Ύλη Διάλεξης. Κεφάλαιο 2: «Χημική σύσταση των κυττάρων» Κεφάλαιο 3 : «Ενέργεια, Κατάλυση, Βιοσύνθεση»



Σχετικά έγγραφα
Συνδυάζοντας το πρώτο και το δεύτερο θερμοδυναμικό αξίωμα προκύπτει ότι:

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ. π. Αναστάσιος Ισαάκ Λύκειο Παραλιμνίου Δεκέμβριος

Κεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

3.1 Ενέργεια και οργανισμοί..σελίδα Ένζυμα βιολογικοί καταλύτες...σελίδα Φωτοσύνθεση..σελίδα Κυτταρική αναπνοή.

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ. Στοιχείο O C H N Ca P K S Na Mg περιεκτικότητα % ,5 1 0,35 0,25 0,15 0,05

σελ 1 από 8 Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων ΤΕΙ Αθήνας Εαρινό Εξάμηνο a 2 η Εξέταση στην Βιοχημεία

BΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ

BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι. ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer) Βασικές Αρχές Βιοχημείας (Lehninger) Κεφ. 15

Βασικά ενεργειακά συστήματα. Δρ. Μαρία Παπανδρέου 2018

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ, ΠΕΚ Μεταβολισμός: Βασικές έννοιες και σχεδιασμός

αποτελούν το 96% κ.β Ποικιλία λειτουργιών

ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΑΝΟΜΟΙΩΣΗ

Β α σ ι κ έ ς α ρ χ έ ς μ ε τ α β ο λ ι σ μ ο ύ

ÈÅÌÁÔÁ 2011 ÏÅÖÅ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΧΗΜΕΙΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ 1 ο. ΘΕΜΑ 2 ο δ δ α. Λ β. Λ γ. Σ δ. Λ ε.

1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση:

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Θερινό εξάμηνο ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων

Μεταβολισμός των Υδατανθράκων

Τα χημικά στοιχεία που είναι επικρατέστερα στους οργανισμούς είναι: i..

Κωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Παραδόσεις του μαθήματος γενικής παιδείας (Β λυκείου) Επιμέλεια: ΑΡΓΥΡΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Βιολόγος M.Sc. Καθηγητής 3 ου λυκ.

Φ ΣΙ Σ Ο Ι Λ Ο Ο Λ Γ Ο Ι Γ Α

ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ) 2010 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Χηµεία-Βιοχηµεία Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2001

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ. 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί

Κεφάλαιο 4. Copyright The McGraw-Hill Companies, Inc Utopia Publishing, All rights reserved

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

τα βιβλία των επιτυχιών

1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση:

Χηµεία-Βιοχηµεία Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2001

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ

ΘΕΜΑ 1 ο 1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση:

πρωτεΐνες πολυμερείς ουσίες δομούν λειτουργούν λευκώματα 1.Απλές πρωτεΐνες 2.Σύνθετες πρωτεΐνες πρωτεΐδια μη πρωτεϊνικό μεταλλοπρωτεΐνες

ΕΡΓΑΣΙΑ. Το κύριο ενεργειακό «νόμισμα» των κυττάρων ειναι το ΑΤΡ.

ΘΕΜΑ 1 ο 1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση:

Θέµατα Χηµείας - Βιοχηµείας Τεχνoλογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000

Θέµατα Χηµείας - Βιοχηµείας Τεχνoλογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση:

ΣΥΝΟΨΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο Βιοχημική εξέλιξη

ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ. Φατούρος Ιωάννης Αναπληρωτής Καθηγητής

ΣΥΝΟΨΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

3.1 Ενέργεια και οργανισμοί

Hans Krebs ( ) Κύκλος του κιτρικού οξέος και οξειδωτική φωσφορυλίωση

Κεφαλαίο 3 ο. Μεταβολισμός. Ενέργεια και οργανισμοί

ΘΕΜΑ 1 ο 1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση:

Μεταβολισμός πρωτεϊνών και των αμινοξέων

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Μεταβολισμός μικροοργανισμών

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Οργάνωση της ζωής βιολογικά συστήματα

3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Όλοι οι οργανισμοί με εξαίρεση τους φωτοσυνθετικούς εξασφαλίζουν την απαραίτητη ενέργεια διασπώντας θρεπτικές ουσίες που

Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου

Μονάδες 3 β. Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη, στο ίδιο υδατικό διάλυμα, μπορεί να αποτελέσει ρυθμιστικό διάλυμα; Μονάδες 2

ΔG o ' = πρότυπη μεταβολή ελέυθερης ενέργειας (ph 7, 1M αντιδρ.& προιόντων ); R = στ. αερίων; T = θερμοκρ. 2 ΔG o ' >0, ΔG<0

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο H XHΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Χημεία της ζωής 1

ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ) 2011 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Βιολογία Γενικής Παιδείας Β Λυκείου

ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΒΟΛΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ

Εργασία Βιολογίας. Β. Γιώργος. Εισαγωγή 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ. Μεταφορά ενέργειας στα κύτταρα

ΚΕΦΑΛΑΙO 3 Κυτταρικός Μεταβολισμός

Ποια είναι κατά τη γνώμη σας τα 30 μικρομόρια που συνιστούν τα πρόδρομα μόρια των βιομακρομορίων; Πώς μπορούν να ταξινομηθούν;

Η ΧΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος

Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας. Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου

Τα τείχη έχουν πέσει: Κυτταρική Βιολογία, Βιοχημεία, Γενετική γέννησαν τη σύγχρονη Βιοϊατρική. Βιοχημεία Ι Α-2

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (C, H, N, O) 96% ΜΙΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (πχ. Na, K, P, Ca, Mg) 4% ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ (Fe, I) 0,01%

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ. Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ (1ος Κύκλος) ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

KΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Χημική σύσταση του κυττάρου. Να απαντήσετε σε καθεμιά από τις παρακάτω ερωτήσεις με μια πρόταση:

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 3

ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ) 22 ΜΑΪΟΥ 2015 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

1. Να οξειδωθούν και να παράγουν ενέργεια. (ΚΑΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ)

ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΒΙΟΜΟΡΙΩΝ

ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ. 1. (α) Ποιο μόριο απεικονίζεται στο σχεδιάγραμμα; (β) Ποια είναι η απλούστερη μορφή του R;

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ. της Νικολέτας Ε. 1. Να οξειδωθούν και να παράγουν ενέργεια. (ΚΑΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ)

Μονάδες 6 ΘΕΜΑ Β. ιαθέτουμε υδατικό διάλυμα CH 3 COONa συγκέντρωσης 0,1 Μ ( ιάλυμα 1 ). Β1. Να υπολογίσετε το ph του διαλύματος 1.

ΗΝΟ 3 ΝΗ 3 Η 2 Ο Μονάδες 3 β) Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη, στο ίδιο υδατικό διάλυµα, µπορεί να αποτελέσει ρυθµιστικό διάλυµα; Μονάδες 2 ΑΠ.

ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΛΙΠΟΕΙ ΩΝ

9/5/2015. Σάκχαρα. πηγή ενεργειακού δυναµικού για τα φυτικά κύτταρα. Πρωτεΐνες. Ποσό της ηλιακής ενέργειας που φθάνει στη γη 13 x cal

ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Επιµέλεια: Οµάδα Χηµικών της Ώθησης

ÔÏÕËÁ ÓÁÑÑÇ ÊÏÌÏÔÇÍÇ

Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΧΗΜΕΙΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ ΦΩΣΦΟΡΥΛΙΩΣΗ Ι Η ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙΔΑ

Δομή και λειτουργία πρωτεϊνών. Το κύριο δομικό συστατικό των κυττάρων. Το κύριο λειτουργικό μόριο

οµή και λειτουργία των µεγάλων βιολογικών µορίων

BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ. ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer)

ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗ ΠΡΩΤΕΙΝΩΝ

ΘΕΜΑ 1 ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα σωστά συμπληρωμένο: Η 2 SO 4 NH 4 HNO 3 H 2 O. Μονάδες 5 ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΤΑΞΗ

ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 21 ΜΑΪΟΥ 2010 ΧΗΜΕΙΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ)

BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι. ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer)

ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ) 18 ΜΑΪΟΥ 2011 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

3 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Μεταβολισμός του κυττάρου

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ. (i) Τι είδους αναερόβια αναπνοή κάνει ο αθλητής;

ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ. Τα χημικά μόρια που οικοδομούν τους οργανισμούς

πρωτεϊνες νουκλεϊκά οξέα Βιολογικά Μακρομόρια υδατάνθρακες λιπίδια

Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Η ΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. Κυτταρική αναπνοή 1

Εργασία Βιολογίας 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

.CH 3 COOH + NH 4 α) CH 3 CN + 2H 2 O H + β) CH CH + H 2 O CH 3 CH=O γ) CH 3 NH 2 + H 2 O CH 3 NH OH -. α) Α: CH 3 CH=CH 2

Το κύτταρο και ο κυτταρικός μεταβολισμός

Καθηγητής Δ. Μόσιαλος

Transcript:

Ύλη Διάλεξης Δομικοί λίθοι του κυττάρου. Νουκλεϊνικά οξέα, Πρωτεΐνες, Πολυσακχαρίτες, Λιπίδια. Κυτταρική οργάνωση, Βιολογικές μεμβράνες. Παραγωγή ενέργειας στο κύτταρο. Κεφάλαιο 2: «Χημική σύσταση των κυττάρων» Κεφάλαιο 3 : «Ενέργεια, Κατάλυση, Βιοσύνθεση»

Κεφάλαιο 2: «Χημική σύσταση των κυττάρων»

Βασικές αρχές.. 1) Μόνο ζώντες οργανισμοί έχουν υψηλό βαθμό περιπλοκότητας 2) Μόνο ζώντες οργανισμοί εκλύουν, μετατρέπουν και χρησιμοποιούν ενέργεια από το περιβάλλον τους 3) Μόνο ζώντες οργανισμοί είναι ικανοί για αυτοοργάνωση και αναπαραγωγή.

Σημαντικά ευρήματα 1943 Avery, MacLeod και McCarty ταυτοποιούν το γενετικό υλικό των κυττάρων ως DNA 1953 Watson και Crick προτείνουν το δομικό μοντέλο του DNA. 1958 Crick παρουσιάζει το «κεντρικό δόγμα της μοριακής βιολογίας» σχετικά με την μεταφορά πληροφορίας μεταξύ DNA, RNA και πρωτεϊνών.

Οργάνωση της ζωής Χημικά στοιχεία Απλές οργανικές ενώσεις (μονομερή) Μακρομόρια (πολυμερή) Υπερμοριακές δομές (supramolecular) organelles Κύτταρα Ιστοί Οργανισμοί

Κλίμακα μεγέθους αντικειμένων που μελετώνται από βιοχημικούς και βιολόγους. 1 angstrom = 0.1 nm

Περιοδικός Πίνακας Σε αφθονία, απαραίτητα για όλους τους οργανισμούς: C, N, O, P, S, H Μικρότερη αφθονία, απαραίτητα για όλους τους οργανισμούς: Na, Mg, K, Ca, Cl Σπάνια, απαραίτητα για όλους τους οργανισμούς: Mn, Fe, Co, Cu, Zn Σπάνια, απαραίτητα για μερικούς οργανισμούς : V, Cr, Mo, B, Al, Ga, Sn, Si, As, Se, I,

Σημαντικές ενώσεις, λειτουργικές ομάδες

Πολλά σημαντικά βιομόρια είναι πολυμερή λιπίδια πρωτεϊνες υδατάνθρακες νουκλεϊκά οξέα μονομερές fatty acid amino acid glucose nucleotide πολυμερές phospholipid protein subunit cellulose DNA Υπερμοριακή δομή membrane protein complex cell wall chromosome

Λιπίδια μονομερές fatty acid πολυμερές Υπερμοριακή δομή phospholipid membrane

Πρωτεΐνες μονομερές amino acid πολυμερές protein subunit Υπερμοριακή δομή Enzyme complex

Υδατάνθρακες μονομερές glucose πολυμερές Υπερμοριακή δομή cellulose cell wall

Νουκλεϊκά Οξέα μονομερές nucleotide πολυμερές Υπερμοριακή δομή DNA chromatin

Μονομερή σχηματίζουν πολυμερή μέσω συμπήκνωσης Πολυμερή διασπώνται σε μονομερή μέσω υδρόλυσης.

Κυτταρική οργάνωση του E. coli κυττάρου 200 300 mg protein / ml cytoplasm

Ευκαρυωτικό κύτταρο

Αλληλεπιδράσεις μεταξύ βιομακρομορίων

Σχετική ισχύς δεσμών Είδος δεσμού kj/mole Ομοιοπολικοί > 200 Ηλεκτροστατικοί/ Ιοντικοί 40 to 200 Δεσμοί υδρογόνου 2-20 Υδρόφοβες αλληλεπιδράσεις 3-10 VDW 0.4-4

Ομοιοπολικές αλληλεπιδράσεις Οι δυνάμεις που κρατούν τα άτομα στα μόρια ενωμένα ονομάζονται ομοιοπολικοί δεσμοί (Covalent Bonding). O ομοιοπολικός δεσμός αποτελείται από ένα ζευγάρι e- το οποίο μοιράζονται δύο άτομα. Παράδειγμα ενός απλού δεσμού αυτού του τύπου είναι αυτός που ενώνει τα υδρογόνα στο Η2 : Η : Η (οι τελείες παριστάνουν τα e-) = Η - Η

Ενέργεια που απαιτείται για να σπάσουν σημαντικοί ομοιοπολικοί δεσμοί στην βιολογία Bond C-F 485 C-Cl 328 C-Br 276 C-I 240 (kj/mol) C-C 348 C-N 293 C-O 358 C-F 485 C-C 348 C=C 614 C=C 839

Μη ομοιοπολικές αλληλεπιδράσεις

Δεσμοί υδρογόνου στην βιολογία

Δεσμοί υδρογόνου στην βιολογία

Υδρόφοβες αλληλεπιδράσεις Υδρόφοβα μόρια = Μη πολικά, μόρια στα οποία υπάρχει ισοκατανομή φορτίων (π.χ. βενζόλιο). Αλληλεπίδραση μεταξύ υδρόφοβων μορίων σε νερό Τα υδρόφοβα μόρια δεν αντιδρούν με μόρια νερού (πολικά). Μόρια νερού δεν κινούνται διαμέσου υδρόφοβων μορίων (κάθετα στην επιφάνεια τους). Αλληλεπίδραση μεταξύ μη πολικών αμινοξέων Τα υδρόφοβα μόρια σε νερό εξαναγκάζουν τα μόρια του νερού σε μία τάξη και συνεπώς μείωση της εντροπίας. Η εντροπία είναι αντιστρόφως ανάλογη της επιφάνειας του υδρόφοβου μορίου. Άρα η ένωση 2 υδρόφοβων μορίων (μικρότερη επιφάνεια) αντιστοιχεί σε μεγαλύτερη εντροπία που ευνοείται από τον 2 ο νόμο της θερμοδυναμικής.

Αμινοξέα

Tα αμινοξέα σε διάλυμα με ουδέτερο ph συμπεριφέρονται σαν δίπολα ιόντα (αμφοτερικά Ιόντα,zwitterions) διαθέτουν πρωτονιωμένη ΝΗ 3+ αμινική ομάδα και απο-πρωτονιω-μένη COO- καρβοξυλική ομάδα. Ο βαθμός ιοντισμού εξαρτάται από ph (π.χ. Σε όξινο διάλυμα ph= 1-3 η αμινική ομάδα είναι ΝΗ3+ και η καρβοξυλική ομάδα είναι COOΗ.

Υδροφοβικότητα Αλειφατικά αμινοξέα Προλίνη (pro, P)- κυκλικό ιμινοξύ Γλυκίνη (gly, G)-το μόνο μη-χειρόμορφο αμινοξύ, μη υδρόφοβο Αλανίνη (ala, A) R-ομαδα = μεθυλομάδα Βαλίνη (Val, V) Σκεφτείτε V! Λευκίνη (Leu, L) Ισολευκίνη (Ile, I) -2 χειρόμορφοι άνθρακες

Πρωτεϊνες

Πεπτιδικός δεσμός

Κατηγορίες πρωτεϊνών Απλές αποτελούνται από αμινοξέα μόνο Σύνθετες εμπεριέχουν πρόσθετες ομάδες (μεταλλικά ιόντα, λιπίδια, υδατάνθρακες) Παράδειγμα: Αιμοσφαιρίνη Αίμη

Κατηγορίες πρωτεϊνών Μία πρωτεϊνική αλυσίδα- μονομερική πρωτεϊνη Περισσότερες από μία- πολυμερική πρωτεϊνη Ομοπολυμερές ένα είδος αλυσίδας Ετεροπολυμερές 2 ή περισσότερα διαφορετικά είδη αλυσίδας (π.χ. Η Αιμοσφαιρίνη είναι ετεροτετραμερές. Έχει 2 α- αλυσίδες και 2 β.)

Κατηγορίες πρωτεϊνών ανάλογα με την δομή τους Σκληροπρωτεϊνες/ Ινώδεις 1) Πολυπεπτίδια διαμορφωμένα σε μακριές ίνες ή σε επίπεδα (sheets) 2) Δυσδιάλυτες (πολλά υδρόφοβα AA s) 3) Δυνατές αλλά εύκαμπτες 4) Δομικές (κερατίνη, κολλαγόνο) Σφαιρικές/ Γλοβουλίνες 1) Πολυπεπτιδικές αλυσίδες διαμορφωμένες σε σφαιρική μορφή 2) Ευδιάλυτες στο νερό ή σε αραιά αλατούχα διαλύματα 3) Περιέχουν διαφορετικές μορφές δευτεροταγούς δομής 4) Ποικιλία λειτουργιών (ένζυμα, ρυθμιστικές πρωτεϊνες) 5) Ευρύτατα διαδεδομένες

Κατηγορίες λειτουργικών πρωτεϊνών Καταλυτικές ένζυμα Δομικές κερατίνη, κολλαγόνο Μεταφέρουσες αιμοσφαιρίνη [Διαμεμβρανική μεταφορά Na+/K+ ATPases] Μολυσματικές/ Τοξίνες δηλητήριο φιδιού, πρίον Συσταλτές ακτίνη, μυοσίνη Ρυθμιστικές/ Ορμόνες ινσουλίνη Αποθηκευτικές Φεριτίνη, Καζεϊνη, Μυοσφαιρίνη Αμυντικές αντισώματα

4 επίπεδα δομής πρωτεϊνών

Κατηγορίες δευτεροταγούς δομής α- έλικα β-πτυχωτή επιφάνεια Θηλιές και στροφές (Loops, turns)

Νουκλεϊκά Οξέα

RNA & DNA Although first discovered within the nucleus of eukaryotic cells, nucleic acids are now known to be found in all life forms, including within bacteria, archaea, mitochondria, chloroplasts, viruses and viroids

A Nucleotide Phosphate HO P O OH O Base N NH 2 N CH 2 O N N Sugar OH H OH 1998 Timothy G. Standish

Purines Two Families of Bases NH 2 Adenine N N CH 3 N N O N Guanine NH N N NH 2 O Pyrimidines Thymine NH (DNA) O N Uracil (RNA) NH N O N O NH 2 Cytosine N O 1998 Timothy G. Standish

The DNA Double Helix WATSON, J. D. & CRICK, F. H. C., Nature 171, 737-738 (1953)

Rosalind Elsie Franklin (25 July 1920 16 April 1958)

Fig. 16.5 Copyright 2002 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings

Courtesy: Trevor Forsyth, ILL, Grenoble DNA structure and water A-DNA RH 11 bp/turn pitch=28.2a B-DNA RH 10 bp/turn pitch=34a C-DNA RH 9.33 bp/turn pitch=31a D-DNA RH 8 bp/turn pitch=24.2a Z-DNA LH 12 bp/turn pitch=43a

Κεφάλαιο 3 : «Ενέργεια, Κατάλυση, Βιοσύνθεση»

Biochemical Energy Production The interconversion of ATP and ADP is the principal medium for energy exchange in the biochemical processes.

ΟΞΕΙΔΩΣΗ & ΑΝΑΓΩΓΗ Ο όρος οξειδοαναγωγή περιγράφει όλες τις χημικές αντιδράσεις κατά τις οποίες τα άτομα των στοιχείων που συμμετέχουν αλλάζουν αριθμό οξείδωσης. Η διαδικασία της οξειδοαναγωγής μπορεί να γίνεται σχετικά απλά και γρήγορα, όπως η οξείδωση του άνθρακα από το οξυγόνο προς διοξείδιο του άνθρακα, ή μπορεί να είναι μια πολύπλοκη διαδικασία, όπως η οξείδωση της γλυκόζης στους οργανισμούς, η οποία επιτυγχάνεται μέσω πολύπλοκων διεργασιών μεταφοράς ηλεκτρονίων.

ΟΞΕΙΔΩΣΗ & ΑΝΑΓΩΓΗ Οξείδωση ενός στοιχείου είναι η αποβολή ηλεκτρονίων από αυτό. Αναγωγή ενός στοιχείου είναι η πρόσληψη ηλεκτρονίων από αυτό. Φυσικά οξείδωση και αναγωγή γίνονται πάντα ταυτόχρονα οπότε μπορούμε να πούμε ότι : Οξειδοαναγωγή είναι η μετακίνηση ηλεκτρονίων μεταξύ ατόμων.

ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΟΞΕΙΔΩΣΕΙΣ Στους οργανισμούς οι τροφές καίγονται, δηλ αποκοδομούνται προς CO₂ και H₂O με ταυτόχρονη απελευθέρωση ενέργειας. Πλούσιες σε ενέργεια τροφές είναι οι υδατάνθρακες και τα λίπη. π.χ. υδατάνθρακες : ΓΛΥΚΟΖΗ C₆H₁₂O₂ + 6O₂ 6CO₂ + 6H₂O λίπη : ΠΑΛΜΙΤΙΚΟ ΟΞΥ C₁₆H₃₂O₂ + 23O₂ 16CO₂ + 16H₂O Η πιο σημαντική πηγή ενέργειας στους οργανισμούς προέρχεται από την αντίδραση αναγωγής του CO₂ από το H₂ και το σχηματισμό H₂Ο (πραγματοποιείται αναγωγή O₂ και οξείδωση H₂). Τα ελεύθερα ηλεκτρόνια που χρειάζονται για να γίνει αυτή η αντίδραση, προέρχονται από ενεργειακά πλούσιες χημικές ουσίες οι οποίες ονομάζονται συνένζυμα, αλλά μπορεί και να είναι προσθετικές ομάδες. Τα μόρια αυτά έχουν πρώτα αναχθεί κατά τη διάρκεια απλών καρβοξυλιώσεων των τροφών. Στις βιολογικές οξειδώσεις οι αντιδράσεις γίνονται σε σταθερή θερμοκρασία σώματος και ένα μόνο μέρος της ενέργειας της οξείδωσης εμφανίζεται ως θερμότητα ενώ το υπόλοιπο μετατρέπεται σε χημική ενέργεια. Τα ηλεκτρόνια και πρωτόνια που κουβαλούν οι προσθετικές ομάδες ή τα συνένζυμα, προκύπτουν από βιολογικές οξειδώσεις κατά τη διάρκεια αποκαρβοξυλιώσεων.

Αρχές που διέπουν την καύση των τροφών εν αντιθέσει με την απευθείας οξείδωση του C από το O₂ προς σχηματισμό CO₂ (έκλυση ανεξέλεγκτης ενέργειας) 1. Πολύπλοκα οργανικά μόρια (λίπη, υδατάνθρακες, πρωτεΐνες) διασπώνται σε κομμάτια 2 ατόμων άνθρακα, τα οποία ονομάζονται οξικές ή κετοξικές ομάδες (σ.σ. πρώτα καίγονται οι υδατάνθρακες, μετά τα λίπη και τέλος οι πρωτεΐνες) 2. Αυτές οι οξικές/κετοξικές ομάδες υφίστανται περαιτέρω διάσπαση με αποτέλεσμα τη παραγωγή CO₂ και ατόμων Η με δύο ηλεκτρόνια [Κύκλος του Krebs]. (υβριδικά υδρογόνα : φέρουν ένα ηλεκτρόνια δικό τους και άλλο ένα από άλλη ουσία) 3. Ένα από αυτά τα τελικά προϊόντα, το CO₂, δημιουργείται από διαδοχικές καρβοξυλιώσεις των κετοξικών ομάδων χωρίς ουσιαστική παραγωγή ενέργειας. Το H₂O δημιουργείται από τα συνένζυμα της αναπνευστικής αλυσίδας όπου και έχουμε παραγωγή ενέργειας υπό τη μορφή ATP.

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΔG & ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΔΕ

The free energy change (DG) of a reaction determines its spontaneity. A reaction is spontaneous if DG is negative (if the free energy of the products is less than the free energy of the reactants).

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ DG = change in free energy, DGo' = standard free energy change (with 1 M reactants and products, at ph 7), R = gas constant 8.315 joules or 1.987 Cal, T = absolute temperature. https://www.rpi.edu/dept/bcbp/molbiochem/mbweb/mb1/part2/bioener.htm

ΣΧΕΣΗ ΔΕ & ΔG

Οι οργανισμοί χρειάζονται ενέργεια για ποικίλους λόγους (κίνηση, σύνθεση ενώσεων, αναπαραγωγή, για να διατηρούν την εντροπία του σώματος τους χαμηλή κλπ)

ATP ADP Cycle Ο άνθρακας στα καύσιμα μόρια, όπως είναι η γλυκόζη και τα λίπη, οξειδώνεται σε CO2, και η ενέργεια που απαλευθερώνεται χρησιμοποιείται για την αναπαραγωγή της ΑΤΡ από την ADP.

ATP : ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΝΟΜΙΣΜΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ATP: (αδενόσυνο-5 -τριφωσφορικό οξύ) H ATP είναι ένα νουκλεοτίδιο που αποτελείται από μια αδενίνη, μια ριβόζη και μια τριφωσφορική ομάδα.

ATP : ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΝΟΜΙΣΜΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Σε πολλές βιοχημικές αντιδράσεις χρησιμοποιείται ως μονάδα ενέργειας. Η πιο σημαντική πηγή παραγωγής του είναι τα μιτοχόνδρια και ειδικότερα η αναπνευστική αλυσίδα. Φυσικοχημικές Ιδιότητες του ATP : 1) Τα άτομα του φωσφόρου που υπάρχουν στο ATP έλκουν ηλεκτρόνια προς τους ανυδριτικούς δεσμούς με αποτέλεσμα την πιο εύκολη υδρόλυση των δεσμών αυτών. 2) Το ATP, σε ουδέτερο ph, φέρει τέσσερα αρνητικά φορτία λόγω του ιονισμού των φωσφορικών ριζών, τα οποία και δημιουργούν ισχυρές απώσεις μεταξύ των φωσφορικών ριζών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη διευκόλυνση της υδρόλυσης των δεσμών και την εξαιρετική δυσκολία αυθόρμητης επαναδημιουργίας τους, η οποία θα γίνει μόνο ενζυμικά. 3) Τα προϊόντα υδρόλυσης του ATP (ADP + Pi φωσφορική ομάδα) έχουν μεγαλύτερη σταθερότητα συντονισμού από το ATP, διότι η συνολική ενέργεια συντονισμού τους είναι μεγαλύτερη από την ενέργεια συντονισμού του ATP.

ATP to ADP Η ΑΤΡ είναι ένα ενεργειακά πλούσιο μόριο γιατί η τριφωσφορική ομάδα περιέχει 2 δεσμούς φωσφορικού ανυδρίτη. Μεγάλη ποσότητα ελεύθρεης ενέργειας απελευθερώνεται όταν η ΑΤΡ υδρολύεται σε δισφωφορική αδενοσίνη (ADP) και ορθοφωσφορικό (Pi).

ATP to ADP

ATP to AMP Μεγάλη ποσότητα ελεύθρεης ενέργειας επίσης απελευθερώνεται όταν η ΑΤΡ υδρολύεται σε μονοφωφορική αδενοσίνη (AΜP) και πυροφωσφορικό (ΡPi).

H ATP χρησιμέυει ως ο κύριος άμεσος δότης ελεύθερης ενέργειας σε βιολογικά συστήματα παρά ως μορφή μακρόχρονης αποθήκευσης ελέυθερης ενέργειας. Σε ένα τυπικό κύτταρο, ένα μόριο ΑΤΡ καταναλώνεται σε ένα λεπτό από τον σχηματισμό του. Είναι σαφές ότι είναι ζωτικό να έχουμε μηχανισμούς αναπαραγωγής της ΑΤΡ.

Πως μετατρέπεται σε ΑΤΡ η ενέργεια που απελευθερώνεται κατά την οξείδωση μιας ένωσης άνθρακα?

Καταβολισμός: Στάδια εξαγωγής ενέργειας από τα τρόφιμα Η εξαγωγή ενέργειας από τα τρόφιμα μπορεί να διαιρεθέι σε 3 στάδια. 1.Τα μεγάλα μόρια των τροφών διασπώνται σε μικρότερες μονάδες. Οι πρωτεϊνες υδρολύονται σε αμινοξέα, οι πολυσακχαρίτες σε απλά σάκχαρα, όπως η γλυκόζη, και τα λίπη σε γλυκερόλη και λιπαρά οξέα. 2.Τα μικρά αυτά μόρια αποικοδομούνται σε απλές μονάδες που παίζουν κεντρικό ρόλο στον μεταβολισμό. Οι περισσότερες από αυτές μετατρέπονται στην ακετυλική μονάδα του ακέτυλο- CoA. Στο στάδιο αυτό παράγεται μικρή ποσότητα ΑΤΡ. 3.ΑΤΡ παργέται από την πλήρη οξείδωση της ακετυιλκής ομάδας του ακέτυλο-coa. Το τρίτο στάδιο αποτελείται από τον κύκλο του Krebbs και την οξειδωτική φωσφορυλίωση, τα οποία αποτελούν τις τελικές κοινές πορείες στην οξείδωση των καύσιμων μορίων (λίπη, υδατάνθρακες, πρωτεϊνες).

Metabolism The sum total of all the biochemical reactions that take place in a living organism

Biochemical Energy Production Hans Adolf Krebs received the Nobel Prize in medicine. Hulton Archive / Getty Images

Stages of Metabolism Catabolic reactions are organized as stages In Stage 1, digestion breaks down large molecules into smaller ones that enter the bloodstream. In Stage 2, molecules in the cells are broken down to two- and three-carbon compounds Ch 23 # 73 of 51

Digestion of Foods Digestion is the first step of catabolism Carbohydrates glucose, fructose, galactose Proteins amino acids Lipids glycerol fatty acids Ch 23 # 74 of 51

Stages of Metabolism In Stage 3, compounds are oxidized in the citric acid cycle to provide NADH and FADH 2 molecules (reduced forms of coenzymes) In Stage 4, NADH and FADH 2 are oxidized in order to provide energy for the production of ATP Ch 23 # 75 of 51

Ch 23 # 76 of 51

What are coenzymes and how do they function in the pyruvate dehydrogenase reaction? Coenzymes are biomolecules that provide additional functional groups to enzyme active sites and participate in catalytic mechanisms. The pyruvate dehydrogenase complex consists of multiple copies of three protein subunits (E1, E2, E3) and requires five coenzymes (thiamin pyrophosphate; TPP, lipoamide, coenzyme A; CoA, flavin adenine dinucleotide; FAD, and nicotinamide adenine dinucleotide; NAD+) to mediate a five-step reaction mechanism. Most coenzymes are classified as vitamins and nutritional deficiencies in some of these important biomolecules can lead to human disease such as beriberi due to thiamin deficiency, and pellagra, a disease caused by niacin deficiency which leads to decreased levels of NAD+/NADH.

Major Coenzymes in Metabolic Reactions NAD + /NADH FAD/FADH 2 Coenzyme A (CoA-SH) Ch 23 # 78 of 51

Major Coenzymes in Metabolic Reactions (a) Flavin adenine nucleotide (b) nicotinamide adenine dinucleotide Ch 23 # 79 of 51

Major Coenzymes in Metabolic Reactions Ch 23 # 80 of 51

Biochemical Energy Production Structural formula for coenzyme A CoA-SH Ch 23 # 81 of 51

Coenzyme NAD + Συνένζυμο νικοτιναμίο-αδενινο-δινουκλεοτίδιο In cells, the oxidation of compounds provides 2H as 2H + and 2e - that reduce coenzymes NAD+ (nicotinamide adenine dinucleotide) participates in reactions that produce a carbon-oxygen double bond (C=O) Oxidation CH 3 -CH 2 -OH CH 3 -CHO + 2H + + 2e - Reduction NAD + + 2H + + 2e - NADH + H +

Coenzyme FAD συνενζυμο φλαβινο-αδενινοδινουκλεοτίδιο FAD participates in reactions that produce a carbon-carbon double bond (C=C) Oxidation -CH 2 -CH 2 - -CH=CH- + 2H + + 2e - Reduction FAD + 2H + + 2e - FADH 2 Ch 23 # 83 of 51

Biochemical Energy Production Classification of metabolic intermediate compounds in terms of function. Ch 23 # 84 of 51

Οξειδωτική Φωσφορυλίωση Πρόκειται για μία διαδικασία οξειδοαναγωγικών αντιδράσεων και μία φωσφορυλιώσεων (σύζευξη δύο διαδικασιών). Η ενέργεια που χάνεται από τις οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις χρησιμοποιείται για να φωσφορυλιωθεί το ATP.

Animations Electron Transport Chain & Oxidative Phosphorylation http://www.youtube.com/watch?v=xbj0nbzt5kw

Biochemical Energy Production https://faculty.unlv.edu/tirril/chem_111_files/.../full_ppt_ch23.ppt

Biochemical Energy Production https://faculty.unlv.edu/tirril/chem_111_files/.../full_ppt_ch23.ppt

Biochemical Energy Production Protein complexes I, III, and IV also act as proton pumps. https://faculty.unlv.edu/tirril/chem_111_files/.../full_ppt_ch23.ppt

https://faculty.unlv.edu/tirril/chem_111_files/.../full_ppt_ch23.ppt

Ενεργειακή απόδοση της διαβάθμισης πρωτονίων της αναπνευστικής αλυσίδας και μηχανισμός σύνθεσης ATP. (βλ. εργ. βιβλ.) Παράγοντες σχηματισμού ενέργειας : 1) διαφορά ph μεταξύ των (2) μεμβρανών της βιολογικής μεμβράνης 2) διαφορά φορτίων μεταξύ των μεμβρανών της βιολογικής μεμβράνης

Σχηματικό διάγραμμα της μιτοχονδριακής αναπνευστικής αλυσίδας με τα Ε των συστατικών στοιχείων της (βλ. εργ. Βιβλίο)

Ο κύκλος του Krebs (κύκλος κιτρικού οξέος) είναι ένας από τους σημαντικότερους οξειδοαναγωγικούς βιολογικούς κύκλους http://el.wikipedia.org/wiki/%ce%9f%ce%be%ce%b5%ce%b9%ce%b4%ce%bf%ce%b1%ce%bd%ce%b1

Πηγές Alberts and al. (2006). Βασικές αρχές κυτταρικής βιολογίας. Β. Γαλάτης κ.α. (2003). Φυσιολογία Φυτών. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. σελ. 232-236. ISBN 960-524-168-4. Caret, Denniston, Topping (2000). Αρχές & Εφαρμογές της Ανοργάνου, Οργανικής και Βιολογικής Χημείας. Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης. σελ. 687-689. ISBN 0-697-25003. https://faculty.unlv.edu/tirril/chem_111_files/.../full_ppt_ch23. ppt http://www.youtube.com/watch?v=xbj0nbzt5kw http://www.youtube.com/watch?v=1engjr_xwvu Βιοχημεία Ι (Τμήμα Βιολογίας, Παν/μιο Πατρών) https://eclass.upatras.gr/modules/document/document.php?course=bio255 Εργαστήρια Βιοχημεία Ι (Τμήμα Βιολογίας, Παν/μιο Πατρών) https://eclass.upatras.gr/courses/bio270/

Σημειώσεις: https://eclass.upatras.gr/modules/document/document.php?course=bio255

Εισαγωγή στην δομή πρωτεϊνών- Κεφάλαια 1 & 2 Εισαγωγή στην δομή Νουκλεϊκών οξέων- Κεφάλαιο 7