Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δ.Ε. Ωραιοκάστρου Π.Ε. Θεσσαλονίκης Β 1 Στάδιο ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δ.Ε. Ωραιοκάστρου Π.Ε. Θεσσαλονίκης 1 Στάδιο ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 3 Π.1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ... 5 Π.1.1. Ιστορικό του Α Σταδίου της μελέτης... 5 Π.1.2. Συνοπτική περιγραφή της περιοχής μελέτης... 6 Π.1.3. Αναπτυξιακές και χωροταξικές κατευθύνσεις... 7 Π.2. ΔΟΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΧΩΡΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ... 10 Π.2.1. ασικές αρχές της πρότασης... 10 Π.2.2. Μοντέλο χωρικής οργάνωσης Δήμου Σχέσεις με ευρύτερους άξονες ανάπτυξης... 12 Π.2.3. Ρόλος οικισμού στο οικιστικό δίκτυο... 13 Π.2.4. Προγραμματικά μεγέθη οικιστικής επέκτασης... 14 Π.2.5. Ανάδραση προς το χωροταξικό και αναπτυξιακό σχεδιασμό... 15 Π.2.5.1. Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Κεντρικής Μακεδονίας... 16 Π.2.5.2. Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας... 17 Π.2.5.3. Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό... 17 Π.2.5.4. Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τη ιομηχανία... 18 Π.2.5.5. Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τα Καταστήματα Κράτησης... 20 Π.2.5.6. Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Υδατοκαλλιέργειες... 21 Π.2.5.7. Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης.. 22 Π.2.6. Εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων... 23 Π.2.7. Πίνακας Π.2.7.1... 24 Π.3. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΕΡΙΑΛΛΟΝΤΟΣ ΟΤΑ... 26 Π.3.1. Γενικά... 26 Π.3.2. Πολεοδομημένες και προς Πολεοδόμηση Περιοχές... 26 Π.3.2.1. Περιοχές οικιστικής ανάπτυξης... 26 Π.3.2.2. Περιοχή Ανοιχτού Θεάτρου... 27 Π.3.2.3. Περιοχή ανάπτυξης αστικών κεντρικών λειτουργιών και υποδομών.. 28 Π.3.2.4. Περιοχή χονδρεμπορίου... 28 Π.3.2.5. Επιχειρηματικό Πάρκο τύπου... 29 Π.3.3. Περιοχές Ελέγχου και Περιορισμού Δόμησης (Π.Ε.Π.Δ.)... 29 Π.3.3.1. Περιοχές Παραγωγικών Δραστηριοτήτων... 29 Π.3.3.2. Περιοχή Ιδιαίτερων Χρήσεων... 31 Π.3.3.3. Περιοχή Αστικών Υποδομών Κοινής Ωφέλειας... 31 Π.3.4. Περιοχές Ειδικής Προστασίας (Π.Ε.Π.)... 32 Π.3.4.1. Περιοχές Προστασίας Φυσικού Περιβάλλοντος... 32 Π.3.4.2. Περιοχές προστασίας πολιτιστικής κληρονομιάς... 33 Π.3.5. Γενικές διατάξεις... 33 Π.3.6. ασικά δίκτυα υποδομής της περιοχής μελέτης... 35 Π.3.6.1. Μεταφορικό δίκτυο ευρύτερης περιοχής... 35 Π.3.6.2. Δίκτυο Μέσων Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ)... 36 Π.3.6.3. Δίκτυο ύδρευσης αποχέτευσης διαχείρισης υγρών και στερεών αποβλήτων... 37 Π.3.6.4. Δίκτυο ενέργειας - τηλεπικοινωνιών... 37 Π.3.6.5. Προστασία και ασφάλεια... 38 Π.4 ΓΕΝΙΚΗ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΟΙΚΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΧΕΩΝ... 39 Π.4.1. Γενικά... 39 Π.4.2. Πρόταση Πολεοδομικής Οργάνωσης ανά Πολεοδομική Ενότητα... 41 Π.4.3. Ζώνες πολεοδομικών ρυθμίσεων και μηχανισμών... 53 Π.4.4. Δίκτυα αστικής υποδομής... 54 Π.4.4.1. Μεταφορές κυκλοφορία... 54 Π.4.4.2. Δίκτυο ύδρευσης... 54 1

Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δ.Ε. Ωραιοκάστρου Π.Ε. Θεσσαλονίκης 1 Στάδιο Π.4.4.3. Δίκτυο αποχέτευσης διαχείριση υγρών και στερεών αποβλήτων... 55 Π.4.4.4. Ενεργειακό και τηλεπικοινωνιακό δίκτυο... 55 Π.4.4.5. Ασφάλεια Προστασία... 56 Π.4.5. Πίνακες Π.4.2.1 έως Π.4.2.15... 56 Π.5 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ... 57 Π.5.1. Ίδρυση φορέα εφαρμογής του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου... 57 Π.5.2. Απαιτούμενες μελέτες και έργα, χρονική διαδοχή, πηγές χρηματοδότησης. 58 Π.5.3. Πίνακες Π.5.2.1 Π.5.2.2... 58 2

Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δ.Ε. Ωραιοκάστρου Π.Ε. Θεσσαλονίκης 1 Στάδιο ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το παρόν τεύχος αποτελεί την Τεχνική Έκθεση του αναθεωρημένου 1 Σταδίου της μελέτης «Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (Γ.Π.Σ.) Δήμου Ωραιοκάστσου, Νομού Θεσσαλονίκης», μετά τα με αρ.πρωτ.21088/ 25-9- 2017 και 26248/ 14-11-2017 έγγραφα του Δήμου Ωραιοκάστρου. Η εν λόγω μελέτη εκπονείται με εντολή και για λογαριασμό του Δήμου Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με το από τις 10-11-2008 Σύμβαση της μελέτης που υπογράφηκε μεταξύ των αναδόχων της μελέτης «ΓΑΙΑ Α.Ε. ΜΕΛΕΤΩΝ DELCO Ε.Π.Ε. Πήχα Μαρία Τζηρίνης Απόστολος», και του τότε Δημάρχου Ωραιοκάστρου κ. Νικόλαου Μπάτου. Το 1 Στάδιο της μελέτης Γ.Π.Σ. Δήμου Ωραιοκάστρου ξεκίνησε έπειτα από την με αρ. πρωτ. 4659/ 5-3-2015 εντολή έναρξης του 1 Σταδίου της μελέτης. Ενώ έλαβε υπόψη της και τις τροποποιήσεις των εισφορών σε γη και χρήμα με βάση το Νόμο 4315/2014 (ΦΕΚ 269Α ), σύμφωνα με το με αρ.πρωτ.8174/30-4- 2015 της επιβλέπουσας υπηρεσίας, ώστε στις πολεοδομικές μελέτες που θα εγκριθούν σε εφαρμογή του Γ.Π.Σ. να υπάρχει ισοζύγιο εισφορών με τις κοινόχρηστες κοινωφελείς εκτάσεις. Η μελέτη εκπονείται σύμφωνα με τις προδιαγραφές που εγκρίθηκαν με την υπ αρ. 9572/1845/6-4-2000 (ΦΕΚ 209Δ ) Απόφαση Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. «Τεχνικές Προδιαγραφές Μελετών Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων (Γ.Π.Σ.) και Σχεδίων Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) και αμοιβές μηχανικών για την εκπόνηση αυτών». Επίσης, ακολουθεί τις προδιαγραφές που θεσπίστηκαν με την υπ. αρ. 10788/2004 Απόφαση Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. (ΦΕΚ 285Δ /2004) με θέμα «Έγκριση πολεοδομικών σταθεροτύπων («standards») και ανώτατα όρια πυκνοτήτων που εφαρμόζονται κατά την εκπόνηση των γενικών πολεοδομικών σχεδίων, των σχεδίων χωρικής και οικιστικής οργάνωσης ανοικτής πόλης και των πολεοδομικών μελετών», καθώς και τις κατευθύνσεις της Διευθύνουσας Υπηρεσίας. Για την εκπόνηση της μελέτης χρησιμοποιούνται ως υπόβαθρα των χαρτών κλίμακας 1:10.000 ψηφιοποιημένες εικόνες χαρτογραφικού υλικού, προέλευσης Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού (Γ.Υ.Σ.) και κλίμακας 1:5.000. Για τους χάρτες κλίμακας 1:5.000, χρησιμοποιούνται ως υπόβαθρα ορθοφωτοχάρτες από αεροφωτογραφίες λήψης περιόδου 2007-2009. Όλα τα υπόβαθρα έχουν υποστεί κατάλληλη επεξεργασία και μετατροπή στο προβολικό σύστημα ΕΓΣΑ 87. Τα υπόβαθρα της Γ.Υ.Σ. ενημερώθηκαν με στοιχεία πρωτογενούς πληροφοριακού υλικού τα οποία συλλέχθηκαν από επιτόπιες επισκέψεις, αυτοψίες και έρευνες πεδίου από τα μέλη της Ομάδας Μελέτης, σε συνδυασμό με στοιχεία που υπάρχουν διαθέσιμα σε υπηρεσίες. Ειδικά για τα υπόβαθρα των χαρτών κλ. 1:5.000, οι ορθοφωτοχάρτες έχουν συνδυαστεί με επίγειες αποτυπώσεις κτηματογραφήσεις, όπου αυτές υπάρχουν, ενώ ενημερώθηκαν και με την καταγραφή πληροφοριών από τις επιτόπιες επισκέψεις. Υπογραμμίζεται ότι για 3

Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δ.Ε. Ωραιοκάστρου Π.Ε. Θεσσαλονίκης 1 Στάδιο την παρούσα μελέτη χρησιμοποιούνται ως όρια της Δημοτικής Ενότητας εκείνα που ορίζει ο Οργανισμός Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδας (http://geodata.gov.gr). Κατά την εκπόνηση του 1 Σταδίου, αισθανόμαστε την υποχρέωση να ευχαριστήσουμε το Δήμαρχο του Δήμου Ωραιοκάστρου κ. Αστέριο Γαβότση, την Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών & Πολεοδομίας του Δήμου κ. Ελένα Τόλια, Αγρονόμο & Τοπογράφο Μηχανικό και τους επιβλέποντες της μελέτης κ. Χρήστο Πάτση, Τοπογράφο Μηχανικό Τ.Ε. και τον κ. Κωνσταντίνο Κανελλόπουλο, Πολιτικό Μηχανικό, για τη συνεργασία τους και την παροχή των απαραίτητων στοιχείων για την εκπόνηση της παρούσας φάσης της μελέτης. Τέλος, υπενθυμίζεται ότι η σύμβαση για την εκπόνηση της εν λόγω μελέτης υπογράφηκε στις 10-11-2008 και αφορά στον «Καποδιστριακό» Δήμο Ωραιοκάστρου, σύμφωνα και με την προκήρυξη της μελέτης. Έτσι, στο παρόν τεύχος θα αναφέρονται στοιχεία από τον «Καποδιστριακό» Δήμο Ωραιοκάστρου, ο οποίος σήμερα αποτελεί σήμερα Δημοτική Ενότητα στον «Καλλικράτειο» Δήμο Ωραιοκάστρου, που προέκυψε από τη συνένωση των πρώην Δήμων Ωραιοκάστρου, Μυγδονίας και Καλλιθέας, με έδρα το Ωραιόκαστρο. 4

Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δ.Ε. Ωραιοκάστρου Π.Ε. Θεσσαλονίκης 1 Στάδιο Π.1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Π.1.1. Ιστορικό του Α Σταδίου της μελέτης Κατά το Α Στάδιο της μελέτης Τροποποίησης Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δήμου Ωραιοκάστρου, που εκπονήθηκε για λογαριασμό του Δήμου, για την παροχή στοιχείων, υποβλήθηκαν αιτήσεις για τη συλλογή στοιχείων προς τις ακόλουθες υπηρεσίες: Την 9 η Εφορεία υζαντινών αρχαιοτήτων, η οποία απάντησε με το υπ. αριθμ. 7739π.ε./23-1-2009 έγγραφό της. Την ΙΣΤ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων (ΕΠΚΑ), η οποία απάντησε με το υπ. αρ. ΕΠΚΑ/Α/18099π.ε./3-2-2009 σχετικό έγγραφό της. Την Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων Κεντρικής Μακεδονίας, που απάντησε με το αρ.4258πε/14-1-2009 έγγραφο της. Τη ΔΕΗ που μας απάντησε με το με αρ.πρωτ. 127/3-2-2009 έγγραφό της, όπως συμπληρώθηκε με το με αρ.πρωτ. 20449/11-2-2009 έγγραφό της. Την Εταιρεία Ύδρευσης Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης, που απάντησε με το με αρ. πρωτ. 2317/ΔΕΜΑ:585/10-2-2009 έγγραφό της. Την Εταιρεία Παροχής Αερίου (ΕΠΑ) Θεσσαλονίκης, που απάντησε με το με αρ.πρωτ.17558/09/kl/da/24-2-2009 έγγραφό της. Τον Οργανισμό Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ). Την ΕΥΑΘ Παγίων ΝΠΔΔ Θεσσαλονίκης. Το Δασαρχείο Θεσσαλονίκης, που απάντησε με τα με αρ. πρωτ. 7134/π.ε./23-2-2009, 1618/2009/6-4-2011 και 31965/20-6-2011 έγγραφά του. Τη Διεύθυνση ιομηχανίας ορείου Ελλάδας. Τη Διεύθυνση Ανάπτυξης, Τμήμα Ενέργειας και Φυσικών Πόρων που απάντησε με το με αρ. πρωτ. 15/1992/9-2-2009 έγγραφό της. Τη ΔΕΣΦΑ (Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου Α.Ε.) που απάντησε με το με αρ. πρωτ.020010/18-3-2009 έγγραφό της. Το Α Στάδιο της μελέτης υποβλήθηκε στη ΔΥ. εγκαίρως στις 9.3.2009 με το με αρ. πρωτ. 8596/9-3-2009 έγγραφο του ανάδοχου σχήματος και στη συνέχεια διαβιβάστηκε στον Οργανισμό Ρυθμιστικού Σχεδίου Θεσσαλονίκης (ΟΡ.ΘΕ.) που ασκεί την εποπτεία της μελέτης. Ο τελευταίος εξέφρασε τις απόψεις του και έδωσε κατευθύνσεις για την εκπόνηση του 1 Σταδίου με το με α.π. 852/09/25-7- 2011 έγγραφό του. Η Προκαταρκτική Μελέτη Γεωλογικής Καταλληλότητας υποβλήθηκε στη Δ.Υ. με το με αρ. πρωτ. 14392/1-10-2012 έγγραφο του ανάδοχου σχήματος. Με την 314/2013 Απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Ωραιοκάστρου παραλήφθηκε το Α Στάδιο της μελέτης. Με βάση τα παραπάνω δόθηκε η εντολή έναρξης του 1 Σταδίου της μελέτης, σύμφωνα με το με αρ.πρωτ. 4659/5-3-2015 έγγραφο της Διευθύνουσας Υπηρεσίας με θέμα «Εντολή έναρξης 1 Σταδίου της μελέτης Τροποποίηση 5

Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δ.Ε. Ωραιοκάστρου Π.Ε. Θεσσαλονίκης 1 Στάδιο Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δ.Ε. Ωραιοκάστρου Π.Ε. Θεσσαλονίκης». Η διάρκειά του 1 σταδίου είναι 2 μήνες βάσει του από 10-11-2008 ιδιωτικού συμφωνητικού. Η μελέτη του 1 Σταδίου διαμορφώθηκε βάσει των οδηγιών και των παρατηρήσεων της Διευθύνουσας Υπηρεσίας και του ΟΡ.ΘΕ. (νυν Τμήμα Μητροπολιτικού Σχεδιασμού Θεσσαλονίκης της Διεύθυνσης Σχεδιασμού Μητροπολιτικών, Αστικών και Περιαστικών Περιοχών του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας) και λαμβάνοντας υπόψη νεότερα δεδομένα που αφορούν στην περιοχή μελέτης. Επιπλέον, λήφθηκαν υπόψη τα με αρ.πρωτ.21088/ 25-9-2017 και 26248/ 14-11-2017 έγγραφα του Δήμου Ωραιοκάστρου, με τα οποία έγιναν κάποιες επικαιροποιήσεις τροποποιήσεις επί του παρόντος 1 Σταδίου της μελέτης. Π.1.2. Συνοπτική περιγραφή της περιοχής μελέτης Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη διοικητική μεταρρύθμιση (Ν.3852/2010 Πρόγραμμα Καλλικράτης) ο «καποδιστριακός» Δήμος Ωραιοκάστρου αποτελεί τη Δημοτική Ενότητα (Δ.Ε.) Ωραιοκάστρου, η οποία συνενώθηκε με τους όμορους «καποδιστριακούς» Δήμους Μυγδονίας στα βορειοανατολικά και Καλλιθέας στα δυτικά, συναποτελώντας το νέο Δήμο Ωραιοκάστρου. Εντάσσεται στην Π.Ε. Θεσσαλονίκης της Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, έδρα της οποίας είναι η Θεσσαλονίκη. Επίσης, βρίσκεται εντός της Ευρύτερης Περιοχής Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με το Ν.1561 /85 περί Ρυθμιστικού Σχεδίου Θεσσαλονίκης 1 και συνορεύει νότια με το Πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης (ΠΣΘ), με τον Καποδιστριακό Δήμο Μυγδονίας και βορειοδυτικά με τον Καποδιστριακό. Η Δ.Ε. αποτελείται από μία Δημοτική Κοινότητα και έναν οικισμό, το Ωραιοκάστρου, σύμφωνα με τα στοιχεία των τελευταίων απογραφών του 2001 από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδας (Ε.Σ.Υ.Ε.). Για τον οικισμό του Ωραιοκάστρου έχει εγκριθεί Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ), σύμφωνα με την από 1-10-1987 απόφαση Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ (ΦΕΚ 1043Δ ) και διορθώθηκε από το ΥΠΕΧΩΔΕ (ΦΕΚ 226Δ /1988). Το 2003 ακολούθησε τροποποίηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΓΠΣ) Δήμου Ωραιοκάστρου σύμφωνα με την 30872/2003 Υ.Α. (ΦΕΚ 996Δ ), με το οποίο ορίστηκαν δώδεκα (12) Πολεοδομικές Ενότητες. Ο οικισμός του Ωραιοκάστρου προέρχεται από διανομή του Υπουργείου Γεωργίας του 1939, ενώ το 1964 ακολούθησε συμπληρωματική διανομή. Στη συνέχεια, εγκρίθηκε το ρυμοτομικό σχέδιο της Γαλήνης, (Π.Δ. 14-09-1960 - ΦΕΚ 142Α /15-10-1960). Με το από 28-3-1988 Π.Δ. (ΦΕΚ 434Δ ) καθορίστηκαν οι περιοχές των επεκτάσεων του Ωραιοκάστρου και του Παλαιοκάστρου και οι όροι και περιορισμοί της δόμησής τους καθώς και οι όροι και οι περιορισμοί δόμησης για τη ζώνη ειδικής χρήσης σχολών ΟΑΕΔ στο Ο.Τ. Γ148. 1 Αρ. 1, Ν.1561/85 (ΦΕΚ 148 /06-02-2004) με θέμα: «Ρυθμιστικό σχέδιο και πρόγραμμα προστασίας περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης και άλλες διατάξεις». 6

Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δ.Ε. Ωραιοκάστρου Π.Ε. Θεσσαλονίκης 1 Στάδιο ρίσκεται σε αμφιθεατρική θέση με μέσο υψόμετρο 250 μ. με θέα προς τη Θεσσαλονίκη. Το ανάγλυφο στην περιοχή μελέτης είναι ήπιο με κάποια μικρά ρέματα. Στα βόρεια υψώνονται η Ψηλή Κορυφή (~465 μ.), η Μεγάλη Ράχη και ο Λόφος του Αράπη (~275 μ.). Στα νότια διασχίζεται από την Εξωτερική Περιφερειακή Οδό και τη Συμμαχική οδό. Π.1.3. Αναπτυξιακές και χωροταξικές κατευθύνσεις Τα βασικά δεδομένα αναπτυξιακού και χωροταξικού χαρακτήρα, όπως αυτά παρουσιάστηκαν στο Α Στάδιο, είναι: Η Δ.Ε. Ωραιοκάστρου, από άποψη ευρύτερου χωροταξικού σχεδιασμού, εντάσσεται στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Το Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (Π.Π.Χ.Σ.Α.Α.) της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (Απόφαση 674/12-01-2004, ΦΕΚ 218 ) έχει προσδιορίσει τις βασικές προτεραιότητες και τις στρατηγικές επιλογές για την ολοκληρωμένη και αειφόρο ανάπτυξη του χώρου, διαμορφώνοντας το πλαίσιο ανάπτυξης και δίνοντας γενικές κατευθύνσεις. ρίσκεται σε διαδικασία αναθεώρησης. Η Δ.Ε. Ωραιοκάστρου, καταλαμβάνει έκταση 21.855 στρ. (σύμφωνα με την απογραφή της ΕΣΥΕ 1991), και αντιπροσωπεύει το 0,59% της έκτασης της Π.Ε Θεσσαλονίκης. Ο πραγματικός πληθυσμός της Δ.Ε. ανερχόταν το 2001 σε 11.896 κατοίκους, ποσοστό που αναλογούσε στο ~1% της Π.Ε. Θεσσαλονίκης και κατείχε την 19η θέση ανάμεσα στους 43 Δήμους και τις δύο Κοινότητες της Π.Ε. Η μικτή πυκνότητα ήταν 543 άτομα/τετ.χλμ., σχεδόν διπλάσια από αυτήν της Π.Ε. Θεσσαλονίκης που ήταν 287 άτομα/τετ.χλμ. Καθ όλες τις εξεταζόμενες στο Α Στάδιο δεκαετίες 1961-2001, ο πληθυσμός της Δ.Ε. Ωραιοκάστρου παρουσιάζει αύξηση, ενώ κατά την τελευταία εικοσαετία ο πληθυσμός σχεδόν πενταπλασιάστηκε. Η αύξηση του πληθυσμού στο Ωραιόκαστρο οφείλεται σε μετεγκατάσταση πληθυσμού από το Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης σε αυτόν, μία τάση που έχει σταθεροποιηθεί και τα επόμενα έτη αναμένεται το Ωραιόκαστρο να έχει τη δική του πληθυσμιακή δυναμική, με βάση και τις οικονομικές (παραγωγικές) δραστηριότητες που έχουν αναπτυχθεί και θα αναπτυχθούν περαιτέρω, κυρίως στην περιοχή νότια της Συμμαχικής Οδού. Σύμφωνα με την τελευταία Απογραφή (ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2011) ο πραγματικός πληθυσμός του οικισμού του Ωραιοκάστρου σημείωσε περαιτέρω αύξηση τη δεκαετία 2001-2011 και ανήλθε σε 20.750 άτομα. Αναφορικά με τα νοικοκυριά, αύξηση παρουσιάστηκε κυρίως σε επίπεδο Δ.Ε. αλλά και σε επίπεδο Π.Ε. κατά τη δεκαετία 1991 2001. Ωστόσο κατά την ίδια δεκαετία παρουσιάστηκε μείωση του αριθμού των μελών ανά νοικοκυριό και στη Δ.Ε. Ωραιοκάστρου και στη Π.Ε. Θεσσαλονίκης, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι κατά την εν λόγω δεκαετία εγκαταστάθηκαν στο Δήμο πολλές οικογένειες που αποτελούνται από 2 ή 3 μέλη. 7

Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δ.Ε. Ωραιοκάστρου Π.Ε. Θεσσαλονίκης 1 Στάδιο Από άποψη δημογραφικής διάρθρωσης, παρατηρούμε ότι υπάρχει αύξηση στις ηλικίες 30-44 και άνω των 65, ενώ στις υπόλοιπες ηλικίες παρατηρείται μείωση. Τα ίδια ισχύουν και σε επίπεδο Π.Ε. Αναφορικά με το δείκτη γήρανσης 2 του πληθυσμού της περιοχής μελέτης, αυτός παρουσιάζεται ελαφρώς αυξημένος το 2001 (0,46) έναντι του 1991 (0,38) γεγονός που υποδηλώνει γήρανση του πληθυσμού και κατά συνέπεια μείωση του ρυθμού φυσικής ανανέωσης του. Τόσο σε επίπεδο Δ.Ε. όσο και σε επίπεδο Π.Ε. οι πληθυσμοί των ηλικιών 0-14 ετών μειώνονται την περίοδο 1991-2001, γεγονός που κατά μεγάλο βαθμό αποδίδεται στην υπογεννητικότητα του πληθυσμού. Το επίπεδο εκπαίδευσης της Δ.Ε. Ωραιοκάστρου παρουσιάζεται σχετικά υψηλό με περιθώρια βελτίωσης και αναλογικά υψηλότερο από αυτό της Π.Ε.. Η μεγαλύτερη αύξηση, κατά τη δεκαετία 1991-2001, συντελείται στους πτυχιούχους ανώτερων σχολών και η μεγαλύτερη μείωση στους αγράμματους μη γνωρίζοντες γραφή και ανάγνωση. Στο σύνολο του οικονομικά ενεργού πληθυσμού της Δ.Ε. Ωραιοκάστρου και κατά τις δύο απογραφές 1991-2001 το υψηλότερο ποσοστό συγκεντρώνει ο τριτογενής τομέας (54% για το 1991 και 59% για το 2001). Ακολουθούν (ΕΣΥΕ, 2001), ο δευτερογενής με ποσοστό 27% και ο πρωτογενής με ποσοστό μόλις 2%. Η αύξηση που συντελέστηκε στον τριτογενή τομέα τη δεκαετία 1991-2001 έγινε εις βάρος των άλλων δύο τομέων της οικονομίας. Κυρίαρχη χρήση στην εδαφική επικράτεια της Δ.Ε. Ωραιοκάστρου, με βάση την κατανομή των εδαφών (ΕΣΥΕ 1991), είναι η γεωργική γη με ποσοστό 62% επί της συνολικής έκτασης. Ακολουθούν οι βοσκότοποι και οι οικισμοί με ποσοστό ~17%, η κάθε ομάδα. Οι δασικές εκτάσεις καταλαμβάνουν μόλις το 4% του συνόλου της έκτασης της περιοχής μελέτης. Τα βασικά δεδομένα χωροταξικού και περιβαλλοντικού χαρακτήρα, τα οποία αφορούν στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, στη διάρθρωση των χρήσεων γης, στα βασικά δίκτυα υποδομής και στα γεωλογικά δεδομένα της περιοχής μελέτης είναι τα παρακάτω: Από φυσικογεωγραφική άποψη, το ανάγλυφο της περιοχής μελέτης είναι ήπιο. Το υψόμετρο αυξάνεται από τα νότια προς το βορρά, όπου σχηματίζονται τρεις λόφοι (η Ψηλή Κορυφή με υψόμετρο 464 μέτρα, η Μεγάλη Ράχη και ο Λόφος του Αράπη με υψόμετρο 273 μέτρα στα ανατολικά του οικισμού). Αναφορικά με το φυσικό περιβάλλον, η Δ.Ε. Ωραιοκάστρου δεν έχει περιοχές που έχουν ενταχθεί στο δίκτυο «Natura 2000». Ωστόσο, θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα για την προστασία των ρεμάτων και των εκτάσεων δασικού χαρακτήρα, οι οποίες συγκεντρώνονται στα βόρεια του, ενώ θα πρέπει να προστατευθεί και η τεχνητή λίμνη, η οποία αποτελεί ένα τεχνητό αλλά αξιόλογο στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος. 2 Δείκτης γήρανσης είναι ο λόγος των ατόμων ηλικίας 65 και άνω προς τα άτομα ηλικίας 0-14 ετών. 8

Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δ.Ε. Ωραιοκάστρου Π.Ε. Θεσσαλονίκης 1 Στάδιο Η κατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος κρίνεται ικανοποιητική. Το σημαντικότερο πρόβλημα εντοπίζεται στα νότια και οι οχλήσεις από την εξωτερική περιφερειακή οδό και τη βιομηχανική περιοχή της Σίνδου. Αναφορικά με το ανθρωπογενές περιβάλλον, η Δ.Ε. Ωραιοκάστρου διαθέτει αξιόλογους αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία, που θα πρέπει να αναδειχθούν κατάλληλα. Ο μοναδικός οικισμός είναι το Ωραιόκαστρο, που αποτελεί οικισμό 4 ου επιπέδου για την Π.Ε. Θεσσαλονίκης. ρίσκεται στην περιαστική ζώνη της μητροπολιτικής περιοχής και μαζί με τη Θέρμη, το Ασβεστοχώρι, το Φίλυρο, το Καλοχώρι και τη Σίνδο αποτελούν δυναμικούς οικισμούς της. Με βάση τη μελέτη γεωλογικής καταλληλότητας και αναφορικά με τη γεωλογική δομή και σύσταση, υπάρχουν τμήματα που δομούνται από σταθερούς σχηματισμούς (ασβεστόλιθοι, γνεύσιοι κ.λπ.), τμήματα με αργιλικού σχιστόλιθους κλπ με ικανοποιητική γεωμηχανική συμπεριφορά και τμήματα με επιφανειακή ανάπτυξη νεώτερων σχηματισμών από αδρομερή χαλαρά έως αμμώδεις ιλύες και ιλυώδεις άμμοι. Τα ρήγματα είναι μικρού μήκους και μεγάλης ηλικίας και κατά συνέπεια μη ενεργά ή ικανά να επαναδραστηριοποιηθούν σε περίπτωση κοντινού σεισμού. Ο αναθεωρημένος ΕΑΚ 2004 κατατάσσει τη Δ.Ε. Ωραιοκάστρου στην κατηγορία Ι των ζωνών σεισμικής επικινδυνότητας. 9

Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δ.Ε. Ωραιοκάστρου Π.Ε. Θεσσαλονίκης 1 Στάδιο Π.2. ΔΟΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΧΩΡΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ Π.2.1. ασικές αρχές της πρότασης Στο πλαίσιο του Α Σταδίου της μελέτης Γ.Π.Σ. Δ.Ε. Ωραιοκάστρου αναλύθηκαν και αξιολογήθηκαν τα χωροταξικά δεδομένα και η αναπτυξιακή φυσιογνωμία της περιοχής μελέτης, τα δεδομένα του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, η πολεοδομική οργάνωση των οικισμών, και οι τεχνικές και κοινωνικές υποδομές. Αναλυτικότερα, Μελετήθηκαν η ταυτότητα και τα γενικά χαρακτηριστικά της Δ.Ε. Ωραιοκάστρου και διερευνήθηκαν η θέση και ο ρόλος της τόσο στο οικιστικό δίκτυο της Π.Ε. όσο και της Περιφέρειας καθώς και οι συνδέσεις της με την ευρύτερη περιοχή. Εξετάστηκαν τα οικονομικά δεδομένα της περιοχής μελέτης, με βάση στατιστικά στοιχεία των ετών 1991 και 2001. Η οικονομία στηρίζεται κατά κύριο λόγο στον τριτογενή τομέα, ενώ οι κλάδοι στους οποίους σημειώθηκε αύξηση είναι αυτοί των μεταφορών, της αποθήκευσης και της διαμετακόμισης. Αντίστοιχα, οι άλλοι δύο τομείς της απασχόλησης (πρωτογενής και δευτερογενής) σημείωσαν πτώση. Επισημάνθηκαν και αξιολογήθηκαν οι φυσικοί και πολιτισμικοί πόροι (δασικές εκτάσεις, αναδασωτέα ζώνη, λίμνη, ρέματα, γεωργικές εκτάσεις, αρχαιολογικοί χώροι), με στόχο να καθοριστούν οι όροι και τα μέτρα προστασίας και ανάδειξης των αξιόλογων, ευαίσθητων και προστατευτέων περιοχών και να επισημανθούν οι κατάλληλες για οικιστική ανάπτυξη και παραγωγική δραστηριότητα περιοχές. Αναλύθηκε η φυσιογνωμία του οικισμού του Ωραιοκάστρου, η κατάσταση και η επάρκεια της κοινωνικής υποδομής του και η κατάσταση του οικιστικού αποθέματος και των ελεύθερων χώρων του. Αναλύθηκαν το είδος και ο βαθμός πληρότητας της τεχνικής υποδομής: μεταφορικό δίκτυο, ενέργεια, τηλεπικοινωνίες, ύδρευση, αποχέτευση, διαχείριση απορριμμάτων. Με βάση τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την παραπάνω διαδικασία και λαμβάνοντας υπόψη τα υπερκείμενα πλαίσια σχεδιασμού διαμορφώνεται ένα πρότυπο χωρικό σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης, που να εναρμονίζεται στο γεωγραφικό χώρο και να είναι συμβατό με τους φυσικούς πόρους και τις οικονομικές δραστηριότητες της περιοχής. Στοχεύει τόσο στη βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος (βελτίωση προσφερόμενων υπηρεσιών, αναβάθμιση δημόσιου χώρου) όσο και στην προσέλκυση νέων κατοίκων που θα ανήκουν σε ομάδες ηλικιών του οικονομικά ενεργού πληθυσμού και δραστηριοτήτων σε τομείς αφενός υπηρεσιών υψηλής στάθμης, πράσινης επιχειρηματικότητας αλλά και χονδρικού εμπορίου και διαμετακόμισης αφετέρου παραγωγής και μεταποίησης (π.χ. τελικά προϊόντα από 10

Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δ.Ε. Ωραιοκάστρου Π.Ε. Θεσσαλονίκης 1 Στάδιο μέταλλο, μηχανήματα, εξοπλισμός μεταφορών, διαχείριση/ανακύκλωση αποβλήτων). Οι βασικές αρχές σχεδιασμού είναι: Η ενιαία και ολοκληρωμένη χωρική οργάνωση της εδαφικής επικράτειας της Δ.Ε. Η αναζωογόνηση (οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική) και ανάπτυξη, η οποία θα σέβεται τη φέρουσα ικανότητα και θα αναδεικνύει το περιβάλλον της περιοχής μελέτης. Η εξυγίανση του εξωαστικού χώρου από τη μη οργανωμένη και διάσπαρτη χωροθέτηση χρήσεων και λειτουργιών, η οποία προκαλεί προβλήματα σύγκρουσης και υποβάθμισης Η αναβάθμιση της ποιότητας ζωής και των παρεχόμενων υπηρεσιών στους κατοίκους μέσα από τη δημιουργία ενός υγιούς αστικού περιβάλλοντος και σύγχρονων εξυπηρετήσεων που καλύπτουν τις ανάγκες κατοίκων και εργαζομένων. Η αποκατάσταση, διατήρηση και ανάδειξη περιοχών και στοιχείων που διαθέτουν αξιόλογα στοιχεία πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς. Για την υλοποίησή τους, προτείνονται συνδυασμένες ρυθμίσεις και δράσεις που αφορούν στα ακόλουθα: Οργάνωση των χρήσεων γης. Προσδιορισμό αναγκών σε οικιστική γη, ώστε να καλύπτονται μακροπρόθεσμα οι πληθυσμιακές ανάγκες. Δημιουργία οργανωμένων χώρων υποδοχής επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Προώθηση δραστηριοτήτων ήπιας οικονομικής ανάπτυξης, που θα σέβεται, θα προστατεύει και θα αναδεικνύει το περιβάλλον της περιοχής. Αναδιοργάνωση των χρήσεων στις κεντρικές περιοχές. Εξασφάλιση επαρκών, ποσοτικά και ποιοτικά, κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων και ορθολογική οργάνωσή τους. Οργάνωση και ενίσχυση του οικιστικού ιστού και ανάπτυξη σχέσεων συνεργασίας και συμπληρωματικότητας μεταξύ των νέων προτεινόμενων πολεοδομικών ενοτήτων. Διαφύλαξη, εμπλουτισμό και ανάδειξη στοιχείων φυσικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος της περιοχής (π.χ. λίμνη, ρέματα και παραρεμάτια βλάστηση) Κατάλληλο κυκλοφοριακό σχεδιασμό που θα ενοποιεί ολόκληρη την οικιστική περιοχή και θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες των κατοίκων και στην τοπογραφία. ασική προϋπόθεση για την εφαρμογή και την υλοποίησή τους είναι η συγκρότηση σχέσεων συνεργασίας και η ισχυροποίηση δεσμών με οργανισμούς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, του κράτους, ιδιαίτερα το Τμήμα Μητροπολιτικού Σχεδιασμού Θεσσαλονίκης (διάδοχο σχήμα του ΟΡΘΕ), και με φορείς και σχήματα της κοινωνίας των πολιτών. Ειδικότερα, προτείνεται: 11

Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δ.Ε. Ωραιοκάστρου Π.Ε. Θεσσαλονίκης 1 Στάδιο Ο συντονισμός και η συνεργασία με τους όμορους Δήμους και τα συλλογικά όργανά τους, με σκοπό τη συνολική και ισόρροπη διαχείριση των φυσικών πόρων, αλλά και την αναβάθμιση υφιστάμενων και προώθηση νέων έργων και υποδομών. Η ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας και η εμπλοκή της κοινωνίας των πολιτών μέσω υπαρχόντων θεσμών, αλλά και νέων δομών και η απόδοση σε αυτή αρμοδιοτήτων. Π.2.2. Μοντέλο χωρικής οργάνωσης Δήμου Σχέσεις με ευρύτερους άξονες ανάπτυξης Επιδιώκεται η θέσπιση ενός μοντέλου χωρικής οργάνωσης που θα ευνοεί την ενίσχυση του κομβικού ρόλου του Ωραιοκάστρου, όχι μόνο στην τοπική εξυπηρέτηση του Π.Σ.Θ., αλλά και του αστικού πληθυσμού της Ε.Π.Θ. και ολόκληρης της Π.Κ.Μ. Αξιοποιώντας την προνομιακή του θέση ως προς το εθνικό και διεθνικό μεταφορικό δίκτυο, προτείνεται η δημιουργία μιας εκτεταμένης ζώνης στο νότιο τμήμα εκατέρωθεν της εξωτερικής περιφερειακής οδού όπου θα δημιουργηθούν οργανωμένους υποδοχείς μεγάλης κλίμακας. Σε αυτούς θα συγκεντρωθούν αφενός δραστηριότητες του δευτερογενούς τομέα με ταυτόχρονη εξυγίανση της υφιστάμενης διάσπαρτης χωροθέτησης και αντιμετώπιση βιομηχανικών κινδύνων και περιβαλλοντικών οχλήσεων, αφετέρου ένα διευρυμένο φάσμα ερευνητικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων (βασική κατεύθυνση της διαμεταφοράς και εφοδιαστική διαχείριση), καθώς και εμπορικές και ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις και εγκαταστάσεις αναψυχής. Επιπλέον, είναι επιθυμητή η ενίσχυσή της ζώνης με υπηρεσίες διοίκησης και τραπεζικής. Μέσα από την προσέλκυση και οργάνωση αυτής της ευρείας ζώνης, θα προσελκυστεί νέος πληθυσμός. Επομένως, νότια του υφιστάμενου οικισμού οργανώνονται νέες περιοχές για την υποδοχή του, δημιουργώντας σε συνέχεια με τη Νεοχωρούδα προς τα δυτικά μια ζώνη οικιστικής καταλληλότητας. Στα βόρεια συγκροτείται μια μικρή σχετικά ζώνη με σαφή όρια που περιλαμβάνει μια χαμηλή λοφοσειρά με κατεύθυνση από νότια - νοτιοανατολικά έως βόρεια βορειοδυτικά, συνέχεια του ορεινού όγκου του Χορτιάτη. Εμπίπτει στην ευρύτερα αναδασωτέα ζώνη της Θεσσαλονίκης. Ήπιες δραστηριότητες αναψυχής και εκπαίδευσης είναι δυνατό να αναδειχτούν γύρω από συγκεκριμένους πόλους (τεχνητή λίμνη-προτεινόμενο υπαίθριο θέατρο). Παράλληλα, ο πολιτισμός είναι πεδίο ανάδειξης της ταυτότητας, διεύρυνσης των δραστηριοτήτων, βελτίωσης της ποιότητας ζωής και ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής. Το Ωραιόκαστρο διασυνδέεται με όμορες περιοχές και συμμετέχει σε πολιτιστικά δίκτυα και διαδρομές (π.χ. Τούμπες και Τράπεζες στην περιαστική ζώνη της Θεσσαλονίκης), αναδεικνύοντας τα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους που διαθέτει (τούμπες, αγρέπαυλη στο Παλαιόκαστρο, βυζαντινοί νερόμυλοι, Ι.Ν. Αγίου Αθανασίου). Πέρα από τα προϊστορικά, 12

Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δ.Ε. Ωραιοκάστρου Π.Ε. Θεσσαλονίκης 1 Στάδιο βυζαντινά και αρχαιοελληνικά μνημεία, έμφαση πρέπει να δοθεί και στα κατάλοιπα της νεότερης ιστορίας (π.χ. ιστός και κτίσματα προσφυγικής φάσης). Σε εφαρμογή του Ν. 2508/1997 το δομικό σχέδιο χωρικής οργάνωσης της Δ.Ε. Ωραιοκάστρου περιλαμβάνει τις παρακάτω ζώνες, οι οποίες θα αναλυθούν στο επόμενο κεφάλαιο Π.3.: Τις Πολεοδομημένες και προς Πολεοδόμηση Περιοχές, στις οποίες ανήκουν οι διάφορες περιοχές υποδοχής οικιστικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Τις Περιοχές Ειδικής Προστασίας (Π.Ε.Π.), στις οποίες περιλαμβάνονται οι περιοχές προστασίας κρίσιμων στοιχείων του φυσικού (π.χ. ρέματα, δάση και δασικές εκτάσεις) και πολιτιστικού περιβάλλοντος (αρχαιολογικοί χώροι). Τις Περιοχές Ελέγχου και Περιορισμού της Δόμησης (Π.Ε.Π.Δ.), στις οποίες περιλαμβάνονται περιοχές παραγωγικών δραστηριοτήτων και σημειακές χρήσεις κοινωφελών και αστικών υποδομών. Π.2.3. Ρόλος οικισμού στο οικιστικό δίκτυο Ως προς την οργάνωση του οικιστικού δικτύου, το Ωραιόκαστρο εντάσσεται στο 4 ο επίπεδο σύμφωνα με ισχύον Π.Π.Χ.Σ.Α.Α. Επίσης, χαρακτηρίζεται ως δυναμικός οικισμός στην Π.Ζ. (μαζί με Θέρμη, Ασβεστοχώρι και Φίλυρο, Καλοχώρι και Σίνδο). Ο οικισμός, αν και αναπτύχθηκε κυρίως λόγω της γειτνίασης με τη Θεσσαλονίκη, παρουσιάζει πλέον αυτονομία ως προς τις καθημερινές εμπορικές και τις κοινωφελείς δραστηριότητες. Επομένως, σημαντικό τμήμα του πληθυσμού του οικισμού ζει και εργάζεται σε αυτόν ή σε όμορες περιοχές, με αποτέλεσμα ο οικισμός να εμφανίζει δυναμικότητα ως προς την κοινωνική συνοχή του και ως εκ τούτου την ανάπτυξή του. Σύμφωνα με το νέο ΡΣΘ, το Ωραιόκαστρο εντάσσεται στη «Χωρική Ενότητα Μητροπολιτικού Κέντρου» και συγκεκριμένα, στην «Υποενότητα Πολεοδομικού Συγκροτήματος και Περιαστικής Ζώνης». Επιπλέον, το Ωραιόκαστρο συμμετέχει στον αναπτυξιακό πόλο της δυτικής Θεσσαλονίκης, δυτικά του ΠΣΘ, ο οποίος συνιστά πόλο συγκέντρωσης δραστηριοτήτων μεταποίησης, χονδρεμπορίου και διαμετακόμισης, αξιοποιώντας την προνομιακή του θέση ως προς το εθνικό και διεθνικό μεταφορικό δίκτυο. Με βάση τα παραπάνω, επιχειρείται ο επαναπροσδιορισμός της θέσης του Ωραιοκάστρου στο μητροπολιτικό σύστημα της Θεσσαλονίκης, εξειδικεύοντας τις αναπτυξιακές επιλογές και κατευθύνσεις του νέου ΡΣΘ και λαμβάνοντας υπόψη τα υπερκείμενα πλαίσια και τα νεότερα δεδομένα σχετικά με την εξέλιξη του πληθυσμού και των παραγωγικών δραστηριοτήτων. Υιοθετείται ο ρόλος του πολυλειτουργικού πόλου, που αφενός θα συγκεντρώνει τις αναγκαίες διοικητικές και κοινωφελείς εξυπηρετήσεις για τους κατοίκους της περιοχής εμβέλειας του, αφετέρου θα μετατραπεί σε κέντρο υποστήριξης των παραγωγικών ζωνών υπερτοπικής σημασίας που οργανώνονται στα νότια της Δ.Ε. Παρά τη διαρκή οικιστική δυναμική και συνεχή εξάπλωσή του και την άμεση γειτνίαση με το 13

Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δ.Ε. Ωραιοκάστρου Π.Ε. Θεσσαλονίκης 1 Στάδιο Π.Σ.Θ., ο οικισμός του Ωραιοκάστρου δεν εντάσσεται σε αυτό αλλά παραμένει στην Π.Ζ. και αναδεικνύεται σε κέντρο με σχετική λειτουργική αυτοτέλεια. Θα λειτουργεί ως ο πυρήνας της κοινωνικής και οικονομικής της ζωής, σηματοδοτώντας την εικόνα και την αναγνωρισιμότητά της. Π.2.4. Προγραμματικά μεγέθη οικιστικής επέκτασης Προκειμένου να προσδιοριστούν τα προγραμματικά μεγέθη οικιστικής ανάπτυξης της Δ.Ε. Ωραιοκάστρου, διατυπώθηκαν στην προμελέτη του Α Σταδίου τέσσερα σενάρια προβολής του πληθυσμού της περιοχής μελέτης για το έτος στόχο. Συμπληρωματικά, λαμβάνονται υπόψη η υπάρχουσα χωρητικότητα, η δυναμικότητα, οι δυνατότητες πληθυσμιακής εξέλιξης, σε συνδυασμό με τη φέρουσα ικανότητα των οικοσυστημάτων και του ίδιου του οικισμού, τη μορφολογία του αστικού ιστού, αλλά και περιοριστικούς παράγοντες, οι οποίοι σχετίζονται με τους αρχαιολογικούς χώρους, τη γεωλογική καταλληλότητα, τις δασικές εκτάσεις κ.α. Αναλυτικότερα, τα τέσσερα σενάρια εξέλιξης του πληθυσμού διαμορφώθηκαν ως εξής: Στο πρώτο σενάριο έγινε η παραδοχή ότι ο πληθυσμός της περιοχής μελέτης θα αυξηθεί μελλοντικά με τον ίδιο ρυθμό, με τον οποίο αυξήθηκε τις τελευταίες εξεταζόμενες δεκαετίες, παραδοχή που εκτιμά τον πληθυσμό στόχου σε περίπου 66.600 κατοίκους. Στο δεύτερο σενάριο υπολογίσθηκε ο μελλοντικός πληθυσμός της Π.Ε. Θεσσαλονίκης για το έτος 2025 και διερευνήθηκε το ποσοστό του πληθυσμού της Δ.Ε. στην Π.Ε, με βάση δύο διαφορετικές παραδοχές. Έτσι ο πληθυσμός στόχου εκτιμήθηκε σε 44.098 κατοίκους (ως ποσοστό 2,42% στην Π.Ε.) και σε 38.184 κατοίκους (ως ποσοστό 2,09% στην Π.Ε.). Στο τρίτο σενάριο έγινε επίσης διπλή εκτίμηση του ποσοστού του πληθυσμού στόχου της Δ.Ε. στον εκτιμώμενο πληθυσμό στόχου της Επαρχίας Θεσσαλονίκης. Τα δύο πληθυσμιακά μεγέθη που προέκυψαν ανέρχονταν σε 44.248 άτομα και σε 38.307 άτομα. Τέλος, στο τέταρτο σενάριο συσχετίσθηκε ο πληθυσμός στόχου της Δ.Ε. με τον εκτιμώμενο μελλοντικό πληθυσμό του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης και εκτιμήθηκαν πάλι δύο πληθυσμιακά μεγέθη, 45.363 άτομα και 38.656 άτομα αντίστοιχα. Από τα παραπάνω σενάρια εξαιρέθηκε το πρώτο, ως μη αξιόπιστο, ενώ τα υπόλοιπα τρία σενάρια εκτιμούν πληθυσμιακά μεγέθη μεταξύ 38.000 κατοίκων και άνω των 40.000 κατοίκων. Το πληθυσμιακό μέγεθος των 40.000 κατοίκων επιλέχθηκε ως πληθυσμός στόχου. Ο υπολογισμός του πληθυσμού κορεσμού και της μικτής πυκνότητας των πολεοδομικών ενοτήτων της Δ.Ε. Ωραιοκάστρου γίνεται με βάση τα πολεοδομικά σταθερότυπα και τις προδιαγραφές που θέτει η υπ. αριθμ. 10788/2004 Απόφαση 14

Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δ.Ε. Ωραιοκάστρου Π.Ε. Θεσσαλονίκης 1 Στάδιο Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (ΦΕΚ 285Δ /). Αναλυτικά, για τις πολεοδομικές ενότητες (Π.Ε.) ο υπολογισμός γίνεται με βάση τα παρακάτω δεδομένα: Το ποσοστό κοινόχρηστων κοινωφελών χώρων, που κυμαίνεται μεταξύ 30% και 53%. Ο μέσος συντελεστής δόμησης βασίζεται στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο και κυμαίνεται μεταξύ 0,4 και 0,8. Στις νέες οικιστικές περιοχές ορίζεται ΜΣΔ ίσος με 0,4. Στην Π.Ε.15 (ζώνη χονδρεμπορίου) ορίζεται ΜΣΔ ίσος με 0,8. Στην Π.Ε.16 και σε τμήμα της Π.Ε.8 (χρήσεις πολεοδομικού κέντρου - αρ. 4 Π.Δ. 23.2.1987) ορίζεται ΜΣΔ ίσος με 0,6. Ο βαθμός κορεσμού 3 κυμαίνεται μεταξύ 65% και 85%. Η ωφέλιμη επιφάνεια κατοικίας 4 λαμβάνεται ίση με 40 ή 45τ.μ./κάτοικο. Προτείνονται επεκτάσεις, συνολικής έκτασης 2.578 στρεμμάτων. Κριτήρια για το μέγεθος των επεκτάσεων αποτέλεσαν η υπάρχουσα χωρητικότητα, η δυναμικότητα της περιοχής μελέτης, το προγραμματικό μέγεθος και ο ρόλος της Δ.Ε. στο οικιστικό δίκτυο και την αναπτυξιακή δομή του ΠΣΘ και της ΠΖΘ. Η οριοθέτησή τους ακολουθεί γενικά σαφή όρια (π.χ. οδικό δίκτυο). Ο οικισμός του Ωραιοκάστρου δεν μπορεί να επεκταθεί προς βορρά, λόγω του ορίου της ευρύτερης αναδασωτέας καθώς επίσης και λόγω των αυξανόμενων κλίσεων του εδάφους. Η πιο ευνοϊκή έκταση είναι η περιοχή νότια νοτιοανατολικά του οικισμού, όπου οι κλίσεις που συναντώνται είναι ήπιες, υπάρχουν ήδη τάσεις οικιστικής ανάπτυξης και η πρόσβαση είναι εύκολη. Επέκταση προτείνεται και σε μια μικρή περιοχή στα βορειοανατολικά που βρίσκεται μεταξύ του αρχαιολογικού χώρου και του υφιστάμενου ορίου του οικισμού. Από το σύνολο των επεκτάσεων, τα 1.964 στρ. αφορούν σε επεκτάσεις πρώτης κατοικίας (στα 50στρ.-επέκταση της Π.Ε.8 προτείνονται κεντρικές λειτουργίες), τα 245 στρ. αφορούν σε περιοχή επέκτασης στα νοτιοανατολικά με στόχο την υποδοχή αστικών κεντρικών λειτουργιών και τα 369 στρ. αφορούν σε περιοχή επέκτασης στα νότια με χρήσεις χονδρικού εμπορίου. Π.2.5. Ανάδραση προς το χωροταξικό και αναπτυξιακό σχεδιασμό άσει του Ν. 2508/1997, τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (Γ.Π.Σ.), που περιλαμβάνονται στην περιοχή ευθύνης Ρυθμιστικού Σχεδίου (Ρ.Σ.), όπως το παρόν, πρέπει να εναρμονίζονται προς τις κατευθύνσεις και τα προγράμματα του ρυθμιστικού σχεδίου και να περιέχουν τις αναγκαίες ρυθμίσεις για την επίτευξη των σκοπών του. Επιπλέον, όπως αναφέρεται στις τεχνικές προδιαγραφές των Γ.Π.Σ. και Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π. (ΦΕΚ 209Δ /2000), αυτά οφείλουν να εναρμονίζονται προς τα εγκεκριμένα υπερκείμενα χωροταξικά πλαίσια. Παρουσιάζονται συνοπτικά παρακάτω τα υπερκείμενα πλαίσια χωρικού σχεδιασμού, συμπεριλαμβανομένων του σχεδίου νόμου για το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο 3 Σύμφωνα με τα εγκεκριμένα πολεοδομικά σταθερότυπα, αρ. 10788/2004 Απόφαση Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (ΦΕΚ 285Δ ). 4 Για την α κατοικία λαμβάνεται 28-45τ.μ./άτομο, σύμφωνα με τα εγκεκριμένα πολεοδομικά σταθερότυπα, αρ. 10788/2004 Απόφαση Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (ΦΕΚ 285Δ ). 15

Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δ.Ε. Ωραιοκάστρου Π.Ε. Θεσσαλονίκης 1 Στάδιο Θεσσαλονίκης και της αναθεώρησης του Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, εντοπίζοντας διαπιστώσεις, κατευθύνσεις και προτάσεις που επηρεάζουν, είτε άμεσα είτε έμμεσα, την περιοχή μελέτης. Π.2.5.1. Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Κεντρικής Μακεδονίας Το ισχύον Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (Π.Π.Χ.Σ.Α.Α.) της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (674/12-1- 2004 Υ.Α. (ΦΕΚ 218 ) εκτιμά και καταγράφει τα χαρακτηριστικά της Περιφέρειας ως προς τη θέση, το ρόλο, τους παράγοντες ανάπτυξης και τη διάθρωση τους στο χώρο εντός των ορίων της. Στοχεύει στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, στη συμμόρφωση με το Γενικό και τα Ειδικά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού, κατευθύνει τα κατώτερα επίπεδα χωρικού σχεδιασμού (Γ.Π.Σ., Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π., Π.Ε.Ρ.ΠΟ., Ζ.Ο.Ε.) και προγραμματίζει τις δράσεις για την εφαρμογή των παραπάνω προτάσεων με χρονικό ορίζοντα 15 ετών. Σύμφωνα με το Π.Π.Χ.Σ.Α.Α., το Π.Σ.Θ. χαρακτηρίζεται ως ο σημαντικότερος πόλος ανάπτυξης της Περιφέρειας. ασικές κατευθύνσεις για την ανάπτυξή του αποτελούν η επέκταση του μητροπολιτικού του ρόλου στο ανώτερο κλιμακούμενο επίπεδο του αλκανικού οικονομικού χώρου, η διαμόρφωσή του σε κεντρικό κόμβο διαπεριφερειακής κλίμακας, η δημιουργία ενός αστερία υποδομών με αξιοποίηση των δικτύων προς το συνδυασμό διοικητικής εμπορικής εκθεσιακής δραστηριότητας και η δικτύωση παραγωγικού συστήματος και της αγοράς Θεσσαλονίκης με το υπόλοιπο όρειο-ελλαδικό Τόξο. Ως απαραίτητες δραστηριότητες προς προώθηση για την ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης αναγνωρίζονται η ανώτατη εκπαίδευση και η τεχνολογική έρευνα και ανάπτυξη, οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, το διεθνές εμπόριο και οι διεθνείς μεταφορές, η βιομηχανία βιοτεχνία και ο πολιτισμός τουρισμός. Επίσης, προτείνονται παρεμβάσεις για την αναβάθμιση της βιομηχανίας στη βορειοδυτική περιοχή της Θεσσαλονίκης. Την παρούσα περίοδο εκπονείται, με ευθύνη του Υ.Π.Α.Π.ΕΝ., η Μελέτη αξιολόγησης, αναθεώρησης και εξειδίκευσης του Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης της Κεντρικής Μακεδονίας. Σύμφωνα με τη σύνοψη των πορισμάτων της έκθεσης (Α Στάδιο), προτείνεται η αναθεώρηση του διεθνούς ρόλου της Π.Κ.Μ., λαμβάνοντας υπόψη και την οικονομική κρίση. Η μελέτη διαπιστώνει ότι οι θέσεις του ισχύοντος Π.Π.Χ.Σ.Α.Α. για το ρόλο της Π.Κ.Μ. σε εθνικό και διαπεριφερειακό επίπεδο κατά κύριο λόγο είναι ορθές, ωστόσο στην αναγνώριση της πόλης της Θεσσαλονίκης ως δεύτερο μητροπολιτικό κέντρο πρέπει να γίνεται σαφές ότι ο ρόλος αυτός έχει περισσότερο διαπεριφερειακό χαρακτήρα από ότι εθνικό. Οι αναφορές του Π.Π.Χ.Σ.Α.Α. στον πληθυσμό του συνόλου της Περιφέρειας και του Π.Σ.Θ. 16

Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δ.Ε. Ωραιοκάστρου Π.Ε. Θεσσαλονίκης 1 Στάδιο κρίνονται ανεπίκαιρες και απαιτείται ριζική αναπροσαρμογή, τόσο λόγω του χρόνου που έχει διέλθει, αλλά και επειδή έχουν μεταβληθεί σημαντικά και οι τάσεις των δημογραφικών εξελίξεων. Το ισχύον Πλαίσιο δεν αναφέρεται στα κοινωνικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού, γεγονός που οδηγεί σε μη ολοκληρωμένα ή λανθασμένα συμπεράσματα και προβλέψεις. Ακόμη, στο ισχύον Πλαίσιο, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας εμφανίζεται να έχει παραγωγικό χαρακτήρα που βασίζεται στο δευτερογενή και στον τομέα παροχής υπηρεσιών και παρατηρείται υπερεκτίμηση του μεγέθους και της χρονικής διάρκειας των θετικών αποτελεσμάτων έως τα τέλη του 1990. Πλέον εντοπίζεται μία τάση «επιστροφής» στον αγροτικό τομέα, εξαιτίας της υποχώρησης άλλων κλάδων και της οικονομικής κρίσης. Στο Πόρισμα της Έκθεσης αξιολόγησης τονίζεται η ανάγκη εμπλουτισμού του περιβαλλοντικού σχεδιασμού για την αντιμετώπιση τυχόν περιβαλλοντικών καταστροφών και την ανάδειξη του φυσικού τοπίου. Προτείνεται η διαφύλαξη ελεύθερων περιαστικών χώρων, «κατάλοιπων» φυσικής εικόνας εντός των οικισμών, διαδρομών αερισμού, αύξηση των διαπερατών επιφανειών στον αστικό χώρο και απαιτείται η άμεση προώθηση της έγκρισης και κατόπιν θεσμοθέτηση των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών σε περιοχές με ισχυρές πιέσεις (Σέιχ-Σου, Χολομόντας). Π.2.5.2. Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΦΕΚ 2464 /2008) καθορίζει τις βασικές κατευθύνσεις και τους γενικούς κανόνες για τη χωροθέτηση έργων παραγωγής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) ανά κατηγορία δραστηριότητας και κατηγορία χώρου, ώστε να καταστούν γνωστές αφενός οι κατηγορίες περιοχών αποκλεισμού, εν όλω ή εν μέρει, της χωροθέτησης έργων Α.Π.Ε. αφετέρου οι ειδικότερες χωροταξικές προϋποθέσεις εγκατάστασης σε συνάρτηση με τη φυσιογνωμία, τη φέρουσα ικανότητα και εν γένει το περιβάλλον των περιοχών εγκατάστασης. Παρέχει, επίσης, κατευθύνσεις για τον υποκείμενο χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό, αφού αναφέρει ότι οι μελέτες Γ.Π.Σ. Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π. δεν μπορούν να εισάγουν περιοριστικές ρυθμίσεις για την ανάπτυξη έργων ΑΠΕ πέραν των όσων ορίζονται από το ΕΠΧΣΑΑ. Η Π.Ε. Θεσσαλονίκης δεν περιλαμβάνεται στις Περιοχές Αιολικής Προτεραιότητας (Π.Α.Π.), δηλαδή, στις περιοχές που διαθέτουν συγκριτικά πλεονεκτήματα για την εγκατάσταση αιολικών σταθμών. Π.2.5.3. Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό Την παρούσα χρονική στιγμή δεν υπάρχει σε ισχύ κάποιο ειδικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό. Πιο συγκεκριμένα: Το "πρώτο" Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού 17

Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δ.Ε. Ωραιοκάστρου Π.Ε. Θεσσαλονίκης 1 Στάδιο Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό (ΕΠΧΣΑΑΤ) εγκρίθηκε το 2009 με την υπ αριθμ. 24208/4-6-2009 απόφαση της Επιτροπής Συντονισμού της Κυβερνητικής Πολιτικής στον τομέα του Χωροταξικού Σχεδιασμού και της Αειφόρου Ανάπτυξης (ΦΕΚ 1138 /11-6-2009). Στα τέλη του 2013 εγκρίθηκε η τροποποίηση του ΕΠΧΣΑΑΤ με την υπ αριθμ. 67659/9-12-2013 όμοια απόφαση (ΦΕΚ 3155 /12-12-2013), η οποία στη συνέχεια ακυρώθηκε (λόγω μη νομιμότητας διαδικασιών) με την 3632/2015 απόφαση της ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), επαναφέροντας σε ισχύ το πρώτο πλαίσιο, αυτό του 2009. Την 1.3.2017 δημοσιεύθηκε η απόφαση 519/2017 του ΣτΕ στην αίτηση ακυρώσεως διαφόρων κοινωνικών και περιβαλλοντικών φορέων κατά του πρώτου Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό, με την οποία το Δικαστήριο κατήργησε επί της ουσίας και το πρώτο αυτό πλαίσιο. Ως εκ τούτου, η χώρα δεν διαθέτει αυτή τη στιγμή χωροταξικό σχεδιασμό εθνικού επιπέδου για τον τουρισμό και όπως αναφέρεται στο με αρ. πρωτ. οικ 28089/13-6-2017 έγγραφο ΥΠΕΝ, μέχρι την έγκριση νέου πλαισίου (για το οποίο οι διαδικασίες έχουν ήδη δρομολογηθεί) εξακολουθεί να είναι δυνατή η ανάπτυξη τουριστικής δραστηριότητας στη χώρα, με βάση τις προβλέψεις που τυχόν υπάρχουν σε υφιστάμενα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια, καθώς και στα κατωτέρου ιεραρχικώς επιπέδου σχεδιασμού κλπ. Π.2.5.4. Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τη ιομηχανία Το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τη ιομηχανία (11508/18-2-2009 Απόφαση Επιτροπής Συντονισμού της Κυβερνητικής Πολιτικής στον τομέα του Χωροταξικού Σχεδιασμού και της Αειφόρου Ανάπτυξης - ΦΕΚ 151ΑΑΠ/) αποσκοπεί στο μετασχηματισμό της χωρικής διάρθρωσης του εθνικής σημασίας τομέα της βιομηχανίας προς την κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης. Περιλαμβάνει κατευθύνσεις που αφορούν στη μακρο-χωρική οργάνωση της βιομηχανίας, καθώς και τη χωροθέτησή της σε τοπικό επίπεδο σε συνάρτηση με τις χρήσεις γης. Σε εθνικό επίπεδο η βιομηχανία αρθρώνεται σε ιεραρχημένους πόλους ανάπτυξης και άξονες ανάπτυξης. Στην πρώτη θέση της ιεραρχίας των πόλων ανάπτυξης ανήκουν οι ευρύτερες μητροπολιτικές περιοχές Αθήνας και Θεσσαλονίκης (διαπεριφερειακού χαρακτήρα στην πρώτη περίπτωση, διανομαρχιακού στη δεύτερη). Οι περιοχές αυτές εξακολουθούν να συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής βιομηχανίας αλλά με μικρότερο σχετικό βάρος. Η πολιτική που πρέπει να εφαρμοστεί περιλαμβάνει την προσέλκυση στρατηγικών δραστηριοτήτων αιχμής ή διεθνούς προσανατολισμού (με τη Θεσσαλονίκη να επιδιώκει ισχυρό ρόλο σε επίπεδο αλκανίων), οι οποίες έχουν ανάγκη το μητροπολιτικό περιβάλλον, τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων δραστηριοτήτων ιδιαίτερα αυτών που είναι αναγκαίες για την ολοκλήρωση του μητροπολιτικού βιομηχανικού ιστού και την 18

Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δ.Ε. Ωραιοκάστρου Π.Ε. Θεσσαλονίκης 1 Στάδιο αποθάρρυνση περαιτέρω συγκέντρωσης/ενθάρρυνση της αποκέντρωσης μονάδων (ιδίως μεγαλύτερης κλίμακας) που δεν ανήκουν στις δύο προηγούμενες κατηγορίες. Σε συσχετισμό με τους άξονες και πόλους ανάπτυξης το Ε.Π.Χ.Σ.Α.Α. προβλέπει την οργάνωση χώρων υποδοχής βιομηχανικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων εθνικής εμβέλειας, και ειδικότερα για την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας η δημιουργία ενός ή δύο υποδοχέων στο βόρειο άξονα και τις περί τη Θεσσαλονίκη περιοχές. Η μητροπολιτική περιοχή της Θεσσαλονίκης συγκαταλέγεται από το Ε.Π.Χ.Σ.Α.Α. στις «περιοχές ποιοτικής αναδιάρθρωσης». Πρόκειται για περιοχές που συνδυάζουν συγκριτικά πλεονεκτήματα και ήδη αναπτυγμένη βιομηχανική βάση με συγκριτικά δυναμική κλαδική φυσιογνωμία. Η γενική κατεύθυνση πολιτικής είναι η αναδιάρθρωση της βιομηχανικής βάσης για την αντιμετώπιση αυτών των αδυναμιών. Στις ειδικότερες κατευθύνσεις περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων οι ακόλουθες: Αποκέντρωση των συμβατικών δραστηριοτήτων που δεν είναι αναγκαίες για την ολοκλήρωση της βιομηχανικής βάσης, ιδίως στις μητροπολιτικές περιοχές. Συμπληρώσεις (ιδίως τοπικής εμβέλειας) των υφιστάμενων υποδομών. Πολύ ισχυρή προώθηση οργανωμένων υποδοχέων της βιομηχανίας, με ιδιαίτερη έμφαση σε αυτούς που αφορούν υφιστάμενες άτυπες συγκεντρώσεις ιδίως στις μητροπολιτικές περιοχές ή σε αυτούς που είναι αναγκαίοι για την υποστήριξη διαδικασιών μετεγκατάστασης από τον αστικό ιστό οχλουσών δραστηριοτήτων. Σχεδιασμός χρήσεων γης και σημαντικός περιορισμός των δυνατοτήτων διάσπαρτης χωροθέτησης νέων μονάδων. Παροχή δυνατότητας διατήρησης και επανάχρησης αξιόλογων βιομηχανικών κτηρίων, και αξιοποίηση μεγάλων πρώην βιομηχανικών χώρων για την κάλυψη ελλείψεων κοινόχρηστων χώρων ή για τη χωροθέτηση άλλων εγκαταστάσεων μεγάλης κλίμακας. Προληπτικά και διορθωτικά μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος. Για την Π.Ε. Θεσσαλονίκης, όπου εντάσσεται η περιοχή μελέτης, προβλέπονται τα ακόλουθα: Αναγνωρίζεται πολύ υψηλή προτεραιότητα άσκησης χωρικής πολιτικής για τη μεταποίηση. Πρέπει να διατηρηθεί ο ολοκληρωμένος από κλαδική άποψη χαρακτήρας της βιομηχανίας της Περιφερειακής Ενότητας (συμπλέγματα 1, 2 και 3, όπως εξειδικεύονται στο Ε.Π.Χ.Σ.Α.Α.). Στο δυτικό και βόρειο τμήμα της Π.Ε. που εμπίπτει στη Μητροπολιτική Περιοχής Θεσσαλονίκης, παραμένουν οι ενδονομαρχιακές ζώνες προτεραιότητας για τη βιομηχανία. Τμήματα του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης εκτός των προηγούμενων τμημάτων είναι κατάλληλα για τη χωροθέτηση μικρών μονάδων υψηλής τεχνολογίας/ 19

Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δ.Ε. Ωραιοκάστρου Π.Ε. Θεσσαλονίκης 1 Στάδιο οικονομίας της γνώσης με υψηλή εξάρτηση από το μητροπολιτικό περιβάλλον. Αναγνωρίζεται η πολύ μεγάλη ανάγκη για οργανωμένη χωροθέτηση της βιομηχανίας, δημιουργία πολεοδομούμενων υποδοχέων για την εγκατάσταση νέων μονάδων, για την εξυγίανση υφιστάμενων άτυπων συγκεντρώσεων και για μετεγκαταστάσεις υφισταμένων. Σχετικά με τις χρήσεις γης και τη σχέση με άλλες δραστηριότητες, η προοπτική περαιτέρω ανάπτυξης της Θεσσαλονίκης ως πόλου αστικού τουρισμού επιβάλλει ρύθμιση των σχέσεων μεταξύ των τομέων του τουρισμού και της βιομηχανίας, ιδίως στο κεντρικό και ανατολικό τμήμα της πόλης, και είναι επιθυμητός ο χωρικός συνδυασμός μεταποίησης και δραστηριοτήτων αιχμής του τριτογενούς (ΕΤΑ, εφοδιαστική). Εξαιτίας των εξαιρετικά έντονων περιβαλλοντικών επιπτώσεων της βιομηχανίας, υπάρχει ανάγκη ειδικών μέτρων προστασίας της εκτεταμένης αστικοποιημένης περιοχής της Π.Ε., αυστηρής προστασίας του απομένοντος φυσικού περιβάλλοντος, αποτελεσματικής οργάνωσης ΣΑΤΑΜΕ, συνολικό πρόγραμμα προστασίας περιβάλλοντος από τις επιπτώσεις της μεταποίησης. Για τη βιομηχανία και την αγορά εργασίας, προτείνεται να εφαρμοστεί Πολιτική Τύπου 1, με ιδιαίτερη προσοχή στο συντονισμό με τις κλαδικές προτεραιότητες. Ισχυρή πολιτική κατάρτισης για την προσαρμογή του εργατικού δυναμικού στις κλαδικές προτεραιότητες. Σχετικά με ειδικά ζητήματα, είναι αναγκαίος ο συντονισμός του σχεδιασμού της χωρικής ανάπτυξης της βιομηχανίας της Π.Ε. με αυτήν των όμορων Π.Ε., τμήματα των οποίων ανήκουν λειτουργικά στη Μ.Π.Θ. Στις κατευθύνσεις του Ε.Π.Χ.Σ.Α.Α. για το φυσικό σχεδιασμό του εξωαστικού χώρου μέσω Γ.Π.Σ. περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα: Πρέπει να περιορίζεται αισθητά το ποσοστό του εξωαστικού χώρου, στο οποίο επιτρέπεται η χωροθέτηση βιομηχανικών μονάδων με τους όρους της γενικής νομοθεσίας περί εκτός σχεδίου δόμησης. Πρέπει να προωθείται η οργανωμένη χωροθέτηση της βιομηχανίας. Τέλος, αναφορικά με την οργανωμένη χωροθέτηση της βιομηχανίας, υπάρχει ανάγκη νέων υποδοχέων, αρκετά υψηλή με σχετικούς όρους (ως ποσοστό των υφιστάμενων υποδοχέων) και πολύ υψηλή με απόλυτους (μέγεθος στρεμματικής αύξησης). Π.2.5.5. Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τα Καταστήματα Κράτησης Το «Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Καταστημάτων Κράτησης» (28704/4362/26-11-2001 Απόφαση Επιτροπής Συντονισμού της Κυβερνητικής Πολιτικής στον τομέα του Χωροταξικού Σχεδιασμού και της Αειφόρου Ανάπτυξης - ΦΕΚ 1575 ) αποσκοπεί στη 20

Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δ.Ε. Ωραιοκάστρου Π.Ε. Θεσσαλονίκης 1 Στάδιο διαμόρφωση κατευθύνσεων σε εθνικό επίπεδο για τη χωροθέτηση των Καταστημάτων Κράτησης με στόχο την προώθηση αρχών του Σωφρονιστικού Κώδικα, την κάλυψη επιτακτικών αναγκών συμπλήρωσης των υποδομών και τη βέλτιστη γεωγραφική κατανομή τους κατά τρόπο ώστε να εξυπηρετείται αποτελεσματικότερα ο πληθυσμός, να καλύπτονται οι ανάγκες των καταστημάτων κράτησης σε υποδομές και υπηρεσίες, καθώς και να ελαχιστοποιείται το κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος. Το πλαίσιο αυτό περιλαμβάνει κριτήρια χωροθέτησης των καταστημάτων κράτησης σε δύο χωρικά και διοικητικά επίπεδα, το εθνικό και το περιφερειακό, καθώς και κατευθύνσεις για τη διαδικασία επιλογής γηπέδου σε τοπικό επίπεδο. Η περιοχή μελέτης δεν επηρεάζεται άμεσα από τις διατάξεις του. Π.2.5.6. Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Υδατοκαλλιέργειες Το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Υδατοκαλλιέργειες (31722/4-11-2011 Απόφαση Επιτροπής Συντονισμού της Κυβερνητικής Πολιτικής στον τομέα του Χωροταξικού Σχεδιασμού και της Αειφόρου Ανάπτυξης ΦΕΚ 2505 ). Σκοπός του είναι η παροχή κατευθύνσεων, κανόνων και κριτηρίων για τη χωρική διάρθρωση, οργάνωση και ανάπτυξη του κλάδου στον ελληνικό χώρο και των αναγκαίων υποδομών, με στόχο τη διασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος και της ανταγωνιστικότητας του κλάδου. Το Ειδικό Πλαίσιο περιλαμβάνει κατευθύνσεις, για το εθνικό πρότυπο χωροταξικής οργάνωσης της υδατοκαλλιεργητικής δραστηριότητας με εξειδίκευση ανά τύπο καλλιέργειας, κατευθύνσεις για το καθεστώς και τους όρους χωροθέτησης υποδοχέων και μονάδων του τομέα, κριτήρια και συμβατότητες χωροθέτησης τόσο των υποδοχέων όσο και των μεμονωμένων μονάδων σε σχέση με τα χαρακτηριστικά του φυσικού και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος και κατευθύνσεις για τον υποκείμενο χωροταξικό σχεδιασμό. Τα Γ.Π.Σ. και Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π. εξειδικεύουν τις κατευθύνσεις του Πλαισίου, υποδεικνύοντας τις εν δυνάμει κατάλληλες περιοχές άσκησης της υδατοκαλλιεργητικής δραστηριότητας σε λίμνες, λιμνοθάλασσες και σε δεξαμενές στην ξηρά, καθώς και τους χώρους εγκατάστασης των συνοδών και υποστηρικτικών υποδομών της δραστηριότητας. Τα φυσικογεωγραφικά χαρακτηριστικά της περιοχής μελέτης δεν συνηγορούν στην υπόδειξη περιοχών άσκησης υδατοκαλλιεργητικής δραστηριότητας εντός των ορίων της. Επισημαίνεται ότι στο Διάγραμμα με τίτλο «Εθνικό Πρότυπο Χωροταξικής Οργάνωσης της Υδατοκαλλιεργητικής Δραστηριότητας» που συνοδεύει το Ειδικό Πλαίσιο, υποδεικνύονται εντός του Π.Σ.Θ. και της Ευρύτερης Περιοχής πλήθος εγκαταστάσεων συσκευασίας και παραγωγής μη μεταποιημένων αλιευτικών προϊόντων. 21