ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Βρυξέλλες, 27 Μαρτίου 2014 Πώς να γίνουν οι ευρωπαϊκές εκλογές πιο δημοκρατικές και με μεγαλύτερη συμμετοχή σύμφωνα με δύο εκθέσεις της Επιτροπής, έχουν δημιουργηθεί οι προϋποθέσεις ύο μήνες πριν από τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δύο νέες εκθέσεις που δημοσιεύτηκαν από την Επιτροπή παρέχουν μια συνολική ανασκόπηση των αποφασιστικών βημάτων που έγιναν για να καταστούν οι εκλογές αυτές δημοκρατικότερες και να φέρουν την ευρωπαϊκή πολιτική πιο κοντά στους πολίτες. Η πρώτη έκθεση αναλύει το πώς οι συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αύξηση της διαφάνειας και της δημοκρατικής νομιμότητας των ευρωπαϊκών εκλογών που έγιναν πέρυσι (IP/13/215), λήφθηκαν υπόψη από τα κράτη μέλη και τα πολιτικά κόμματα. Καθοριστικής σημασίας παράγοντας ήταν η σύσταση με την οποία ζητήθηκε από τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα να ορίσουν υποψηφίους για τη θέση του Προέδρου της Επιτροπής. Η δεύτερη έκθεση παρουσιάζει το νέο μέσο επικοινωνίας των ιαλόγων με τους Πολίτες που αναπτύχθηκε από την Επιτροπή τους τελευταίους 18 μήνες ως μέσο ενημέρωσης του κοινού, αποκατάστασης της εμπιστοσύνης στα ευρωπαϊκά και εθνικά θεσμικά όργανα και συνειδητοποίησης, από τους πολίτες, της απήχησης της γνώμης τους στην ΕΕ. Η δημοσίευση των δύο αυτών εκθέσεων συμπίπτει με τον πανευρωπαϊκό διάλογο των πολιτών που πραγματοποιείται σήμερα στις Βρυξέλλες με συμμετοχή άνω των 150 πολιτών από ολόκληρη την Ευρώπη (IP/14/295). Οι ευρωπαϊκές εκλογές πρέπει να είναι πραγματικά ευρωπαϊκές. Οι πολίτες πρέπει να γνωρίζουν τον τρόπο με τον οποίο η επιλογή τους εντάσσεται στην ευρύτερη ευρωπαϊκή εικόνα. Για πρώτη φορά στην ιστορία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ξεκίνησε συζήτηση σχετικά με τον σαφή ορισμό υποψηφίων για την προεδρία της Επιτροπής. Πρόκειται για τη γέννηση μιας αληθινής Ευρωπαϊκής ημοκρατίας», είπε η αντιπρόεδρος κα Viviane Reding, Επίτροπος της ΕΕ για θέματα ικαιοσύνης, Θεμελιωδών ικαιωμάτων και Ιθαγένειας. «Αλλά δημοκρατία δεν υπάρχει μόνον την ημέρα των εκλογών. Η δημοκρατία υπάρχει στη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης, με τους πολίτες, σε τοπικό επίπεδο, ολόκληρο τον χρόνο. Πραγματοποιήσαμε πάνω από 50 ιαλόγους με τους Πολίτες σε κάθε κράτος μέλος της ΕΕ και διαπιστώσαμε ότι οι πολίτες διψούν πραγματικά για συζήτηση ευρωπαϊκών θεμάτων πρόσωπο με πρόσωπο με τους πολιτικούς. Στην Ευρώπη έχουμε περισσότερη ανάγκη να συζητάμε μεταξύ μας από το να συζητάμε ο ένας για τον άλλο». IP/14/321
ημιουργία των προϋποθέσεων για τις Ευρωπαϊκές εκλογές Πραγματοποιήθηκαν περίπου 50 ιάλογοι σε όλα τα κράτη μέλη (βλέπε Παράρτημα 2), στους οποίους συμμετείχαν 22 Ευρωπαίοι Επίτροποι, συνήθως μαζί με μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και πολιτικούς σε εθνικό, περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο. Έλαβαν μέρος στους ιαλόγους των Πολιτών πάνω από 16.000 πολίτες, μαζί με πάνω από 105.000 πολίτες που συμμετείχαν μέσω ζωντανής διαδικτυακής μετάδοσης και από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Σήμερα διεξάγεται στις Βρυξέλλες ο τελικός ημερήσιος πανευρωπαϊκός ιάλογος των Πολιτών (pan-european Citizens' Dialogue) με τον Πρόεδρο José Manuel Barroso και δέκα Ευρωπαίους Επιτρόπους που συγκεντρώνει τους συμμετέχοντες σε προηγούμενους ιαλόγους από όλη την Ευρώπη (για να παρακολουθήσετε επιγραμμικά τον διάλογο, εδώ). Σε έκθεση για τους ιαλόγους των Πολιτών που δημοσιεύτηκε σήμερα αναδεικνύεται το γεγονός ότι οι ιάλογοι αυτοί έκαναν πολλά βήματα για να δοθεί στην πολιτική της ΕΕ ανθρώπινο πρόσωπο. Άρχισαν να καθιερώνονται τέτοιου είδους διάλογοι σε κράτη μέλη, ενώ πολιτικοί σε εθνικό επίπεδο, σε χώρες όπως η Γερμανία, η Βουλγαρία και η Ιρλανδία ξεκίνησαν δικούς τους διαλόγους. Οι εθνικοί αυτοί διάλογοι με πολιτικούς σε ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο απέδειξαν ότι αποτελούν τον μοναδικό τρόπο άμεσης συμμετοχής των πολιτών, και αποτελούν μέρος της προετοιμασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις Ευρωπαϊκές εκλογές του Μαΐου. Ξεκίνησαν ένα διάλογο στο πλαίσιο του οποίου μπορούν οι πολίτες να απευθύνουν τις ερωτήσεις τους σχετικά με τις μελλοντικές πολιτικές της Ένωσης σε πολιτικούς σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. Αυτό βοήθησε στο να μετατραπούν οι ιάλογοι σε πραγματικά ευρωπαϊκές εκδηλώσεις, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη ενός Ευρωπαϊκού ημόσιου Χώρου. Η ανάγκη για τέτοιου είδους διαλόγους επιβεβαιώθηκε από τους πολίτες: Σήμερα, δύο στους τρεις Ευρωπαίους αισθάνονται ότι η φωνή τους δεν ακούγεται (βλέπε Παράρτημα 4) και σχεδόν 9 στους 10 συμμετέχοντες στους ιαλόγους των Πολιτών (88%) εξέφρασαν τη μεγάλη τους επιθυμία να γίνονται περισσότεροι τέτοιοι διάλογοι (βλέπε Παράρτημα 5). Για τη συμπλήρωση των προσπαθειών αυτών, αυτή την εβδομάδα δημοσιεύεται ένα εγχειρίδιο για τα βασικά δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ «Το γνωρίζατε; Τα 10 δικαιώματα στην ΕΕ με μια ματιά» ("Did you know: 10 EU rights at a glance"), όπως εξαγγέλθηκε στην έκθεση για την ιθαγένεια της ΕΕ ου 2013 (2013 EU Citizenship Report). Το εγχειρίδιο περιλαμβάνει πληροφορίες για το δικαίωμα συμμετοχής στη διαδικασία λήψης αποφάσεων στην ΕΕ, περιλαμβανομένων των ευρωπαϊκών εκλογών. Αυτή τη φορά κάτι διαφορετικό Στις 12 Μαρτίου 2013, η Επιτροπή εξέδωσε σύσταση με την οποία κάλεσε τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα να ορίσουν τους υποψηφίους τους για την Προεδρία της Επιτροπής και συνέστησε να κοινοποιήσουν σε ποιο ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα πρόσκεινται. Εδώ και ένα χρόνο, έξι ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα ανακοίνωσαν την ταυτότητα των υποψηφίων τους και σχεδιάζουν να ενημερώσουν το κοινό για τα προγράμματα των τελευταίων. Η πολιτικοποίηση των εκλογών με σημαντικούς υποψηφίους έτυχε μεγάλης υποστήριξης και εκ μέρους των πολιτών η πρόσφατη ανασκόπηση του Ευρωβαρομέτρου «Το μέλλον της Ευρώπης» ("Future of Europe" Eurobarometer survey) που δημοσιεύτηκε αυτή την εβδομάδα, δείχνει ότι επτά στους δέκα Ευρωπαίους θα προχωρούσαν πιο πέρα, εκφράζοντας την άποψη ότι ο πρόεδρος της Επιτροπής θα έπρεπε να εκλέγεται απευθείας από τους πολίτες της ΕΕ (βλέπε παράρτημα 3). 2
Χάρη στη δράση της Επιτροπής, τα κράτη μέλη μετέφεραν επίσης σύντομα τους κανόνες ΕΕ (οδηγία 2013/1/ΕΕ) (Directive 2013/1/EU) που θα διευκολύνουν τους υποψηφίους να θέτουν υποψηφιότητα στα κράτη μέλη διαμονής τους (IP/14/87). Όλα τα κράτη μέλη θέσπισαν νόμους μεταφοράς πλην ενός (η Τσεχική ημοκρατία, βλέπεmemo/14/241) έχουν ήδη κοινοποιήσει τη σχετική νομοθεσία στην Επιτροπή. Εξακολουθούν να υφίστανται κάποια προβλήματα: Οι εκκλήσεις της Επιτροπής για μια ενιαία ημέρα εκλογών σε ολόκληρη την Ευρώπη και για την επισήμανση, στα ψηφοδέλτια, των δεσμών των υποψηφίων με τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα δεν έχουν ακόμη ευρεία απήχηση. Στη δεύτερη περίπτωση, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η εκλογική νομοθεσία ορισμένων κρατών δεν επιτρέπει να εμφαίνονται στα ψηφοδέλτια ονόματα και λογότυποι ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων (βλέπε Παράρτημα 1). Η Επιτροπή θα συντάξει πλήρη έκθεση που θα περιλαμβάνει την εφαρμογή των συστάσεών της μετά τις Ευρωπαϊκές εκλογές. Περισσότερες πληροφορίες Έκθεση για τη σύσταση σχετικά με τις Ευρωπαϊκές εκλογές http://ec.europa.eu/justice/newsroom/citizen/news/140327_en.htm Έκθεση για τους ιαλόγους των πολιτών http://ec.europa.eu/debate-future-europe/citizensdialogues/belgium/brussels3/index_en.htm Επιγραμμικός πίνακας της εφαρμογής της σύστασης της Επιτροπής για τις Ευρωπαϊκές εκλογές http://ec.europa.eu/justice/citizen/voting-rights/index_en.htm Περισσότερα για τους ιαλόγους των Πολιτών και τη Συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης ec.europa.eu/debate-future-europe «Μέλλον της Ευρώπης» Ευρωβαρόμετρο http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/eb_special_419_400_en.htm#413 ικτυακός τόπος της αντιπροέδρου κας Viviane Reding: ec.europa.eu/reding Ακολουθείστε την αντιπρόεδρο κα Reding στο Twitter: @VivianeRedingEU Contacts : Mina Andreeva (+32 2 299 13 82) Natasha Bertaud (+32 2 296 74 56) For the public: Europe Direct by phone 00 800 6 7 8 9 10 11 or by e-mail 3
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Παράρτημα 1. Εθνικό δίκαιο σχετικά με τα στοιχεία που μπορούν να εμφανιστούν στα ψηφοδέλτια 4
5
NB: The online version of this table will be updated regularly based on further input from the Member States and will be accessible under: http://ec.europa.eu/justice/citizen/voting-rights/index_en.htm Παράρτημα2. Η συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης συνεχίζεται Member State City Date Commissioner EU, national, regional and local politicians Spain Cadiz 27/09/2012 Reding Mayor Martinez Saiz Austria Graz 05/11/2012 Reding Vice-Chancellor Spindelegger Germany Berlin 10/11/2012 Reding MEP Roth-Behrendt France Paris 23/11/2012 Reding Italy Naples 30/11/2012 Andor Mayor de Magistris Ireland Dublin 10/01/2013 Barroso, Reding Prime Minister Kenny, Deputy Prime Minister Gilmore, Minister of State for European Affairs Creighton Sweden Gothenburg 18/02/2013 Malmström Italy Turin 21/02/2013 Malmström Mayor Fassino Portugal Coimbra 22/02/2013 Reding Italy Rome 18/03/2013 Tajani Mayor Alemanno Greece Thessaloniki 22/03/2013 Reding Mayor Boutaris Italy Pisa 05/04/2013 Potočnik Mayor Filippeschi Belgium Ghent 12/04/2013 De Gucht Mayor Termont 6
Belgium Eupen 23/04/2013 Hahn MEP Grosch, Minister-President (German Community) Lambertz Belgium Brussels 04/05/2013 Reding (former) Minister-President of the Brussels region Picqué Germany Dusseldorf 08/05/2013 Oettinger MEP Klute Slovenia Ljubljana 09/05/2013 Potočnik Poland Warsaw 11/05/2013 Lewandowski Czech Republic Prague 13/05/2013 Füle Minister of State for Small Business (Ireland) Perry, Chairman of the Czech Parliament s EU Affairs Committee Bauer Italy Ventotene 27/05/2013 Tajani Mayor Assenso Italy Milan 07/06/2013 Hedegaard Mayor Pisapia Luxembourg Esch 30/06/2013 Reding MEP Goerens, Minister for Labour Schmit, MP Braz, Minister of Public Works, Agriculture, Rural Affairs, Patrimony and Nature Policy (Wallonia) Lutgen Poland Warsaw 11/07/2013 Barroso, Reding Prime Minister Tusk, MEP Thun, former Prime Minister Mazowiecki Greece Heraklion 12/07/2013 Damanaki MEP Danellis, Governor Arnaoutakis Germany Heidelberg 16/07/2013 Reding Minister-President (Baden- Wurttemberg) Kretschmann Bulgaria Sofia 23/07/2013 Reding President Plevneliev Belgium Namur 13/09/2013 Reding Minister-President Demotte Estonia Tallinn 14/09/2013 Kallas, Rehn Italy Trieste 16/09/2013 Reding Minister of European Affairs Moavero Milanesi Finland Helsinki 24/09/2013 Reding MEP Pietikäinen Hungary Györ 03/10/2013 Andor State Secretary for European Affairs Győri, MEP Őry Slovak Republic Košice 05/10/2013 Šefčovic Slovak Parliament President Paška Sweden Stockholm 15/10/2013 Reding Minister for European Union Affairs Ohlsson, MEP Ludvigsson Belgium Liège 17/10/2013 Barroso Deputy Prime Minister Reynders (Belgium), Minister for Economics (Wallonia) Marcourt 7
Latvia Riga 18/10/2013 Piebalgs Minister of Defence Pabriks Malta Valetta 07/11/2013 Borg France Marseille 14/11/2013 Reding Minister of Justice Taubira Cyprus Limassol 28/11/2013 Vassiliou Austria Eisenstadt 29/11/2013 Hahn Minister-President (Burgenland) Niessl Belgium Brussels 05/12/2013 Vassiliou MEP Durant Lithuania Vilnius 13/12/2013 Reding Online Virtual 16/01/2014 Reding dialogue Denmark Copenhagen 06/02/2014 Hedegaard UK London 10/02/2014 Reding Minister of State for Europe Lidington Spain Barcelona 23/02/2014 Reding France Paris- 27/02/2014 Barnier Minister Delegate for European Banlieue Affairs Repentin Croatia Zagreb 03/03/2014 Mimica Germany Koblenz 10/03/2014 Oettinger Minister-President (Rhineland- Palatinate) Dreyer, State Minister for Europe (Rhineland-Palatinate) Conrad Netherlands Amsterdam 14/03/2014 Reding Mayor van der Laan Romania Bucharest 17/03/2014 Ciolos EU Pan- European Dialogue Brussels 27/03/2014 Barroso, Reding, Rehn, Potočnik, Vassiliou, De Gucht, Damanaki, Hahn, Hedegaard, Andor, Mimica MEP Roth-Behrendt, Mayor of Cadiz, Martinez Saiz 8
Παράρτημα 3. Επτά στους δέκα Ευρωπαίους θέλουν άμεσα εκλεγμένο πρόεδρο της Επιτροπής Παράρτημα 4: ύο στους τρεις Ευρωπαίους αισθάνονται ότι η φωνή τους δεν έχει απήχηση Source: Standard Eurobarometer 80, Autumn 2013, p.8 9
Παράρτημα 5: Αποτελέσματα των δειγματοληπτικών ερευνών που έγιναν στο πλαίσιο των ιαλόγων των Πολιτών Source: Commisison Report on Citizens' Dialogues, p.10 10