Ενότητα5 Μερισµός Επιµερισµός- Επανεπιµερισµός- Καταλογισµός 1
Φύλλο Μερισµού Το Φύλλο Μερισµού είναι ένας πίνακας διπλής εισόδου στον οποίο παρουσιάζονται τα κατά είδος έξοδα οµαδοποιηµένα κατά προορισµό. Για την οµαδοποίηση των εξόδων και την κατάρτιση του φύλλου µερισµού θα πρέπει να γίνει ανάλυση των όρων Θέση Κόστους και Φορέα Κόστους. 2
Μερισµός των Εξόδων Ο µερισµός από τις θέσεις κόστους στους φορείς κόστους µπορεί να πραγµατοποιηθεί είτε µε άµεσο είτε µε έµµεσο τρόπο. Κατά τον άµεσο τρόπο γνωρίζουµε για κάθε φορέα κόστους το ακριβές ποσό της δαπάνης που γίνεται. Στον έµµεσο τρόπο αυτό γίνεται µε πραγµατικές µετρήσεις και υπολογισµούς. Ο µερισµός των δαπανών γίνεται µε διάφορα κριτήρια τα οποία καλούνται κλειδιά, βάσεις ή κριτήρια µερισµού. Η χρήση των βάσεων µερισµού είναι καθαρά υποκειµενική και ο κοστολόγος µπορεί στη φάση αυτή να χρησιµοποιήσει όποιο κριτήριο θεωρεί καταλληλότερο. 3
Κριτήρια Μερισµού Η επιλογή του κατάλληλου κριτηρίου είναι µία από τις σηµαντικότερες αποφάσεις στη διαδικασία της κοστολόγησης. Η σωστή επιλογή κριτηρίου οδηγεί µε τη σειρά της στο σωστό µοίρασµα των εξόδων στα τµήµατα και τις λειτουργίες της επιχείρησης και κατά συνέπεια στη σωστή εύρεση του κόστους των προϊόντων. Θα πρέπει να χωρίσουµε τα προς µοίρασµα έξοδα σε δύο βασικές οµάδες: τα σηµαντικά σε µέγεθος (αξία) έξοδα στην πρώτη οµάδα και τα µικρότερα σε µέγεθος στη δεύτερη οµάδα. 4
Επιµερισµός Τα ΓΒΕ ενός προϊόντος σχετίζονται µε τα ΓΒΕ του τµήµατος ή τµηµάτων από τα οποία διέρχεται το προϊόν. Επιµερισµός κόστους είναι ο επιµερισµός ενός κοινού κόστους µεταξύ διαφόρων κέντρων κόστους. ηλαδή ο Επιµερισµός των Γενικών Βιοµηχανικών Εξόδων στα Τµήµατα. Ο Επιµερισµός λύνει το πρόβληµα σύνδεσης ενός στοιχείου κόστους µε ένα ή περισσότερα κέντρα κόστους. 5
Επανεπιµερισµός των Γ.Β.Ε. (1) Η επιχείρηση έχει κύρια και βοηθητικά τµήµατα. Ο Επανεπιµερισµός είναι ο µερισµός του κόστους των βοηθητικών τµηµάτων στα κύρια παραγωγικά τµήµατα. Αλγεβρική Μέθοδος Άµεση Μέθοδος Βαθµδωτή Μέθοδος 6
Επανεπιµερισµος των Γ.Β.Ε. (Άµεση) Στην Άµεση Μέθοδο, τα βοηθητικά τµήµατα δεν δίνουν και δεν παίρνουν υπηρεσίες µεταξύ τους αλλά µόνο µε τα κύρια τµήµατα. 7
Επανεπιµερισµός των Γ.Β.Ε. (Βαθµιδωτή) Στην Βαθµιδωτή Μέθοδο, τα βοηθητικά τµήµατα στέλνουν υπηρεσίες προς τα κύρια αλλά στέλνουν και µεταξύ τους. Οι υπηρεσίες δεν επαναφέρονται δηλαδή δεν επιστρέφονται. 8
Επανεπιµερισµος των Γ.Β.Ε. (Βαθµιδωτή) Στην Αλγεβρική Μέθοδο, οι υπηρεσίες µπορούν να επιστρέψουν δηλαδή τα τµήµατα µπορούν να ανταλλάσουν υπηρεσίες. Τα βοηθητικά τµήµατα δίνουν και παίρνουν υπηρεσίες. 9
Καταλογισµός (1) Το λειτουργικό κόστος καταλογίζεται και επιβαρύνει τους φορείς, χάριν των οποίων πραγµατοποιείται. 10
Καταλογισµός (2) Η συσχέτιση των ΓΒΕ µε τα προϊόντα παρουσιάζει δυσκολίες Για αυτό το λόγο χρησιµοποιούνται οι συντελεστές καταλογισµού των ΓΒΕ. εν υπάρχουν σαφείς κανόνες ως προς την επιλογή της βάσης υπολογισµού του συντελεστή καταλογισµού. Συνηθισµένες βάσεις καταλογισµού: Μονάδες παραγωγής Ώρες άµεσης εργασίας Ώρες λειτουργίας µηχανηµάτων Τα καταλογισµένα ΓΒΕ θα πρέπει να αντανακλούν όσο το δυνατόν περισσότερο τα πραγµατικά ΓΒΕ. 11