ΕΠΑνΕΚ 2014-2020 ΤΟΣ Εφοδιαστική Αλυσίδα (Logistics) Τομεακό Σχέδιο Αθήνα, 03.04.2014
Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί μια σύνθεση των απόψεων που μέχρι τώρα διατυπώθηκαν από Υπηρεσίες, Κοινωνικούς Εταίρους και Εμπειρογνώμονες στο πλαίσιο της διαβούλευσης που το Υπουργείο Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας αποφάσισε να οργανώσει για την καλύτερη προετοιμασία του Προγράμματος ΕΠΑνΕΚ-κίνηση. Μέρος της διαβούλευσης αυτής αποτελεί η ημερίδα που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 3 Απριλίου. Η διαβούλευση συνεχίζεται. 2
1. Προτεινόμενη στρατηγική ανάπτυξης του τομέα Η εθνική στρατηγική για τον τομέα της Εφοδιαστικής Αλυσίδας στη χώρα μας ανακοινώθηκε στις 4 Μαρτίου 2014 σε κοινή συνέντευξη τύπου των υπουργών Υποδομών Μεταφορών & Δικτύων κ. Μ. Χρυσοχοΐδη και Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας κ. Κ. Χατζηδάκη και αποσκοπεί στην: Ενδυνάμωση της αποτελεσματικότητας και τον εκσυγχρονισμό του συστήματος μεταφορών και Logistics, και στην Ανάδειξη της Ελλάδας σε διαμετακομιστικό κόμβο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης Στο κείμενο της στρατηγικής παρουσιάζονται μία σειρά δράσεων που αποσκοπούν στην βελτίωση υφιστάμενων προβληματικών περιοχών στον τομέα της Εφοδιαστικής στη χώρα μας, στην συμπλήρωση κενών σε αυτήν και στον επαναπροσδιορισμό κατεύθυνσης ορισμένων στρεβλωμένων περιοχών της, ώστε να επιτευχθεί μία υγιείς ανάπτυξη του κλάδου που θα μπορέσει να συμπαρασύρει και να τονώσει και άλλους σχετικούς τομείς της Εθνικής Οικονομίας όπως την βιομηχανία, το εμπόριο και την αγροτική παραγωγή. Το σύνολο αυτών των δράσεων αναπτύχθηκε στην βάση δέκα στόχων που κρίνονται καθοριστικοί για την ανάπτυξη, την παραγωγικότητα και τη βιωσιμότητα της Εφοδιαστικής στην Ελλάδα. Οι στόχοι αυτοί όπως αναλυτικά αναφέρονται στην εθνική στρατηγική είναι: 1. Αναβάθμιση και βελτίωση των υποδομών, 2. Συγκέντρωση και αναβάθμιση των εμπορευματικών κέντρων 3. Προστασία περιβάλλοντος και προώθηση των πράσινων logistics 4. Βελτίωση του θεσμικού και του νομικού πλαισίου (απλοποίηση διαδικασιών) 5. Μετατόπιση μεταφορικού όγκου από το οδικό δίκτυο στο σιδηροδρομικό 6. Ηλεκτρονικοποίηση της πληροφορίας «χωρίς έντυπα έγγραφα» 7. Ενίσχυση της αποδοτικότητας της Ελληνικής εφοδιαστικής αλυσίδας 8. Εξωστρέφεια εφοδιαστικής αλυσίδας 9. Επένδυση σε πρακτικές διοίκησης και ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού, και 10. Ανάπτυξη συνεργειών μεταξύ των κρίκων της εφοδιαστικής αλυσίδας Είναι χαρακτηριστικό ότι και στην βάση της Πρότασης του ΣΕΒ 1 βρίσκεται το ίδιο Στρατηγικό Όραμα, το οποίο αναλύεται περεταίρω στις εξής επιδιώξεις: 1 ΣΕΒ: «Πρόταση του ΣΕΒ για την Ανάπτυξη της Εφοδιαστικής Αλυσίδας στο Σύμφωνο Εταιρικής Συνεργασίας 2014 2020, 7 Φεβρουαρίου 2014 3
Εικόνα 1 - Το Όραμα για την Ελληνική εφοδιαστική αλυσίδα Σύμφωνα μα την πρόταση του ΣΕΒ, η επίτευξη των παραπάνω επιδιώξεων πρέπει να υποστηριχθεί από την αξιοποίηση των πόρων της Νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020, και βασίζεται κατά προτεραιότητα στην ολοκλήρωση δύο κρίσιμων οικοσυστημάτων (προγραμμάτων) που διαφαίνεται να μπορούν να προσφέρουν το μεγαλύτερο όφελος στην Ελληνική Οικονομία: Στο εθνικό οικοσύστημα κορμού για την εξυπηρέτηση των εγχώριων αναγκών μεταφοράς, διανομής, αποθήκευσης κτλ, το οποίο αφορά στην ταχεία ολοκλήρωση εθνικών μεταφορικών υποδομών στον κεντρικό άξονα Αθήνα-Θεσσαλονίκη, στην αποτελεσματική διασύνδεση του με περιφερειακούς μεταφορικούς άξονες αλά και στην πολυτροπική διασύνδεσή του με τις κεντρικές εμπορευματικές πύλες της χώρας. Στο οικοσύστημα (κάθε) ολοκληρωμένης εμπορευματικής πύλης και πόλου ανάπτυξης ώστε να διασυνδεθούν αποτελεσματικά (α) οι λιμενικές και αεροπορικές πύλες εισόδου-εξόδου (β) οι υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας που δημιουργούν επιπλέον εισόδημα στη χώρα (γ) το θεσμικό πλαίσιο αδειοδότησης και λειτουργίας των επιχειρήσεων εφοδιαστικής αλυσίδας. Έμφαση πρέπει να δοθεί κατά προτεραιότητα στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής (ως το πρώτο αναπτυξιακό πρόγραμμα) και στη συνέχεια αναπαραγωγή του μοντέλου σε άλλες πύλες εισόδουεξόδου όπως η Θεσσαλονίκη (με εστίαση στα agrologistics). Σημειώνεται ότι στο οικοσύστημα ολοκληρωμένης πύλης της Αττικής συμπεριλαμβάνεται το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος και αντίστοιχα σε αυτό της Θεσσαλονίκης το αεροδρόμιο Μακεδονία. Αυτά τα δύο προγράμματα λοιπόν σύμφωνα με την Πρόταση του ΣΕΒ θα πρέπει να αποτελέσουν την κυριότερη στόχευση των δράσεων της Νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 συμπληρωματικά και ενισχυτικά των οποίων θα αναπτυχθούν και άλλες. 4
2. Ειδικοί στόχοι και αναμενόμενα αποτελέσματα Σε συνέχεια λοιπόν της παραπάνω ανάλυσης της στρατηγικής για την Εφοδιαστική στην χώρα μας, κατέστη προφανές ότι η οποιαδήποτε προσπάθεια παρεμβάσεων μέσω στοχευμένων δράσεων στον κλάδο θα πρέπει να εξυπηρετούν τους ακόλουθους ειδικούς στόχους: Ειδικός στόχος 1: Βελτίωση των υποδομών για τη βελτίωση της προσβασιμότητας Συγκεντρώνει τις δράσεις ολοκλήρωσης και αναβάθμισης των βασικών οδικών, σιδηροδρομικών και χωρικών υποδομών που αποτελούν μέρος του ΕΠ «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη», αλλά αναφέρονται εδώ για να υπάρχει μία ολοκληρωμένη εικόνα των σχετικών με τα logistics δράσεων. Θεωρούνται δε προαπαιτούμενες για τις παρακάτω δράσεις οι οποίες θα λειτουργήσουν συμπληρωματικά σε αυτές. ΚΠ1.1 - Ανάπτυξη και Εκσυγχρονισμός Υποδομών (Οδικό / Σιδηροδρομικό Δίκτυο Λιμάνια) Ειδικός στόχος 2: Προώθηση της εξωστρέφειας του κλάδου και προσέλκυση διεθνών εμπορικών συμφωνιών/συνεργασιών Στοχεύει στην ανάδειξη του ελληνικού κλάδου logistics σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο μέσω της ανάπτυξης ενιαίας στρατηγικής πληροφόρησης και χρήσης της προς όφελος όλων των ενδιαφερομένων. Επίσης, στοχεύει στην ανάπτυξη επιχειρηματικών υποδομών που θα διευκολύνουν την υιοθέτηση υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας με στόχο αφενός την εισροή εισοδήματος στη χώρα και αφετέρου την παράλληλη υποστήριξη της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων κυρίως του πρωτογενούς τομέα ΚΠ2.1 - Ανάπτυξη Υποδομών Καταγραφής-Οργάνωσης-Διασύνδεσης για την Προώθηση και Εξωστρέφεια του Κλάδου ΚΠ2.2 - Ανάπτυξη Επιχειρηματικών Υποδομών για την υιοθέτηση υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας με στόχο την διεθνοποίηση Ειδικός στόχος 3: Απλοποίηση δομών και επίτευξη οικονομιών κλίμακας Στοχεύει στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας και της αποτελεσματικότητας του κλάδου μέσα από την αξιοποίηση οριζόντιων και κάθετων συνεργιών και την αναδιάρθρωση της μέχρι τώρα κατακερματισμένης αγοράς. ΚΠ3.1 - Ανάπτυξη οριζόντιων και κάθετων συνεργειών μεταξύ των κρίκων της εφοδιαστικής αλυσίδας Ειδικός στόχος 4: Βελτίωση αποδοτικότητας μέσω προώθησης νέων υπηρεσιών και τεχνολογιών Στοχεύει στην διάχυση των ΤΠΕ στο σύνολο του κλάδου ώστε να ενισχυθεί η ηλεκτρονική ροή των πληροφοριών που βοηθά στην εξοικονόμηση πόρων και τη βελτίωση των προσφερόμενων υπηρεσιών. Επίσης, στοχεύει στην διάχυση των ΤΠΕ στις επιχειρήσεις ώστε να αυξήσουν την 5
παραγωγικότητά τους, να επωφεληθούν από νέα μοντέλα οργανωτικής δομής και να επιτύχουν βέλτιστη χρήση των πόρων τους. ΚΠ4.1 - Ανάπτυξη και προώθηση υπηρεσιών ΤΠΕ στον κλάδο ΚΠ4.2 - Εκσυγχρονισμός μέσω της ανάπτυξης νέων οργανωτικών μοντέλων και χρήσης ΤΠΕ από τις επιχειρήσεις του κλάδου (ενδο-επιχειρησιακά) Ειδικός στόχος 5: Βελτίωση ανταγωνιστικότητας μέσω διατροπικών μεταφορών Στοχεύει αφενός στην μείωση του κόστους μεταφοράς και κατά συνέπεια του συνολικού κόστους των προϊόντων που ενισχύει την ανταγωνιστικότητα όχι μόνο του κλάδου αλλά όλης της οικονομίας γενικότερα μέσω του αντίκτυπου που έχει στην βιομηχανία, εμπόριο και υπηρεσίες και αφετέρου στην αποσυμφόρηση του οδικού δικτύου από την μετατόπιση μεταφορικού όγκου φορτίου στον σιδηρόδρομο που αποτελεί μία πιο ασφαλή και φιλική προς το περιβάλλον εναλλακτική. ΚΠ5.1 - Ανάπτυξη διατροπικών μεταφορών για τη μείωση κόστους και την αποσυμφόρηση του οδικού δικτύου Ειδικός στόχος 6: Μείωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος και ενίσχυση της αειφορίας Στοχεύει αφενός στην βελτιστοποίηση της αποδοτικότητας των πόρων στης επιχειρήσεις και αφετέρου στην όσο το δυνατόν μικρότερη επιβάρυνση του περιβάλλοντος από της σχετικές με την εφοδιαστική δραστηριότητες και με έμφαση σε αυτές που τελούνται εντός του ήδη επιβαρυμένου αστικού ιστού. ΚΠ6.1 - Προώθηση περιβαλλοντικά φιλικών πρακτικών Βελτιστοποίηση αποδοτικότητας πόρων Ειδικός στόχος 7:Προώθηση της καινοτομίας Στοχεύει στην καλύτερη συνεργασία μεταξύ πανεπιστημιακών και ερευνητικών κέντρων και των εταιριών του κλάδου για την δημιουργία καινοτόμων υπηρεσιών και λύσεων με άμεση εφαρμογή στον κλάδο της εφοδιαστικής αλυσίδας. ΚΠ7.1 - Προώθηση συνεργασιών με ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια Ειδικός Στόχος 8:Δημιουργία και αξιοποίηση εξειδικευμένου προσωπικού για την βελτίωση της αποδοτικότητας των επιχειρήσεων και αύξηση της απασχόλησης Στοχεύει στην καλύτερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού των επιχειρήσεων του κλάδου και στην ενδυνάμωσή τους με εξειδικευμένο προσωπικό σε θέματα εφοδιαστικής αλυσίδας. ΚΠ8.1 - Ανάπτυξη και απορρόφηση ανθρώπινου δυναμικού - Πιστοποίηση 6
Ειδικός Στόχος 9: Ενδυνάμωση της ευελιξίας Αύξηση αποδοτικότητας της Δημόσιας Διοίκησης προς όφελος της εύρυθμης λειτουργίας των επιχειρήσεων και εν γένει της επιχειρηματικότητας του κλάδου Στοχεύει στην καλύτερη λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης ώστε να προωθείται ένα περιβάλλον φιλικό προς την ανάπτυξη επιχειρηματικότητας από όλους τους εμπλεκόμενους στον κλάδο. ΚΠ9.1 - Θεσμικές παρεμβάσεις Βελτίωση Διοικητικών Διαδικασιών 7