ΕΡΕΥΝΑ ΧΡΗΣΤΩΝ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ & ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ - 1999 ΤΕΛΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ

ΕΡΕΥΝΑ ΧΡΗΣΤΩΝ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ & ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ - 1999 ΤΕΛΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ Παναγιώτης Γεωργίου Μαρίνα Κορφιάτη Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης Πανεπιστημίου Πατρών Τμήμα Πληροφόρησης & Εκπαίδευσης/ Υποστήριξης Χρηστών Πάτρα Ιούνιος 2000 Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 1

ΕΡΕΥΝΑ ΧΡΗΣΤΩΝ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ & ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ - 1999 ΤΕΛΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 10 2. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ 12 2.1 Ανάλυση Πληθυσμού Πανεπιστημίου Πατρών 12 2.2 Δειγματοληψία 15 2.3 Μέσο συλλογής υλικού 17 Ερωτηματολόγιο 18 2.4 Διαδικασίες συλλογής υλικού 25 2.1 Στατιστική ανάλυση 26 3. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ - ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ 27 3.1 Κατανομή του δείγματος κατά γνωστικό αντικείμενο 28 3.2 Συχνότητα Επίσκεψης στους χώρους της ΒΥΠ 32 3.3 Χρήση άλλων βιβλιοθηκών 38 Χρήση Τμηματικών Βιβλιοθηκών 38 Χρήση Εξωτερικών Βιβλιοθηκών 44 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΤΟΠΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 3.4 Γνώση επιτόπιων υπηρεσιών 49 3.5 Σημασία των επιτόπιων υπηρεσιών 58 3.6 Αξιολόγηση επιτόπιων υπηρεσιών 67 3.7 Χρήση Επιτόπιων υπηρεσιών 86 3.8 Σύγκριση Γνώσης - Σημασίας - Αξιολόγησης - 101 Χρήσης Επιτόπιων Υπηρεσιών 3.9 Προσφυγή των χρηστών στο Προσωπικό της ΒΥΠ για Βοήθεια 104 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 3.10 Γνώση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών 110 3.11 Σημασία Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών 115 3.12 Αξιολόγηση Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών 124 3.13 Χρήση Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών 141 3.14 Χρήση Ηλεκτρονικών Περιοδικών/ Επιτόπια Χρήση 158 περιοδικών 3.15 Λόγοι μη χρήσης Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών 161 3.16 Σύγκριση Γνώσης - Σημασίας - Αξιολόγησης - Χρήσης Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών 168 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ 3.17 Ικανοποίηση Χρηστών από την συλλογή 171 περιοδικών της ΒΥΠ 3.18 Χρήστες και Προσωπικές Συνδρομές 178 3.19 Σενάρια Πολιτικής Ανάπτυξης Συλλογών Περιοδικών 188 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΔΙΑΔΑΝΕΙΣΜΟΥ 3.20 Χρήση Υπηρεσίας Διαδανεισμού 193 Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 2

3.21 Σχέση Χρήσης Υπηρεσίας Διαδανεισμού με την Ικανοποίηση από την συλλογή Περιοδικών της ΒΥΠ, με την επιτόπια χρήςη των Περιοδικών και με την χρήση των Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ 3.22 Αξιολόγηση Σημασίας Μελλοντικών Ενεργειών της ΒΥΠ 203 208 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΒΥΠ ΜΕ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ 3.23 Τρόποι Επικοινωνίας της ΒΥΠ με τους Χρήστες της 214 4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 220 5. ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΒΥΠ ΣΤΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 224 6. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 226 Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 3

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ (Πίνακες και Διαγράμματα) 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 10 2. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ 12 2.1 Ανάλυση Πληθυσμού Πανεπιστημίου Πατρών 12 Πίν. Α-1 Στοιχεία "Ενεργού" πληθυσμού του 13 Πανεπιστημίου Πατρών Διάγ. Α.1 Κατανομή Πληθυσμού κατά ιδιότητα 14 Διάγ. Α.2 Κατανομή Πληθυσμού κατά τμήμα 14 2.2 Δειγματοληψία 15 Πίν. Α-2 Αναλυτικά στοιχεία "Ενεργού" Πληθυσμού - 16 Δείγματος - Απόκρισης κατά Τμήμα και Ιδιότητα 2.3 Μέσο συλλογής υλικού 17 Ερωτηματολόγιο 18 2.4 Διαδικασίες συλλογής υλικού 25 2.1 Στατιστική ανάλυση 26 Πίν. Α-3 Στοιχεία Πληθυσμού και Δείγματος 26 3. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ - ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ 27 3.1 Κατανομή του δείγματος κατά γνωστικό αντικείμενο 28 Πίν. 1-1 Κατανομή χρηστών με βάση το γνωστικό 29 αντικείμενο Διάγ. 1.1 Κατανομή συνολικού "Ενεργού" Πληθυσμού 30 κατά Σχολή Διάγ. 1.2 Κατανομή δείγματος κατά γνωστικό αντικείμενο 31 3.2 Συχνότητα Επίσκεψης στους χώρους της ΒΥΠ 32 Πίν. 2-1 Συχνότητα επίσκεψης στους χώρους της ΒΥΠ 33 Διάγ. 2.1 Συχνότητα επίσκεψης στους χώρους της ΒΥΠ 34 Διάγ. 2.2 Συχνότητα επίσκεψης κατά ιδιότητα 35 Διάγ. 2.3 Συχνότητα επίσκεψης κατά Χρόνο 36 δραστηριοποίησης στο Πανεπιστήμιο Πατρών Διάγ. 2.4 Ανάλυση κατά χρόνο δραστηριοποίησης στο 37 Πανεπιστήμιο Πατρών 3.3 Χρήση άλλων βιβλιοθηκών 38 Χρήση Τμηματικών Βιβλιοθηκών 38 Πίν. 3-1 Χρήση Τμηματικών Βιβλιοθηκών 39 Διάγ. 3.1 Χρήση Τμηματικών Βιβλιοθηκών 43 Χρήση Εξωτερικών Βιβλιοθηκών 44 Πίν. 3-2 Χρήση εξωτερικών Βιβλιοθηκών 45 Πίν. 3-3 Χρήση εξωτερικών Βιβλιοθηκών από μέλη 46 ΔΕΠ Πίν. 3-4 Χρήση εξωτερικών Βιβλιοθηκών από ΜΦ 47 Πίν. 3-5 Χρήση εξωτερικών Βιβλιοθηκών από Φοιτητές 48 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΤΟΠΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 3.4 Γνώση επιτόπιων υπηρεσιών 49 Πίν. 4-1 Γνώση επιτόπιων υπηρεσιών συνολικά και 52 κατά ιδιότητα Πίν. 4-2 Γνώση επιτόπιων υπηρεσιών κατά Χρόνο 53 δραστηριοποίησης Πίν. 4-3 Γνώση επιτόπιων υπηρεσιών κατά Συχνότητα 54 επισκέψεων Διάγ. 4.1 Γνώση επιτόπιων υπηρεσιών 55 Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 4

Διάγ. 4.2 Διάγ. 4.3 Γνώση επιτόπιων υπηρεσιών κατά Χρόνο δραστηριοποίησης Γνώση επιτόπιων υπηρεσιών κατά Συχνότητα Επίσκεψης 56 57 3.5 Σημασία των επιτόπιων υπηρεσιών 58 Πίν. 5-1 Σημασία Επιτόπιων Υπηρεσιών 60 έως Πίν. 5-5 Διάγ. 5.1 Σημασία Επιτόπιων Υπηρεσιών 65 Διάγ. 5.2 Εκτίμηση συνολικής σημασίας των επιτόπιων 66 υπηρεσιών 3.6 Αξιολόγηση επιτόπιων υπηρεσιών 67 Πίν. 6-1 Αξιολόγηση Επιτόπιων Υπηρεσιών 71 Πίν. 6-2 Αξιολόγηση Δανεισμού Βιβλίων 76 Πίν. 6-3 Αξιολόγηση Χρήσης Περιοδικών 77 Πίν. 6-4 Αξιολόγηση Βάσεων δεδομένων σε CD-ROMs 78 Πίν. 6-5 Αξιολόγηση Παραγγελίας Βιβλιογραφίας 79 Διάγ. 6.1 Αξιολόγηση Επιτόπιων Υπηρεσιών 80 Διάγ. 6.2 Εκτίμηση συνολικής ποιότηττας παροχής των 81 επιτόπιων υπηρεσιών Διάγ. 6.3 Αξιολόγηση Δανεισμού Βιβλίων 82 Διάγ. 6.4 Αξιολόγηση Χρήσης Περιοδικών 83 Διάγ. 6.5 Αξιολόγηση Βάσεων δεδομένων σε CD-ROMs 84 Διάγ. 6.6 Αξιολόγηση Παραγγελίας Βιβλιογραφίας 85 3.7 Χρήση Επιτόπιων υπηρεσιών 86 Πίν. 8-1 Χρήση επιτόπιων υπηρεσιών 89 Πίν. 8-2 Χρήση επιτόπιων υπηρεσιών κατά γνωστικό 96 αντικείμενο Διάγ. 8.1 Χρήση επιτόπιων υπηρεσιών συνολικά και 97 κατά ιδιότητα Διάγ. 8.2 Χρήση επιτόπιων υπηρεσιών ανάλογα με τον 98 χρόνο δραστηριοποίησης Διάγ. 8.3 Ανάλυση χρηστών επιτόπιων υπηρεσιών κατά 99 χρόνο δραστηριοποίησης Διάγ. 8.4 Ανάλυση χρηστών επιτόπιων υπηρεσιών κατά γνωστικό αντικείμενο 100 3.8 Σύγκριση Γνώσης - Σημασίας - Αξιολόγησης - Χρήσης Επιτόπιων Υπηρεσιών Πίν. 8-3 Συγκριτικός πίνακας Γνώσης-Σημασίας - Αξιολόγησης - Χρήσης Επιτόπιων Υπηρεσιών Διάγ. 8.5 Σύγκριση Γνώσης - Σημασίας - Αξιολόγησης - Χρήσης Επιτόπιων Υπηρεσιών 101 102 103 3.9 Προσφυγή των χρηστών στο Προσωπικό της ΒΥΠ 104 για Βοήθεια Πίν. 10-1 Προσφυγή των χρηστών στο Προσωπικό της 105 ΒΥΠ για Βοήθεια Διάγ. 10.1 Προσφυγή των χρηστών στο Προσωπικό της 106 ΒΥΠ για Βοήθεια Διάγ. 10.2 Βαθμός εξυπηρέτησης των χρηστών που 107 προσφεύγουν στο Προσωπικό της ΒΥΠ για Βοήθεια Διάγ. 10.3 Ποσοστό χρηστών που προσφεύγουν στο 108 Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 5

Διάγ. 10.4 Προσωπικό της ΒΥΠ για Βοήθεια ανάλογα με τον χρόνο δραστηριοποίησής τους Ποσοστό χρηστών που προσφεύγουν στο Προσωπικό της ΒΥΠ για Βοήθεια ανάλογα με την συχνότητα επίσκεψής τους στη ΒΥΠ. 109 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 3.10 Γνώση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών 110 Πίν. 11-1 Γνώση ηλεκτρονικών υπηρεσιών συνολικά και 111 κατά ιδιότητα Πίν. 11-2 Γνώση ηλεκτρονικών υπηρεσιών κατά Χρόνο 112 δραστηριοποίησης Διάγ. 11.1 Γνώση ηλεκτρονικών υπηρεσιών 113 Διάγ. 11.2 Γνώση ηλεκτρονικών υπηρεσιών κατά Χρόνο δραστηριοποίησης 114 3.11 Σημασία Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών 115 Πίν. 12-1 Σημασία Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών 116 έως Πίν. 12-2 Διάγ. 12.1 Σημασία Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών 118 Διάγ. 12.2 Εκτίμηση συνολικής σημασίας των 119 Ηλεκτρονικών υπηρεσιών Διάγ.12.3.1 Σημασία WEB σελίδας κατά ιδιότητα 120 Διάγ.12.3.2 Σημασία On line καταλόγου κατά ιδιότητα 121 Διάγ.12.3.3 Σημασία On line βάσεων δεδομένων κατά 122 ιδιότητα Διάγ.12.3.4 Σημασία Ηλεκτρονικών περιοδικών κατά ιδιότητα 123 3.12 Αξιολόγηση Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών 124 Πίν. 13-1 Αξιολόγηση Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών 125 έως Πίν. 13-2 Πίν. 13-3 Αξιολόγηση WEB σελίδας κατά γνωστικό 127 αντικείμενο Πίν. 13-4 Αξιολόγηση On line καταλόγου κατά γνωστικό 128 αντικείμενο Πίν. 13-5 Αξιολόγηση On line βάσεων δεδομένων κατά 129 γνωστικό αντικείμενο Πίν. 13-6 Αξιολόγηση ηλεκτρονικών περιοδικών κατά 130 γνωστικό αντικείμενο Διάγ. 13.1 Αξιολόγηση παροχής Ηλεκτρονικών 131 Υπηρεσιών Διάγ. 13.2 Εκτίμηση συνολικής ποιότηττας παροχής των 132 ηλεκτρονικών υπηρεσιών Διάγ.13.3.1 Αξιολόγηση WEB σελίδας 133 Διάγ.13.3.2 Αξιολόγηση On line καταλόγου 134 Διάγ.13.3.3 Αξιολόγηση On line βάσεων δεδομένων 135 Διάγ.13.3.4 Αξιολόγηση ηλεκτρονικών περιοδικών 136 Διάγ.13.4.1 Αξιολόγηση WEB σελίδας κατά γνωστικό 137 αντικείμενο Διάγ.13.4.2 Αξιολόγηση On line καταλόγου κατά γνωστικό 138 αντικείμενο Διάγ.13.4.3 Αξιολόγηση On line βάσεων δεδομένων κατά 139 γνωστικό αντικείμενο Διάγ.13.4.4 Αξιολόγηση ηλεκτρονικών περιοδικών κατά 140 Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 6

γνωστικό αντικείμενο 3.13 Χρήση Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών 141 Πίν. 14-1 Χρήση WEB σελίδας κατά χρόνο 142 δραστηριοποίησης Πίν. 14-2 Χρήση On line καταλόγου κατά χρόνο 143 δραστηριοποίησης Πίν. 14-3 Χρήση On line βάσεων δεδομένων κατά χρόνο 144 δραστηριοποίησης Πίν. 14-4 Χρήση ηλεκτρονικών περιοδικών κατά χρόνο 145 δραστηριοποίησης Πίν. 14-5 Χρήση WEB σελίδας κατά γνωστικό 146 αντικείμενο Πίν. 14-6 Χρήση On line καταλόγου κατά γνωστικό 147 αντικείμενο Πίν. 14-7 Χρήση On line βάσεων δεδομένων κατά 148 γνωστικό αντικείμενο Πίν. 14-8 Χρήση ηλεκτρονικών περιοδικών κατά 149 γνωστικό αντικείμενο Διάγ. 14.1 Συνολική Χρήση Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών 150 Διάγ. 14.2 Χρήση Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών ανάλογα με 151 το χρόνο δραστηριοποίησης Διάγ. 14.3 Ανάλυση χρηστών Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών 152 ανάλογα με το χρόνο δραστηριοποίησης Διάγ. 14.4 Χρήση Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών κατά 153 γνωστικό αντικείμενο Διάγ. 14.5 Συχνότητα Χρήσης WEB σελίδας 154 Διάγ. 14.6 Συχνότητα On line καταλόγου 155 Διάγ. 14.7 Συχνότητα On line βάσεων δεδομένων 156 Διάγ. 14.8 Συχνότητα ηλεκτρονικών περιοδικών 157 3.14 Χρήση Ηλεκτρονικών Περιοδικών/ Επιτόπια Χρήση περιοδικών Πίν. 14-9 Χρήση Ηλεκτρονικών Περιοδικών/ Επιτόπια Χρήση περιοδικών Διάγ. 14.9 Επιτόπια χρήση περιοδικών από τους χρήστες Ηλεκτρονικών περιοδικών 158 159 160 3.15 Λόγοι μη χρήσης Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών 161 Πίν. 15-1 Λόγοι μη χρήσης ηλεκτρονικών υπηρεσιών 162 έως Πίν. 15-2 Διάγ. 15.1 Λόγοι μη Χρήσης WEB σελίδας 164 Διάγ. 15.2 Λόγοι μη Χρήσης On line καταλόγου 165 Διάγ. 15.3 Λόγοι μη Χρήσης On line βάσεων Δεδομένων 166 Διάγ. 15.4 Λόγοι μη Χρήσης ηλεκτρονικών περιοδικών 167 3.16 Σύγκριση Γνώσης - Σημασίας - Αξιολόγησης - Χρήσης Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών Πίν. 14-10 Συγκριτικός πίνακας Γνώσης- Σημασίας- Αξιολόγησης - Χρήσης Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών Διάγ. 14.10 Σύγκριση Γνώσης - Σημασίας - Αξιολόγησης - Χρήσης Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών 168 169 170 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 7

3.17 Ικανοποίηση Χρηστών από την συλλογή περιοδικών της ΒΥΠ Πίν. 19-1 Ικανοποίηση Χρηστών από την συλλογή περιοδικών της ΒΥΠ συνολικά, κατά ιδιότητα και κατά γνωστικό αντικείμενο Διάγ. 19.1 Ικανοποίηση Χρηστών από την συλλογή περιοδικών της ΒΥΠ συνολικά & κατά ιδιότητα Διάγ. 19.2 Ικανοποίηση Χρηστών από την συλλογή περιοδικών της ΒΥΠ συνολικά & κατά γνωστικό αντικείμενο Πίν. 19-2 Ικανοποίηση Χρηστών από την συλλογή περιοδικών της ΒΥΠ / Χρήση περιοδικών Διάγ. 19.3 Ικανοποίηση Χρηστών επιτόπιας χρήσης Περιοδικών από την συλλογή περιοδικών της ΒΥΠ Διάγ. 19.4 Ικανοποίηση Χρηστών Ηλεκτρονικών Περιοδικών από την συλλογή περιοδικών της ΒΥΠ 171 172 173 174 175 176 177 3.18 Χρήστες και Προσωπικές Συνδρομές 178 Πίν. 21-1 Χρήστες που διατηρούν "Προσωπικές 179 Συνδρομές" σε επιστημονικά περιοδικά Πίν. 21-2 Αριθμός "Προσωπικών Συνδρομών" κατά 180 χρήστη και ιδιότητα Πίν. 21-3 "Προσωπικές Συνδρομές" χρηστών/ 181 Ικανοποίηση από την συλλογή περιοδικών της ΒΥΠ/ Επιτόπια Χρήση Περιοδικών/ Χρήση Ηλεκτρονικών Περιοδικών Διάγ. 21.1 Χρήστες που διατηρούν "Προσωπικές 182 Συνδρομές" σε επιστημονικά περιοδικά κατά ιδιότητα Διάγ. 21.2 Χρήστες που διατηρούν "Προσωπικές 183 Συνδρομές" σε επιστημονικά περιοδικά κατά γνωστικό αντικείμενο Διάγ. 21.3 Αριθμός "Προσωπικών Συνδρομών" κατά 184 χρήστη και ιδιότητα Διάγ. 21.4 Ικανοποίηση χρηστών που διατηρούν 185 "Προσωπικές Συνδρομές" από την συλλογή περιοδικών της ΒΥΠ Διάγ. 21.5 Επιτόπια χρήση Περιοδικών από τους χρήστες 186 που διατηρούν "Προσωπικές Συνδρομές" Διάγ. 21.6 Χρήση Ηλεκτρονικών Περιοδικών από τους χρήστες που διατηρούν "Προσωπικές Συνδρομές" 187 3.19 Σενάρια Πολιτικής Ανάπτυξης Συλλογών Περιοδικών Πίν. 22-1 Σενάριο 1 : Ανάλυση κατά ιδιότητα & κατά χρήση των Ηλεκτρονικών Περιοδικών Πίν. 22-2 Σενάριο 2 : Ανάλυση κατά ιδιότητα & κατά χρήση των Ηλεκτρονικών Περιοδικών Πίν. 22-3 Σενάριο 3 : Ανάλυση κατά ιδιότητα & κατά χρήση των Ηλεκτρονικών Περιοδικών 188 190 191 192 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΔΙΑΔΑΝΕΙΣΜΟΥ 3.20 Χρήση Υπηρεσίας Διαδανεισμού 193 Πίν. 23-1 Χρήση Υπηρεσίας Διαδανεισμού συνολικά κατά Ιδιότητα και κατά γνωστικό αντικείμενο 194 Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 8

Διάγ. 23.1 Χρήση Υπηρεσίας Διαδανεισμού συνολικά & 195 κατά Ιδιότητα Διάγ. 23.2 Χρήση Υπηρεσίας Διαδανεισμού κατά 196 γνωστικό αντικείμενο Διάγ. 23.3 Χρήση Υπηρεσίας Διαδανεισμού από το 197 σύνολο μελών ΔΕΠ & ΜΦ κατά γνωστικό αντικείμενο Πίν. 23-2 Συχνότητα Χρήσης Υπηρεσίας Διαδανεισμού 198 συνολικά κατά Ιδιότητα και κατά γνωστικό αντικείμενο Διάγ. 23.4 Συχνότητα Χρήσης Υπηρεσίας Διαδανεισμού 199 συνολικά & κατά Ιδιότητα Διάγ. 23.5 Συχνότητα Χρήσης Υπηρεσίας Διαδανεισμού 200 κατά γνωστικό αντικείμενο Πίν. 23-3 Λόγοι μη Χρήσης Υπηρεσίας Διαδανεισμού 201 Διάγ. 23.6 Λόγοι μη Χρήσης Υπηρεσίας Διαδανεισμού 202 3.21 Σχέση Χρήσης Υπηρεσίας Διαδανεισμού με την Ικανοποίηση από την συλλογή Περιοδικών της ΒΥΠ, με την επιτόπια χρήση των Περιοδικών και με την χρήση των Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών Πίν. 23-4 Χρήσης Υπηρεσίας Διαδανεισμού με την Ικανοποίηση από την συλλογή Περιοδικών της ΒΥΠ, με την επιτόπια χρήση των Περιοδικών και με την χρήση των Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών Διάγ. 23.7 Ικανοποίηση χρηστών Διαδανεισμού από την Συλλογή Περιοδικών της ΒΥΠ Διάγ. 23.8 Επιτόπια Χρήση Περιοδικών από τους Χρήστες Διαδανεισμού Διάγ. 23.9 Χρήση Ηλεκτρονικών Περιοδικών από τους Χρήστες Διαδανεισμού ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ 3.22 Αξιολόγηση Σημασίας Μελλοντικών Ενεργειών της ΒΥΠ Πίν. 24-1 έως Πίν. 24-4 Αξιολόγηση Σημασίας Μελλοντικών Ενεργειών της ΒΥΠ 203 204 205 206 207 208 210 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΒΥΠ ΜΕ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ 3.23 Τρόποι Επικοινωνίας της ΒΥΠ με τους Χρήστες της 214 Πίν. 25-1 Ικανοποίηση Χρηστών από τον τρόπο 216 Επικοινωνίας της ΒΥΠ με τους χρήστες της Πίν. 25-2 Επιθυμητοί Τρόποι Επικοινωνίας της ΒΥΠ με 217 τους χρήστες της Διάγ. 25.1 Ικανοποίηση Χρηστών από τον τρόπο 218 Επικοινωνίας της ΒΥΠ με τους χρήστες της Διάγ. 25.2 Επιθυμητοί Τρόποι Επικοινωνίας της ΒΥΠ με τους χρήστες της 219 4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 220 5. ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΒΥΠ ΣΤΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 224 6. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 226 Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 9

ΕΡΕΥΝΑ ΧΡΗΣΤΩΝ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ & ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ - 1999 ΤΕΛΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η αξιολόγηση υπηρεσιών θεωρείται μια διαδικασία ζωτικής σημασίας, ένα απαραίτητο εργαλείο για το σχεδιασμό και ανάπτυξη μιας υπηρεσίας πληροφόρησης, στην πρόκληση για την αναθεώρηση του παραδοσιακού της ρόλου και την ένταξή της στον 21 ο αιώνα. Οι ραγδαίοι ρυθμοί της τεχνολογικής ανάπτυξης, η πληθώρα νέων δυνατοτήτων απόκτησης της πληροφορίας, οι νέες μέθοδοι, που άρχισαν πλέον συστηματικά να υιοθετούνται και από το χώρο των ελληνικών βιβλιοθηκών, αλλά και η ανάγκη μεταποίησης του τρόπου παροχής και αυτών των παραδοσιακών, αποτελούν το έναυσμα για τη μεθοδική αναζήτηση του τρόπου εφαρμογής τους και των τάσεων που δημιουργούνται από την απόλυτη ή μερική αποδοχή τους από τον τελικό χρήστη. Βέβαια, η αναγκαιότητα για αναζήτηση τέτοιων δεδομένων δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο. «Τι πραγματικά θέλουν οι χρήστες και τι μια βιβλιοθήκη πρέπει να κάνει για αυτό;» ήταν και θα είναι το βασικό ερώτημα. Ωστόσο, ο τρόπος προσέγγισής του και η σωστή αξιοποίηση των δεδομένων, αποτελούν σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ένα σοβαρό πρόβλημα. Οι ιδιομορφίες και η ποικιλομορφία, που παρατηρούνται στις μέρες μας, στο χώρο της πληροφόρησης και οι αυξημένες απαιτήσεις καθιστούν το έργο αυτό ακόμη πιο δύσκολο. Στην παρούσα έρευνα επιλέχθηκε η μέθοδος του ερωτηματολογίου, ως η καταλληλότερη, για τη διερεύνηση των επιθυμητών εμπειρικών δεδομένων. Κατά το σχεδιασμό του ερωτηματολογίου λήφθηκαν υπόψη οι βασικές αρχές σχεδιασμού αλλά και οι βασικές αρχές επικοινωνίας, έτσι ώστε να είναι όσο το δυνατό πιο σαφή τα ζητούμενα στοιχεία και πιο αξιόπιστα τα αποτελέσματα. Δεν μπορούμε να ισχυρισθούμε ότι κάτι τέτοιο επιτεύχθηκε απόλυτα, μιας και το ερωτηματολόγιο απευθύνεται σε άτομα με διαφορετικά χαρακτηριστικά, γνώσεις, ψυχολογία, προσωπικότητα αλλά και διαφορετική αντίληψη. Στο ποίημα του John Godfrey Saxe The blind men and the elefant, έξι τυφλοί άνθρωποι προσπάθησαν να περιγράψουν έναν ελέφαντα (παρόλο που δεν μπορούσαν να τον δουν) και κατέληξαν σε έξι διαφορετικές περιγραφές. Το ηθικό συμπέρασμα σύμφωνα με τον ποιητή ήταν ότι, αν και η κάθε μία ήταν εν μέρει σωστή, όλες ήταν λάθος. Για τους G. Mayers και M. Tolela Mayers (1992) στο βιβλίο τους «The dynamics of human communication: A Laboratory approach, υπάρχει όμως, ακόμη ένα συμπέρασμα «Κανένα επιχείρημα δεν μπορεί να κάνει τον ελέφαντα κάτι που δεν είναι...». Βασικός σκοπός της έρευνας ήταν να συλλεχθούν πληροφορίες σχετικά: 1. με το αν και σε τι ποσοστό ο εξεταζόμενος πληθυσμός γνωρίζει τις υπηρεσίες, επιτόπιες και ηλεκτρονικές, που παρέχει η ΒΥΠ, 2. με το ποιος είναι ο συνολικός αριθμός χρηστών της ΒΥΠ και σε τι ποσοστό αυτοί χρησιμοποιούν την κάθε υπηρεσία, και 3. με την ποιότητα παροχής τους, έτσι όπως αυτή εκτιμάται από τους ίδιους τους χρήστες της ΒΥΠ. Επίσης, συγκεντρώθηκαν χρήσιμα δεδομένα σχετικά με: 1. το ποιες υπηρεσίες θεωρούν οι χρήστες μέγιστης σημασίας, ώστε να καλύπτουν καλύτερα τις εκπαιδευτικές, ακαδημαϊκές και ερευνητικές τους ανάγκες αλλά και 2. Ποιες νέες Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 10

ενέργειες - υπηρεσίες θεωρούνται περισσότερο σημαντικές, για μελλοντική εφαρμογή τους από τη ΒΥΠ. Τα αποτελέσματα της εμπειρικής αυτής διερεύνησης καθώς και η περαιτέρω ερμηνεία και ανάλυσή τους, αποτελούν σημαντική πηγή άντλησης στοιχείων αποτίμησης αλλά και οδηγό αναδιοργάνωσης και βελτιστοποίησης των υπηρεσιών της ΒΥΠ. Σε ότι αφορά δε στις νεότερες υπηρεσίες, τα δεδομένα αυτά θα αποτελέσουν εργαλείο σύγκρισης στοιχείων προόδου και εξέλιξης για μελλοντικές σχετικές έρευνες της ΒΥΠ. Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 11

2. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ 2.1 Ανάλυση Πληθυσμού Πανεπιστημίου Πατρών Κατά την διάρκεια της έρευνας (Άνοιξη 1999) στο Πανεπιστήμιο Πατρών λειτουργούσαν 18 τμήματα με συνολικό "Ακαδημαϊκό" (Μέλη ΔΕΠ, προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές) πληθυσμό να ξεπερνά, σύμφωνα με τα αρχεία των γραμματειών και τα κατά καιρούς στοιχεία που δημοσιοποιούνται, τα 17.000 άτομα. Για τις ανάγκες της έρευνας επιλέχθηκε η παρακάτω κατηγοριοποίηση του πληθυσμού : α) σύμφωνα με την ακαδημαϊκή ιδιότητά του : - Μέλη ΔΕΠ όλων των βαθμίδων (ΔΕΠ) - Μεταπτυχιακοί φοιτητές (ΜΦ) - Προπτυχιακοί φοιτητές (Φ) β) σύμφωνα με το τμήμα στο οποίο ανήκουν : - Πολιτικών Μηχανικών (Π-Μ) - Χημικών Μηχανικών (Χ-Μ) - Μηχανολόγων & Αεροναυπηγών Μηχανικών (Μ-Μ) - Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Τεχνολογίας Υπολογιστών (Η-Μ) - Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (Η-Υ) - Μαθηματικών (ΜΑ) - Φυσικής (ΦΥ) - Χημείας (ΧΗ) - Γεωλογίας (ΓΕΩ) - Βιολογίας (ΒΙ) - Ιατρικής (ΙΑΤ) - Φαρμακευτικής (ΦΑΡ) - Παιδαγωγικής Δημοτικής Εκπαίδευσης (ΠΤΔΕ) - Νηπιαγωγών (ΝΗΠ) - Φιλολογίας (ΦΙΛ) - Θεατρικών Σπουδών (ΘΕΑ) - Γενικό Τμήμα (ΓΕΝ) Αν εξαιρέσουμε τις κατηγορίες των μελών ΔΕΠ και των Μεταπτυχιακών Φοιτητών όπου τα διαθέσιμα στοιχεία ήταν σχετικά προσβάσιμα, αξιόπιστα και ταξινομήσιμα, η συγκέντρωση αντίστοιχων στοιχείων για τους Προπτυχιακούς φοιτητές ήταν εξαιρετικά επίπονη και αμφιβόλου αξιοπιστίας για διαφόρους λόγους (μεγάλος και απροσδιόριστος αριθμός "ανενεργών" φοιτητών, ανεπαρκή μηχανογραφημένα στοιχεία κλπ). Για τον σχετικά ακριβή και έγκυρο προσδιορισμό του συνολικού πληθυσμού των προπτυχιακών φοιτητών που αποτελούν πιθανούς "χρήστες" της ΒΥΠ, προτιμήθηκε η επιλογή μόνο των "ενεργών" φοιτητών, δηλαδή των φοιτητών εκείνων που είναι εγγεγραμμένοι στα κανονικά έτη σπουδών κάθε τμήματος, αγνοώντας όλους τους φοιτητές επί πτυχίω. Σύμφωνα με την παραπάνω κατηγοριοποίηση και τις παραδοχές ο συνολικός πληθυσμός του Πανεπιστημίου που αποτελεί και τον πληθυσμός "στόχο" της ΒΥΠ διαμορφώνεται όπως παρουσιάζεται αναλυτικά στον πίνακα Α.1 που ακολουθεί : Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 12

ΠΙΝΑΚΑΣ Α.1 ΣΤΟΙΧΕΙΑ "ΕΝΕΡΓΟΥ" ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΕΛΗ ΜΦ ΦΟΙΤΗΤΕΣ (Φ) ΔΕΠ 1 Ο έτος 2 ο έτος 3 ο έτος 4 ο έτος 5 ο έτος Επί Σύνολο ΣΥΝΟΛΟ Πτυχίω 1. Π - Μ 30 + 7 60 169 141 138 119 125 692 789 2. Χ - Μ 23 + 10 91 104 68 83 62 67 384 508 3. Μ - Μ 42 + 7 142 183 134 137 128 112 694 885 4. Η - Μ 45 + 11 219 186 157 160 148 131 782 1.057 5. Η- Υ 19 152 156 120 119 128 116 639 810 6. ΜΑ 48 + 1 72 283 173 187 182 825 946 7. ΦΥ 51 + 1 65 - - - - 641 758 8. ΧΗ 40 + 1 184 121 95 76 77 369 594 9. ΓΕΩ 21 + 1 106 101 41 40 30 212 340 10. ΒΙ 47 + 1 88 369 505 11. ΙΑΤ 116 + 7 85+220 158 127 114 124 114 111 747 1.175 (6 ο έτος) 12. ΦΑΡ 16 38 78 24 44 26 26 21 217 271 13. ΠΤΔΕ 25 + 3 31 - - - - - - 452 511 14. ΝΗΠ 19 + 2 33 171 82 71 68 393 447 15. ΦΙΛ 7-150 120 - - - - 270 277 16. ΘΕΑ 5 + 3-68 46 28 29-27 198 206 17. ΟΙΚ 14 14 228 100 116 84 528 556 18. ΓΕΝ 15 - - 15 ΣΥΝΟΛΟ 638 1.600 8.412 10.650 Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 13

Διάγραμμα A.1 Κατανομή πληθυσμού κατά ιδιότητα Μέλη ΔΕΠ 6% Μεταπτυχιακοί Φοιτητές 15% Φοιτητές 79% Διάγραμμα A.2 Κατανομή πληθυσμού κατά τμήμα ΘΕΑ 2% ΦΙΛ 3% ΝΗΠ 4% ΟΙΚ 5% ΓΕΝ 0% Π - Μ 7% Χ - Μ 5% ΠΤΔΕ 5% Μ - Μ 8% ΦΑΡ 3% ΙΑΤ 11% Η - Μ 10% ΒΙ 5% Η- Υ 8% ΓΕΩ 3% ΧΗ 6% ΦΥ 7% ΜΑ 9% Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 14

2.2 Δειγματοληψία Η διαδικασία σχεδιασμού του δείγματος μιας έρευνας αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της. Το μέγεθος και οι ιδιότητες (θέση, ομαδοποιήσεις, συμπεριφορά και ανάγκες) του συνολικού πληθυσμού, η μέθοδος δειγματοληψίας καθώς και το βέλτιστο μέγεθος του δείγματος είναι οι κυριότερες παράμετροι της διαδικασίας. Στην περίπτωση της έρευνας χρηστών της ΒΥΠ που τα ζητούμενα ήσαν : η ακριβής αποτύπωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, η ειλικρινής αντιμετώπιση των προβλημάτων και κυρίως η χρησιμοποίηση των αποτελεσμάτων ως μέσον χάραξης και σχεδιασμού της μελλοντικής στρατηγικής μιας βιβλιοθήκης, ο σχεδιασμός και εκτέλεση της έρευνας απαίτησε σοβαρές προσπάθειες από τους ερευνητές, υιοθέτηση επιστημονικών τεχνικών, σωστό χρονικό προγραμματισμό και προετοιμασία καθώς και σχολαστική παρακολούθηση και έλεγχο κατά τη διεξαγωγή της έρευνας. Για την παρούσα έρευνα επιλέχθηκε ένα κανονικά κατανεμημένο τυχαίο δείγμα από το σύνολο του εξεταζόμενου πληθυσμού, με την μέθοδο της στρωματογραφικής τυχαίας δειγματοληψίας. Στρώματα του δείγματος αποτέλεσαν οι ιδιότητες των χρηστών εντός της Πανεπιστημιακής κοινότητας (Μέλη ΔΕΠ, Μεταπτυχιακοί φοιτητές και Προπτυχιακοί φοιτητές) και υποστρώματα τα τμήματα του Πανεπιστημίου Πατρών. Το μέγεθος του δείγματος συνολικά και κατά στρώμα επιλέχθηκε με βασικό κριτήριο την μεγαλύτερη αξιοπιστία και εγκυρότητα των αποτελεσμάτων σε σχέση με τον απαιτούμενο χρόνο και τα πρακτικά προβλήματα συγκέντρωσης πληροφοριών για κατηγορίες πληθυσμού (π.χ. συγκέντρωση στοιχείων προπτυχιακών φοιτητών από τις γραμματείες των τμημάτων). Με βάση τον συνολικό "ενεργό" ακαδημαϊκό πληθυσμό του Πανεπιστημίου Πατρών όπως ορίστηκε στη προηγούμενη παράγραφο, επιλέχθηκε ένα τυχαίο δείγμα από όλα τα στρώματα και "υποστρώματα", που αντιπροσώπευε το 10% των μελών του διδακτικού, επιστημονικού και ερευνητικού προσωπικού (ΔΕΠ), το 10% των μεταπτυχιακών φοιτητών (ΜΦ) και περίπου το 2.5% των «ενεργών» φοιτητών (Φ) του Πανεπιστημίου. Η επιλογή μικρότερου ποσοστού για τους προπτυχιακούς φοιτητές έγινε, αφ ενός λόγω του μεγάλου πληθυσμού και αφ ετέρου λόγω έλλειψης έγκυρων ή επαρκών στοιχείων σχετικά με το πραγματικό καθεστώς φοίτησης μεγάλου αριθμού από αυτούς (φοιτητές επί πτυχίω για πολλά χρόνια). Για το λόγο αυτό επιλέχθηκαν μόνο οι "ενεργοί φοιτητές" και απορρίφθηκαν οι επί πτυχίω. Για την επιλογή του δείγματος χρησιμοποιήθηκαν αλφαβητικοί ονομαστικοί κατάλογοι για κάθε κατηγορία πληθυσμού (ΔΕΠ, ΜΦ, Φ), σύμφωνα με στοιχεία των υπηρεσιών και των γραμματειών των τμημάτων του Πανεπιστημίου, οι οποίοι ταξινομήθηκαν, αριθμήθηκαν και καταχωρήθηκαν σε ειδικό randomizer πρόγραμμα (Research Randomizer v.1.5, Social Psychology Network, USA, http://www.randomizer.org) ώστε να επιλεγεί το δείγμα σύμφωνα με τα παραπάνω ποσοστά κατά ιδιότητα και κατά τμήμα. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σημειωθεί ότι στο στάδιο συλλογής στοιχείων από τις διάφορες υπηρεσίες και γραμματείες αντιμετωπίστηκαν σοβαρά προβλήματα διαχείρισης των στοιχείων, κυριότερα λόγω της ελλιπούς μηχανογράφησης των υπηρεσιών και της έγκαιρης και έγκυρης ενημέρωσης των σχετικών αρχείων, με αποτέλεσμα τα περισσότερα στοιχεία που στάλθηκαν στην ΒΥΠ να βρίσκονται σε έντυπη και ακανόνιστη μορφή και αρκετές φορές με ελλιπή ενημέρωση, συμπτώματα που δείχνουν την αναγκαιότητα πλήρους και τυποποιημένης μηχανογράφησης σε ότι αφορά τα στοιχεία των μελών της Ακαδημαϊκής κοινότητας. Η κατανομή του δείγματος ανά ιδιότητα και κατά τμήμα φαίνεται στον πίνακα Α.2. Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 15

ΠΙΝΑΚΑΣ Α.2 ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ "ΕΝΕΡΓΟΥ" ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ - ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ - ΑΠΟΚΡΙΣΗΣ ΚΑΤΑ ΤΜΗΜΑ ΚΑΙ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΤΜΗΜΑ ΜΕΛΗ ΔΕΠ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ 1 ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΔΕΙΓΜΑ ΑΠΟΚΡΙΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΔΕΙΓΜΑ ΑΠΟΚΡΙΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΔΕΙΓΜΑ ΑΠΟΚΡΙΣΗ 2 Π - Μ 37 4 2 60 6 3 692 16 16 3 Χ - Μ 33 3 3 91 9 6 384 9 9 4 Μ - Μ 49 5 2 142 14 10 694 17 17 5 Η - Μ 56 6 4 219 22 14 782 19 19 6 Η- Υ 19 2 0 152 15 6 639 15 15 7 ΜΑ 49 5 4 72 7 5 825 20 20 8 ΦΥ 52 5 3 65 7 5 641 15 15 9 ΧΗ 41 4 4 184 18 7 369 9 9 10 ΓΕΩ 22 2 1 106 10 6 212 5 5 11 ΒΙ 48 5 4 88 9 6 369 9 9 12 ΙΑΤ 123 12 8 305 31 5 747 17 6 13 ΦΑΡ 16 2 2 38 4 2 217 5 5 14 ΠΤΔΕ 28 3 1 31 3 2 452 11 11 15 ΝΗΠ 21 2 2 33 3 2 393 9 4 16 ΦΙΛ 7 1 1 - - - 270 6 6 17 ΘΕΑ 8 1 1 - - - 198 5 2 18 ΟΙΚ 14 2 2 14 2 2 528 13 8 19 ΓΕΝ 15 2 1 - - - - - - ΣΥΝΟΛΟ 638 66 45 1600 160 81 8412 200 176 Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 16

2.3 Μέσο συλλογής υλικού Ως βασικό εργαλείο της έρευνας χρησιμοποιήθηκε ερωτηματολόγιο έξι (6) σελίδων με κυριότερα χαρακτηριστικά : - Εισαγωγική ενότητα ανώνυμης αποτύπωσης των χαρακτηριστικών του χρήστη (ιδιότητα, τμήμα, χρόνια ακαδημαϊκής δραστηριότητας κλπ) - Ως επί το πλείστον «κλειστές» ερωτήσεις συχνότητας χρήσης και αξιολόγησης των διαφόρων υπηρεσιών, αλλά και αποτύπωσης των διαφόρων προβλημάτων, χωρισμένες ουσιαστικά σε 5 ενότητες : α) επιτόπιες υπηρεσίες, β) ηλεκτρονικές υπηρεσίες, γ) συλλογή περιοδικών, δ) αξιολόγηση προσωπικού και ε) μελλοντικές ενέργειες - Πλήρη κωδικοποίηση για την σωστή και γρήγορη καταγραφή και ανάλυση των ευρημάτων - Κατάλληλη δομή, ώστε να αποτελεί μέσο όχι μόνο συλλογής αλλά και διάχυσης πληροφοριών σε όσους αγνοούσαν την ύπαρξη συγκεκριμένων υπηρεσιών της ΒΥΠ ή του χώρου της πληροφόρησης γενικότερα. Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 17

ΕΡΕΥΝΑ ΧΡΗΣΤΩΝ ΒΥΠ ΜΑΪΟΣ 1999 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 1. Ιδιότητα (001) Μέλος ΔΕΠ (ΔΕΠ) (1) Φοιτητής/τρια (Φ) (3) Μεταπτυχιακός φοιτητής (ΜΦ) (2) Ερευνητικό Προσωπικό (ΕΡ) (4) 2. Τμήμα (002) 3. Μπορείτε να μας δώσετε μερικές λέξεις "ΚΛΕΙΔΙΑ" που περιγράφουν το δυνατόν ακριβέστερα τα γνωστικά αντικείμενα που σας ενδιαφέρουν; (Μέχρι 3 λέξεις κλειδιά): 1. (003) 2. (004) 3. (005) 4. Πόσο καιρό σχετίζεστε (Εκπαίδευση, Σπουδές, Έρευνα) με το Πανεπιστήμιο Πατρών; (006) Λιγότερο από 1 χρόνο (1) 5-10 χρόνια (3) 1-4 χρόνια (2) Περισσότερα από 10 χρόνια (4) 5. Την Βιβλιοθήκη επισκέπτεστε (007) Τουλάχιστον 1 φορά την εβδομάδα (1) Τουλάχιστον 1 φορά κάθε δεκαπέντε ημέρες (2) Τουλάχιστον 1 φορά το μήνα (3) Σπανιότερα (4) Ποτέ (5) Ναι (Ν) Όχι (Ο) 6. Χρησιμοποιείτε την τμηματική βιβλιοθήκη του τμήματός σας ; (008) Αν όχι γιατί ; (009) 7. Χρησιμοποιείτε άλλη βιβλιοθήκη για την κάλυψη των αναγκών σας ;(π.χ. ΙΤΥ, ΕΙΧΗΜΥΘ, Δημοτική Βιβλιοθήκης Πατρών, άλλες Ακαδημαϊκές Βιβλιοθήκες κλπ) (010) Ναι (Ν) Όχι (Ο) Αν ναι, ποια ή ποιες βιβλιοθήκες χρησιμοποιείτε; (011) Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 18

8. Γνωρίζετε όλες τις υπηρεσίες που προσφέρονται στους χώρους της ΒΥΠ; Ποια νομίζετε ότι είναι η σημασία κάθε υπηρεσίας για τις εκπαιδευτικές, διδακτικές και ερευνητικές δραστηριότητές σας; Πως αξιολογείτε την κάθε προσφερόμενη όπως αυτή παρέχεται στη παρούσα φάση από τη ΒΥΠ; Γνώση Υπηρεσίας Α/Α ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΝΑΙ (Ν) ΌΧΙ (Ο) Βαθμολογήστε τη Σημασία των προσφερόμενων Υπηρεσιών στις δραστηριότητές σας με βάση τη κλίμακα 1 (Καθόλου σημαντική) έως 5 (Πολύ σημαντική) 1 Χρήση αναγνωστηρίου (012) (025) (038) 2 Δανεισμός Βιβλίου/ων (013) (026) (039) 3 Φωτοαντίγραφα (014) (027) (039a) 4 Χρήση περιοδικών (015) (028) (040) 5 Χρήση βιβλιογραφικών βάσεων (016) (029) (041) δεδομένων σε CD-ROMs 6 Online αναζήτηση (017) (030) (042) 7 Παραγγελία βιβλιογραφίας (018) (031) (043) 8 Αναζήτηση & εκτύπωση άρθρων από την βάση δεδομένων ADONIS (019) (032) (044) 9 Χρήση οπτικοακουστικού (020) (033) (045) 10 Σεμινάρια Εκπαίδευσης Χρηστών (021) (034) (046) 11 Ξενάγηση -Παρουσιάσεις ΒΥΠ (022) (035) (047) 12 Θέσεις εργασίας για πρόσβαση (023) (036) (048) στο Internet 13 Αναζήτηση Υλικού μέσω OPAC (024) (037) (049) Αξιολογήστε την παροχή κάθε υπηρεσίας από τη ΒΥΠ στη παρούσα φάση με βάση τη κλίμακα 1 (Καθόλου ικανοποιητική) έως 5 (Πολύ ικανοποιητική) 9. Ποιες από τις υπηρεσίες χρησιμοποιείτε όταν επισκέπτεστε την ΒΥΠ; Σημειώστε τις υπηρεσίες κατά σειρά προτεραιότητας. 1 Χρήση αναγνωστηρίου (050) 2 Δανεισμός Βιβλίου/ων (051) 3 Φωτοαντίγραφα (052) 4 Χρήση περιοδικών (053) 5 Χρήση βιβλιογραφικών βάσεων (054) δεδομένων σε CD-ROMs 6 Online αναζήτηση (055) 7 Παραγγελία βιβλιογραφίας (056) 8 Αναζήτηση & εκτύπωση άρθρων (057) από την βάση δεδομένων ADONIS 9 Χρήση οπτικοακουστικού (058) 10 Σεμινάρια Εκπαίδευσης Χρηστών (059) 11 Ξενάγηση -Παρουσιάσεις ΒΥΠ (060) 12 Θέσεις εργασίας για πρόσβαση στο (061) Internet 13 Αναζήτηση Υλικού μέσω OPAC (062) 10. Κατά τις επισκέψεις στους χώρους της ζητάτε βοήθεια από το προσωπικό της Βιβλιοθήκης; (063) Ναι (Ν) Όχι (Ο) 11. Αν ναι, σε γενικές γραμμές πως κρίνετε τον βαθμό εξυπηρέτησής σας; (064) Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 19

Πλήρως (1) Μερικώς (2) Καθόλου (3) 12. Γνωρίζετε όλες τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες που προσφέρονται στους χρήστες της ΒΥΠ μέσω της WEB σελίδας της; Ποια νομίζετε ότι είναι η σημασία κάθε υπηρεσίας για τις εκπαιδευτικές, διδακτικές και ερευνητικές δραστηριότητές σας; Πως αξιολογείτε την κάθε προσφερόμενη υπηρεσία όπως αυτή παρέχεται στη παρούσα φάση από τη ΒΥΠ; Α/Α ΥΠΗΡΕΣΙΑ Γνώση Υπηρεσίας ΝΑΙ (Ν) ΌΧΙ (Ο) Βαθμολογήστε τη Σημασία των προσφερόμενων Υπηρεσιών στις δραστηριότητές σας με βάση τη κλίμακα 1 (Καθόλου σημαντική) έως 5 (Πολύ σημαντική) 1 WΕΒ σελίδα της ΒΥΠ (065) (070) (075) 2 On line πρόσβαση στους (066) (071) (076) καταλόγους του υλικού της ΒΥΠ 3 On line πρόσβαση σε βάσεις (067) (072) (077) βιβλιογραφικών δεδομένων 4 On line πρόσβαση στα (068) (073) (078) περιεχόμενα, τα abstracts, και τα full text αρχεία των ηλεκτρονικών περιοδικών στα οποία έχει πρόσβαση η ΒΥΠ. 5 Δυνατότητα δημιουργίας Αποθεματικού Λογαριασμού για On line προώθηση παραγγελιών βιβλιογραφίας (Αφορά μόνο μέλη ΔΕΠ) (069) (074) (079) Αξιολογήστε την παροχή κάθε υπηρεσίας από τη ΒΥΠ στη παρούσα φάση με βάση τη κλίμακα 1 (Καθόλου ικανοποιητική) έως 5 (Πολύ ικανοποιητική) 13. Πόσο συχνά χρησιμοποιείτε τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες που προσφέρονται στους χρήστες της ΒΥΠ μέσω της WEB σελίδας της; ΥΠΗΡΕΣΙΑ 1 WΕΒ σελίδα της ΒΥΠ (080) Καθημερινά (1) Εβδομαδιαίως (2) Μηνιαίως (3) Ενίοτε (4) Ποτέ (5) 2 On line πρόσβαση στους καταλόγους του υλικού της ΒΥΠ 3 On line πρόσβαση σε βάσεις βιβλιογραφικών δεδομένων 4 On line πρόσβαση στα περιεχόμενα, τα abstracts, και τα full text αρχεία των ηλεκτρονικών περιοδικών στα οποία έχει πρόσβαση η ΒΥΠ. 5 On line προώθηση παραγγελιών βιβλιογραφίας (Αφορά μόνο μέλη ΔΕΠ) (081) (082) (083) (084) 14. Εάν δεν χρησιμοποιείτε κάποια από ή τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες που προσφέρονται στους χρήστες της ΒΥΠ μέσω της WEB σελίδας της, γιατί; Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 20

1. WΕΒ σελίδα της ΒΥΠ (085) 1. Δεν γνωρίζω την ύπαρξη της σελίδας 4. Αργή σύνδεση 2. Δεν διαθέτω τον απαραίτητο εξοπλισμό (Η/Υ, λογισμικό) 5. Δεν θεωρώ φιλικό ή/και εύχρηστο το περιβάλλον εργασίας 3. Δεν διαθέτω πρόσβαση στο Internet 6. Θεωρώ ότι δεν περιέχει χρήσιμες πληροφορίες 2. On line πρόσβαση στους καταλόγους του υλικού της ΒΥΠ (086) 1. Δεν γνωρίζω ότι υπάρχει αυτή η δυνατότητα 4. Αργή σύνδεση 2. Δεν διαθέτω τον απαραίτητο εξοπλισμό (Η/Υ, 5. Αντιμετώπισα προβλήματα εγκατάστασης του λογισμικό) απαιτούμενου λογισμικού (OPAC) 3. Δεν διαθέτω πρόσβαση στο Internet 6. Αντιμετώπισα προβλήματα λειτουργίας του λογισμικού (OPAC) 3. On line πρόσβαση σε βάσεις βιβλιογραφικών δεδομένων (087) 1. Δεν γνωρίζω ότι υπάρχει αυτή η δυνατότητα 6. Αντιμετώπισα προβλήματα πρόσβασης 2. Δεν διαθέτω τον απαραίτητο εξοπλισμό (Η/Υ, λογισμικό) 7. Δεν προσφέρεται βάση δεδομένων που να καλύπτει τα επιστημονικά ενδιαφέροντά μου 3. Δεν διαθέτω πρόσβαση στο Internet 8. Δεν θεωρώ φιλικό ή/και εύχρηστο το περιβάλλον εργασίας 4. Αργή σύνδεση 9. Προτιμώ τις βάσεις δεδομένων σε CD-ROMs 5. Δεν γνωρίζω πως θα αποκτήσω πρόσβαση στις διατιθέμενες βάσεις δεδομένων 10. Δεν γνωρίζω τον τρόπο χρήσης - μεθόδους αναζήτησης κλπ. 4. On line πρόσβαση στα περιεχόμενα, τα abstracts, και τα full text αρχεία των ηλεκτρονικών περιοδικών στα οποία έχει πρόσβαση η ΒΥΠ. (088) 1. Δεν γνωρίζω ότι υπάρχει αυτή η δυνατότητα 5. Δεν γνωρίζω πως θα αποκτήσω πρόσβαση στα διατιθέμενα ηλεκτρονικά περιοδικά 2. Δεν διαθέτω τον απαραίτητο εξοπλισμό (Η/Υ, λογισμικό) 6. Δεν προσφέρονται ηλεκτρονικά περιοδικά που καλύπτουν τα επιστημονικά ενδιαφέροντά μου 3. Δεν διαθέτω πρόσβαση στο Internet 7. Προτιμώ την έντυπη έκδοση των περιοδικών 4. Αργή σύνδεση 8. Δεν γνωρίζω τον τρόπο χρήσης - μεθόδους αναζήτησης κλπ. 5. Δυνατότητα δημιουργίας Αποθεματικού Λογαριασμού και On line προώθηση παραγγελιών βιβλιογραφίας (Αφορά μόνο μέλη ΔΕΠ) (089) 1. Δεν γνωρίζω ότι υπάρχει αυτή η δυνατότητα 5. Δεν διαθέτω τον απαραίτητο εξοπλισμό (Η/Υ, λογισμικό) για την On line προώθηση παραγγελιών βιβλιογραφίας 2. Δεν παραγγέλνω συχνά άρθρα/βιβλία 6. Δεν διαθέτω πρόσβαση στο Internet 3. Υπάρχει πρόβλημα χρηματοδότησης και 7. Αργή σύνδεση συντήρησης του λογαριασμού 4. Θεωρώ υψηλό το ελάχιστο ποσόν των 30.000 για την δημιουργία αποθεματικού λογαριασμού 8. Προτιμώ να επισκέπτομαι τη ΒΥΠ για μεγαλύτερη ασφάλεια. 15. Πολιτική ανάπτυξης συλλογής περιοδικών. (Αφορά ΜΟΝΟ τα μέλη ΔΕΠ) Η ΒΥΠ στη προσπάθεια ανάπτυξης της συλλογής των περιοδικών κάθε χρόνο απευθύνεται στα μέλη ΔΕΠ του Πανεπιστημίου Πατρών για την συνεργασία τους: Ναι (Ν) Όχι (Ο) Εσείς έχετε ανταποκριθεί στα καλέσματα αυτά; (090) Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 21

Ναι (Ν) Όχι (Ο) Αν ναι, ικανοποιήθηκαν τα κατά καιρούς αιτήματά σας; (091) Αν όχι, γιατί δεν έχετε ανταποκριθεί : (092) 1. Δεν ενημερώθηκα εγκαίρως 4. Διστάζω γιατί θεωρώ περίπλοκες τις διαδικασίες προώθησης των αιτημάτων μου (Γ.Σ. τμήματος, έγκριση προέδρου κλπ) 2. Δεν θεωρώ σαφείς διαδικασίες 5. Άλλο (Προσδιορίστε ακριβώς) 3. Μικρά χρονικά πλαίσια ανταπόκρισης 16. Θεωρείτε ικανοποιητική τη συλλογή περιοδικών της ΒΥΠ όσον αφορά το γνωστικό αντικείμενό σας; Ναί Όχι (093) Αν όχι για ποιους λόγους : (094) 1. Ελλιπής χρηματοδότηση της ΒΥΠ 3. Θεωρώ προβληματικές τις διαδικασίες ανάπτυξης. 2. Υψηλό κόστος των σχετικών συνδρομών 4. Άλλο (Προσδιορίστε ακριβώς) 17. Διατηρείτε "προσωπικές" συνδρομές σε επιστημονικά περιοδικά του γνωστικού αντικειμένου σας; Ναί Όχι (095) Αν ναι, σε πόσες τέτοιες συνδρομές ; (096) 18. Αν λόγω προβλημάτων χρηματοδότησης, η ΒΥΠ αναγκαζόταν να επιλέξει μεταξύ της πλήρους πρόσβασης σε ηλεκτρονικά περιοδικά είτε on line μέσω του Internet είτε μέσω της βάσης ADONIS και της «παραδοσιακής» συνδρομής στις έντυπες εκδόσεις, ποια είναι η θέση σας στα παρακάτω υποθετικά και απλοποιημένα σενάρια : ΣΕΝΑΡΙΟ 1. Δημιουργία μιας συλλογής αποκλειστικά από ηλεκτρονικά Περιοδικά που καλύπτουν τις ανάγκες των χρηστών της ΒΥΠ και κατάργηση των αντίστοιχων συνδρομών των έντυπων εκδόσεων (097) 2. Κατάργηση των συνδρομών των λιγότερο «χρησιμοποιούμενων» περιοδικών ώστε να εξοικονομηθούν πόροι για τη διατήρηση της έντυπης ΚΑΙ ηλεκτρονικής έκδοσης των «δημοφιλών» περιοδικών (098) 3. Διατήρηση των συνδρομών των έντυπων εκδόσεων και παροχή on line πρόσβαση σε όσα ηλεκτρονικά περιοδικά επιτρέπουν τα οικονομικά της ΒΥΠ ή μόνο σε δωρεάν ηλεκτρονικά περιοδικά. (099) Πολύ Επιθυμητό (1) Επιθυμητό (2) Αποδεκτό (3) Απαράδεκτο (4) 19. Χρησιμοποιείτε την Υπηρεσία Διαδανεισμού της ΒΥΠ για την παραγγελία βιβλιογραφίας; Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 22

Ναί Αν ναι, πόσο συχνά; (101) (1) Τουλάχιστον 1 φορά την εβδομάδα (2) Τουλάχιστον 1 φορά κάθε δεκαπέντε ημέρες (3) Τουλάχιστον 1 φορά το μήνα (4) Σπανιότερα Αν όχι, γιατί ; (Προσδιορίστε ακριβώς) (102) Όχι (100) 20. Προς ποια κατεύθυνση νομίζετε ότι πρέπει να δραστηριοποιηθεί στο άμεσο μέλλον η ΒΥΠ αλλά και το Πανεπιστήμιο Πατρών και η Ακαδημαϊκή κοινότητα, ώστε να βελτιωθούν οι παρεχόμενες υπηρεσίες και να εξυπηρετούνται καλύτερα οι επιστημονικές ανάγκες σας; Παρακαλούμε βαθμολογήστε τη σημασία που νομίζετε ότι έχουν για τις ανάγκες σας τα παρακάτω, με βάση τη κλίμακα 1 (Καθόλου σημαντική) έως 5 (Πολύ σημαντική) Α/ Α Ενέργεια 1 Αύξηση Ωρών Λειτουργίας της Βιβλιοθήκης (π.χ. Σάββατο πρωϊ, (103) 24ώρη λειτουργία) 2 Αυτοματοποίηση Υπηρεσιών (π.χ. αυτόματος δανεισμός και (104) επιστροφή βιβλίων, αυτόματη έκδοση κάρτας χρήςτη) 3 Αύξηση των θέσεων των Αναγνωστηρίων (105) 4 Δημιουργία ειδικών - "κλειστών" χώρων ατομικής ή ομαδικής (106) μελέτης 5 Δημιουργία ειδικού χώρου ξεκούρασης, κυλικείου και (107) καπνίσματος 6 Αυξημένες ατομικές θέσεις εργασίας σε Η/Υ, για την κάλυψη (108) προσωπικών επιστημονικών αναγκών (επεξεργασία κειμένων, εκτυπώσεις) 7 Περισσότερες θέσεις εργασίας σε Η/Υ για ατομικές on line (109) αναζητήσεις σε βάσεις δεδομένων και στο Internet 8 Ύπαρξη εξειδικευμένων ανά επιστήμη βιβλιοθηκονόμων (110) (Reference Librarians) 9 Προβολή και - Υποστήριξη της ΒΥΠ και του έργου της από τους (111) χρήστες όσο και από το Πανεπιστήμιο Πατρών, σε τρίτους. 10 Αύξηση του προϋπολογισμού της ΒΥΠ για την διατήρηση των (112) συλλογών, βιβλίων & περιοδικών και την απρόσκοπτη λειτουργία των υπηρεςιών της (ηλεκτρονικά περιοδικά, βάσεις δεδομένων κλπ) 11 Ενέργειες του Πανεπιστημίου αλλά και της Ακαδημαϊκής κοινότητας ώστε να συνεχιστεί το έργο αναβάθμισης των υπηρεσιών της ΒΥΠ και μετά τη λήξη του ΠΟΛΥΜΝΙΑ/ΕΠΕΑΕΚ (113) Βαθμολογήστε τη σημασία που νομίζετε ότι έχουν για τις ανάγκες σας τα παρακάτω, με βάση τη κλίμακα 1 (Καθόλου σημαντική) έως 5 (Πολύ σημαντική) 21. Η επικοινωνία και ενημέρωση της πανεπιστημιακής κοινότητας, για τις διάφορες νέες υπηρεσίες και τις δραστηριότητες της ΒΥΠ, αυτή τη στιγμή διενεργείται κυρίως μέσω ανακοινώσεων στις WEB σελίδες της ΒΥΠ στο Internet και με e-mail στη λίστα ανακοινώσεων του Πανεπιστημίου Πατρών (announces). Θεωρείτε ικανοποιητικό αυτόν τον τρόπο επικοινωνίας; Ναί Όχι Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 23

(114) Αν όχι, παρακαλούμε προσδιορίστε ποιον τρόπο ενημέρωσης θεωρείτε πιο έγκυρο και έγκαιρο: (115) 1. Με ταχυδρομείο 5. Με ανάρτηση σχετικής ανακοίνωσης εντός του χώρου της ΒΥΠ 2. Τηλεφωνικώς 6. Με ανάρτηση σχετικής ανακοίνωσης στους πίνακες ανακοινώσεων κάθε Γραμματείας 3. Με FAX 7. Με την περιοδική έκδοση ενημερωτικού φυλλαδίου για τις δραστηριότητες της ΒΥΠ 4. Με προσωπικό e-mail 8. Με τη διοργάνωση ενημερωτικών ημερίδων 22. Σχολιάστε οτιδήποτε νομίζετε ότι δεν αναφέρθηκε στο παρόν ερωτηματολόγιο και το θεωρείτε σημαντικό : Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 24

2.4 Διαδικασίες συλλογής υλικού Τα βασικότερα προβλήματα της έρευνας αντιμετωπίστηκαν κατά την διάρκεια συμπλήρωσης των ερωτηματολογίων από το επιλεγμένο δείγμα, όπως : - Προβλήματα εντοπισμού του δείγματος, λόγω ελλιπών ή ανακριβών στοιχείων: (τηλέφωνα, διευθύνσεις κλπ), που είχε ως αποτέλεσμα τη χρονοβόρα και ανεπιτυχή προσπάθεια εντοπισμού τους και κατ επέκταση την ανάγκη επανεξέτασης και μερικής αντικατάστασης του επιμέρους δείγματος. - Προβλήματα συνεργασίας, καθώς ορισμένοι επιλεχθέντες, θέλουμε να πιστεύουμε κυρίως λόγω του φορτωμένου προγράμματος εργασίας τους, δεν συμπλήρωσαν τελικά το ερωτηματολόγιο ή καθυστέρησαν χαρακτηριστικά. Με βάση τα παραπάνω και τις ιδιομορφίες της ακαδημαϊκής κοινότητας, για την αποστολή και συμπλήρωση των ερωτηματολογίων, επιλέχθηκε η παρακάτω μεθοδολογία : - Ενημέρωση του δείγματος τηλεφωνικά, όπου υπήρχαν διαθέσιμα στοιχεία (κυρίως μέλη ΔΕΠ και μεταπτυχιακοί φοιτητές), και αποστολή των σχετικών καταλόγων και ανακοινώσεων στις γραμματείες των τμημάτων, ώστε να ενημερωθούν οι φοιτητές. - Συμπλήρωση των ερωτηματολογίων : - Αποστολή των ερωτηματολογίων (ύστερα από την τηλεφωνική επικοινωνία) ταχυδρομικώς, με e-mail, ή με φαξ, καθώς και συμπλήρωση και επιστροφή τους στη ΒΥΠ με ανάλογους τρόπους. - Συμπλήρωση ερωτηματολογίων με προσωπική συνέντευξη, κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας, είτε στο χώρο των χρηστών (κυρίως για τα μέλη ΔΕΠ) είτε στο χώρο της βιβλιοθήκης (φοιτητές) - Υπενθύμιση του δείγματος χρηστών για την συμπλήρωση του ερωτηματολογίου μετά από χρονικό διάστημα 2 εβδομάδων με τηλεφωνική επικοινωνία και με αποστολή σχετικών επιστολών. Η έρευνα διενεργήθηκε τον Απρίλιο και Μάιο 1999. Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 25

2.5 Στατιστική ανάλυση Παρ όλα τα προαναφερθέντα προβλήματα από τους 426 χρήστες του δείγματος ανταποκρίθηκαν και παρέδωσαν έγκυρα ερωτηματολόγια 302, με ένα συνολικό ποσοστό ανταπόκρισης περίπου 70% που τείνει σε ένα διάστημα εμπιστοσύνης 95 % ± 4,07. Λόγω της επιλογής διαφορετικών ποσοστών στο δείγμα, από κάθε κατηγορία χρηστών αλλά και λόγω της διαφορετικής ανταπόκρισης κάθε κατηγορίας, ήταν αναγκαία η στάθμιση του δείγματος με τους κατάλληλους συντελεστές στάθμισης ώστε να εξασφαλιστεί η αναλογική και ομοιόμορφη εκπροσώπηση κάθε κατηγορίας χρηστών εντός του δείγματος. Τα στοιχεία ανταπόκρισης και στάθμισης του δείγματος παρουσιάζονται στον πίνακα Α.3 που ακολουθεί. ΠΙΝΑΚΑΣ Α.3 Στοιχεία Πληθυσμού και Δείγματος Ιδιότητα Πληθυσμός Ποσοστό επί του συνολικού πληθυσμού Επιλεγμένο Δείγμα Ν % επί του πληθυσμού Ανταπόκριση Ν % επί του δείγματος Συντελεστές στάθμισης δείγματος Μέλη ΔΕΠ 640 6 66 10 45 68 1 Μεταπτυχιακοί 1600 15 160 10 81 50 1,4 Φοιτητές Προπτυχιακοί 8410 79 200 2,4 176 88 3,34 Φοιτητές ΣΥΝΟΛΟ 10650 100 426 302 70,1 Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 26

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ - ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 27

3. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ - ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Στη συνέχεια παρουσιάζονται συνοπτικά με μορφή πινάκων και διαγραμμάτων και αναλύονται τα κυριότερα ευρήματα της έρευνας. 3.1 Κατανομή Χρηστών κατά γνωστικό αντικείμενο Θεωρώντας χρήσιμη την ανάλυση των διαφόρων στοιχείων της έρευνας χρηστών σε ένα βαθύτερο πλαίσιο, πέρα από την ακαδημαϊκή ιδιότητα των ερωτώμενων, αποφασίστηκε να καταγραφεί και το ή τα γνωστικά αντικείμενα στα οποία δραστηριοποιείται ή/και ενδιαφέρεται ο κάθε ερωτώμενος. Η διαδικασία αυτή αν και πλησιάζει αρκετά μια αντίστοιχη ανάλυση ανάλογα με την σχολή ή το τμήμα που ανήκει ο κάθε χρήστης, εντούτοις προτιμήθηκε για τους παρακάτω λόγους: - Πολλές φορές τα επιστημονικά και ερευνητικά ενδιαφέροντα πολλών ακαδημαϊκών, κυρίως μελών ΔΕΠ και ΜΦ διαφέρουν από τα στενά θεματικά πλαίσια που προσδιορίζονται με βάση το κάθε τμήμα. (π.χ. Μαθηματικοί που ανήκουν σε Πολυτεχνική σχολή, ή Χημικοί που ανήκουν στην Ιατρική ή Φαρμακευτική σχολή). - Η ταξινόμηση των χρηστών κατά σχολή ή τμήμα θα μας έδινε μάλλον σχηματικά ή/και περιορισμένης σπουδαιότητας και χρησιμότητας στοιχεία από ότι η ταξινόμηση κατά γνωστικό αντικείμενο, στην προσπάθεια της ποιοτικής ανάλυσης ποικίλων στοιχείων για τις υπηρεσίες της ΒΥΠ και την συμπεριφορά των χρηστών (π.χ. αξιολόγηση συλλογών βιβλίων και περιοδικών κατά θεματική περιοχή, συμπεριφορά χρηστών σε διαφορετικά περιβάλλοντα εργασίας - επιτόπια ή ηλεκτρονική χρήση υπηρεσιών κλπ) Με βάση την παραπάνω λογική κάθε ερωτώμενος κλήθηκε να συμπληρώσει σε αντίστοιχα πεδία του ερωτηματολογίου από μία (1) έως και τρεις (3) λέξεις- κλειδιά που θα περιέγραφαν αντίστοιχα γνωστικά αντικείμενα του ενδιαφέροντός του. Με βάση τις απαντήσεις των χρηστών και ανεξάρτητα του τμήματος, οι χρήστες του δείγματος της έρευνας κατανεμήθηκαν σε τέσσερις (4) ευρείες θεματικές κατηγορίες αντίστοιχες των βασικών σχολών του Πανεπιστημίου: - Θετικές επιστήμες - Τεχνολογία - Επιστήμες υγείας - Ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες Με βάση την κατηγοριοποίηση αυτή και τις απαντήσεις των χρηστών μπορούμε να δούμε την κατανομή του δείγματος της έρευνας (Πίν. 1-1). Από τα στοιχεία αυτά βλέπουμε ότι η πλειοψηφία των χρηστών απέφυγε να απαντήσει (59%) με αποτέλεσμα την εμφάνιση δυσκολιών στην έγκυρη στατιστική ανάλυση των διαφόρων δεδομένων με βάση αυτή την κατανομή. Παρ' όλα αυτά παρατηρώντας τους λόγους των ποσοστών κάθε θεματικής κατηγορίας επί του συνολικού δείγματος και των ποσοστών των αντίστοιχων ποσοστών κάθε θεματικής κατηγορίας (με βάση τις σχολές του Πανεπιστημίου) επί του συνολικού πληθυσμού, είδαμε ότι, με εξαίρεση την κατηγορία των Επιστημών υγείας, παρουσιάζουν μικρές αποκλίσεις μεταξύ τους (0.49-0.56), γεγονός που μας επιτρέπει να προχωρήσουμε τουλάχιστον σε ενδεικτικές αναλύσεις δεδομένων με βάση αυτή την κατηγοριοποίηση. Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 28

Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 29

Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 30

Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 31

3.2 Συχνότητα επίσκεψης των χρηστών στους χώρους της ΒΥΠ. Στον πίνακα 2-1, παρουσιάζονται αναλυτικά τα στοιχεία που αφορούν στη συχνότητα επίσκεψης στη Βιβλιοθήκη, ανά ιδιότητα. Πιο συγκεκριμένα αναλύεται σε συχνότητα επίσκεψης, τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, τουλάχιστον μία φορά το δεκαπενθήμερο, τουλάχιστον μία φορά το μήνα, σπανιότερα και ποτέ. Όπως φαίνεται από τον πίνακα 2-1, από το σύνολο των μελών του εξεταζόμενου πληθυσμού, το 54% περίπου, είναι τακτικοί χρήστες της ΒΥΠ, δηλαδή την επισκέπτονται τουλάχιστον 1 φορά την εβδομάδα (33%) ή το δεκαπενθήμερο (21%). Το ποσοστό εκείνων δε, που δεν επισκέπτονται ποτέ τη ΒΥΠ φτάνει στο 4%. Επίσης, από τα στοιχεία αυτά φαίνεται ότι, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές είναι στην πλειοψηφία τους τακτικοί χρήστες (τουλάχιστον 1 φορά την εβδομάδα (36%) ή το δεκαπενθήμερο (22%), ενώ τα μέλη ΔΕΠ, λιγότερο τακτικοί (σπανιότερα από μία φορά το μήνα (31%). Από την περαιτέρω ανάλυση της συχνότητας επίσκεψης, σε συνδυασμό με το χρόνο δραστηριοποίησης του υπό εξέταση πληθυσμού (λιγότερο από 1 χρόνο,1-4 χρόνια, 5-10 χρόνια, περισσότερα από 10 χρόνια) στο χώρο του Πανεπιστημίου Πατρών, από το 54% περίπου των τακτικών χρηστών, προκύπτει ότι, το μεγαλύτερο ποσοστό έχει χρόνο δραστηριοποίησης 1-4 χρόνια, και είναι στην πλειοψηφία του φοιτητές, ενώ το μικρότερο ποσοστό είναι αυτό με χρόνο δραστηριοποίησης περισσότερα από 10 χρόνια, στην πλειοψηφία του μέλη ΔΕΠ. Από την ανάλυση των παραπάνω στοιχείων, προκύπτει ότι, η συντριπτική πλειοψηφία (περίπου 96%), των μελών του υπό εξέταση πληθυσμού, αποτελούν χρήστες της ΒΥΠ, σε σύγκριση με το μικρό ποσοστό του 4% περίπου, των μελών που δεν την επισκέπτονται ποτέ. Λαμβάνοντας όμως υπόψη τη δυνατότητα απομεμακρυσμένης χρήσης υπηρεσιών της ΒΥΠ (ηλεκτρονικά περιοδικά, online κατάλογος, κλπ), ή επιτόπιας χρήσης διά αντιπροσώπου, το ποσοστό χρηστών (96%) δύναται να αυξηθεί. Ακόμη, φαίνεται ότι, γενικά όσο μεγαλώνει ο χρόνος δραστηριοποίησης των χρηστών, τόσο μειώνεται ο αριθμός αυτών που επισκέπτονται τακτικά τη ΒΥΠ. Το γεγονός αυτό οφείλεται στο ότι μία μεγάλη μερίδα του υπό εξέταση πληθυσμού, δηλαδή των φοιτητών (σύμφωνα με στοιχεία του πίνακα 1, 79%), αποχωρεί μετά το πέρας των 4 ετών. Όσο δε αφορά στην αυξημένη τακτικότητα των επισκέψεων των μεταπτυχιακών φοιτητών σε σύγκριση με την αντίστοιχη μειωμένη των μελών ΔΕΠ, πρέπει να σημειωθεί ότι, τα μέλη ΔΕΠ πολλές φορές κάνουν χρήση των υπηρεσιών της βιβλιοθήκης μέσω των μεταπτυχιακών τους φοιτητών. Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 32

Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 33

Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 34

Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 35

Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 36

Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 37

3.3 Χρήση άλλων Βιβλιοθηκών Χρήση Τμηματικών Βιβλιοθηκών (Πίν. 3-1) Όσον αφορά στη χρήση των τμηματικών βιβλιοθηκών του Πανεπιστημίου Πατρών, τα ευρήματα δείχνουν ότι οι τμηματικές βιβλιοθήκες χρησιμοποιούνται σε πολύ ικανοποιητικό βαθμό από τους χρήστες τους. Πιο συγκεκριμένα, φαίνεται να γίνεται χρήση των βιβλιοθηκών από το 76%-100% των χρηστών τους, εκτός από την περίπτωση της Βιβλιοθήκης του τμήματος Φιλολογίας, την οποία φαίνεται να χρησιμοποιεί μόνο το 21% των χρηστών της. Τη βιβλιοθήκη Θεατρικών Σπουδών χρησιμοποιεί το 100% των χρηστών της, του Χημικού το 94%, του Οικονομικού το 89%, του Ι.Τ.Υ το 89%, κ.ο.κ Όσον αφορά δε στην ιδιότητα των χρηστών τους, οι τμηματικές βιβλιοθήκες φαίνεται να χρησιμοποιούνται εξίσου ικανοποιητικά τόσο από το διδακτικό προσωπικό και τους μεταπτυχιακούς φοιτητές όσο και από τους φοιτητές. Τα ευρήματα χρήσης των τμηματικών βιβλιοθηκών μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι τμηματικές βιβλιοθήκες αποτελούν πόλο έλξης των χρηστών τους, και επομένως αποτελούν μία σημαντική παροχή του εκάστοτε τμήματος προς τα μέλη του, είτε ανήκουν στο επιστημονικό, διδακτικό προσωπικό, είτε στους φοιτητές. Βέβαια, η ανάλυση στην οποία μπορούμε να προχωρήσουμε είναι περιορισμένη γιατί δεν διαθέτουμε άλλες πληροφορίες π.χ του ποσοστού ικανοποίησής τους από τις υπηρεσίες που προσφέρονται, κλπ αλλά και γιατί σε κάθε μία από τις βιβλιοθήκες ισχύει διαφορετικό καθεστώς (κανονισμός λειτουργίας, προσωπικό, φυσική θέση σε σχέση με την Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης). Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 38

3.1 Α Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 39

3.1 Β Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 40

3.1 Γ Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 41

3.1 Δ Πανεπιστήμιο Πατρών - Βιβλιοθήκη & Υπηρεσία Πληροφόρησης 42