Ο ρόλος της μουσικής στο κινηματογράφο, σε σχέση με το ρόλο της μουσικής στα βιντεοπαιχνίδια. Μιχάλης Μπαρμπούνης

Ο ρόλος της μουσικής στο κινηματογράφο, σε σχέση με το ρόλο της μουσικής στα βιντεοπαιχνίδια. Μιχάλης Μπαρμπούνης 13-12198 BA/BSc Audio Production CMN4200 SAE Athens Επιβλέποντας Καθηγητής Αναστασία Καλογήρου 1-16/2/2017 Αριθμός λέξεων: 2630 1

Περιεχόμενα Εισαγωγή Κεφάλαιο πρώτο: Ο ρόλος της μουσικής στον κινηματογράφο (Σελ. 4) -Ιστορικά στοιχεία: μια μικρή αναδρομή -Τι εκφράζει η μουσική στο σινεμά (ρόλος) -Κινηματογράφος και μουσική βιομηχανία -Διάσημοι συνθέτες κινηματογραφικής μουσικής Κεφάλαιο δεύτερο: Ο ρόλος της μουσικής στα ηλεκτρονικά παιχνίδια (Σελ. 10) -Διαφορετικά είδη ήχων -Βιντεοπαιχνίδια και μουσική βιομηχανία -Συνθέτες μουσικής για βιντεοπαιχνίδια -Η βιομηχανία των μουσικών βιντεοπαιχνιδιών -Πώς η μουσική και ο ήχος επηρεάζει το κοινό των βιντεοπαιχνιδιών. Σύγκριση (Σελ. 15) Επίλογος (Σελ. 16) Βιβλιογραφία (Σελ. 17) Λίστα εικόνων Εικ.1 (Σελ 4) Εικ.2 (Σελ. 13) Εικ.3 (Σελ. 14) Εικ.4 (Σελ. 14) Εικ.5 (Σελ. 14) 2

Εισαγωγή Η μουσική αποτελεί δυναμικό και εν εξελίξει παράγοντα της δημιουργικής βιομηχανίας τόσο στον κινηματογράφο όσο και στα βιντεοπαιχνίδια. Με σαφώς μεγαλύτερη ιστορία στην έβδομη τέχνη που ξεκίνησε στις αρχές του προηγούμενου αιώνα και με πολύ λιγότερη ιστορία στα βιντεοπαιχνίδια που έκαναν την εμφάνιση τους την δεκαετία του 1970, η μουσική κάνει τόσο τη μία τέχνη όσο και την άλλη πιο φιλικές και πιο προσιτές στο ευρύ κοινό. Μεγάλα είναι τα ποσά που επενδύονται και στα δύο μεγέθη που συγκρίνουμε, ωστόσο υπάρχουν σαφείς διαφορές και ομοιότητες στο ρόλο που διαδραματίζουν, τις οποίες αναλύουμε στο τέλος της εργασίας. 3

Κεφάλαιο πρώτο: Ο ρόλος της μουσικής στον κινηματογράφο Η μουσική είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον κινηματογράφο σχεδόν από την αρχή της πορείας του. Η μουσική συνοδεύει τα κινηματογραφικά πλάνα για περισσότερο από έναν αιώνα παίζοντας σημαντικό ρόλο στην ατμόσφαιρα του έργου και στα συναισθήματα που γεννάει στο θεατή. Κατέχει οργανική θέση και είναι ένας ακόμα πρωταγωνιστικής της ταινίας. Πολλές είναι οι ταινίες που έχουν μείνει στη μνήμη μας εξαιτίας του soundtrack που τις συνόδευσε, το οποίο στη συνέχεια αποκτά συχνά αυτόνομο ρόλο. Δεν είναι τυχαίο ότι εδώ και πολλά χρόνια δίνονται βραβεία μουσικής, soundtrack και ηχητικών εφέ, σε όλα τα μεγάλα κινηματογραφικά φεστιβάλ με κορυφαίο το Όσκαρ μουσικής που όλοι οι συνθέτες κινηματογραφικής μουσικής θέλουν να αποκτήσουν. Εικ.1:Ζωντανή ορχήστρα συνοδεύει ταινία τη δεκαετία του 1920. 4

Ιστορικά στοιχεία: μια μικρή αναδρομή Η μουσική (Cooke, 2008) ξεκίνησε να υπάρχει στον κινηματογράφο στις αρχές του 1890 με έναν πιανίστα που έπαιζε συνοδευτικά. Με την αλλαγή του αιώνα, η μουσική κινηματογράφου έγινε διηγηματική, δηλαδή οι εταιρείες παραγωγής τύπωναν cue sheets ως οδηγό για το τι είδους μουσική θα παιζόταν σε κάθε σκηνή. Το 1911, άρχισε η σύνθεση πιανιστικής μουσικής για ταινίες και και λίγο αργότερα έκαναν το ντεμπούτο τους τα οργανικά σύνολα και οι χορωδίες, τα οποία συνόδευαν τις ταινίες. Στις αρχές του 1920, ενώ βρισκόμαστε ακόμη στον βωβό κινηματογράφο, βλέπουμε να ηχογραφείται μουσική για ταινίες με αποτέλεσμα τα ζωντανά όργανα να εκτοπιστούν. Στο τέλος της δεκαετίας ο συγχρονισμένος ήχος για μουσική και για διαλόγους έκανε την εμφάνιση του. Η άφιξη του talkie (ομιλών κινηματογράφος), δηλαδή της ταινίας με ενσωματωμένο ήχο (διαλόγους), δημιούργησε τέτοια αναταραχή που η μουσική, ιστορικά ο ρόλος ενός οργανοπαίκτη, αγνοήθηκε εντελώς. Σύμφωνα με τον μουσικολόγο Steven Watts (2011: 165), οι παραγωγοί και σκηνοθέτες είχαν εμμονή με τις λέξεις. Ξέχασαν πως ένας από τους μεγαλύτερους συναισθηματικούς παράγοντες του βωβού κινηματογράφου ήταν η οργανική συνοδεία. Το 1920 είχαμε την ίδρυση των μεγάλων Χολυγουντιανών στούντιο και αυτό που ιστορικά ξέρουμε ως Χρυσή Εποχή του σινεμά ξεκίνησε. Κλασικά εκπαιδευμένοι συνθέτες έφτασαν από την Ευρώπη στο Χόλυγουντ και άρχισαν να δημιουργούν κινηματογραφική μουσική παράλληλα με τους Αμερικανούς. Γράφονται έργα με πλούσια ενορχήστρωση στο στυλ του Ρομαντισμού του 19ου αιώνα φέρνοντας μας αξέχαστα film score και αναδεικνύοντας κορυφαίους συνθέτες όπως ο Alfred Newman (1901-1970), Erich Wolfgang Korngold (1897 1957), Dmitri Tiomkin (1894 1979), Miklós Rózsa (1907 1995). Τι εκφράζει η μουσική στο σινεμά (ρόλος) 5

Σε αυτήν την εποχή αλλά και γενικότερα, ο ρόλος της μουσικής είναι να εκφράσει αυτά που θέλει να πει το σενάριο, ώστε να περάσει στους θεατές τα συναισθήματα των ηρώων αλλά και τη διάθεση ή την ατμόσφαιρα της κάθε σκηνής. Η μουσική εξυπηρετεί πολλές σημαντικές λειτουργίες όπως η διατήρηση της αφηγηματικής ενότητας, η κάλυψη των πιθανών κενών σε μεταβάσεις ηρώων από τον έναν τόπο στον άλλον, η υπογράμμιση σκηνών υψηλής έντασης. Για παράδειγμα σε μία σκηνή μάχης ταιριάζει μία επική μουσική γιατί μας δίνει την αίσθηση της γενναιότητας και του ηρωισμού. Αντίστοιχα σε μία συναισθηματική σκηνή ανάμεσα σε ένα ζευγάρι ταιριάζει μία ρομαντική χαμηλόφωνη μουσική. Σε μία περιπέτεια συνηθίζεται μία έντονη μουσική με ρυθμό και ταχύτητα,ώστε να τονίζεται η δράση, σε μία κωμωδία ο συνθέτης επιλέγει μία χαρούμενη μουσική σε ματζόρε τόνους,ώστε να αναδείξει τις ανάλογες κωμικές καταστάσεις. Στις ταινίες τρόμου η μουσική παίζει μεγάλο ρόλο και εντείνει το συναίσθημα του φόβου. Έχετε χαμηλώσει ποτέ την ένταση ήχου ενώ παρακολουθούσατε ένα horror film; Αν απαντήσατε ναι, τότε θα διαπιστώσατε ότι ο παράγοντας του τρόμου χάνει σχεδόν εντελώς τη δυναμική του. Είναι γεγονός πως η εύστοχη επιλογή μουσικής μπορεί να μετατρέψει μία μέτρια ταινία σε καλή. Η μουσική κατά κύριο λόγο αποτελεί background της σκηνής, ωστόσο τοποθετείται πολλές φορές στο κέντρο της δράσης και είναι σαν να κάνει μία δήλωση. Η οργανική μουσική είναι η συνηθέστερη μουσική που χρησιμοποιείται καθώς τα κομμάτια με στίχους πολλές φορές αποπροσανατολίζουν το ενδιαφέρον του κοινού από την κύρια δράση. Οι σκηνοθέτες δίνουν τεράστια σημασία στη μουσική που θα επενδύσει τις ταινίες τους και συνεργάζονται στενά με τους συνθέτες. Ο Steven Spielberg είχε πειραματιστεί μπροστά σε κοινό βάζοντας μουσική σε συγκεκριμένες σκηνές και κατέληξε να χρησιμοποιήσει μόνο 3 νότες στο θέμα του γεμάτου αγωνία έργου του Τα Σαγόνια του Καρχαρία. Κινηματογράφος και μουσική βιομηχανία Α. Υψηλές αμοιβές, οι αστέρες της μουσικής στην υπηρεσία της έβδομης τέχνης 6

Η μουσική για τον κινηματογράφο είναι ένας ισχυρός παράγοντας της δημιουργικής βιομηχανίας. Αυτό αποδεικνύεται και από τα υψηλά budget που επενδύονται στην σύνθεση κινηματογραφικής μουσικής και από τη συνεργασία με διάσημους καλλιτέχνες του παγκόσμιου μουσικού στερεώματος, το όνομα των οποίων βοηθάει στην εμπορικότητα της ταινίας. Οι κορυφαίοι συνθέτες μουσικής για ταινίες μπορούν να απαιτήσουν και επταψήφια αμοιβή για τη σύνθεσης μίας ώρας μουσικής. Η χρήση προϋπαρχόντων δημοφιλών τραγουδιών μπορεί να κοστίσει πολύ παραπάνω. Για παράδειγμα ένα τραγούδι της Christina Aguilera, που χρησιμοποιήθηκε στην ταινία Shark Tale αλλά και ένα δημοφιλές τραγούδι του Kanye West στην ταινία Mission: Impossible III κόστισαν ένα εκατομμύριο δολάρια. Το δικαίωμα χρήσης τραγουδιών από διάσημους καλλιτέχνες όπως του David Bowie και των Beatles μπορεί να ανέλθει στις 300.000 δολάρια. Επίσης το δικαίωμα χρήσης του τραγουδιού Whole Lotta Love των Led Zeppelin που χρησιμοποιήθηκε στην ταινία Lords of Dogtown κόστισε στους παραγωγούς τρία εκατομμύρια δολάρια. Μια παραγωγή μπορεί να στραφεί και σε άγνωστους ή λιγότερο γνωστούς καλλιτέχνες που επιθυμούν να δώσουν τη μουσική τους με πολύ χαμηλή αμοιβή σε αντάλλαγμα με τη δημοσιότητα. Συνήθως, το budget της μουσικής είναι σχεδόν το 2% του συνολικού budget μίας ταινίας. Ωστόσο, ο προϋπολογισμός για τη μουσική της ταινίας Spider-Man ανήλθε στα 4.5 εκατομμύρια δολάρια. Β. Η τεχνολογία του ήχου στην υπηρεσία του σινεμά. Γενικά, υπάρχει μία ολόκληρη βιομηχανία μουσικής για τον κινηματογράφο στην οποία εμπλέκονται πολλοί άνθρωποι της μουσικής αλλά και παραγωγοί. Υπάρχουν δημιουργοί που δεν είναι γνωστό το όνομα τους στο ευρύ κοινό, αλλά θεωρούνται απαραίτητοι στα μεγάλα κινηματογραφικά στούντιο, καθώς ξέρουν να χειρίζονται την τεχνολογία του ήχου και να την θέτουν στην υπηρεσία του κινηματογράφου, εξυπηρετώντας το ύφος της ταινίας. Υπάρχουν μουσικοί ειδικοί στα θρίλερ, άλλοι ειδικοί στις ταινίες δράσης και άλλοι που μπορούν να 7

προκαλέσουν συγκίνηση υποστηρίζοντας την εικόνα με την κατάλληλη σύνθεση. Συμπερασματικά, είναι αδύνατον, να φανταστούμε σήμερα τον κινηματογράφο χωρίς μουσική, ηχητικά εφέ και υψηλά συστήματα τεχνολογίας (Dolby Surround) τα οποία είναι πλέον συνυφασμένα με την βιομηχανία του κινηματογράφου. Ο θεατής αναζητεί τον κατάλληλο κινηματογράφο που υποστηρίζεται ηχητικά από τα κατάλληλα συστήματα, ώστε να μπορεί να παρακολουθήσει με μεγαλύτερη ποιότητα τον ηχητικό διάκοσμο της ταινίας. Γ. Κορυφαία κινηματογραφικά Soundtrack Τα soundtrack αποτελούν επίσης έναν ακόμη, ισχυρό παράγοντα της κινηματογραφικής βιομηχανίας. Πολλά είναι τα μουσικά έργα που γράφτηκαν για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες ταινίας αλλά στην συνέχεια απέκτησαν αυτόνομο ρόλο, ηχογραφήθηκαν σε δίσκο ή CD, έγιναν ονομαστά soundtrack που έκαναν εκατομμύρια πωλήσεις σε όλο τον κόσμο. Εκτός από τα εισιτήρια που κόβει μία ταινία, το soundtrack μπορεί να φέρει πολλά έξτρα κέρδη στην παραγωγή. Κορυφαία κινηματογραφικά soundtrack με υψηλές πωλήσεις είναι: -The Bodyguard της Whitney Houston (17 εκατομμύρια αντίτυπα). -Saturday Night Fever των Bee Gees (15 εκ. αντίτυπα). -Purple Rain του Prince (13 εκ. αντίτυπα). -Forrest Gump συλλογή (12 εκ. αντίτυπα). -Titanic του James Horner & Celine Dion (11 εκ. αντίτυπα). -Grease των John Travolta & Olivia Newton-John (8 εκ. αντίτυπα). -2001 A Space Odyssey του Alex North. (500.000 αντίτυπα). Διάσημοι συνθέτες κινηματογραφικής μουσικής Ο Ennio Morricone έγινε γνωστός γράφοντας μουσική για Spaghetti Western του Sergio Leone (Frayling 2006) όπως τα Για μια χούφτα δολάρια και Ο καλός, ο κακός και ο άσχημος. Τιμήθηκε δύο φορές με 8

Όσκαρ, είχε 82 υποψηφιότητες για διάφορα βραβεία και στο ενεργητικό έχει 80 νίκες. Ο Nino Rota έγινε γνωστός συνθέτοντας τη μουσική της ταινίας Ο νονός, Ρωμαίος και Ιουλιέτα. Κέρδισε το Όσκαρ το 1975 για το Ο νονός: Μέρος ΙΙ. Ο John Williams είναι ο συνθέτης μουσικής της πιο δημοφιλούς ταινίας όλων των εποχών, του Star Wars. Έχει κερδίσει 5 Όσκαρ (E.T 1983, Schindlers List 1994, Jaws 1976, Fiddler on the Roof 1971, Star Wars 1977). Άλλοι σημαντικοί συνθέτες κινηματογραφικής μουσικής είναι οι Andrew Lloyd Webber, Henri Manchini, Nicola Piovani, Miklos Rozsa, Maurice Jarre και ο Έλληνας Βαγγέλης Παπαθανασίου ο οποίος βραβεύτηκε με Όσκαρ για τη μουσική του στην ταινία Οι δρόμοι της φωτιάς (1981). 9

Κεφάλαιο δεύτερο: Ο ρόλος της μουσικής στα βιντεοπαιχνίδια Σήμερα πολύ συχνά οι άνθρωποι πιστεύουν ότι η μουσική και ο ήχος στα βιντεοπαιχνίδια είναι χαμηλής προτεραιότητας. Αντίθετα μπορούμε να αποδείξουμε πως ο ήχος είναι εξίσου σημαντικός όσο η εικόνα και τα γραφικά του παιχνιδιού για τη δημιουργία της κατάλληλης ατμόσφαιρας. Κάθε μουσικόφιλος θα σας πει πως η ποιότητα του ηχοτοπίου ενός παιχνιδιού (Blank, 2016) είναι αυτή που μπορεί να συμβάλλει στο κατά πόσο ο παίκτης μπορεί να ταυτιστεί με το παιχνίδι και να βυθιστεί σε αυτό. Σκοπός του σχεδιαστή είναι, πέρα από τα υψηλής αισθητικής γραφικά, τον προγραμματισμό και τη διαδραστικότητα, να μεγιστοποιήσει την εμπειρία του παίκτη και την ψυχαγωγία που θα λάβει παίζοντας. Γι αυτό η χρήση της κατάλληλης μουσικής και ήχων είναι απαραίτητα για την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου βιντεοπαιχνιδιού. Το πρώτο βιντεοπαιχνίδι που έδωσε την ευκαιρία στο κοινό να παίξει στη δική του τηλεόραση ήταν το Pong του 1972. Ο μόνος ήχος που περιείχε ήταν ένα ηλεκτρονικό μπλίπ όταν η μπάλα χτυπούσε στο ρόπαλο/μπάρα. Το 1978 το παιχνίδι Space Invaders εμφανίστηκε. Ήταν το πρώτο που χρησιμοποίησε τον ήχο ως στοιχείο του παιχνιδιού. Καθώς οι εξωγήινοι εμφανίζονταν στην οθόνη και πορεύονταν στη Γη, ένας ήχος που έμοιαζε με μετρονόμο ξεκίναγε και ανέβαζε ταχύτητα καθώς πλησίαζαν. Ο παίκτης έπρεπε να πυροβολήσει τους εξωγήινους πριν φτάσουν στον πλανήτη και ο αυξανόμενος ρυθμός του μετρονόμου ανέβαζε την ένταση του παιχνιδιού. Θα πρέπει όμως να αναλύσουμε συντόμως τα διαφορετικά είδη ήχων που υπάρχουν μέσα σε ένα βιντεοπαιχνίδι,ώστε να καταλάβουμε καλύτερα το ρόλο τους. 10

Διαφορετικά είδη ήχων 1. Ήχοι εντός του παιχνιδιού/ In-game sounds Ο όρος in-game αναφέρεται στον ήχο (audio) που παίζει καθώς βρισκόμαστε στο διαδραστικό κομμάτι του παιχνιδιού. Υπάρχει δηλαδή αντίθεση με τη μουσική που ακούγεται στα cut scenes (σινεματικές σκηνές χωρίς διαδραστικότητα). Ο Whalen (2004) συμφωνεί λέγοντας: Τα cut scenes υιοθετούν κινηματογραφικές προοπτικές και τεχνικές και έτσι εμπεριέχονται στη θεωρία των ταινιών και όχι των βιντεοπαιχνιδιών. 2. Μουσική Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε αρχικά την διαφορά μεταξύ των όρων audio και music. Με τον όρο audio εννοούμε οτιδήποτε μπορεί να ακουστεί κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού ενώ με τον όρο music εννοούμε την μουσική που έχει το ρόλο ενός soundtrack (μουσική υπόκρουση). Η μουσική υπόκρουση σε ένα παιχνίδι είναι συνήθως μηδιηγηματική. Τότε ο παίκτης δεν βλέπει την ηχητική πηγή. Μέσα στον όρο audio συμπεριλαμβάνονται και τα ωτικά αντικείμενα όπως τα ηχητικά εφέ που είναι συνήθως διηγηματικά. 3. Ωτικά αντικείμενα και εφέ/sound objects, effects Τα ωτικά αντικείμενα είναι ηχητικά περιστατικά που συνοδεύουν γεγονότα εντός της οθόνης. Πράγματα που θεωρούμε αυτονόητα όπως ο ήχος των βημάτων, της αναπνοής και πυροβολισμών. Αυτά τα ωτικά αντικείμενα ηχογραφούνται και έπειτα προγραμματίζονται προσεκτικά, ώστε να συμβαίνουν παράλληλα με την εικόνα. 4. Ήχοι του περιβάλλοντος/ Ambient Sounds Τέτοιοι ήχοι αποτελούν μία γκρίζα ζώνη και συνήθως καταλογίζονται άστοχα ως μια μορφή μουσικής υπόκρουσης. Οι περιβάλλοντες ήχοι 11

ακούγονται σε συγκεκριμένα μέρη μιας πίστας και ο σκοπός τους είναι να συμβάλλουν στην ατμόσφαιρα και έτσι να βυθίσουν ακόμη περισσότερο τον παίκτη στην εμπειρία του βιντεοπαιχνιδιού. Ένα παράδειγμα είναι το κελαΐδισμα πουλιών ή ο ήχος ενός ποταμού. Αυτά τα ακούσματα υποτίθεται πως κατάγονται από το περιβάλλον του παιχνιδιού αλλά δεν προέρχονται από μία διηγηματική (άρα και συγκεκριμένη) πηγή. Αν ο παίκτης μπορεί να εντοπίσει τα συγκεκριμένα πουλιά που κελαηδούν τότε ο ήχος είναι διηγηματικός και καταλογίζεται στα ωτικά αντικείμενα. Βιντεοπαιχνίδια και μουσική βιομηχανία Η γραφή και η ενορχήστρωση μουσικής για βιντεοπαιχνίδια έχουν εξελιχθεί σε προσβάσιμους και βιώσιμους τρόπους για σύγχρονους συνθέτες να αποκτήσουν οικονομικούς πόρους. Στα παιχνίδια με τα μεγάλα budget εισχωρούν συνθέτες, ηχολήπτες και γενικά άνθρωποι του ήχου από τα στούντιο του Χόλυγουντ ενώ τα indie (ανεξάρτητα) παιχνίδια προσφέρουν σε ανεξάρτητους συνθέτες τα μέσα για να διαδώσουν τη μουσική τους σε ένα τεράστιο και ενθουσιώδες κοινό. Η σύνθεση μουσικής για βιντεοπαιχνίδια είναι σήμερα ο πιο καινούργιος και καλύτερος τρόπος να βγάλεις χρήματα. Αυτό υποστηρίζει ο Kirk Hamilton (2012). Προσπάθησα να γράψω κινηματογραφική μουσική για επτά χρόνια, λέει ο συνθέτης Danny Baranowsky σε συνέντευξη του. Έκανα περίπου 20 πρότζεκτ για ανεξάρτητες κινηματογραφικές παραγωγές και έβγαλα μόνο 2000 δολάρια». Αποφάσισε έτσι να αφήσει τον κινηματογράφο και να στραφεί στα βιντεοπαιχνίδια και είναι σήμερα ένα γνωστό όνομα στη βιομηχανία της μουσικής για video-game. Έγραψε μουσική για τους δημοφιλείς τίτλους Super Meat Boy και The Binding of Isaac κερδίζοντας πολύ περισσότερα χρήματα από τη πώληση των βιντεοπαιχνιδιών και όχι μόνο από την πώληση του soundtrack. Συνθέτες μουσικής για βιντεοπαιχνίδια Αν και υπάρχουν ειδικευμένοι συνθέτες μουσικής για βιντεοπαιχνίδια, ωστόσο τα ονόματα τους δεν είναι γνωστά στο ευρύ κοινό, αλλά είναι περιζήτητοι στο χώρο των παιχνιδιών. Αξιόλογοι συνθέτες στο είδος είναι: 12

o Kaji Kondo, ο Ιάπωνας συνθέτης που βρίσκεται πίσω από τα μουσικά αριστουργήματα της Nintendo (θέμα του Super Mario Bros & 2, Legend of Zelda, Shin Onigashima). O Jesper Kyd έχει γράψει μουσική για το franchise του Hitman, ο ελληνικής καταγωγής Μάριος Αριστόπουλος για το Apotheon, η Yoko Shinomura για τα Kingdom Hearts, Street Fighter. Τεράστιο όνομα είναι επίσης και ο Jeremy Soule που έγραψε μουσική για τους κορυφαίους τίτλους Star Wars: Knights of the Old Republic, Warhammer 40.000 Dawn Of War και για τη σειρά Elder Scrolls. Η βιομηχανία των μουσικών βιντεοπαιχνιδιών. Μία ιδιαίτερη κατηγορία είναι τα μουσικά βιντεοπαιχνίδια, τα οποία επενδύουν πολλά στη μουσική που τα συνοδεύει. Η μουσική είναι το επίκεντρο και η αφορμή για το παιχνίδι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η σειρά Guitar Hero που εξοπλίζει τον παίκτη με μία πλαστική κιθάρα, τα πλήκτρα της οποίας πατάει ακολουθώντας οπτικές οδηγίες. Σε αυτό το παιχνίδι έχει χρησιμοποιηθεί μουσική σημαντικών καλλιτεχνών όπως των Metallica, Aerosmith, Bon Jovi, Judas Priest, Jimi Hendrix κ.α. Η εταιρία παραγωγής (Activision) δαπάνησε τεράστια ποσά για να εξασφαλίσει τα δικαιώματα χρήσης. Άλλα μουσικά παιχνίδια είναι το Rock Band, Audiosurf, Amplitude κ.α. Πώς η μουσική και ο ήχος επηρεάζουν το κοινό των βιντεοπαιχνιδιών. Από έρευνα που έγινε για το Wales University: Εικ.2 Σας κάνει το soundtrack ενός παιχνιδιού να 13 ενδιαφερθείτε περισσότερο να το αγοράσετε ή να το παίξετε;

Εικ.3 Τα παιχνίδια με Surround ήχο σας είναι πιο ενδιαφέροντα; Εικ.4 Η ποιότητα των ηχητικών εφέ σας διεγείρουν το ενδιαφέρον να αγοράσετε ένα παιχνίδι περισσότερο Εικ.5 Θα ενδιαφερόσασταν 14 σε ένα παιχνίδι που χρησιμοποιεί τον ήχο ως τον κύριο τρόπο διαδραστικότητας στο παιχνίδι;

Διαφορές και ομοιότητες στο ρόλο της μουσικής στη βιομηχανία του κινηματογράφου και των βιντεοπαιχνιδιών. Η μουσική στο σινεμά είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας, όπως ήδη έχουμε πει. Αντίστοιχα σημαντικός είναι και ο ρόλος της μουσικής στα βιντεοπαιχνίδια, γεγονός όμως είναι ότι υπάρχουν σαφείς διαφορές ανάμεσα τους. -Η κινηματογραφική μουσική έχει σαφώς μεγαλύτερη ιστορία καθώς ο κινηματογράφος είναι παλαιότερο είδος. -Η κινηματογραφική μουσική απευθύνεται σε μεγαλύτερο κοινό ενώ η μουσική για βιντεοπαιχνίδια στο νεότερο κυρίως κοινό, που χρησιμοποιεί τα παιχνίδια. -Οι συνθέτες κινηματογραφικής μουσικής είναι συχνά πάρα πολύ δημοφιλείς στο ευρύ κοινό, κάτι που δεν συμβαίνει με τους συνθέτες μουσικής βιντεοπαιχνιδιών, οι οποίοι ωστόσο είναι πολύ δημοφιλείς στο χώρο τους και στις εταιρίες παραγωγής. -Στην κινηματογραφική μουσική επενδύονται πολύ περισσότερα χρήματα από ότι στην μουσική για βιντεοπαιχνίδια. Ωστόσο όμως τόσο στο σινεμά όσο και στα βιντεοπαιχνίδια το ποσοστό που αποδίδεται στη μουσική είναι το 2% του συνολικού budget. Μόνο που το budget των παιχνιδιών είναι σαφώς χαμηλότερο από το budget των ταινιών. Είναι λογικό καθώς δεν υπάρχουν ηθοποιοί, δεν χρειάζονται γυρίσματα εξωτερικά και μεγάλα στούντιο αναπαράστασης χώρων. -Δεν υπάρχουν sountrack παιχνιδιών που να έχουν τόσο υψηλές πωλήσεις όσο τα soundtrack κινηματογραφικής μουσικής. Μια γνωστή μουσική από βιντεοπαιχνίδια μπορεί συνήθως να κάνει πωλήσεις μέσω του ίδιου του παιχνιδιού αλλά και από ψηφιακές πλατφόρμες κατεβάσματος μουσικής. -Τα παιχνίδια βασίζονται περισσότερο στα ηχητικά εφέ ενώ στον κινηματογράφο αυτό συμβαίνει σε συγκεκριμένα είδη ταινιών. -Η κινηματογραφική μουσική είναι συνυφασμένη με το χώρο της κινηματογραφικής αίθουσας ενώ ένα βιντεοπαιχνίδι παίζεται και ακούγεται στον οικιακό χώρο. -Και οι δύο βιομηχανίες στηρίζονται ιδιαίτερα στην τεχνολογία του ήχου και έχουν συμβάλλει στην εξέλιξη της. 15

Επίλογος Από τις πρώτες εκφράσεις δημιουργίας η μουσική εξακολουθεί σήμερα να είναι μία ισχυρή τέχνη που εισχωρεί μέσα σε άλλες, πιο σύγχρονες μορφές τέχνης και τις ολοκληρώνει προσφέροντας ακόμη μεγαλύτερη ευχαρίστηση στον άνθρωπο. Μουσική, κινηματογράφος, βιντεοπαιχνίδια είναι σήμερα αλληλένδετα. Συμπληρώνουν το ένα το άλλο, αποτελούν συγκοινωνούντα δοχεία και ανοίγουν τους ορίζοντες της τέχνης και της δημιουργίας προσβλέποντας στο μέλλον. 16

Βιβλιογραφία Cooke M.(2008) A History of Film Music. Cambridge: Cambridge University Press. Watts S.(2011) Alfred Hitchcock on Music and Films, in Celluloid Symphonies: Texts and Contexts in Film Music History, Julie Hubbert, ed. Berkeley: University of California Press. Robin Hoffman 2011, accessed 11/2/2017 <http://www.robin-hoffmann.com/tutorials/guide-to-working-with-a-filmcomposer/6-music-budget/> Frayling C.(2006) Spaghetti Westerns: Cowboys and Europeans from Karl May to Sergio Leone. I. London: B. Tauris & Co Ltd. C. Jennett, A. Cox, P. Cairns, S. Dhoparee, A. Epps, and T. Tijs.(2008) Measuring and defining the experience of immersion in games. 17