ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΑΞΗ Α «ΚΛΙΜΑ ΚΑΙΡΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΟ ΚΛΙΜΑ ΕΝΟΣ ΤΟΠΟΥ» ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ:ΚΑΤΣΑΔΗΜΑ ΓΕΩΡΓΙΑ ΠΕ15 2014-15

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΑΞΗ Α «ΚΛΙΜΑ ΚΑΙΡΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΟ ΚΛΙΜΑ ΕΝΟΣ ΤΟΠΟΥ» ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ:ΚΑΤΣΑΔΗΜΑ ΓΕΩΡΓΙΑ ΠΕ15 2014-15

Χρόνος διάρκεια: 4 διδακτικές ώρες. Τάξη: Α Γυμνασίου Γνωστικό αντικείμενο: Κλίμα, καιρός - κλίμα και γεωγραφική θέση - παρατήρηση καιρού. Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών: 1. Να έχουν ήδη διδαχτεί τις γεωγραφικές συντεταγμένες. 2. Να γνωρίζουν τη σύνθεση της ατμόσφαιρας. 3. Να μπορούν να διαβάζουν και να χρησιμοποιούν χάρτες 4. Να γνωρίζουν να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο. Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο: Να αναζητούν κλιματικά στοιχεία διαφόρων περιοχών της Ευρώπης. Να καταγράφουν καιρικά δεδομένα και να τα συσχετίζουν με τους παράγοντες που επηρεάζουν τον καιρό, καθώς και με τις καιρικές προβλέψεις. Να διακρίνουν τη διαφορά μεταξύ κλίματος και καιρού. Να παραθέτουν δεδομένα από τους χάρτες. Να συνδέουν έννοιες και διαδικασίες όπως κλίμα - περιβάλλον - άνθρωπος. Να χρησιμοποιούν την κατάλληλη επιστημονική ορολογία για να περιγράψουν το κλίμα και τον καιρό μιας περιοχής. Να αντιληφθούν πώς η αλόγιστη διαχείριση του πλανήτη και των φυσικών πόρων μπορεί να οδηγήσουν σε κλιματικές αλλαγές επιζήμιες για τη ζωή πάνω στον πλανήτη, αλλά και την επιβίωση του ίδιου του πλανήτη! Στόχοι ως προς τη χρήση νέων τεχνολογιών: Να αναπτύξουν δεξιότητες στη χρήση των λογισμικών google earth, c-map & hot potatoes. Να χρησιμοποιήσουν το διαδίκτυο ως μια εναλλακτική πηγή πληροφοριών και γνώσεων. Να αναπτύξουν δεξιότητες για τη συλλογή, κατανόηση και διαχείριση πληροφοριών (δεξιότητες οθόνης). Στόχοι ως προς τη μαθησιακή διαδικασία: να αναπτύξουν την ικανότητα να ακούνε,να εκφράζονται να επιχειρηματολογούν και να συνεργάζονται με τον συνομιλητή τους στην ομάδα εργασίας να εμπλουτιστεί η διαδικασία μάθησης με εικόνα και ήχο να δημιουργηθούν θετικά συναισθήματα για το αντικείμενο διδασκαλίας Επίπεδο εφαρμογής Το συγκεκριμένο σενάριο είναι σχεδιασμένο για τη μελέτη του καιρού, του κλίματος και των παραγόντων που το επηρεάζουν (Α Γυμνασίου). Απαραίτητα μέσα 1. Υπολογιστής εφοδιασμένος με τα προγράμματα του MS Office (Word, PowerPoint), Explorer, Acrobat, σύνδεση με το διαδίκτυο, τα λογισμικά google earth (για δορυφορικές εικόνες από μετεωρολογικούς δορυφόρους), hot potatoes & c-map. 2. Διδακτικό υλικό που αντλείται μέσα από το διαδίκτυο (προσομοιώσεις, βίντεο) 3. Επίσης θα χρησιμοποιηθεί η ιστοσελίδα της Ε.Μ.Υ.

http://www.hnms.gr/hnms/greek/forecast/forecast_region_html και του ΕΛΚΕΘΕ http://poseidon.hcmr.gr/weather_forecast_gr.php?area_id=eur για την απόκτηση των καιρικών και κλιματολογικών δεδομένων και πληροφοριών για Ελλάδα και Ευρώπη, καθώς και το Διαδραστικό Σχολικό βιβλίο, εμπλουτισμένο με html http://ebooks.edu.gr/2013/ Τεκμηρίωση λογισμικού: Google earth: Είναι μια εφαρμογή που μας παρέχει δορυφορικές εικόνες μεγάλης ευκρίνειας. Οι φωτογραφίες μπορεί να είναι επίπεδες ή με υψομετρική λεπτομέρεια και πάνω τους υπάρχουν σημειωμένα σημεία ενδιαφέροντος (συντεταγμένες, υψόμετρο σημείων, τοπικές γεωγραφικές συνθήκες) και μπορούν να συνδυαστούν με χάρτες. Προσομοιώσεις: είναι ένας τρόπος μάθησης, μελέτης και κατανόησης μέσω του πειραματισμού πάνω σε ένα πραγματικό σύστημα ( καιρικών δεδομένων του πλανήτη) χωρίς οι μαθητές να έχουν άμεση επαφή μαζί του. Βίντεο: Από την πλευρά της ανάλυσης της πληροφορίας, το βίντεο βοηθά στη μελέτη ενός γεγονότος πολλές φορές και στην ανάλυση λεπτομερειών σε βάθος. Power point: Πρόκειται για ένα πολύ ισχυρό πρόγραμμα διαφανειών στις οποίες, με την ενσωμάτωση κειμένων, εικόνων, βίντεο, ήχων και προσομοιώσεων, μπορεί να δημιουργηθεί μια εντυπωσιακή παρουσίαση που θα κάνει πιο ελκυστική τη διαδικασία διδασκαλίας και μάθησης. C map: Πρόκειται για µια τεχνική που εκθέτει τις έννοιες και τους ισχυρισµούς που κρύβονται µέσα στη γνωστική δοµή κάθε μαθητή και παρουσιάζει τις αλλαγές που εµφανίζονται σε αυτήν, διευκρινίζει τις παρερµηνείες, καθώς και την επιφανειακή ερµηνεία στη διαδικασία διδασκαλίας και εκµάθησης. Στο συγκεκριμένο σενάριο θα χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση των μαθητών όσον αφορά τις κατηγορίες κλιμάτων του πλανήτη. Hot potatoes: Ένα λογισμικό κατάλληλο στην καλλιέργεια της κρίσης του μαθητή και τη σφαιρική σκέψη, αφού καλείται από το ολικό να μεταβεί στο μερικό, καθώς και στην αξιολόγηση των όσων έχει διδαχθεί ήδη. Οργάνωση τάξης υλικοτεχνική υποδομή: Οι μαθητές θα εργαστούν την πρώτη και την τέταρτη διδακτική ώρα σε αίθουσα με διαδραστικό πίνακα και laptop και τις άλλες δυο στο εργαστήριο πληροφορικής. Θα καθίσουν σε ομάδες. Οι ομάδες θα συσταθούν βάσει της ανομοιογένειας των μαθητών. Σε κάθε υπολογιστή θα είναι ήδη εγκαταστημένα τα προαναφερθέντα λογισμικά και θα υπάρχει σύνδεση με το διαδίκτυο. Κάθε ομάδα θα δουλεύει χωριστά και στο τέλος θα αναφέρει τα αποτελέσματα των εργασιών και πειραματισμού στην ολομέλεια. Σε κάθε ομάδα θα γίνει καταμερισμός εργασιών (π.χ. συλλογή καιρικών δεδομένων συγκεκριμένης πόλης της Ευρώπης). Περιγραφή Εφαρμογή σεναρίου με λεπτομέρειες 1 η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ: Power point c map Χώρος: Αίθουσα με διαδραστικό πίνακα και laptop ΘΕΜΑ: «Κλίμα καιρός» Χρονοδιάγραμμα: Ερωτηματολόγιο: 10 Power point: 20 C-MAP: 5 Συζήτηση: 10 Στην αρχή δίνεται ένα ερωτηματολόγιο αφόρμησης και αξιολόγησης της προϋπάρχουσας γνώσης( το οποίο είναι και σε υπερσύνδεση στην αρχική σελίδα του power point). Αφού συμπληρωθεί από τους μαθητές, συνεχίζεται η παρουσίαση του power point, στο οποίο χρησιμοποιούνται 2 προσoμοιώσεις seilias, προσομοίωση από e- γεωγραφία και 5 βίντεο.

Στο power point παρουσιάζονται: i. Στην πρώτη διαφάνεια υπάρχει ενσωματωμένο ερωτηματολόγιο αφόρμησης και προϋπάρχουσας γνώσης. ii. Στη δεύτερη διαφάνεια υπάρχει σε υπερσύνδεση το βίντεο «Το κλίμα της γης και το φαινόμενο του θερμοκηπίου», https://www.youtube.com/watch?v=0k6dx K7T_B4 όπου περιγράφεται πώς τα αέρια του θερμοκηπίου συμβάλλουν στη θέρμανση και την επιβίωση στον πλανήτη. iii. 3 η και 4 η διαφάνεια: Ορισμοί κλίματος και καιρού, καθώς και βίντεο με τίτλο «Τι είναι το κλίμα;» https://www.youtube.com/watch?v=ebq9fnnsdng όπου παρουσιάζονται οι διαφορές μεταξύ τους και οι κλιματικές ζώνες του πλανήτη. iv. 5 η διαφάνεια: Προσομοίωση από το site της e- γεωγραφίας «Πίνδος» (με ενσωμάτωση του URL της προσομοίωσης: http://geogr.eduportal.gr/maps/pindos.htm με θέμα το πώς μια οροσειρά επηρεάζει το κλίμα μιας περιοχής. v. 6 η διαφάνεια: Βίντεο με τίτλο «Το κλίμα της Ευρώπης» https://www.youtube.com/watch?v=f83rg99sufk όπου παρουσιάζονται οι παράγοντες που επηρεάζουν το κλίμα μιας περιοχής, το ποιοι από αυτούς και πώς επηρεάζουν το κλίμα της Ευρώπης, καθώς και οι τύποι κλίματος (ακολουθεί και διαφάνεια 7 η -με τους παράγοντες ως μια μορφή επανάληψης). vi. 8 η διαφάνεια: Διαφάνεια με τους τύπους κλιμάτων αρχικά και ακολούθως με τα χαρακτηριστικά τους, σταδιακά, για να δίνεται ο χρόνος στα παιδιά να αναφέρουν, αφού σκεφτούν, σε ποιο τύπο κλίματος ταιριάζει η κάθε περιγραφή. Στην ίδια διαφάνεια είναι σε υπερσύνδεση ενσωματωμένα 2 c- map.

Στο ένα οι μαθητές καλούνται με τη βοήθεια της περιγραφής και των εικόνων να δώσουν τον αντίστοιχο τύπο κλίματος και στο δεύτερο να βάλουν τις συνδέσεις μεταξύ περιγραφής και ονόματος κλίματος. Για να γίνει αυτό γίνεται άνοιγμα του προγράμματος c-map και άμεση παρέμβαση των μαθητών στον διαδραστικό πίνακα. vii. 9 η 10 η διαφάνεια: Ακολουθούν δυο προσομοιώσεις seilias (climate.swf blastisis.swf), όπου τα παιδιά θα «παίξουν» με τον κλιματικό χάρτη και τις ζώνες βλάστησης, όσων αφορά το κλίμα! 1. file:///c:/users/katerina/desktop/%cf%83%ce%b5%ce%bd%ce%b1 %CF%81%CE%B9%CE%BF%20%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CF%81 %CE%BF%CF%82%20%CE%BA%CE%BB%CE%B9%CE%BC%CE%B1 %20%CE%93%CE%99%CE%91%20%CE%91%CE%9D%CE%95%CE %92%CE%91%CE%A3%CE%9C%CE%91%20%CE%91%20%CF%84% CE%B1%CE%BE%CE%B7%CF%82/POWER%20POINT%20WEATHER% 20SENARIO/climate.swf 2. file:///c:/users/katerina/desktop/%cf%83%ce%b5%ce%bd%ce%b1 %CF%81%CE%B9%CE%BF%20%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CF%81 %CE%BF%CF%82%20%CE%BA%CE%BB%CE%B9%CE%BC%CE%B1 %20%CE%93%CE%99%CE%91%20%CE%91%CE%9D%CE%95%CE %92%CE%91%CE%A3%CE%9C%CE%91%20%CE%91%20%CF%84% CE%B1%CE%BE%CE%B7%CF%82/POWER%20POINT%20WEATHER% 20SENARIO/blastisi2.swf viii. 11 η διαφάνεια: Τέλος, παρουσιάζονται 2 βίντεο με θέμα «Η ανθρώπινη δραστηριότητα και το κλίμα της γης» https://www.youtube.com/watch?v=3x8znivlcd0 και «Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής» https://www.youtube.com/watch?v=0tqqjt6nxlw όπου θίγεται το πρόβλημα της αύξησης των αερίων του θερμοκηπίου και της θερμοκρασίας της γης σε σχέση με την ανθρώπινη δραστηριότητα. Έτσι, η παρουσίαση «επιστρέφει» εκεί από όπου ξεκίνησε (Φαινόμενο Θερμοκηπίου) για να αντιληφθούν οι μαθητές πώς ο άνθρωπος με την αλόγιστη διαχείριση του πλανήτη και των φυσικών πόρων μπορεί να αντιστρέψει τα πράγματα και κάτι στο οποίο οφείλεται η ίδια η ζωή, να το μετατρέψει σε επικίνδυνο για αυτή! Ακολουθεί συζήτηση στην ολομέλεια, όπου παρουσιάζονται οι απαντήσεις του αρχικού ερωτηματολογίου, για να εντοπιστεί η αρχική απόκλιση γνώσεων και τυχόν παρερμηνείες εννοιών. Οι μαθητές καλούνται, ανά δύο, να εντοπίσουν τυχόν λανθασμένες απαντήσεις και να δώσουν άλλες βάσει της γνώσης που αποκόμισαν από την παρουσίαση. Ο κάθε μαθητής παρουσιάζει και κάνει τυχόν «διορθώσεις» στο ερωτηματολόγιο του άλλου μαθητή της δυάδας (με κόκκινο στυλό για να φαίνονται οι αποκλίσεις).

2 η και 3 η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ: Σύνδεση με http://www.hnms.gr/hnms/greek/index_html της ΕΜΥ και http://poseidon.hcmr.gr/weather_forecast_gr.php?area_id=eur του ΕΛΚΕΘΕ και με το Διαδραστικό Σχολικό Βιβλίο (http://ebooks.edu.gr/2013/) Google earth Φύλλο WORD Χώρος: Εργαστήριο πληροφορικής ΘΕΜΑ: «Συλλογή καιρικών και κλιματικών δεδομένων παράγοντες που επηρεάζουν το κλίμα μιας περιοχής/ πόλης» Χρονοδιάγραμμα: Χωρισμός σε ομάδες και καταμερισμός εργασιών : 10 1 η δραστηριότητα: 20 Συμπλήρωση πίνακα 1 και πίνακα 2: 10 (τέλος μιας διδακτικής ώρας) 2 η δραστηριότητα: 15 Συμπλήρωση πίνακα 3: 5 Φύλλο εργασίας 1: 10 Φύλλο εργασίας 2: 10 Φύλλο εργασίας 3: 5 (συμπεράσματα) Οι μαθητές κάθονται σε ομάδες σε κάθε υπολογιστή και συνδέονται με την ιστοσελίδα της ΕΜΥ. Στη συνέχεια λαμβάνουν καιρικά δεδομένα μιας ενδεικτικής ημέρας σχετικά με την μέση θερμοκρασία, την υγρασία, τους ανέμους και τη βροχόπτωση, για τις πόλεις: Αλεξανδρούπολη Αργοστόλι Ηράκλειο Κρήτης - Ιωάννινα Αθήνα Μόσχα Λισαβόνα - Βουδαπέστη και κάνουν καταγραφή τους σε φύλλο word. Επίσης συνδέονται με το Poseidon του ΕΛΚΕΘΕ και συλλέγουν δεδομένα σχετικά με τη χιονόπτωση, τη νεφοκάλυψη, το φορτίο σκόνης, τη θερμοκρασία και τη βροχόπτωση. Στη συνέχεια, ανοίγουν το google earth και συλλέγουν στοιχεία σχετικά με υψόμετρο, γεωγραφικό πλάτος, απόσταση από τη θάλασσα ωκεανό. Επίσης συνδέονται και με το Διαδραστικό Σχολικό βιβλίο (εμπλουτισμένο με html) για βοήθεια στην επεξεργασία δεδομένων και καθοδήγηση στη συμπλήρωση των φύλλων εργασίας. Οι μαθητές αξιολογούν τις προγνώσεις του καιρού με βάση την πραγματική κατάσταση που καταγράφεται στα δεδομένα των μετεωρολογικών δορυφόρων. Οι μαθητές μέσα από την όλη διαδικασία θα μάθουν να βρίσκουν, να χειρίζονται και να εμφανίζουν καιρικά και κλιματικά στοιχεία προκειμένου να αντιληφθούν την έννοια του καιρού και να είναι σε θέση να περιγράψουν το κλίμα περιοχών βασισμένοι σε επιστημονικές παρατηρήσεις. Σταδιακά θα γίνουν ικανοί να διατυπώνουν υποθέσεις σχετικά με άλλα θέματα (π.χ. ανθρωπογεωγραφίας) που συνδέονται με το κλίμα. 1 η Δραστηριότητα: i. Χωρίζουμε τα παιδιά σε έξι ομάδες. Πέντε ομάδες θα συνδεθούν με την ιστοσελίδα της ΕΜΥ.Τέσσερις από αυτές θα αναλάβουν μια πόλη από την πρώτη κατηγορία (Αλεξανδρούπολη Αργοστόλι Ηράκλειο Κρήτης - Ιωάννινα). Μια ομάδα θα αναλάβει τις πόλεις της δεύτερης κατηγορίας (Αθήνα - Μόσχα Λισαβόνα- Βουδαπέστη). Η έκτη ομάδα θα συνδεθεί με το ii. Poseidon του ΕΛΚΕΘΕ. Οι ομάδες που θα ασχοληθούν με τις τέσσερις ελληνικές πόλεις, κλικάρουν την επιλογή «Πρόγνωση καιρού» και κατόπιν «Επιλέξτε πόλη». Αφού η κάθε ομάδα επιλέξει πόλη, «ανεβαίνει» πίνακας καιρικών δεδομένων της ημέρας που διανύεται. Κάτω αριστερά από τον πίνακα αυτόν υπάρχει επιλογή «Κλιματολογία». Το κλικάρουμε. Οι νέοι πίνακες που παρουσιάζονται στην οθόνη μας περιέχουν δεδομένα

σχετικά με 1 ο και 2 ο εξάμηνο μέση θερμοκρασία μέση μηνιαία βροχόπτωση - μέση μηνιαία ένταση ανέμων. Καταγράφονται από την κάθε ομάδα τα δεδομένα της πόλης που έχουν αναλάβει για τους μήνες Ιανουάριο και Αύγουστο. Ένας μαθητής από κάθε ομάδα αναλαμβάνει να συμπληρώσει τον συγκεντρωτικό πίνακα 1 με τα στοιχεία και των άλλων ομάδων. Κατόπιν, (στο τέλος των δραστηριοτήτων) απαντούν στο 1 ο φύλλο εργασίας Α. ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΠΟΛΕΙΣ ΜΕΣΗ ΘΕΡΜ/ΣΙΑ ΜΕΣΗ ΜΗΝΙΑΙΑ ΒΡΟΧ/ΣΗ ΜΕΣΗ ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΝΤΑΣΗ ΑΝΕΜΩΝ ΙΑΝ/ΡΙΟΣ ΑΥΓ/ΣΤΟΣ ΙΑΝ/ΡΙΟΣ ΑΥΓ/ΣΤΟΣ ΙΑΝ/ΡΙΟΣ ΑΥΓ/ΣΤΟΣ ΑΛΕΞ/ΛΗ ΑΡΓΟΣΤΟΛΙ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΑ iii. Η ομάδα που ανέλαβε τις ευρωπαϊκές πόλεις (συμπεριλαμβανομένης και της Αθήνας), πηγαίνει στην αρχική σελίδα της ΕΜΥ και κλικάρει πάνω στον χάρτη της Ευρώπης. Αφού «ανοίξει» ο χάρτης, τα παιδιά συμπληρώνουν τον πίνακα 2 με τα δεδομένα: θερμοκρασία, ποσοστό υγρασίας και ένταση ανέμων (αναφέρεται κάτω αριστερά με νούμερα στο ίδιο χρώμα της γραμμής διεύθυνσης των ανέμων που υπάρχει σε κάθε πόλη στο χάρτη) στην χρονική στιγμή 9.00 UTC ή κοντινή αν δεν είναι δυνατόν (Συντονισμένη Παγκόσμια Ώρα). Ο χρόνος μέσα στην ημέρα επιλέγεται από τα βελάκια που υπάρχουν κάτω δεξιά στο χάρτη. Διευκρινίζεται στους μαθητές ότι οι ώρες προβλέψεων της ΕΜΥ έχουν απόκλιση -3h από την κανονική ώρα Ελλάδος. Κατόπιν, (στο τέλος των δραστηριοτήτων) απαντούν στο 1 ο φύλλο εργασίας Β. ΠΙΝΑΚΑΣ 2 ΠΟΛΕΙΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΥΓΡΑΣΙΑΣ ΑΘΗΝΑ ΜΟΣΧΑ ΛΙΣΑΒΟΝΑ ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗ ΕΝΤΑΣΗ ΑΝΕΜΩΝ iv. Η έκτη ομάδα συνδέεται με την ιστοσελίδα του ΕΛΚΕΘΕ, Poseidon. Δεξιά στην οθόνη υπάρχει επιλογή «πρόγνωση καιρού». Το κλικάρουμε και επιλέγουμε «Ευρώπη». Ανεβαίνει χάρτης της Ευρώπης με καιρικά δεδομένα. Πάνω αριστερά του χάρτη υπάρχει επιλογή «επιλέξτε παράμετρο». Πατάμε το βελάκι και επιλέγουμε διαδοχικά : «χιονόπτωση», «νεφοκάλυψη», «φορτίο σκόνης», «θερμοκρασία» και «βροχόπτωση». Πάνω δεξιά του χάρτη υπάρχει επιλογή για μέρα και ώρα. Επιλέγουμε 9.00 UTC, σήμερα (υπενθυμίζεται στους μαθητές ότι οι ώρες προβλέψεων της ΕΜΥ έχουν απόκλιση -3h από την κανονική ώρα Ελλάδος). Κρατούν σημειώσεις. Οι μαθητές στο τέλος των δραστηριοτήτων απαντούν το 1 ο φύλλο εργασίας Γ.

2 η Δραστηριότητα: i. Οι μαθητές κάθονται σε έναν υπολογιστή χωρισμένοι σε 8 ομάδες. ii. Ανοίγουν το λογισμικό Google Earth. iii. Η κάθε ομάδα πληκτρολογεί πάνω αριστερά στη μηχανή αναζήτησης μια πόλη την οποία έχει αναλάβει (Αλεξανδρούπολη Αργοστόλι Ηράκλειο Κρήτης Ιωάννινα - Αθήνα Μόσχα Λισαβόνα Βουδαπέστη) iv. Ο δορυφόρος «ταξιδεύει» πάνω στον πλανήτη και εστιάζει στο σημείο επιλογής. v. Βάζουμε σταθερό τον κέρσορα πάνω στο σημείο που υποδεικνύει την πόλη μας. Κάτω δεξιά παρατηρούμε τις συντεταγμένες και το υψόμετρο που μας δίνει ο δορυφόρος. Καταγράφουμε το γεωγραφικό πλάτος και το υψόμετρο. vi. Δεξιά της οθόνης υπάρχει ρυθμιστικό μεγέθυνσης και σμίκρυνσης, καθώς και ρυθμιστικό προσανατολισμού βόρεια, νότια, ανατολικά ή δυτικά. Με το σύμβολο ( ) του ρυθμιστικού «απομακρυνόμαστε» μέχρι να εμφανιστεί στην οθόνη μας το κοντινότερο σημείο της θάλασσας. Στην εργαλειοθήκη πάνω από το χάρτη υπάρχει σύμβολο «χάρακας». Το κλικάρουμε. Ανοίγει νέο παράθυρο επιλογών. Επιλέγουμε «διαδρομή» και εκεί που λέει μήκος επιλέγουμε «χιλιόμετρα». Αποθηκεύουμε. Πάμε με τον κέρσορα πάνω από το σημείο που υποδεικνύει την πόλη μας. Εμφανίζεται ένα τετράγωνο σύμβολο. Κάνουμε ένα κλικ πάνω στο σημείο της πόλης και ένα κλικ πάνω στο κοντινότερο σημείο ακτής. Στην οθόνη εμφανίζεται μια κίτρινη γραμμή που ενώνει τα δυο σημεία. Στο παράθυρο με την τελευταία μας επιλογή μπροστά από τη λέξη χλμ εμφανίζεται ένα νούμερο που είναι η απόσταση της πόλης μας από τη θάλασσα σε χλμ. vii. Καταγράφονται τα δεδομένα. viii. Ένας μαθητής από κάθε ομάδα αναλαμβάνει να συμπληρώσει τον συγκεντρωτικό πίνακα 3 με τα στοιχεία και των άλλων ομάδων. Οι μαθητές απαντούν το 2 ο φύλλο εργασίας. ΠΙΝΑΚΑΣ 3 ΠΟΛΕΙΣ ΥΨΟΜΕΤΡΟ ΓΕΩΓΡ. ΠΛΑΤΟΣ ΑΠΟΣΤ. ΑΠΟ ΘΑΛΑΣΣΑ ΑΘΗΝΑ ΑΡΓΟΣΤΟΛΙ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΑΛΕΞ/ΠΟΛΗ ΙΩΑΝΝΙΝΑ ΜΟΣΧΑ ΛΙΣΑΒΟΝΑ ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗ

Μοιράζονται στους μαθητές τα φύλλα εργασίας. Συνδέονται με το Διαδραστικό Σχολικό Βιβλίο (http://ebooks.edu.gr/2013/) εμπλουτισμένο με html. Απαντούν βάσει των δεδομένων που συγκέντρωσαν και με τη βοήθεια του Διαδραστικού βιβλίου : κλιματικός χάρτης html: http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/dsgym- A102/148/1058,3810/extras/maps/map_world_4/map_world4.html Παρουσιάζουν τις απαντήσεις τους (ανά ομάδα) στην ολομέλεια. Συμπεράσματα: Συμπληρώνουν τον τελικό πίνακα 4 (φύλλο εργασίας 3) 1 ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Α. Αλεξανδρούπολη Αργοστόλι Ηράκλειο Κρήτης - Ιωάννινα Απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις με βάση τα δεδομένα του πίνακα 1 και 3: 1. Ποιες δυο πόλεις έχουν το μεγαλύτερο ποσοστό μέσης βροχόπτωσης τον Ιανουάριο; Αιτιολογήστε με βάση τη γεωγραφική τους θέση. 2. Ποια πόλη έχει το μεγαλύτερο ποσοστό μέσης βροχόπτωσης τον Αύγουστο; Είναι ορεινή, παραθαλάσσια ή πεδινή πόλη; Σε ποιον από τους παράγοντες που επηρεάζουν το κλίμα οφείλεται αυτό; 3. Ποια πόλη έχει τις χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα και ποια τις υψηλότερες; Ποια από τις δυο βρίσκεται βορειότερα και ποια νοτιότερα; Ποια από τις δυο βρίσκεται κοντά ή σε απόσταση από τη θάλασσα; Τι συμπεραίνετε; 4. Δυνατότερους ανέμους παρατηρείτε στις πόλεις που βρίσκονται κοντά στη θάλασσα ή σε μεγάλη απόσταση από αυτή (και σε ποιες); Ποιον μήνα; Αιτιολογήστε. Β. Αθήνα Μόσχα Λισαβόνα Βουδαπέστη Απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις με βάση τα δεδομένα του πίνακα 2 και 3: 1. Ποια πόλη έχει τη μεγαλύτερη θερμοκρασία; Ποιες τοπικές γεωγραφικές συνθήκες (από αυτές που έχεις διδαχθεί) θεωρείς ότι την επηρεάζουν για αυτό; 2. Ποια πόλη έχει τη χαμηλότερη θερμοκρασία; Πώς επηρεάζει σε αυτό η γεωγραφική της θέση; 3. Ποια πόλη έχει το μεγαλύτερο ποσοστό υγρασίας και ποια το μικρότερο; Δώσε έναν λόγο για τον οποίο μπορεί να συμβαίνει αυτό. 4. Σε ποια πόλη παρατηρείτε την μικρότερη ένταση ανέμων; Βρίσκεται κοντά ή μακριά από τη θάλασσα; Γ. Απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις παρατηρώντας ταυτόχρονα τους χάρτες του Poseidon που έχετε επιλέξει: 1. Σε ποια σημεία της Ευρώπης παρατηρείτε το μεγαλύτερο ύψος χιονόπτωσης; Πού πιστεύετε ότι οφείλεται αυτό; Σε αυτά τα σημεία η ήπειρος είναι ορεινή ή πεδινή; 2. Η χαμηλότερη νέφωση (κοντύτερα στην επιφάνεια) παρατηρείται βόρεια (ΒΑ ή ΒΔ) ή νότια (ΝΑ ή ΝΔ) της ηπείρου; Αιτιολογήστε (από τους ψυχρούς ανέμους ποιας ηπείρου επηρεάζεται η Ευρώπη;). 3. Από ποια ήπειρο μετακινείται το μεγαλύτερο φορτίο σκόνης προς την Ευρώπη; Ποιες περιοχές της επηρεάζει και πώς; 4. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες παρατηρούνται βόρεια ή νότια της ηπείρου; Πού οφείλεται αυτό; 5. Τη μεγαλύτερη βροχόπτωση την έχουμε στο εσωτερικό της ηπείρου ή στις παραθαλάσσιες περιοχές; Αιτιολογήστε. 2 ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις με βάση τα δεδομένα του πίνακα 3: 1. Ποια πόλη έχει το μεγαλύτερο και ποια το μικρότερο γεωγραφικό πλάτος; 2. Ποια πόλη έχει το μεγαλύτερο και ποια το μικρότερο υψόμετρο; 3. Ποια πόλη βρίσκεται κοντινότερα στη βόρεια Ασία; 4. Ποια πόλη βρίσκεται κοντινότερα στη Σαχάρα;

5. Ποια πόλη βρίσκεται κοντινότερα στον κόλπο του Μεξικού; 6. Ποια πόλη βρίσκεται κοντινότερα στον Ατλαντικό Ωκεανό; 7. Ποια πόλη βρίσκεται πιο κοντά στη θάλασσα και ποια πιο μακριά; 3 ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Βασισμένοι στα στοιχεία που αναζητήσατε, ανακαλύψατε και καταγράψατε (c-map,πίνακες δεδομένων από δραστηριότητες), καθώς και σε όλα όσα παρακολουθήσατε στο αρχικό power point, συμπληρώστε τον παρακάτω πίνακα τσεκάροντας ό,τι θεωρείτε πως επηρεάζει τις καιρικές και κλιματικές συνθήκες κάθε πόλης: ΠΙΝΑΚΑΣ 4 ΠΟΛΕΙΣ ΑΘΗΝΑ ΑΡΓΟΣΤΟΛΙ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΑΛΕΞ/ΠΟΛΗ ΙΩΑΝΝΙΝΑ ΜΟΣΧΑ ΛΙΣΑΒΟΝΑ ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗ ΑΠΟΣΤ. ΑΠΟ ΙΣΗΜ/ΝΟ (μικρό Γ.Π.) ΑΠΟΣΤ. ΑΠΟ ΙΣΗΜ/ΝΟ (μεγάλο Γ.Π.) ΑΠΟΣΤ. ΑΠΟ ΘΑΛ/ΣΑ (κοντά) ΥΨΟ- ΜΕΤΡΟ ΔΥΤ. ΑΝΕΜ. ΩΚΕΑΝ. ΝΟΤ. ΑΝΕΜ. ΣΑΧΑΡ. ΒΟΡ. ΑΝΕΜ. ΑΣΙΑΣ ΡΕΥΜΑ ΚΟΛΠ. ΜΕΞΙΚ. 4 η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ: Hot potatoes Χώρος: Αίθουσα με διαδραστικό πίνακα και laptop ΘΕΜΑ: «Αξιολόγηση καμπύλης γνώσεων μαθητών» Χρονοδιάγραμμα: Δημιουργία ομάδων και παρουσίαση διαδικασίας : 5 Απάντηση ασκήσεων από τις ομάδες: 30 Αξιολόγηση συζήτηση : 10 Αφού συνδέσουμε το διαδραστικό με τον φορητό υπολογιστή, ανοίγουμε το φάκελο με τα html αρχεία Hot potatoes. Οι μαθητές χωρίζονται ανά δυο σε ομάδες και εναλλάξ σηκώνονται στον διαδραστικό και απαντούν στις ερωτήσεις που «παίζονται» στον πίνακα με τη μορφή html. Η κάθε ομάδα κρατά τα ποσοστά επιτυχίας της. Μέσα από τη διαδικασία αυτή οι μαθητές θα αναζητήσουν την καμπύλη κατανόησης και μάθησης (ή παρερμηνειών!) εννοιών σχετικά με τον καιρό και το κλίμα. Κατόπιν, γίνεται αξιολόγηση της όλης διαδικασίας (και των 4 διδακτικών ωρών του σεναρίου) με φύλλο αξιολόγησης που τους μοιράζεται. ΠΗΓΕΣ: ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΤΗΣ ΕΜΥ http://www.hnms.gr/hnms/greek/index_html www.climabiz.gr VIDEOS YOUTUBE http://users.sch.gr/salnk/downloads.htm ΣΑΛΟΝΙΚΙΔΗΣ downloads http://geogr.eduportal.gr/simulate.htm E-ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΥΛΗ ΠΑΙΔΕΙΑΣ http://www.seilias.gr seilias ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΣΧΑΡΙΔΗΣ http://poseidon.hcmr.gr/weather_forecast_gr.php?area_id=eur ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΕΛΚΕΘΕ Poseidon http://ebooks.edu.gr/2013/ Διαδραστικό σχολικό βιβλίο εμπλουτισμένο με html.