To Φράγμα Πείρου Παραπείρου και το Εργαστήριο Υδραυλικής Μηχανικής»

To Φράγμα Πείρου Παραπείρου και το Εργαστήριο Υδραυλικής Μηχανικής» Αλέξανδρος Κ. Δημητρακόπουλος Καθηγητής Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Πανεπιστήμιο Πατρών

Περιεχόμενα Παρουσίασης (Α) Γενικά (Β) Δορυφορική Άποψη (Γ) Στοιχεία του Τεχνητού Έργου (Δ) Εργαστηριακή Μελέτη Υπερχειλιστή (Ε) Επιπτώσεις Πλημμύρας λόγω αστοχίας κατάρρευσης Φράγματος (ΣΤ) Φορέας Διαχείρισης και Λειτουργίας του Έργου «Ύδρευση Πάτρας, Βιομηχανικής Περιοχής Πάτρας (ΒΙ.ΠΕ.) και Οικισμών Βορειοδυτικής Αχαΐας από τους Ποταμούς Πείρο Παραπείρο»

(Α) Γενικά 1 Καλό παράδειγμα θετικής συνέργειας μεταξύ Πανεπιστημίου και αναγκών τοπικής κοινωνίας Η εκπόνηση των επί μέρους συνιστωσών (έργων) έγινε μέσω συμβάσεων μεταξύ του Υπουργείου και του Πανεπιστημίου (ΕΛΚΕ)

(Α) Γενικά 2 Η Γ. Γ. Δημοσίων Έργων του Υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων κατασκευάζει στο Ν. Αχαϊας το έργο «Ύδρευση Πάτρας, Βιομηχανικής Περιοχής Πάτρας (ΒΙ.ΠΕ.) και Οικισμών Βορειοδυτικής Αχαΐας από τους Ποταμούς Πείρο και Παραπείρο» Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ταμείο Συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Στους όρους της εγκριτικής απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη χρηματοδότηση του έργου, υπάρχουν ορισμένες δεσμεύσεις (π.χ. Εργαστηριακό Ομοίωμα Υπερχειλιστη, Δημιουργία Φορέα Διαχείρισης και Λειτουργίας του Έργου) Στα πλαίσια της ανωτέρω δέσμευσης, η αρμόδια για το έργο Υπηρεσία του Υπουργείου ΕΥΔΕ/ΟΣΥΕ ανέθεσε στο Πανεπιστήμιο Πατρών τρία (3) ερευνητικά έργα

(Β) Δορυφορική Άποψη

(Γ) Στοιχεία του Τεχνητού Έργου Φράγμα Αστερίου (επί του Παραπείρου Ποταμού) και ταμιευτήρας Φράγμα Βαλμαδούρας (επί του Πείρου Ποταμού) Διυλιστήριο Ύδατος (κατάντη φράγματος Αστερίου) Συνδετήριος αγωγός προσαγωγής ύδατος από το φράγμα Βαλμαδούρας στο Φράγμα Αστερίου, μήκους 10,5 km Αγωγός μεταφοράς ύδατος από το φράγμα Αστερίου προς το διυλιστήριο της Πάτρας στη θέση Ριγανόκαμπος, μήκους 31 km Αγωγός μεταφοράς ύδατος από το διυλιστήριο κατάντη του φράγματος Αστερίου προς τη ΒΙ.ΠΕ. Πατρών και οικισμούς της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας συνολικού μήκους 60,15 km Εννέα (9) δεξαμενές αποθήκευσης νερού, δύο (2) υδατόπυργοι Επτά (7) αντλιοστάσια

(Δ) Εργαστηριακή Μελέτη Υπερχειλιστή_1 Eπαλήθευση της υδραυλικής συμπεριφοράς του συστήματος υπερχειλιστή-διώρυγας μεταφοράς-διώρυγας πτώσης-λεκάνης αποτόνωσης-ρουφράκτη, χάριν συντομίας, σύστημα υπερχειλιστή Κλίμακα γενικού υδραυλικού ομοιώματος 1:60 Η ελάχιστη παροχή των 500 m 3 /s (17,93 l/s στο ομοίωμα) δεν παραβίαζε τα κριτήρια (α) ελαχίστου βάθους ροής υπεράνω της στέψης του υπερχειλιστή, προκειμένου να μην υπάρχουν επιδράσεις της επιφανειακής τάσης του ύδατος (β) τυρβώδους ροής στις διώρυγες μεταφοράς και πτώσης Η μέγιστη παροχή σχεδιασμού των 1700 m 3 /s (60,96 l/s) αντιστοιχεί στη μέγιστη στάθμη πλημμύρας σύμφωνα με την τεχνική μελέτη του έργου

(Δ) Εργαστηριακή Μελέτη Υπερχειλιστή_2 Στο γενικό υδραυλικό ομοίωμα του αρχικού σχεδιασμού δεν έγιναν μετρήσεις καθώς, κατά τις παρατηρήσεις της ροής για τη μέγιστη παροχή των 1700 m 3 /s, διαπιστώθηκε (α) έντονη αποκόλληση της ροής και στροβιλισμός στο τοιχείο του αριστερού άκρου του υπερχειλιστή και (β) υπερχείλιση της διώρυγας μεταφοράς στην περιοχή από Χ.Θ. 0+230,00 έως Χ.Θ. 0+350,00 κατά 1,80 m (3 cm στο ομοίωμα), λόγω στασίμων κυμάτων που προέκυπταν από συνθήκες κρίσιμης ροής στην εν λόγω περιοχή, έναντι της υποκρίσιμης ροής που προέβλεπε η τεχνική μελέτη

(Δ) Εργαστηριακή Μελέτη Υπερχειλιστή_3 Γενικό ομοίωμα αρχικού σχεδιασμού (Q=1700 m 3 /s). Εμφάνιση εντόνου κυματισμού στην αρχή της διώρυγας μεταφοράς (άποψη από τα κατάντη)

(Δ) Εργαστηριακή Μελέτη Υπερχειλιστή_4 Στον τελικό σχεδιασμό Αναδιαμορφώνεται η περιοχή εισόδου στον υπερχειλιστή από τον ταμιευτήρα Ο πυθμένας της πλευρικής λεκάνης και της διώρυγας μεταφοράς, από τη Χ.Θ. 0+099,10 μέχρι τη Χ.Θ. 0+216,00, έχει ενιαία κλίση 1 Στη Χ.Θ. 0+216,00, έχει προστεθεί σταδιακός αναβαθμός ύψους 3 m και μήκους 4 m. Ακολούθως, η διώρυγα μεταφοράς έχει νέα τιμή διαμήκους κλίσεως 38,33 από τη Χ.Θ. 0+220,00 μέχρι τη Χ.Θ. 0+410,00 όπου καταλήγει σε υψόμετρο πυθμένα +189,10 m. Η διώρυγα αυτή στη συνέχεια, αποκαλούμενη πλέον διώρυγα πτώσης, έχει νέο παραβολικό σχήμα και καταλήγει σε υψόμετρο πυθμένα +169,615 m στη Χ.Θ. 0+481,50 όπου βρίσκεται ο καταβαθμός. Κατάντη του καταβαθμού, ο τελικός σχεδιασμός είναι ταυτόσημος με τον αρχικό.

(Δ) Εργαστηριακή Μελέτη Υπερχειλιστή_5 Γενικό ομοίωμα τελικού σχεδιασμού. Αποψη διώρυγας πτώσης, διάταξης αεριστήρων, κάδου εκτίναξης και λεκάνης αποτόνωσης

(Δ) Εργαστηριακή Μελέτη Υπερχειλιστή_6 Καμπύλη στάθμης παροχής πρωτοτύπου Α=115,3 n=1,5156

(Δ) Εργαστηριακή Μελέτη Υπερχειλιστή_7 Για την περιοχή του καταβαθμού, κατασκευάσθηκε ειδικό ομοίωμα με κλίμακα 1:25. Η επιλεγείσα κλίμακα διασφαλίζει ότι δεν παραβιάζονται οι απαιτήσεις για τις τιμές των αριθμών Re και We στο εύρος τιμών παροχής πρωτοτύπου 500 m 3 /s έως 1700 m 3 /s Σε αυτό, ελέγχθηκε η συμπεριφορά των πλευρικών αεριστήρων που πρέπει να τοποθετηθούν για να διασφαλίζουν ατμοσφαιρική πίεση στην περιοχή της δημιουργούμενης σινδόνης (nappe)

(Δ) Εργαστηριακή Μελέτη Υπερχειλιστή_8 Συμπεράσματα Για τη μέγιστη παροχή, οι υποπιέσεις ανάντη της στέψης του υπερχειλιστή είναι εντός των επιτρεπτών ορίων. Επίσης, οι παρατηρηθείσες υποπιέσεις σε θέση του εξωρραχίου για τις άλλες δύο παροχές δίδουν τιμές του συντελεστή σπηλαίωσης της τάξεως του δύο (2). Δεν παρατηρείται αποκόλληση της ροής τόσον στην περιοχή εισόδου όσο και στην έξοδο του υπερχειλιστή. Η μετατροπή του σχεδιασμού της διώρυγας μεταφοράς και η προσθήκη του αναβαθμού στη Χ.Θ. 0+216,00 δημιούργησε διατομή ελέγχου και συνθήκες υπερκρίσιμης ροής κατάντη αυτής. Η συμπεριφορά της διάταξης και η διατομή των αεριστήρων (Χ.Θ. 0+481,50) και της ζώνης αποκόλλησης ήταν απολύτως ικανοποιητική. Διαπιστώθηκε ότι η επιλεγείσα διατομή των αεριστήρων είναι επαρκής και διατηρεί την πίεση εντός της ζώνης αποκόλλησης στα επίπεδα της ατμοσφαιρικής.

(Ε) Επιπτώσεις Πλημμύρας λόγω αστοχίας κατάρρευσης Φράγματος_1 Όταν ένα χωμάτινο φράγμα αστοχεί, ένα πλημμυρικό κύμα προκαλείται και διαδίδεται προς τα κατάντη Συνήθως, ο χρόνος διάδοσης ενός τέτοιου πλημμυρικού κύματος είναι πολύ μικρότερος από τον χρόνο διάδοσης συνήθων πλημμυρικών κυμάτων Συνεπώς, ο χρόνος αντίδρασης για προειδοποίηση είναι πολύ μικρότερος, οπότε ο κίνδυνος για απώλειες ζωής, καταστροφές αγαθών και σημαντικές ζημίες στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον είναι υψηλότερες Οι κυριότεροι τύποι έναρξης της αστοχίας είναι η υπερπήδηση (overtopping), η διάβρωση του πυρήνα λόγω διήθησης ή διασωλήνωσης (seepage or piping) και η ολίσθηση (slide) των πρανών. Σε σπανιότερες περιπτώσεις, η αστοχία μπορεί να οφείλεται και σε άλλους λόγους (π.χ. σεισμός, δολιοφθορά)

(Ε) Επιπτώσεις Πλημμύρας λόγω αστοχίας κατάρρευσης Φράγματος_2 Συνυφασμένη με την δυνητική αστοχία ενός φράγματος είναι και η κατηγοριοποίηση του κατάντη κινδύνου Υπάρχου διάφορες κατηγοριοποιήσεις (π.χ.το US Department of the Interior Bureau of Reclamation, κλπ) Κοινός παρανομαστής όλων των κατηγοριοποιήσεων είναι ότι θέτουν πρωτεύουσα σημασία στην απώλεια ανθρώπινης ζωής και δευτερευόντως στην καταστροφή αγαθών και στοιχείων του δομημένου περιβάλλοντος, καθώς και σε ζημίες σε στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος ιδιαίτερης οικολογικής αξίας Σκοπός του έργου είναι ο υπολογισμός των χαρακτηριστικών της πλημμύρας (χρόνοι άφιξης και στάθμες ύδατος) στην κατάντη περιοχή εν γένει και σε κρίσιμες διατομές ειδικότερα, λόγω τυχόν αστοχίας-κατάρρευσης του φράγματος, μέσω αριθμητικών προσομοιώσεων

(Ε) Επιπτώσεις Πλημμύρας λόγω αστοχίας κατάρρευσης Φράγματος_3 Το φράγμα είναι χωμάτινο, μεγίστου ύψους περίπου 75 m και μήκους στέψης 760 m. Ιδιαίτερη προσοχή εδόθη σε δεκαοκτώ (18) «κρίσιμες» θέσεις, όπου θα μπορούσε να προκύψει κίνδυνος για απώλεια ζωής ή αγαθών του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος Οι «κρίσιμες» θέσεις αντιστοιχούν σε πόλεις, χωριά, οικισμούς, γέφυρες και την ΒΙ.ΠΕ. Πατρών

(Ε) Επιπτώσεις Πλημμύρας λόγω αστοχίας κατάρρευσης Φράγματος_4 Τα κύρια σενάρια (αναλύσεις) είναι : Ανάλυση ηλιόλουστης ημέρας (sunny day analysis), για τον όγκο ύδατος στον ταμιευτήρα υπό κανονικές συνθήκες. Λαμβάνεται και μία μικρή μόνιμη παροχή ως ενυπάρχουσα στον ποταμό, ώστε να αποφευχθούν αριθμητικά προβλήματα που θα μπορούσαν να προκύψουν από διόδευση πλημμυρικού κύματος υπεράνω ξηράς κοίτης. Ανάλυση αξιοποιώντας την πιθανή μέγιστη πλήμμύρα με ταυτόχρονη αστοχία του φράγματος (δυσμενές) Στόχος είναι η προετοιμασία ενός χάρτου στον οποίο θα απεικονίζεται η έκταση της ζώνης κατακλυσμού και πληροφορίες για τους χρόνους άφιξης του πλημμυρικού κύματος σε κρίσιμα σημεία της ζώνης αυτής.

(Ε) Επιπτώσεις Πλημμύρας λόγω αστοχίας κατάρρευσης Φράγματος_5 Ο προσδιορισμός του υδρογραφήματος εκροής και η διόδευση του πλημμυρικού κύματος πραγματοποιέιται με την χρήση του λογισμικού MIKE 11, το οποίο ανήκει στον κατάλογο λογισμικού κατάλληλου για ανάλυση αστοχίας-κατάρρευσης φραγμάτων της International Commission On Large Dams Κάτοψη αριθμητικού πλέγματος. Οι συντεταγμένες είναι κατά ΕΓΣΑ σύμφωνα με τους χάρτες της Γ.Υ.Σ. (κλίμακα 1:5.000)

(Ε) Επιπτώσεις Πλημμύρας λόγω αστοχίας κατάρρευσης Φράγματος_6 Μέγιστο πλάτος ελεύθερης επιφάνειας πλημμυρικού κύματος λόγω ακαριαίας κατάρρευσης του Φράγματος Αστερίου (γαλάζια γραμμή) για το Δυσμενές Σενάριο (κόκκινη γραμμή) και το Σενάριο Ηλιόλουστης Ημέρας (κίτρινη γραμμή) και διείσδυση στην κοίτη του π. Πείρου και του ρ. Σερδινής (πορτοκαλί γραμμή). Ανάντη του φράγματος οι γραμμές αντιστοιχούν στον ταμιευτήρα του. Στη δορυφορική φωτογραφία επισημαίνονται οι διατομές (μπλε γραμμή) κοντά στις δεκαοκτώ (18) «κρίσιμες» θέσεις του πλημμυρικού πεδίου Βάσει των ανωτέρω, ετοιμάσθηκε και το ΣΧΑΕΚ

(ΣΤ) Φορέας Διαχείρισης και Λειτουργίας του Έργου «Ύδρευση Πάτρας, Βιομηχανικής Περιοχής Πάτρας (ΒΙ.ΠΕ.) και Οικισμών Βορειοδυτικής Αχαΐας από τους Ποταμούς Πείρο Παραπείρο»_1

Σκοπιμότητα Δημιουργίας του Φορέα _ 1 Με την λειτουργία του έργου θα επιλυθεί σε μακροχρόνια βάση η υδροδότηση της Πάτρας, της ΒΙ.ΠΕ. καθώς και των Δήμων Δυτικής Αχαΐας και Ερυμάνθου. Όπως σε κάθε έργο και δραστηριότητα θα πρέπει να καθοριστεί η αρχή ή ο φορέας που θα είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση και λειτουργία του έργου Κατά τη λειτουργία του έργου απαιτείται η επιμελής παρακολούθηση και συντήρηση των κατασκευών εγκαταστάσεων για τη διασφάλιση της δομικής ακεραιότητάς τους και η τήρηση της Ελληνικής και Κοινοτικής νομοθεσίας για την καταλληλότητα του νερού για ανθρώπινη κατανάλωση Προκειμένου να διασφαλισθούν τα ανωτέρω, απαιτείται συντονισμός ενεργειών και παρακολούθηση της κατάστασης τόσον των κατασκευών εγκαταστάσεων όσον και του περιβάλλοντος σε επίπεδο των λεκανών απορροής που συμβάλλουν στην τροφοδοσία του ταμιευτήρα Αστερίου.

Σκοπιμότητα Δημιουργίας του Φορέα _ 2 Η συνολική λεκάνη απορροής εκτείνεται σε περισσότερους από ένα Δήμους και το νερό προορίζεται για την ύδρευση περισσοτέρων του ενός Δήμων, οπότε καθίσταται αναγκαία η σύσταση του Φορέα. Η νομική υπόσταση του Φορέα πρέπει να εντάσσεται στο πλαίσιο του ν. 3852/2010 (Καλλικράτης). Ο Φορέας θα επιλαμβάνεται παντός θέματος που αφορά στην παρακολούθηση καλής λειτουργίας και στη συντήρηση όλων των κατασκευών και εγκαταστάσεων του έργου και θα συντονίζει την εφαρμογή του Σχεδίου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Καταστάσεων Ενδεικτικά, η σύσταση του φορέα θα διευκολύνει την παρακολούθηση της κατάστασης του περιβάλλοντος σε επίπεδο υδρολογικής λεκάνης την έγκαιρη λήψη διορθωτικών-επανορθωτικών μέτρων την ελαχιστοποίηση πιθανών επιπτώσεων και την αποφυγή μη αντιστρεπτών επιπτώσεων την ενόργανη παρακολούθηση της δομικής ακεραιότητας του φράγματος τη διαχείριση και εφαρμογή του σχεδίου αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων την καλή λειτουργία όλων των συνιστωσών του έργου τη διαχείριση της διάθεσης των υδατικών αποθεμάτων, συμπεριλαμβανομένης και της οικολογικής παροχής

Στοιχεία περιοχής εξυπηρέτησης _ 1 Στους Δήμους Πατρέων, Δυτικής Αχαΐας και Ερυμάνθου, καθώς και στη ΒΙΠΕ Πατρών θα παρέχονται οι υπηρεσίες του Φορέα διαχείρισης του έργου ύδρευσης. Η περιοχή που πρόκειται να εξυπηρετηθεί περιλαμβάνει: Την Πάτρα Τη βιομηχανική περιοχή της Πάτρας (ΒΙ.ΠΕ Πατρών) 107 οικισμούς της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας. Πρόκειται για πεδινούς και παραλιακούς οικισμούς που βρίσκονται κατάντη των έργων, οικισμούς που βρίσκονται δυτικά βορειοδυτικά του τεχνητού έργου (ευρύτερη περιοχή των πεδινών εκτάσεων της Κάτω Αχαΐας και μέχρι τις βόρειες υπώρειες του ορεινού όγκου της Μόβρης), καθώς και ομάδα οικισμών που βρίσκονται ανατολικά βορειοανατολικά του τεχνητού έργου (πεδινές περιοχές στα βορειοδυτικά του όρους Ερύμανθου).

Στοιχεία περιοχής εξυπηρέτησης _ 2 Εξυπηρετούμενη περιοχή

Στοιχεία περιοχής εξυπηρέτησης _ 3 Μόνιμος πληθυσμός περιοχής έργου (Απογραφή 2011) α/α Δημος Δημοτική Ενότητα Μόνιμος Πληθυσμός (Κάτ.) 1 Πατρέων Πατρέων 144.035 Βραχναίικων + 4.408 Μεσσάτιδος + 10.745 Παραλίας + 6.712 Ρίου 11.345 Σύνολο Δήμου 177.245 2 Δυτικής Αχαΐας Δύμης + 11.213 Λαρίσσου + 7.306 Μόβρης + 5.478 Ωλενίας + 6.296 Σύνολο Δήμου 30.293 3 Ερυμάνθου Φαρρών + 7.007 Καλεντζίου 558 Λεοντίου 844 Τριταίας 5.185 Σύνολο Δήμου 13.594 4 Σύνολο Δήμων 221.132 + Λαμβάνει μερικώς ή ολικώς επεξεργασμένο ύδωρ από το Διυλιστήριο

Στοιχεία περιοχής εξυπηρέτησης _ 4 Ετήσιες επιφανειακές απολήψεις νερού για υδρευτικούς σκοπούς 2015 2020 2035 10 6 m 3 /έτος 10 6 m 3 /έτος 10 6 m 3 /έτος Αξιοποιούμενη παροχή από ποταμό Γλαύκο 10,18 10,97 13,87 Καθαρή απόληψη από το φράγμα Αστερίου 19,87 21,38 26,57 Σύνολο απολήψεων 30,05 32,35 40,44 Προβλεπόμενη Ετήσια Απαίτηση Ύδατος Χρήστες Κατανάλωση 2015 2020 2035 10 6 m 3 /έτος 10 6 m 3 /έτος 10 6 m 3 /έτος Πολεοδομικό Μόνιμοι κάτοικοι 21,10 22,73 28,75 Συγκρότημα Διερχόμενοι 0,27 0,30 0,40 Πάτρας Ξενοδοχεία, κλπ 0,24 0,27 0,36 Μερικό Σύνολο 21,60 23,30 29,51 Οικισμοί Β.Δ. Μόνιμοι κάτοικοι 4,39 4,63 5,48 Αχαΐας Εποχιακοί κάτοικοι 0,18 0,20 0,28 Μερικό Σύνολο 4,57 4,83 5,76 Αστική Χρήση (συνολικά) 26,17 28,13 35,27 ΒΙ.ΠΕ Πατρών Βιομηχανική χρήση 3,88 4,22 5,17 Συνολική Κατανάλωση 30,05 32,35 40,44

Στοιχεία περιοχής εξυπηρέτησης _ 5 Συνεπώς, το έργο θα συμβάλει στην κάλυψη ελλειμμάτων νερού για την υδροδότηση της περιοχής σε σχέση με την παρούσα κατάσταση υδροδότησης μόνο από τις απορροές του Γλαύκου ποταμού Συνακόλουθα, το έργο θα επιτρέψει τη μείωση των αντλήσεων νερού από υπόγειους υδροφορείς και έμμεσα θα συμβάλει στην προστασία του υπόγειου υδατικού δυναμικού Πέρα από τη διαμόρφωση θετικού ισοζυγίου, η λειτουργία του έργου θα επιτρέψει την παροχή νερού υψηλής ποιότητας στους μόνιμους κατοίκους και επισκέπτες της περιοχής, αφού σε πολλές περιπτώσεις τα αντλούμενα ύδατα από υπόγειους υδροφορείς χαρακτηρίζονται από υψηλή περιεκτικότητα σε νιτρικά, χλωριούχα και αμμωνιακά

Τεχνική Υπηρεσία Φορέα _ 1 Επιμέρους διαδικασίες που αντιστοιχούν στις υποχρεώσεις της Τεχνικής Υπηρεσίας του Φορέα (ΤΥΦ): Αντιμετώπιση εκτάκτων καταστάσεων. Έλεγχος και παρακολούθηση (ενόργανη και μη) έργων και εγκαταστάσεων. Συντήρηση έργων και εγκαταστάσεων. Διαχείριση και προστασία υδάτων. Έρευνα και ανάπτυξη.

Τεχνική Υπηρεσία Φορέα _ 2 Εγχειρίδιο Ασφαλούς Λειτουργίας Φράγματος. Το Εγχειρίδιο θα περιλαμβάνει την περιγραφή και το πρόγραμμα των διαδικασιών (ανάθεση αρμοδιοτήτων, τρόπος διεξαγωγής των ελέγχων, τήρηση αρχείων, κλπ), η εφαρμογή του οποίου θα βασίζεται στις αρχές Ποιοτικού Ελέγχου και Διασφάλισης Ποιότητας. Το Εγχειρίδιο θα πρέπει να περιλαμβάνει: Περιγραφή και δεδομένα φράγματος και συνοδών έργων, ταμιευτήρα και υδρολογικής λεκάνης. Οδηγίες λειτουργίας ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού. Πρόγραμμα και οδηγίες διενέργειας ελέγχων. Πρόγραμμα και οδηγίες παρακολούθησης (ενόργανης και μη). Σχέδιο και οδηγίες εργασιών συντήρησης και επισκευών. Σχέδιο και οδηγίες αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων.

Τεχνική Υπηρεσία Φορέα _ 3 Οι εργασίες ελέγχου, παρακολούθησης και συντήρησης αφορούν τα εξής έργα: Το φράγμα Αστερίου (σώμα φράγματος, υπερχειλιστής, σήραγγα εκκένωσης, πύργοι υδροληψίας, έργα ελέγχου - δικλείδες της ροής του αγωγού υδροληψίας και του αγωγού εκκένωσης). Το φράγμα εκτροπής Βαλμαδούρας. Τον αγωγό προσαγωγής υδάτων από το φράγμα εκτροπής Βαλμαδούρας στο φράγμα Αστερίου. Την εγκατάσταση επεξεργασίας νερού (ΕΕΝ) του φράγματος Αστερίου. Τον αγωγό προσαγωγής από τις υδροληψίες στην ΕΕΝ. Τον αγωγό μεταφοράς νερού από την ΕΕΝ προς την ΒΙ.ΠΕ. και τους οικισμούς του Πίνακα 2.1. Τον αγωγό μεταφοράς νερού από την υδροληψία του φράγματος Αστερίου στην ΕΕΝ του Δήμου Πατρέων στον Ριγανόκαμπο. Τις εννέα δεξαμενές αποθήκευσης νερού, τους δύο υδατόπυργους και τα επτά αντλιοστάσια που περιλαμβάνονται στο σύστημα μεταφοράς και αποθήκευσης του νερού.

Τεχνική Υπηρεσία Φορέα _ 4 Διάρθρωση ΤΥΦ (α) Τμήμα Ελέγχου, Παρακολούθησης & Συντήρησης έργων και εγκαταστάσεων (β) Τμήμα Διαχείρισης & Προστασίας Υδάτων (γ) Τμήμα Έρευνας & Ανάπτυξης

Τεχνική Υπηρεσία Φορέα _ 5 Στελέχωση Τεχνικής Υπηρεσίας του Φορέα Τμήμα Ελέγχου, Παρακολούθησης & Συντήρησης: 1 Πολιτικός Μηχανικός Π.Ε., 1 Μηχανολόγος ή Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Π.Ε., 2 ηλεκτρολόγοι και/ή μηχανολόγοι Τ.Ε. και 8 τεχνικοί Δ.Ε. Τμήμα Διαχείρισης & Προστασίας Υδάτων: 1 Χημικός Μηχανικός Π.Ε. και 2 τεχνικοί Δ.Ε. Τμήμα Έρευνας & Ανάπτυξης: 1 Πολιτικός Μηχανικός Π.Ε. Βοηθητικές εργασίες, εργασίες καθαριότητας και φροντίδα των κήπων: 9 εργάτες Υ.Ε. Αυτοκίνητο με μεταφορική ικανότητα: 1 οδηγός Υ.Ε.

Αρχικός προϋπολογισμός και κόστος κατασκευής έργου Έργο/δραστηριότητα Τελική Εκτίμηση Κόστους ( ) Απαλλοτριώσεις 60.000.000 Αρχικός Προϋπολογισμός( ) Φράγμα και έργα Βαλμαδούρας 16.280.122 22.855.299 Κυρίως Φράγμα 63.514.078 90.184.209 Διυλιστήριο και συνοδές 4.528.950 5.841.000 εγκαταστάσεις Αγωγός ανεπεξέργαστου ύδατος 26.421.643 34.076.040 προς Πάτρα Αγωγός επεξεργασμένου ύδατος και 11.975.038 15.444.240 παρελκόμενα προς Δήμους Πατρέων, Δυτικής Αχαΐας, Ερυμάνθου και ΒΙΠΕ Οδοποιία παράκαμψης 9.074.739 1.860.492 Ταμιευτήρα Αστερίου Τεχνικοί Σύμβουλοι 4.020.000 3.209.600 Εργασίες ολοκλήρωσης 4.385.450 85.450 Έργου κλπ Σύνολα (χωρίς απαλλοτριώσεις) 140.200.020 173.556.329

Εκτιμώμενο ετήσιο κόστος Φορέα Είδος δαπάνης Διυλιστήριο Λοιπές εγκαταστάσεις Σύνολο Κόστος προσωπικού 387.600 613.200 1.000.800 Κόστος μηχανημάτων γενικής χρήσης 0 30.000 30.000 Κόστος εργολαβιών 20.000 150.000 170.000 Λειτουργικές δαπάνες Φορέα (Υπηρεσίες Κ.Ω., γραφική ύλη, αναλώσιμα, κλπ) Κόστος ηλεκτρικής ενέργειας διυλιστηρίου 0 200.000 200.000 500.000 0 500.000 Κόστος χημικών 100.000 0 100.000 ΣΥΝΟΛΑ 1.007.600 993.200 2.000.800

Χρηματοοικονομικά στοιχεία και τιμολόγηση διάθεσης νερού (χωρίς κόστος κατασκευής) Δαπάνες/Έσοδα Διυλιστήριο Λοιπές εγκαταστάσεις Σύνολο Κόστος κατασκευής ( ) 3.775.000 113.060.000 116.835.000 Ποσοστό συμμετοχής κόστους κατασκευής 0% 0% Συμμετέχον κόστος κατασκευής ( ) 0 0 0 Αρχικό κόστος εγκατάστασης Φορέα ( ) Ισοδύναμο ετήσιο κόστος κατασκευής ( /έτος) Ισοδύναμο ετήσιο κόστος αρχικής εγκατάστασης ( /έτος) 0 2.250.000 2.250.000 0 0 0 0 123.248 123.248 Ετήσιο κόστος Φορέα ( /έτος) 1.007.600 993.200 2.000.800 Συνολικό ετήσιο κόστος ( /έτος) 1.007.600 1.116.448 2.124.048 Απαιτούμενο ετήσιο έσοδο ( /έτος) 1.007.600 1.116.448 2.124.048 Ετήσια ζήτηση (κ.μ.) 10.900.000 26.600.000 26.600.000 Τιμολόγηση ( /κ.μ.) 0,0924 0,0420 0,0799 Τιμολόγηση ανά χρήστη ( /κ.μ.) Διύλιση νερού Παροχή νερού Σύνολο Ανεπεξέργαστο ύδωρ (Δ. Πατρέων) 0 0,0420 0,0420 Επεξεργασμένο ύδωρ (όλοι οι δήμοι και η ΒΙΠΕ) 0,0924 0,0420 0,1344 Μεσοσταθμική τιμολόγηση 0,0799

Δομή Φορέα _ 1 Ο Φορέας θα πρέπει να διασφαλίζει ότι : Λειτουργεί όλα τα επιμέρους έργα σύμφωνα με τις εγκεκριμένες άδειες. Προστατεύει τα υπόγεια και επιφανειακά ύδατα, λαμβάνοντας όλα τα απαραίτητα μέτρα. Καταγράφει όλες τις πληροφορίες και δεδομένα από τη λειτουργία του έργου και υποβάλλει αναφορές στις αρμόδιες υπηρεσίες. Υποβάλλει στις αρμόδιες υπηρεσίες τα μέτρα που λαμβάνει για την αντιμετώπιση προβλημάτων. Προσλαμβάνει κατάλληλο και εξειδικευμένο προσωπικό για τη λειτουργία και συντήρηση του έργου. Κατανέμει τους απαραίτητους πόρους για την προστασία των υδάτων, τη λειτουργία και συντήρηση του έργου και την εκπαίδευση του προσωπικού.

Δομή Φορέα _ 2 Οργανωτική Δομή και Διοικητική Υπηρεσία

Δομή Φορέα _ 3 Βάσει των αρμοδιοτήτων της Διοικητικής Υπηρεσίας, προτείνεται η στελέχωσή της ως ακολούθως: Ένας (1) λογιστής Π.Ε. Ένας (1) βοηθός λογιστή Τ.Ε. Ένας (1) γραμματέας Π.Ε. ή Τ.Ε., και Ένας υπάλληλος Πληροφορικής & Η/Υ Π.Ε. ή Τ.Ε. Νομική υποστήριξη, μέσω των υπηρεσιών Νομικού Συμβούλου, ο οποίος μπορεί να είναι εξωτερικός συνεργάτης του Φορέα

Νομική Υπόσταση Φορέα _ 1 Σύνοψη _ 1 Με βάση την ανάλυση που έγινε και εφ' όσον λάβουμε υπ' όψιν τα ακόλουθα δεδομένα και συγκεκριμένα: Η Κυριότητα του έργου (φράγματος κλπ.) ανήκει στο Δημόσιο. Υφίσταται ήδη αναπτυξιακή εταιρία της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας. Οι ενδιαφερόμενοι Δήμοι δεν είναι όλοι όσοι υφίστανται στα όρια της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας. Υπάρχει αναγκαιότητα συμμετοχής των μεγάλων καταναλωτών στον φορέα. προτείνονται εναλλακτικά οι ακόλουθες λύσεις:

Νομική Υπόσταση Φορέα _ 2 Εναλλακτική _ 1 Δημιουργία Ανώνυμης Εταιρίας από την Αναπτυξιακή Εταιρία της Περιφέρειας στην οποία θα συμμετέχει η Περιφέρεια, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση και η ΒΙΠΕ και ταυτόχρονη λειτουργία προγραμματικής σύμβασης με τους ενδιαφερόμενους Δήμους. Οι Δήμοι -παρά το ότι δεν θα είναι μέτοχοι- με καταστατική ρήτρα θα εκπροσωπούνται στο Δ.Σ. της εταιρίας αυτής. Στην περίπτωση αυτή η πλειοψηφία του κεφαλαίου και των μετοχών θα ανήκει στους Δημόσιους φορείς και του Δ.Σ. στους Δημόσιους και Δημοτικούς φορείς.

Νομική Υπόσταση Φορέα _ 3 Εναλλακτική _ 2 Δημιουργία Διαβαθμιδικού Συνδέσμου από τους Δήμους και την Περιφέρεια. Η λύση αυτή αν και παρουσιάζεται η πιο απλή, συναντά αρκετά προβλήματα που συναρτώνται με την κυριότητα του έργου και τον τρόπο 'εισφοράς' του στον σύνδεσμο, την μη δυνατότητα συμμετοχής μεγάλων καταναλωτών και των φορέων τους (ΒΙΠΕ κλπ.), τη χρηματοδότησή του, η οποία θα πρέπει να γίνεται μέσω της θεωρούμενης γραφειοκρατικής και αντιαναπτυξιακής διαδικασίας προϋπολογισμών των Δήμων, αλλά και την μη δυνατότητα συμμετοχής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης.

Ποσόστωση Κόστους Λειτουργίας _ 1 Με βάση το συνολικό κόστος ύδρευσης (Πίνακας 7.1, σειρά 5) και τα αντιστοιχούντα ποσοστά (Πίνακας 7.1, σειρά 6) και δεδομένης της ανάγκης συμμετοχής στον Φορέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου, ως εισφέρουσας των εκτάσεων και εγκαταστάσεων του έργου, προτείνεται η παρακάτω ποσόστωση συμμετοχής στον Φορέα (βλ. Πίνακα 7.1, σειρά 7): Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας: 60% ( επιμεριζόμενο ως) Δήμος Πατρέων: 37% Δήμος Δυτικής Αχαΐας: 18% Δήμος Ερυμάνθου: 5% Αποκεντρωμένη Διοίκηση: 10% ΒΙΠΕ Πατρών: 30%

Ποσόστωση Κόστους Λειτουργίας _ 2 Το αρχικό κεφάλαιο του Φορέα θα είναι 2.500.000, δηλ. το ετήσιο κόστος ύδρευσης 2.000.000, ποσό 250.000 για την εφάπαξ αγορά παγίων ( βλ. Πίνακα 6.4) προσαυξημένο κατά 250.000, το οποίο επιμερίζεται εξίσου στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου. Το ποσό της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου είναι τεκμαρτό και αντιπροσωπεύει την αποτίμηση της εισφερόμενης χρήσης των εκτάσεων και εγκαταστάσεων του έργου. Επομένως, η κατανομή θα είναι: Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας: 1.500.000 (επιμεριζόμενο ως) Δήμος Πατρέων: 925.000 Δήμος Δυτικής Αχαΐας: 450.000 Δήμος Ερυμάνθου: 125.000 Αποκεντρωμένη Διοίκηση: 250.000 (τεκμαρτό) ΒΙΠΕ Πατρών: 750.000

Τέλος, θέλω να επισημάνω ότι στην εκπόνηση των τριών έργων συμμετείχαν οι συνάδελφοι κ.κ. Α. Δήμας, Β. Καλέρης, Γ. Χορς, Π. Γιαννόπουλος, Ι. Μαναριώτης, Δ. Θεοδωρακόπουλος, Α. Χασιακός, ο Δικηγόρος κ. Φ. Λεπίδας και πλήθος μεταπτυχιακών φοιτητών. Ευχαριστώ για την προσοχή σας!