ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016-2017 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΑΞΗ: Γ ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 2 ΩΡΕΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 02/6/2017 ΒΑΘΜΟΣ: Ολογράφως:... Υπογραφή:. Ονοματεπώνυμο:. Τμήμα:... Αριθμός: - Για τις απαντήσεις σας, να χρησιμοποιήσετε μόνο μπλε μελάνι (στυλό). - Δεν επιτρέπεται η χρήση διορθωτικού υγρού ή ταινίας (Tipp-Ex). - Να γράψετε τις απαντήσεις σας στο εξεταστικό δοκίμιο, στις γραμμές μετά από κάθε ερώτηση. - Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από εννέα (9) αριθμημένες σελίδες. ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ (4 ΜΟΝΑΔΕΣ) Να απαντήσετε ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ και στις δύο (2) ερωτήσεις. 1) Να γράψετε στη στήλη Γ δίπλα από το κάθε γράμμα της στήλης Α τον αντίστοιχο σωστό αριθμό της στήλης Β. (μον. 2) Προσοχή: Στη στήλη Β περισσεύει ένα (1) στοιχείο. ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β ΣΤΗΛΗ Γ Α. Αρχιεπίσκοπος 1. Επανάσταση στις Παραδουνάβιες Α 2 Κυπριανός Ηγεμονίες Β. Παύλος Μελάς 2. 9 η Ιουλίου 1821 Β 5 Γ. Αλέξανδρος Υψηλάντης 3. Υποστήριξε την ανάγκη για διάκριση των εξουσιών Δ. Μοντεσκιέ 4. Υπέγραψε τις συμφωνίες Ζυρίχης - Λονδίνου 5. Εξέχουσα μορφή του Μακεδονικού Αγώνα Γ 1 Δ 3 1
2) Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των ακόλουθων προτάσεων είναι «ΣΩΣΤΟ» ή «ΛΑΘΟΣ». (μον. 2) α) Μετά τη λήξη του Α Παγκοσμίου Πολέμου επιβλήθηκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία η Συνθήκη των Σεβρών. β) Ο Τζωρτζ Ουάσινγκτον συνέταξε τη Διακήρυξη της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας. γ) Η Αγγλία στο Δημοψήφισμα του 1950 αποδέχτηκε το αίτημα των Κυπρίων για Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. δ) Ο Ιωάννης Καποδίστριας υιοθέτησε την τακτική της Βαλκανικής Συνεννόησης. ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ (6 ΜΟΝΑΔΕΣ) Να απαντήσετε σε ΔΥΟ (2) ΜΟΝΟ από τις πιο κάτω ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τρεις (3) μονάδες. 1) Να γράψετε κατατοπιστικά σημειώματα για τα πιο κάτω: α) Κρητικό Ζήτημα (ορισμός, ηγετική μορφή) (μον. 1) β) Ιμπεριαλισμός (ορισμός) (μον. 1) 2
γ) Κοινωνία των Εθνών (τι ήταν, λόγοι που οδήγησαν στη διάλυσή της) (μον. 1) 2) Να αναφέρετε και να σχολιάσετε 4 (τέσσερα) αίτια καθώς και τις δύο (2) αφορμές που οδήγησαν στην έκρηξη της Αμερικανικής Επανάστασης. (μον. 3) 3) (α) Τι ήταν η Φιλική Εταιρεία (ορισμός), πού και πότε ιδρύθηκε και ποιος ο σκοπός της; (μον.1) 3
(β) Να αναφέρετε δύο (2) παράγοντες που διευκόλυναν το έργο των Φιλικών καθώς και δύο (2) δυσκολίες που αντιμετώπισαν στην προσπάθειά τους αυτή. (μον. 2) ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ (6 ΜΟΝΑΔΕΣ) Να απαντήσετε σε ΔΥΟ (2) ΜΟΝΟ από τις πιο κάτω ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τρεις (3) μονάδες ΕΡΩΤΗΣΗ 1 η [ ]Σε επιστολή του ο Καποδίστριας προς τον Α. Κοραή γράφει: «Εγώ, φθάσας ενταύθα εύρηκα μόνον καλύβας όπου εσκεπάζοντο πλήθος οικογενειών πειναλέων». Γνώριζε σε ποιες βάσεις έπρεπε να στηρίξει τα θεμέλια του νέου κράτους, που αυτός πρώτος έπρεπε να θέσει. «Είμαι αποφασισμένος να στηρίξω την επανόρθωσιν της Ελλάδος σε δύο μεγάλας βάσεις, την εργασίαν και την στοιχειώδη εκπαίδευσιν», γράφει στον φιλέλληνα φίλο του, Εϋνάρδο. Η τραγικότητα της κατάστασης περιγράφεται και από τον υπουργό Μιχαήλ Σούτσο: «Για την παιδείαν δεν έχω να σας πω τίποτε. Σχολεία δεν έχομεν ούτε ένα». [ ] Ιστορία Ελληνικού Έθνους, Τ. IB, 1975 Αφού μελετήσετε το πιο πάνω παράθεμα και συνδυάζοντάς το με τις ιστορικές σας γνώσεις από το μάθημα της Ιστορίας, να απαντήσετε τα πιο κάτω: (α) Να γράψετε τέσσερα (4) μέτρα που πήρε ο Καποδίστριας στον τομέα της εκπαίδευσης. (μον. 2) 4
(β) Να κρίνετε κατά πόσο το εκπαιδευτικό έργο του Καποδίστρια ανταποκρινόταν στην κατάσταση που επικρατούσε στην Ελλάδα, αμέσως μετά την Επανάσταση του 1821. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. (μον. 1) ΕΡΩΤΗΣΗ 2 η Α Βαλκανικός Πόλεμος Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι (1912-1913) εντάσσονται στο γενικότερο πολεμικό κλίμα που επικρατούσε στην Ευρώπη και συνδέονται με την ανάπτυξη των εθνικών κινημάτων στη Βαλκανική, με τη σκλήρυνση της τουρκικής πολιτικής και με την αλλαγή στο συσχετισμό των δυνάμεων στην Ευρώπη. Μέσα στο πλαίσιο του χωρισμού της Ευρώπης σε δύο στρατόπεδα (Κεντρικές Αυτοκρατορίες Σύμμαχοι), το Ανατολικό Ζήτημα, το ζήτημα δηλαδή του διαμελισμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και του ελέγχου στα Στενά, εισήλθε σε μια νέα κρίσιμη φάση. Πράγματι, με την επικράτηση των Νεοτούρκων (1908) και παρά τη φιλελευθεροποίηση του τουρκικού καθεστώτος και τις μεταρρυθμίσεις, η πολιτική της Τουρκίας απέναντι στους υποδούλους έγινε πιο εθνικιστική, πιο σκληρή (διώξεις, κλείσιμο σχολείων κτλ.). Έτσι, η απελευθέρωσή τους γινόταν ανάγκη επιτακτική. Άλλωστε, η προσέγγιση της Τουρκίας προς τις Κεντρικές Αυτοκρατορίες έκαμε ώστε οι Σύμμαχοι και ιδιαίτερα οι Άγγλοι να βλέπουν με συμπάθεια τα εθνικά κινήματα της Βαλκανικής και να μην έχουν αντίρρηση για ένα νέο διαμελισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Β. Κρεμμυδάς, Νεότερη Ιστορία, εκδόσεις Δαρδάνος, Αθήνα 2001, σσ. 260-261. 5
Μελετώντας προσεκτικά το πιο πάνω παράθεμα και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις, να απαντήσετε στα πιο κάτω: (α) Ποιοι ήταν οι αντίπαλοι στον Α Βαλκανικό Πόλεμο; (μον. 1) (β) Να γράψετε και να σχολιάσετε τα τρία (3) αίτια και την αφορμή του Α Βαλκανικού Πολέμου; (μον. 2) ΕΡΩΤΗΣΗ 3 η [ ] Με την έκρηξη του Α Παγκοσμίου Πολέμου διαμορφώθηκαν ταχύτατα δύο διαμετρικά αντίθετες προσεγγίσεις, με πόλους από τη μία το στέμμα, το οποίο έφερε πλέον από το Μάρτιο του 1913 ο Κωνσταντίνος και από την άλλη την κυβέρνηση των Φιλελευθέρων υπό τον Βενιζέλο. Στη διαμόρφωση των θέσεων των δύο πλευρών βάρυναν όχι μόνο θεωρήσεις στρατηγικής φύσεως, αλλά και ένα υπόστρωμα πολιτικό και πολιτισμικό. Η άνοδος του Βενιζέλου στην εξουσία το 1910, μετά την πρόσκληση του Στρατιωτικού Συνδέσμου αρχικά και την ανάθεση της εντολής σχηματισμού κυβέρνησης στη συνέχεια από το βασιλιά Γεώργιο 6
Α, και η αναθεώρηση του συντάγματος το 1911 είχαν επαναφέρει τη σταθερότητα στο θεσμικό και πολιτικό. Είχε επιτευχθεί η επάνοδος των αξιωματικών στους στρατώνες και είχε αποκατασταθεί η συνοχή μεταξύ των βασικών πολιτειακών παραγόντων, του θρόνου και του κοινοβουλίου. Ενώ όμως η συνύπαρξή τους φαινόταν ομαλή, υπήρχε αμοιβαία καχυποψία, η οποία, ιδίως μετά την ανάρρηση στο θρόνο του Κωνσταντίνου, καθιστούσε την ισορροπία εύθραυστη[ ] Σ Ριζάς, Το τέλος της Μεγάλης Ιδέας (Ο Βενιζέλος, ο αντιβενιζελισμός και η Μικρά Ασία) σ. 27 Μελετώντας το πιο πάνω παράθεμα και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις, να απαντήσετε στα πιο κάτω: (α) Να γράψετε ποια ήταν η θέση του πρωθυπουργού Βενιζέλου και ποια του βασιλιά Κωνσταντίνου για τη στάση της Ελλάδας στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο και με ποια δύο (2) επιχειρήματα υποστηρίζει τη θέση του ο καθένας. (μον. 2) (β) Να κρίνετε ποιου από τους δύο η θέση δικαιώνεται σε σχέση με την εξωτερική πολιτική που ακολουθεί η Ελλάδα; Να αιτιολογήσετε τη θέση σας. (μον. 1) 7
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ (4 ΜΟΝΑΔΕΣ) Να απαντήσετε σε Δυο (2) ΜΟΝΟ από τις πιο κάτω ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με δύο (2) μονάδες ΕΡΩΤΗΣΗ 1 η (α) Για ποιους λόγους οι Άγγλοι επεδίωξαν να πάρουν την Κύπρο το 1878, στα πλαίσια ποιου συνεδρίου και κάτω από ποιες προϋποθέσεις εξασφάλισαν την κυριαρχία τους στο νησί; (μον. 1,5) (β) Με ποια συναισθήματα δέχτηκαν οι Κύπριοι τη μεταβίβαση της Κύπρου στην Αγγλία και γιατί; (μον. 0,5) 8
ΕΡΩΤΗΣΗ 2 η Να γράψετε κατατοπιστικά σημειώματα για τα πιο κάτω: (μον. 2) - Χάττι Χουμαγιούν (τι ήταν, ποιος το παραχώρησε και σε ποιους) - Νομοθετικό Συμβούλιο (ποιοι το αποτελούσαν, ρόλος του) ΕΡΩΤΗΣΗ 3 η «Τον Οκτώβριο του 1931 οι Κύπριοι ξεσηκώνονται κατά των Άγγλων αποικιοκρατών». Να αναφέρετε δύο (2) αίτια της εξέγερσης αυτής καθώς και δύο (2) συνέπειές της για τους Κυπρίους. (μον. 2) ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ! Εισηγήτριες Ο Διευθυντής Αντωνίας Ξενοφώντος Μαρία Ξενοφώντος... Σωτήρης Χαραλάμπους 9