Δείκτες υγείας αντιπροσωπευτικού δείγματος του πληθυσμού στην Ελλάδα Αποτελέσματα σωματομετρικών μετρήσεων Ελένη Πέππα, Διατροφολόγος Επιστημονική Συνεργάτις Ελληνικού Ιδρύματος Υγείας 1
ΒΑΣΙΚΕΣ ΣΩΜΑΤΟΜΕΤΡΙΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ Ανάστημα Βάρος σώματος Περίμετρος μέσης Περίμετρος ισχίων Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) Λόγος περιμέτρου μέσης / περίμετρο ισχίων 2
ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) Body Mass Index, BMI ΔΜΣ = Βάρος σώματος (kg) Ανάστημα (m) 2 ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΔΜΣ (WHO 2004) ΔΜΣ <18.5kg/m 2 ΔΜΣ = 18.5-24.9kg/m 2 ΔΜΣ=25-29.9 kg/m 2 ΔΜΣ 30 kg/m 2 Άτομο λιποβαρές Φυσιολογικό βάρος Άτομο υπέρβαρο Άτομο παχύσαρκο 3
ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Για τον υπολογισμό κεντρικής (κοιλιακής) παχυσαρκίας: - Περίμετρος μέσης(waist circumference) - Περίμετρος μέσης/περίμετρο ισχίων (Waist to Hip Ratio) 4
ΚΕΝΤΡΙΚΗ (ΚΟΙΛΙΑΚΗ) ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ Κριτήρια διάγνωσης (WHO Report, 2008) Δείκτης Τιμές Κίνδυνος μεταβολικών επιπλοκών Περίμετρος μέσης >94 εκ (άνδρες), >80 εκ (γυναίκες) Αυξημένος Περίμετρος μέσης >102 εκ (άνδρες), >88 εκ (γυναίκες) Σημαντικά αυξημένος Λόγος μέσης/ισχία 0.90 (άνδρες), 0.85 (γυναίκες) Σημαντικά αυξημένος 5
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΩΜΑΤΟΜΕΤΡΙΑΣ 6
Μέση τιμή,διάμεσος (Q2),1 (Q1) και 3 (Q3) τεταρτημόριο τιμών σωματομετρικών χαρακτηριστικών, ανά φύλο Αποτελέσματα αντιπροσωπευτικά του ενήλικου πληθυσμού στην Ελλάδα Σωματομετρικά χαρακτηριστικά Δείκτης Μάζας Σώματος, ΔΜΣ (kg/m²) Περίμετρος μέσης (cm) Περίμετρος μέσης(cm)/ Περίμετρος Ισχίων(cm) Μέση τιμή ± Σ.Α. 28.7± 4.96 99.6 ± 13.7 0.95 ± 0.1 Άνδρες Γυναίκες Τεταρτημόρια Μέση Τεταρτημόρια Q1 Διάμεσος Q3 τιμή ± Σ.Α. Q1 Διάμεσος Q3 25.3 28.1 31.3 28.5 ± 6.1 90.0 99.0 108.4 90.8 ± 14.9 0.89 0.95 1.0 0.85 ± 0.1 23.8 27.7 32.3 79.0 90.3 100.2 0.79 0.85 0.91 Σ.Α: Σταθερή Απόκλιση Περίμετροςμέσης Άνδρες : > 94 cm(>102 cm), Περίμετρος μέσης Γυναίκες : > 80 cm (>88 cm) Λόγος περιμέτρου μέσης/περίμετρο ισχίων Άνδρες: 0.90 Λόγος περιμέτρου μέσης/περίμετρο ισχίων Γυναίκες: 0.85 7
Κατανομή (%) ανδρών και γυναικών ανά κατηγορία Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ, kg/m²) Αποτελέσματα αντιπροσωπευτικά του ενήλικου πληθυσμού στην Ελλάδα 50.0 45.0 43.5 40.0 35.0 30.0 25.0 34.1 31.0 31.8 35.7 Λιποβαρής (ΔΜΣ 18.5) Φυσιολογικός (18.5<ΔΜΣ<25) 20.0 22.3 Υπέρβαρος (25 ΔΜΣ<30) 15.0 Παχύσαρκος (ΔΜΣ 30) 10.0 5.0 0.0 0.2 Άνδρες 1.5 Γυναίκες 8
Κατανομή (%) ατόμων ανά κατηγορία Δείκτη Μάζας Σώματος(ΔΜΣ, kg/m²) και ανά ηλικία Αποτελέσματα αντιπροσωπευτικά του ενήλικου πληθυσμού στην Ελλάδα 70.0 60.0 61.1 50.0 40.0 30.0 20.0 25.4 34.8 36.0 28.1 42.8 41.6 15.5 39.2 50.6 15.2 38.1 46.4 Λιποβαρής (ΔΜΣ 18.5) Φυσιολογικός (18.5<ΔΜΣ<25) Υπέρβαρος (25 ΔΜΣ<30) Παχύσαρκος (ΔΜΣ 30) 10.0 0.0 9.7 10.2 3.8 1.1 0.1 0.3 18-24 ετών 25-49 ετών 50-64 ετών 65-79 ετών 80 ετών 9
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Κατανομή (%) ατόμων ηλικίας <65 ετώνανά κατηγορία Δείκτη Μάζας Σώματος(ΔΜΣ, kg/m²), μορφωτικό επίπεδο και φύλο 39.6 29.3 29.4 25.1 18.2 44.1 24.8 30 41.7 40 50.8 37.5 54.5 42.1 30.8 18 19.7 18.4 0.7 0.2 0.1 2.8 2.6 Χαμηλό Μεσαίο Ανώτερο Χαμηλό Μεσαίο Ανώτερο Άνδρες Γυναίκες ΔΜΣ 30 25 ΔΜΣ<30 18.5<ΔΜΣ<25 ΔΜΣ 18.5 Κατανομή (%) ατόμων ηλικίας 65 ετώνανά κατηγορία Δείκτη Μάζας Σώματος(ΔΜΣ, kg/m²), μορφωτικό επίπεδο και φύλο 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 43.9 45.5 43.2 45 33.6 49.8 13 8.4 16.6 1.1 58.5 32.3 9.2 33.6 38.4 Χαμηλό Μεσαίο Ανώτερο Χαμηλό Μεσαίο Ανώτερο Άνδρες 49.3 17.2 Γυναίκες 53.5 8.1 ΔΜΣ 30 25 ΔΜΣ<30 18.5<ΔΜΣ<25 ΔΜΣ 18.5 10
Συμπεράσματα: Επτά στους δέκα ενήλικες μόνιμους κατοίκους της Ελλάδας είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι Οι άνδρες είναι συχνότερα υπέρβαροι, ενώ οι γυναίκες είναι συχνότερα παχύσαρκες Το υψηλότερο ποσοστό υπέρβαρων ατόμων παρατηρήθηκε στην ηλικιακή ομάδα 50-64 ετών Το υψηλότερο ποσοστό παχύσαρκων ατόμων παρατηρήθηκε στην ηλικιακή ομάδα 65-79ετών Το 50% του πληθυσμού των ανδρών έχει αυξημένο κίνδυνο για μεταβολικές επιπλοκές (περιφέρεια μέσης 99 εκ και πηλίκο μέσης προς ισχία 0.95) Το 50% του πληθυσμού των γυναικών έχει σημαντικά αυξημένο κίνδυνο για μεταβολικές επιπλοκές (περιφέρεια μέσης 90.3 εκ και πηλίκο μέσης προς ισχία 0.85). 11