ιεθνής Σύµβαση CITES Ρανουνκουλίδες (RANUNCULACEAE). Α. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Η παρούσα καταχώρηση, όπως φαίνεται και από τον τίτλο της, αφορά στην οικογένεια των ρανουνκουλίδων (RANUNCULACEAE) και δεν αποσκοπεί στην εισαγωγή νέων δεδοµένων στο ισχύον θεσµικό πλαίσιο. Σκοπό έχει την παροχή θεµατικών οδηγιών προς τις υπηρεσίες που εµπλέκονται µε τον ένα ή τον άλλο τρόπο στην εφαρµογή της Σύµβασης και στην τήρηση των προβλεπόµενων από αυτήν διατάξεων ( ιαχειριστικές Αρχές CITES, λοιπές ασικές Υπηρεσίες, Τελωνειακές Αρχές κ.α.) και στοχεύει στην παροχή πληροφόρησης και εργαλείων που θα υποβοηθήσουν το έργο των ως άνω υπηρεσιών στην προσπάθεια άσκησης των καθηκόντων τους για την εφαρµογή των διατάξεων της Σύµβασης CITES. Β. Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΩΝ ΡΑΝΟΥΝΚΟΥΛΙ ΩΝ (RANUNCULACEAE): Η οικογένεια των ρανουνκουλίδων (Family: RANUNCULACEAE) περιλαµβάνεται στην τάξη RANUNCULALES (order) του φυτικού βασιλείου (PLANTAE = FLORA) και απαριθµεί, σύµφωνα µε τα στοιχεία του UNEP- WCMC, 1633 τάξα (είδη/ species, υποείδη/ subspecies, ποικιλίες/ varieties και µορφές/ forms) τα οποία κατανέµονται στα κάτωθι 46 γένη (GENERA). Βασίλειο/ Kingdom: ΦΥΤΑ/ PLANTAE Κλάση/ Class: MAGNOLIOPSIDA Τάξη/Order: RANUNCULALES Οικογένεια/ Family: ΡΑΝΟΥΝΚΟΥΛΙ ΕΣ/ RANUNCULACEAE 1 Aconitum 21 Dichocarpum 41 Pulsatilla 2 Actaea 22 Enemion 42 Ranunculus 3 Adonis 23 Eranthis 43 Semiaquilegia 4 Anemone 24 Ficaria 44 Shibateranthis 5 Aquilegia 25 Garidella 45 Thalictrum 6 Atragene 26 Halerpestes 46 Trollius 7 Barneoudia 27 Hamadryas 8 Batrachium 28 Helleborus 9 Beckwithia 29 Hepatica 10 Callianthemum 30 Hydrastis 11 Caltha 31 Isopyrum 12 Ceratocephala 32 Kingdonia 13 Ceratocephalus 33 Knowltonia 14 Cimicifuga 34 Laccopetalum 15 Clematis 35 Megaleranthis 16 Clematopsis 36 Miyakea 17 Consolida 37 Myosurus 18 Coptis 38 Nigella 19 Cyprianthe 39 Oreithales 20 Delphinium 40 Oxygraphis 1
Στην οικογένεια RANUNCULACEAE ανήκουν κυρίως ποώδη, πολυετή φυτά, µε φύλλα κατ εναλλαγή και σχισµένα. Τα άνθη στα περισσότερα φυτά είναι ακτινόµορφα µε ωραία έντονα χρώµατα, ερµαφρόδιτα µε πολλούς στήµονες και συνήθως πολλές απόκαρπες ωοθήκες. Κοινό γνώρισµα της οικογένειας είναι επίσης το φαινόµενο του µετασχηµατισµού των µερών του άνθους σε βράκτια και φύλλα (π.χ. Helleborus) ή σε στήµονες (Anemone hepatica). Είναι φυτά κυρίως των ψυχρών βόρειων και αρκτικών περιοχών, πολυετή (λίγα ετήσια), ποώδη και µερικά ξυλώδη (π.χ. Clematis vitalba). Στην οικογένεια RANUNCULACEAE υπάγονται και πολλά δηλητηριώδη ή φαρµακευτικά φυτά που περιέχουν αλκαλοειδή, γλυκοζίτες, σαπωνίνες και άλλες ουσίες που σε µεγάλες δόσεις είναι ισχυρά δηλητήρια, όπως τα: Helleborus cyclophyllus, Aconitum napellus, Ranunculus acer, Adonis vernalis. Γ.1 Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΩΝ ΡΑΝΟΥΝΚΟΥΛΙ ΩΝ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΑΣΗ CITES : Από τα πολυάριθµα είδη των γενών, ως εκτέθηκαν ανωτέρω, της οικογένειας RANUNCULACEAE, στα Παραρτήµατα της Σύµβασης CITES και στους Πίνακες των εφαρµοστικών αυτής Κανονισµών της Ε.Ε. περιλαµβάνονται µόνο δύο είδη: Ένα είδος του γένους Adonis και Ένα είδος του γένους Hydrastis. Όπως θα έχετε διαπιστώσει από το Παράρτηµα της Σύµβασης CITES και τα δύο αυτά είδη της οικογένειας Ranunculaceae που αποτελούν αντικείµενο της Σύµβασης, περιλαµβάνονται στο Παράρτηµα ΙΙ. Από το Παράρτηµα εξάλλου του Κανονισµού (ΕΚ) 338/1997 -όπως αυτό αντικαταστάθηκε στο σύνολό του από το παράρτηµα του Κανονισµού (ΕΕ) 1320/2014 το οποίο ισχύει σήµερα θα έχετε επίσης διαπιστώσει ότι και τα δύο αυτά είδη, που αποτελούν αντικείµενο του Κανονισµού, περιλαµβάνονται στον Πίνακα Β. Όπως γνωρίζετε και έχει αναφερθεί και στο παρελθόν, η χώρα µας εφαρµόζει, σ ότι αφορά τις δεσµεύσεις και υποχρεώσεις που αποδέχθηκε προσχωρώντας στη Σύµβαση CITES, τους σχετικούς -µε τη Σύµβαση- Κανονισµούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι επιβάλλουν αυστηρότερα µέτρα προστασίας και διακίνησης των ειδών CITES. Κατά συνέπεια, προκειµένου να διαπιστώσετε πως θα αντιµετωπίσετε µια περίπτωση που έχει να κάνει µε κάποιο συγκεκριµένο είδος Ρανουνκουλίδας, θα πρέπει πρώτιστα να ανατρέξετε στους Πίνακες του Παραρτήµατος του Κανονισµού 338/1997 όπως ισχύει κάθε φορά [στην παρούσα χρονική στιγµή στους πίνακες του Καν. (ΕΕ) 1320/2014] για να διαπιστώσετε εάν, και σε ποιόν Πίνακα το είδος αυτό έχει καταλογογραφηθεί. Σηµαντικό είναι να γίνει κατανοητό ότι υπάρχουν ορισµένες εξαιρέσεις για συγκεκριµένα µέρη ή τρόπους παραγωγής κ.λ.π από τα υπαγόµενα στο Παράρτηµα ΙΙ της Σύµβασης και στον Πίνακα Β του Κανονισµού της Ε.Ε. είδη, 2
για τα οποία δεν έχει εφαρµογή η Σύµβαση CITES και οι εφαρµοστικοί αυτής Κανονισµοί της Ε.Ε. Οι εξαιρέσεις αυτές προκύπτουν από τους αριθµούς και τα σύµβολα που έχουν τεθεί µετά την επιστηµονική ονοµασία των ειδών, η επεξήγηση των οποίων δίνεται στις Ερµηνευτικές Σηµειώσεις των σχετικών Παραρτηµάτων. Κατά συνέπεια: σύµφωνα µε την ένδειξη #2 του Κανονισµού της Ε.Ε. (που είναι ταυτόσηµη µε την ένδειξη #2 της Σύµβασης) : δεν υπόκεινται στις διατάξεις του Κανονισµού και της Σύµβασης CITES (αντιµετωπίζονται δηλαδή ως είδη µη cites Non cites): σπέρµατα και γύρη, και τελικά συσκευασµένα προϊόντα, έτοιµα για διάθεση στο λιανικό εµπόριο. σύµφωνα µε την ένδειξη #8 του Κανονισµού της Ε.Ε. (που είναι ταυτόσηµη µε την ένδειξη #8 της Σύµβασης) : δεν υπόκεινται στις διατάξεις του Κανονισµού και της Σύµβασης CITES (αντιµετωπίζονται δηλαδή ως είδη µη cites Non cites): Όλα τα υπέργεια µέρη και παράγωγά τους, καθώς αντικείµενο της CITES και του Κανονισµού αποτελούν µόνο τα υπόγεια µέρη (ήτοι ρίζες, ριζώµατα): ολόκληρα, τεµαχισµένα και κονιοποιηµένα. Στον Κατάλογο που ακολουθεί παρουσιάζονται ανακεφαλαιωτικά τα είδη των ρανουγκουλίδων (που αποτελούν αντικείµενο της Σύµβασης CITES), µε τις αντίστοιχες ενδείξεις σε ποιο Παράρτηµα της Σύµβασης και σε ποιο Πίνακα του Κανονισµού της Ε.Ε. υπάγεται το κάθε είδος: Ανώτερη ταξινοµική βαθµίδα (παρατίθεται για λόγους ταξινοµικούς µόνο) RANUNCULACEAE ΡΑΝΟΥΝΚΟΥΛΙ ΕΣ (RANUNCULACEAE) Επιστηµονική ονοµασία ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΥΜΒΑΣΗΣ CITES «για το διεθνές εµπόριο των ειδών της άγριας πανίδας και χλωρίδας που κινδυνεύουν να εξαφανισθούν» κυρωθείσης µε το Ν.2055/1992 (ΦΕΚ 105/τ.Α /30-06-1992) ΠΙΝΑΚΑΣ (Εφαρµοστικού της Σύµβασης CITES) ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (ΕΚ) 338/1997 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 9ης εκεµβρίου 1996 «για την προστασία των ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας µε τον έλεγχο του εµπορίου τους» (L 61/03-03-1997), όπως τροποποιήθηκε µε τον ΚΑΝ. (ΕΕ) 1320/2014 Κοινή ονοµασία Adonis vernalis II # 2 Β # 2 Άδωνις ο χειµερινός Hydrastis II # 8 Β # 8 Υδράστις η canadensis Καναδική 3
Υπενθυµίζεται ότι η εφαρµογή της Σύµβασης CITES και των σχετικών µε αυτήν Κανονισµών (ΕΚ και ΕΕ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει ανατεθεί στα αρµόδια διαχειριστικά όργανα CITES, τις δασικές και τελωνειακές αρχές του Κράτους [βλέπε και άρθρο 4 ΚΥΑ 285/τ.Β /13-02-2013)], που κατά την άσκηση των αρµοδιοτήτων τους οφείλουν να διασφαλίζουν την απαρέγκλιτη τήρηση των προβλεπόµενων από το ισχύον θεσµικό πλαίσιο διατάξεων, ακολουθώντας τις επιβεβληµένες κατά περίπτωση διαδικασίες. Γ.2 ΜΗ CITES ΕΙ Η ΡΑΝΟΥΝΚΟΥΛΙ ΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ (ΑΠΛΗ) Α ΕΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ, ΕΞΑΓΩΓΗΣ Κ.Λ.Π., σύµφωνα µε το άρθρο 8 285/τ.Β /13-02-2013): Όπως θα έχετε διαπιστώσει και από τον κατάλογο (µε τα µη CITES προστατευτέα είδη άγριας πανίδας και χλωρίδας) που συνοδεύει την αριθ. 127703/602/18-02-2013 διευκρινιστική εγκύκλιό µας, απόσπασµα του οποίου παρατίθεται παρακάτω, στο πεδίο εφαρµογής του άρθρου 8 της ΚΥΑ 285/τ.Β /13-02-2013), περιλαµβάνονται τα παρακάτω είδη ρανουνκουλίδων (για τα οποία απαιτείται «απλή άδεια» εισαγωγής, εξαγωγής κ.λ.π.): Κατά συνέπεια, για την ειγαγωγή, εξαγωγή κ.λ.π. οποιουδήποτε τύπου δείγµατος αυτών απαιτείται απλή άδεια της αρµόδιας διαχειριστικής αρχής CITES. Ο εκάστοτε ενδιαφερόµενος που υποβάλλει αίτηση για έκδοση τέτοιας άδειας, οφείλει να συνυποβάλλει αποδεικτικά έγγραφα της νόµιµης κατοχής των δειγµάτων, ανάλογα µε το κατά περίπτωση του είδους ρανουνκουλίδος ισχύον καθεστώς προστασίας. 4
Απόσπασµα από τον επισυναφθέντα στο αριθµ. 127703/602/18-02-2013 έγγραφο Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής, κατάλογο µε τα ΜΗ CITES ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΕΑ ΕΙ Η ΡΑΝΟΥΝΚΟΥΛΙ ΩΝ (Επισυναπτόµενο στην αριθµ. 127703/602/18-02-2013 εγκύκλιο Υ.Π.Ε.Κ.Α.) ΜΗ CITES ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΕΑ ΕΙ Η ΑΓΡΙΑΣ ΠΑΝΙ ΑΣ ΚΑΙ ΧΛΩΡΙ ΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΜΗ CITES περίπτωση δ1 ΜΗ CITES ΕΙ Η του περίπτωση δ2 Β 285) ΜΗ CITES περίπτωση δ3 ΜΗ CITES περίπτωση δ4 Β 285) ['Ητοι µη CITES είδη της Β 285) Β 285) [Ήτοι µη CITES είδη παραγράφου 2 του ['Ητοι µη CITES είδη ['Ητοι µη CITES είδη του Παραρτήµατος Ι άρθρου 1 αριθ. του Παραρτήµατος ΙV των Πινάκων Α και Β της Κ.Υ.Α. αριθ. Η.Π. της Κ.Υ.Α. αριθ. του Π.. 67/1981(Α 414985/29-11-1985 (Β 37338/1807/Ε/103/01-09- 33318/3028/11-12- 23) «Περί προστασίας 757) «Μέτρα 2010 (Β 1495) 1998 (Β 1289) της αυτοφυούς διαχείρισης της «Καθορισµός µέτρων και «Καθορισµός µέτρων Χλωρίδος και Άγριας άγριας διαδικασιών για τη και διαδικασιών για Πανίδος και πτηνοπανίδας», όπως διατήρηση της άγριας τη διατήρηση των καθορισµού αρχικά ορνιθοπανίδας και των φυσικών οικοτόπων διαδικασίας τροποποιήθηκε µε την οικοτόπων/ενδιαιτηµάτων (ενδιαιτηµάτων) συντονισµού και ΚΥΑ αριθ. 366599/16- της, σε συµµόρφωση µε καθώς και της άγριας Ελέγχου της Ερεύνης 12-1996 (Β 1188) και τις διατάξεις της Οδηγίας πανίδας και επ αυτών», όπως αργότερα µε την ΚΥΑ 79/409/ΕΟΚ, Περί χλωρίδας», όπως διορθώθηκε µε το αριθ. 294283/23-12- διατηρήσεως των άγριων τροποποιήθηκε µε την ΦΕΚ Α 43/1981 και 1997 (Β 68/1998) πτηνών, του ΚΥΑ αριθ. Η.Π. τροποποιήθηκε µε το «Μέτρα διαχείρισης Ευρωπαϊκού Συµβουλίου 14849/853/Ε103/04-04- Π..256/1987 (Α της άγριας της 2ας Απριλίου 1979, 2008 (Β 645) 114)] πτηνοπανίδας, σε όπως κωδικοποιήθηκε µε «Τροποποίηση των συµµόρφωση µε τις την οδηγία υπ αριθ. οδηγίες 94/24/ΕΚ του 2009/147/ΕΚ»] 33318/3028/1998 Συµβουλίου και 91/244/ΕΟΚ 97/49/ΕΚ της Επιτροπής», η οποία και κατήργησε την αµέσως προηγούµενη ΚΥΑ κοινών υπουργικών αποφάσεων (Β 1289) και υπ αριθ. 29459/1510/2005 κοινών υπουργικών αποφάσεων (Β 992), (αριθ. 366599/16-12- σε συµµόρφωση µε 1996)] διατάξεις της οδηγίας 2006/105 του Συµβουλίου της 20ης Νοεµβρίου 2006 της Ευρωπαϊκής Ένωσης»] ΧΛΩΡΙ Α (FLORA) ΜΗ CITES περίπτωση δ5 Β 285) ['Ητοι µη CITES είδη των Παραρτηµάτων Ι, ΙΙ και ΙΙΙ της Σύµβασης για τη διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος στην Ευρώπη (Σύµβαση της Βέρνης), που κυρώθηκε µε το Ν. 1335/83 (Α 32), όπως τα παραρτήµατα τροποποιήθηκαν από1.3.2002 και ισχύουν] ANGIOSPERMAE RANUNCULACEAE Aconitum corsicum (Aconitum napellus subsp. corsicum) Aconitum flerovii Aconitum firmum subsp. moravicum Aconitum lasiocarpum Adonis cyllenea Adonis distorta Anemone uralensis Aquilegia alpina Aquilegia amaliae Aquilegia bertolonii Aquilegia kitaibelii Aquilegia ottonis subsp. taygetea 5
Aquilegia pyrenaica subsp. cazorlensis (Aquilegia cazorlensis) Aquilegia vulgaris Clematis elisabethae-carolae Consolida samia Consolida tuntasiana Delphinium albiflorum Delphinium caseyi Delphinium hellenicum Delphinium hisrchfeldianum Garidella unquicularis Helleborus onientalis Myosurus heldreichii Nigella carpatha Nigella fumariifolia Nigella hustei Nigella icarica Nigella stricta Pulsatilla grandis (Pulsatilla vulgaris subsp. grandis) Pulsatilla patens Pulsatilla pratensis subsp. hungarica Pulsatilla slavica Pulsatilla subslavica Pulsatilla vulgaris subsp. gotlandica Ranunculus creticus Ranunculus cupreus Ranunculus ficarioldes Ranunculus fontanus Ranunculus kykkoensis Ranunculus lapponicus Ranunculus miliarakesii Ranunculus millii Ranunculus reuterianus Ranunculus rhodensis Ranunculus subhomophyllus Ranunculus thasius Ranunculus weyleri Thalicurum orientale Στην σύγχρονη εποχή της κοινωνίας της πληροφόρησης και του διαδικτύου, είναι πολύ εύκολο, ανατρέχοντας στους κατάλληλους δικτυακούς τόπους (http://www.google.com, http://www.cites.org, http://www.unep-wcmc.org), να συλλέξετε εικόνες και πληροφορίες για οποιοδήποτε είδος. 6