Αναπολώντας παλιές µνήµες Νικήτας Αλµπάνης Κωνσταντίνος Φλώρος kofl@nexusmedia.gr Νικήτας Αλµπάνης: «Με ενδιαφέρει πολύ η ατµόσφαιρα που έχει µια φωτογραφία» Στην περσινή διοργάνωση του Al-Thani Awards, o Nικήτας Αλµπάνης απέσπασε 1o βραβείο στην κατηγορία «Colour Slides or Digital Files», το οποίο συνοδευόταν από το χρυσό µετάλιο FIAP, χρηµατικό έπαθλο 3000$ και µια πρόσκληση για την πρωτεύουσα του Κατάρ, Ντόχα. Στην συνέντευξη που ακολουθεί µιλά τόσο για την εµπειρία από την επίσκεψή του όσο και γενικότερα για την ενασχόλησή του µε τη φωτογραφία. 80 PHOTONET
Πόσα χρόνια ασχολείσαι µε τη φωτογραφία; Με τη φωτογραφία ασχολούμαι απο μικρή ηλικία αλλά πιό εντατικά απο το 2004. Πώς την επέλεξες ως ενασχόληση; Μεγάλωσα σε μια οικογένεια με καλλιτεχνική παράδοση. Συγκεκριμένα, η δραστήρια ενασχόληση του πατέρα μου με τη φωτογραφία, εδώ και πολλές δεκαετίες, μου παρείχε ένα γόνιμο δημιουργικό περιβάλλον μεταδίδοντάς μου την αγάπη για τη φωτογραφία και την άρτια τεχνική. Επίσης, από μικρή ηλικία μου άρεσε η ζωγραφική αλλά μεγαλώνοντας είδα οτι είχα μεγαλύτερη ευχέρεια στη φωτογραφία και αυτό ήταν καταλυτικός παράγοντας να την αγαπήσω περισσότερο και συνεπώς να την εξελίξω. Τι εξοπλισµό χρησιµοποιείς; Αυτή τη περίοδο δουλεύω με μια Nikon D300 και Nikon φακούς. Σχεδόν πάντα έχω μαζί μου ένα μικρό ζουμ (17-55, f/2.8), ένα νορμάλ (50 f/1.8) και ένα καλό φακό για πορτρέτα (60 f/2.8), καθώς και ένα ασύρματο φλας για κάθε ενδεχόμενο. Σε περίπτωση που η φωτογράφιση είναι πολύ συγκεκριμένη, μπορεί να χρειαστώ περισσότερο εξοπλισμό. Γιατί επιλέγεις να συµµετάσχεις σε διαγωνισµούς ; Τι νοµίζεις ότι σου προσφέρουν; Οι διαγωνισμοί με βοηθούν να αντιληφθώ σε ποιο επίπεδο βρίσκεται η δουλειά μου - με βάση την κριτική επιτροπή του εκάστοτε διαγωνισμού. Απ την άλλη, δεν χαρίζω το πρωτείο αξιολόγησης αποκλειστικά στα αποτελέσματα των διαγωνισμών, μιας και οι κρίσεις είναι υποκειμενικές. Το σημαντικότερο είναι να μου αρέσει αυτό που κάνω γιατί τότε θα το κάνω καλά, ή τουλάχιστον θα προσπαθήσω γι αυτό - και αυτό μετράει πολύ για μένα. Όταν διακρίνομαι σε διαγωνισμούς Εµπειρία ζωής μου δίνει δύναμη να συνεχίσω. Με επιμονή και υπομονή, προσπαθώ να γίνομαι όλο και καλύτερος. Επίσης, οι διακρίσεις βοηθάνε στο να εκτεθεί η δουλειά μου σε ένα ευρύτερο κοινό και να δυναμώσει το πορτφόλιο μου, χαρίζοντάς μου πρόσφατα μια υποτροφία για ένα μεταπτυχιακό στη φωτογραφία στην Αγγλία, το οποίο ξεκινάω το Σεπτέμβρη. Με ποια κριτήρια επέλεξες τις συγκεκριµένες εικόνες που έστειλες στον διαγωνισµό. Ποιό σκεπτικό είχες κατά τη λήψη τους ; Θεώρησα οτι αυτές οι φωτογραφίες ήταν απ τα καλύτερα δείγματα δουλειάς που είχα να στείλω. Σε ένα διαγωνισμό με υψηλό ανταγωνισμό, δε μπορεί κανείς παρά να στείλει τις καλύτερες φωτογραφίες του με την ελπίδα οτι θα φέρουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Οι φωτογραφίες που έστειλα ήταν απο διάφορα πρότζεκτ με συγκεκριμένο θέμα. Αυτή η θεματική αμεσότητα, πιστεύω, δυνάμωνε και ολοκλήρωνε την αισθητική τους πληρότητα. Κάποιες απ τις φωτογραφίες αυτές ήταν από το πρότζεκτ με τα Καφενεία της Κρήτης. Αυτές καταγράφουν παραδοσιακά καφενεία απο διάφορα χωριά της Κρήτης μαζί με τους θαμώνες ή ιδιοκτήτες τους. Μέρη και φυσιογνωμίες διαμορφωμένες από παρελθοντικές εποχές, που σιγά σιγά εξαφανίζονται, και μαζί τους μια κουλτούρα και ένας τρόπος ζωής. Με ενδιαφέρει πολύ η ατμόσφαιρα που έχει μια φωτογραφία γιατί βοηθάει τον θεατή να την προσεγγίσει, προσελκύοντάς τον σε μια ιδιαίτερη ανάγνωσή της. Πώς ήταν η συνεργασία σου µε τους διοργανωτές των Al-Thani Awards; Πώς αποτιµάς συνολικά τη συγκεκριµένη εµπειρία; Πραγματικά δε ξέρω απο πού να αρχίσω. Η συνεργασία με τους διοργανωτές ήταν πάρα πολύ καλή σε όλα τα επίπεδα - όμως ας πάρουμε τα πράγματα απο την αρχή. Στο διαγωνισμό αυτό συνήθως στέλνει κανείς με σκοπό την ανάρτηση λόγω του επιπέδου των φωτογραφιών μιας και η ανάρτηση εξασφαλίζει στον συμμετέχοντα τον κατάλογο του διαγωνισμού, ο οποίος είναι καταπληκτικός σε ποιότητα υλικού και εκτύπωσης, και συνεπώς πηγή έμπνευσης για μελλοντικές φωτογραφίες. PHOTONET 81
Πρωϊνή µελέτη Τα αποτελέσματα τα έμαθα μέσω email: μου έγραφαν ότι κέρδισα ένα σημαντικό βραβείο και μου κάνουν τα έξοδα για τη Ντόχα, την πρωτεύουσα του Κατάρ. Ήθελαν να ετοιμάσω μια μικρή παρουσίαση για τη δουλειά μου, καθώς και μια ομιλία για τη φωτογραφία εν γένει. Η αλήθεια είναι ότι στην αρχή δε το πίστεψα και ακόμα και σήμερα μερικές φορές μου φαίνεται σαν όνειρο που πήγα εκεί. Για να αναλογιστεί κανείς το μέγεθος του διαγωνισμού, να πω μόνο οτι το 2008 κρίθηκαν πάνω απο 49.000 φωτογραφίες και η φωτογραφία που με έστειλε εκεί ήταν στις 7 πρώτες. Απ το ταξίδι αυτό έχω να θυμάμαι πολλά, αλλά ένα που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση είναι το πόσο μας περιποιήθηκαν και το πόσο σημαντικούς μας έκαναν να νοιώσουμε. Κατ αρχάς, όπου και να πηγαίναμε, είχαμε συνοδεία λες και είμασταν πολιτικά πρόσωπα. Εξ αιτίας αυτού, ο ντόπιος κόσμος μας κοιτούσε με προσοχή, κάτι που προσωπικά με έκανε να νοιώσω λίγο περίεργα. Το πρόγραμμα της διαμονής μας είχε πολλά, απ τα οποία τα ποιο σημαντικά ήταν το σαφάρι στην έρημο με τζίπ, η βόλτα με τις καμήλες στην έρημο επίσης, το παραδοσιακό φαγητό σε σκηνές μέσα στην έρημο το βράδυ, το πανέμορφο ισλαμικό μουσείο τέχνης και η παλιά αγορά της πόλης. Εκεί είχα την ευκαιρία να μιλήσω με ντόπιους και μη μικροπωλητές μιας και με ενδιέφερε η καθημερινότητά τους. Απο τις συζητήσεις μας αποκόμισα οτι είναι ευχαριστημένοι με την ζωή τους εκεί (πάντα με βάση τα λεγόμενά τους) και οτι οι περισσότεροι έχουν εκπληρώσει το σκοπό για τον οποίο ήρθαν στο Κατάρ, που δεν είναι άλλος απ το να στέλνουν χρήματα στις οικογένειες τους στο Πακιστάν, τη Μαλαισία, την Ινδία και αλλού. Τους περισσότερους απ αυτούς τους βλέπει κανείς να κάνουν δουλειές του ποδαριού, όπως να κουβαλάνε καρότσια στην παλιά αγορά, χωρίς όμως να περιορίζονται σε αυτή τη δραστηριότητα. Υπάρχουν άλλοι που επιδιορθώνουν ρολόγια σε μια γωνιά του δρόμου όπου έχουν στήσει και το φορητό εργαστήρι τους. Φτάνοντας στο Κατάρ έπρεπε να τρέξω προς την τελετή απονομής και είμαι σίγουρος οτι δεν θα προλάβαινα αν δεν έστελναν κάποιον να με πάρει. Το περίεργο είναι οτι ο κύριος που με παρέλαβε ήταν απ το 82 PHOTONET
Μοναξιά Υπουργείο Εξωτερικών και έτσι ήμουν τυχερός και δε με καθυστέρησαν καθόλου σε τελωνεία και ελέγχους. Η αλήθεια είναι ότι είναι περίεργο το πρωί μιας μέρας να φτάνεις Πειραιά με το πλοίο, και το βράδυ της ίδιας μέρας να κάνεις χειραψία με το Σεΐχη του Κατάρ, «τον προστάτη των τεχνών» όπως τον αποκαλούν. Την τελευταία μέρα είχαν κανονίσει να πάει τον καθένα από μας μια λιμουζίνα στο αεροδρόμιο για την επιστροφή. Πετώντας προς Αθήνα, άφηνα πίσω μου μια χώρα με, φιλόξενους ανθρώπους και πολύ ζέστη και έναν απ τούς πιο οργανωμένους φωτογραφικούς διαγωνισμούς. Η εμπειρία αυτή θα μου μείνει πραγματικά αξέχαστή! Γενικά ποια είναι τα αγαπηµένα σου θέµατα για λήψη; Έχω μια προτίμηση στα πορτρέτα, αλλά μου αρέσει να ανακαλύπτω ενδιαφέρουσες γωνίες για να προσεγγίσω άλλα κλασικά είδη, όπως, το τοπίο, κ.ά. Το πορτρέτο έχει κάτι το ιδιαίτερο, γιατί έχει το ανθρώπινο στοιχείο το οποίο συνήθως μας τραβάει περισσότερο το ενδιαφέρον λόγω των ματιών που είναι ό,τι κοντινότερο στη ψυχή του ανθρώπου. Τώρα τελευταία έχω ξεκινήσει να μελετάω κάποια πρότζεκτ τα οποία θα έχουν έντονο μέσα τους τον συμβολισμό και την αλληγορία. Όταν φωτογραφίζεις, έχεις συνήθως συγκεκριµένο πρότζεκτ στο µυαλό, ή τραβάς ό,τι προκύπτει κάθε φορά; Και τα δυο. Εξαρτάται πάντα απο την περίπτωση. Αυτό που μπορώ να πω με σιγουριά είναι ότι κυνηγάω περισσότερο τα πρότζεκτ παρά να αφήνω κάτι στην τύχη του. Αυτό δε σημαίνει οτι υποτιμώ το φωτογραφικό ενδιαφέρον του στιγμιοτύπου ή ένα ωραίο θέμα που μπορεί να εμφανιστεί μπροστά μου τυχαία. Πώς επιλέγεις να ενηµερώνεσαι για τη φωτογραφία; Συνήθως ενημερώνομαι απο ξένα περιοδικά (π.χ. Practical Photography, Outdoor Photography) και έμπιστες ιστοσελίδες (π.χ. www.dpreview.com). PHOTONET 83
Βλέπεις φωτογραφίες άλλων δηµιουργών (λευκώµατα - εκθέσεις, κ.λπ.); Προσπαθώ να πηγαίνω σε εκθέσεις όσο μου το επιτρέπει ο χρόνος. Στο Ηράκλειο έχουν αρχίσει σιγά σιγά να γίνονται κινήσεις στο τομέα της δημιουργικής φωτογραφίας και αυτό μου δίνει τη δυνατότητα να δω δουλειές άλλων φωτογράφων. Βέβαια, για να δει κανείς μεγάλα ονόματα θα πρέπει να ανατρέξει στο ίντερνετ ή στην αγορά λευκωμάτων, που σε πολλές περιπτώσεις οι τιμές των τελευταίων είναι απαγορευτικές. Ποιοι είναι oι φωτογράφοι (Έλληνες - ξένοι) που ξεχωρίζεις και εκτιµάς; Υπάρχουν αρκετοί φωτογράφοι που εκτιμώ και με εμπνέει η δουλειά τους, ασχέτως αν δεν κινούμαστε στον ίδιο θεματικό χώρο. Φωτογράφους φύσης θα αναφέρω ενδεικτικά τους Galen Rowell και τον Frans Lanting καθώς επίσης τους πιο conceptual και experimental Thomas Herbrich και Mariano Villalba, τον οποίο τελευταίο γνώρισα στο Κατάρ. Ο φετινός διαγωνισµός Al-Thani Award Μπορείτε να συµµετέχετε και εσείς στην τρέχουσα διοργάνωση του διαγωνισµού. Στο επόµενο τεύχος (Νοεµβρίου) θα υπάρξει αναλυτικό σχετικό αφιέρωµα. Μέχρι τότε λεπτοµέρειες του διαγωνισµού καθώς και αιτήσεις συµµετοχής θα βρείτε στο www.al-thaniaward.com Τελευταία ηµεροµηνία αποστολής συµµετοχών: 2 Νοεµβρίου 2009! Καλή επιτυχία! 84 PHOTONET
Βιογραφικό Ση- µείωµα Γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1979. Σπούδασε Marketing στο Πανεπιστήμιο του Sunderland στην Αγγλία και πήρε Master στο Marketing στο Aberdeen της Σκωτίας. Με τη φωτογραφία ασχολείται εντατικά απο το 2004, έχοντας κάνει τόσο ατομικά όσο και ομαδικά projects. Συμμετέχει σε ομαδικές εκθέσεις φωτογραφίας, και έχει κάνει 2 ατομικές εκθέσεις στη Ρόδο (το 2006 κ το 2007). Παρακολούθησε επιτυχώς το τμήμα νέων φωτογράφων της ΕΦΕ (Ελληνική Φωτογραφική Εταιρεία) Ηρακλείου το 2004 και έκτοτε αποτελεί ενεργό μέλος της. Το 2008 εκλέγεται στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΦΕ στη θέση του Βοηθού Γενικού Γραμματέα. Τον Iούνιο της ίδιας χρονιάς γίνεται μέλος της ιεθνής Ένωσης Φωτογράφων (United Photographers International). Έχει αποσπάσει αξιοσημείωτες διακρίσεις, ανάμεσα τους, 1ο Βραβείο στον Πανελλήνιο ιαγωνισμό του ήμου Χανίων το 2005, το βραβείο ως ο νεότερος φωτογράφος στον 6ο Παγκόσμιο Φωτογραφικό ιαγωνισμό Giuliano Carrara στην Ιταλία το 2006, Χρυσό Μετάλλιο στο ιαγωνισμό Νέων ημιουργών του ήμου Ηρακλείου το 2007, Αργυρό Μετάλλιο στο 2ο Παγκόσμιο Φωτογραφικό ιαγωνισμό στο Celje της Σλοβενίας το 2008 καθώς και Χρυσό Μετάλλιο στο διαγωνισμό The Al-Thani Award for Photography, στο Κατάρ το 2008. Συνεχίζει επιλεκτικά τη συμμετοχή του σε Ελληνικούς και διεθνείς φωτογραφικούς διαγωνισμούς με επιτυχία. Το Σεπτέμβριο 2008 συνεργάζεται με την ομάδα χορού «Φυσαλίδα» στη ταινία «Ρυτίδες και Όνειρα», σαν φωτογράφος πλατό. Το εκέμβριο 2008 συμμετέχει σε φωτογραφικό λεύκωμα της ΕΦΕ με τίτλο «18 Φωτογράφοι ιεθνείς Εκθέτες». Φωτογραφίες του έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και εφημερίδες. Επίσης συμμετείχε στην οργανωτική ομάδα της 2ης παγκόσμιας συνάντησης καλλιτεχνών φωτογράφων της FIAP (παγκόσμια ομοσπονδία καλλιτεχνικής φωτογραφίας) που διεξάχθηκε στη Κρήτη τον Ιούλιο 2009. Πρόσφατα έχει ξεκινήσει συνεργασία με το περιοδικό Blue Planet, το οποίο ασχολείται με θέματα πολιτισμού, περιβάλλοντος και επιστήμης μεταξύ άλλων. Επίσης, απο νεαρή ηλικία ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με την κινηματογράφηση ταινιών μικρού μήκους, καθώς και καταγραφικά βίντεο που έχουν σχέση με το παραδοσιακό πρόσωπο της Κρήτης. Αυτή τη περίοδο κινηματογραφεί διάφορα project, ανάμεσά τους γυρίζει μια ταινία μεσαίου μήκους, με τίτλο «Ένας στους τρείς» με θέμα την ανεργία, στην οποία συμμετέχει σαν σκηνοθέτης και σεναριογράφος. Επίσης ερευνά την επιρροή που μπορεί να ασκήσει η φωτογραφία στον άνθρωπο μέσα απο το συμβολισμό και την αλληγορία. Ως εκ τούτου ετοιμάζει project με θέμα τις επιπτώσεις του συστήματος στο σύγχρονο άνθρωπο. Ιστοσελίδα: www.nikitasalmpanis.com Στιγµιότυπο µέσα στις σκηνές που έστησαν οι διοργανωτές του διαγωνισµού στην έρηµο. PHOTONET 85