Τε ύ χ ο ς 0 7 - Ι α ν ο υ ά ρ ι ο ς 2 0 1 2 attica mag περιοδική έκδοση της Attica Bank S.A. 2012 Πάνω από όλα ο άνθρωπος και οι ανάγκες του
attica mag ταξιδεύοντας Τα άτια της δυτικής Ροδόπης Τι είναι, ρε, η ελευθερία ; -Θα μάθετε τις λαλιές των ζώων για τις γυμναστικές επιδείξεις. Σεπτέμβρης του 1965, ήμουνα εννιά χρονών άνθρωπος και εννιά διαβόλων τέκνο. Ήταν ο δάσκαλός μας, ο Τσοκανταρίδης, στο σχολείο του σιδηροδρομικού σταθμού της Δράμας.. Όλα τότε ήταν πιο άμεσα, πιο κοντινά στην καθημερινότητά μας. Και μάθαμε το πρόβατο, τον σκύλο, το άλογο, την κουκουβάγια, τον λύκο, τον βάτραχο. Στην οντισιόν που ακολούθησε στα τέλη του Μάη, ενώπιον των δασκάλων και των μεγάλων τάξεων, με επέλεξαν για την λαλιά του αλόγου. Όλη την σχολική χρονιά, ξεσήκωνα τον συγχωρεμένο πατέρα μου, με τις αλογίσιες κραυγές μου Εκεί προς το τέλος, ενώ κινδύνευα σοβαρά εγώ και οι κραυγές μου, εκεί πάνω στον γλυκό μαγιάτικο μεσημεριανό ύπνο του γέρου μου, ανακάλυψα ότι με ακούνε και απαντάνε τα άλογα Σταμάτησε το κάρο του μανάβη, και σήκωσε αγέρωχα ο Ψαρής του το κεφάλι, για να μου ανταποδώσει τον χαιρετισμό. Και σάστισε το άλογο μόλις με είδε, απορώντας για τις μέχρι τότε γνώσεις του, σάστισα και γώ, απορώντας για το κατόρθωμά μου. Και επειδή ο Τσοκανταρίδης ήταν δίκαιος άνθρωπος, με έβαλε τον Ιούνιο μπροστά σ ένα τεράστιο μικρόφωνο, να καλώ όλα τα άλογα του κόσμου, δίπλα στο αμαξοστάσιο των ατμομηχανών του σταθμού. Και γέλαγαν ασταμάτητα γονείς, παιδιά τρένα κι επίσημοι Πέρασαν έτη πολλά από τότε, ποτέ όμως δεν έχασα την ευκαιρία του διαλόγου. Μόνο, που όσο περνούσαν τα χρόνια, έρχονταν ο πολιτισμός και μου λιγόστευε τις ευκαιρίες. Τα κάρα γίνανε cars, τα ταξί αντικατέστησαν τις άμαξες, τα θρυλικά πα-ιτόνια. Ήλθε η Γερμανία της μετανάστευσης, κι ερήμωσε τα χωριά.τα UNIMOG, τα τρακτέρ, οι γερανοί, μπήκαν στα βουνά και τους κάμπους, φέρνοντας την ευκολία στις δουλειές. Όταν άρχισαν να φεύγουν και οι τελευταίοι πεισματάρηδες γεωργοκτηνοτρόφοι, εκεί στις αρχές της δεκαετίας του όγδόντα, έμειναν μόνο οι υλοτόμοι, οι ξυλοκόποι δηλαδή, με εργαλεία τα άλογα, και κυρίως τα μουλάρια. Κι αν σκεφθούμε ότι η ζωή του καλοπροσεγμένου αλόγου φθάνει τα είκοσι πέντε χρόνια, εκεί 24 πάνω στην Δυτική Ροδόπη, έχουμε δυό και τρείς γενιές ελεύθερων αλόγων Έχουν γραφτεί πολλά για τα ελεύθερα αυτά άλογα. Τριάντα χρόνια, και βάλε, γυρνάω στα βουνά. Από πεντακόσα μέχρι χίλια οκτακόσα μέτρα υψόμετρο, ανάλογα με την εποχή του χρόνου, σε τουλάχιστον σαράντα σαββατοκύριακα του χρόνου, σε μια έκταση μήκους ογδόντα και πλάτους σαράντα χιλιομέτρων. Οριοθετώντας το από Δύση προς ανατολή, ξεκινάμε από την Γέφυρα του Νέστου στους Παππάδες και προχωράμε ανατολικά και βόρεια. Κοπάδια από δέκα δεκαπέντε άλογα, μέχρι και πενήντα και βάλε, άλλοτε απλησίαστα, άλλοτε πιο ήρεμα, βόσκουν χειμώνα - καλοκαίρι στις πλαγιές των βουνών. Είναι γεγονός ότι δεν απομακρύνονται από κατοικημένες ή ημικατοικημένες περιοχές, ειδικά τα τελευταία χρόνια. Οι βοσκές φθάνουν για όλους, κι έτσι δεν ακούστηκε ποτέ εκεί πάνω, πρόβλημα ή παράπονο. Το πρόβλημα όμως είναι ότι αυξήθηκε αλματωδώς η δύναμη των λύκων, και δεν χρειάζεται να είσαι ειδικός επιστήμονας για να το καταλάβεις Είχα να δώ λύκο από το 1984, από απόσταση να χάνεται μέσα στην ομίχλη. Και φέτος μέτρησα τουλάχιστον δέκα, πισω από ένα διαλυμένο κοπάδι αλόγων. Δεκέμβρης μήνας ήτανε, στις προσήλιες πλαγές της Σκαλωτής. Τους είδα, δεν τους άκουσα. Μέτρησα νοματαίους κι όχι πατήματα. Ήλθαν φορές που κάποια είχαν και κουδούνια, ήλθαν φορές που μάλλον ήταν μπερδεμένα τα κοπάδια, ελεύθερα και ημιελεύθερα μαζί. Δυστυχώς, δεν είναι αδόκιμος ο όρος. Τα παρατάμε στα βουνά, κι όσα φάει ο λύκος, κι όσα χαθούνε. Συμφέρει, από το να τα φροντίζεις καθημερινά. Κι όταν τα χρειαστείς, τα ψάχνεις καμιά βδομάδα στα βουνά Βρίσκεις την φοράδα με το μικρό Θυμάμαι μια φορά, πριν από αρκετά χρόνια, τα φώναξα στην γλώσσα τους και μ ακολούθησαν αρκετά χιλιόμετρα μέχρι το κοντινό χωριό. Το μυστικό είναι να σε ακολουθήσει ο αρχηγός. Τα πλησιάζεις στα 100-150 μέτρα και τα φωνάζεις. Χωρίς