ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΤΟ CLOUD COMPUTING ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ -Καθορισµός του πλαισίου µετάβασης στο περιβάλλον του cloud computing - Αναγνώριση ευκαιριών και ανάλυση κερδών/κόστους από την µετάβαση στο υπολογιστικό περιβάλλον του cloud computing
ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΠΡΩΤΗΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ Εισαγωγή: Η τεχνολογία του cloud computing Κεφάλαιο 1: Πρέπει ένας οργανισµός να µεταβεί στο περιβάλλον του cloud computing? Κεφάλαιο 2: Από την οπτική γωνία εκείνων που λαµβάνουν αποφάσεις (decision makers) Κεφάλαιο 3: Λογισµικό νέφους ως υπηρεσία (SaaS) Κεφάλαιο 4: Πλατφόρµα νέφους ως υπηρεσία (PaaS) Κεφάλαιο 5 : Υποδοµή νέφους ως υπηρεσία (IaaS) Κεφάλαιο 6: Επικοινωνιακές δεξιότητες Συµπεράσµατα
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΤΟ CLOUD COMPUTING Εισαγωγή: Η τεχνολογία του cloud computing
ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ 1. Η τεχνολογία του cloud computing 2. Περιεχόµενο και ορισµοί για το cloud computing 3. SaaS: Μοντέλο λογισµικού νέφους ως υπηρεσία
1. Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ CLOUD COMPUTING
Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΟΜΩΝ Centralized Decentralized Passive Client Mainframe Browser <HTML> Thick Client Data Server Web Server Copyright DUNOD
Η ΑΝΟ ΟΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΤΟΥ ΙΑ ΙΚΤΥΟΥ Πρότυπα ιστού (HTTP, HTML) από τον Tim Berners Lee (1990) Η αρχική ιδέα ήταν η δηµιουργία µιας δικτυακής εγκυκλοπαίδειας (στην µορφή της Wikipedia) Windows /ιστότοποι Ηλεκτρονικό εµπόριο (1990) Πραγµατικές εφαρµογές λογισµικού Αλλαγή στην εξέλιξη των πακέτων λογισµικού: Οι καινοτοµικές εφαρµογές δοκιµάζονται από µεγάλο αριθµό χρηστών (π.χ. η µηχανή αναζήτησης) πριν απορριφθούν από τις επιχειρήσεις και τους οργανισµούς.
Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ (ASP) Οι ASPs φιλοξενούν και διαχειρίζονται εφαρµογές τις οποίες παρέχουν ως υπηρεσίες σε τελικούς χρήστες (οργανισµούς, εταιρείες κτλ.) µέσω του διαδικτύου ή ιδιωτικών δικτύων (private networks) σε µια διαθέσιµη για ενοικίαση βάση. Οι ASPs δίνουν την δυνατότητα στους εκδότες λογισµικών πακέτων να έχουν ένα τακτικό εισόδηµα από την ενοικίαση των εφαρµογών τους. Οι ASPs συγκεντρώνουν χρήµατα κοστολογώντας τις υπηρεσίες των χρηστών είτε µέσω µιας συγκεκριµένης συνδροµής είτε ανάλογα µε τον Νέες Μορφές ικτύωσης και Νέα Επιχειρηµατικά Μοντέλα των Επιχειρήσεων Παροχής Υπηρεσιών Εφαρµογής. Οι ASPs δίνουν την δυνατότητα στους τελικούς χρήστες να εστιάσουν πλήρως στις επιχειρησιακές τους δραστηριότητες, χωρίς πλέον να πονοκεφαλιάζουν για την λειτουργία και συντήρηση των εφαρµογών τους. ύο εναλλακτικές: α) χρήση διεπαφής ιστού (web interface), β) χρήση διεπαφής πελάτη/διακοµιστή (client/server interface)
ΤΕΧΝΙΚΕΣ Α ΥΝΑΜΙΕΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ (ASP) Χρήστες εταιρείας Α Χρήστες εταιρείας Β Περιηγητής (browser) Πελάτης / Διακομιστής Μη επαρκής διεπαφή Μοναδική εφαρµογή Μοναδικό Σύστηµα Ελέγχου Πρόσβασης Μοναδική βάση δεδοµένων Ανάγκη σχεδίασης και παράταξης διεπαφής Copyright DUNOD
ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΕΣΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΓΙΑ ΤΟ INTERNET (RIA) ύοκατηγορίες: RIA (Εµπλουτισµένες Εφαρµογές για το Ίντερνετ): διαδέχονται τις εφαρµογές δικτύου RDA (Εµπλουτισµένες εφαρµογές για την Επιφάνεια Εργασίας): διαδέχονται τις εφαρµογές πελάτη / διακοµιστή Rich Internet Applications (RIAs) αποτελούν ένα νέο είδος ευέλικτων και έξυπνων εφαρµογών διαδικτύου µε κύρια χαρακτηριστικά τους την ανεξαρτησία τους από το λειτουργικό σύστηµα του χρήστη και τη δυνατότητα τους να παρέχουν όλες τις λειτουργίες των κλασσικών desktop-εφαρµογών σε συνδυασµό µε τις λειτουργίες και τα χαρακτηριστικά και των εφαρµογών διαδικτύου.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ Σχεδίαση και διάταξη διεπαφής (deployment) για κάθε χρήση Μη διατήρηση επίκλησης υπηρεσιών διεπαφής Πλοηγητής + JavaScript or Plug-in Μη εκτός δικτύου διαχείριση HTTP Διατήρηση δεδομένων Χρήστης Διακομιστής Copyright DUNOD
ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΕΣΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΓΙΑ ΤΟ INTERNET (RIA) Κύρια αδυναµία εµπλουτισµένων εφαρµογών για το ίντερνετ (RIA): H διαχείριση δεν είναι εφικτή σε disconnected mode ιαθέσιµες τεχνολογίες εµπλουτισµένων εφαρµογών για το ίντερνετ: Ajax, based on JavaScript standard (βασισµένη σε πρότυπα) Adobe Flash (πολυµέσα) Microsoft Silverlight (πολυµέσα)
ΠΩΣ ΟΙ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΕΣΕΦΑΡΜΟΓΕΣΓΙΑ ΤΟ INTERNET ΕΞΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΤΟ CLOUD COMPUTING Κεντρικό σύστημα Web solution benefiting f rom decentralized cl ient/server architecture Παθητικός πελάτης Κεντρικός Η/Υ Αποκεντρωμένο σύστημα Browser <HTML> «Χοντρός» πελάτης Thick Client ιακοµιστής δεδοµένων ιακοµιστής δικτύου Browser Copyright DUNOD 14 ιακοµιστής δικτύου
ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ RIAΣΕ DISCONNECTED MODE Τέσσερις λύσεις διαχείρισης εφαρµογών RIA σε disconnected mode: Συνεχής σύνδεση στο διαδίκτυο: 3G+, wifi Χρήση πρόσθετων λειτουργιών και επεκτάσεων που επιτρέπουν την διαχείριση σε disconnected mode: Google Gears Χρήση της νέας γενιάς πλοηγητώνπου επιτρέπουν την διαχείριση σε disconnected mode: WATWG Χρήση λογισµικού συγχρονισµού: Live Mesh
WEB 2.0 Παραδείγµατα «Συλλογικής Νοηµοσύνης» Wikipedia Amazon Book review system Music Database CDDB The blogosphere «Ψηφιακοί αυτόχθονες» Πλατφόρµες χρηστών: Youtube, Google Spreadsheet Πλατφόρµες υπηρεσιών: mashups Η αρχή της αέναης εξέλιξης: perpetual beta
Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΤΕΡΜΑΤΙΚΩΝ Κινητές συσκευές (Mobile devices) Φορητοί υπολογιστές (laptop, notebook) Ηλεκτρονικά βιβλία Έξυπνα κινητά (smart phones) Χαρακτηριστικά Βελτιωµένη εργονοµία Ποικιλία τεχνικών βάσεων Αυξηµένοι αποθηκευτικοί χώροι Υποστήριξη γρήγορων ταχυτήτων σύνδεσης στο διαδίκτυο Εφαρµογές της τελευταίας λέξης της τεχνολογίας
«Χοντρός» πελάτης (Thick Client) Hosted Εφαρμογή Συγχρονισμός όταν και οι δύο συσκευές είναι διαθέσιμες crash Η εφαρµογή είναι πάντα διαθέσιµη PC on PC σε λειτουργία Κινητή συσκευή Το έγγραφο αναφορά φορτώνεται από τον διακομιστή Ποιο είναι το σωστό έγγραφο? PC εκτός λειτουργίας Κινητή συσκευή PC off PC εκτός λειτουργίας Κινητή Mobile συσκευή Device Copyright DUNOD
UBIMEDIA: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΙΑΧΥΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ Copyright DUNOD
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ Συνεργασία µεταξύ εφαρµογών Αυτόµατη αναβάθµιση Συνεργασία µεταξύ χρηστών Πρόσβαση µε συσκευές επικοινωνίας Browser Browser Κινητή συσκευή Συσκευή επικοινωνίας Copyright DUNOD
2. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΟ CLOUD COMPUTING
ΟΡΙΣΜΟΣ CLOUD COMPUTING Ο όρος Cloud Computing περιγράφει την χρήση λογισµικού και εφαρµογών, την πρόσβαση σε δεδοµένα και υπηρεσίες αποθήκευσης κατά τις οποίες ο τελικός χρήστης δεν έχει γνώση της φυσικής τοποθεσίας του συστήµατος όπου προσφέρονται εκείνες. Πρόκειται για ένα µοντέλο που επιτρέπει την εύκολη, κατά απαίτηση πρόσβαση µέσω δικτύου σε ένα κοινό σύνολο από διαµορφώσιµους υπολογιστικούς πόρους, όπως δίκτυα, εξυπηρετητές, αποθηκευτικούς χώρους, εφαρµογές και υπηρεσίες. Μοντέλα υπηρεσιών cloud computing: α) Λογισµικό νέφους ως υπηρεσία (SaaS), β) Πλατφόρµα νέφους ως υπηρεσία (PaaS), και γ) Υποδοµή ως υπηρεσία (IaaS)
ΣΧΗΜΑΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΝΕΦΟΥΣ ΩΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ (SAAS) Οργανισμός A Οργανισμός B Χρήστες A Χρήστες B περιηγητής περιηγητής Browser Copyright DUNOD 23
SAAS Το µοντέλο λογισµικού νέφους ως υπηρεσία (SaaS) είναι ο διάδοχος των επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών εφαρµογής (ASP). ιαφέρουν από αυτές ως προς τα εξής: Χρήση των διεπαφώντων εµπλουτισµένων εφαρµογών για το ίντερνετ (RIA) Αρχιτεκτονική πολλαπλών εκµισθωτών (multi-tenant) για βέλτιστη διαδικτυακή χρήση Συνεργατικές λειτουργίες Παροχή «ανοικτής» ιεπαφής Προγραµµατισµού Εφαρµογών (API)
ΤΟ CLOUD COMPUTINGΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΟ ΤΟΠΙΚΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Τοπικό πληροφοριακό σύστηµα Cloud Computing Πακέτα Λογισµικού Λογισµικό Συνεργασία µε: Exchange Lotus ERP: SAP SaaS Συνεργασία µε: Google Apps ERP: Salesforce Συγκεκριµένες µορφές ανάπτυξης Τοπικό Hosting Τοπικές πλατφόρµες: JEE.NET Cloud Hosting PaaS: Amazon EC2 Force.com Google App Engine Microsoft 25 Azure.
SAAS: Η ΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ Εξωτερική ανάθεση πόρων (outsourcing) Άνοιγµα των επιχειρήσεων στο διαδίκτυο Copyright DUNOD
3. SAAS: ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΝΕΦΟΥΣ ΩΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΠΑΚΕΤΩΝ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ (ΑΝΑ ΡΟΜΗ ΕΞΕΛΙΞΗ) Μοντέλο κεντρικών υπολογιστών δεκαετίας 1970 (mainframe) Παραδοσιακό µοντέλο λογισµικού (traditional) Μοντέλο ανοικτού κώδικα (open source) Μοντέλο εξωτερικής ανάθεσης (outsourcing) Μοντέλο εξωτερικής ανάθεσης από τον εκδότη (outsourcing by editor) ιαδικτυακό µοντέλο (Web) Μοντέλο λογισµικού νέφους ως υπηρεσία (SaaS)
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΛΥΣΕΩΝ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ
Η ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗ ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΝΕΦΟΥΣ ΩΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΤΥΠΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΑΠΑΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΤΥΠΙΚΩΝ ΛΥΣΕΩΝ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ Αξία λογισµικού προγράµµατος Αξία σταθµού εργασίας Αξία διακοµιστή Αξία συντήρησης λογισµικού προγράµµατος Αξία συντήρησης υπολογιστικών δοµών
SAASΚΑΙ ΠΗΓΕΣ ΑΝΟΙΚΤΟΥ ΚΩ ΙΚΑ SaaS και βάσεις ανοικτού κώδικα Χρήση ανοικτού κώδικα για την ανάπτυξη εφαρµογών λογισµικού νέφους SaaS και πηγές ανοικτού κώδικα: ένα µοντέλο για επιχειρήσεις και δηµόσιους οργανισµούς?
ΑΝΑΦΟΡΕΣ Cloud Computing Bible, Barrie Sosinsky, Wiley, 2011 http://cloud.liris.cnrs.fr/wiki Βίντεο: http://www.virtualization-europe.com/ http://cordis.europa.eu/fp7/ict/ssai/docs/cloud-report-final.pdf Cloud Computing: Theory and Practice, Dan Marinescu, 2013 NIST Cloud Computing Reference Architecture, Liu et. al. 2011 Συνέδρια: IEEE CLOUD ACM Symposium on Cloud Computing (SOCC) Cloud Computing IARIA