ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ δυνατότητα μιας ουσίας να προκαλέσει βλάβη στο μυαλό ή στο σώμα Μία τοξική ουσία μπορεί να εισέλθει στον οργανισμό με τρεις τρόπους: Με απορρόφηση μέσω του πεπτικού συστήματος Μέσω της αναπνοής Μέσω του δέρματος. Στη συνέχεια αποθηκεύεται, αποβάλλεται ή μετατρέπεται σε κάποια άλλη ουσία (βιομεταλλαγή). Υπάρχουν κάποια όργανα τα οποία είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στις τοξικές ουσίες όπως το συκώτι, τα νεφρά και το αίμα
ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ το 37% των δομικών προϊόντων είναι επιβλαβή για την υγεία (μέση τοξικότητα) το 2% είναι τοξικά ή λίαν τοξικά Στα επιβλαβή για την υγεία περιλαμβάνονται προϊόντα που περιέχουν ουσίες ύποπτες ως καρκινογόνες και με δυνατότητα να μεταλλάσσονται το 8% των δομικών προϊόντων εμπίπτει στην κατηγορία των διαβρωτικών και ερεθιστικών ουσιών, που φέρουν στη συσκευασία τους το σχετικό σήμα που προβλέπεται από την οδηγία 67/548/ΕΕ για τις τοξικές και επικίνδυνες ουσίες.
ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑΣ
ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΑΕΡΑ χρώματα, συγκολλητικές ουσίες και άλλα υλικά που μπαίνουν στην τελική φάση της κατασκευής περιέχουν πτητικές οργανικές ενώσεις, οι οποίες είναι ιδιαίτερα τοξικές. Γι' αυτό το λόγο είναι ιδιαίτερα σημαντική η σταθεροποίηση των βαφών, που περιέχουν πτητικές οργανικές ενώσεις, να γίνεται πριν να κατοικηθεί το κτίριο Τα πετροχημικά που χρησιμοποιούνται για τα περισσότερα πλαστικά και τις συγκολλητικές ουσίες είναι συχνά τοξικά ορισμένες ξύλινες κατασκευές περιέχουν φορμαλδεΰδες, οι οποίες είναι δυνατόν να εκπέμπονται από το ξύλο έως και επτά χρόνια μέχρι να απαλειφθούν. Τότε το κτίριο παίρνει το χαρακτήρα του "άρρωστου κτιρίου"
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΡΡΩΣΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ Πονοκέφαλος Κόπωση Δυσκολία αναπνοής Ρινική καταρροή Βήχας Φτάρνισμα Πνευματική θολούρα Ναυτία Μάτια, μύτη, λαιμός φαγούρα
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑΣ ΟΥΣΙΩΝ η κινητικότητά της στα διάφορα μέσα, ο χρόνος παραμονής στο περιβάλλον, η βιοσυσσωρευτική τάση, η τασιενεργός δράση. Η κινητικότητα, η χημική σταθερότητα, η τασιενεργός δράση και η τοξική δράση, είναι ιδιότητες ανεπιθύμητες για το περιβάλλον, αλλά επιθυμητές σε ορισμένες χρήσεις στις κατασκευές. Μεγάλη κινητικότητα, πτητικότητα, χημική αδράνεια και σταθερότητα, είναι ιδιότητες επιθυμητές για τους διαλύτες, όπως είναι ορισμένοι χλωριωμένοι υδρογονάνθρακες (διχλωρομεθάνιο κτλ.). Αυτές οι ουσίες έχουν τοξική, καρκινογόνο και μεταλλαξιογόνο δράση και ο μεγάλος χρόνος παραμονής τους και η βιοσυσσωρευτική τους τάση τις καθιστά ιδιαίτερα τοξικές
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑΣ ΟΥΣΙΩΝ Μεγάλη χημική σταθερότητα, άρα και χρόνο παραμονής στο περιβάλλον, έχουν ουσίες που χρησιμοποιούνται ως σταθεροποιητές ασταθών υλικών (προστασία από τη διάβρωση και την οξείδωση), ως αντιπυρικά για το ξύλο και τα συνθετικά υλικά, ως πρόσθετα στα συνθετικά προϊόντα, τα βερνίκια, τις κόλλες για τη βελτίωση των ελαστικών και των πλαστικών ιδιοτήτων τους. Τέτοιου είδους ουσίες είναι τα πολυχλωριωμένα διφαινύλια (PCB) που είναι ταυτόχρονα βιοσυσσωρεύσιμα, τοξικά, καρκινογόνα και μεταλλαξιογόνα Προϊόντα που περιλαμβάνουν τασιενεργές ουσίες είναι προϊόντα καθαρισμού και γαλακτοματοποιητές (που επιτρέπουν την καλύτερη δυνατή μείξη υδρόφιλων και υδρόφοβων φάσεων) και μέσα διαχωρισμού επιφανειών
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑΣ ΟΥΣΙΩΝ Τασιενεργές ουσίες χρησιμοποιούνται επίσης για την αύξηση της ρευστότητας του σκυροδέματος και τη βελτίωση της αντοχής του. Τέτοιου τύπου ουσίες είναι τα ορυκτέλαια, τα ορυκτέλαια με πρόσθετα, τα γαλακτώματα ορυκτελαίου σε νερό και του νερού σε ορυκτέλαιο. Οι τασιενεργές ουσίες είναι ιδιαίτερα τοξικές στο υδάτινο περιβάλλον, επειδή μειώνουν την επιφανειακή τάση του νερού και καταστρέφουν τους μικροοργανισμούς που ζουν στην επιφάνειά του Η τοξικότητα, είναι ιδιότητα επιθυμητή για τα βιοκτόνα που χρησιμοποιούνται ως συντηρητικά του ξύλου, ως συστατικά μυκητοκτόνων επιχρισμάτων και ως βιοσταθεροποιητές σε συνθετικά προϊόντα που περιέχουν συστατικά "βιοαποικοδομήσιμα" (πλαστικοποιητές, φωτοσταθεροποιητές, ενισχυτικά της αντοχής). Ως βιοκτόνα χρησιμοποιούνται μεταξύ άλλων η φορμαλδεϋδη, φαινολικές ενώσεις, ανόργανες και οργανικές ενώσεις κασσίτερου
ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΔΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Για την τοξικολογική εξέταση των δομικών προϊόντων, καθώς και για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων υπάρχουν διάφορες τυποποιημένες μέθοδοι χωρών και οργανισμών: DIN 38414, μέθοδος TCLP Toxicity Characteristic Leaching Procedure κ.ά. η επίδραση των περισσότερων υλικών στον άνθρωπο, σε βάθος χρόνου δεν είναι ακόμη γνωστή η ύπαρξη μη πιστοποιημένων υλικών στην κατασκευή εμπεριέχει το ενδεχόμενο να είναι τοξική. Σήμερα αναπτύσσονται νέοι κανονισμοί και πειραματικές διατάξεις, στην προσπάθεια να εντοπιστεί και να ταξινομηθεί κατά κατηγορίες η τοξικότητα διαφόρων ουσιών και των υλικών που τις περιέχουν
ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΔΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Η αποφυγή της χρήσης τοξικών δομικών υλικών αποτελεί μία από τις αρχές της αειφόρου δόμησης παρά της γενική πεποίθηση, επί του παρόντος τόποι κατοικίας περιέχουν πολλά τοξικά δομικά υλικά, μερικά από τα οποία συμβαίνει να συμμορφώνονται με τους κανονισμούς που τίθενται Μέρος του προβλήματος είναι ότι οι αρχιτέκτονες και οι πολιτικοί μηχανικοί δεν έχουν βαθύτερη γνώση για την τοξικότητα των δομικών υλικών. Ένα άλλο μέρος είναι οικονομικό, καθόσον οι κανονισμοί που ορίζουν τα όρια τοξικότητας επηρεάζονται από οικονομικούς λόγους Παράδειγμα: αντικατάσταση των σωλήνων μολύβδου (στην Ευρώπη υπολογίζεται ότι θα κοστίσει περίπου 200.000 εκατομμύρια ευρώ) η σχετική οδηγία (98/83/CE), καθιέρωσε με καθυστέρηση 15 ετών την εφαρμογή του ορίου περιεκτικότητας σε μόλυβδο 10 mg/l
ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΔΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Πέρα από την τοξικότητα των δομικών υλικών εσωτερικών χώρων κτιρίου, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη επίσης, ο βαθμός τοξικότητας που προκαλείται κατά την παραγωγή αυτών των χημικών ουσιών Το παράδειγμα της καταστροφής που συνέβη στο Μποπάλ της Ινδίας, το 1984, όταν ένα σύννεφο μεθυλο-ισο-κυανίνης (συστατικής ουσίας βαφών) προκάλεσε σχεδόν 15.000 θανάτους και προβλήματα υγείας σε σχεδόν 200.000 ανθρώπινα όντα Κατά τη φάση παραγωγής χημικών ουσιών, παράγονται επικίνδυνα απόβλητα, και η επιβάρυνση αυτή θα πρέπει να συνδέεται με τα δομικά υλικά που περιέχουν αυτές τις χημικές ουσίες
ΔΙΟΞΙΝΕΣ ΚΑΙ ΦΟΥΡΑΝΙΑ Οι διοξίνες και τα φουράνια είναι χημικά απόβλητα που παράγονται κατά τις βιομηχανικές διεργασίες που εμπεριέχουν χλώριο, όπως συμβαίνει με την παραγωγή του PVC. Οι διοξίνες και τα φουράνια είναι εξαιρετικά τοξικές και βιοσωρευτικές ουσίες Αυτό έχει επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα, μολύνοντας το σύνολο της τροφικής αλυσίδας Κατά τους τελευταίους τέσσερις αιώνες η συγκέντρωση διοξινών και φουρανίων σε κατακάθια βυθού της Βαλτικής και σε δύο λίμνες της Γερμανίας αυξήθηκε από μηδέν έως σχεδόν 100 % χημικές αναλύσεις που διενεργήθηκαν σε δελφίνια στο βόρειο Ειρηνικό Ωκεανό αποκάλυψαν συγκεντρώσεις διοξινών και φουρανίων 13 έως και 37 εκατομμύρια φορές υψηλότερες από τις συγκεντρώσεις νερού
ΠΤΗΤΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ (VOC s) Κοινές πτητικές οργανικές ενώσεις είναι η φορμαλδεΰδη, η ακεταλδεΰδη, το τολουόλιο, και το βενζόλιο Μερικά από τα VOC s είναι καρκινογόνα για τα ζώα ή τον άνθρωπο και έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν ηπατοτοξικές, νεφροτοξικές, καρδιακές και αναπνευστικές βλάβες Κυριότερες πηγές πτητικών οργανικών ενώσεων θεωρούνται οι βαφές, τα βερνίκια Τα χαρακτηριστικά εκποµπής από τις παραπάνω πηγές εξαρτώνται άµεσα από παραµέτρους όπως η θερµοκρασία, η σχετική υγρασία και ο ρυθµός και χρόνος εξαερισµού < 0,20 mg/m3 : δεν αναµένονται ενοχλήσεις 0,2-3,0 mg/m3 : πιθανή εµφάνιση ενόχλησης 3,0-25,0 mg/m3 : πιθανότητα εµφάνισης πονοκεφάλων > 25,0 mg/m3 : νευροτοξικές βλάβες
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΜΠΟΤΙΣΜΟΥ ΞΥΛΕΙΑΣ Παρά το γεγονός ότι το ξύλο είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα για αειφορία στα κτίρια, έχει χαμηλή αντίσταση στη βιολογική αποικοδόμηση (προσβολή από μύκητες και έντομα) Μέχρι πολύ πρόσφατα, συντήρηση ξύλου θα σήμαινε χρήση μέσων εμποτισμού (εντομοκτόνα ή μυκητοκτόνα), όπως κρεόζωτο ή άλλα με βάση αλάτι εμποτισμού τον χαλκό, το χρώμιο και το αρσενικό (CCA). Τα άλατα αυτά είναι εξαιρετικά τοξικά επίσης βιοαθροιστικά. Από την 1η Ιανουαρίου 2004, η US EPA απαγόρευσε τη χρήση του CCA για τη συντήρηση του ξύλου Όσον αφορά το κρεόζωτο, περιέχει πιθανούς καρκινικούς παράγοντες. Με τη ντιρεκτίβα 2001/90/EC, άρχισε η διαδικασία απαγόρευσης της χρήσης του κρεοζώτου στην κατεργασία του ξύλου. Ειδική μέριμνα θα πρέπει να ληφθεί για όλα τα επεξεργασμένα με κρεόζωτο προϊόντα ξύλου, που στο εγγύς μέλλον θα καταστούν απόβλητα κατασκευών και κατεδαφίσεων
ΑΝΑΘΥΜΙΑΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΥΡΚΑΓΙΑ Μια ξεχωριστή περίπτωση τοξικότητας δομικών υλικών σχετίζεται με υλικά που απελευθερώνουν τοξικές αναθυμιάσεις κατά τη διάρκεια μιας πυρκαγιάς. Μελέτες δείχνουν ότι η πλειοψηφία των θανάτων κατά τη διάρκεια των πυρκαγιών οφείλονται σε εισπνοές τοξικών αναθυμιάσεων, και ότι οι θάνατοι από αυτή την αιτία, παρουσιάζουν αύξηση από το 1980, γεγονός που μάλλον οφείλεται στο γεγονός ότι η ποσότητα των εύφλεκτων υλικών στο εσωτερικό των νοικοκυριών έχει αυξηθεί κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες Η μελέτη της τοξικότητας πολλών υλικών μόνωσης κατά τη διάρκεια μιας πυρκαγιάς κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι αφροί πολυαιθυλενίου και πολυουρεθάνης έχουν δείκτη τοξικότητας (TI) άνω του 10, που σημαίνει πολύ υψηλή τοξικότητα. Ο δείκτης τοξικότητας (ΤΙ) λαμβάνεται από τις εκπομπές δεκατεσσάρων διαφορετικών αερίων καυσίμων για σχηματισμό θανατηφόρας συγκέντρωσης μετά από 30 λεπτά έκθεσης. Συνιστάται οι αφροί πολυαιθυλενίου και πολυουρεθάνης να χρησιμοποιούνται μόνο εάν καλύπτονται από μη εύφλεκτα υλικά.
ΑΜΙΑΝΤΟΣ Ο αμίαντος περιλαμβάνει αρκετές ίνες ορυκτών με μήκος 5mm και διάμετρο 3mm, όπως είναι ο χρυσοτίλης, ο κροκιδόλιθος, ο αμοσίτης, ο ανθοφυλλίτης, ο τρεμολίτης και ο ακτινολίτης. Μετά το 1960, τεκμηριώθηκε επιστημονικά η σχέση μεταξύ της έκθεσης στον αμίαντο και αρκετών ασθενειών. όλες οι ορυκτές ίνες προκαλούν αμιάντωση (βλάβη του πνεύμονα που οφείλεται στο σχηματισμό οξέος σε μια προσπάθεια του σώματος να διαλύσει τις ίνες αμιάντου) ή καρκίνο του πνεύμονα ή άλλους τύπους καρκίνου Σήμερα τους μεγαλύτερους κινδύνους αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι στην αφαίρεση του αμιάντου και οι εργαζόμενοι που συναντούν τυχαία αμίαντο, κυρίως κατά τη συντήρηση και ανακαίνιση κτιρίων, πλοίων και τρένων υλικά που περιέχουν αμιαντοτσιμέντο έχουν χαμηλό κίνδυνο τοξικότητας, αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι το τσιμέντο χάνει την ικανότητα δέσμευσης του αμιάντου στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής διάβρωσης
ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΑ ΥΛΙΚΑ Σε γενικές γραμμές, τα οικοδομικά υλικά δεν παρουσιάζουν ανησυχητικά επίπεδα ραδιενέργειας δεν μπορεί να ειπωθεί το ίδιο για κάποια βιομηχανικά υποπροϊόντα που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή σκυροδέματος όπως φωσφογύψος, σκωρίες υψικαμίνων και ιπτάμενες τέφρες Τυπική ενεργός συγκέντρωση (Bq/kg) Maximum ενεργός συγκέντρωση (Bq/kg) Υλικό 226 Ra 232 Th 40 K 226 Ra 232 Th 40 K Δομικά Υλικά Σκυρόδεμα 40 30 400 240 190 1600 Ελαφρομπετόν 60 40 430 2600 190 1600 Κεραμικά τούβλα 50 50 670 200 200 2000 Τσιμεντόλιθοι 10 10 330 25 30 700 Φυσικοί λίθοι 60 60 640 500 310 4000 Φυσική γύψος 10 10 80 70 100 200 Βιομηχανικά παραπροϊόντα Φωσφογύψος 390 20 60 1100 160 300 Σκωρία υψικαμίνου 270 70 240 2100 340 1000 Ιπτάμενη τέφρα 180 100 650 1100 300 1500
ΦΩΣΦΟΓΥΨΟΣ Ο φωσφογύψος περιέχει βαρέα μέταλλα και ραδιενεργά στοιχεία, όπως: ράδιο (226Ra), μόλυβδο (210Pb) και ουράνιο (238U, 234U) που προέρχονται από φωσφορικά πετρώματα Η χρήση φωσφογύψου με ένα επίπεδο συγκέντρωσης στα 370 Bq/kg (1Bq αντιστοιχεί σε 1 πυρηνική διάσπαση ανά δευτερόλεπτο) έχει απαγορευθεί από το 1992 Για την Euratom (1996) το όριο είναι τα 500 Bq/kg Δεδομένου ότι διαφορετικά φωσφορικά πετρώματα έχουν διαφορετικά επίπεδα ραδιενέργειας, δεν μπορεί όλη η φωσφογύψος να θεωρηθεί ραδιενεργός
ΡΑΔΟΝΙΟ ραδιενεργό αέριο που μπορεί να βρεθεί σε ορισμένους τύπους του φωσφογύψου και μπορεί να είναι τοξικό σε αέρα σε εσωτερικούς χώρους με χαμηλά ποσοστά εξαερισμού Στις περισσότερες περιπτώσεις, το ραδόνιο προέρχεται από το έδαφος σε γρανιτώδεις περιοχές, αλλά η πηγή μπορεί να είναι και από πατώματα από γρανίτη που ρυπαίνουν έτσι τον αέρα στους εσωτερικούς χώρους 33 διαφορετικά είδη γρανιτών αναλύθηκαν και αναφέρεται ότι μόνο δύο από αυτούς είχαν ποσοστά εκπνοής άνω των 200 Bq/m2d Μελετήθηκε επίσης η κοινή επιρροή του ρυθμού εξαερισμού του εσωτερικού χώρου και τα ποσοστά εκπνοής από γρανίτες που χρησιμοποιούνται ως υλικά δαπέδου, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι το υψηλότερο ποσοστό εκπνοής του γρανίτη που χρησιμοποιείται ως υλικό δαπέδου σε ένα χώρο με χαμηλό ποσοστό εξαερισμού, συνέβαλαν μόνο κατά 18 Bq/m3 στη συνολική συγκέντρωση
ΑΛΛΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ Στη Σουηδία 300.000 οικιστικά κτίρια κατασκευάστηκαν με σκυρόδεμα από αδρανή υλικά που αντλήθηκαν από ένα ορυχείο ουρανίου (στυπτηρία σχιστόλιθου). Πρόσφατες μελέτες αποκάλυψαν ότι τα βρέφη και τα παιδιά ήταν περισσότερο επιρρεπή στην ανάπτυξη των ασθενειών που σχετίζονται με λευχαιμία Η ανεξέλεγκτη αποβολή ραδιενεργών υλικών ή/και αποβλήτων δημιουργεί τα τελευταία χρόνια προβλήματα στις βιομηχανίες χάλυβα και ιδιαίτερα στις χαλυβουργίες ανακύκλωσης παλαιοσιδήρου. Η πιθανότητα ύπαρξης ραδιενεργών υλικών στον παλαιοσίδηρο ενδέχεται να έχει ως επακόλουθο την παρουσία ραδιενέργειας σε προϊόντα και παραπροϊόντα της βιομηχανίας
ΕΛΛΑΔΑ Στην Ελλάδα έχει καταγραφεί εντοπισμός ραδιενεργού υλικού. Η χώρα μας εισάγει μεγάλες ποσότητες προϊόντων χάλυβα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τους χάλυβες οπλισμού σκυροδέματος, στους οποίους οι εισαγωγές καλύπτουν το 35% περίπου της εγχώριας ζήτησης. Αυτοί οι χάλυβες προέρχονται σε μικρό ποσοστό από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε μεγαλύτερο ποσοστό από άλλες χώρες Η αυξανόμενη αποβολή ραδιενεργών υλικών στον παλαιοσίδηρο ανάγει το θέμα της ραδιενέργειας του χάλυβα σε ένα από τα σοβαρότερα μελλοντικά προβλήματα της χαλυβουργικής βιομηχανίας, του ελέγχου του οπλισμού του σκυροδέματος και άλλων μεταλλικών στοιχείων των κατασκευών
ΜΟΛΥΒΔΟΣ ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΣΕΩΝ ο μόλυβδος των υδραυλικών εγκαταστάσεων είναι υπεύθυνος για προβλήματα υγείας, διότι ένα λεπτό στρώμα διαβρωμένου υλικού σχηματίζεται στην επιφάνεια του σωλήνα που τελικά αποπλύνεται, μολύνοντας το νερό η μόλυνση είναι ιδιαίτερα τοξική για τα βρέφη και τα παιδιά, προκαλώντας προβλήματα συμπεριφοράς και πνευματική υστέρηση Περιεκτικότητα μολύβδου στο αίμα άνω των 10 mg/dl θεωρείται ως το κατώτατο όριο για τη δηλητηρίαση από μόλυβδο, που σχετίζεται με καρδιαγγειακές νόσους και τον καρκίνο επίπεδα μολύβδου στο αίμα άνω των 8 mg/dl ευθύνονται για την αυξημένη θνησιμότητα από στεφανιαία νόσο επίπεδα μολύβδου στο αίμα άνω των 2mg/dl σχετίζεται με θανάτους από εμφράγματα του μυοκαρδίου και εγκεφαλικά επεισόδια
ΜΟΛΥΒΔΟΣ ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΣΕΩΝ Στη δεκαετία του 1970, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) δέχονταν τα 300 mg/l ως το κατώτατο όριο για τον μόλυβδο στο πόσιμο νερό Από τότε, η τιμή αυτή έχει μειώθηκε σημαντικά, καθώς οι τοξικοί κίνδυνοι από τον μόλυβδο των υδραυλικών εγκαταστάσεων έγιναν σαφείς η σχετική οδηγία (98/83/ΕΚ), καθυστέρησε 15 έτη την εφαρμογή του ορίου περιεκτικότητας σε μόλυβδο στα 10 mg/l η περίοδος καθυστέρησης σχετίζεται με το κόστος αντικατάστασης των σωλήνων εάν το όριο περιεκτικότητας σε μόλυβδο 10 mg/l ετίθετο αμέσως σε εφαρμογή Για την Ευρώπη η εκτίμηση για τις σωληνώσεις που έχρηζαν αντικατάστασης άγγιζε τα 50 εκατομμύρια μέτρα Το κόστος αντικατάστασης, αν εφαρμόζονταν τότε ήταν σχεδόν 34.000 εκατομμύρια ευρώ Πιο πρόσφατες εκτιμήσεις αναφέρονται σε 200.000 εκατομμύρια ευρώ
ΜΟΛΥΒΔΟΣ ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΣΕΩΝ Όριο για το μόλυβδο στο πόσιμο νερό Κανονισμός Έτος (mg/l) Π.Ο.Υ. 1970 300 Οδηγία 1980 50 (80/778/CEE) Οδηγία Από 25 Δεκ. 2003 25 (98/83/CE) έως 25 Δεκ. 2013 Μετά την 25 Δεκ. 2013 10