ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΟΡΟΥ ΣΤΟ ΝΕΡΟ ΥΔΡΕΥΣΗΣ

Transcript

1 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΟΡΟΥ ΣΤΟ ΝΕΡΟ ΥΔΡΕΥΣΗΣ Σπύρος Παπαγρηγορίου, Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, Μηχανικός Περιβάλλοντος, Dipl, MSc, Οικονομικά Περιβάλλοντος MLitt. Διευθύνων Σύμβουλος ENVECO A.E. The Hub Events, Τετάρτη 27/01/2016

2 ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Οδηγία 2000/60/ΕΚ «για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων», άρθρο 9, «ανάκτηση κόστους για υπηρεσίες ύδατος» «1. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη την αρχή της ανάκτησης του κόστους των υπηρεσιών ύδατος, συμπεριλαμβανομένου του κόστους για το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους, λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική ανάλυση που διεξάγεται σύμφωνα με το παράρτημα III, και ειδικότερα σύμφωνα με την αρχή "ο ρυπαίνων πληρώνει". ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ Ανάπτυξη, Εγκατάσταση και Συντήρηση Μηχανογραφημένου Συστήματος για την Οικονομική Ανάλυση της Χρήσης Ύδατος και την Εφαρμογή των Πολιτικών Τιμολόγησης Ύδατος και Ανάπτυξη Πολιτικών Τιμολόγησης Ύδατος σύμφωνα με την Οδηγία Πλαίσιο περί Υδάτων 2000/60/ΕΚ (Κύπρος) Σύμπραξη ENVECO AE, Draxis Environmental Technology, I.A.CO Ltd, Δ. Αργυρόπουλος.., τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν: - ότι οι πολιτικές τιμολόγησης του ύδατος παρέχουν κατάλληλα κίνητρα στους χρήστες για να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά τους υδάτινους πόρους και, κατά συνέπεια, συμβάλλουν στην επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων της παρούσας οδηγίας, - κατάλληλη συμβολή των διαφόρων χρήσεων ύδατος, διακρινόμενων, τουλάχιστον, σε βιομηχανία, νοικοκυριά και γεωργία, στην ανάκτηση του κόστους των υπηρεσιών ύδατος, βάσει της οικονομικής ανάλυσης που διενεργείται σύμφωνα με το παράρτημα III και λαμβάνοντας υπόψη την αρχή "ο ρυπαίνων πληρώνει". Τα κράτη μέλη μπορούν εν προκειμένω να συνεκτιμούν τα κοινωνικά, τα περιβαλλοντικά και τα οικονομικά αποτελέσματα της ανάκτησης, καθώς και τις γεωγραφικές και κλιματολογικές συνθήκες της οικείας περιοχής ή περιοχών.» Σύμβουλος υποστήριξης και υποβοήθησης της ΕΓΥ σε θέματα οργάνωσης, διαχείρισης και κοστολόγησης υπηρεσιών ύδατος Κοινοπραξία ΟΜΙΚΡΟΝ ΑΕ, ENVECO ΑΕ, HPC PASECO ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΕΠΕ, DRAXIS ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΑΕ

3 ΟΡΙΣΜΟΙ Ως Περιβαλλοντική ζημία ορίζεται η απόκλιση της ποιοτικής και ποσοτικής κατάστασης των υδατικών συστημάτων από την καλή κατάσταση, όπως ορίζεται στο Νόμο 3199/2003 Περί Προστασίας και Διαχείρισης των Υδάτων Η έκφραση της περιβαλλοντικής ζημίας σε οικονομικό κόστος εκτιμάται για κάθε χρήση ύδατος και ορίζεται ως Περιβαλλοντικό Κόστος Ως Κόστος Πόρου ορίζεται το κόστος ευκαιρίας εναλλακτικών χρήσεων νερού στις περιπτώσεις που ένα υδάτινο σώμα εκμεταλλεύεται με μη βιώσιμο τρόπο Το κόστος πόρου υπολογίζεται κατά κύριο λόγο σε περιπτώσεις υπεράντλησης υπόγειων ΥΣ Οι κύριες Υπηρεσίες ύδατος είναι οι εξής: - Υπηρεσία Παροχής Νερού Ύδρευσης, - Υπηρεσία Παροχής Νερού Άρδευσης (αδιύλιστο νερό), - Υπηρεσία Αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων Οι κύριες Χρήσεις ύδατος είναι οι εξής: - Οικιακή, - Γεωργική, - Κτηνοτροφική, - Τουριστική, - Βιομηχανική Συνεξετάζονται η Υπηρεσία Παροχής Νερού Ύδρευσης και η Υπηρεσία Αποχέτευσης και Επεξεργασίας Λυμάτων

4 ΑΡΧΕΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΠΟΡΟΥ 1. Συμβατότητα με διατάξεις άρθρου 9 Οδηγίας 2000/60/ΕΚ 2. Εφαρμοσιμότητα με βάση διαθέσιμα δεδομένα Σχεδίων Διαχείρισης 3. Εφαρμογή της αρχής «Ο ΡΥΠΑΙΝΩΝ ΠΛΗΡΩΝΕΙ» 4. Συνεκτίμηση τυχόν ειδικών συνθηκών που οδηγούν σε ρυθμίσεις ελάφρυνσης 5. Πρόβλεψη ρυθμίσεων που δίνουν κίνητρα για ορθολογική διαχείριση

5 ΠΡΟΤΑΘΕΙΣΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ Το περιβαλλοντικό κόστος υπολογίζεται βάσει του κόστους των σχετικών με την συγκεκριμένη υπηρεσία και χρήση νερού μέτρων του Προγράμματος Μέτρων του Σχεδίου Διαχείρισης του συγκεκριμένου Υδατικού Διαμερίσματος Σχετικά μέτρα θεωρούνται όσα αφορούν στην επίτευξη της καλής κατάστασης των Υδατικών Σωμάτων (ΥΣ) του Υδατικού Διαμερίσματος και συνδέονται με τη συγκεκριμένη υπηρεσία και χρήση νερού Επιμέρους Στοιχεία υπολογισμού Περιβαλλοντικού Κόστους Κόστος Σχετικών Βασικών Μέτρων (ΒΜ) Κόστος Σχετικών Συμπληρωματικών Μέτρων (ΣΜ) Κεφαλαιουχικό κόστος (συντελεστής απόσβεσης 2%)σχετικών Προγραμματιζόμενων Περιβαλλοντικών Έργων (ΠΕ) Κόστος προγράμματος παρακολούθησης Χωρική κλίμακα υπολογισμού Βάσει της διαθέσιμης πληροφορίας στα Σχέδια Διαχείρισης (ΣΔ) του πρώτου κύκλου, προτείνεται ως χωρική κλίμακα το Υδατικό Διαμέρισμα. Διατυπώνονται συγκεκριμένες προτάσεις βελτίωσης του επιπέδου στοιχείων των προσεχών ΣΔ ώστε μελλοντική χωρική κλίμακα να είναι η Λεκάνη Απορροής Ποταμού (ΛΑΠ). Μακροπρόθεσμα προτείνεται να εξεταστεί η εξειδίκευση σε επίπεδο Υπολεκάνης ΥΣ.

6 ΠΡΟΤΑΘΕΙΣΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ (2) Προϋποθέσεις εφαρμογής Περιβαλλοντικό Κόστος προβλέπεται σε κάποιο ΥΔ όταν ισχύει έστω και μια από τις ακόλουθες συνθήκες: 1. Στο ΥΔ υπάρχουν επιφανειακά ΥΣ με οικολογική κατάσταση κατώτερη της καλής, 2. Στο ΥΔ υπάρχουν επιφανειακά ΥΣ με χημική κατάσταση κατώτερη της καλής, 3. Στο ΥΔ υπάρχουν επιφανειακά ΥΣ με οικολογική ή/και χημική κατάσταση Άγνωστη, 4. Στο ΥΔ υπάρχουν υπόγεια ΥΣ με Κακή χημική κατάσταση (όταν δεν οφείλεται σε φυσικά αίτια). Λαμβάνονται υπόψη τα εξής είδη μέτρων του ΠΜ: Βασικά μέτρα που σχετίζονται με την εφαρμογή της Οδηγίας των Αστικών, επομένως υπολογίζεται το κόστος των προγραμματιζόμενων ΕΕΛ και άλλων σχετικών έργων Βασικά μέτρα που εντάσσονται στις εξής κατηγορίες: Μέτρα για Άρθρο 7 της Οδηγίας (πόσιμο νερό) Μέτρα για έλεγχο τεχνητού εμπλουτισμού υπόγειων Υ.Σ. Μέτρα για σημειακές πηγές απορρίψεων Μέτρα για διάχυτες πηγές απορρίψεων Μέτρα για αντιμετώπιση αρνητικών επιπτώσεων στην κατάσταση του ύδατος Μέτρα για αποτροπή της απόρριψης ρύπων απευθείας στα υπόγεια Υ.Σ. Ειδικά μέτρα για ουσίες προτεραιότητας και άλλες ουσίες Συμπληρωματικά μέτρα κατά περίπτωση, με έμφαση στην πρόληψη και αντιμετώπιση της σημειακής και διάχυτης ρύπανσης

7 ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ/ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΩΝ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ Φυσικά ΥΣ Τεχνητά και ΙΤΥΣ

8 ΧΗΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΩΝ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ Φυσικά ΥΣ Τεχνητά και ΙΤΥΣ

9 ΚΟΣΤΟΣ ΠΟΡΟΥ ΠΡΟΤΑΘΕΙΣΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Το κόστος πόρου υπολογίζεται βάσει του κόστους των σχετικών με την συγκεκριμένη υπηρεσία και χρήση νερού μέτρων του Προγράμματος Μέτρων του Σχεδίου Διαχείρισης του συγκεκριμένου Υδατικού Διαμερίσματος Ως σχετικά μέτρα προτείνεται να θεωρηθούν όσα αφορούν στην εξοικονόμηση υδατικών πόρων και στην ορθολογική διαχείρισή τους μέσω της αναίρεσης πρακτικών υπεράντλησης υπόγειων ΥΣ, καθώς και αυτά που αφορούν στην επαρκή κάλυψη της ζήτησης πόσιμου νερού. Επιμέρους Στοιχεία υπολογισμού Κόστους Πόρου Κόστος Σχετικών Βασικών Μέτρων (ΒΜ) Κόστος Σχετικών Συμπληρωματικών Μέτρων (ΣΜ) Κεφαλαιουχικό κόστος (συντελεστής απόσβεσης 2%) προγραμματιζόμενων έργων σχετικών με την ύδρευση (ΠΕ) π.χ. Επέκταση δικτύων ύδρευσης, διυλιστήρια νερού ύδρευσης κ.α.

10 ΚΟΣΤΟΣ ΠΟΡΟΥ - ΠΡΟΤΑΘΕΙΣΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ (2) Εφαρμόζεται σε ΥΔ με: Υπόγεια ΥΣ με «κακή» ποσοτική κατάσταση ή/και Υπόγεια ΥΣ με «Άγνωστη» ποσοτική κατάσταση ή/και Ελλιπή κάλυψη αναγκών ύδρευσης Λαμβάνονται υπόψη τα εξής είδη μέτρων του ΠΜ: Βασικά μέτρα που εντάσσονται στις εξής κατηγορίες (ενδεικτικά): Μέτρα για προώθηση αποδοτικής και αειφόρου χρήσης νερού Μέτρα ελέγχου απόληψης επιφανειακού και υπόγειου νερού Μέτρα για Άρθρο 7 της Οδηγίας (πόσιμο νερό), μόνο όταν σχετίζονται με ζητήματα ποσοτικής διαχείρισης. Συμπληρωματικά μέτρα που εντάσσονται στις εξής κατηγορίες: Έλεγχοι άντλησης, Τεχνητή επαναπλήρωση υδροφόρων στρωμάτων, Έργα δομικών κατασκευών που σχετίζονται με την αύξηση των διαθέσιμων πόρων κατά κύριο λόγο από επιφανειακά χειμερινά ύδατα Μέτρα των λοιπών κατηγοριών με έμφαση και πάλι στην εξοικονόμηση και ορθή Διαχείριση των Υδατικών Πόρων

11 Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στα εξής: ΚΡΙΣΙΜΑ ΘΕΜΑΤΑ Α) Να μην υπάρχουν διπλομετρήσεις του ίδιου παράγοντα κόστους Υπεράντληση και Υφαλμύρινση παράκτιων υδροφορέων: Εκτιμήθηκε και ελήφθη υπόψη μόνο Κόστος Πόρου και όχι Περιβαλλοντικό Κόστος, αφού η ποσοτική αποκατάσταση του ελλείμματος υπεράντλησης αναμένεται να επιλύσει και το πρόβλημα της υφαλμύρινσης. Β) Να λαμβάνονται υπόψη μέτρα και δράσεις στο πλαίσιο εφαρμογής άλλων Οδηγιών που σχετίζονται με την ποιότητα των υδατικών πόρων Εφαρμογή Οδηγίας 91/271/ΕΚ (Οδηγία αστικών λυμάτων). Η παρουσία ή μη Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων ελήφθη υπόψη ως παράμετρος εκτίμησης περιβαλλοντικού κόστους. Εφαρμογή Οδηγίας 91/676/ΕΚ (Οδηγία νιτρικών). Οι ευπρόσβλητες (βάσει της Οδηγίας) ζώνες και τα ειδικά προγράμματα δράσης που προβλέπονται για αυτές, ελήφθησαν υπόψη κατά την εκτίμηση περιβαλλοντικού κόστους. Γ) Κατά τον υπολογισμό του μοναδιαίου κόστους πόρου να μη συμμετέχουν στο ισοζύγιο ποσοτήτων νερού ανά χρήση οι υπεραντλούμενες ποσότητες, καθώς και οι πρόσθετες ποσότητες που εκτιμώνται ως αναγκαίες για την ανάκαμψη των υπόγειων ΥΣ

12 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ Χρέωση περιβαλλοντικού κόστους και κόστους πόρου ανάλογα με το ποσοστό των ΛΑΠ με ΥΣ σε κατάσταση «Κατώτερη της Καλής» Περιβαλλοντικό κόστος και κόστος πόρου προτείνεται να χρεώνεται σε Υδατικά Διαμερίσματα όπου οι ΛΑΠ στις οποίες εντοπίζονται ΥΣ σε κατάσταση "Κατώτερη της Καλής" ή σε "Άγνωστη" κατάσταση, καλύπτουν ποσοστό μεγαλύτερο από το 1/4 του συνόλου των ΛΑΠ του ΥΔ Χρέωση περιβαλλοντικού κόστους και κόστους πόρου σε ιδιωτικές γεωτρήσεις Οι τιμές περιβαλλοντικού κόστους και κόστους πόρου προτείνεται να είναι οι ίδιες με αυτές που υπολογίζονται για τις αντίστοιχες χρήσεις νερού του Υδατικού Διαμερίσματος Μη Χρέωση περιβαλλοντικού κόστους σε βιολογικές καλλιέργειες Προτείνεται σε γεωργούς ή κτηνοτρόφους χρήστες αρδευτικού νερού που παράγουν βιολογικά προϊόντα να μην χρεώνεται περιβαλλοντικό κόστος για την άρδευση εκτάσεων που είναι πιστοποιημένες ή για τις ποσότητες που καταναλώνουν στις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις Σε γεωργούς ή κτηνοτρόφους χρήστες αρδευτικού νερού που παράγουν προϊόντα βιολογικής γεωργίας σε μεταβατικό στάδιο προτείνεται να χρεώνονται με το 50% του περιβαλλοντικού κόστος για τις εκτάσεις που είναι πιστοποιημένες ή για τις ποσότητες που καταναλώνουν στις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις

13 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ (2) Μη χρέωση περιβαλλοντικού κόστους σε συγκεκριμένους χρήστες της υπηρεσίας αποχέτευσης αστικών λυμάτων Σε χρήστες ΕΕΛ που ικανοποιούν τα απαιτούμενα όρια εκροής, σύμφωνα με την Οδηγία 91/271/ΕΟΚ και την ΚΥΑ 5673/400/1997, για 2 συνεχόμενα έτη, προτείνεται να μη χρεώνεται περιβαλλοντικό κόστος Συσχέτιση χρέωσης κόστους πόρου με την επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων Προτείνεται η απαλλαγή από τη χρέωση κόστους πόρου για όσους καταναλωτές χρησιμοποιούν νερό που προέρχεται από επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων αποβλήτων για οποιαδήποτε σχετική χρήση Μη χρέωση κόστους πόρου αναφορικά με την προώθηση της εγκατάστασης μονάδων αφαλάτωσης Προτείνεται να μη χρεώνεται το σχετικό κόστος στο κόστος πόρου που καλούνται να καταβάλλουν οι χρήστες (οικιακή χρήση, τουρισμός ή άλλη) νερού ύδρευσης που προέρχεται από μονάδες αφαλάτωσης. Μη Χρέωση κόστους πόρου σε συνάρτηση με ειδικές γεωγραφικές και κλιματολογικές συνθήκες περιοχών που σχετίζονται με τη διαθεσιμότητα των πόρων Στην περίπτωση των άνυδρων νησιών προτείνεται η απαλλαγή των χρηστών νερού από την υποχρέωση καταβολής κόστους πόρου

14 ΒΗΜΑΤΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ (ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ & ΠΟΡΟΥ) ΒΑΣΕΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕΤΡΩΝ & ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ (Π.Μ.-Σ.Δ.) (Εφαρμόζεται τόσο για το περιβαλλοντικό κόστος όσο και για το κόστος πόρου) Α. Συσχέτιση των «Στοιχείων Κόστους» (Π.Μ.-Σ.Δ.) με σχετική υπηρεσία νερού Υπηρεσία παροχής νερού ύδρευσης και αποχέτευσης ή Υπηρεσία παροχής νερού άρδευσης (αδιύλιστου) νερού Β. Συσχέτιση των «Στοιχείων Κόστους» (Π.Μ.-Σ.Δ.) με σχετικές χρήσεις νερού Δυνητικές χρήσεις ανά υπηρεσία νερού Υπηρεσία παροχής νερού ύδρευσης και αποχέτευσης Υπηρεσία παροχής νερού άρδευσης (αδιύλιστου) νερού Οικιακή Βιομηχανική Τουριστική Κτηνοτροφική Γεωργική Βιομηχανική Τουριστική Κτηνοτροφική ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΟΥ ΚΑΠΟΙΟ ΜΕΤΡΟ Η ΕΡΓΟ ΓΙΑ ΚΆΠΟΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΝΕΡΟΥ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΑΠΌ ΜΙΑ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΤΑΝΕΜΕΤΑΙ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ ΠΟΣΟΤΗΤΩΝ ΝΕΡΟΥ ΠΟΥ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟΥΝ ΣΕ ΚΑΘΕ ΧΡΗΣΗ Γ. Άθροιση των επιμέρους στοιχείων κόστους ώστε να προκύψει το συνολικό Κόστος (Περιβαλλοντικό ή Πόρου) για κάθε υπηρεσία νερού ανά χρήση και ανά έτος Δ. Υπολογισμός του μοναδιαίου (ανά κυβικό μέτρο) κόστους για κάθε υπηρεσία νερού ανά χρήση με βάση το βασικό ισοζύγιο ποσοτήτων, σύμφωνα με τα Σχέδια Διαχείρισης

15 ΥΠΟΘΕΤΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΟΡΟΥ ΓΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΥΔΡΕΥΣΗΣ-ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ Έστω τα παρακάτω ενδεικτικά μέτρα από Πρόγραμμα Μέτρων υποθετικού Υδατικού Διαμερίσματος... α/α Ενδεικτικά μέτρα από Πρόγραμμα Μέτρων ΥΔ Εκτιμώμενο κόστος μέτρου (Ευρώ) 1 Εφαρμογή Σχεδίων Ασφάλειας νερού ύδρευσης σε πόλεις με πληθυσμό μεγαλύτερο των κατοίκων (περίπου 10 περιπτώσεις) Σύνταξη / Επικαιροποίηση Γενικών Σχεδίων Ύδρευσης (Masterplan) από τις ΔΕΥΑ Έργα Αποκατάστασης / Ενίσχυσης υφισταμένων δικτύων ύδρευσης Δράσεις εκσυγχρονισμού της λειτουργίας των δικτύων ύδρευσης των μεγάλων πολεοδομικών συγκροτημάτων του ΥΔ. Έλεγχοι Διαρροών Ορισμός ζωνών προστασίας έργων υδροληψίας για άντληση πόσιμου ύδατος Κατάρτιση μητρώου πηγών ρύπανσης (εκπομπές, απορρίψεις και διαρροές) Κατασκευή έργων ενίσχυσης της ύδρευσης της μητροπολιτικής περιοχής (διάνοιξη νέων υδρογεωτρήσεων, αντλιοστάσια, πρωτεύων αγωγός) Κατασκευή ταμιευτήρα για την εξυπηρέτηση αναγκών ύδρευσης και άρδευσης Κατασκευή επέκταση ΕΕΛ Οριοθέτηση ρεμάτων σε περιαστικές περιοχές 3 πόλεων με πληθυσμό μεγαλύτερο των κατοίκων (3χλμ. ανάντη και κατάντη αυτών) και σε 2 πεδινά εκβολικά συστήματα (μέχρι 15χλμ από την εκβολή στη θάλασσα)

16 ΥΠΟΘΕΤΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΟΡΟΥ ΓΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΥΔΡΕΥΣΗΣ-ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ (2) Βήμα Α Συσχέτιση-Σύνδεση μέτρων με: 1) Περιβαλλοντικό Κόστος / Κόστος Πόρου 2) Υπηρεσίες Ύδατος 3) Χρήσεις Ύδατος

17 ΥΠΟΘΕΤΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΟΡΟΥ ΓΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΥΔΡΕΥΣΗΣ-ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ (3) Βήμα Α, αποτέλεσμα α/α Ενδεικτικά μέτρα από Πρόγραμμα Μέτρων Υδατικού Διαμερίσματος (ΥΔ) Εφαρμογή Σχεδίων Ασφάλειας νερού ύδρευσης σε πόλεις με πληθυσμό μεγαλύτερο των κατοίκων (περίπου 10 περιπτώσεις) Σύνταξη / Επικαιροποίηση Γενικών Σχεδίων Ύδρευσης (Masterplan) από τις ΔΕΥΑ. Έργα Αποκατάστασης / Ενίσχυσης υφισταμένων δικτύων ύδρευσης. Δράσεις εκσυγχρονισμού της λειτουργίας των δικτύων ύδρευσης των μεγάλων πολεοδομικών συγκροτημάτων του ΥΔ. Έλεγχοι Διαρροών. Ορισμός ζωνών προστασίας έργων υδροληψίας για άντληση πόσιμου ύδατος. Κατάρτιση μητρώου πηγών ρύπανσης (εκπομπές, απορρίψεις και διαρροές) Κατασκευή έργων ενίσχυσης της ύδρευσης της μητροπολιτικής περιοχής (διάνοιξη νέων υδρογεωτρήσεων, αντλιοστάσια, πρωτεύων αγωγός) Κατασκευή ταμιευτήρα για την εξυπηρέτηση αναγκών ύδρευσης και άρδευσης Περιβαλλοντικό/ Πόρου Πόρου Πόρου Πόρου Πόρου Περιβαλλοντικό Περιβαλλοντικό Πόρου Πόρου 9 Κατασκευή επέκταση ΕΕΛ Περιβαλλοντικό 10 Οριοθέτηση ρεμάτων σε περιαστικές περιοχές 3 πόλεων με πληθυσμό μεγαλύτερο των κατοίκων (3χλμ. ανάντη και κατάντη αυτών) και σε 2 πεδινά εκβολικά συστήματα (μέχρι 15χλμ από την εκβολή στη θάλασσα) Περιβαλλοντικό Υπηρεσία ύδατος Ύδρευσης- Αποχέτευσης Ύδρευσης- Αποχέτευσης Ύδρευσης- Αποχέτευσης Ύδρευσης- Αποχέτευσης Ύδρευσης- Αποχέτευσης Ύδρευσης- Αποχέτευσης / Άρδευσης Ύδρευσης- Αποχέτευσης Ύδρευσης- Αποχέτευσης / Άρδευσης Ύδρευσης- Αποχέτευσης Ύδρευσης- Αποχέτευσης / Άρδευσης Χρήσεις ύδατος Οικιακή Τουρισμός Οικιακή Τουρισμός Οικιακή Οικιακή Τουρισμός Οικιακή Τουρισμός Οικιακή Τουρισμός/ Γεωργία Οικιακή Τουρισμός Οικιακή Τουρισμός/ Γεωργία Οικιακή Οικιακή Τουρισμός/ Γεωργία

18 ΥΠΟΘΕΤΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΟΡΟΥ ΓΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΥΔΡΕΥΣΗΣ-ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ (4) Βήμα Β Υπολογισμός Κόστους ανά Έτος για κάθε μέτρο με τις εξής παραδοχές: Τα μέτρα (εκτός από αυτά της κατηγορίας δομικών κατασκευών) έχουν περίοδο υλοποίησης ολόκληρη της εξαετή διαχειριστική περίοδο, επομένως το ετήσιο κόστος κάθε μέτρου προκύπτει διαιρώντας το συνολικό εκτιμώμενο κόστος του δια 6, όσο είναι δηλαδή και η διάρκεια της διαχειριστικής περιόδου. Το ετήσιο κόστος των μέτρων της κατηγορίας δομικών κατασκευών (έργα) υπολογίζεται βάσει του συνήθους για υδραυλικά έργα κεφαλής συντελεστή απόσβεσης 2%.

19 ΥΠΟΘΕΤΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΟΡΟΥ ΓΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΥΔΡΕΥΣΗΣ-ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ (5) Βήμα Β, αποτέλεσμα α/α 1 2 Ενδεικτικά μέτρα από Πρόγραμμα Μέτρων Υδατικού Διαμερίσματος (ΥΔ) Εφαρμογή Σχεδίων Ασφάλειας νερού ύδρευσης σε πόλεις με πληθυσμό μεγαλύτερο των κατοίκων (περίπου 10 περιπτώσεις) Σύνταξη / Επικαιροποίηση Γενικών Σχεδίων Ύδρευσης (Masterplan) από τις ΔΕΥΑ. Εκτιμώμενο κόστος (Ευρώ) Εκτιμώμενο Κόστος/Έτος (Ευρώ) Έργα Αποκατάστασης / Ενίσχυσης υφισταμένων δικτύων ύδρευσης Δράσεις εκσυγχρονισμού της λειτουργίας των δικτύων ύδρευσης των μεγάλων πολεοδομικών συγκροτημάτων του ΥΔ. Έλεγχοι Διαρροών. Ορισμός ζωνών προστασίας έργων υδροληψίας για άντληση πόσιμου ύδατος. Κατάρτιση μητρώου πηγών ρύπανσης (εκπομπές, απορρίψεις και διαρροές) Κατασκευή έργων ενίσχυσης της ύδρευσης της μητροπολιτικής περιοχής (διάνοιξη νέων υδρογεωτρήσεων, αντλιοστάσια, πρωτεύων αγωγός) Κατασκευή ταμιευτήρα για την εξυπηρέτηση αναγκών ύδρευσης και άρδευσης Κατασκευή επέκταση ΕΕΛ Οριοθέτηση ρεμάτων σε περιαστικές περιοχές 3 πόλεων με πληθυσμό μεγαλύτερο των κατοίκων (3χλμ. ανάντη και κατάντη αυτών) και σε 2 πεδινά εκβολικά συστήματα (μέχρι 15χλμ από την εκβολή στη θάλασσα)

20 ΥΠΟΘΕΤΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΟΡΟΥ ΓΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΥΔΡΕΥΣΗΣ-ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ (6) Βήμα Γ Κατανομή Περιβαλλοντικού Κόστους και Κόστους Πόρου ανά Υπηρεσία και Χρήση για μέτρα πολλαπλού σκοπού ή χρήσεων βάσει των εξής ποσοτικών κατανομών: Α. Υποθετική ετήσια κατανομή ποσοτήτων ανά υπηρεσία νερού στο Υδατικό Διαμέρισμα Υπηρεσία ύδρευσης-αποχέτευσης: κ.μ. Υπηρεσία άρδευσης: κ.μ. (αφορά στο μέτρο 8 περί κατασκευής ταμιευτήρα για εξυπηρέτηση αναγκών τόσο ύδρευσης όσο και άρδευσης) Β. Υποθετική ετήσια κατανομή ποσοτήτων ανά χρήση νερού στην υπηρεσία ύδρευσηςαποχέτευσης Οικιστική χρήση: κ.μ. Τουρισμός: κ.μ.

21 ΥΠΟΘΕΤΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΟΡΟΥ ΓΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΥΔΡΕΥΣΗΣ-ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ (7) Αποτέλεσμα Βήματος Γ Βήμα Γ Χρήσεις νερού Κόστος ανά έτος Ετήσια Ποσότητα (κ.μ.) ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΟΙΚΙΑΚΗ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΠΟΡΟΥ ΟΙΚΙΑΚΗ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

22 ΥΠΟΘΕΤΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΟΡΟΥ ΓΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΥΔΡΕΥΣΗΣ-ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ (7) Υπολογισμός μοναδιαίου (ανά κυβικό μέτρο) κόστους ανά χρήση νερού για την υπηρεσία ύδρευσης αποχέτευσης με βάση το βασικό ισοζύγιο ποσοτήτων νερού σύμφωνα με το Σχέδιο Διαχείρισης. Αποτέλεσμα Βήματος Δ ΧΡΗΣΕΙΣ ΝΕΡΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ( /m 3 ) ΠΟΡΟΥ ( /m 3 ) ΣΥΝΟΛΟ ( /m 3 ) ΟΙΚΙΑΚΗ 0,013 0,011 0,024 ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ 0,011 0,010 0,021

23 ΦΟΡΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΊΝΑΙ ΠΙΘΑΝΟ ΝΑ ΕΜΠΛΕΚΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΟΡΟΥ - ΥΔΡΕΥΣΗ Στη διοικητική διαχείριση θεμάτων κόστους περιβαλλοντικού και πόρου και των αντίστοιχων τελών είναι πιθανό να εμπλέκονται: Η Εθνική Επιτροπή Υδάτων ως κύριο όργανο χάραξης πολιτικής στον τομέα των υδάτων (πιθανή δράση: αποφασίζει τον τρόπο υπολογισμού των τελών) Το ΥΠΕΝ μέσω της ΕΓΥ, ως συντονιστής θεμάτων πολιτικής νερού σε εθνικό επίπεδο (πιθανή δράση: επεξεργάζεται και προτείνει τον τρόπο υπολογισμού των τελών) Η ΕΓΥ ως εθνικός φορέας επεξεργασίας και διαμόρφωσης σχεδιασμού στον τομέα των υδάτων και ως θεματοφύλακας εφαρμογής της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Νερά Οι Διευθύνσεις Υδάτων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων ως υπεύθυνοι φορείς για την εφαρμογή των Σχεδίων Διαχείρισης σε επίπεδο Υδατικού Διαμερίσματος (πιθανή δράση: ορίζουν το ύψος των τελών ανά ΥΔ, υπηρεσία και χρήση βάσει του εγκεκριμένου τρόπου υπολογισμού) Οι πάροχοι νερού ύδρευσης (ΔΕΥΑ ή Δήμοι) ως υπεύθυνοι φορείς για τη χρέωση και είσπραξη τελών που σχετίζονται με το περιβαλλοντικό κόστος και το κόστος πόρου

24 ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΤΕΛΩΝ Η συλλογή και διαχείριση των εσόδων περιβαλλοντικού κόστους και κόστους πόρου προτείνεται να έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα Το συλλεγόμενο ποσό προτείνεται να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την υλοποίηση μέτρων του αντίστοιχου Προγράμματος Μέτρων του Σχεδίου Διαχείρισης Οι Περιφέρειες ως κύριοι φορείς υλοποίησης Μέτρων του Σχεδίου Διαχείρισης είναι δυνατό να έχουν ενεργό ρόλο στη διαδικασία διαχείρισης και απόδοσης των σχετικών τελών

25 Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας