ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Βρυξέλλες, 26.2.2009 COM(2009) 83 τελικό 2009/0035 (COD) C6-0074/09 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Πρόταση Ο ΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση της οδηγίας 78/660/EOK του Συµβουλίου περί των ετησίων λογαριασµών εταιρειών ορισµένων µορφών όσον αφορά τις µικροµονάδες {SEC(2009) 206} {SEC(2009) 207} (Κείµενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) EL EL
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ 1.1. Στόχοι της πρότασης Στόχος της παρούσας πρότασης για την τροποποίηση της οδηγίας 78/660/ΕΟΚ περί των ετησίων λογαριασµών εταιρειών ορισµένων µορφών (4η οδηγία για το εταιρικό δίκαιο) 1 είναι η απλούστευση του επιχειρηµατικού περιβάλλοντος, και ιδίως των απαιτήσεων χρηµατοοικονοµικής πληροφόρησης για τις µικροµονάδες, προκειµένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητά τους και να απελευθερωθεί το αναπτυξιακό δυναµικό τους. Αναµένεται ότι οι µεταβολές αυτές θα οδηγήσουν σε µείωση του διοικητικού φόρτου, διασφαλίζοντας ταυτοχρόνως επαρκή προστασία και πληροφόρηση των ενδιαφεροµένων, και θα επιτρέψουν την ευθυγράµµιση των απαιτήσεων χρηµατοοικονοµικής πληροφόρησης που ισχύουν για τις µικροµονάδες µε τις πραγµατικές ανάγκες των χρηστών και εκείνων που συντάσσουν τις πληροφορίες. 1.2. Γενικό πλαίσιο Το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο της 8-9 Μαρτίου 2007 υπογράµµισε ότι η µείωση των διοικητικών επιβαρύνσεων αποτελεί σηµαντικό µέτρο για την τόνωση της ευρωπαϊκής οικονοµίας, ιδίως αν ληφθούν υπόψη τα δυνητικά οφέλη που µπορούν να προκύψουν για τις ΜΜΕ. Το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο τόνισε ότι απαιτείται µια έντονη από κοινού προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών µελών για τη µείωση των διοικητικών επιβαρύνσεων εντός της ΕΕ 2. Κατά τη σύνοδό του, τον Μάρτιο του 2008, το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να επισηµάνει νέες νοµοθετικές προτάσεις «ταχείας διαδικασίας» προκειµένου να µειωθεί ο διοικητικός φόρτος 3. Η λογιστική και οι έλεγχοι έχουν επισηµανθεί ως βασικοί τοµείς για τη µείωση του διοικητικού φόρτου των ευρωπαϊκών εταιρειών. Μετά τις συνέπειες της οικονοµικής κρίσης, η Επιτροπή εξέδωσε «Ένα ευρωπαϊκό σχέδιο για την ανάκαµψη της οικονοµίας», ώστε να αποκατασταθεί η εµπιστοσύνη των καταναλωτών και των επιχειρήσεων. Στο ευρωπαϊκό σχέδιο για την ανάκαµψη 1 2 3 ΕΕ L 222 της 14.8.1978, σ. 11. Συµπεράσµατα της Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου των Βρυξελλών έγγρ. 7224/07, σηµείο 24. Συµπεράσµατα της Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου των Βρυξελλών έγγρ. 7652/08, σηµείο 9. EL 2 EL
της οικονοµίας προβλέπεται δέσµευση για τη µείωση του διοικητικού φόρτου των µικρών και µεσαίων επιχειρήσεων και των µικροµονάδων, µεταξύ άλλων, µε την κατάργηση της «απαίτησης βάσει της οποίας οι µικρές επιχειρήσεις οφείλουν να καταρτίζουν ετήσιους λογαριασµούς» 4. Περαιτέρω, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενθαρρύνει «την Επιτροπή να συνεχίσει τις δραστηριότητές της που επιδιώκουν την απλούστευση του δικαίου των εταιρειών, της λογιστικής και της ελεγκτικής, και ιδίως της τέταρτης και της έβδοµης οδηγίας για το δίκαιο των εταιρειών» 5 και καλεί ρητά την Επιτροπή να υποβάλει µια νοµοθετική πρόταση που επιτρέπει στα κράτη µέλη να εξαιρούν από το πεδίο εφαρµογής των οδηγιών για τη λογιστική τις τοπικές και περιφερειακές επιχειρήσεις 6. Η τέταρτη οδηγία για το εταιρικό δίκαιο εκδόθηκε το 1978 προκειµένου να δηµιουργηθεί ένα εναρµονισµένο σύνολο απαιτήσεων για την εξωτερική πληροφόρηση όλων των εταιρειών περιορισµένης ευθύνης στην ΕΕ. Το 1983, εκδόθηκε η έβδοµη οδηγία για το εταιρικό δίκαιο, η οποία πρόσθεσε ένα κοινό σύνολο απαιτήσεων για τις ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις. Η τέταρτη και η έβδοµη οδηγία για το εταιρικό δίκαιο (οδηγίες για τη λογιστική) συνιστούν από κοινού τον πυρήνα του κοινοτικού κεκτηµένου στον τοµέα της λογιστικής. Οι οδηγίες για τη λογιστική τροποποιήθηκαν αρκετές φορές κατά την τελευταία τριακονταετία. Με την έκδοση του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1606/2002 για την εφαρµογή διεθνών λογιστικών προτύπων (κανονισµός ΛΠ) 7, οι εισηγµένες εταιρείες (και οι εταιρείες µε εισηγµένο χρέος) έχουν την υποχρέωση να υποβάλλουν λογαριασµούς ΠΧΑ και, κατά συνέπεια, απαλλάσσονται από µεγάλος µέρος των απαιτήσεων της τέταρτης και της έβδοµης οδηγίας για το εταιρικό δίκαιο. Ωστόσο, οι εν λόγω οδηγίες εξακολουθούν να αποτελούν τη βάση για τη λογιστική των ΜΜΕ στην ΕΕ 8. Οι οδηγίες για τη λογιστική έχουν διαµορφώσει ένα βελτιωµένο περιβάλλον χρηµατοοικονοµικής πληροφόρησης στην ΕΕ. Όµως, κάθε µεταγενέστερη προσθήκη στις οδηγίες για τη λογιστική δηµιούργησε νέες απαιτήσεις και, µολονότι κάθε επιπρόσθετη απαίτηση καθαυτή µπορεί να είναι δικαιολογηµένη, τώρα είναι σηµαντικό να επανεξεταστεί µήπως πρέπει να καταργηθούν ή να αντικατασταθούν ορισµένες λιγότερο χρήσιµες απαιτήσεις. 4 5 6 7 8 Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο Ένα ευρωπαϊκό σχέδιο για την ανάκαµψη της οικονοµίας, COM(2008) 800 της 26.11.2008, σηµείο 4 έγγραφο διαθέσιµο στον δικτυακό τόπο της Επιτροπής: http://ec.europa.eu/commission_barroso/president/pdf/comm_20081126.pdf Έκθεση σχετικά µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς ( ΠΧΑ) και τη διακυβέρνηση του Συµβουλίου ιεθνών Λογιστικών Προτύπων (Σ ΛΠ) (2006/2248(INI)), EΚ, Επιτροπή Οικονοµικών και Νοµισµατικών Θεµάτων, Εισηγητής: Alexander Radwan, A6-0032/2008, 5.2.2008, σ. 10. Ψήφισµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης εκεµβρίου 2008 σχετικά µε τις λογιστικές απαιτήσεις όσον αφορά τις µικρές και µεσαίες επιχειρήσεις και ιδίως τις πολύ µικρές επιχειρήσεις, P6_TA(2008)0635. Κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 1606/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 19ης Ιουλίου 2002, για την εφαρµογή διεθνών λογιστικών προτύπων (ΕΕ L 243 της 11.9.2002, σ. 1). Οι απαιτήσεις για τον έλεγχο των ετήσιων λογαριασµών θεσπίζονται σε χωριστή οδηγία (οδηγία 2006/43/ΕΚ για τους υποχρεωτικούς ελέγχους των ετήσιων και των ενοποιηµένων λογαριασµών ΕΕ L 157 της 9.6.2006, σ. 87). EL 3 EL
Στη σύσταση 2003/361/ΕΚ της Επιτροπής 9 δίδεται ο ορισµός των πολύ µικρών, των µικρών και των µεσαίων επιχειρήσεων. Ωστόσο, οι διαβουλεύσεις µε τα κράτη µέλη έδειξαν ότι τα ανώτατα όρια για τις πολύ µικρές επιχειρήσεις, που περιλαµβάνονται στην εν λόγω σύσταση, ίσως είναι πολύ υψηλά όσον αφορά τη λογιστική. Με την παρούσα πρόταση προτείνεται να εισαχθεί στο νοµοθετικό πλαίσιο της ΕΕ η κατηγορία των µικροµονάδων, οι οποίες είναι οι πλέον µικρές επιχειρήσεις 10. Οι εταιρείες οι οποίες, κατά την ηµεροµηνία κλεισίµατος του ισολογισµού τους, δεν υπερβαίνουν τα όρια των δύο από τα ακόλουθα τρία κριτήρια: σύνολο ισολογισµού 500.000 ευρώ, καθαρό ύψος κύκλου εργασιών 1.000.000 ευρώ ή/και µέσος όρος 10 απασχολουµένων ατόµων κατά τη διάρκεια του οικονοµικού έτους, θεωρούνται µικροµονάδες. Οι µικροµονάδες υπόκεινται σήµερα στους ίδιους κανόνες µε τις µεγαλύτερες εταιρείες, αλλά µε την πάροδο του χρόνου διαπιστώθηκε ότι οι εκτεταµένοι κανόνες χρηµατοοικονοµικής πληροφόρησης που εφαρµόζονται γι αυτές δεν είναι ανάλογοι µε τις συγκεκριµένες λογιστικές ανάγκες τους, επιβαρύνουν µε υψηλό κόστος και µπορεί να παρεµποδίσουν την αποτελεσµατική χρήση του κεφαλαίου για παραγωγικούς σκοπούς. Η προτεινόµενη τροποποίηση αποτελεί στοχοθετηµένη αλλαγή της τέταρτης οδηγίας για το εταιρικό δίκαιο 11, η οποία αναµένεται να οδηγήσει σε σηµαντική απλούστευση της νοµοθεσίας βραχυπρόθεσµα. Η παρούσα πρόταση αποτελεί µέρος του κυλιόµενου προγράµµατος απλούστευσης, που έχει καταρτίσει η Επιτροπή και το οποίο έχει υψηλή προτεραιότητα στο πλαίσιο του προγράµµατος βελτίωσης της νοµοθεσίας. Συν τοις άλλοις, η παρούσα πρόταση θα πρέπει επίσης να θεωρηθεί µέρος της ευρύτερης επανεξέτασης της τέταρτης και της έβδοµης οδηγίας για το εταιρικό δίκαιο, η οποία προβλέπεται στο Νοµοθετικό Πρόγραµµα Εργασίας της Επιτροπής για το τρίτο τρίµηνο του 2009. Στο πλαίσιο αυτού του προγραµµατισµένου εκσυγχρονισµού/αλλαγής του νοµοθετικού πλαισίου της ΕΕ για τη λογιστική, πρόκειται να δροµολογηθούν σύντοµα δηµόσιες διαβουλεύσεις. 9 10 11 ΕΕ L 124 της 20.5.2003, σ. 36. Αυτή η νέα κατηγορία οικονοµικών µονάδων προέρχεται από την ανακοίνωση της Επιτροπής του Ιουλίου 2007 (Ανακοίνωση της Επιτροπής για την απλούστευση του επιχειρηµατικού περιβάλλοντος για τις εταιρείες στους τοµείς του εταιρικού δικαίου, της λογιστικής και των ελέγχων COM(2007) 394 της 10.7.2007. ιατίθεται στον δικτυακό τόπο της Επιτροπής στη διεύθυνση: http://ec.europa.eu/internal_market/company/simplification/index_en.htm) Η έβδοµη οδηγία για το εταιρικό δίκαιο δεν χρειάζεται να τροποποιηθεί, διότι ήδη το ισχύον κείµενο της εν λόγω οδηγίας παρέχει στα κράτη µέλη τη δυνατότητα να απαλλάσσουν από την υποχρέωση κατάρτισης ενοποιηµένων οικονοµικών καταστάσεων τις υποκείµενες σε ενοποίηση εταιρείες, το σύνολο των οποίων δεν υπερβαίνει τα όρια της µεσαίας επιχείρησης, όπως ορίζονται στην τέταρτη οδηγία για το εταιρικό δίκαιο (άρθρο 6 παράγραφος 1 της έβδοµης οδηγίας για το εταιρικό δίκαιο). EL 4 EL
2. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ 2.1. ιαβουλεύσεις µε τα ενδιαφερόµενα µέρη Οι υπηρεσίες της Επιτροπής διενήργησαν έρευνες για να εντοπίσουν τις δυνητικά πιο επαχθείς απαιτήσεις των οδηγιών για τη λογιστική 12. Από τα αρχικά πορίσµατα φάνηκε ότι µπορούν να γίνουν διάφορες τροποποιήσεις για την απλούστευσή τους. Αυτές οι αρχικές ιδέες και υποδείξεις συζητήθηκαν µε τα κράτη µέλη στο πλαίσιο της Κανονιστικής Επιτροπής Λογιστικών Θεµάτων (ΚΕΛΘ), σε αρκετές συνεδριάσεις από τον εκέµβριο του 2006 και µετά. Στη συνέχεια των συζητήσεων αυτών, η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση, τον Ιούλιο του 2007 13, όπου επισηµαίνονται ενδεχόµενες τροποποιήσεις/αλλαγές των οδηγιών για τη λογιστική. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής επεσήµαναν επιλογές πολιτικής προς εξέταση και, µεταξύ άλλων, πρότειναν να εισαχθεί στην τέταρτη οδηγία για το εταιρικό δίκαιο µια νέα κατηγορία, των λεγόµενων «µικροµονάδων», τις οποίες θα µπορούσαν να εξαιρέσουν προαιρετικά τα κράτη µέλη από το πεδίο εφαρµογής της. Η πλειονότητα των ενδιαφεροµένων που απάντησαν στις δηµόσιες διαβουλεύσεις ήταν υπέρ της απαλλαγής των µικροµονάδων από τις απαιτήσεις των οδηγιών για τη λογιστική, διότι αυτό θα συνιστούσε σηµαντική µείωση του διοικητικού φόρτου αυτών των οικονοµικών µονάδων και θα ενθάρρυνε τις νεοσύστατες επιχειρήσεις. Η Οµάδα Υψηλού Επιπέδου ανεξάρτητων ενδιαφερόµενων µερών σχετικά µε τον διοικητικό φόρτο (Οµάδα Υψηλού Επιπέδου) 14 συζήτησε τους τρόπους µείωσης του διοικητικού φόρτου στον τοµέα του εταιρικού δικαίου και της λογιστικής και κατέληξε στο συµπέρασµα ότι αρκετές από τις υποχρεώσεις λογιστικής που πηγάζουν από τις οδηγίες για τη λογιστική δεν χρειάζονται. Ως εκ τούτου, στην έκθεσή της 15 η Οµάδα Υψηλού Επιπέδου ζητεί να θεσπιστεί ταχέως η δυνατότητα των κρατών µελών να απαλλάσσουν τις µικροµονάδες. 2.2. Εκτίµηση επιπτώσεων Οι υπηρεσίες της Επιτροπής υπέβαλαν εκτίµηση επιπτώσεων της παρούσας πρότασης στην Επιτροπή Εκτίµησης Επιπτώσεων, η οποία την ενέκρινε στις 28 Ιανουαρίου 2009. Λήφθηκαν υπόψη οι παρατηρήσεις που διατυπώθηκαν από την εν λόγω Επιτροπή. 12 13 14 15 Συµπεριλαµβανόµενης της µελέτης που εκπόνησε η Ramboll Management, µε ανάθεση από την Επιτροπή: Study on Administrative Costs of the EU Company Law Acquis (Μελέτη για το διοικητικό κόστος του κεκτηµένου της ΕΕ για το εταιρικό δίκαιο), Ιούλιος 2007, διαθέσιµη στον δικτυακό τόπο της Επιτροπής στη διεύθυνση: http://ec.europa.eu/internal_market/company/docs/simplification/final_report_company_law_administr ative_costs_en.pdf Ανακοίνωση της Επιτροπής για την απλούστευση του επιχειρηµατικού περιβάλλοντος για τις εταιρείες στους τοµείς του εταιρικού δικαίου, της λογιστικής και των ελέγχων COM(2007) 394 της 10.7.2007. ιατίθεται στον δικτυακό τόπο της Επιτροπής στη διεύθυνση: http://ec.europa.eu/internal_market/company/simplification/index_en.htm Για λεπτοµέρειες σχετικά µε την Οµάδα Υψηλού Επιπέδου, βλ. τον δικτυακό τόπο της Επιτροπής: http://ec.europa.eu/enterprise/regulation/better_regulation/high_level_group_is_en_version.htm Έκθεση της Οµάδας Υψηλού Επιπέδου: http://ec.europa.eu/enterprise/admin-burdens-reduction/docs/080710_hlg_op_comp_law_final.pdf EL 5 EL
Η εκτίµηση επιπτώσεων καταλήγει στο συµπέρασµα ότι η προτεινόµενη εξαίρεση των µικροµονάδων από το πεδίο εφαρµογής της τέταρτης οδηγίας για το εταιρικό δίκαιο αναµένεται να έχει θετικό αντίκτυπο στη µείωση του διοικητικού φόρτου των µικροµονάδων όσον αφορά την πληροφόρηση, δηµιουργώντας ευκαιρίες για την παροχή πιο σηµαντικών και κατανοητών πληροφοριών στους κυριότερους χρήστες, τους πιστωτές και τη διεύθυνση, χωρίς να έχει σηµαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην πληροφόρηση των εξωτερικών ενδιαφεροµένων, στην προστασία των πιστωτών, ούτε στο διασυνοριακό εµπόριο. Θα έχει αντίκτυπο στη διάθεση στατιστικών δεδοµένων σε ορισµένα κράτη µέλη, πράγµα το οποίο θα οδηγήσει σε αλλαγές όσον αφορά τη συλλογή στατιστικών δεδοµένων. Αυτό το εµπόδιο θα µπορούσε να ξεπεραστεί, για παράδειγµα, µε συµπληρωµατικές στατιστικές έρευνες. Η πρόταση θα έχει επίσης ως αποτέλεσµα µια κάποια µείωση των διαθέσιµων πληροφοριών για το κοινό. Ωστόσο, ο ρόλος των δηµοσιευµένων οικονοµικών καταστάσεων όσον αφορά τις µικροµονάδες είναι περιορισµένος, καθώς, παραδείγµατος χάριν, οι εργαζόµενοι των εταιρειών αυτών έχουν συνήθως άµεση επαφή µε τη διεύθυνση και τον ή τους ιδιοκτήτες. Ως προς το ευρύτερο κοινό, υπάρχει εν γένει ελάχιστο ενδιαφέρον πληροφόρησης για τις µικροµονάδες 16. 2.3. Παρακολούθηση και αξιολόγηση Η παρούσα πρόταση πρέπει να εξετάζεται σε συνδυασµό µε άλλα µέτρα απλούστευσης που αφορούν την τέταρτη και την έβδοµη οδηγία για το εταιρικό δίκαιο, µε τα οποία πρέπει να διενεργείται από κοινού η εκτίµηση και η αξιολόγηση. Η Επιτροπή θα παρακολουθήσει την εφαρµογή από κοινού µε τα κράτη µέλη και θα διοργανώσει ηµερίδες εργασίας σχετικά µε την εφαρµογή. Η αξιολόγηση των αποτελεσµάτων και της λειτουργίας της απαλλαγής των µικροµονάδων θα περιλαµβάνει αξιολόγηση ως προς τους βασικούς στόχους, ήτοι την καλύτερη ευθυγράµµιση των κανόνων λογιστικής µε τις ανάγκες των χρηστών και εκείνων που συντάσσουν τις χρηµατοοικονοµικής πληροφορίες, και τη συνολική µείωση του διοικητικού φόρτου. Στη γενική επανεξέταση της τέταρτης και της έβδοµης οδηγίας για το εταιρικό δίκαιο, η οποία προβλέπεται στο Νοµοθετικό Πρόγραµµα Εργασίας της Επιτροπής 16 Στην εκτίµηση επιπτώσεων περιγράφονται διάφορες επιλογές πολιτικής τις οποίες µελέτησαν οι υπηρεσίες της Επιτροπής: Η επιλογή 0 δεν συνεπάγεται καµία αλλαγή της τέταρτης οδηγίας για το εταιρικό δίκαιο, η επιλογή 1 συνίσταται στην ενθάρρυνση των κρατών µελών να χρησιµοποιήσουν πλήρως τις νυν υφιστάµενες επιλογές που προβλέπονται στην τέταρτη οδηγία για το εταιρικό δίκαιο, η επιλογή 2 προβλέπει υποχρεωτική εξαίρεση των µικροµονάδων από το πεδίο εφαρµογής της τέταρτης οδηγίας για το εταιρικό δίκαιο, µε την επιλογή 3 θεσπίζεται η δυνατότητα των κρατών µελών να εξαιρούν τις µικροµονάδες από το πεδίο εφαρµογής της τέταρτης οδηγίας για το εταιρικό δίκαιο, η επιλογή 4 συνίσταται σε απλουστευµένο υποχρεωτικό καθεστώς λογιστικής για τις µικροµονάδες και η επιλογή 5 προβλέπει τροποποιήσεις της τέταρτης οδηγίας για το εταιρικό δίκαιο, χωρίς να εισάγεται η νέα κατηγορία των µικροµονάδων. Μετά τη σύγκριση όλων των ανωτέρω επιλογών, η εκτίµηση επιπτώσεων καταλήγει στο συµπέρασµα ότι η θέσπιση της δυνατότητας των κρατών µελών να εξαιρούν τις µικροµονάδες από το πεδίο εφαρµογής της τέταρτης οδηγίας για το εταιρικό δίκαιο (ως άνω επιλογή 3) προσφέρει τη µεγαλύτερη µείωση του διοικητικού φόρτου και µπορεί επίσης να εφαρµοστεί το συντοµότερο δυνατό και, εποµένως, αποτελεί την πλέον ενδεδειγµένη εναλλακτική λύση προκειµένου να µειωθεί σηµαντικά ο διοικητικός φόρτος των µικρών επιχειρήσεων και να ευθυγραµµιστούν οι απαιτήσεις πληροφόρησης µε τις ανάγκες των χρηστών και εκείνων που συντάσσουν τις πληροφορίες. EL 6 EL
για το τρίτο τρίµηνο του 2009, θα αναπτυχθεί λεπτοµερέστερα το θέµα της παρακολούθησης. 3. ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ 3.1. Νοµική βάση Άρθρο 44 παράγραφος 1 της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας 17. 3.2. Αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας Η παρούσα πρόταση δεν εµπίπτει στην αποκλειστική αρµοδιότητα της Κοινότητας. Είναι απαραίτητες οι ενέργειες σε επίπεδο ΕΕ, εφόσον οι υποχρεώσεις των µικροµονάδων όσον αφορά τη χρηµατοοικονοµική πληροφόρηση απορρέουν από οδηγία της ΕΕ. Για να δοθεί η δυνατότητα στα κράτη µέλη να απαλλάσσουν τις µικροµονάδες από τις εν λόγω απαιτήσεις, χρειάζεται να τροποποιηθεί η τέταρτη οδηγία για το εταιρικό δίκαιο εποµένως, είναι δικαιολογηµένη η δράση σε επίπεδο ΕΕ. Οι προτεινόµενες τροποποιήσεις είναι αναλογικές µε τον στόχο της κατάργησης του περιττού διοικητικού φόρτου των µικροµονάδων. Η πρόταση συνεχίζει την κοινοτική προσέγγιση βάσει αρχών για τη ρύθµιση λογιστικών θεµάτων στην ΕΕ. Επίσης, οι οδηγίες για τη λογιστική αντιπροσωπεύουν «ελάχιστη εναρµόνιση» 18. Αυτό εξασφαλίζει την αναλογικότητα και παρέχει ευελιξία στα κράτη µέλη σχετικά µε τον τρόπο επίτευξης των στόχων, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τον οικονοµικό και διοικητικό φόρτο των µικροµονάδων. Εποµένως, κατά την εφαρµογή της παρούσας οδηγίας, τα κράτη µέλη θα πρέπει επίσης να αναλύουν και να λαµβάνουν υπόψη τη εθνική νοµοθεσία, και ενδεχοµένως να χρειάζεται να λάβουν περαιτέρω µέτρα απλούστευσης σε εθνικό επίπεδο. Πρέπει επίσης να σηµειωθεί στο πλαίσιο αυτό ότι η Επιτροπή έχει επίγνωση του γεγονότος ότι εναπόκειται στα κράτη µέλη να ελέγχουν και να παρακολουθούν αν εξακολουθούν ή παύουν να πληρούνται τα κριτήρια που ισχύουν για τις µικροµονάδες από τις εταιρείες που εξαιρούνται από το πεδίο εφαρµογής της τέταρτης οδηγίας για το εταιρικό δίκαιο. Τα κράτη µέλη πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους τις σχετικές αναγκαίες πληροφορίες (στατιστικά, εταιρικά δεδοµένα κ.λπ.). Στο πνεύµα της επικουρικότητας, η Επιτροπή επέλεξε σκόπιµα αυτή τη λύση. 3.3. Επιλογή νοµικής πράξης Η προτεινόµενη νοµική πράξη τροποποιεί υφιστάµενες οδηγίες και, εποµένως, είναι οδηγία. 17 18 ΕΕ C 325 της 24.12.2002, σ. 35. Τα κράτη µέλη µπορούν να θεσπίσουν πιο εκτεταµένες απαιτήσεις σε εθνικό επίπεδο. Οι οδηγίες περιέχουν ήδη διάφορες επιλογές για τις ΜΜΕ, πολλές όµως από αυτές δεν έχουν εφαρµοστεί από τα κράτη µέλη. EL 7 EL
4. ΑΠΛΟΥΣΤΕΥΣΗ Τον Οκτώβριο του 2005, µετά την έκδοση της ανακοίνωσης της Επιτροπής µε τίτλο «Βελτίωση της νοµοθεσίας για την ανάπτυξη και την απασχόληση στην Ευρωπαϊκή Ένωση» 19, η Επιτροπή δροµολόγησε νέα φάση απλούστευσης της ισχύουσας νοµοθεσίας της ΕΕ, µε τη θέσπιση κυλιόµενου προγράµµατος 20, που κάλυπτε αρχικά τα έτη 2005 έως 2008. Τον Ιανουάριο του 2009, η Επιτροπή υπέβαλε την Τρίτη έκθεση προόδου σχετικά µε τη στρατηγική για την απλούστευση του ρυθµιστικού περιβάλλοντος και επικαιροποίησε το κυλιόµενο πρόγραµµα απλούστευσης 21. Η υποβαλλόµενη πρόταση προβλέπεται στο εν λόγω κυλιόµενο πρόγραµµα απλούστευσης προς έγκριση από την Επιτροπή το 2009 22, ως µέρος της αναθεώρησης των οδηγιών για τη λογιστική προκειµένου να ληφθούν υπόψη τα συµφέροντα των µικρών επιχειρήσεων και να µειωθεί ο διοικητικός φόρτος. Για την προετοιµασία αυτής της γενικότερης πρότασης απαιτείται περισσότερος χρόνος. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή κρίνει ότι, σύµφωνα µε το Ευρωπαϊκό σχέδιο για την ανάκαµψη της οικονοµίας, βραχυπρόθεσµα χρειάζονται µέτρα για τη µείωση του φόρτου των µικροµονάδων. Προσφέρονται σηµαντικά οφέλη χάρη στην απλούστευση. Σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις που έχει στη διάθεσή της η Επιτροπή, υπάρχουν περίπου 5,3 εκατοµµύρια µικροµονάδες στην ΕΕ οι οποίες πληρούν τουλάχιστον δύο από τα τρία κριτήρια προσδιορισµού τους 23. Η εκπλήρωση των υποχρεώσεων πληροφόρησης που προβλέπονται στις οδηγίες για τη λογιστική κοστίζει σε κάθε εταιρεία 1 558 ευρώ. Εκτιµήθηκε ότι, χωρίς υποχρέωση εκ του νόµου, οι εταιρείες πάλι θα δαπανούσαν περίπου 25% αυτού του ποσού για να ανταποκριθούν στις ανάγκες τους για πληροφόρηση της διεύθυνσης και για εξωτερική πληροφόρηση. Άρα, το υπόλοιπο 75% ή 1 169 ευρώ είναι, κατά προσέγγιση, η λογιστική επιβάρυνση αυτών των εταιρειών. Η συνολική λογιστική επιβάρυνση ανέρχεται σε 6,3 δισεκατοµµύρια ευρώ. Εποµένως, µε την µαξιµαλιστική υπόθεση ότι όλα τα κράτη µέλη θα απαλλάξουν τις µικροεταιρείες και δεν θα επιβάλουν επιπρόσθετες απαιτήσεις, κατά τους καλύτερους υπολογισµούς οι εξοικονοµήσεις που µπορούν να προκύψουν από την πρόταση ανέρχονται σε 6,3 δισεκ. ευρώ (µε διακύµανση από 5,9 έως 6,9 δισεκ. ευρώ). 5. ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Η Επιτροπή προτείνει να θεσπιστεί δυνατότητα των κρατών µελών να εξαιρούν τις µικροµονάδες από το πεδίο εφαρµογής της τέταρτης οδηγίας για το εταιρικό δίκαιο και, µε τον τρόπο αυτό, να τις απαλλάσσουν από την απαίτηση να καταρτίζουν ετήσιους λογαριασµούς. Συνεπώς, η Επιτροπή προτείνει να προστεθεί νέο άρθρο 1α στην τέταρτη οδηγία για το εταιρικό δίκαιο, επεκτείνοντας έτσι τη διακριτική 19 20 21 22 23 COM(2005) 97 της 16.3.2005. COM (2005) 535 της 25.10.2005. COM(2009) 17 τελικό της 28.1.2009. και αναφέρεται επίσης στον προγραµµατισµό ηµερήσιας διάταξης της Επιτροπής, µε τον αριθµό 2009/MARKT/051. σύνολο ισολογισµού 500.000 ευρώ, καθαρό ύψος κύκλου εργασιών 1.000.000 ευρώ ή/και µέσος όρος 10 απασχολουµένων ατόµων κατά τη διάρκεια του οικονοµικού έτους. EL 8 EL
ευχέρεια των κρατών µελών να εξαιρούν τις µικροµονάδες από το πεδίο εφαρµογής της τέταρτης οδηγίας για το εταιρικό δίκαιο. Ωστόσο, χρειάζεται να υποµνησθεί ότι οι εταιρείες, συµπεριλαµβανοµένων των µικροµονάδων, καταγράφουν τις πωλήσεις και τις συναλλαγές τους για τη δική τους διαχείριση και για τις φορολογικές δηλώσεις τους. Η οδηγία θα δώσει τη δυνατότητα στα κράτη µέλη να ευθυγραµµίσουν τη χρηµατοοικονοµική πληροφόρηση µε αυτές τις άλλες ανάγκες πληροφόρησης, ώστε να αποφευχθεί ο περιττός διοικητικός φόρτος. Οι µικροµονάδες µπορούν πάντοτε, επί εθελοντικής βάσεως, να καταρτίζουν ετήσιους λογαριασµούς, να τους υποβάλλουν σε λογιστικό έλεγχο και να τους αποστέλλουν στο εθνικό µητρώο. 6. ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ εν υπάρχουν επιπτώσεις για τον προϋπολογισµό της Κοινότητας. EL 9 EL
2009/0035 (COD) Πρόταση Ο ΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση της οδηγίας 78/660/EOK του Συµβουλίου περί των ετησίων λογαριασµών εταιρειών ορισµένων µορφών όσον αφορά τις µικροµονάδες (Κείµενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη: τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 44 παράγραφος 1, την πρόταση της Επιτροπής 24, τη γνώµη της Ευρωπαϊκής Οικονοµικής και Κοινωνικής Επιτροπής 25, Αποφασίζοντας µε τη διαδικασία του άρθρου 251 της Συνθήκης, Εκτιµώντας τα ακόλουθα: (1) Το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο της 8-9 Μαρτίου 2007 υπογράµµισε, στα συµπεράσµατά του, ότι η µείωση των διοικητικών επιβαρύνσεων αποτελεί σηµαντικό µέτρο για την τόνωση της ευρωπαϊκής οικονοµίας και ότι απαιτείται µια έντονη από κοινού προσπάθεια για τη µείωση των διοικητικών επιβαρύνσεων εντός της ΕΕ. (2) Η λογιστική έχει επισηµανθεί ως ένας από τους βασικούς τοµείς για τη µείωση του διοικητικού φόρτου των εταιρειών εντός της Κοινότητας. (3) Στην ανακοίνωσή της για την απλούστευση του επιχειρηµατικού περιβάλλοντος για τις εταιρείες στους τοµείς του εταιρικού δικαίου, της λογιστικής και των ελέγχων 26, η Επιτροπή επισήµανε ενδεχόµενες τροποποιήσεις που πρέπει να γίνουν στην τέταρτη οδηγία 78/660/ΕΟΚ του Συµβουλίου, της 25ης Ιουλίου 1978, µε βάση το άρθρο 54 παράγραφος 3 στοιχείο ζ) της συνθήκης για τους ετήσιους λογαριασµούς εταιρειών ορισµένων µορφών 27, συµπεριλαµβανοµένης της δυνατότητας των κρατών µελών να απαλλάσσουν τις µικροµονάδες από την υποχρέωση κατάρτισης ετήσιων λογαριασµών σύµφωνα µε την εν λόγω οδηγία. 24 25 26 27 ΕΕ C [ ] της [ ], σ. [ ]. ΕΕ C [ ] της [ ], σ. [ ]. COM(2007) 394 τελικό. ΕΕ L 222 της 14.8.1978, σ. 11. EL 10 EL
(4) Στη σύσταση 2003/361/ΕΚ της Επιτροπής 28 δίδεται ο ορισµός των πολύ µικρών, των µικρών και των µεσαίων επιχειρήσεων. Ωστόσο, οι διαβουλεύσεις µε τα κράτη µέλη έδειξαν ότι τα ανώτατα όρια για τις πολύ µικρές επιχειρήσεις, που περιλαµβάνονται στην εν λόγω σύσταση, ίσως είναι πολύ υψηλά όσον αφορά τη λογιστική. Εποµένως, πρέπει να προστεθεί µια υποοµάδα πολύ µικρών επιχειρήσεων, οι λεγόµενες µικροµονάδες, προκειµένου να καλύπτονται εταιρείες µε µικρότερα ανώτατα όρια για το σύνολο ισολογισµού και το καθαρό ύψος κύκλου εργασιών από τα ανώτατα όρια που έχουν καθοριστεί για τις πολύ µικρές επιχειρήσεις. (5) Οι µικροµονάδες, στις περισσότερες περιπτώσεις, αναπτύσσουν επιχειρηµατικές δραστηριότητες σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο, χωρίς καµία ή περιορισµένη διασυνοριακή δραστηριότητα, και οι πόροι που έχουν στη διάθεσή τους για να ανταποκρίνονται σε υψηλές κανονιστικές απαιτήσεις είναι περιορισµένοι. Επιπλέον, οι µικροµονάδες είναι σηµαντικές για τη δηµιουργία θέσεων απασχόλησης, την προώθηση της έρευνας και ανάπτυξης και τη δηµιουργία νέων οικονοµικών δραστηριοτήτων. (6) Ωστόσο, οι µικροµονάδες υπόκεινται συχνά στους ίδιους κανόνες χρηµατοοικονοµικής πληροφόρησης µε τις µεγαλύτερες εταιρείες. Οι εν λόγω κανόνες τους προκαλούν επιβάρυνση η οποία δεν είναι ανάλογη µε το µέγεθός τους και, άρα, είναι δυσανάλογη για τις πλέον µικρές επιχειρήσεις σε σύγκριση µε τις µεγαλύτερες επιχειρήσεις. Εποµένως, πρέπει να είναι δυνατόν να απαλλάσσονται οι µικροµονάδες από την υποχρέωση κατάρτισης ετήσιων λογαριασµών, ακόµη και αν οι λογαριασµοί αυτοί αποτελούν πηγή στατιστικών πληροφοριών. (7) Η Οµάδα Υψηλού Επιπέδου ανεξάρτητων ενδιαφερόµενων µερών σχετικά µε τον διοικητικό φόρτο, µε τη γνώµη που διατύπωσε στις 10 Ιουλίου 2008, ζήτησε να θεσπιστεί ταχέως η δυνατότητα των κρατών µελών να απαλλάσσουν τις µικροµονάδες από την υποχρέωση κατάρτισης ετήσιων λογαριασµών, σύµφωνα µε την οδηγία 78/660/ΕΟΚ. (8) Στο ψήφισµά του της 18ης εκεµβρίου 2008 σχετικά µε τις λογιστικές απαιτήσεις όσον αφορά τις µικρές και µεσαίες επιχειρήσεις, και ιδίως τις πολύ µικρές επιχειρήσεις 29, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να υποβάλει µια νοµοθετική πρόταση που επιτρέπει στα κράτη µέλη να εξαιρούν τις µικροµονάδες από το πεδίο εφαρµογής της οδηγίας 78/660/ΕΟΚ. (9) εδοµένου ότι ο στόχος της παρούσας οδηγίας, δηλαδή η µείωση του διοικητικού φόρτου των µικροµονάδων, είναι αδύνατον να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη µέλη και δύναται συνεπώς, λόγω των αποτελεσµάτων του, να επιτευχθεί καλύτερα σε κοινοτικό επίπεδο, η Κοινότητα µπορεί να λάβει µέτρα, σύµφωνα µε την αρχή της επικουρικότητας που διατυπώνεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης. Σύµφωνα µε την αρχή της αναλογικότητας, όπως διατυπώνεται στο εν λόγω άρθρο, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη των στόχων αυτών. (10) Πρέπει, εποµένως, να τροποποιηθεί αναλόγως η οδηγία 78/660/ΕΟΚ, 28 29 ΕΕ L 124 της 20.5.2003, σ. 36. ΕΕ C [ ] της [ ], σ. [ ]. EL 11 EL
ΕΞΕ ΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ Ο ΗΓΙΑ: Άρθρο 1 Τροποποίηση της οδηγίας 78/660/ΕΟΚ Στην οδηγία 78/660/ΕΟΚ, παρεµβάλλεται το ακόλουθο άρθρο 1α: «Άρθρο 1α 1. Τα κράτη µέλη δύνανται να προβλέψουν απαλλαγή από τις υποχρεώσεις της παρούσας οδηγίας για τις εταιρείες οι οποίες, κατά την ηµεροµηνία κλεισίµατος του ισολογισµού τους, δεν υπερβαίνουν τα όρια των δύο από τα ακόλουθα τρία κριτήρια: α) σύνολο ισολογισµού: 500.000 ευρώ β) καθαρό ύψος κύκλου εργασιών: 1.000.000 ευρώ γ) µέσος αριθµός απασχολουµένων ατόµων κατά τη διάρκεια του οικονοµικού έτους: 10. 2. Σε περίπτωση που, κατά την ηµεροµηνία κλεισίµατος του ισολογισµού της, µια εταιρία υπερβαίνει τα όρια των δύο από τα τρία κριτήρια που καθορίζονται στην παράγραφο 1 επί δύο συνεχόµενα οικονοµικά έτη, η εταιρεία αυτή δεν δικαιούται πλέον την απαλλαγή που αναφέρεται στην εν λόγω παράγραφο. Σε περίπτωση που, κατά την ηµεροµηνία κλεισίµατος του ισολογισµού της, µια εταιρία έχει παύσει να υπερβαίνει τα όρια των δύο από τα τρία κριτήρια που καθορίζονται στην παράγραφο 1 επί δύο συνεχόµενα οικονοµικά έτη, δικαιούται την απαλλαγή που αναφέρεται στην εν λόγω παράγραφο, εφόσον δεν υπερέβη τα όρια αυτά επί δύο συνεχόµενα οικονοµικά έτη. 3. Στην περίπτωση των κρατών µελών που δεν έχουν υιοθετήσει το ευρώ, το ποσό σε εθνικό νόµισµα που είναι αντίστοιχο µε τα ποσά που αναφέρονται στην παράγραφο 1 υπολογίζεται µε βάση την ισοτιµία που δηµοσιεύεται στην Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την ηµεροµηνία έναρξης ισχύος της οδηγίας στην οποία καθορίζονται τα ποσά αυτά. 4. Το σύνολο ισολογισµού που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχείο α) αποτελείται είτε από το ενεργητικό που αναφέρεται στο άρθρο 9 σηµεία Α έως Ε µε τίτλο «Ενεργητικό», είτε από το ενεργητικό που αναφέρεται στο άρθρο 10 σηµεία Α έως Ε. Άρθρο 2 Μεταφορά στο εθνικό δίκαιο 1. Τα κράτη µέλη θέτουν σε ισχύ τις αναγκαίες νοµοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συµµορφωθούν προς την παρούσα οδηγία εάν και όταν αποφασίσουν να κάνουν χρήση της δυνατότητας που προβλέπεται στο άρθρο 1α της οδηγίας 78/660/ΕΟΚ. Ανακοινώνουν αµέσως στην Επιτροπή το κείµενο των εν λόγω διατάξεων, καθώς και πίνακα αντιστοιχίας µεταξύ αυτών των διατάξεων και των διατάξεων της παρούσας οδηγίας. EL 12 EL
Όταν τα κράτη µέλη θεσπίζουν τις εν λόγω διατάξεις, οι τελευταίες αυτές περιέχουν αναφορά στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από παρόµοια αναφορά κατά την επίσηµη δηµοσίευσή τους. Ο τρόπος αυτής της αναφοράς καθορίζεται από τα κράτη µέλη. 2. Τα κράτη µέλη ανακοινώνουν στην Επιτροπή το κείµενο των ουσιωδών διατάξεων εσωτερικού δικαίου τις οποίες θεσπίζουν στον τοµέα που διέπεται από την παρούσα οδηγία. Άρθρο 3 Έναρξη ισχύος Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την εικοστή ηµέρα από τη δηµοσίευσή της στην Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άρθρο 4 Αποδέκτες Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη µέλη. Βρυξέλλες, Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ο Πρόεδρος Για το Συµβούλιο Ο Πρόεδρος EL 13 EL