepos.gr), ενώ πραγματοποίησε επενδύσεις για την ανάπτυξη της υπηρεσίας «έξυπνου ηλεκτρονικού χρήματος» (smart e-money) με δεκάδες εμπορικές εφαρμογές. Επιπρόσθετα ο όμιλος εγκαινίασε νέα πακέτα τιμολογιακής πολιτικής για τις υπηρεσίες εκκαθάρισης συναλλαγών με φυσική παρουσία κάρτας μέσω των συσκευών VivaWallet POS, ώστε να ανταποκριθεί στη ζήτηση περισσοτέρων κλάδων της αγοράς. Οι εν λόγω αλλαγές, αναμένεται να έχουν επίδραση στη μείωση των ονομαστικών προμηθειών για την εκκαθάριση καρτών, η οποία ωστόσο θα αντισταθμιστεί από την διεύρυνση του μεριδίου αγοράς και από την με ακόμη μεγαλύτερους ρυθμούς, μείωση του κόστους των παρεχόμενων υπηρεσιών πληρωμών. Αναδιάρθρωση Viva Group με σκοπό την ανάπτυξη των εργασιών στο εξωτερικό Από την 1 η Σεπτεμβρίου 2016, ο όμιλος Viva πραγματοποίησε μετεγκατάσταση στα νέα του γραφεία, επί της οδού Αμαρουσίου Χαλανδρίου 18-20, στο Μαρούσι. Τα νέα γραφεία σχεδιάσθηκαν με γνώμονα τις απαιτήσεις της εταιρείας για την παροχή υπηρεσιών πληρωμών στην Ευρώπη. Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο προετοιμασίας για την επέκταση των δραστηριοτήτων του Viva Group στην Ευρώπη, η εταιρεία πραγματοποίησε αναδιάρθρωση του τμήματος εξυπηρέτησης πελατών, με ανάθεση του πρώτου επιπέδου υποστήριξης των πελατών σε εξωτερικό τηλεφωνικό κέντρο. Ο εξορθολογισμός των διαδικασιών εξυπηρέτησης πελατών καθώς και η αρτιότερη διαχείριση του κόστους των εξωτερικών υπηρεσιών, αποτελούν για την εταιρεία κρίσιμη παράμετρο προκειμένου να είναι σε θέση να κλιμακώσει την ανάπτυξη των υπηρεσιών της στην Ευρώπη, στη βάση ενός ενιαίου οργανωτικού και επιχειρηματικού μοντέλου. Με αυτό το στόχο, ο όμιλος κατά το 2016 πραγματοποίησε με επιτυχία κρίσιμες οργανωτικές αλλαγές. Επιπλέον, ο όμιλος προέβη σε σημαντικές προσλήψεις στελεχών μεσαίου και ανώτερου επιπέδου, με σημαντική γνώση και προϋπηρεσία στην αγορά υπηρεσιών πληρωμών, ώστε να ενδυναμώσει όλους τους τομείς δραστηριοποίησής του. Προς το σκοπό αυτό, ο όμιλος στελεχώθηκε με έμπειρα στελέχη στις θέσεις της Διεύθυνσης Πωλήσεων, της Διοίκησης Στρατηγικών Έργων της εταιρείας, στη Διεύθυνση του Τμήματος Υποστήριξης Πελατών, στη Διεύθυνση Εσωτερικού Ελέγχου με πρόσληψη Εσωτερικού Ελεγκτή, τη Διεύθυνση Διασφάλισης από Κινδύνους κλπ. Συνολικά, η χρήση 2016 αποτέλεσε το πρώτο έτος ευρείας αναδιάρθρωσης, και στρατηγικής τοποθέτησης, ενόψει επέκτασης στις αγορές της Ευρώπης κατά τα επόμενα έτη. 10
Συμμετοχές και πρόσβαση σε νέες υπηρεσίες Στο πλαίσιο υλοποίησης του στρατηγικού του σχεδίου, το Viva Group προχώρησε στην εξαγορά του 20% της εταιρείας Elorus μιας μικρής αλλά πολύ δυναμικής εταιρείας που δραστηριοποιείται στο χώρο της ηλεκτρονικής τιμολόγησης, ως υπηρεσίας συμπληρωματικής αυτής των πληρωμών. Παράλληλα, κατά το β εξάμηνο του 2016, το Viva Group σε συνεργασία με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και εμπορικούς του συνεργάτες, εγκαινίασε την πρωτοβουλία Viva Nest. To Viva Nest αποτέλεσε το πρώτο εξειδικευμένο incubator με στόχευση σε υπηρεσίες πληρωμών και fintech, το οποίο παρείχε συμβουλευτική και τεχνολογική υποστήριξη καθώς και τεχνογνωσία σε νεοφυείς επιχειρήσεις (start-ups) και νέα ταλέντα. Μέσω του Viva Nest, πλέον της εκπλήρωσης των στόχων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, το Viva Group αποκτά απευθείας σχέση με νέα ταλέντα, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να αναπτύξουν νέες υπηρεσιών πληρωμών με δυνητικό ενδιαφέρον για το Group. Αύξηση Κεφαλαίου με καταβολή μετρητών Τον Απρίλιο 2016 πραγματοποιήθηκε αύξηση κεφαλαίου της εταιρείας κατά 3 εκ με καταβολή μετρητών μέσω της οποίας συγκεκριμένοι υφιστάμενοι μέτοχοι επενδυτές μειοψηφίας 12,5% ανέβασαν το ποσοστό τους στο 20% των δικαιωμάτων ψήφου της μητρικής Εταιρείας Viva Wallet Holdings Α.Ε. Η εν λόγω αύξηση πιστοποιήθηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο στις 11/04/2016 και αναλύεται σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου κατά 80.573 και υπέρ το άρτιο κατά 2.919.965,52. ΙΙΙ ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ Ο Όμιλος θα συνεχίσει την υλοποίηση του αναπτυξιακού του προγράμματος ως εξής: Ενίσχυση Δραστηριότητας στην Ελλάδα Οι δραστηριότητες του Ομίλου στην Ελλάδα θα κινηθούν στο ίδιο πλαίσιο το οποίο ακολούθησε και το 2016 το οποίο βασίζεται σε: Αύξηση των πωλήσεων POS και ανάπτυξη των συναλλαγών Card Present Επέκταση του δικτύου φυσικών σημείων Ανάπτυξη έργων για μεγάλους πελάτες (Big Projects) Ενίσχυση των υπηρεσιών πληρωμών e-commerce Εμπλουτισμό / βελτίωση του χαρτοφυλακίου προϊόντων με νέες καινοτόμες λύσεις προς του πελάτες (ιδιώτες και εμπόρους) Επέκταση στο Εξωτερικό To Viva Group στοχεύει σε πρώτη φάση στην επέκταση των υπηρεσιών πληρωμών σε συγκεκριμένες χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου. Αξιοποιώντας τη νέα εσωτερική οργανωτική διάρθρωση, την απευθείας διασύνδεση με τα σχήματα καρτών καθώς και τα καινοτόμα μοντέλα διάθεσης και άμεσης ενεργοποίησης υπηρεσιών πληρωμών τόσο με χρήση τερματικών POS, όσο και για τις συναλλαγές χωρίς φυσική παρουσία κάρτας, το Viva Group στοχεύει να αποκτήσει παρουσία στις χώρες πρώτης προτεραιότητας. Η παρουσία στις επιμέρους χώρες πραγματοποιείται αναλόγως της αγοράς- είτε μέσω σύναψης συνεργασιών με τοπικούς συνεργάτες, είτε με απομακρυσμένη παροχή υπηρεσιών πληρωμών, αξιοποιώντας το passporting της άδειας Ευρωπαϊκού Ιδρύματος Ηλεκτρονικού Χρήματος. 11
IV. ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ 31 Η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016 ΚΑΙ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΑΣ ΕΚΘΕΣΗΣ Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2017, η εταιρεία ολοκλήρωσε επιτυχώς τις διαδικασίες για απόκτηση Principal Membership με τα σχήματα καρτών MasterCard και Visa. Επίσης, ολοκληρώνει τις διαδικασίες τεχνικής διασύνδεσης με την MasterCard και προχωρεί σε δοκιμές, με σκοπό την πιλοτική λειτουργία έως το τρίτο τρίμηνο του 2017. V. ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ & ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΧΡΗΣΗ Η δραστηριότητα της εταιρείας έχει ως αποτέλεσμα την έκθεσή της σε μία σειρά χρηματοπιστωτικών κινδύνων, τους οποίους η διοίκηση της εταιρείας με τη στρατηγική που ακολουθεί και τις διαδικασίες που έχει ορίσει προσπαθεί να ελαχιστοποιήσει. Επίσης, οι ενέργειες των ανταγωνιστών θα έχουν πιθανόν αρνητικές επιπτώσεις στα αποτελέσματα της εταιρείας, ιδιαίτερα εάν δεν καταφέρει να αντισταθμίσει τις μειωμένες τιμές με μειωμένα κόστη που θα προκύψουν από τη βελτίωση της παραγωγικότητάς της. Επίσης η αβεβαιότητα του οικονομικού περιβάλλοντος, και οι κυβερνητικές αποφάσεις σχετικά με τη φορολόγηση των εταιρειών και τις εργασιακές σχέσεις ενδέχεται να επηρεάσουν τα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας. Πελάτες Πιστώσεις πελατών Ο πιστωτικός κίνδυνος, αφορά στην πιθανότητα κάποιος αντισυμβαλλόμενος να προκαλέσει στον Όµιλο οικονοµική ζηµία λόγω αθέτησης των συµβατικών του υποχρεώσεων. Η Εταιρεία παρουσιάζει ικανή διασπορά πελατών και δεν αντιμετωπίζει κίνδυνο εξάρτησης από μερίδα πελατών της. Η χρηματοοικονομική κατάσταση των πελατών της, οι δοθείσες πιστώσεις και τα πιστωτικά όρια ελέγχονται συνεχώς, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος αθέτησης των υποχρεώσεων των πελατών της. Κίνδυνος ρευστότητας Ο κίνδυνος ρευστότητας συνίσταται στο γεγονός ο Όµιλος να µην µπορέσει να αντεπεξέλθει στις χρηµατοοικονοµικές υποχρεώσεις του. Η Εταιρεία και ο Όμιλος διαθέτουν υψηλή πιστοληπτική δυνατότητα με τις τράπεζες που συνεργάζονται και επίσης διαθέτουν ικανοποιητική ρευστότητα από τις καθημερινές τους συναλλαγές. Συνεπώς ο Όμιλος δεν αντιμετωπίζει δυσκολία στην εξυπηρέτηση των υποχρεώσεών του. Επιπρόσθετα η θυγατρική Viva Payments, ως Ίδρυμα Ηλεκτρονικού Χρήματος, ελέγχεται ως προς τη κεφαλαιακή της επάρκεια από τη Τράπεζα της Ελλάδος. Δανεισμός Επιτόκια δανεισμού Στο χρηματοπιστωτικό τομέα η Εταιρεία και ο Όμιλος συνεργάζονται με ελληνικές τράπεζες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες αμοιβαίες επωφελείς συνεργασίες της Εταιρείας και του Ομίλου με τα πιστωτικά ιδρύματα, τα τρέχοντα εγκεκριμένα πιστωτικά όρια, τα τρέχοντα σχετικά χαμηλά επιτόκια και τους υπόλοιπους όρους συνεργασίας, δεν προβλέπονται τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα κίνδυνοι που ενδέχεται να επηρεάσουν δυσμενώς την ομαλή λειτουργία της Εταιρείας. Το ύψος τραπεζικού δανεισμού του Ομίλου την 31/12/2016 ανερχόταν σε 1,02 εκατ. περίπου και αποτελεί βραχυπρόθεσμο δανεισμό για σκοπούς κεφαλαίου κίνησης. Ο τραπεζικός δανεισμός της Εταιρείας είναι σε Ευρώ και επομένως δεν υπόκειται σε συναλλαγματικό κίνδυνο. Ο τραπεζικός δανεισμός πραγματοποιήθηκε με σταθερά επιτόκια και κατά συνέπεια η Εταιρεία δεν είναι εκτεθειμένη στον κίνδυνο των μελλοντικών ταμειακών ροών. Προσωπικό Η διοίκηση της Εταιρείας και του Ομίλου στηρίζεται σε ομάδα έμπειρων και ικανών στελεχών, τα οποία έχουν πλήρη γνώση του αντικειμένου των εταιρειών και των συνθηκών της αγοράς συμβάλλοντας στην εύρυθμη λειτουργία και την περαιτέρω ανάπτυξη των εταιρειών. Επιπρόσθετα, ο Όμιλος εμπλουτίζει διαρκώς το στελεχιακό του δυναμικό με έμπειρα στελέχη από την αγορά χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. 12
Η δομή της εταιρείας επιτρέπει την άμεση αναπλήρωση στελέχους χωρίς σημαντικές επιπτώσεις στην πορεία των εργασιών της. Οι σχέσεις των διοικούντων με το εργαζόμενο προσωπικό είναι άριστες και δεν παρουσιάζονται εργα σιακά προβλήματα. Μαρούσι Αττικής, 16/05/2017 Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Δ.Σ. & ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Χαράλαμπος Καρώνης Η ανωτέρω έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου προς τη Τακτική Γενική Συνέλευση που αποτελείται από 6 σελίδες είναι αυτή που αναφέρεται στην έκθεση ελέγχου που χορήγησα με ημερομηνία 2/6/2017. Παλαιό Φάληρο, 2/6/2017 Ο Νόμιμος Ελεγκτής MAZARS Ορκωτοί Ελεγκτές Λογιστές Επιχειρηματικοί Σύμβουλοι Α.Ε. Λ. Αμφιθέας 14, 175 64 Παλαιό Φάληρο, Α.Μ. ΕΛΤΕ : 17 Ζαφειρόπουλος Ηλίας Α.Μ. ΕΛΤΕ 1281 13
ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ 2016 σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς 14
Κατάσταση Χρηματοοικονομικής Θέσης της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου 2016 ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' Σημ. 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Ενεργητικό Μη κυκλοφορούν ενεργητικό Ασώματα πάγια στοιχεία 4.2 3.789.000,85 2.911.362,15 1.013.835,71 872.626,04 Ενσώματα πάγια στοιχεία 4.1 1.013.741,37 436.912,12 663.016,22 56.197,37 Επενδύσεις σε θυγατρικές 4.3 0,00 0,00 5.500.040,00 4.500.020,00 Επενδύσεις σε συγγενείς 4.3 197.500,95 0,00 197.500,95 0,00 Αναβαλλόμενη Φορολογική Απαίτηση 4.4 430.488,60 366.661,63 163.416,47 236.132,74 Λοιπες μακροπρόθεσμες απαιτήσεις 4.5 88.219,24 34.776,28 87.664,24 34.221,28 Σύνολο μη κυκλοφορούντος ενεργητικού 5.518.951,02 3.749.712,18 7.625.473,59 5.699.197,43 Κυκλοφορούν ενεργητικό Αποθέματα 4.6 1.298.051,55 392.960,61 0,00 0,00 Πελάτες και λοιπές εμπορικές απαιτήσεις 4.7 1.277.155,38 1.125.672,96 86.395,19 464.355,76 Προκαταβολές σε προμηθευτές 4.8 1.348.175,13 540.933,29 35.912,78 19.366,33 Απαιτήσεις από φόρους 4.9 515.894,30 129.669,14 42.438,91 33.456,42 Λοιπές τρεχουσες απαιτήσεις 4.10 2.811.407,14 795.320,48 302.740,18 176.536,16 Χρηματικά διαθέσιμα 4.11 25.514.157,95 23.052.468,33 10.832,52 8.154,68 Σύνολο κυκλοφορούντος ενεργητικού 32.764.841,45 26.037.024,81 478.319,58 701.869,35 Σύνολο Ενεργητικού 38.283.792,47 29.786.736,99 8.103.793,17 6.401.066,78 Ίδια Κεφάλαια και Υποχρεώσεις Ίδια Κεφάλαια Μετοχικό κεφάλαιο 4.12 940.000,00 859.427,00 940.000,00 859.427,00 Υπερ το άρτιο 4.13 5.812.538,52 2.892.573,00 5.812.538,52 2.892.573,00 Αποθεματικά 4.14 351.697,79 328.982,42 316.585,96 317.391,69 Αποθεματικό αναλογιστικών διαφορών 24.046,07 41.239,43 21.680,34 22.148,23 Αποτελέσματα εις νέο 4.15 184.807,85 (82.502,20) (237.847,47) (345.441,42) Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων 7.313.090,23 4.039.719,65 6.852.957,35 3.746.098,50 Ποσά αποδιδόμενα στους μετόχους 7.313.090,23 4.039.719,65 6.852.957,35 3.746.098,50 Μη ελέγχουσα συμμετοχή 0,00 0,00 0,00 0,00 Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων 7.313.090,23 4.039.719,65 6.852.957,35 3.746.098,50 Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις και προβλέψεις Πρόβλεψη για αποζημίωση προσωπικού 4.17 168.299,00 74.290,00 30.004,00 24.321,00 Λοιπές προβλέψεις 4.17.1 26.335,37 30.791,38 8.297,11 12.753,12 Λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις 4.18 0,00 0,00 122.248,00 0,00 Σύνολο Μακροπρόθεσμων Υποχρεώσεων και Προβλέψεων 194.634,37 105.081,38 160.549,11 37.074,12 Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Προμηθευτές και λοιπές εμπορικές υποχρεώσεις 4.19 3.515.744,10 2.028.555,93 552.608,78 304.280,34 Βραχυπρόθεσμα δάνεια 4.16 1.025.000,00 3.093.271,26 196.000,00 2.262.211,05 Υποχρεώσεις από φόρους τέλη 4.20 623.279,27 517.259,15 32.731,12 11.350,02 Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις 4.21 25.612.044,50 20.002.849,62 308.946,81 40.052,75 Σύνολο Βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων 30.776.067,87 25.641.935,96 1.090.286,71 2.617.894,16 Σύνολο Υποχρεώσεων 30.970.702,24 25.747.017,34 1.250.835,82 2.654.968,28 Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων και Υποχρεώσεων 38.283.792,47 29.786.736,99 8.103.793,17 6.401.066,78 Οι συνημμένες σημειώσεις που παρατίθενται στις σελίδες 22 έως 56 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των οικονομικών καταστάσεων. 15
Κατάσταση Συνολικών Εισοδημάτων της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου 2016 Ποσά σε ' Σημ. ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ 1/1-31/12/2016 1/1-31/12/2015 1/1-31/12/2016 1/1-31/12/2015 Έσοδα 4.22 15.757.271,95 10.390.475,19 1.066.058,12 1.156.700,71 Άλλα έσοδα εκμετάλλευσης 4.23 63.465,92 323.962,07 179.028,39 140.401,51 Συνολο 15.820.737,87 10.714.437,26 1.245.086,51 1.297.102,22 Μεταβολές στα αποθέματα 4.24 (1.024.814,34) (672.365,45) 0,00 0,00 Αμοιβές και έξοδα προσωπικού 4.24 (3.951.645,02) (3.171.757,02) (206.095,76) (790.930,86) Αμοιβές και έξοδα τρίτων 4.24 (7.598.081,04) (5.140.748,90) (481.085,00) (291.525,31) Παροχές τρίτων 4.24 (487.943,01) (269.577,17) (278.055,47) (140.663,00) Φόροι -τέλη 4.24 (99.146,48) (74.506,48) (19.556,98) (10.454,33) Διάφορα έξοδα 4.24 (1.129.071,40) (436.182,73) (113.285,46) (81.493,11) Αποσβέσεις 4.24 (785.988,79) (631.065,77) (257.986,65) (180.126,34) Άλλα έξοδα εκμετάλλευσης 4.24 (144.953,25) (85.440,07) (2.299,71) (6.941,74) Συνολο εξόδων (15.221.643,32 ) (10.481.643,59 ) (1.358.365,03) (1.502.134,69 ) Λειτουργικό αποτέλεσμα 599.094,55 232.793,67 (113.278,52) (205.032,47) Αποτέλεσμα προ φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων (EBITDA) 1.385.083,34 863.859,44 144.708,13 (24.906,13) Χρηματοοικονομικά έξοδα 4.25 (181.090,38) (219.383,96) (56.303,30) (102.598,01) Χρηματοοικονομικά έσοδα 4.25 209.091,94 121.008,00 350.083,15 43.263,27 Κέρδη πρό Φόρων 627.096,11 134.417,71 180.501,33 (264.367,21) Φόρος 4.26 (325.689,03) (17.367,08) (72.907,38) 98.300,81 Κέρδη/(Ζημιές) χρήσης μετά φόρων 301.407,07 117.050,63 107.593,95 (166.066,40) Αναλογιστικά κέρδη / ζημιές 4.17 (24.216,00) 42.633,00 (659,00) 23.413,00 Φόρος επί λοιπών συνολικών εσόδων 4.26 7.022,64 (12.363,57) 191,11 (6.789,77) Λοιπά συνολικά έσοδα μετά φόρων (17.193,36) 30.269,43 (467,89) 16.623,23 Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα μετά φόρων 284.213,71 147.320,06 107.126,06 (149.443,17) Κέρδη ανά μετοχή Βασικά (Ευρώ ανά μετοχή) 4.27 0,3242 0,1502 0,1157 (0,2132) Απομειωμένα (Ευρώ ανά μετοχή) 0,00 0,00 0,00 0,00 0,3242 0,1502 0,1157 (0,2131) Οι συνημμένες σημειώσεις που παρατίθενται στις σελίδες 22 έως 56 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των οικονομικών καταστάσεων. 16
Κατάσταση Ταμειακών Ροών της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου 2016 ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 1/1-31/12/2016 1/1-31/12/2015 1/1-31/12/2016 1/1-31/12/2015 Κέρδη/(Ζημίες) χρήσεως προ φόρου εισοδήματος 627.096,11 134.417,71 180.501,33 (264.367,21) Προσαρμογές για την συμφωνία των καθαρών ροών από λειτουργικές δραστηριότητες : Αποσβέσεις ασώματων και ενσωμάτων ακινητοποιήσεων 785.988,79 631.065,77 257.986,65 180.126,34 Απομειώσεις αξίας / (ανακτήσεις απομειώσεων) εμπορικών απαιτήσεων 134.727,60 0,00 10.132,50 0,00 Προβλέψεις 69.793,00 36.537,00 5.024,00 8.254,00 (Τόκοι και συναφή έσοδα) (209.091,94) (121.008,00) (83,15) (43.263,27) Τόκοι και λοιπά χρηματοοικονομικά έξοδα 181.090,38 219.383,96 56.303,30 102.598,01 Έσοδα από μερίσματα συμμετοχών και χρεογράφων 0,00 0,00 (350.000,00) - Λειτουργικό κέρδος προ μεταβολών του κεφαλαίου κίνησης 1.589.603,94 900.396,44 159.864,63 (16.652,13) (Αύξηση)/Μείωση σε: Αποθέματα (905.090,94) (213.078,88) 0,00 0,00 Εμπορικές απαιτήσεις (286.210,02) (165.339,93) 367.828,07 (180.651,23) Προκαταβολές και λοιπές απαιτήσεις (3.209.553,66) 50.275,71 (151.732,96) (81.354,03) Λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις (53.443,02) (6.444,24) (53.442,96) (5.889,24) Αύξηση/(Μείωση) σε: Προμηθευτές 1.487.188,17 (212.212,62) 248.328,44 13.433,24 Δεδουλευμένες και λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις 5.685.124,43 19.384.889,02 290.275,16 (434.105,98) Λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις (4.456,01) 4.456,01 117.791,99 4.456,01 Ταμειακές εισροές από λειτουργικές δραστηριότητες 4.303.162,88 19.742.941,51 978.912,37 (700.763,36) Χρεωστικοί τόκοι & συναφή έξοδα καταβεβλημένα (181.090,38) (219.383,96) (56.303,30) (102.598,01) Πληρωμές φόρων (363.784,38) (21.577,60) (805,73) 0,00 Καθαρές ταμειακές εισροές από λειτουργικές δραστηριότητες 3.758.288,12 19.501.979,95 921.803,34 (803.361,37) Ταμειακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες: (Αγορές ασώματων και ενσώματων ακινητοποιήσεων) (2.240.456,74) (960.273,27) (1.006.015,17) (276.034,69) (Αγορές/Αυξήσεις συμμετοχών) (197.500,95) 0,00 (1.197.520,95) 0,00 Εισπράξεις τόκων και συναφών εσόδων 209.091,94 121.008,00 83,15 43.263,27 Εισπράξεις μερισμάτων από συμμετοχές και χρεόγραφα και κερδών από κοινοπραξίες 0,00 0,00 350.000,00 0,00 Ταμειακές εκροές για επενδυτικές δραστηριότητες (2.228.865,75) (839.265,27) (1.853.452,97) (232.771,42) Ταμειακές ροές από χρηματοδοτικές δραστηριότητες : Εισπράξεις από αυξήσεις κεφαλαίου 3.000.538,52 0,00 3.000.538,52 0,00 (Αποπληρωμές μακροπροθέσμων δανείων) 0,00 (500.000,00) 0,00 0,00 Καθαρή μεταβολή βραχυπρόθεσμων δανείων (2.068.271,26) 956.712,18 (2.066.211,05) 970.626,30 Ταμειακές εισροές για χρηματοοικονομικές δραστηριότητες 932.267,26 456.712,18 934.327,47 970.626,30 Καθαρή αύξηση χρηματικών διαθεσίμων 2.461.689,63 19.119.426,86 2.677,84 (65.506,49) Χρηματικά διαθέσιμα στην αρχή της περιόδου Συνεχιζόμενες δραστηστηριότητες 23.052.468,32 3.933.041,16 8.154,68 73.661,17 Χρηματικά διαθέσιμα στο τέλος της περιόδου 25.514.157,95 23.052.468,33 10.832,52 8.154,68 Οι συνημμένες σημειώσεις που παρατίθενται στις σελίδες 22 έως 56 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των οικονομικών καταστάσεων. 17
Κατάσταση Μεταβολών Ιδίων Κεφαλαίων της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου 2016 Ποσά σε ' Μετοχικό κεφάλαιο ΟΜΙΛΟΣ Διαφορά Υπερ το Άρτιο Αποθεματικά Αποθεματικό αναλογιστικών διαφορών Αποτελέσματα εις νέο Ίδια κεφάλαια μετόχων Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων Υπόλοιπο την 31/12/2014 752.000,00 0,00 751.125,13 10.970,00 (159.401,46) 1.354.693,67 1.354.693,67 Απαλοιφή επίδραση διεταιρικού κέρδους μη εμφανιζόμενου στις ατομικές οικονομικές καταστάσεις. 0,00 0,00 0,00 0,00 (39.010,04) (39.010,04) (39.010,04) Αναθεωρημένο υπόλοιπο 31/12/2014 752.000,00 0,00 751.125,13 10.970,00 (198.411,50) 1.315.683,63 1.315.683,63 Καθαρά αποτελέσματα 1/1/-31/12/2015 0,00 0,00 0,00 0,00 117.050,63 117.050,63 117.050,63 Λοιπά έσοδα 1/1/-31/12/2015 0,00 0,00 0,00 42.633,00 0,00 42.633,00 42.633,00 Συνολικά αποτελέσματα 1/1-31/12/2014 0,00 0,00 0,00 42.633,00 117.050,63 159.683,63 159.683,63 Λοιπές μεταβολές ιδίων κεφαλαίων για την περίοδο 1/1/-31/12/2015 Σχηματισμός αποθεματικών 0,00 0,00 (406.822,61) 0,00 (1.141,33) (407.963,94) (407.963,94) Αύξηση Μ.Κ 107.427,00 2.892.573,00 0,00 0,00 0,00 3.000.000,00 3.000.000,00 Έξοδα αύξησης μετοχικού κεφαλαίου 0,00 0,00 (15.320,10) 0,00 0,00 (15.320,10) (15.320,10) Φόρος που αναγνωρίστηκε στα ίδια κεφάλαια 0,00 0,00 0,00 (12.363,57) 0,00 (12.363,57) (12.363,57) Σύνολο 107.427,00 2.892.573,00 (422.142,71) (12.363,57) (1.141,33) 2.564.352,39 2.564.352,39 Σύνολο μεταβολής ιδίων κεφαλαίων χρήσης 107.427,00 2.892.573,00 (422.142,71) 30.269,43 115.909,30 2.724.036,02 2.724.036,02 Υπόλοιπο την 31/12/2015 859.427,00 2.892.573,00 328.982,42 41.239,43 (82.502,20) 4.039.719,65 4.039.719,65 Οι συνημμένες σημειώσεις που παρατίθενται στις σελίδες 22 έως 56 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των οικονομικών καταστάσεων. 18
Κατάσταση Μεταβολών Ιδίων Κεφαλαίων (συνέχεια) της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου 2016 Μετοχικό κεφάλαιο ΟΜΙΛΟΣ Διαφορά Υπερ το Άρτιο Αποθεματικά Αποθεματικό αναλογιστικών διαφορών Αποτελέσματα εις νέο Ίδια κεφάλαια μετόχων Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων Ποσά σε ' Υπόλοιπο την 31/12/2015 859.427,00 2.892.573,00 328.982,42 41.239,43 (82.502,20) 4.039.719,65 4.039.719,65 Καθαρά αποτελέσματα 1/1/-31/12/2016 0,00 0,00 0,00 0,00 301.407,07 301.407,07 301.407,07 Λοιπά έσοδα 1/1/-31/12/2016 0,00 0,00 0,00 (24.216,00) 0,00 (24.216,00) (24.216,00) Συνολικά αποτελέσματα 1/1-31/12/2016 0,00 0,00 0,00 (24.216,00) 301.407,07 277.191,07 277.191,07 Λοιπές μεταβολές ιδίων κεφαλαίων για την περίοδο 1/1/-31/12/2016 Σχηματισμός αποθεματικών 0,00 0,00 23.521,10 0,00 (23.521,10) 0,00 0,00 Αύξηση Μ.Κ 80.573,00 2.919.965,52 0,00 0,00 0,00 3.000.538,52 3.000.538,52 Ενσωμάτωση αποτελέσματος με την μέθοδο της καθαρής θέσης 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Λοιπές μεταβολές 0,00 0,00 0,00 0,00 (575,65) (575,65) (575,65) Φόρος που αναγνωρίστηκε στα ίδια κεφάλαια 0,00 0,00 (805,73) 7.022,64 (10.000,27) (3.783,36) (3.783,36) Σύνολο 80.573,00 2.919.965,52 22.715,37 7.022,64 (34.097,02) 2.996.179,51 2.996.179,51 Σύνολο μεταβολής ιδίων κεφαλαίων χρήσης 80.573,00 2.919.965,52 22.715,37 (17.193,36) 267.310,05 3.273.370,58 3.273.370,58 Υπόλοιπο την 31/12/2016 940.000,00 5.812.538,52 351.697,79 24.046,07 184.807,85 7.313.090,23 7.313.090,23 Οι συνημμένες σημειώσεις που παρατίθενται στις σελίδες 22 έως 56 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των οικονομικών καταστάσεων. 19
Κατάσταση Μεταβολών Ιδίων Κεφαλαίων (συνέχεια) της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου 2016 Ποσά σε ' Μετοχικό κεφάλαιο ΕΤΑΙΡΕΙΑ Διαφορά Υπερ το Άρτιο Αποθεματικ ά Αποθεματικό αναλογιστικώ ν διαφορών Αποτελέσματα εις νέο Ίδια κεφάλαια μετόχων Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων Υπόλοιπο την 31/12/2014 752.000,00 0,00 725.355,63 5.525,00 (179.375,03) 1.303.505,60 1.303.505,60 Προσαρμογή λόγω αλλαγής λογιστικών αρχών 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Αναμορφωμένο υπόλοιπο την 31/12/2014 752.000,00 0,00 725.355,63 5.525,00 (179.375,03) 1.303.505,60 1.303.505,60 Καθαρά αποτελέσματα 1/1/-31/12/2015 0,00 0,00 0,00 0,00 (166.066,40) (166.066,40) (166.066,40) Λοιπά έσοδα 1/1/-31/12/2015 0,00 0,00 0,00 23.413,00 0,00 23.413,00 23.413,00 Συνολικά αποτελέσματα 1/1-31/12/2015 0,00 0,00 0,00 23.413,00 (166.066,40) (142.653,40) (142.653,40) Λοιπές μεταβολές ιδίων κεφαλαίων για την περίοδο 1/1/-31/12/2015 Αποθεματικό μετατρέψιμου ομολογιακού δανείου 0,00 0,00 (407.963,94) 0,00 0,00 (407.963,94) (407.963,94) Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου μητρικής 107.427,00 2.892.573,00 0,00 0,00 0,00 3.000.000,00 3.000.000,00 Φόρος που αναγνωρίστηκε στα ίδια κεφάλαια 0,00 0,00 0,00 (6.789,77) 0,00 (6.789,77) (6.789,77) Σύνολο 107.427,00 2.892.573,00 (407.963,94) (6.789,77) 0,00 2.585.246,29 2.585.246,29 Σύνολο μεταβολής ιδίων κεφαλαίων χρήσης 107.427,00 2.892.573,00 (407.963,94) 16.623,23 (166.066,40) 2.442.592,89 2.442.592,89 Υπόλοιπο την 31/12/2015 859.427,00 2.892.573,00 317.391,69 22.148,23 (345.441,42) 3.746.098,50 3.746.098,50 Οι συνημμένες σημειώσεις που παρατίθενται στις σελίδες 22 έως 56 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των οικονομικών καταστάσεων. 20
Κατάσταση Μεταβολών Ιδίων Κεφαλαίων (συνέχεια) της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου 2016 Μετοχικό κεφάλαιο ΕΤΑΙΡΕΙΑ Διαφορά Υπερ το Άρτιο Αποθεματι κά Αποθεματικό αναλογιστικών διαφορών Αποτελέσματα εις νέο Ίδια κεφάλαια μετόχων Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων Ποσά σε ' Υπόλοιπο την 31/12/2015 859.427,00 2.892.573,00 317.391,69 22.148,23 (345.441,42) 3.746.098,50 3.746.098,50 Καθαρά αποτελέσματα 1/1/-31/12/2016 0,00 0,00 0,00 0,00 107.593,95 107.593,95 107.593,95 Λοιπά έσοδα 1/1/-31/12/2016 0,00 0,00 0,00 (659,00) 0,00 (659,00) (659,00) Συνολικά αποτελέσματα 1/1-31/12/2016 0,00 0,00 0,00 (659,00) 107.593,95 106.934,95 106.934,95 Λοιπές μεταβολές ιδίων κεφαλαίων για την περίοδο 1/1/-31/12/2016 Αύξηση Μ.Κ 80.573,00 2.919.965,52 0,00 0,00 0,00 3.000.538,52 3.000.538,52 Φόρος που αναγνωρίστηκε στα ίδια κεφάλαια 0,00 0,00 (805,73) 191,11 0,00 (614,62) (614,62) Σύνολο 80.573,00 2.919.965,52 (805,73) 191,11 0,00 2.999.923,90 2.999.923,90 Σύνολο μεταβολής ιδίων κεφαλαίων χρήσης 80.573,00 2.919.965,52 (805,73) (467,89) 107.593,95 3.106.858,85 3.106.858,85 Υπόλοιπο την 31/12/2016 940.000,00 5.812.538,52 316.585,96 21.680,34 (237.847,47) 6.852.957,35 6.852.957,35 Οι συνημμένες σημειώσεις που παρατίθενται στις σελίδες 22 έως 56 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των οικονομικών καταστάσεων. 21
1. Γενικές πληροφορίες 1.1 Η εταιρεία Η εταιρεία «VIVA WALLET ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ» και με διακριτικό τίτλο «VIVA WALLET» (στο εξής ως «η εταιρεία») εδρεύει στο Μαρούσι, Λεωφόρος Αμαρουσίου Χαλανδρίου 18-20 και είναι καταχωρημένη στο Μητρώο Ανωνύμων Εταιρειών αρ. Μ.Α.Ε. 59189/1ΑΤ/Β/05/0351 και Α.Μ ΓΕΜΗ 006514501000. Η διάρκεια της έχει ορισθεί σε 50 έτη από την καταχώρηση στο οικείο Μητρώο Ανωνύμων Εταιρειών. Οι ετήσιες οικονομικές καταστάσεις της χρήσης 2016 του ομίλου και της εταιρείας εγκρίθηκαν από το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας την 16 η Μαίου 2017. 1.2 Αντικείμενο δραστηριότητας Η VIVA WALLET συστάθηκε το 2000 με ηγετική θέση στον κλάδο της Πληροφορικής με εξειδίκευση στο σχεδιασμό και ανάπτυξη συστημικών λύσεων (πλατφορμών) για την ενσωμάτωση και εξυπηρέτηση επιχειρησιακών διαδικασιών στους τομείς: Τραπεζικών εφαρμογών (web-banking applications, εφαρμογές εκτίμησης ακινήτων, εφαρμογές διαχείρισης POS πιστωτικών καρτών, συστήματα για την Online διάθεση τραπεζικών προϊόντων, συστήματα e-learning κα) Διαδραστικών Διαδικτυακών Εφαρμογών (Web-Based Applications) Ηλεκτρονικών Συναλλαγών - transaction based διαδικτυακών εφαρμογών και συστημάτων χρέωσης/πληρωμής (billing systems) στη διασύνδεση Πληροφορικών Συστημάτων (ERPs, Web-Based applications, Billing systems, CRM, ERPs, Call Center systems) στην παροχή υπηρεσιών Online & Technology Marketing 1.3 Ο Όμιλος Οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις καλύπτουν την εταιρεία (μητρική) και τις θυγατρικές της και τη συγγενή της (ο όμιλος). Οι θυγατρικές είναι επιχειρήσεις πάνω στις οποίες ασκείται έλεγχος από τη μητρική. Οι θυγατρικές ενοποιήθηκαν πλήρως από την ημερομηνία που αποκτήθηκε ο έλεγχος τους. Η συγγενής ενοποιήθηκε βάσει της μεθόδου της καθαρής θέσης. Δομή του Ομίλου Εταιρεία Έδρα Δραστηριότητα Συμμετοχή VIVA ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΛΗΡΩΜΩΝ A.E. Μαρούσι Αττικής Υπηρεσίες Πληρωμών 100% Θυγατρική VIVA ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Α.Ε. Μαρούσι Αττικής Υπηρεσίες ηλεκτρονικών 100% επικοινωνιών και δικτύων Θυγατρική ELORUS Μαρούσι Αττικής Υπηρεσίες τιμολόγησης 20% Συγγενής 22
VIVA ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Α.Ε. (www.viva.gr) Η VIVA ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Α.Ε. ιδρύθηκε το 2005 και παρέχει τόσο σε επιχειρήσεις όσο και σε τελικούς καταναλωτές ένα πλήθος υπηρεσιών μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται : Έκδοση εισιτηρίων θεαμάτων (θέατρο, συναυλίες, σινεμά, αθλητικά γεγονότα κ.ο.κ.) Ταξιδιωτικές Υπηρεσίες (κράτηση θέσεων και πώληση ακτοπλοϊκών και αεροπορικών εισιτηρίων υπηρεσίες Ραδιοταξί κ.α.). Υπηρεσίες Τηλεφωνίας VoIP και ένα σύνολο από IN Services (Intelligent Network Services) Διάθεση τερματικών συσκευών αποδοχής καρτών POS Ασφαλιστικές υπηρεσίες Virtual Τηλεφωνικά κέντρα Νέας Γενιάς διατίθενται με το εμπορικό μοντέλο SaaS (Software as a Service) Εφαρμογές που ενοποιούν το Internet και την Τηλεφωνία και διατίθενται με το εμπορικό μοντέλο SaaS (Software as a Service) Εφαρμογές παροχής υπηρεσιών μέσω κινητoύ ή σταθερού τηλεφώνου. Για την παροχή τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών η εταιρεία διαθέτει άδεια Παρόχου Τηλεπικοινωνιακών Υπηρεσιών από την Ε.Ε.T.Τ.. Ως προς τις ταξιδιωτικές υπηρεσίες τις οποίες η εταιρεία παρέχει κατά κύριο λόγο ως on-line τουριστικό πρακτορείο (www.viva.gr), η VIVA καταγράφει μεγάλους ρυθμούς ανάπτυξης ιδιαίτερα στους τομείς της πώλησης αεροπορικών (αύξηση 41,5%) και ακτοπλοϊκών εισιτηρίων (αύξηση 35%) όπως επίσης και στην πώληση εισιτηρίων θεαμάτων (αύξηση 95,6%). Η εταιρεία διαθέτει άδεια Ταξιδιωτικού Πράκτορα από τον Ε.Ο.Τ. και είναι μέλος της IATA. Διαθέτει επίσης άδεια Ασφαλιστικού Πράκτορα από το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών καθώς και άδεια courier από την Ε.Ε.Τ.Τ.. VIVA ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΛΗΡΩΜΩΝ A.E. (www.vivawallet.com) Η VIVA ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΛΗΡΩΜΩΝ Α.Ε. (Viva Payments) Ιδρύθηκε το Νοέμβριο 2010 και αδειοδοτήθηκε από την Τράπεζα της Ελλάδος ως Ίδρυμα Πληρωμών βάσει του Ν.3862/2010. Από τον Οκτώβριο του 2014 αποτελεί το πρώτο αδειοδοτημένο από την Τράπεζα της Ελλάδος Ίδρυμα Ηλεκτρονικού Χρήματος, βάσει του Ν. 3862/2010 και του Ν 4021/2011. Η έννοια των Παρόχων Υπηρεσιών Πληρωμών εισήχθη με το Ν 3862/2010 με σκοπό να τεθούν υπό τον έλεγχο και τους κανόνες της Τράπεζας της Ελλάδος οι πληρωμές, εισπράξεις και εκκαθαρίσεις που γίνονται από εταιρείες για λογαριασμό τρίτων, Για τη διενέργεια των συναλλαγών αυτών απαιτείται πλέον από την μεσολαβούσα εταιρεία να διαθέτει Άδεια Παρόχου Υπηρεσιών Πληρωμών, όπως αυτή που διαθέτει η Viva Payments. ELORUS Η Elorus είναι μια νεοφυής εταιρεία τεχνολογίας που δραστηριοποιείται στον κλάδο του fintech. Αναπτύσσει σύγχρονες μεθόδους οργάνωσης των οικονομικών για ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις. Μέσω μιας διαδικτυακής εφαρμογής ηλεκτρονικής τιμολόγησης, οι επαγγελματίες μπορούν μεταξύ άλλων να εκδίδουν ηλεκτρονικά τιμολόγια, να δέχονται ηλεκτρονικές πληρωμές, να καταγράφουν τα έξοδά τους και να παρακολουθούν τη ρευστότητά της επιχείρησής τους. 23
2. Πλαίσιο κατάρτισης των Οικονομικών Καταστάσεων 2.1 Συμμόρφωση με τα ΔΠΧΑ Οι οικονομικές καταστάσεις της VIVA WALLET ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ (ατομικές και ενοποιημένες) είναι σύμφωνες με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (ΔΠΧΑ) που έχουν εκδοθεί από την Επιτροπή Διεθνών Λογιστικών Προτύπων (IASB), καθώς και των διερμηνειών τους που έχουν εκδοθεί από την Επιτροπή Διερμηνειών (IFRIC) της IASB, ισχύουν για ετήσιες περιόδους που λήγουν την 31 η Δεκεμβρίου 2016 και έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. 2.2 Βάση κατάρτισης των Οικονομικών Καταστάσεων Οι οικονομικές καταστάσεις της VIVA WALLET ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ έχουν συνταχθεί με βάση την αρχή της συνέχισης της δραστηριότητας (going concern) και την αρχή του ιστορικού κόστους. 2.3 Έγκριση των Οικονομικών Καταστάσεων Οι παρούσες ετήσιες οικονομικές καταστάσεις έχουν εγκριθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας την 16η Μαίου 2017 και τελούν υπό την οριστική έγκριση της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των μετόχων. 2.4 Καλυπτόμενη περίοδος Οι παρούσες ετήσιες οικονομικές καταστάσεις περιλαμβάνουν τις οικονομικές καταστάσεις της εταιρείας και του ομίλου και καλύπτουν την περίοδο από την 1 η Ιανουαρίου 2016 έως και την 31 η Δεκεμβρίου 2016. 2.5 Παρουσίαση των Οικονομικών Καταστάσεων Οι παρούσες οικονομικές καταστάσεις παρουσιάζονται σε, το οποίο είναι το λειτουργικό νόμισμα της εταιρείας, δηλαδή το νόμισμα του πρωτεύοντος οικονομικού περιβάλλοντος, στο οποίο λειτουργεί η εταιρεία. Όλα τα ποσά παρουσιάζονται σε Ευρώ, εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά. Τυχόν διαφορές σε αθροίσματα οφείλονται σε στρογγυλοποιήσεις. 2.6 Νέα πρότυπα, τροποποιήσεις και διερμηνείες σε ήδη υπάρχοντα πρότυπα που εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά την τρέχουσα χρήση Νέα Πρότυπα, Διερμηνείες, Αναθεωρήσεις και Τροποποιήσεις υφιστάμενων Προτύπων τα οποία έχουν τεθεί σε ισχύ και έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση Οι ακόλουθες τροποποιήσεις των ΔΠΧΑ εκδόθηκαν από το Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων (IASB), έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και η εφαρμογή τους είναι υποχρεωτική από την 01/01/2016 ή μεταγενέστερα. Τροποποιήσεις στο ΔΛΠ 19: «Πρόγραμμα Καθορισμένων Παροχών: Εισφορές εργαζομένων» (εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/02/2015) 24
Τον Νοέμβριο του 2013, το IASB προέβη στην έκδοση τροποποιήσεων περιορισμένου σκοπού στο ΔΛΠ 19 με τίτλο «Πρόγραμμα καθορισμένων παροχών: Εισφορές Εργαζομένων». Οι εν λόγω τροποποιήσεις έχουν εφαρμογή σε εισφορές εργαζομένων ή τρίτων μερών αναφορικά με προγράμματα καθορισμένων παροχών. Ο σκοπός των τροποποιήσεων είναι να απλοποιήσουν την λογιστική αντιμετώπιση για τις εισφορές που είναι ανεξάρτητες από τα έτη υπηρεσίας των εργαζομένων, όπως είναι για παράδειγμα, οι εισφορές που υπολογίζονται ως σταθερό ποσοστό επί της μισθοδοσίας. Οι τροποποιήσεις έχουν επίδραση στις ενοποιημένες και εταιρικές Οικονομικές Καταστάσεις. Ετήσιες Βελτιώσεις των ΔΠΧΑ Κύκλος 2010-2012 (εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/02/2015) Τον Δεκέμβριο του 2013, το IASB προέβη στην έκδοση «Ετήσιες Βελτιώσεις των ΔΠΧΑ - Κύκλος 2010-2012», η οποία αποτελείται από μία σειρά τροποποιήσεων αναφορικά με επτά θέματα και αποτελεί μέρος του προγράμματος για τις ετήσιες βελτιώσεις στα ΔΠΧΑ. Οι τροποποιήσεις εφαρμόζονται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1η Ιουλίου 2014, αν και οι οικονομικές οντότητες επιτρέπεται να τις εφαρμόσουν νωρίτερα. Τα θέματα που περιλαμβάνονται σε αυτόν τον κύκλο είναι οι εξής: ΔΠΧΑ 2: Ορισμός των προϋποθέσεων κατοχύρωσης, ΔΠΧΑ 3: Λογιστική αντιμετώπιση ενός ενδεχόμενου ανταλλάγματος σε συνενώσεις επιχειρήσεων, ΔΠΧΑ 8: Συνάθροιση λειτουργικών τομέων, ΔΠΧΑ 8: Συμφωνία του συνόλου των στοιχείων του ενεργητικού των προς παρουσίαση τομέων με τα στοιχεία του ενεργητικού της επιχείρησης, ΔΠΧΑ 13: Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις και υποχρεώσεις, ΔΛΠ 16 /ΔΛΠ 38: Μέθοδος αναπροσαρμογής αναλογική αναδιατύπωση των σωρευμένων αποσβέσεων και ΔΛΠ 24: Υπηρεσίες Βασικών Διευθυντικών Στελεχών. Οι τροποποιήσεις έχουν επίδραση στις ενοποιημένες και εταιρικές Οικονομικές Καταστάσεις. Τροποποιήσεις στο ΔΠΧΑ 11: «Λογιστικός χειρισμός των Αποκτήσεων Συμμετοχών σε Από Κοινού Λειτουργίες» (εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/01/2016) Τον Μάιο του 2014, το IASB προέβη στην έκδοση τροποποιήσεων στο ΔΠΧΑ 11. Οι εν λόγω τροποποιήσεις προσθέτουν νέα καθοδήγηση σχετικά με τη λογιστική αντιμετώπιση της απόκτησης συμμετοχής σε μία από κοινού λειτουργία, η οποία συνιστά μία επιχείρηση και διευκρινίζουν τον κατάλληλο λογιστικό χειρισμό για τέτοιες αποκτήσεις. Οι τροποποιήσεις έχουν επίδραση στις ενοποιημένες και εταιρικές Οικονομικές Καταστάσεις. Τροποποιήσεις στο ΔΛΠ 16 και στο ΔΛΠ 38: «Διευκρινίσεις αναφορικά με Αποδεκτές Μεθόδους Αποσβέσεων» (εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/01/2016) Τον Μάιο του 2014, το IASB προέβη στην έκδοση τροποποιήσεων στο ΔΛΠ 16 και στο ΔΛΠ 38. Το ΔΛΠ 16 και το ΔΛΠ 38 καθιερώνουν τις αρχές προκειμένου να διευκρινιστεί ο τρόπος με τον οποίον αντιμετωπίζονται οι αποσβέσεις στον ρυθμό της αναμενόμενης ανάλωσης των μελλοντικών οικονομικών ωφελειών που ενσωματώνονται στο περιουσιακό στοιχείο. Το IASB έχει διευκρινίσει ότι η χρήση των μεθόδων που βασίζονται στα έσοδα για τον υπολογισμό της απόσβεσης ενός περιουσιακού στοιχείου δεν είναι κατάλληλη, διότι τα έσοδα που δημιουργούνται από μία δραστηριότητα που περιλαμβάνει τη χρήση ενός περιουσιακού στοιχείου γενικά αντανακλούν παράγοντες διαφορετικούς από την ανάλωση των μελλοντικών οικονομικών ωφελειών που ενσωματώνονται στο περιουσιακό στοιχείο. Οι τροποποιήσεις έχουν επίδραση στις ενοποιημένες και εταιρικές Οικονομικές Καταστάσεις. 25
Τροποποιήσεις στο ΔΛΠ 16 και στο ΔΛΠ 41: «Γεωργία: Καρποφόρες Φυτείες» (εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/01/2016) Τον Ιούνιο του 2014, το IASB προέβη στην έκδοση τροποποιήσεων μέσω των οποίων αλλάζει η χρηματοοικονομική αναφορά για τις καρποφόρες φυτείες. Με την τροποποίηση αυτή, αποφασίστηκε ότι οι καρποφόρες φυτείες, θα πρέπει να λογιστικοποιούνται με τον ίδιο τρόπο όπως τα ενσώματα πάγια (ΔΛΠ 16). Συνεπώς, με τις εν λόγω τροποποιήσεις οι καρποφόρες φυτείες εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ΔΛΠ 16, αντί του ΔΛΠ 41. Η παραγωγή που αναπτύσσεται στις καρποφόρες φυτείες παραμένει στο πεδίο εφαρμογής του ΔΛΠ 41. Οι τροποποιήσεις δεν έχουν επίδραση στις ενοποιημένες και εταιρικές Οικονομικές Καταστάσεις. Τροποποιήσεις στο ΔΛΠ 27: «Μέθοδος της Καθαρής Θέσης σε Ατομικές Οικονομικές Καταστάσεις» (εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/01/2016) Τον Αύγουστο του 2014, το IASB προέβη στην έκδοση τροποποιήσεων περιορισμένου σκοπού στο ΔΛΠ 27. Με τις εν λόγω τροποποιήσεις, μία οικονομική οντότητα έχει την επιλογή να αναγνωρίσει τις επενδύσεις της σε θυγατρικές, κοινοπραξίες και συγγενείς βάσει της μεθόδου της καθαρής θέσης στις ατομικές Οικονομικές Καταστάσεις της, επιλογή η οποία έως και την έκδοση των συγκεκριμένων τροποποιήσεων, δεν ίσχυε. Οι τροποποιήσεις έχουν επίδραση στις ενοποιημένες και εταιρικές Οικονομικές Καταστάσεις. Ετήσιες Βελτιώσεις των ΔΠΧΑ Κύκλος 2012-2014 (εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/01/2016) Τον Σεπτέμβριο του 2014, το IASB προέβη στην έκδοση «Ετήσιες Βελτιώσεις των ΔΠΧΑ - Κύκλος 2012-2014», η οποία αποτελείται από μία σειρά τροποποιήσεων σε τέσσερα Πρότυπα και αποτελεί μέρος του προγράμματος για τις ετήσιες βελτιώσεις στα ΔΠΧΑ. Οι τροποποιήσεις εφαρμόζονται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1η Ιανουαρίου 2016, αν και οι οικονομικές οντότητες επιτρέπεται να τις εφαρμόσουν νωρίτερα. Τα θέματα που περιλαμβάνονται σε αυτόν τον κύκλο είναι τα εξής: ΔΠΧΑ 5: Αλλαγές στις μεθόδους διάθεσης, ΔΠΧΑ 7: Συμβάσεις Υπηρεσίας και Εφαρμογή των τροποποιήσεων του ΔΠΧΑ 7 στις συνοπτικές ενδιάμεσες οικονομικές καταστάσεις, ΔΛΠ 19: Επιτόκιο προεξόφλησης: θέμα τοπικής αγοράς, και ΔΛΠ 34: Γνωστοποιήσεις πληροφοριών στην ενδιάμεση οικονομική αναφορά. Οι τροποποιήσεις έχουν επίδραση στις ενοποιημένες και εταιρικές Οικονομικές Καταστάσεις. Τροποποιήσεις στο ΔΛΠ 1: «Πρωτοβουλία Γνωστοποιήσεων» (εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/01/2016) Τον Δεκέμβριο του 2014, το IASB προέβη στην έκδοση τροποποιήσεων στο ΔΛΠ 1. Οι εν λόγω τροποποιήσεις έχουν ως στόχο την επίλυση θεμάτων που αφορούν στις υφιστάμενες απαιτήσεις παρουσίασης και γνωστοποίησης, και τη διασφάλιση της ικανότητας άσκησης κρίσης από τις οικονομικές οντότητες κατά την κατάρτιση των Οικονομικών Καταστάσεων. Οι τροποποιήσεις έχουν επίδραση στις ενοποιημένες και εταιρικές Οικονομικές Καταστάσεις. Τροποποιήσεις στα ΔΠΧΑ 10, ΔΠΧΑ 12 και ΔΛΠ 28: «Επενδυτικές Οντότητες: Εφαρμόζοντας την Εξαίρεση από την Ενοποίηση» (εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/01/2016) 26
Τον Δεκέμβριο του 2014, το IASB προέβη στην έκδοση τροποποιήσεων περιορισμένου σκοπού στα ΔΠΧΑ 10, ΔΠΧΑ 12 και ΔΛΠ 28. Οι εν λόγω τροποποιήσεις εισάγουν επεξηγήσεις αναφορικά με τις απαιτήσεις λογιστικοποίησης των επενδυτικών οντοτήτων, ενώ παρέχουν εξαιρέσεις σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, οι οποίες θα μειώσουν τα κόστη που σχετίζονται με την εφαρμογή των Προτύπων. Οι τροποποιήσεις δεν έχουν επίδραση στις ενοποιημένες/ εταιρικές Οικονομικές Καταστάσεις. Νέα Πρότυπα, Διερμηνείες και Τροποποιήσεις υφιστάμενων Προτύπων τα οποία δεν έχουν ακόμα τεθεί σε ισχύ ή δεν έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση Τα ακόλουθα νέα Πρότυπα και τροποποιήσεις Προτύπων έχουν εκδοθεί από το Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων (IASB), αλλά είτε δεν έχουν ακόμη τεθεί σε ισχύ είτε δεν έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. ΔΠΧΑ 14 «Μεταβατικοί Λογαριασμοί Ρυθμιζόμενων Δραστηριοτήτων» (εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/01/2016) Τον Ιανουάριο του 2014, το IASB προέβη στην έκδοση ενός νέου Προτύπου, του ΔΠΧΑ 14. Σκοπός του ενδιάμεσου αυτού Προτύπου είναι η ενίσχυση της συγκρισιμότητας των χρηματοοικονομικών αναφορών των οικονομικών οντοτήτων που έχουν ρυθμιζόμενες δραστηριότητες. Σε πολλές χώρες, υπάρχουν κλάδοι που υπόκεινται σε ειδική ρύθμιση, σύμφωνα με την οποία οι κυβερνητικές αρχές ρυθμίζουν την παροχή και την τιμολόγηση συγκεκριμένων τύπων δραστηριοτήτων ιδιωτικών οικονομικών οντοτήτων. Ο Όμιλος θα εξετάσει την επίπτωση όλων των παραπάνω στις Οικονομικές του Καταστάσεις, αν και δεν αναμένεται να έχουν καμία.. Τα ανωτέρω δεν έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, εν αναμονή της τελικής έκδοσης του Προτύπου. ΔΠΧΑ 15 «Έσοδα από Συμβάσεις με Πελάτες» (εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/01/2018) Τον Μάιο του 2014, το IASB προέβη στην έκδοση ενός νέου Προτύπου, του ΔΠΧΑ 15. Το εν λόγω Πρότυπο είναι πλήρως εναρμονισμένο με τις απαιτήσεις που αφορούν στην αναγνώριση των εσόδων σύμφωνα με τις αρχές τόσο των ΔΠΧΑ όσο και των Αμερικανικών Γενικά Παραδεκτών Λογιστικών Αρχών (US GAAP). Οι βασικές αρχές στις οποίες βασίζεται το εν λόγω Πρότυπο είναι συνεπείς με σημαντικό μέρος της τρέχουσας πρακτικής. Το νέο Πρότυπο αναμένεται να βελτιώσει τη χρηματοοικονομική πληροφόρηση, καθιερώνοντας ένα πιο ισχυρό πλαίσιο για την επίλυση θεμάτων που προκύπτουν, ενισχύοντας τη συγκρισιμότητα μεταξύ κλάδων και κεφαλαιαγορών, παρέχοντας πρόσθετες γνωστοποιήσεις και διευκρινίζοντας τον λογιστικό χειρισμό του κόστους των συμβάσεων. Το νέο Πρότυπο έρχεται να αντικαταστήσει το ΔΛΠ 18 «Έσοδα», το ΔΛΠ 11 «Κατασκευαστικές Συμβάσεις», καθώς και ορισμένες Διερμηνείες που σχετίζονται με τα έσοδα. Ο Όμιλος θα εξετάσει την επίπτωση όλων των παραπάνω στις Οικονομικές του Καταστάσεις, αν και δεν αναμένεται να έχουν σημαντική επίπτωση. Τα ανωτέρω έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση με ημερομηνία έναρξης ισχύος την 01/01/2018. ΔΠΧΑ 9 «Χρηματοοικονομικά Μέσα» (εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/01/2018) Τον Ιούλιο του 2014, το IASB προέβη στην τελική έκδοση του ΔΠΧΑ 9. Οι βελτιώσεις που επέφερε το νέο Πρότυπο περιλαμβάνουν τη δημιουργία ενός λογικού μοντέλου για την ταξινόμηση και την επιμέτρηση, ένα ενιαίο προνοητικό 27
μοντέλο για «αναμενόμενες ζημιές» απομείωσης, και επίσης, μία ουσιαστικά αναμορφωμένη προσέγγιση για την λογιστική αντιστάθμισης. Ο Όμιλος θα εξετάσει την επίπτωση όλων των παραπάνω στις Οικονομικές του Καταστάσεις, αν και δεν αναμένεται να έχουν σημαντική επίπτωση. Τα ανωτέρω έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση με ημερομηνία έναρξης ισχύος την 01/01/2018. Τροποποιήσεις στο ΔΠΧΑ 10 και στο ΔΛΠ 28: «Πωλήσεις ή Εισφορές Περιουσιακών Στοιχείων μεταξύ ενός Επενδυτή και της Συγγενούς ή της Κοινοπραξίας του» (το IASB ανέβαλε επ αόριστον την έναρξη ισχύος των εν λόγω τροποποιήσεων) Τον Σεπτέμβριο του 2014, το IASB προέβη στην έκδοση τροποποιήσεων περιορισμένου σκοπού στο ΔΠΧΑ 10 και στο ΔΛΠ 28. Σκοπός των εν λόγω τροποποιήσεων είναι η αντιμετώπιση μίας αναγνωρισμένης ασυνέπειας μεταξύ των απαιτήσεων του ΔΠΧΑ 10 και αυτών του ΔΛΠ 28, σχετικά με τον χειρισμό της πώλησης ή εισφοράς περιουσιακών στοιχείων μεταξύ ενός επενδυτή και της συγγενούς ή της κοινοπραξίας του. Τον Δεκέμβριο του 2015, το IASB ανέβαλε επ αόριστον την έναρξη ισχύος των εν λόγω τροποποιήσεων, εν αναμονή των αποτελεσμάτων του ερευνητικού έργου σχετικά με τον λογιστικό χειρισμό βάσει της μεθόδου της καθαρής θέσης. Ο Όμιλος θα εξετάσει την επίπτωση όλων των παραπάνω στις Οικονομικές του Καταστάσεις, αν και δεν αναμένεται να έχουν σημαντική επίπτωση. Τα ανωτέρω δεν έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. ΔΠΧΑ 16 «Μισθώσεις» (εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/01/2019) Τον Ιανουάριο του 2016, το IASB προέβη στην έκδοση ενός νέου Προτύπου, του ΔΠΧΑ 16. Σκοπός του έργου του IASB ήταν η ανάπτυξη ενός νέου Προτύπου για μισθώσεις που καθορίζει τις αρχές τις οποίες εφαρμόζουν και τα δύο μέρη σε μία σύμβαση - δηλαδή και ο πελάτης («ο μισθωτής») και ο προμηθευτής («ο εκμισθωτής») - για την παροχή σχετικών πληροφοριών για τις μισθώσεις κατά τρόπο που απεικονίζει πιστά αυτές τις συναλλαγές. Για την επίτευξη αυτού του σκοπού, ο μισθωτής θα πρέπει να αναγνωρίσει τα περιουσιακά στοιχεία και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη μίσθωση. Ο Όμιλος θα εξετάσει την επίπτωση όλων των παραπάνω στις Οικονομικές του Καταστάσεις, αν και δεν αναμένεται να έχουν σημαντική επίπτωση. Τα ανωτέρω δεν έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τροποποιήσεις στο ΔΛΠ 12: «Αναγνώριση Αναβαλλόμενης Φορολογικής Απαίτησης για μη Πραγματοποιηθείσες Ζημιές» (εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/01/2017) Τον Ιανουάριο του 2016, το IASB προέβη στην έκδοση τροποποιήσεων περιορισμένου σκοπού στο ΔΛΠ 12. Σκοπός των εν λόγω τροποποιήσεων είναι να αποσαφηνιστεί ο λογιστικός χειρισμός των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων για τις μη πραγματοποιηθείσες ζημιές από χρεωστικούς τίτλους που επιμετρώνται στην εύλογη αξία. Ο Όμιλος θα εξετάσει την επίπτωση όλων των παραπάνω στις Οικονομικές του Καταστάσεις, αν και δεν αναμένεται να έχουν σημαντική επίπτωση. Τα ανωτέρω δεν έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τροποποιήσεις στο ΔΛΠ 7: «Πρωτοβουλία Γνωστοποιήσεων» (εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/01/2017) 28
Τον Ιανουάριο του 2016, το IASB προέβη στην έκδοση τροποποιήσεων περιορισμένου σκοπού στο ΔΛΠ 7. Σκοπός των εν λόγω τροποποιήσεων είναι να καταστεί εφικτό για τους χρήστες των οικονομικών καταστάσεων να αξιολογούν τις μεταβολές στις υποχρεώσεις που προκύπτουν από χρηματοοικονομικές δραστηριότητες. Οι τροποποιήσεις απαιτούν από τις οικονομικές οντότητες να παρέχουν γνωστοποιήσεις, οι οποίες θα καθιστούν εφικτό στους επενδυτές να αξιολογούν τις μεταβολές στις υποχρεώσεις που προκύπτουν από χρηματοοικονομικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων των μεταβολών που προκύπτουν από ταμειακές ροές, καθώς και των μη ταμειακών μεταβολών. Ο Όμιλος θα εξετάσει την επίπτωση όλων των παραπάνω στις Οικονομικές του Καταστάσεις, αν και δεν αναμένεται να έχουν σημαντική επίπτωση. Τα ανωτέρω δεν έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Διευκρινίσεις στο ΔΠΧΑ 15 «Έσοδα από Συμβάσεις με Πελάτες» (εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/01/2018) Τον Απρίλιο του 2016, το IASB προέβη στην έκδοση διευκρινίσεων στο ΔΠΧΑ 15. Οι τροποποιήσεις του ΔΠΧΑ 15 δεν μεταβάλλουν τις βασικές αρχές του Προτύπου, αλλά παρέχουν διευκρινίσεις ως προς την εφαρμογή των εν λόγω αρχών. Οι τροποποιήσεις διευκρινίζουν τον τρόπο με τον οποίο αναγνωρίζεται μία δέσμευση εκτέλεσης σε μία σύμβαση, πώς προσδιορίζεται αν μία οικονομική οντότητα αποτελεί τον εντολέα ή τον εντολοδόχο, και πώς προσδιορίζεται αν το έσοδο από τη χορήγηση μίας άδειας θα πρέπει να αναγνωριστεί σε μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή ή με την πάροδο του χρόνου. Ο Όμιλος θα εξετάσει την επίπτωση όλων των παραπάνω στις Οικονομικές του Καταστάσεις, αν και δεν αναμένεται να έχουν σημαντική επίπτωση. Τα ανωτέρω δεν έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τροποποίηση στο ΔΠΧΑ 2: «Ταξινόμηση και Επιμέτρηση Συναλλαγών Πληρωμής βασιζόμενων σε Συμμετοχικούς Τίτλους» (εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/01/2018) Τον Ιούνιο του 2016, το IASB προέβη στην έκδοση τροποποίησης περιορισμένου σκοπού στο ΔΠΧΑ 2. Σκοπός της εν λόγω τροποποίησης είναι να παράσχει διευκρινίσεις σχετικά με τον λογιστικό χειρισμό συγκεκριμένων τύπων συναλλαγών πληρωμής βασιζόμενων σε συμμετοχικούς τίτλους. Πιο συγκεκριμένα, η τροποποίηση εισάγει τις απαιτήσεις σχετικά με τον λογιστικό χειρισμό της επίδρασης των προϋποθέσεων κατοχύρωσης και μη κατοχύρωσης στην επιμέτρηση των πληρωμών βασιζόμενων σε συμμετοχικούς τίτλους που διακανονίζονται με μετρητά, τον λογιστικό χειρισμό των συναλλαγών πληρωμών βασιζόμενων σε συμμετοχικούς τίτλους που φέρουν ένα χαρακτηριστικό διακανονισμού σε συμψηφιστική βάση για υποχρέωση παρακράτησης φόρου, καθώς και μία τροποποίηση στους όρους και προϋποθέσεις μίας πληρωμής βασιζόμενης σε συμμετοχικούς τίτλους, η οποία μεταβάλλει την ταξινόμηση της συναλλαγής από διακανονιζόμενη με μετρητά σε διακανονιζόμενη με συμμετοχικούς τίτλους. Ο Όμιλος θα εξετάσει την επίπτωση όλων των παραπάνω στις Οικονομικές του Καταστάσεις, αν και δεν αναμένεται να έχουν σημαντική επίπτωση. Τα ανωτέρω δεν έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τροποποιήσεις στο ΔΠΧΑ 4: «Εφαρμογή του ΔΠΧΑ 9 Χρηματοοικονομικά Μέσα σε συνδυασμό με το ΔΠΧΑ 4 Ασφαλιστικές Συμβάσεις» (εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/01/2018) 29
Τον Σεπτέμβριο του 2016, το IASB προέβη στην έκδοση τροποποιήσεων στο ΔΠΧΑ 4. Σκοπός των εν λόγω τροποποιήσεων είναι να προσδιοριστεί ο χειρισμός των προσωρινών λογιστικών επιδράσεων λόγω της διαφορετικής ημερομηνίας έναρξης ισχύος του ΔΠΧΑ 9 Χρηματοοικονομικά Μέσα και του υπό έκδοση Προτύπου για τις ασφαλιστικές συμβάσεις. Οι τροποποιήσεις στις υφιστάμενες απαιτήσεις του ΔΠΧΑ 4 επιτρέπουν στις οικονομικές οντότητες των οποίων οι κύριες δραστηριότητες συνδέονται με ασφάλιση να αναβάλλουν την εφαρμογή του ΔΠΧΑ 9 έως το 2021 («προσωρινή απαλλαγή»), και επιτρέπουν σε όλους τους εκδότες ασφαλιστικών συμβάσεων να αναγνωρίσουν στα λοιπά συνολικά έσοδα, αντί στα κέρδη ή στις ζημιές, τη μεταβλητότητα που ενδέχεται να προκύψει από την εφαρμογή του ΔΠΧΑ 9 πριν την έκδοση του νέου Προτύπου για τις ασφαλιστικές συμβάσεις («προσέγγιση επικάλυψης»). Ο Όμιλος θα εξετάσει την επίπτωση όλων των παραπάνω στις Οικονομικές του Καταστάσεις, αν και δεν αναμένεται να έχουν σημαντική επίπτωση. Τα ανωτέρω δεν έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ετήσιες Βελτιώσεις των ΔΠΧΑ Κύκλος 2014-2016 (εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/01/2017 και 01/01/2018) Τον Δεκέμβριο του 2016, το IASB προέβη στην έκδοση «Ετήσιες Βελτιώσεις των ΔΠΧΑ Κύκλος 2014-2016», η οποία αποτελείται από μία σειρά τροποποιήσεων σε ορισμένα Πρότυπα και αποτελεί μέρος του προγράμματος για τις ετήσιες βελτιώσεις στα ΔΠΧΑ. Οι τροποποιήσεις που περιλαμβάνονται στον κύκλο αυτόν είναι οι εξής: ΔΠΧΑ 12: Αποσαφήνιση του πεδίου εφαρμογής του Προτύπου, ΔΠΧΑ 1: Διαγραφή των βραχυπρόθεσμων εξαιρέσεων για τους υιοθετούντες για πρώτη φορά τα ΔΠΧΑ, ΔΛΠ 28: Επιμέτρηση μίας συγγενούς ή μίας κοινοπραξίας στην εύλογη αξία. Οι τροποποιήσεις εφαρμόζονται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1η Ιανουαρίου 2017 όσον αφορά στο ΔΠΧΑ 12, και την ή μετά την 1η Ιανουαρίου 2018 όσον αφορά στα ΔΠΧΑ 1 και ΔΛΠ 28. Ο Όμιλος θα εξετάσει την επίπτωση όλων των παραπάνω στις Οικονομικές του Καταστάσεις, αν και δεν αναμένεται να έχουν σημαντική επίπτωση. Τα ανωτέρω δεν έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. ΕΔΔΠΧΑ 22 «Συναλλαγές σε Ξένο Νόμισμα και Προκαταβλητέο Αντάλλαγμα» (εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/01/2018) Τον Δεκέμβριο του 2016, το IASB προέβη στην έκδοση μίας νέας Διερμηνείας, της ΕΔΔΠΧΑ 22. Η εν λόγω Διερμηνεία περιλαμβάνει τις απαιτήσεις σχετικά με τη συναλλαγματική ισοτιμία που θα πρέπει να χρησιμοποιείται κατά την παρουσίαση συναλλαγών σε ξένο νόμισμα (π.χ. συναλλαγές εσόδων) όταν έχει ληφθεί ή δοθεί πληρωμή προκαταβολικά. Ο Όμιλος θα εξετάσει την επίπτωση όλων των παραπάνω στις Οικονομικές του Καταστάσεις, αν και δεν αναμένεται να έχουν σημαντική επίπτωση. Τα ανωτέρω δεν έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τροποποιήσεις στο ΔΛΠ 40: «Μεταφορές Επενδύσεων σε Ακίνητα από ή σε άλλες κατηγορίες» (εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/01/2018) Τον Δεκέμβριο του 2016, το IASB προέβη στην έκδοση τροποποιήσεων περιορισμένου σκοπού στο ΔΛΠ 40. Σκοπός των εν λόγω τροποποιήσεων είναι να ενισχυθεί η αρχή για τις μεταφορές από, ή σε επενδύσεις σε ακίνητα, ώστε να καθοριστεί ότι (α) μία μεταβίβαση από, ή σε επενδύσεις σε ακίνητα θα πρέπει να πραγματοποιείται μόνο εφόσον υπάρχει μεταβολή στη χρήση του ακινήτου, και (β) μία τέτοια μεταβολή στη χρήση του ακινήτου θα 30
περιελάμβανε την αξιολόγηση του κατά ποσόν το εν λόγω ακίνητο πληροί τα κριτήρια ταξινόμησής του ως επενδυτικό ακίνητο. Η εν λόγω μεταβολή στη χρήση θα πρέπει να υποστηρίζεται από σχετική τεκμηρίωση /αποδεικτικά στοιχεία. Ο Όμιλος θα εξετάσει την επίπτωση όλων των παραπάνω στις Οικονομικές του Καταστάσεις, αν και δεν αναμένεται να έχουν σημαντική επίπτωση. Τα ανωτέρω δεν έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. 2.7 Σημαντικές κρίσεις και εκτιμήσεις της Διοίκησης Η κατάρτιση των οικονομικών καταστάσεων σύμφωνα με Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, απαιτεί την διενέργεια κρίσεων για γεγονότα που έχουν ήδη συμβεί και εκτιμήσεων για μελλοντικά γεγονότα, που ενδέχεται να επηρεάσουν τα λογιστικά υπόλοιπα των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων και τις απαιτούμενες γνωστοποιήσεις. Οι εκτιμήσεις και οι κρίσεις της διοίκησης βασίζονται σε ιστορικά δεδομένα και προσδοκίες για μελλοντικά γεγονότα, που κρίνονται εύλογες σύμφωνα με τα ισχύοντα δεδομένα. Οι σχετικές γνωστοποιήσεις παρατίθενται στις επιμέρους γνωστοποιήσεις των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων που αφορούν. 3. Περίληψη σημαντικών λογιστικών αρχών Οι κύριες λογιστικές αρχές που υιοθετήθηκαν κατά τη σύνταξη των οικονομικών καταστάσεων είναι οι ακόλουθες: 3.1 Ενοποίηση Αποτίμηση θυγατρικών επιχειρήσεων Η χρησιμοποιούμενη λογιστική μέθοδος για την ενοποίηση είναι η μέθοδος αγοράς. Το κόστος της απόκτησης μιας θυγατρικής είναι η εύλογη αξία των περιουσιακών στοιχείων που δόθηκαν, των συμμετοχικών τίτλων που εκδόθηκαν και των υποχρεώσεων που αναλήφθηκαν κατά την ημερομηνία της ανταλλαγής, πλέον τυχόν κόστους άμεσα επιρριπτέου στην συναλλαγή. Τα εξατομικευμένα περιουσιακά στοιχεία, υποχρεώσεις και ενδεχόμενες υποχρεώσεις που συνιστούν μια επιχειρηματική ενοποίηση αποτιμώνται κατά την απόκτηση στις εύλογες αξίες τους ανεξαρτήτως του ποσοστού συμμετοχής. Το πέραν της εύλογης αξίας των επί μέρους στοιχείων που αποκτήθηκαν, κόστος, καταχωρείται ως υπεραξία. Αν το συνολικό κόστος απόκτησης είναι μικρότερο από την εύλογη αξία των επί μέρους στοιχείων που αποκτήθηκαν, η διαφορά καταχωρείται άμεσα στα αποτελέσματα. Διεταιρικές συναλλαγές και διεταιρικά υπόλοιπα και απραγματοποίητα κέρδη από συναλλαγές μεταξύ των εταιριών του ομίλου διαγράφονται. Οι απραγματοποίητες ζημίες, διαγράφονται εφόσον δεν υπάρχει ένδειξη απομείωσης, του μεταβιβασθέντος περιουσιακού στοιχείου. Οι λογιστικές αρχές των θυγατρικών είναι ίδιες με αυτές που έχουν υιοθετηθεί από τον όμιλο. Οι συμμετοχές σε θυγατρικές στις ατομικές οικονομικές καταστάσεις της μητρικής εταιρείας, αποτιμώνται στο κόστος κτήσεως μείον τις ζημίες απομείωσης. 3.2 Άυλα περιουσιακά στοιχεία Λογισμικό Οι άδειες λογισμικού (εσωτερικώς και εξωτερικώς αποκτηθείσες) αποτιμώνται στο κόστος κτήσεως μείον τις σωρευμένες αποσβέσεις. Στην τρέχουσα χρήση αναγνωρίσθηκε εσωτερικώς δημιουργουμένο λογισμικό. Οι δαπάνες που σχετίζονται με τη συντήρηση του ηλεκτρονικού λογισμικού αναγνωρίζονται στα έξοδα της περιόδου στην οποία αυτές πραγματοποιούνται. 31
Οι δαπάνες οι οποίες κεφαλαιοποιούνται αποσβένονται με τη μέθοδο της σταθερής απόσβεσης κατά τις εκτιμώμενες ωφέλιμες ζωές τους (πέντε με δέκα έτη). Επιπλέον και το αποκτώμενο λογισμικό υπόκειται σε έλεγχο απομείωσης της αξίας του. 3.3 Ενσώματα περιουσιακά στοιχεία Αποτιμώνται στην αξία κτήσης τους, μείον τις σωρευμένες αποσβέσεις και τις τυχόν προβλέψεις απομείωσης της αξίας τους. Οι επισκευές και συντηρήσεις καταχωρούνται στα έξοδα της χρήσης κατά την οποία πραγματοποιούνται. Σημαντικές βελτιώσεις κεφαλαιοποιούνται στο κόστος των αντίστοιχων παγίων εφόσον αυτές προσαυξάνουν την ωφέλιμη ζωή, αυξάνουν το επίπεδο παραγωγής ή βελτιώνουν την αποδοτικότητα των αντίστοιχων παγίων. Τα ενσώματα περιουσιακά στοιχεία διαγράφονται κατά την πώληση ή την απόσυρσή τους ή όταν δεν αναμένονται περαιτέρω οικονομικά οφέλη από τη συνεχιζόμενη χρήση τους. Τα κέρδη ή οι ζημιές που προκύπτουν από τη διαγραφή ενός παγίου περιλαμβάνονται στα αποτελέσματα της χρήσης κατά την οποία διαγράφεται το εν λόγω πάγιο. Οι αποσβέσεις υπολογίζονται με τη σταθερή μέθοδο με συντελεστές οι οποίοι προσεγγίζουν τις ωφέλιμες διάρκειες ζωής των σχετικών παγίων. Τα οικόπεδα δεν αποσβένονται. Οι αποσβέσεις των στοιχείων των ενσώματων παγίων υπολογίζονται με την σταθερή μέθοδο, μέσα στη ωφέλιμη ζωή τους που έχει ως εξής: Εγκαταστάσεις σε ακίνητα τρίτων, Επί της αξίας κτήσεως, προς τα έτη μίσθωσης των ακινήτων ή των ετών της ωφέλιμης ζωής τους (εάν είναι λιγότερα από τα έτη μίσθωσης) Ηλεκτρονικοί υπολογιστές και γενικά Hardware (Η/Υ, οθόνες, κάμερες, scanners κλπ), 5 έτη Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός, 5 10 έτη Για τα λοιπά ενσώματα περιουσιακά στοιχεία κρίθηκαν επαρκείς οι συντελεστές απόσβεσης που ορίζονται από την φορολογική νομοθεσία. Για τα ενσώματα περιουσιακά στοιχεία δεν έχουν υπολογισθεί υπολειμματικές αξίες. Όταν οι λογιστικές αξίες των ενσωμάτων παγίων υπερβαίνουν την ανακτήσιμη αξία τους, οι διαφορές (απομείωση) καταχωρούνται ως έξοδα στα αποτελέσματα. 3.4 Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία της αφορούν μονάχα δάνεια και απαιτήσεις. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία διαχωρίζονται σε διαφορετικές κατηγορίες από την διοίκηση ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους και τον σκοπό για τον οποίο αποκτούνται. Η κατηγορία στην οποία κατατάσσεται κάθε χρηματοοικονομικό μέσο διαφοροποιείται από τις υπόλοιπες καθώς ανάλογα με την κατηγορία στην οποία θα καταχωρηθεί, ισχύουν διαφορετικοί κανόνες όσον αφορά στην αποτίμηση του αλλά και στον τρόπο αναγνώρισης κάθε προσδιοριζόμενου αποτελέσματος είτε στην κατάσταση αποτελεσμάτων είτε απευθείας στα Ίδια Κεφάλαια. 3.5 Δάνεια και Απαιτήσεις Τα δάνεια και οι απαιτήσεις είναι μη παράγωγα χρηματοοικονομικά στοιχεία του ενεργητικού με σταθερές και προσδιορισμένες καταβολές και τα οποία δεν έχουν χρηματιστηριακή τιμή σε ενεργό αγορά. Δημιουργούνται όταν η εταιρεία παρέχει χρήματα, προϊόντα ή υπηρεσίες απευθείας σε έναν οφειλέτη χωρίς πρόθεση εμπορικής εκμετάλλευσης. Τα δάνεια και οι απαιτήσεις αποτιμώνται στο αποσβεσμένο κόστος βάσει της μεθόδου του πραγματικού επιτοκίου μείον κάθε πρόβλεψη για απομείωση. Κάθε μεταβολή στην αξία των δανείων και απαιτήσεων αναγνωρίζεται στα αποτελέσματα όταν τα δάνεια και οι απαιτήσεις διαγράφονται ή υφίστανται μείωση της αξίας τους καθώς και κατά εφαρμογή της μεθόδου του πραγματικού επιτοκίου. 32
Για ορισμένες απαιτήσεις πραγματοποιείται έλεγχος για τυχόν απομείωση τους ανά μεμονωμένη απαίτηση (για παράδειγμα για κάθε πελάτη ξεχωριστά) στις περιπτώσεις όπου η είσπραξη της απαίτησης έχει χαρακτηρισθεί εκπρόθεσμη κατά την ημερομηνία των οικονομικών καταστάσεων ή σε περιπτώσεις όπου αντικειμενικά στοιχεία υποδεικνύουν την ανάγκη για απομείωση τους. Οι υπόλοιπες απαιτήσεις ομαδοποιούνται και ελέγχονται για τυχόν απομείωση τους στο σύνολο τους. Η ομαδοποίηση των απαιτήσεων γίνεται με βάση κάποια κοινά χαρακτηριστικά πιστωτικού κινδύνου που τις χαρακτηρίζουν. Οι απαιτήσεις και τα δάνεια περιλαμβάνονται στα κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία, εκτός αυτών που λήγουν μετά την πάροδο δώδεκα μηνών από την ημερομηνία ισολογισμού. Αυτά χαρακτηρίζονται σαν μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία. Στον ισολογισμό ταξινομούνται σαν εμπορικές και άλλες απαιτήσεις και αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας. 3.6 Εύλογη αξία Η εύλογη αξία των επενδύσεων που υφίστανται σε μία ενεργό αγορά αποδεικνύεται από την αναφορά σε χρηματιστηριακές τιμές την ημερομηνία του Ισολογισμού. Εάν η αγορά για μία επένδυση δεν είναι ενεργός η Διοίκηση προσδιορίζει την εύλογη αξία χρησιμοποιώντας τεχνικές αποτίμησης. Ο σκοπός της χρήσης μιας τεχνικής αποτίμησης είναι ο καθορισμός της τιμής συναλλαγής που θα προκύπτει κατά την ημερομηνία επιμέτρησης για μια συναλλαγή σε καθαρά εμπορική βάση παρακινούμενη από συνήθεις επιχειρηματικούς παράγοντες. Στις τεχνικές αποτίμησης περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων η χρήση πρόσφατων συναλλαγών σε καθαρά εμπορική βάση, η αναφορά στην τρέχουσα εύλογη αξία ενός ουσιωδώς συναφούς μέσου και η ανάλυση των προ εξοφλημένων ταμιακών ροών του. 3.7 Αποθέματα Τα αποθέματα περιλαμβάνουν υλικά, και άλλα αγαθά που αποκτήθηκαν με σκοπό την μελλοντική πώλησή τους. Το κόστος των αποθεμάτων προσδιορίζεται χρησιμοποιώντας την μέθοδο του μέσου σταθμικού, και περιλαμβάνει όλες τις δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν για να φθάσουν τα αποθέματα στην παρούσα θέση και κατάσταση και οι οποίες είναι άμεσα αποδοτέες στην παραγωγική διαδικασία, καθώς και ένα μέρος γενικών εξόδων που σχετίζεται με την παραγωγή, το οποίο απορροφάται με βάση την κανονική δυναμικότητα των παραγωγικών εγκαταστάσεων. Το κόστος των αποθεμάτων δεν περιλαμβάνει χρηματοοικονομικές δαπάνες. Κατά την ημερομηνία Ισολογισμού, τα αποθέματα απεικονίζονται στην χαμηλότερη τιμή μεταξύ κόστους κτήσης και καθαρής ρευστοποιήσιμης αξίας. 3.8 Χρηματικά Διαθέσιμα Περιλαμβάνονται τα χρηματικά διαθέσιμα στο ταμείο και οι καταθέσεις στις τράπεζες. Επίσης περιλαμβάνονται οι προθεσμιακές καταθέσεις και άλλες υψηλής ρευστότητας επενδύσεις με αρχική λήξη μικρότερη των τριών μηνών. Για τη σύνταξη των καταστάσεων ταμειακών ροών, τα χρηματικά διαθέσιμα αποτελούνται από μετρητά και καταθέσεις σε τράπεζες καθώς και χρηματικά διαθέσιμα όπως προσδιορίζονται ανωτέρω. 3.9 Μισθώσεις Σύμφωνα με τα Δ.Π.Χ.Α οι μισθώσεις διακρίνονται σε χρηματοδοτικές και λειτουργικές. Οι χρηματοδοτικές μισθώσεις οι οποίες μεταφέρουν στον μισθωτή ουσιωδώς όλους τους κινδύνους και τα οφέλη που σχετίζονται με το μισθωμένο πάγιο, κεφαλαιοποιούνται κατά την έναρξη της μίσθωσης στην εύλογη αξία του μισθωμένου παγίου ή, αν αυτή είναι χαμηλότερη, στη παρούσα αξία των ελάχιστων μισθωμάτων. Οι πληρωμές για χρηματοδοτικές μισθώσεις επιμερίζονται μεταξύ των χρηματοοικονομικών εξόδων τα οποία καταχωρούνται 33
απευθείας στα αποτελέσματα και της μείωσης της χρηματοδοτικής υποχρέωσης. Τα κεφαλαιοποιηθέντα μισθωμένα με χρηματοδοτική μίσθωση πάγια αποσβένονται με την ευθεία μέθοδο εντός της εκτιμώμενης ωφέλιμης ζωή τους. Μισθώσεις όπου ο εκμισθωτής διατηρεί όλους τους κινδύνους και τα οφέλη της ιδιοκτησίας του παγίου καταχωρούνται ως λειτουργικές μισθώσεις. Οι πληρωμές των λειτουργικών μισθωμάτων αναγνωρίζονται ως έξοδο στην κατάσταση αποτελεσμάτων σε σταθερή βάση κατά την διάρκεια της μίσθωσης. 3.10 Φόρος Εισοδήματος (Τρέχων και Αναβαλλόμενος) Ο φόρος εισοδήματος στην κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσεως περιλαμβάνει τον τρέχοντα και τον αναβαλλόμενο φόρο. Ο φόρος εισοδήματος υπολογίζεται βάσει των φορολογητέων κερδών της εταιρείας όπως προκύπτουν από τη φορολογική της δήλωση. Ο αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος υπολογίζεται χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της υποχρέωσης σε όλες τις προσωρινές διαφορές κατά την ημερομηνία του ισολογισμού μεταξύ της φορολογικής βάσης και της λογιστικής αξίας των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων. Οι αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις αναγνωρίζονται για όλες τις φορολογητέες προσωρινές διαφορές. Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις αναγνωρίζονται για όλες τις εκπιπτόμενες προσωρινές διαφορές και τις μεταφερόμενες φορολογικές ζημίες, στο βαθμό που είναι πιθανό ότι θα υπάρχει διαθέσιμο φορολογητέο κέρδος το οποίο θα χρησιμοποιηθεί έναντι των εκπιπτόμενων προσωρινών διαφορών και των μεταφερόμενων αχρησιμοποίητων φορολογικών ζημιών. Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις εκτιμώνται σε κάθε ημερομηνία του ισολογισμού και μειώνονται στο βαθμό που δε θεωρείται πιθανόν ότι θα υπάρξουν αρκετά φορολογητέα κέρδη έναντι των οποίων μέρος ή το σύνολο των απαιτήσεων από αναβαλλόμενους φόρους εισοδήματος μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις υπολογίζονται με βάση τους φορολογικούς συντελεστές που αναμένεται να είναι σε ισχύ τη χρήση που η απαίτηση θα πραγματοποιηθεί ή η υποχρέωση θα τακτοποιηθεί, και βασίζονται στους φορολογικούς συντελεστές (και φορολογικούς νόμους) που είναι σε ισχύ ή έχουν θεσμοθετηθεί κατά την ημερομηνία του ισολογισμού. Ο φόρος εισοδήματος που σχετίζεται με στοιχεία τα οποία έχουν αναγνωρισθεί απευθείας στα ίδια κεφάλαια καταχωρείται απευθείας στα ίδια κεφάλαια και όχι στην κατάσταση αποτελεσμάτων. 3.11 Προγράμματα καθορισμένων εισφορών Το προσωπικό της εταιρείας καλύπτεται κυρίως από τον κύριο Κρατικό Ασφαλιστικό Φορέα που αφορά στον ιδιωτικό τομέα (ΙΚΑ) που χορηγεί συνταξιοδοτικές και ιατροφαρμακευτικές παροχές. Κάθε εργαζόμενος είναι υποχρεωμένος να συνεισφέρει μέρος το μηνιαίου μισθού του στο ταμείο, ενώ τμήμα της συνολικής εισφοράς καλύπτεται από την εταιρεία. Κατά την συνταξιοδότηση το συνταξιοδοτικό ταμείο είναι υπεύθυνο για την καταβολή των συνταξιοδοτικών παροχών στους εργαζομένους. Κατά συνέπεια η εταιρεία δεν έχει καμία νομική ή τεκμαρτή υποχρέωση για την πληρωμή μελλοντικών παροχών με βάση αυτό το πρόγραμμα. Με βάση το πρόγραμμα καθορισμένων εισφορών, η υποχρέωση της εταιρείας (νομική ή τεκμαιρόμενη) περιορίζεται στο ποσό που έχει συμφωνηθεί να συνεισφέρει στον φορέα (π.χ. ταμείο) που διαχειρίζεται τις εισφορές και χορηγεί τις παροχές. Συνεπώς το ποσό των παροχών που θα λάβει ο εργαζόμενος προσδιορίζεται από το ποσό που καταβάλλει η εταιρεία (ή και ο εργαζόμενος) και από τις καταβληθείσες επενδύσεις των εισφορών αυτών. Η πληρωτέα εισφορά από την εταιρεία σε ένα πρόγραμμα καθορισμένων εισφορών, αναγνωρίζεται ως μία υποχρέωση μετά την αφαίρεση της εισφοράς που καταβλήθηκε και ως αντίστοιχο έξοδο. 3.12 Προγράμματα καθορισμένων παροχών Η υποχρέωση που καταχωρείται στον ισολογισμό για τα προγράμματα καθορισμένων παροχών αποτελεί την παρούσα αξία της υποχρέωσης για την καθορισμένη παροχή βάσει του ν. 2112/20 και τις μεταβολές που προκύπτουν από οποιοδήποτε αναλογιστικό κέρδος ή ζημία και το κόστος της προϋπηρεσίας. Η δέσμευση της 34
καθορισμένης παροχής υπολογίζεται ετησίως από ανεξάρτητο αναλογιστή με την χρήση της μεθόδου της προβεβλημένης πιστωτικής μονάδος (projected unit credit method). Τα αναλογιστικά κέρδη και οι ζημιές που προέρχονται από εμπειρικές αναπροσαρμογές και μεταβολές σε αναλογικές υποθέσεις χρεώνονται ή πιστώνονται μαζί με τυχόν αναβαλλόμενο φόρο που τα αφορά στα λοιπά συνολικά έσοδα. Το κόστος προϋπηρεσίας αναγνωρίζεται απευθείας στα αποτελέσματα, εκτός εάν οι μεταβολές στα συνταξιοδοτικά προγράμματα εξαρτώνται από την παραμονή των εργαζομένων στην υπηρεσία για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (ημερομηνία κατοχύρωσης). Σε αυτήν την περίπτωση, το κόστος προϋπηρεσίας αποσβένεται σε σταθερή βάση μέχρι την ημερομηνία κατοχύρωσης των παροχών. 3.13 Προβλέψεις, Ενδεχόμενες Υποχρεώσεις και Ενδεχόμενες Απαιτήσεις Προβλέψεις αναγνωρίζονται όταν η εταιρεία έχει παρούσα νομική ή τεκμαιρόμενη υποχρέωση ως αποτέλεσμα προγενέστερων γεγονότων, είναι πιθανή η εκκαθάρισή της μέσω εκροής πόρων και μία αξιόπιστη εκτίμηση της υποχρέωσης μπορεί να πραγματοποιηθεί. Οι προβλέψεις επανεξετάζονται σε κάθε ημερομηνία ισολογισμού και προσαρμόζονται έτσι ώστε να απεικονίζουν την παρούσα αξία του εξόδου που αναμένεται να χρειαστεί για την τακτοποίηση της υποχρέωσης. Αν η επίδραση της χρονικής αξίας του χρήματος είναι σημαντική, οι προβλέψεις υπολογίζονται προεξοφλώντας τις αναμενόμενες μελλοντικές ταμειακές ροές με έναν συντελεστή προ φόρων ο οποίος αντικατοπτρίζει τις τρέχουσες εκτιμήσεις της αγοράς για την χρονική αξία του χρήματος, και όπου κρίνεται απαραίτητο, τους κινδύνους που σχετίζονται συγκεκριμένα με την υποχρέωση. Οι ενδεχόμενες υποχρεώσεις δεν αναγνωρίζονται στις οικονομικές καταστάσεις αλλά γνωστοποιούνται, εκτός εάν η πιθανότητα μιας εκροής πόρων που περιλαμβάνουν οικονομικά οφέλη είναι μικρή. Ενδεχόμενες απαιτήσεις δεν αναγνωρίζονται στις οικονομικές καταστάσεις αλλά γνωστοποιούνται όταν μια εισροή οικονομικών ωφελειών είναι πιθανή. 3.14 Έσοδα Τα έσοδα αναγνωρίζονται όταν τα οικονομικά οφέλη από την παροχή υπηρεσιών ή από άλλες συναλλαγές πιθανολογείται ότι θα εισρεύσουν στην εταιρεία και τα σχετικά ποσά μπορούν να επιμετρηθούν αξιόπιστα. Έσοδα από μερίσματα λογίζονται όταν οριστικοποιείται το δικαίωμα είσπραξης από τους μετόχους με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων. Τα έσοδα τόκων αναγνωρίζονται με βάση την λογιστική αρχή του δεδουλευμένου. 3.15 Κεφάλαια Από τις διατάξεις περί νομοθεσίας των ανωνύμων εταιρειών, Κ.Ν. 2190/1920, επιβάλλονται περιορισμοί σε σχέση με τα ίδια κεφάλαια που έχουν ως εξής: Η απόκτηση ιδίων μετοχών, με εξαίρεση την περίπτωση της απόκτησης με σκοπό την διανομή τους στους εργαζομένους, δεν μπορεί να υπερβαίνει το 10% του καταβλημένου μετοχικού κεφαλαίου και δεν μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την μείωση των ιδίων κεφαλαίων σε ποσό κατώτερο από το ποσό του μετοχικού κεφαλαίου προσαυξημένου με τα αποθεματικά για τα οποία η διανομή τους απαγορεύεται από τον Νόμο. Σε περίπτωση που το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων της εταιρείας, γίνει κατώτερο από το ½ του μετοχικού κεφαλαίου το διοικητικό συμβούλιο υποχρεούται να συγκαλέσει την γενική συνέλευση, μέσα σε προθεσμία έξι μηνών από την λήξη της χρήσης, που θα αποφασίσει την λύση της εταιρείας ή την υιοθέτηση άλλου μέτρου. Όταν το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων της εταιρείας, καταστεί κατώτερο του 1/10 του μετοχικού κεφαλαίου και η γενική συνέλευση δεν λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα, η εταιρεία μπορεί να λυθεί με δικαστική απόφαση μετά από αίτηση οποιουδήποτε έχει έννομο συμφέρον. Ετησίως, αφαιρείται το 1/20 τουλάχιστον των καθαρών κερδών, προς σχηματισμό του τακτικού αποθεματικού, το οποίο χρησιμοποιείται αποκλειστικά προς εξίσωση, προ πάσης διανομής μερίσματος, του τυχόν χρεωστικού 35
υπολοίπου του λογαριασμού αποτελέσματα εις νέον. Ο σχηματισμός του αποθεματικού αυτού καθίσταται προαιρετικός, όταν το ύψος του φθάσει το 1/3 του μετοχικού κεφαλαίου. Η καταβολή ετησίου μερίσματος στους μετόχους σε μετρητά, και σε ποσοστό 35% τουλάχιστον των καθαρών κερδών, μετά την αφαίρεση του τακτικού αποθεματικού και του καθαρού αποτελέσματος από την επιμέτρηση περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων στην εύλογη αξία τους, είναι υποχρεωτική. Αυτό δεν έχει εφαρμογή, αν έτσι αποφασισθεί από την γενική συνέλευση των μετόχων με πλειοψηφία τουλάχιστον 65% του καταβλημένου μετοχικού κεφαλαίου. Στην περίπτωση αυτή, το μη διανεμηθέν μέρισμα μέχρι τουλάχιστον ποσοστού 35% επί των κατά τα ανωτέρω καθαρών κερδών, εμφανίζεται σε ειδικό λογαριασμό αποθεματικού προς κεφαλαιοποίηση, εντός τετραετίας με την έκδοση νέων μετοχών που παραδίδονται δωρεάν στους δικαιούχους μετόχους. Τέλος, με πλειοψηφία τουλάχιστον 70% του καταβλημένου μετοχικού κεφαλαίου, η Γενική Συνέλευση των μετόχων, μπορεί να αποφασίζει την μη διανομή μερίσματος. H εταιρεία συμμορφώνεται πλήρως με τις σχετικές διατάξεις που επιβάλλονται από την νομοθεσία σε σχέση με τα ίδια κεφάλαια. 36
4. Σημειώσεις επί των στοιχείων των καταστάσεων οικονομικής θέσης και συνολικών εσόδων 4.1 Ενσώματα πάγια στοιχεία Στους πίνακες που ακολουθούν παρέχεται επεξήγηση σχετικά με τη διαμόρφωση της αξίας κτήσεως και των αποσβέσεων κατά την 31/12/2016 και 31/12/2015 για τον όμιλο και την εταιρεία. Ποσά σε ' Κτίρια ΟΜΙΛΟΣ Μεταφορικά μέσα Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός Ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση Σύνολο Κόστος κτήσης την 1/1/2015 77.685,15 0,00 1.214.796,12 18.450,00 1.310.931,27 μείον: Συσσωρευμένες αποσβέσεις 1/1/2015 (59.897,17) 0,00 (1.009.872,40) 0,00 (1.069.769,57) Καθαρή λογιστική αξία την 1/1/2015 17.787,98 0,00 204.923,72 18.450,00 241.161,70 Προσθήκες 2015 1.510,00 0,00 326.044,52 0,00 327.554,52 Μεταφορές 2015 0,00 0,00 0,00 (18.450,00) (18.450,00) Αποσβέσεις χρήσης 2015 (12.935,33) 0,00 (100.418,77) 0,00 (113.354,10) Κόστος κτήσης την 31/12/2015 79.195,15 0,00 1.540.840,64 0,00 1.620.035,79 μείον: Συσσωρευμένες αποσβέσεις 31/12/2015 (72.832,50) 0,00 (1.110.291,17) 0,00 (1.183.123,67) Καθαρή λογιστική αξία την 31/12/2015 6.362,65 0,00 430.549,47 0,00 436.912,12 Προσθήκες 2016 322.137,54 15.000,00 364.765,09 0,00 701.902,63 Πωλήσεις - Μειώσεις 2016 0,00 0,00 (700,00) 0,00 (700,00) Αποσβέσεις χρήσης 2016 (7.059,00) (203,28) (117.364,93) 0,00 (124.627,21) Αποσβέσεις πωληθέντων-διαγραφέντων 2016 0,00 0,00 253,92 0,00 253,92 Κόστος κτήσης την 31/12/2016 401.332,69 15.000,00 1.811.364,32 0,00 2.227.697,01 μείον: Συσσωρευμένες αποσβέσεις (79.891,50) (203,28) (1.133.860,77) 0,00 (1.213.955,64) Καθαρή λογιστική αξία την 31/12/2016 321.441,19 14.796,72 677.503,55 0,00 1.013.741,37 Ποσά σε ' Κτίρια ΕΤΑΙΡΕΙΑ Μεταφορικά μέσα Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός Ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση Σύνολο Κόστος κτήσης την 1/1/2015 77.685,15 0,00 1.044.622,32 0,00 1.122.307,47 μείον: Συσσωρευμένες αποσβέσεις (59.897,17) 0,00 (980.400,03) 0,00 1/1/2015 (1.040.297,20) Καθαρή λογιστική αξία την 1/1/2015 17.787,98 0,00 64.222,29 0,00 82.010,27 Προσθήκες 2015 1.510,00 0,00 7.568,81 0,00 9.078,81 Αποσβέσεις χρήσης 2015 (12.935,33) 0,00 (21.956,38) 0,00 (34.891,71) Κόστος κτήσης την 31/12/2015 79.195,15 0,00 1.052.191,13 0,00 1.131.386,28 μείον: Συσσωρευμένες αποσβέσεις (72.832,50) 0,00 (1.002.356,41) 0,00 31/12/2015 (1.075.188,91) Καθαρή λογιστική αξία την 31/12/2015 6.362,65 0,00 49.834,72 0,00 56.197,37 Προσθήκες 2016 322.137,54 0,00 308.192,42 0,00 630.329,96 Αποσβέσεις χρήσης 2016 (7.059,00) 0,00 (16.452,02) 0,00 (23.511,02) Κόστος κτήσης την 31/12/2016 401.332,69 0,00 1.360.383,55 0,00 1.761.716,24 μείον: Συσσωρευμένες αποσβέσεις (79.891,50) 0,00 (1.018.808,43) 0,00 (1.098.700,02) Καθαρή λογιστική αξία την 31/12/2016 321.441,19 0,00 341.575,12 0,00 663.016,22 Τα ενσώματα πάγια στοιχεία είναι ελεύθερα βαρών. 37
4.2 Ασώματα Πάγια στοιχεία Το κονδύλι Ασώματα Περιουσιακά στοιχεία αφορά κυρίως σε λογισμικά προγράμματα Ηλεκτρονικών Υπολογιστών που χρησιμοποιούνται από την εταιρεία. Οι λογιστικές αξίες των ασώματων ακινητοποιήσεων του Ομίλου κατά τις χρήσεις 2016 και 2015 έχουν ως ακολούθως: Ποσά σε ' ΟΜΙΛΟΣ Ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση Λογισμικό Σύνολο Κόστος κτήσης την 1/1/2015 940.288,32 4.034.733,21 4.975.021,53 μείον: Συσσωρευμένες αποσβέσεις 1/1/2015 0,00 (2.179.437,19) (2.179.437,19) Καθαρή λογιστική αξία την 1/1/2015 940.288,32 1.855.296,02 2.795.584,34 Προσθήκες 2015 475.078,15 158.305,59 633.383,74 Μεταφορές 2015 (18.450,00) 18.450,00 0,00 Αποσβέσεις χρήσης 2015 0,00 (517.605,93) (517.605,93) Κόστος κτήσης την 31/12/2015 1.396.916,47 4.211.488,80 5.608.405,27 μείον: Συσσωρευμένες αποσβέσεις 31/12/2015 0,00 (2.697.043,12) (2.697.043,12) Καθαρή λογιστική αξία την 31/12/2015 1.396.916,47 1.514.445,68 2.911.362,15 Προσθήκες 2016 1.132.468,32 406.532,03 1.539.000,35 Μεταφορές 2016 (1.396.916,40) 1.396.916,40 0,00 Αποσβέσεις χρήσης 2016 0,00 (661.361,58) (661.361,58) Κόστος κτήσης την 31/12/2016 1.132.468,39 6.014.937,23 7.147.405,62 μείον: Συσσωρευμένες αποσβέσεις 0,00 (3.358.404,70) (3.358.404,77) Καθαρή λογιστική αξία την 31/12/2016 1.132.468,39 2.656.532,53 3.789.000,85 Οι προσθήκες ασώματων πάγιων στοιχείων οφείλονται σε ανάπτυξη συστημάτων λογισμικού με σκοπό την ενεργοποίηση και την επέκταση υπηρεσιών σε ήδη υπάρχοντα και νέα τμήματα της αγοράς. Η διοίκηση του Ομίλου έχει εκτελέσει έλεγχο απομείωσης της αξίας των άυλων παγίων τα οποία έχουν αναπτυχθεί εντός του Ομίλου με την κεφαλαιοποίηση των σχετικών δαπανών ανάπτυξης αυτών και τα οποία βρίσκονται σε λειτουργία κατά την τρέχουσα χρήση. Από τον έλεγχο αυτό δεν προέκυψε ανάγκη απομείωσης της αξίας των άυλων αυτών παγίων καθώς η παρούσα αξία των μελλοντικών εισροών υπερβαίνει την αναπόσβεστη αξία αυτών όπως αυτή εμφανίζεται στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου. Οι λογιστικές αξίες των ασώματων ακινητοποιήσεων σε επίπεδο εταιρείας κατά τις χρήσεις 2016 και 2015 έχουν ως ακολούθως: Ποσά σε ' ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση Λογισμικό Σύνολο Κόστος κτήσης την 1/1/2015 221.811,47 1.426.059,41 1.647.870,88 μείον: Συσσωρευμένες αποσβέσεις 1/1/2015 0,00 (896.966,09) (896.966,09) Καθαρή λογιστική αξία την 1/1/2015 221.811,47 529.093,32 750.904,79 Προσθήκες 2015 262.661,96 4.293,92 266.955,88 Αποσβέσεις χρήσης 2015 0,00 (145.234,63) (145.234,63) Κόστος κτήσης την 31/12/2015 484.473,43 1.430.353,33 1.914.826,76 μείον: Συσσωρευμένες αποσβέσεις 31/12/2015 0,00 (1.042.200,72) (1.042.200,72) Καθαρή λογιστική αξία την 31/12/2015 484.473,43 388.152,61 872.626,04 Προσθήκες 2016 375.226,72 458,58 375.685,30 Μεταφορές 2016 (484.473,43) 484.473,43 0,00 Αποσβέσεις χρήσης 2016 0,00 (234.475,63) (234.475,63) Κόστος κτήσης την 31/12/2016 375.226,72 1.915.285,34 2.290.512,06 μείον: Συσσωρευμένες αποσβέσεις 0,00 (1.276.676,35) (1.276.676,35) Καθαρή λογιστική αξία την 31/12/2016 375.226,72 638.608,99 1.013.835,71 38
4.3 Επενδύσεις σε θυγατρικές & συγγενείς εταιρείες Οι επενδύσεις της εταιρείας σε θυγατρικές αναλύονται ως εξής: ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Μετοχές μη εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εσωτερικού 0,00 0,00 2.000.000,00 2.000.000,00 Συμετοχές σε Α.Ε. Εσωτερικού 0,00 0,00 3.500.040,00 2.500.020,00 Συμετοχές σε εταιρείες Εσωτερικού Elorus 197.500,95 0,00 197.500,95 0,00 Σύνολο 197.500,95 0,00 5.697.540,95 4.500.020,00 Δομή του Ομίλου Θυγατρική Εταιρεία 2016 2015 VIVA ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΛΗΡΩΜΩΝ A.E. 2.000.000,00 2.000.000,00 VIVA ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Α.Ε. 3.500.040,00 2.500.020,00 ELORUS PRIVATE COMPANY 197.500,95 0,00 Συνολική επένδυση σε θυγατρικές 5.697.540,95 4.500.020,00 Συνοπτικά οικονομικά στοιχεία Θυγατρικών Εταιρειών κατά την 31/12/2016 Επωνυμία VIVA ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΛΗΡΩΜΩΝ A.E. VIVA ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Α.Ε. ELORUS PRIVATE COMPANY Χώρα Εγκ/σης Αξία κτήσης Περιουσιακά στοιχεία Υποχρεώσεις Έσοδα Κέρδη/(ζημίες) συμμετοχής Ποσοστό συμμετοχής Ελλάδα 2.000.000,00 29.696.791,29 26.390.509,82 9.823.648,60 815.963,18 100% Ελλάδα 3.500.040,00 7.680.816,59 4.547.590,98 5.793.987,67 (332.150,16) 100% Ελλάδα 200.000,00 1.605,33 2.951,37 54.580,69 (17.919,49) 20% Οι εταιρείες VIVA ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΑΕ και VIVA ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΑΕ ενοποιούνται με την μέθοδο της ολικής ενοποίησης ενώ η εταιρεία ELORUS PRIVATE COMPANY με την μέθοδο της καθαρής θέσης. Η Elorus είναι μια νεοφυής εταιρεία τεχνολογίας που δραστηριοποιείται στον κλάδο του fintech. Αναπτύσσει σύγχρονες μεθόδους οργάνωσης των οικονομικών για ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις. Μέσω μιας διαδικτυακής εφαρμογής ηλεκτρονικής τιμολόγησης, οι επαγγελματίες μπορούν μεταξύ άλλων να εκδίδουν ηλεκτρονικά τιμολόγια, να δέχονται ηλεκτρονικές πληρωμές, να καταγράφουν τα έξοδά τους και να παρακολουθούν τη ρευστότητά της επιχείρησής τους. 4.4 Αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση Ο αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος υπολογίζεται επί των προσωρινών διαφορών, με την χρησιμοποίηση των φορολογικών συντελεστών που αναμένεται να ισχύουν στην Ελλάδα, όπου δραστηριοποιείται η εταιρεία και ο Όμιλος. Τα ποσά που εμφανίζονται στον Ισολογισμό εκτιμάται ότι θα ανακτηθούν ή θα διακανονιστούν μετά την 31/12/2016. Για τον υπολογισμό της αναβαλλόμενης φορολογίας ο φορολογικός συντελεστής της χρήσης 2016 ανέρχεται σε 29%. 39
ΟΜΙΛΟΣ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Απαιτήσεις Υποχρεώσεις Απαιτήσεις Υποχρεώσεις Έσοδο / (Έξοδο) Έσοδο / (Έξοδο) Άυλα περιουσιακά στοιχεία 192,80 0,00 192,80 0,00 0,00 0,00 Ενσώματα Πάγια 10.422,85 0,00 10.422,85 0,00 0,00 280,24 Δεδουλευμένα αλλά μη τιμολ. Έσοδα 0,00 (17.400,00) 0,00 0,00 (17.400,00) 0,00 Υποχρεώσεις παροχών προσωπικού λόγω εξόδου 66.715,06 0,00 28.106,78 0,00 20.239,97 14.515,08 από την υπηρεσία Απομείωση απαίτησης 76.562,34 0,00 38.783,58 0,00 37.778,77 3.256,58 Αποτέλεσμα ELORUS 724,72 0,00 0,00 0,00 724,72 0,00 Διαφορά φορολογικού συντελεστή στις χρήσεις 29.989,21 0,00 29.989,21 0,00 0,00 23.365,36 Τόκοι Ομολογιακού δανείου 11.232,16 0,00 11.232,16 0,00 0,00 0,00 Αναγνώριση φορολογικής ζημιάς 275.877,89 0,00 260.417,01 0,00 15.460,88 134.506,08 Σύνολο 471.717,03 (17.400,00) 379.144,39 0,00 56.804,33 175.923,34 Συμψηφισμός (41.228,43) 17.400,00 (12.482,76) 0,00 0,00 0,00 Αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση/ (υποχρέωση) 430.488,60 0,00 366.661,63 0,00 Φόρος στα λοιπά έσοδα (7.022,64) 12.482,76 Φόρος στην κατάσταση αποτελεσμάτων) 63.826,97 163.440,58 ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Απαιτήσεις Υποχρεώσεις Απαιτήσεις Υποχρεώσεις Έσοδο / (Έξοδο) Έσοδο / (Έξοδο) Άυλα περιουσιακά στοιχεία 172,80 0,00 172,80 0,00 0,00 0,00 Δεδουλευμένα αλλά μη τιμολ. Έσοδα 0,00 (17.400,00) 0,00 0,00 (17.400,00) 0,00 Υποχρεώσεις παροχών προσωπικού λόγω εξόδου 11.985,25 0,00 10.337,18 0,00 1.456,96 2.393,66 από την υπηρεσία Απομείωση απαίτησης 23.605,31 0,00 21.959,12 0,00 2.370,91 8.143,82 Αποτέλεσμα ELORUS 724,72 0,00 0,00 0,00 724,72 0,00 Διαφορά φορολογικού συντελεστή στις χρήσεις 23.204,83 0,00 23.204,83 0,00 0,00 16.687,12 Τόκοι Ομολογιακού δανείου 11.232,16 0,00 11.232,16 0,00 0,00 0,00 Αναγνώριση φορολογικής ζημιάς 116.681,17 0,00 176.016,42 0,00 (59.335,25) 71.076,22 Σύνολο 187.606,24 (17.400,00) 242.922,51 0,00 (72.907,38) 98.300,81 Συμψηφισμός (24.189,77) 17.400,00 (6.789,77) 0,00 0,00 0,00 Αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση/ (υποχρέωση) 163.416,47 0,00 236.132,74 0,00 Φόρος στα λοιπά έσοδα (191,11) 6.789,77 Φόρος στην κατάσταση αποτελεσμάτων (72.716,27) 91.511,04 40
Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις που προκύπτουν από αχρησιμοποίητες φορολογικές ζημίες προς συμψηφισμό σε μελλοντικές χρήσεις αναγνωρίζονται μόνο εφόσον είναι πιθανό ότι θα συμψηφιστούν μελλοντικά με φορολογικά κέρδη. Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις που αναγνωρίστηκαν για αχρησιμοποίητες φορολογικές ζημίες ανήλθαν σε 75 χιλ. ευρώ την 31 Δεκεμβρίου του 2016 (31 Δεκεμβρίου 2015 175 χιλ. ευρώ), καθώς, η διοίκηση κρίνει ως πιθανό ότι οι ζημίες αυτές θα συμψηφιστούν με μελλοντικά φορολογικά κέρδη. Ο βασικός φορολογικός συντελεστής για τις Ανώνυμες Εταιρείες στην Ελλάδα για το 2016 ανέρχεται σε 29% παραμένοντας αμετάβλητος από το 2015. 4.5 Λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις Οι λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις για τον Όμιλο και την Εταιρεία, αναλύονται ως εξής: ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Εγγυήσεις μισθωμένων κτιρίων 79.000,00 21.100,00 79.000,00 21.100,00 Εγγυήσεις μισθωμένων μεταφροικών μέσων 8.283,24 12.032,28 8.283,24 12.032,28 Εγγυήσεις ΔΕΗ 555,00 1.263,00 0,00 708,00 Λοιπές εγγυήσεις 381,00 381,00 381,00 381,00 Σύνολο 88.219,24 34.776,28 87.664,24 34.221,28 4.6 Αποθέματα Τα αποθέματα αναλύονται ως εξής: ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Εμπορεύματα 1.298.051,55 392.960,61 0,00 0,00 Σύνολο 1.298.051,55 392.960,61 0,00 0,00 Αφορούν πλαστικές προπληρωμένες κάρτες, μηχανήματα POS καθώς και κάρτες ανανέωσης χρόνου ομιλίας κινητής τηλεφωνίας της θυγατρικής Viva Services, τα οποία θα πωληθούν σε πελάτες στη χρήση 2017. Πιο συγκεκριμένα η αξία των αποθεμάτων αναλύεται ως εξής: Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 Κωδικοί ανανέωσης χρόνου ομιλίας κινητής τηλεφωνίας 70.129,02 39.596,55 Μηχανήματα POS 1.147.862,00 243.566,01 Χρεωστικές κάρτες 76.841,12 106.578,65 Συσκευες Voip 3.219,41 3.219,41 Σύνολο 1.298.051,55 392.960,62 4.7 Πελάτες και λοιπές εμπορικές απαιτήσεις Στο κονδύλι «Πελάτες και λοιπές εμπορικές Απαιτήσεις» εμφανίζονται τα χρεωστικά υπόλοιπα των πελατών που προέρχονται από την κύρια δραστηριότητα της εταιρείας και του Ομίλου. ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Πελάτες εσωτερικού 1.306.874,77 1.258.170,42 150.551,34 518.015,41 Πελάτες Εξωτερικού 168.030,80 40.120,23 38.679,00 39.043,00 Σύνολο 1.474.905,57 1.298.290,65 189.230,34 557.058,41 Μείον: Πρόβλεψη απομείωσης εμπορικών απαιτήσεων (197.750,19) (172.617,69) (102.835,15) (92.702,65) Σύνολο 1.277.155,38 1.125.672,96 86.395,19 464.355,76 41
Οι απαιτήσεις από πελάτες δεν συνιστούν τοκοφόρους λογαριασμούς και συνήθως διακανονίζονται, κατά τη συνήθη πορεία των δραστηριοτήτων του Ομίλου και της Εταιρείας, εντός σύντομου χρονικού διαστήματος. Για όλες τις απαιτήσεις της εταιρείας έχει πραγματοποιηθεί εκτίμηση των ενδείξεων για πιθανή απομείωση τους. Ορισμένες από τις απαιτήσεις έχουν υποστεί απομείωση. Για τις απαιτήσεις αυτές η εταιρεία έχει σχηματίσει πρόσθετη πρόβλεψη για τη χρήση 2016. Οι απαιτήσεις που έχουν υποστεί απομείωση αφορούν κυρίως σε πελάτες της εταιρείας οι οποίοι αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες και τα υπόλοιπά τους εκτιμούνται ως μη ανακτήσιμα. Η χρονολογική ανάλυση των απαιτήσεων που έχουν απομειωθεί έχει ως εξής: ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Ημέρες 60-90 0,00 0,00 0,00 0,00 91-120 0,00 0,00 0,00 0,00 121-180 0,00 0,00 0,00 0,00 181-365 0,00 0,00 0,00 0,00 >365 (197.750,19) (172.617,69) (102.835,15) (92.702,65) Σύνολο (197.750,19) (172.617,69) (102.835,15) (92.702,65) Η κίνηση των σχηματιζόμενων προβλέψεων για τον όμιλο και την εταιρεία είναι η εξής: ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Υπόλοιπο έναρξης περιόδου 172.617,69 148.991,57 92.702,65 69.076,53 Χρησιμοποίηση πρόβλεψης 0,00 0,00 0,00 0,00 Σχηματισμός νέας πρόβλεψης 25.132,50 23.626,12 10.132,50 23.626,12 Υπόλοιπο τέλους περιόδου 197.750,19 172.617,69 102.835,15 92.702,65 Το σύνολο των ανωτέρω απαιτήσεων θεωρείται πως είναι βραχυπρόθεσμης λήξης. Η εύλογη αξία αυτών των βραχυπρόθεσμων χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων δεν καθορίζεται ανεξάρτητα καθώς η λογιστική αξία θεωρείται πως προσεγγίζει την εύλογη αξία τους. 4.8 Προκαταβολές σε προμηθευτές Το συγκεκριμένο κονδύλι αποτελείται από τα χρεωστικά υπόλοιπα των προμηθευτών του Ομίλου και της Εταιρείας και έχει υπόλοιπο την 31/12/2016 ποσό ευρώ 1.348.175,13και 35.912,78 αντίστοιχα έναντι ποσών 540.933,29 και 19.366,33 για τη χρήση 2015. 4.9 Απαιτήσεις από φόρους Η ανάλυση του κονδυλίου έχει ως ακολούθως: ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Ελληνικό Δημόσιο - Απαιτήσεις για Φόρο Εισοδήματος 300.308,43 119.527,75 42.422,70 33.452,70 Παρακρατούμενοι φόροι από τόκους τραπεζών 31.375,14 10.141,30 16,21 3,72 Λοιποί φόροι 0,09 0,09 0,00 0,00 Απαιτήσεις από πιστωτικό ΦΠΑ 184.210,64 0,00 0,00 0,00 Σύνολο 515.894,30 129.669,14 42.438,91 33.456,42 42
4.10 Λοιπές τρέχουσες απαιτήσεις Στο κονδύλι «λοιπές τρέχουσες απαιτήσεις» περιλαμβάνονται: ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Λοιποί χρεώστες 2.003.607,40 513.948,47 8.288,00 35.224,00 Προκαταβολές προσωπικού 17.748,59 5.000,00 0,00 0,00 Απαιτήσεις από μέλη ΔΣ 28.259,10 31.708,41 2.280,21 2.280,21 Προπληρωθέντα Έξοδα Επόμενου έτους 340.211,19 23.394,13 19.587,82 952,50 Ενοίκια ΣΕΚΕΕ 30.098,00 0,00 30.098,00 0,00 Δεδουλευμένα αλλά μη τιμολογημένα έσοδα 188.875,54 221.269,47 60.000,00 138.079,45 Απαιτήση επιστροφής πιστωτικού ΦΠΑ 202.607,32 0,00 182.486,15 0,00 Σύνολο 2.811.407,14 795.320,48 302.740,18 176.536,16 Η κίνηση των σχηματιζόμενων προβλέψεων για τον όμιλο και την εταιρεία είναι η εξής: ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Υπόλοιπο έναρξης περιόδου 0,00 0,00 0,00 0,00 Χρησιμοποίηση πρόβλεψης 0,00 0,00 0,00 0,00 Σχηματισμός νέας πρόβλεψης 70.000,00 0,00 0,00 0,00 Υπόλοιπο τέλους περιόδου 70.000,00 0,00 0,00 0,00 4.11 Χρηματικά διαθέσιμα Τα διαθέσιμα του Ομίλου και της εταιρείας αναλύονται όπως παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα: ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Καταθέσεις όψεως σε τράπεζες 25.498.428,76 23.045.865,35 10.832,52 8.154,68 Κεντρικό ταμείο 15.729,19 6.602,98 0,00 0,00 Σύνολο 25.514.157,95 23.052.468,33 10.832,52 8.154,68 Τα ανωτέρω ποσά αφορούν καταθέσεις σε αναγνωρισμένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του εσωτερικού και του εξωτερικού. 4.12 Μετοχικό κεφάλαιο Το μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας ανέρχεται σε 940.000,00 ευρώ και αποτελείται από εννιακόσιες σαράντα χιλιάδες (940.000) κοινές μετοχές ονομαστικής αξίας ευρώ 1,00 η κάθε μία, αυξημένο κατά 80.573 ευρώ σε σχέση με την προηγούμενη χρήση. Η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου πραγματοποιήθηκε με έκδοση 80.573 νέων μετοχών ονομαστικής αξίας 1,00 και τιμή διάθεσης 37,24. Οι νέες μετοχές εξαγοράστηκαν από τις NODIMERO HOLDINGS LIMITED και TILFORD MARINE INVESTMENTS σε μετοχές, οι οποίες και κάλυψαν 100% το ποσό της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου. Όλες οι εκδοθείσες μετοχές έχουν εξοφληθεί πλήρως, παρέχουν τα ίδια δικαιώματα στην λήψη μερισμάτων και στην αποπληρωμή κεφαλαίου και αντιπροσωπεύουν μία ψήφο στην Γενική Συνέλευση των μετόχων της Εταιρείας. 43
Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 Αριθμός μετοχών που έχουν εγκριθεί Αριθμός μετοχών Ονομαστική αξία Αριθμός μετοχών Ονομαστική αξία Κοινές ονομαστικές 940.000,00 1,00 859.427,00 1,00 Προνομιούχες 0,00 0,00 0,00 0,00 Πλήρως εξοφλημένες μετοχές Κοινές ονομαστικές 940.000,00 1,00 859.427,00 1,00 Προνομιούχες 0,00 0,00 0,00 0,00 4.13 Υπέρ το άρτιο Το κονδύλι «Υπέρ το άρτιο» για τον Όμιλο και την Εταιρεία συνολικού ποσού 5.812.538,52 ευρώ προέκυψε από τις διαδοχικές αυξήσεις των μετοχικών κεφαλαίων των εταιρειών και την έκδοση νέων μετοχών σε τιμή διάθεσης μεγαλύτερη της ονομαστικής αξίας. Συγκεκριμένα εκδόθηκαν 80.573 νέες μετοχές ονομαστικής αξίας 1,00 και με τιμή διάθεσης 37,24. Το υπερβάλλον ποσό σχημάτισε τη μεταβολή του κονδυλίου κατά την κλειόμενη χρήση. 4.14 Αποθεματικά Το κονδύλι «Αποθεματικά» για τον Όμιλο και την Εταιρεία αναλύεται ως ακολούθως: Ποσά σε ' ΟΜΙΛΟΣ Τακτικό αποθεματικό Αποθεματικό μετατρέψιμου ομολογιακού δανείου Αφορολόγητα αποθεματικά Σύνολο Υπόλοιπο την 1/1/2015 163.161,19 407.963,94 180.000,00 751.125,13 Σχηματισμός αποθεματικών 1.141,33 0,00 0,00 1.141,33 Έκδοση ομολογιακού δανείου 0,00 (423.284,04) 0,00 (423.284,04) Υπόλοιπο την 31/12/2015 164.302,52 (15.320,10) 180.000,00 328.982,42 Σχηματισμός αποθεματικών 23.521,10 (805,73) 0,00 22.715,37 Έκδοση ομολογιακού δανείου 0,00 0,00 0,00 0,00 Υπόλοιπο την 31/12/2016 187.823,62 (16.125,83) 180.000,00 351.697,79 Ποσά σε ' ΕΤΑΙΡΕΙΑ Τακτικό αποθεματικό Αποθεματικό μετατρέψιμου ομολογιακού δανείου Αφορολόγητα αποθεματικά Σύνολο Υπόλοιπο την 1/1/2015 137.391,69 407.963,94 180.000,00 725.355,63 Σχηματισμός αποθεματικών - - - - Μετατροπή Ομολογιακού Δανείου σε μετοχές - (407.963,94) - (407.963,94) Υπόλοιπο την 31/12/2015 137.391,69-180.000,00 317.391,69 Σχηματισμός αποθεματικών - (805,73) - (805,73) Έκδοση ομολογιακού δανείου Υπόλοιπο την 31/12/2016 137.391,69 (805,73) 180.000,00 316.585,96 - Τα αποθεματικά παραμένουν αφορολόγητα εφόσον δεν διανέμονται, αλλιώς φορολογούνται με τις γενικές διατάξεις. 44
4.15 Κέρδη εις νέον Τα κέρδη εις νέο προέρχονται από παρακρατηθέντα κέρδη παρελθουσών χρήσεων και από τις λογιστικές διαφορές προσαρμογής των βιβλίων στα Δ.Π.Χ.Α. μειωμένα κατά τα σχηματισθέντα αποθεματικά. Η κίνηση του κονδυλίου το 2016 απεικονίζεται αναλυτικά στον εταιρικό και τον ενοποιημένο πίνακα Μεταβολής Ιδίων Κεφαλαίων. 4.16 Δανεισμός Ο δανεισμός του Ομίλου και της Εταιρείας αναλύεται ως εξής: ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Βραχυπρόθεσμα δάνεια 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Βραχυπρόθεσμα δάνεια (κεφάλαιο κίνησης) 1.025.000,00 3.093.271,26 196.000,00 2.262.211,05 Σύνολο βραχυπρόθεσμων δανείων 1.025.000,00 3.093.271,26 196.000,00 2.262.211,05 Σύνολο δανείων 1.025.000,00 3.093.271,26 196.000,00 2.262.211,05 Οι ημερομηνίες λήξης του συνόλου των δανείων έχουν ως εξής: Δανεισμός την 31/12/2016 ΟΜΙΛΟΣ Μακροπρόθεσμα Δάνεία Υποχρεώσεις Χρηματοδοτικών Μισθώσεων Βραχυπρόθεσμα Δάνεια (Κεφάλαιο κίνηση) Σύνολο 1 έτος και λιγότερο 0,00 0,00 1.025.000,00 1.025.000,00 Μεταξύ 1 και 5 ετών 0,00 0,00 0,00 0,00 Άνω των 5 ετών 0,00 0,00 0,00 0,00 Σύνολο 0,00 0,00 1.025.000,00 1.025.000,00 Δανεισμός την 31/12/2015 Μακροπρόθεσμα Δάνεία ΟΜΙΛΟΣ Υποχρεώσεις Χρηματοδοτικών Μισθώσεων Βραχυπρόθεσμα Δάνεια (Κεφάλαιο κίνησης) Σύνολο 1 έτος και λιγότερο 0,00 0,00 3.093.271,26 3.093.271,26 Μεταξύ 1 και 5 ετών 0,00 0,00 0,00 0,00 Άνω των 5 ετών 0,00 0,00 0,00 0,00 Σύνολο 0,00 0,00 3.093.271,26 3.093.271,26 Δανεισμός την 31/12/2016 ΕΤΑΙΡΕΙΑ Μακροπρόθεσμα Δάνεία Υποχρεώσεις Χρηματοδοτικών Μισθώσεων Βραχυπρόθεσμα Δάνεια (Κεφάλαιο κίνηση) Σύνολο 1 έτος και λιγότερο - - 196.000,00 196.000,00 Μεταξύ 1 και 5 ετών - - - 0,00 Άνω των 5 ετών - - - 0,00 Σύνολο 0,00 0,00 196.000,00 196.000,00 Δανεισμός την 31/12/2015 ΕΤΑΙΡΕΙΑ Μακροπρόθεσμα Δάνεία Υποχρεώσεις Χρηματοδοτικών Μισθώσεων Βραχυπρόθεσμα Δάνεια (Κεφάλαιο κίνηση) Σύνολο 1 έτος και λιγότερο - - 2.262.211,05 2.262.211,05 Μεταξύ 1 και 5 ετών - - - 0,00 Άνω των 5 ετών - - - 0,00 Σύνολο 0,00 0,00 2.262.211,05 2.262.211,05 45
Tα δάνεια αναφέρονται σε βραχυπρόθεσμο δανεισμό από εμπορικές τράπεζες εσωτερικού με μεσοσταθμικό σταθερό επιτόκιο 5,5% (2015: 5,5%). 4.17 Πρόβλεψη για αποζημίωση προσωπικού Οι υποχρεώσεις για αποζημίωση προσωπικού προσδιορίσθηκαν μέσω αναλογιστικής μελέτης που διενεργήθηκε από αναλογιστή, οποίος και παρέδωσε σχετική μελέτη στην εταιρεία. Παραδοχές αναλογιστικής μελέτης Παραδοχές αναλογιστικής μελέτης 01/01/2016-31/12/2016 Τεχνικό επιτόκιο 1,50% Μελλοντικές αυξήσεις μισθών 0,50% Πληθωρισμός 1,80% Καθαρό ποσοστό αποχωρήσεων 0,00% Την 31/12/2016 η εταιρεία είχε 11 άτομα προσωπικό και ο Όμιλος είχε 181 άτομα. Την 31/12/2015 η εταιρεία είχε 11 άτομα προσωπικό και ο Όμιλος 158 άτομα. Το ποσό της υποχρέωσης που αναγνωρίζεται στις οικονομικές καταστάσεις της Εταιρείας και του Ομίλου είναι: ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Υποχρέωση παροχών για αποζημίωση προσωπικού 168.299,00 74.290,00 30.004,00 24.321,00 Καθαρή υποχρέωση αναγνωρισμένη στον ισολογισμό 168.299,00 74.290,00 30.004,00 24.321,00 Σύμφωνα με το αναθεωρημένο ΔΛΠ 19, η υποχρέωση για τις παροχές προς τους εργαζόμενους που αναγνωρίζεται στον ισολογισμό είναι ίση με την αναλογιστική υποχρέωση κατά την ημερομηνία υπολογισμού (παράγραφος 63). Σύμφωνα επίσης με το αναθεωρημένο ΔΛΠ 19 (παράγραφος 141), η υποχρέωση για τις παροχές προς τους εργαζόμενους που αναγνωρίζεται στον ισολογισμό τέλους χρήσης είναι ίση με την υποχρέωση ισολογισμού αρχής χρήσης μετά την επίδραση των εξής: κανονικό κόστος κόστος τόκου εισφορές συμμετεχόντων και εργοδοτών παροχές πληρωθείσες κέρδη και ζημιές από περικοπές μεταβολές στην αναλογιστική υποχρέωση ή στα περιουσιακά στοιχεία του προγράμματος μεταβολές στους δείκτες ισοτιμίας για τον υπολογισμό των περιουσιακών στοιχείων του προγράμματος σε περίπτωση χρήσης διαφορετικού νομίσματος από αυτό της χώρας στην οποία βρίσκεται η υποκείμενη εταιρεία, κτλ. Σύμφωνα με το αναθεωρημένο ΔΛΠ 19 στην Κατάσταση Αναγνωρισμένων Κερδών και (Ζημιών) (Other Comprehensive Income OCI) αναγνωρίζονται εξ ολοκλήρου τα αναλογιστικά κέρδη / (ζημιές) που προκύπτουν σε κάθε χρήση. Το ποσό που καταχωρείται στα Ίδια Κεφάλαια (OCI), ανέρχεται στο ποσό των -24.216,00ευρώ για τον Όμιλο και -659,00 ευρώ για την Εταιρεία. Λογιστικές Απεικονίσεις Κατά την 16η Ιουνίου 2011 το Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων (IASB) προέβη στην τροποποίηση του προτύπου IAS19. 46
Το αναθεωρημένο πρότυπο IAS19 ισχύει για οικονομικές περιόδους που ξεκινούν την 1/1/2013 και μετά. Συνεπώς, για τη χρήση 2016 οι λογιστικές απεικονίσεις καταρτίστηκαν σύμφωνα με το IAS19. ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Έναρξη υποχρέωσης καθορισμένων παροχών 74.290,00 80.386,00 24.321,00 39.480,00 Κόστος τρέχουσας απασχόλησης 68.308,00 34.126,00 4.538,00 7.070,00 Κόστος τόκων 1.485,00 2.411,00 486,00 1.184,00 Αναλογιστικό (κέρδος) / ζημιά 24.216,00 (42.633,00) 659,00 (23.413,00) Υποχρέωση καταχωρημένη στον ισολογισμό 168.299,00 74.290,00 30.004,00 24.321,00 4.17.1 Λοιπές προβλέψεις Το κονδύλι συνολικού ποσού 26.335,37 για τον Όμιλο και 8.297,11 αντίστοιχα για την εταιρεία αφορά πρόβλεψη για ανέλεγκτες φορολογικά χρήσεις. Την προηγούμενη χρήση τα αντίστοιχα ποσά ήταν 30.791,38 για τον Όμιλο και 12.753,12 για την Εταιρεία. 4.18 Λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Το ποσό των 122.248,00 είχε δοθεί στην μητρική εταιρεία από την θυγατρική εταιρεία VIVA PAYMENTS A.E. ως εγγύηση ενοικίων. 4.19 Προμηθευτές και λοιπές εμπορικές υποχρεώσεις Το κονδύλι «Προμηθευτές και λοιπές εμπορικές υποχρεώσεις» αναλύεται ως εξής: ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Προμηθευτές εσωτερικού & εξωτερικού 3.497.655,68 2.015.922,50 552.608,78 304.280,34 Πιστωτικά υπόλοιπα πελατών 18.088,42 12.633,43 0,00 0,00 Σύνολο 3.515.744,10 2.028.555,93 552.608,78 304.280,34 Το σύνολο των ανωτέρω υποχρεώσεων θεωρείται πως είναι βραχυπρόθεσμης λήξης. Η εύλογη αξία αυτών των βραχυπρόθεσμων χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων θεωρείται πως προσεγγίζει την λογιστική αξία τους. Οι υποχρεώσεις προς προμηθευτές δεν αποτελούν τοκοφόρους λογαριασμούς και συνήθως διακανονίζονται σε σύντομο χρονικό διάστημα. 4.20 Υποχρεώσεις από φόρους τέλη Οι υποχρεώσεις του Ομίλου και της Εταιρείας από φόρους και τέλη αναλύονται ως ακολούθως: ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Υποχρεώσεις ΦΠΑ 8.436,77 180.640,31 5.300,67 (21.673,85) Υποχρεώσεις ΦΜΥ & ΕΕΑ 186.956,22 80.677,53 7.722,01 7.620,04 Υποχρεώσεις φόρου αμοιβών ΕΕ 14.876,36 58.634,94 875,74 24.436,03 Υποχρεώσεις λόγω δημοτικού τέλους 2% 393.984,23 195.975,87 14,60 13,80 Χαρτόσημο ΟΓΑ & Εισοδημάτων από Οικοδομές 6.156,00 954,00 6.156,00 954,00 Φόρος αμοιβών εργολάβων 12.063,96 376,50 11.856,37 0,00 Φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου 805,73 0,00 805,73 0,00 Σύνολο 623.279,27 517.259,15 32.731,12 11.350,02 47
4.21 Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Ο λογαριασμός «Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις» για τον Όμιλο και την εταιρεία αναλύεται ως εξής: ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Προμερίσματα 400.857,28 471.427,50 0,00 0,00 Αμοιβές Προσωπικού 190.533,33 129.195,11 14.479,51 14.868,42 ΙΚΑ 210.196,01 145.708,60 14.451,05 14.136,17 Οφειλόμενα Έξοδα Κοινοχρήστων 61.367,23 3.862,62 10.310,00 3.783,62 Λοιποί πιστωτές 221.330,65 174.579,76 20.350,15 6.131,43 Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις 24.506.652,09 19.058.941,08 248.150,02 0,00 Υποχρεώσεις προς μέλη ΔΣ 21.107,91 19.134,95 1.206,08 1.133,11 Σύνολο 25.612.044,50 20.002.849,62 308.946,81 40.052,75 4.22 Έσοδα Τα έσοδα του Ομίλου και της Εταιρείας αναλύονται ως εξής: ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Έσοδα από πωλήσεις εμπορευμάτων 823.861,41 614.502,70 0,00 0,00 Έσοδα από παροχή υπηρεσιών 14.933.410,54 9.775.972,49 1.066.058,12 1.156.700,71 Σύνολο 15.757.271,95 10.390.475,19 1.066.058,12 1.156.700,71 4.23 Άλλα έσοδα εκμετάλλευσης Το κονδύλι «Άλλα έσοδα εκμετάλλευσης» για τον Όμιλο και την Εταιρεία αναλύεται ως ακολούθως: ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Έσοδα από ενοίκια 16.299,75 14.500,98 171.000,00 26.500,00 Επιδοτήσεις 20.180,82 295.074,17 126,02 105.879,27 Λοιπά έσοδα 26.985,35 14.386,92 7.902,37 8.022,24 Σύνολο 63.465,92 323.962,07 179.028,39 140.401,51 4.24 Έξοδα Το σύνολο των δαπανών του Ομίλου και της Εταιρείας αναλύονται ως εξής: ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Μεταβολές στα αποθέματα 1.024.814,34 672.365,45 0,00 0,00 Αμοιβές και έξοδα προσωπικού 3.951.645,02 3.171.757,02 206.095,76 790.930,86 Αμοιβές και έξοδα τρίτων 7.598.081,04 5.140.748,90 481.085,00 291.525,31 Παροχές τρίτων 487.943,01 268.585,46 278.055,47 140.663,00 Λοιποί φοροι -τέλη 99.146,48 75.498,19 19.556,98 10.454,33 Έξοδα ταξιδίων 16.014,82 8.240,02 3.255,74 2.852,43 Εξοδα διαφήμισης 799.601,24 204.315,42 17.499,10 1.266,01 Έξοδα εκθέσεων 950,33 16.322,97 0,00 0,00 Συνδρομές - εισφορές 26.262,81 26.451,54 8.952,51 10.349,77 Έντυπα και γραφική ύλη 4.522,40 5.439,46 777,77 0,00 48
Έξοδα παραγωγής 136.376,58 61.143,17 1.938,34 3.938,10 Διαφορα έξοδα 154.728,96 119.474,85 80.862,00 63.086,80 Άλλα έξοδα εκμετάλλευσης 135.567,51 80.235,37 2.299,71 6.941,74 Αποσβέσεις 785.988,79 631.065,77 257.986,65 180.126,34 Σύνολο 15.221.643,32 10.481.643,59 1.358.365,03 1.502.134,69 Τα έξοδα που αναγνωρίστηκαν για παροχές σε εργαζομένους για τον Όμιλο και την Εταιρεία αναλύονται ως ακολούθως: ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Μισθοί, ημερομίσθια & επιδόματα 3.060.375,55 2.590.001,71 126.973,56 669.331,31 Έξοδα κοινωνικής ασφάλισης 808.343,47 527.118,37 73.903,20 114.109,55 Αποζημιώσεις απόλυσης 0,00 7.150,85 0,00 0,00 Λοιπές παροχές σε εργαζομένους 14.618,00 13.360,09 681,00 420,00 Κόστος τρέχουσας απασχόλησης 68.308,00 34.126,00 4.538,00 7.070,00 Σύνολο 3.951.645,02 3.171.757,02 206.095,76 790.930,86 Ο αριθμός προσωπικού του Ομίλου και της Εταιρείας για τις παρουσιαζόμενες περιόδους είναι ο εξής: ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Μισθωτοί 181 158 11 11 Ημερομίσθιοι 0 0 0 0 Σύνολο 181 158 11 11 4.25 Χρηματοοικονομικά έξοδα έσοδα Η ανάλυση των χρηματοοικονομικών εξόδων του Ομίλου και της Εταιρείας έχει ως εξής: Χρηματοοικονομικά έξοδα ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Έξοδα τόκων αναλογιστικής 1.485,00 2.411,00 486,00 1.184,00 Τόκοι και έξοδα δανείων 142.837,87 97.409,48 53.064,59 97.409,48 Διάφορα έξοδα τραπεζών 36.767,51 119.563,48 2.752,71 4.004,53 Σύνολο 181.090,38 219.383,96 56.303,30 102.598,01 Η ανάλυση των χρηματοοικονομικών εσόδων του Ομίλου και της Εταιρείας έχει ως εξής: Χρηματοοικονομικά έσοδα ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Τόκοι καταθέσεων 209.091,94 77.807,40 83,15 62,67 Έσοδα από τόκους Μ.Ο.Δ. 0,00 43.200,60 0,00 43.200,60 Μερίσματα Viva Υπηρεσίες Πληρωμών ΑΕ (Viva Payments) 0,00 0,00 350.000,00 0,00 Σύνολο 209.091,94 121.008,00 350.083,15 43.263,27 49
4.26 Φόρος Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζεται η ανάλυση των φόρων σε επίπεδο Ομίλου και Εταιρείας: ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Τρέχον Φόρος Φόρος περιόδου (382.493,37) (193.171,23) 0,00 0,00 Συμπληρωματικός φόρος στο εισόδημα από ακίνητα 0,00 0,00 0,00 0,00 Έκτακτη εφάπαξ εισφορά Κοινωνικής Ευθύνης 0,00 0,00 0,00 0,00 Διαφορές φορολογικού ελέγχου (βεβαιωμένες) 0,00 0,00 0,00 0,00 Διαφορές φορολογικού ελέγχου (πρόβλεψη) 0,00 0,00 0,00 0,00 Σύνολο τρέχων φόρου (382.493,37) (193.171,23) 0,00 0,00 Αναβαλλόμενος Φόρος αναβαλλόμενος φόρος από προσωρινές διαφορές 70.320,95 28.934,50 4.018,98 20.434,83 αναβαλλόμενος φόρος από αναγνώριση φορολογικής ζημιάς (6.493,98) 134.506,08 (76.735,25) 71.076,22 Σύνολο αναβαλλόμενου φόρου 63.826,97 163.440,58 (72.716,27) 91.511,04 Σύνολο φόρων (318.666,40) (29.730,65) (72.716,27) 91.511,04 Εφαρμοστέος φορολογικός συντελεστής 29,00% 29,00% 29,00% 29,00% Κέρδη προ φόρων 917.096,01 60.267,08 180.501,33 (284.154,81) Φόρος εισοδήματος βάσει εφαρμοστέου φορολογικού συντελεστή (1) (265.957,84) (17.477,45) (52.345,39) 82.404,89 Ποσά φόρου που αναλογούν σε Συμπληρωματικός φόρος στο εισόδημα από ακίνητα 0,00 0,00 0,00 0,00 Πρόβλεψη για ανέλεγκτες φορολογικά χρήσεις 0,00 0,00 0,00 0,00 Πρόβλεψη ενδεχόμενων υποχρεώσεων 0,00 0,00 0,00 0,00 υπολογισμό αναβαλλόμενης φορολογίας με μικρότερο συντελεστή 0,00 22.278,28 0,00 16.687,12 δαπάνες που δεν αναγνωρίζονται για έκπτωση (62.631,25) (34.300,96) (20.561,99) (7.580,97) Λοιπές διαφορές 18.368,31 (230,52) 191,11 0,00 έσοδα που δεν φορολογούνται (8.445,61) 0,00 0,00 0,00 Φορολογική ζημιά που δεν αναγνωρίζεται 0,00 0,00 0,00 0,00 Αναλογούν φόρος από ζημιά παρελθουσών χρήσεων 0,00 0,00 0,00 0,00 Σύνολο (2) (52.708,55) (12.253,20) (20.370,88) 9.106,15 Σύνολο (1) +(2) (318.666,39) (29.730,65) (72.716,27) 91.511,04 Οι αναβαλλόμενοι φόροι εισοδήματος υπολογίζονται επί των προσωρινών φορολογικών διαφορών μεταξύ της λογιστικής αξίας και της φορολογικής βάσης των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων. Η αναβαλλόμενη φορολογία για τη χρήση 2016 υπολογίσθηκε με το φορολογικό συντελεστή που ισχύσει κατά την 31/12/2016 ήτοι 29%. Για το έτος 2016, ο συντελεστής που χρησιμοποιήθηκε για τον υπολογισμό του φόρου εισοδήματος και της αναβαλλόμενης φορολογίας είναι 29% δηλαδή ο συντελεστής που καθορίζει ο ισχύον νόμος την 31/12/2016. Ανέλεγκτες φορολογικές χρήσεις Η Μητρική εταιρεία VIVA WALLET A.E. έχει φορολογικά ανέλεγκτες τις χρήσεις 2010,2011, 2012 και 2013. Η θυγατρική εταιρεία VIVA SERVICES A.E. έχει ανέλεγκτες τις χρήσεις 2010 έως και 2013, ενώ η VIVA PAYMENTS A.E. έχει ανέλεγκτες τις χρήσεις 2011 έως και 2013. 50
Για την χρήση 2015, η εταιρεία ελέγχθηκε φορολογικά από την ελεγκτική εταιρεία MAZARS AE. Ο έλεγχος αυτός διεξήχθη σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 65Α του Κώδικα Φορολογικής διαδικασίας (ν.4174/2013) και το πρόγραμμα ελέγχου που προβλέπεται στην υπ' αριθ. Π0Λ.1124/2015 απόφαση της Γενικής Γραμματέως δημοσίων Εσόδων και η εταιρεία έλαβε την σχετική έκθεση φορολογικής συμμόρφωσης στην οποία ο νόμιμος ελεγκτής δεν εξέφραζε επιφύλαξη ως προς την φορολογική συμμόρφωση της εταιρείας για την χρήση του 2015. Για τη χρήση 2016, ο φορολογικός έλεγχος βρίσκεται σε εξέλιξη και το σχετικό φορολογικό πιστοποιητικό προβλέπεται να χορηγηθεί μετά τη δημοσίευση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων χρήσεως 2016. Κατά την ολοκλήρωση του ελέγχου, η Διοίκηση της Εταιρείας δεν αναμένει να προκύψουν σημαντικές υποχρεώσεις, πέρα από αυτές που έχουν καταχωρηθεί και απεικονίζονται στις Οικονομικές Καταστάσεις. 4.27 Κέρδη/(ζημίες) ανά μετοχή Τα βασικά κέρδη ανά μετοχή υπολογίζονται με διαίρεση του κέρδους ή ζημιάς της χρήσης, αφαιρουμένων τυχόν δοθέντων μερισμάτων, με τον σταθμισμένο μέσο αριθμό των κοινών μετοχών στην διάρκεια της περιόδου. ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 1/1-1/1-1/1-1/1-31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Κέρδη (ζημιά) μετά από φόρους 301.407,07 117.050,63 107.593,95 (166.066,40) Σταθμισμένος αριθμός μετοχών 929.624,85 779.077,49 929.624,85 779.077,49 Βασικά κέρδη ανά μετοχή (λεπτά /μετοχή) 0,3242 0,1502 0,1157 (0,2132) Ο σταθμισμένος αριθμός μετοχών έχει ως εξής: Σταθμισμένος αριθμός μετοχών ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ 1/1-31/12/2015 1/1-31/12/2014 31/12/2016 31/12/2015 Υπόλοιπο μετοχών την 1/1 859.427,00 752.000,00 859.427,00 752.000,00 Υπόλοιπο μετοχών 31/12 940.000,00 859.427,00 940.000,00 859.427,00 Σταθμισμένος αριθμός μετοχών 929.624,85 779.077,49 929.624,85 779.077,49 4.28 Μερίσματα Η εταιρεία κατά την κλειόμενη χρήση εισέπραξε προμέρισμα συνολικής αξίας 350.000,00 ευρώ από την θυγατρική εταιρεία VIVA PAYMENTS AE έναντι της οριστικής διανομής μερισμάτων από τα κέρδη της χρήσης που θα εγκρίνει η ετήσια τακτική γενική συνέλευση των μετόχων. 5. Ενδεχόμενες απαιτήσεις και υποχρεώσεις Δεν υπάρχουν ενδεχόμενες απαιτήσεις και υποχρεώσεις που να ενδέχεται να επηρεάσουν ουσιωδώς την πορεία του Ομίλου και της Εταιρείας. 51
6. Συναλλαγές με συνδεμένα μέρη Οι κατωτέρω συναλλαγές αφορούν συναλλαγές με συνδεδεμένα μέρη, όπως αυτά ορίζονται από το ΔΛΠ 24, σωρευτικά από την έναρξη της οικονομικής χρήσης μέχρι τη λήξη της καθώς και τα υπόλοιπα των απαιτήσεων και υποχρεώσεων της εταιρείας στη λήξη της τρέχουσας χρήσης, που έχουν προκύψει από τις συγκεκριμένες συναλλαγές των συνδεδεμένων μερών. 6.1 Αμοιβές και λοιπές παροχές μελών Δ.Σ. Ο ΟΜΙΛΟΣ Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Αμοιβές Δ.Σ. 530.681.18 350.400,53 0,00 204.876,27 Κόστος Μισθοδοσίας Μελών Δ.Σ. 246.771,16 126.141,98 0,00 0,00 Αμοιβές και συνολικό κόστος μισθοδοσίας και αμοιβών μελών Δ.Σ 777.392,34 476.542,51 0,00 204.876,27 6.2 Συναλλαγές με συνδεδεμένα μέρη Οι συναλλαγές στη χρήση του 2016 και το υπόλοιπο την 31/12/2016 με τα συνδεδεμένα μέρη κατά την έννοια του ΔΛΠ 24 είναι οι εξής: Περίοδος 01/01/2016-31/12/2016 ΟΜΙΛΟΣ Συνδεδεμένο Μέρος Πωλήσεις Αγορές Χρεωστικά Υπόλοιπα Πιστωτικά Υπόλοιπα Μέλη του ΔΣ Θυγατρικών εταιρειών 0,00 0,00 4.215,04 19.901,83 Περίοδος 01/01/2015-31/12/2015 ΟΜΙΛΟΣ Συνδεδεμένο Μέρος Πωλήσεις Αγορές Χρεωστικά Υπόλοιπα Πιστωτικά Υπόλοιπα Μέλη του ΔΣ Θυγατρικών εταιρειών 0,00 0,00 2.999,08 18.001,84 Περίοδος 01/01/2016-31/12/2016 ΟΜΙΛΟΣ Συνδεδεμένο Μέρος Πωλήσεις Αγορές Χρεωστικά Υπόλοιπα Πιστωτικά Υπόλοιπα Κ. ΤΣΑΟΥΣΗΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Ε.Ε 0,00 86.625,00 34.889,31 0,00 ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΚΙΝΗΤΩΝ ΕΦΑΡΓΜΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Σ.Ε.Κ.Ε.Ε.) 0,00 0,00 60.800,00 0,00 Περίοδος 01/01/2015-31/12/2015 ΟΜΙΛΟΣ Συνδεδεμένο Μέρος Πωλήσεις Αγορές Χρεωστικά Υπόλοιπα Πιστωτικά Υπόλοιπα Κ. ΤΣΑΟΥΣΗΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Ε.Ε 0,00 0,00 0,00 0,00 ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΚΙΝΗΤΩΝ ΕΦΑΡΓΜΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Σ.Ε.Κ.Ε.Ε.) 0,00 0,00 0,00 0,00 52
Περίοδος 01/01/2016-31/12/2016 Συνδεδεμένο Μέρος Πωλήσεις Αγορές ΕΤΑΙΡΕΙΑ Χρεωστικά Υπόλοιπα Πιστωτικά Υπόλοιπα VIVA PAYMENTS AE ( Θυγατρική του Ομίλου) 124.000,00 0,00 0,00 176.000,00 VIVA SERVICES AE ( Θυγατρική του Ομίλου) 280.000,00 0,00 0,00 76.040,94 Μέλη του ΔΣ 0,00 0,00 2.280,21 1.205,36 Περίοδος 01/01/2015-31/12/2015 Συνδεδεμένο Μέρος Πωλήσεις Αγορές ΕΤΑΙΡΕΙΑ Χρεωστικά Υπόλοιπα Πιστωτικά Υπόλοιπα VIVA PAYMENTS AE ( Θυγατρική του Ομίλου) 302.000,00 0,00 247.057,90 0,00 VIVA SERVICES AE ( Θυγατρική του Ομίλου) 0,00 28.000,00 14.513,56 34.440,00 Μέλη του ΔΣ 0,00 0,00 2.280,21 1.132,39 7. Πολιτικές και διαδικασίες διαχείρισης κεφαλαίου Η εταιρεία διαχειρίζεται τα κεφάλαιά της έτσι ώστε να διασφαλίσει την ομαλή λειτουργία της, εξασφαλίζοντας παράλληλα μια ικανοποιητική απόδοση στους μετόχους, μέσα από την βελτιστοποίηση της σχέσης μεταξύ ξένων και ιδίων κεφαλαίων. Η εταιρεία παρακολουθεί το κεφάλαιο χρησιμοποιώντας τον δείκτη συνολικού δανεισμού προς ίδια κεφάλαια. Στον καθαρό δανεισμό περιλαμβάνονται τοκοφόρα δάνεια μείον διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα. Το Διοικητικό Συμβούλιο εξετάζει σε τακτά διαστήματα στην κεφαλαιακή διάρθρωση της εταιρείας και λαμβάνει υπ όψη το κόστος του κεφαλαίου και του συνδεδεμένους με αυτό κινδύνους για να καθορίσει την μετέπειτα στρατηγική που θα ακολουθήσει. ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Σύνολο Καθαρών υποχρεώσεων 5.456.544,29 2.694.549,01 1.240.003,30 2.646.813,60 Ίδια κεφάλαια αποδιδόμενα στους μετόχους της εταιρείας 7.313.090,23 4.039.719,65 6.852.957,35 3.746.098,50 Σύνολο Καθαρών υποχρεώσεων / Ίδια Κεφάλαια 0,75 0,67 0,18 0,71 8. Παράγοντες χρηματοοικονομικού κινδύνου Οι δραστηριότητες της εταιρείας δημιουργούν διάφορους χρηματοοικονομικούς κινδύνους, συμπεριλαμβανομένων των κινδύνων συναλλαγματικών ισοτιμιών και επιτοκίων, πιστωτικών κινδύνων και κινδύνων ρευστότητας. Το συνολικό πρόγραμμα διαχείρισης του κινδύνου της εταιρείας εστιάζεται στις διακυμάνσεις των χρηματοοικονομικών αγορών και έχει στόχο να ελαχιστοποιήσει τις δυνητικές δυσμενείς επιπτώσεις αυτών των διακυμάνσεων στην χρηματοοικονομική απόδοση της εταιρείας. Η εταιρεία δεν εκτελεί συναλλαγές κερδοσκοπικού χαρακτήρα ή συναλλαγές που δε σχετίζονται με τις εμπορικές, επενδυτικές ή δανειοληπτικές δραστηριότητες της. Τα χρηματοοικονομικά προϊόντα που χρησιμοποιεί η εταιρεία αποτελούνται κυρίως από καταθέσεις σε τράπεζες, τραπεζικούς λογαριασμούς, εισπρακτέους και πληρωτέους λογαριασμούς, και από μακροπρόθεσμο δανεισμό. 53
8.1 Κίνδυνος συναλλαγματικών ισοτιμιών Η χρηματοοικονομική κατάσταση και οι ταμειακές ροές λειτουργικών δραστηριοτήτων της εταιρείας δεν παρουσιάζουν ευαισθησία στις διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών καθώς η εταιρεία συναλλάσσεται σε ευρώ. 8.2 Κίνδυνος επιτοκίου Τα αποτελέσματα χρήσεως και οι ταμειακές ροές λειτουργικών δραστηριοτήτων της εταιρείας δεν παρουσιάζουν ευαισθησία στις διακυμάνσεις των επιτοκίων καθώς η εταιρεία δεν έχει συμβάσεις κυμαινόμενου επιτοκίου. 8.3 Πιστωτικός κίνδυνος Η εταιρεία δεν έχει σημαντική συγκέντρωση πιστωτικού κινδύνου. Ο όποιος μικρός πιστωτικός κίνδυνος που παραμένει, αφορά περιπτώσεις αθέτησης υποχρέωσης των πελατών να εκπληρώσουν τις συναλλακτικές τους υποχρεώσεις. Οι συναλλαγές της εταιρείας με πελάτες αναπτύσσονται κατόπιν αξιολόγησης της φερεγγυότητας και της αξιοπιστίας τους, προκειμένου να μην παρατηρούνται προβλήματα καθυστερήσεων πληρωμών και κατ επέκταση επισφαλειών. Δυνητικός πιστωτικός κίνδυνος υπάρχει και στα διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα και στις επενδύσεις. Στις περιπτώσεις αυτές, ο κίνδυνος μπορεί να προκύψει από αδυναμία του αντισυμβαλλόμενου να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του προς την εταιρεία. Για την ελαχιστοποίηση αυτού του πιστωτικού κινδύνου, η εταιρεία συναλλάσσεται μόνο με αναγνωρισμένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Η μέγιστη έκθεση της εταιρείας σε πιστωτικό κίνδυνο είναι η εξής: ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ποσά σε ' 31/12/2016 31/12/2015 31/12/2016 31/12/2015 Λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις 88.219,24 34.776,28 87.664,24 34.221,28 Απαιτήσεις από πελάτες και λοιπές εμπορικές απαιτήσεις 1.277.155,38 1.125.672,96 86.395,19 464.355,76 Προκαταβολές 1.348.175,13 540.933,29 35.912,78 19.366,33 Απαιτήσεις από φόρους 515.894,30 129.669,14 42.438,91 33.456,42 Λοιπές τρεχουσες απαιτήσεις 2.811.407,14 795.320,48 302.740,18 176.536,16 Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα 25.514.157,95 23.052.468,33 10.832,52 8.154,68 Σύνολο 31.555.009,14 25.678.840,48 565.983,82 736.090,63 8.4 Κίνδυνος Ρευστότητας Η συνετή διαχείριση της ρευστότητας επιτυγχάνεται με την ύπαρξη του κατάλληλου συνδυασμού ρευστών διαθεσίμων και εγκεκριμένων τραπεζικών πιστώσεων. Η εταιρεία διαχειρίζεται τους κινδύνους που μπορεί να δημιουργηθούν από έλλειψη επαρκούς ρευστότητας φροντίζοντας να υπάρχουν στο μέτρο του εφικτού εξασφαλισμένες τραπεζικές πιστώσεις προς χρήση. O παρακάτω πίνακας συνοψίζει τις ημερομηνίες λήξεως των χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων του Ομίλου και της Εταιρείας, που εμφανίζονται στον ισολογισμό, σε προεξοφλημένες τιμές, με βάση των πληρωμές που απορρέουν από τις σχετικές δανειακές συμβάσεις ή τις συμφωνίες με τους προμηθευτές. Χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις την 31/12/2016 ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ εώς 1 έτος 1 έτος έως 5 έτη Άνω των 5 ετών Σύνολο Προμηθευτές και λοιπές εμπορικές υποχρεώσεις 3.515.744,10 0,00 0,00 3.515.744,10 Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις 26.235.323,77 0,00 0,00 26.235.323,77 Δανειακές υποχρεώσεις 1.025.000,00 0,00 0,00 1.025.000,00 Λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις 0,00 0,00 0,00 0,00 Σύνολο 30.776.067,87 0,00 0,00 30.776.067,87 54
Χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις την 31/12/2015 ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΟΜΙΛΟΣ εώς 1 έτος 1 έτος έως 5 έτη Άνω των 5 ετών Σύνολο Προμηθευτές και λοιπές εμπορικές υποχρεώσεις 2.028.555,93 0,00 0,00 2.028.555,93 Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις 20.520.108,77 0,00 0,00 20.520.108,77 Δανειακές υποχρεώσεις 3.093.271,26 0,00 0,00 3.093.271,26 Λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις 0,00 0,00 0,00 0,00 Σύνολο 25.641.935,96 0,00 0,00 25.641.935,96 Χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις την 31/12/2016 ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ εώς 1 έτος 1 έτος έως 5 έτη Άνω των 5 ετών Σύνολο Προμηθευτές και λοιπές εμπορικές υποχρεώσεις 552.608,78 0,00 0,00 552.608,78 Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις 341.677,93 0,00 0,00 341.677,93 Δανειακές υποχρεώσεις 196.000,00 0,00 0,00 196.000,00 Λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις 122.248,00 0,00 0,00 122.248,00 Σύνολο 1.212.534,71 0,00 0,00 1.212.534,71 Χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις την 31/12/2015 ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ εώς 1 έτος 1 έτος έως 5 έτη Άνω των 5 ετών Σύνολο Προμηθευτές και λοιπές εμπορικές υποχρεώσεις 304.280,34 0,00 0,00 304.280,34 Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις 51.402,77 0,00 0,00 51.402,77 Δανειακές υποχρεώσεις 2.262.211,05 0,00 0,00 2.262.211,05 Λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις 0,00 0,00 0,00 0,00 Σύνολο 2.617.894,16 0,00 0,00 2.617.894,16 8.5 Κίνδυνος Ρευστότητας Ο Όμιλος υιοθέτησε το ΔΠΧΑ 13 «Επιμέτρηση σε Εύλογες Αξίες». Τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού που παρουσιάζονται στην κατάσταση οικονομικής θέσης και τα οποία επιμετρούνται στην εύλογη αξία, ομαδοποιούνται βάσει μια ιεραρχίας εύλογης αξίας τριών επιπέδων. Τα τρία αυτά επίπεδα εξαρτώνται ανάλογα με το πώς καθορίζονται οι σημαντικές παράμετροι επιμέτρησής του. Ως αποτέλεσμα τα τρία αυτά επίπεδα έχουν ως εξής: Επίπεδο 1: Τιμές διαπραγμάτευσης σε μια ενεργό αγορά Επίπεδο 2: Τιμές, από μοντέλα αποτίμησης που βασίζονται σε παρατηρήσιμα δεδομένα της αγοράς, εκτός από τιμές μιας ενεργούς αγοράς που περιλαμβάνονται στο Επίπεδο 1 Επίπεδο 3: Τιμές από μοντέλα αποτίμησης που δεν βασίζονται σε παρατηρήσιμα δεδομένα της αγοράς. Στον παρακάτω πίνακα απεικονίζονται τα τρία Επίπεδα κατηγοριοποίησης των χρηματοοικονομικών στοιχείων του Ομίλου που επιμετρώνται στην εύλογη αξία την 31/12/2016 και 31/12/2015. Εντός της χρήσης 2016 δεν προέκυψε καμία μεταφορά μεταξύ των επιπέδων 1 και 2. Επιπλέον η διοίκηση εκτίμησε ότι τα ταμειακά διαθέσιμα και οι βραχυπρόθεσμες καταθέσεις, οι πελάτες, οι προμηθευτές, τραπεζικά δάνεια και οι λοιπές βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις υποχρεώσεις προσεγγίζουν τη λογιστική τους αξία, κυρίως λόγω των βραχυπρόθεσμων λήξεων τους. 55
Χρηματοοικονομικά Στοιχεία Ενεργητικού 31/12/2015 Επίπεδο 1 Επίπεδο 2 Επίπεδο 3 Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού αποτιμώμενα σε εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων "- Μετοχές ΧΑΑ Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού του επενδυτικού χαρτοφυλακίου "- Συμμετοχές σε μη εισηγμένες στο ΧΑΑ εταιρείες 4.500.020,00 4.500.020,00 Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού διαθέσιμα προς πώληση "- Μετοχές ΧΑΑ Σύνολα 4.500.020,00 0,00 0,00 4.500.020,00 31/12/2016 Επίπεδο 1 Επίπεδο 2 Επίπεδο 3 Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού αποτιμώμενα σε εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων "- Μετοχές ΧΑΑ Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού του επενδυτικού χαρτοφυλακίου "- Συμμετοχές σε μη εισηγμένες στο ΧΑΑ εταιρείες 5.697.540,95 5.697.540,95 Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού διαθέσιμα προς πώληση "- Μετοχές ΧΑΑ Σύνολα 5.697.540,95 0,00 0,00 5.697.540,95 9. Γεγονότα μετά την ημερομηνία του ισολογισμού Δεν υπάρχουν άλλα σημαντικά γεγονότα μεταγενέστερα της 31 ης Δεκεμβρίου 2016, τα οποία θα έπρεπε ή να κοινοποιηθούν ή να διαφοροποιήσουν τα κονδύλια των δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων. Μαρούσι, 16 Μαΐου 2017 Ο Πρόεδρος Δ.Σ. & Διευθύνων Σύμβουλος Ο Αντιπρόεδρος Δ.Σ. Ο Λογιστής Χαράλαμπος Καρώνης ΑΔΤ ΑΜ 207833 Γεράσιμος Αντύπας ΑΔΤ Χ 188444 Δημήτριος Κοντούλης ΑΔΤ ΑΒ597533 Α.Μ.Α 100209 Α ΤΑΞΗΣ Οι ανωτέρω οικονομικές καταστάσεις (σελίδες 22 56) είναι αυτές που αναφέρονται στην Έκθεση Ελέγχου που χορηγήσαμε με ημερομηνία 2 Ιουνίου 2017. Παλαιό Φάληρο, 2/6/2017 Ο Νόμιμος Ελεγκτής MAZARS Ορκωτοί Ελεγκτές Λογιστές Επιχειρηματικοί Σύμβουλοι Α.Ε. Λ. Αμφιθέας 14, 175 64 Παλαιό Φάληρο, Α.Μ. ΕΛΤΕ : 17 Ζαφειρόπουλος Ηλίας Α.Μ. ΕΛΤΕ 1281 56