ΔΕΤΣΕΡΟ ΚΑΙ ΣΡΙΣΟ ΚΤΚΛΟ ΠΟΤΔΩΝ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΙΟ

Ακαδημαϊκό ζτοσ 2017-18 ΔΕΤΣΕΡΟ ΚΑΙ ΣΡΙΣΟ ΚΤΚΛΟ ΠΟΤΔΩΝ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΙΟ Σι ενζργειεσ πρζπει να κάνουμε ςφμφωνα με τον Ν.4485/2017; Α. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΑ ΜΕΣΑΠΣΤΧΙΑΚΩΝ ΠΟΤΔΩΝ: ΠΡΟΘΕΜΙΑ Φεβρουάριοσ 2018 Φεβρουάριοσ 2018 Απρίλιοσ 2018 ΕΝΕΡΓΕΙΑ Β. ΔΙΔΑΚΣΟΡΙΚΕ ΠΟΤΔΕ ΠΡΟΘΕΜΙΑ Φεβρουάριοσ 2018 Δθμοςιοποίθςθ και κοινοποίθςθ ςτο Υπουργείο Παιδείασ, Ζρευνασ και Θρθςκευμάτων απολογιςμοφ εςόδων-εξόδων, με αναγραφι τθσ κατανομισ των δαπανϊν ανά κατθγορία, και ιδίωσ του φψουσ των τελϊν φοίτθςθσ, των αμοιβϊν των διδαςκόντων ςτα ΠΜΣ και του αρικμοφ των διδαςκόντων που τισ ειςζπραξαν, για τθ χρονικι περίοδο των ετϊν 2012-2017 (παρ. 6, αρ. 85, Ν.4485/2017). (αναμζνεται ΤΑ) Κατάρτιςθ και δθμοςίευςθ Κανονιςμών νζων ΠΜ ςφμφωνα με το άρκρο 45 του Ν.4485/2017 (παρ. 6, αρ. 85, Ν.4485/2017). Αφορά μόνο τα ΠΜΣ που κα ιδρυκοφν το ακαδθμαϊκό ζτοσ 2017-18 ςφμφωνα με τισ διατάξεισ του Ν.4485/2017 (εγκφκλιοσ υπ αρικ. 163204/Η1/29-9-2017). Διαδικαςία επανίδρυςησ των ιδθ υφιςταμζνων ΠΜΣ ςφμφωνα με το άρκρο 32 του Ν. 4485/2017 και αποςτολή απόφαςησ επανίδρυςησ και Κανονιςμοφ Λειτουργίασ ςτο Υπουργείο Παιδείασ, Ζρευνασ και Θρθςκευμάτων το αργότερο ζωσ τισ 30.04.2018 (παρ. 2α, αρ. 85, Ν.4485/2017). Για τα κοινά ΠΜΣ, θ προκεςμία αυτι μπορεί να παρατακεί με Τ.Α. (παρ. 4, άρ. 85, Ν.4485/2017). ΕΝΕΡΓΕΙΑ Κατάρτιςθ και δθμοςίευςθ Κανονιςμών Διδακτορικών πουδών ςφμφωνα με το άρκρο 45 του Ν.4485/2017 (παρ. 6, αρ. 85, Ν.4485/2017). Μζχρι τθν ζκδοςθ των νζων Κανονιςμϊν μπορεί να γίνει χριςθ των παλαιϊν διατάξεων και κανονιςμϊν (εγκφκλιοσ υπ αρικ. 163204/Η1/29-9-2017). Γ. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΣΑΠΣΤΧΙΑΚΩΝ ΠΟΤΔΩΝ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΣΟΡΙΚΕ ΠΟΤΔΕ ΠΡΟΘΕΜΙΑ επτζμβριοσ 2018 ι μζςα ςε δφο (2) μήνεσ από την ίδρυςη κάθε ΠΜ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Κατάρτιςθ μητρώου αξιολογητών από τισ Σχολζσ και ςυγκρότθςθ Επιςτημονικήσ υμβουλευτικήσ Επιτροπήσ (Ε.Σ.Ε.) για τα ΠΜΣ και τισ Διδακτορικζσ Σπουδζσ κάκε Τμιματοσ, ςφμφωνα με το άρκρο 3 και 4 του άρκρου 44 Ν.4485/2017 (παρ. 7, αρ. 85, Ν.4485/2017). 1

Σι ιςχφει για τουσ ήδη εγγεγραμμζνουσ φοιτητζσ ςε ΠΜ; Οι ιδθ εγγεγραμμζνοι φοιτθτζσ, κακϊσ και όςοι κα εγγραφοφν το ακαδθμαϊκό ζτοσ 2017-2018 ςε ΠΜΣ ιδρυκζν ζωσ τθ δθμοςίευςθ του Ν.4485/2017 ςυνεχίςουν και ολοκλθρϊνουν τισ ςπουδζσ τουσ ςφμφωνα με τισ διατάξεισ του 3685/2008 (παρ. 2β, αρ. 85, Ν.4485/2017). Το ακαδθμαϊκό ζτοσ 2017-18 είναι μεταβατικι περίοδοσ. Τα υφιςτάμενα ΠΜΣ λειτουργοφν ςφμφωνα με τον Ν.3685/2008 ωσ προσ τα όργανα των ΠΜΣ, τισ αμοιβζσ διδαςκόντων, τισ κατανομζσ πόρων κ.λπ. Σι ιςχφει για τουσ ήδη εγγεγραμμζνουσ υποψήφιουσ διδάκτορεσ; Οι διατάξεισ του Ν.4485/2017 ιςχφουν και εφαρμόηονται για τουσ ιδθ εγγεγραμμζνουσ υποψιφιουσ διδάκτορεσ, εφόςον δεν ζχει οριςτεί θ επταμελισ εξεταςτικι επιτροπι (παρ. 5, αρ. 85, Ν.4485/2017). 2

Βϋ ΚΤΚΛΟ ΠΟΤΔΩΝ Ποια είναι τα όργανα των ΠΜ; Το ΠΡΤΣΑΝΙΚΟ ΤΜΒΟΤΛΙΟ ζχει τθν ευκφνθ τθσ τιρθςθσ του νόμου ςε ό,τι αφορά ςτθν οργάνωςθ και λειτουργία των ΠΜΣ και τθν εκπόνθςθ διδακτορικϊν διατριβϊν και του Κανονιςμοφ ΠΜΣ (παρ. 5, αρ. 30, Ν.4485/2017). Ζωσ τθ λιξθ τθσ κθτείασ τουσ, οι Αναπλθρωτζσ Πρυτάνεισ, ωσ μθ εκλεγμζνα όργανα δεν μετζχουν με δικαίωμα ψιφου ςτα όργανα διοίκθςθσ των ΑΕΙ. Επομζνωσ, ζωσ τθν ανάδειξθ Αντιπρυτάνεων με εκλογικι διαδικαςία, όπωσ ορίηει ο Ν.4485/2017, το Πρυτανικό Συμβοφλιο δεν ςυγκροτείται, άρα δεν λειτουργεί ωσ όργανο των ΑΕΙ. Τισ αρμοδιότθτεσ του Συμβουλίου αςκεί ο Πρφτανθσ (εγκφκλιοσ υπ αρικ. 163204/Η1/29-9-2017). Για την ίδρυςη, οργάνωςη και λειτουργία των ΠΜ και των διδακτορικών ςπουδών αρμόδια όργανα είναι: 1. Η ΤΓΚΛΗΣΟ είναι το αρμόδιο όργανο για κζματα ακαδθμαϊκοφ, διοικθτικοφ, οργανωτικοφ και οικονομικοφ χαρακτιρα των ΠΜΣ. Επίςθσ θ Σφγκλθτοσ αςκεί όςεσ αρμοδιότθτεσ ςχετικά με τα ΠΜΣ δεν ανατίκενται από τον νόμο ειδικϊσ ςε άλλα Όργανα (παρ. 2, αρ. 31, Ν.4485/2017). 2.α. Η ΤΝΕΛΕΤΗ του Σμήματοσ Αρμοδιότθτεσ τθσ Συνζλευςθσ είναι: - Ειςθγείται ςτθ Σφγκλθτο δια τθσ Επιτροπισ Μεταπτυχιακϊν Σπουδϊν τθν αναγκαιότθτα ίδρυςθσ/επανίδρυςθσ ΠΜΣ. - Ορίηει τα μζλθ των ΣΕ. - Κατανζμει το διδακτικό ζργο μεταξφ των διδαςκόντων του ΠΜΣ. - Συγκροτεί επιτροπζσ επιλογισ ι εξζταςθσ των υποψιφιων μεταπτυχιακϊν φοιτθτϊν ι διδακτόρων. - Διαπιςτϊνει τθν επιτυχι ολοκλιρωςθ τθσ φοίτθςθσ προκειμζνου να απονεμθκεί το Δ.Μ.Σ. - Αςκεί κάκε άλλθ αρμοδιότθτα που προβλζπεται από τισ διατάξεισ του Κεφαλαίου ΣΤϋ του Ν.4485/2017 (παρ.3, αρ.31, Ν.4485/2017). 2.β. ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΣΜΗΜΑΣΙΚΗ ΕΠΙΣΡΟΠΗ Σε περίπτωςθ διατμθματικοφ ΠΜΣ τισ αρμοδιότθτεσ τθσ Συνζλευςθσ αςκεί θ Ειδικι Διατμθματικι Επιτροπι. Θ Επιτροπι Διατμθματικι Επιτροπι είναι επταμελήσ και ςυγκροτείται από: - μζλθ ΔΕΠ των ςυνεργαηόμενων Τμθμάτων και εκλζγονται από τθ Συνζλευςθ κάκε Τμιματοσ, για διετι κθτεία, - ερευνθτζσ που υποδεικνφονται από τον ςυνεργαηόμενο ερευνθτικό τομζα, κατ αναλογία του αρικμοφ των διδαςκόντων τουσ ςτο ΠΜΣ, για διετι κθτεία, - δφο (2) εκπροςϊπουσ φοιτθτϊν του ΠΜΣ, που εκλζγονται από τουσ φοιτθτζσ του οικείου ΠΜΣ, για ετιςια κθτεία (παρ.4, αρ.31, Ν.4485/2017). 3

2.γ. ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΙΔΡΤΜΑΣΙΚΗ ΕΠΙΣΡΟΠΗ Σε περίπτωςθ διιδρυματικοφ ΠΜΣ ι εκπόνθςθσ διδακτορικισ διατριβισ με ςυνεπίβλεψθ με ιδρφματα τθσ θμεδαπισ τισ αρμοδιότθτεσ τθσ Συνζλευςθσ αςκεί θ Ειδικι Διιδρυματικι Επιτροπι. Η Ειδικι Διιδρυματικι Επιτροπι είναι εννεαμελήσ και ςυγκροτείται από: - μζλθ ΔΕΠ των ςυνεργαηόμενων Τμθμάτων και εκλζγονται από τθ Συνζλευςθ κάκε Τμιματοσ, για διετι κθτεία, - ερευνθτζσ που υποδεικνφονται από τον ςυνεργαηόμενο ερευνθτικό τομζα, κατ αναλογία του αρικμοφ των διδαςκόντων τουσ ςτο ΠΜΣ, για διετι κθτεία, - δφο (2) εκπροςϊπουσ φοιτθτϊν του ΠΜΣ, που εκλζγονται από τουσ φοιτθτζσ του οικείου ΠΜΣ, για ετιςια κθτεία (παρ.4, αρ.31, Ν.4485/2017). Ο Πρόεδροσ τθσ Ειδικισ Διατμθματικισ Επιτροπισ και τθσ Ειδικισ Διιδρυματικισ Επιτροπισ, όπωσ και ο Δ/ντθσ του Προγράμματοσ, προζρχονται από το Τμιμα που ζχει τθ διοικθτικι ςτιριξθ του ΠΜΣ. Σε ειδικζσ περιπτϊςεισ μπορεί να προζρχονται από το άλλο Τμιμα (παρ.4, αρ.31, Ν.4485/2017). 3. ΤΝΣΟΝΙΣΙΚΗ ΕΠΙΣΡΟΠΗ Αποτελείται από πζντε (5) μζλη ΔΕΠ του Τμιματοσ, οι οποίοι ζχουν αναλάβει μεταπτυχιακό ζργο και εκλζγονται από τθ Συνζλευςθ του Τμιματοσ για διετή θητεία. Θ κθτεία του Προζδρου μπορεί να ανανεωκεί μία φορά (παρ.5, αρ.31, Ν.4485/2017). Αρμοδιότθτζσ τθσ είναι: - θ παρακολοφκθςθ και ο ςυντονιςμόσ λειτουργίασ του προγράμματοσ (παρ.5, αρ.31, Ν.4485/2017). - ο οριςμόσ Επιβλζποντα διπλωματικισ εργαςίασ και θ ςυγκρότθςθ τριμελοφσ εξεταςτικισ επιτροπισ για τθν ζγκριςθ τθσ εργαςίασ (παρ. 4, αρ.34, Ν.4485/2017). 4. ΕΠΙΣΡΟΠΗ ΜΕΣΑΠΣΤΧΙΑΚΩΝ ΠΟΤΔΩΝ Αποτελείται από τον Αντιπρφτανθ Ακαδθμαϊκϊν Υποκζςεων, ο οποίοσ εκτελεί χρζθ Προζδρου και τουσ Κοςμιτορεσ του Ιδρφματοσ, ωσ μζλθ (παρ.1 & 6, αρ. 31, Ν.4485/2017). Θ Επιτροπι ι εγκρίνει τθν ειςιγθςθ του Τμιματοσ για ίδρυςθ/επανίδρυςθ ΠΜΣ και τθ διαβιβάηει ςτθ Σφγκλθτο ι τθν αναπζμπει ςτο Τμιμα (παρ. 5, αρ. 32, Ν.4485/2017). 5. ΔΙΕΤΘΤΝΣΗ ΠΜ Ο Διευκυντισ του ΠΜΣ είναι μζλοσ ΔΕΠ πρϊτθσ βακμίδασ ι τθσ βακμίδασ του αναπλθρωτι, είναι του ίδιου ι ςυναφοφσ αντικειμζνου με το γνωςτικό αντικείμενο του ΠΜΣ. Είναι μζλοσ και πρόεδροσ τθσ Σ.Ε. Επιλζγεται από τα εκλεγμζνα μζλθ τθσ Σ.Ε. και ορίηεται μαηί με τον Αναπλθρωτι του με απόφαςθ τθσ Συνζλευςθσ του Τμιματοσ για διετι κθτεία. Δεν μπορεί να ζχει περιςςότερεσ από δφο ςυνεχόμενεσ κθτείεσ. Προγενζςτερεσ τθσ ιςχφοσ του Ν.4485/2017 κθτείεσ δεν λαμβάνονται υπόψθ. Ο Διευκυντισ του ΠΜΣ ειςθγείται ςτα αρμόδια όργανα του Ιδρφματοσ για κάκε κζμα που αφορά τθν αποτελεςματικι λειτουργία του προγράμματοσ. Δεν αμείβεται για το επιπλζον διοικθτικό ζργο του ωσ Δ/ντθσ (παρ.8, αρ.31, Ν.4485/2017 & εγκφκλιοσ υπ αρικ. 163204/Η1/29-9-2017). 4

Ποια είναι η διαδικαςία για την ίδρυςη/επανίδρυςη των ΠΜ; Σφμφωνα με το άρκρο 32 του Ν.4485/2017: 1 Ειςιγθςθ τθσ Συνζλευςθσ του Τμιματοσ για ίδρυςθ/επανίδρυςθ του ΠΜΣ με απόλυτθ πλειοψθφία του ςυνόλου των μελϊν τθσ. 2. Αποςτολι τθσ Ειςιγθςθσ ςτθν Επιτροπι Μεταπτυχιακϊν Σπουδϊν για ζλεγχο. 3. Διαβίβαςθ τθσ Ειςιγθςθσ από τθν Επιτροπι Μεταπτυχιακϊν Σπουδϊν ςτθν Πανεπιςτθμιακι Σφγκλθτο για ζγκριςθ. 4. Κοινοποίθςθ απόφαςθσ ίδρυςθσ ΠΜΣ ςτον Υπουργό Παιδείασ μαηί με όλα τα ςυνοδευτικά ζγγραφα. 5. Εάν ο Υπουργόσ αποδεχτεί τθν απόφαςθ ίδρυςθσ/επανίδρυςθσ ΠΜΣ, αποςτολι τθσ απόφαςθσ ςτο Εκνικό Τυπογραφείο για δθμοςίευςθ ςε ΦΕΚ. ΠΡΟΟΧΗ: - Αν το ζνα τρίτο (1/3) των μελϊν ΔΕΠ του οικείου Τμιματοσ κρίνει ότι το τζλοσ φοίτθςθσ είναι υψθλό, ηθτά να καταχωρθκοφν οι ειδικά αιτιολογθμζνεσ αντιρριςεισ του ςτθν ειςιγθςθ προσ τθ Σφγκλθτο, θ οποία και αποφαίνεται αιτιολογϊντασ τθν απόφαςι τθσ. - Εάν θ Επιτροπι Μεταπτυχιακϊν Σπουδϊν κρίνει τθν ειςιγθςθ ελλιπι, διαφωνεί ωσ προσ το περιεχόμενό τθσ, κακϊσ και αν διαπιςτϊνει αλλθλεπικάλυψθ των γνωςτικϊν αντικειμζνων που τα ΠΜΣ του Ιδρφματοσ κεραπεφουν, αναπζμπει εντόσ αποκλειςτικισ προκεςμίασ τριάντα (30) θμερϊν τθν ειςιγθςθ ςτθ Συνζλευςθ του Τμιματοσ και αιτιολογθμζνθ απόφαςι τθσ, Το Τμιμα αφοφ λάβει υπόψθ τισ υποδείξεισ τθσ Επιτροπισ Μεταπτυχιακϊν Σπουδϊν, υποβάλλει εκ νζου ςε αυτιν τθν ειςιγθςι του. Αν μζςα ςε αποκλειςτικι προκεςμία τριάντα (30) θμερϊν για δεφτερθ φορά θ Επιτροπι Μεταπτυχιακϊν Σπουδϊν δεν κάνει αποδεκτι τθν ειςιγθςι του, το Τμιμα μπορεί να τθν υποβάλλει απευκείασ ςτθ Σφγκλθτο. - Εάν ο Υπουργόσ διαπιςτϊςει ότι: α) υπάρχει πρόδθλθ δυςαναλογία μεταξφ των τελϊν φοίτθςθσ και των παροχϊν προσ τουσ φοιτθτζσ ι β) το φψοσ των τελϊν φοίτθςθσ είναι τζτοιο που κακιςτά αδφνατθ ι δυςχερι τθ ςυμμετοχι ςε ΠΜΣ φοιτθτϊν περιοριςμζνθσ ειςοδθματικισ ικανότθτασ παραβιάηοντασ τθ γενικι ελευκερία πρόςβαςθσ ςτθν παιδεία ι γ) δεν είναι επαρκϊσ δικαιολογθμζνο το λειτουργικό κόςτοσ του προγράμματοσ, ςφμφωνα με τθν παράγραφο 4 του άρκρου 37, αναπζμπει με ειδικι αιτιολογία τθν απόφαςθ τθσ Συγκλιτου. Αν ο Υπουργόσ δεν αναπζμψει μζςα ςε αποκλειςτικι προκεςμία τριάντα (30) θμερϊν εξιντα (60) θμζρεσ για τθν πρϊτθ εφαρμογι του νόμου, δθλ. για τθν πρϊτθ απόφαςθ ίδρυςθσ που κα εκδοκεί για κάκε ΠΜΣ (αρ. 85 παρ.3 Ν.4485/2017) από τθν επομζνθ τθσ κοινοποίθςθσ ςε αυτόν, ο Πρφτανθσ δθμοςιεφει τθν απόφαςθ ςε ΦΕΚ και ενθμερϊνει το Υπουργό. Σε περίπτωςθ αναπομπισ θ Σφγκλθτοσ διαβιβάηει τθν απόφαςθ ςτθ Συνζλευςθ του Τμιματοσ προκειμζνου να τροποποιιςει τθν ειςιγθςθ ςφμφωνα με τισ υποδείξεισ του Υπουργοφ. 5

Ποια είναι τα ςυνοδευτικά ζγγραφα για την ίδρυςη/επανίδρυςη ΠΜ; Α. Για τθν ίδρυςθ μονοτμθματικϊν ΠΜΣ και διατμθματικϊν ι διιδρυματικϊν ΠΜΣ με Ιδρφματα, ερευνθτικά κζντρα και ινςτιτοφτα τθσ θμεδαπισ, τα απαραίτθτα ςυνοδευτικά ζγγραφα είναι: 1. Ειςήγηςη τησ υνζλευςησ του Σμήματοσ όπου εκτίθενται αναλυτικά: - ο τίτλοσ του ΠΜΣ, - το γνωςτικό αντικείμενο του ΠΜΣ, - ο ςκοπόσ του ΠΜΣ, - οι κατθγορίεσ των πτυχιοφχων που γίνονται δεκτοί, - θ χρονικι διάρκεια για τθ χοριγθςθ του τίτλου ςπουδϊν [2 εξάμηνα το ελάχιςτο (παρ.1, αρ.33, Ν.4485/2017)+, - οι ειδικεφςεισ του ΠΜΣ *ζωσ τρεισ+, - το ενδεικτικό πρόγραμμα ανά ειδίκευςθ των κεωρθτικϊν, εργαςτθριακϊν, καλλιτεχνικϊν ι κλινικϊν μακθμάτων, οι πρακτικζσ αςκιςεισ και κάκε άλλου είδουσ ερευνθτικζσ και εκπαιδευτικζσ δραςτθριότθτεσ, κακϊσ και οι αντίςτοιχεσ πιςτωτικζσ μονάδεσ *Τα μακιματα κάκε ΠΜΣ αντιςτοιχοφν κατ ελάχιςτο ςε εξιντα (60) πιςτωτικζσ μονάδεσ (παρ. 5, αρ.33, Ν.4485/2017)+, - θ γλϊςςα διδαςκαλίασ και ςυγγραφισ τθσ διπλωματικισ εργαςίασ, θ οποία μπορεί να είναι διάφορθ τθσ ελλθνικισ, - ο τρόποσ διδαςκαλίασ *διδαςκαλία με μζςα εξ αποςτάςεωσ εκπαίδευςησ ζωσ 35% (παρ. 3, αρ. 30, Ν.4485/2017)], - ο αρικμόσ των μεταπτυχιακϊν φοιτθτϊν, - οι δυνατότθτεσ και οι ανάγκεσ του Τμιματοσ ςε προςωπικό και υλικοτεχνικι υποδομι, - ο αναλυτικόσ προχπολογιςμόσ του ΠΜΣ (κόςτοσ, πθγζσ χρθματοδότθςθσ κ.ά.), - αιτιολόγθςθ για τυχόν επιβολι τζλουσ φοίτθςθσ, το φψοσ του τζλουσ ςε αναλογία προσ τισ παροχζσ προσ τουσ φοιτθτζσ, - θ χρονικι διάρκεια λειτουργίασ του ΠΜΣ (παρ.2, αρ. 32, Ν.4485/2017). 2. Μελζτη ςκοπιμότητασ όπου εκτίθενται αναλυτικά: - οι επιςτθμονικοί, επιςτθμολογικοί και κοινωνικοί λόγοι ίδρυςθσ του ΠΜΣ, - θ ςυνάφεια του ΠΜΣ με το αντικείμενο του Α κφκλου ςπουδϊν του Τμιματοσ, - θ επιςτθμονικι επάρκεια των διδαςκόντων, το ερευνθτικό και δθμοςιευμζνο ζργο τουσ, - ο βακμόσ ςφνδεςθσ διδαςκαλίασ-ζρευνασ, - οι ςτόχοι του ΠΜΣ και - τα κριτιρια βάςει των οποίων κα αξιολογθκεί το ΠΜΣ ςφμφωνα με το άρκρο 44 (παρ.3α, αρ. 32, Ν.4485/2017). 3. Αναλυτικόσ προχπολογιςμόσ λειτουργίασ κατ ζτοσ και για πζντε (5) ςυνεχή χρόνια και ζκθεςη βιωςιμότητασ του ΠΜ (αναμζνεται ΤΑ) (παρ.3β, αρ. 32, Ν.4485/2017). 4. Ζκθεςη του Σμήματοσ για τθν φπαρξθ τθσ βαςικισ υποδομισ και του αναγκαίου εξοπλιςμοφ και ειδικισ αιτιολόγθςθσ για το ποςοςτό τυχόν εξ αποςτάςεωσ διδαςκαλίασ (παρ.3γ, αρ. 32, Ν.4485/2017). 6

5. Συχόν αιτιολογημζνεσ αντιρρήςεισ του 1/3 των Μελϊν ΔΕΠ του Τμιματοσ για υψθλά τζλθ φοίτθςθσ ςτθν πρόταςθ ίδρυςθσ του ΠΜΣ (παρ.4, αρ. 32, Ν.4485/2017). 6. Ειδικό Πρωτόκολλο υνεργαςίασ: ςε περίπτωςθ ίδρυςθσ Διατμθματικϊν ι Διιδρυματικϊν ΠΜΣ με Ιδρφματα τθσ θμεδαπισ, ςτθν απόφαςθ ίδρυςθσ προςαρτάται και το Ειδικό Πρωτόκολλο Συνεργαςίασ, όπου κακορίηονται: - οι υποχρεϊςεισ κάκε Τμιματοσ ι ερευνθτικοφ κζντρου ι ινςτιτοφτου, - τα κζματα ςυγκρότθςθσ και λειτουργίασ τθσ ΕΔΕ και τθσ ΣΕ, με τρόπο που να εξαςφαλίηει τθν εκπροςϊπθςθ όλων των ςυνεργαηόμενων φορζων, - ο οριςμόσ του Διευκυντι του ΠΜΣ (μζλοσ ΔΕΠ, αυτοδφναμου Τμιματοσ), -θ κατανομι του διδακτικοφ και ερευνθτικοφ ζργου μεταξφ του προςωπικοφ των ςυνεργαηόμενων φορζων, - κάκε άλλο κζμα ςχετικά με τθν εφρυκμθ λειτουργία του ΠΜΣ (παρ.1 & 3, αρ. 43, Ν.4485/2017). Β. Για τθν ίδρυςθ κοινϊν ΠΜΣ με αναγνωριςμζνα ομοταγι ιδρφματα ι ερευνθτικά κζντρα και ινςτιτοφτα τθσ αλλοδαπισ, αναμζνεται Τ.Α. (παρ.2, αρ. 43, Ν.4485/2017). Σι πρζπει να κάνουμε ςε περίπτωςη τροποποίηςησ/αντικατάςταςησ ΠΜ; Σε περίπτωςθ τροποποίθςθσ/αντικατάςταςθσ ΠΜΣ ιδρυκζντοσ ι επανιδρυκζντοσ ςφμφωνα με τισ διατάξεισ του Ν.4485/2017, θ διαδικαςία που ακολουκείται είναι ίδια με αυτι τθσ ίδρυςθσ, όπωσ αυτι ορίηεται ςτον Ν.4485/2017. Σε περίπτωςθ που με τθν απόφαςθ τροποποίθςθσ/αντικατάςταςθσ δεν επιφζρονται αλλαγζσ ςε κζματα για τα οποία ο Υπουργόσ ζχει δικαίωμα αναπομπισ τθσ απόφαςθσ ςτθ Σφγκλθτο, εξακολουκεί να υφίςταται υποχρζωςθ κοινοποίθςθσ ςε αυτόν τθσ τροποποιθτικισ απόφαςθσ πριν τθ δθμοςίευςι τθσ ςτθν Εφθμερίδα τθσ Κυβερνιςεωσ (εγκφκλιοσ υπ αρικ. 163204/Η1/29-9-2017). Ποια είναι η διάρκεια φοίτηςησ ςε ΠΜ; Θ κανονικι διάρκεια φοίτθςθσ ςε ΠΜΣ είναι κατ ελάχιςτον δφο (2) εξάμθνα, ςτα οποία περιλαμβάνεται και ο χρόνοσ εκπόνθςθσ διπλωματικισ εργαςίασ. Το πρόγραμμα αρχίηει το χειμερινό ι το εαρινό εξάμθνο. Στον Κανονιςμό Μεταπτυχιακϊν Σπουδϊν κακορίηονται: - ο ανϊτατοσ χρόνοσ ολοκλιρωςθσ των ςπουδϊν, - θ δυνατότθτα μερικισ φοίτθςθσ θ διάρκεια τθσ οποίασ δεν υπερβαίνει το διπλάςιο τθσ κανονικισ διάρκειασ φοίτθςθσ, - θ δυνατότθτα προςωρινισ αναςτολισ φοίτθςθσ, που δεν υπερβαίνει τα δφο (2) ςυνεχόμενα εξάμθνα (αρ.33, Ν.4485/2017). Ποια είναι τα κριτήρια επιλογήσ των μεταπτυχιακϊν φοιτητϊν; Στα ΠΜΣ γίνονται δεκτοί: - κάτοχοι τίτλου του πρϊτου κφκλου ςπουδϊν ΑΕΙ τθσ θμεδαπισ ι 7

- κάτοχοι τίτλου του πρϊτου κφκλου ςπουδϊν ομοταγϊν ιδρυμάτων τθσ αλλοδαπισ, για τουσ οποίουσ απαιτείται αναγνϊριςθ του τίτλου ςπουδϊν από τον ΔΟΑΤΑΠ. - μζλθ ΕΕΠ, ΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ, κάτοχοι τίτλου Αϋ κφκλου ςπουδϊν, εγγράφονται ωσ υπεράρικμοι, ζνασ κατ ζτοσ και ανά ΠΜΣ, μόνο ςε ΠΜΣ του Τμιματοσ όπου υπθρετοφν και το οποίο είναι ςυναφζσ με το αντικείμενο του τίτλου ςπουδϊν και του ζργου που επιτελοφν ςτο οικείο Κδρυμα. Προχπόκεςθ για τθν επιλογι αποτελεί θ επαρκισ γνϊςθ μίασ τουλάχιςτον γλϊςςασ πζραν τθσ γλϊςςασ διεξαγωγισ του ΠΜΣ. Τα κριτιρια επιλογισ είναι: - ο βακμόσ πτυχίου - θ βακμολογία ςτα μακιματα που είναι ςχετικά με το γνωςτικό αντικείμενο του ΠΜΣ - θ επίδοςθ ςε διπλωματικι εργαςία, όπου αυτι προβλζπεται ςτον Αϋ κφκλο ςπουδϊν - θ ςχετικι ερευνθτικι ι επαγγελματικι δραςτθριότθτα του υποψθφίου και ό,τι άλλο κριτιριο ορίηει ο Κανονιςμόσ του ΠΜΣ (παρ.1, 2, 7 & 8, αρ.34, Ν.4485/2017). Ποια είναι τα δικαιϊματα και ποιεσ οι υποχρεϊςεισ των μεταπτυχιακϊν φοιτητϊν; - Οι μεταπτυχιακοί φοιτθτζσ ζχουν όλα τα δικαιϊματα και τισ παροχζσ που προβλζπονται για τουσ φοιτθτζσ του Αϋ κφκλου ςπουδϊν, πλθν του δικαιϊματοσ παροχισ δωρεάν διδακτικϊν ςυγγραμμάτων. Το Κδρυμα υποχρεοφται να εξαςφαλίςει ςτουσ φοιτθτζσ με αναπθρία ι/και ειδικζσ ανάγκεσ προςβαςιμότθτα ςτα προτεινόμενα ςυγγράμματα και τθ διδαςκαλία (παρ.3, αρ.34, Ν.4485/2017). - Αν ο μεταπτυχιακόσ φοιτθτισ αποτφχει ςτθν εξζταςθ μακιματοσ ι μακθμάτων, και ςφμφωνα με τον Κανονιςμό κεωρείται ότι δεν ζχει ολοκλθρϊςει επιτυχϊσ το πρόγραμμα, εξετάηεται, φςτερα από αίτθςι του, εξετάηεται από τριμελι επιτροπι μελϊν ΔΕΠ τθσ Σχολισ, οι οποίοι ζχουν το ίδιο ι ςυναφζσ αντικείμενο με το εξεταηόμενο μάκθμα, και ορίηονται από τθ Συνζλευςθ του Τμιματοσ. Από τθν επιτροπι εξαιρείται ο υπεφκυνοσ τθσ εξζταςθσ διδάςκων (παρ.6, αρ.34, Ν.4485/2017). - Αν το ΠΜΣ περιλαμβάνει εκπόνθςθ διπλωματικισ εργαςίασ, ο μεταπτυχιακόσ φοιτθτισ πρζπει να υποβάλλει αίτθςθ ςτθ Συντονιςτικι Επιτροπι, ςτθν οποία αναγράφεται ο προτεινόμενοσ τίτλοσ τθσ εργαςίασ, ο προτεινόμενοσ επιβλζπων και επιςυνάπτεται περίλθψθ τθσ προτεινόμενθσ εργαςίασ (παρ.4, αρ.34, Ν.4485/2017). - Μετά τθν ζγκριςι τθσ από τθν εξεταςτικι επιτροπι, θ διπλωματικι εργαςία αναρτάται υποχρεωτικά ςτο διαδικτυακό τόπο τθσ Σχολισ/του Τμιματοσ (παρ.5, αρ.34, Ν.4485/2017). Ποιοι φοιτητζσ απαλλάςςονται από τα τζλη φοίτηςησ; Απαλλάςςονται από τα τζλθ φοίτθςθσ φοιτθτζσ/τριεσ χαμθλοφ ειςοδιματοσ (ςφμφωνα με τα ςτοιχεία τθσ ΕΛΣΤΑΤ). Θ απαλλαγι αυτι παρζχεται για τθ ςυμμετοχι ςε ζνα μόνο ΠΜΣ. Σε κάκε περίπτωςθ οι απαλλαςςόμενοι φοιτθτζσ/τριεσ δεν ξεπερνοφν το ποςοςτό του 30% του ςυνολικοφ αρικμοφ των φοιτθτϊν/τριων που ειςάγονται ςτο ΠΜΣ (αναμζνεται Τ.Α. ). Επίςθσ αναμζνεται Τ.Α. για τθ διαπίςτωςθ κατϋ ζτοσ του ποςοφ του εκνικοφ διάμεςου διακζςιμου ιςοδφναμου ειςοδιματοσ. Θ αίτθςθ για απαλλαγι από τα τζλθ φοίτθςθσ υποβάλλεται φςτερα από τθν ολοκλιρωςθ τθσ διαδικαςίασ επιλογισ των φοιτθτϊν/τριων των ΠΜΣ. Οι υπότροφοι ιτοι όςοι ζχουν λάβει υποτροφία βάςει ακαδθμαϊκϊν κριτθρίων 8

ςφμφωνα με όςα ορίηονται ςτον Κανονιςμό ΠΜΣ από το Κδρυμα ι από άλλθ πθγι δεν δικαιοφνται απαλλαγι. Θ παράβαςθ από τα αρμόδια για τθν επιλογι των φοιτθτϊν όργανα των διατάξεων των παραγράφων 1 ζωσ 3 του άρκρου 35 και των ςχετικϊν προβλζψεων του Κανονιςμοφ Μεταπτυχιακϊν Σπουδϊν ςυνιςτά βαρφτατο πεικαρχικό παράπτωμα, που επιςφρει τθν πεικαρχικι ποινι τθσ προςωρινισ ι οριςτικισ απόλυςθσ, ςφμφωνα με τα όςα ορίηονται ςτο π.δ. 160/2008 (Α' 220) *Οι διατάξεισ των αρ. 22-28, του Π.Δ. 160/2008, ιςχφουν μζχρι τθν ζκδοςθ Οργανιςμοφ (παρ. 5, αρ. 80, Ν.4009/2011)+. Ποιοι μποροφν να διδάξουν ςε ΠΜ; Οι διδάςκοντεσ ςε ΠΜΣ, για μονοτμηματικά ΠΜ κατά 60%, ενϊ για διατμηματικά κατά 80%, προζρχονται από: - μζλθ Δ.Ε.Π. του Τμιματοσ, - μζλθ Ε.Ε.Π., Ε.ΔΙ.Π. και Ε.Τ.Ε.Π. του Τμιματοσ, κάτοχοι διδακτορικοφ διπλϊματοσ εκτόσ κι αν το γνωςτικό τουσ αντικείμενο είναι εξαιρετικισ και αδιαμφιςβιτθτθσ ιδιαιτερότθτασ για το οποίο δεν είναι δυνατι ι ςυνικθσ θ εκπόνθςθ διδακτορικισ διατριβισ, - ομότιμοι κακθγθτζσ (άρ. 69, Ν.4386/2016) και αφυπθρετιςαντα μζλθ Δ.Ε.Π. του οικείου Τμιματοσ, - διδάςκοντεσ ςφμφωνα με το π.δ. 407/1980 (Α' 112), - επιςτιμονεσ αναγνωριςμζνου κφρουσ είτε κάτοχοι διδακτορικοφ διπλϊματοσ είτε υποψιφιοι διδάκτορεσ είτε εξαιρετικισ τεχνικισ εμπειρίασ, μπορεί να απαςχολοφνται ωσ ακαδθμαϊκοί υπότροφοι με απόφαςθ τθσ Συνζλευςθσ και πράξθ του Προζδρου του οικείου Τμιματοσ για τθ διεξαγωγι διδακτικοφ, κλινικοφ και ερευνθτικοφ ζργου, κακοριηόμενου με τθ ςφμβαςθ που υπογράφεται μεταξφ του ακαδθμαϊκοφ υποτρόφου και του Πρφτανθ του οικείου ΑΕΙ. * +(παρ. 7, άρ. 29,Ν. 4009/2011). Με αιτιολογθμζνθ απόφαςθ τθσ Συνζλευςθσ το Τμιματοσ ανατίκεται διδαςκαλία ςε: - μζλθ ΔΕΠ άλλων Τμθμάτων του ίδιου ι άλλου ΑΕΙ, - ερευνθτζσ από ερευνθτικά κζντρα του αρ. 13Α, Ν. 4310/2014, τθσ Ακαδθμίασ Ακθνϊν και του Ιδρφματοσ Ιατροβιολογκϊν Ερευνϊν τθσ Ακαδθμίασ Ακθνϊν, - επιςκζπτεσ καταξιωμζνουσ επιςτιμονεσ από τθν θμεδαπι ι τθν αλλοδαπι, που ζχουν κζςθ ι προςόντα κακθγθτι ι ερευνθτι ςε ερευνθτικό κζντρο, καλλιτζχνεσ ι επιςτιμονεσ αναγνωριςμζνου κφρουσ με εξειδικευμζνεσ γνϊςεισ ι ςχετικι εμπειρία ςτο γνωςτικό αντικείμενο του ΠΜΣ, - επιςκζπτεσ μεταδιδακτορικοί ερευνθτζσ, Ζλλθνεσ ι αλλοδαποί νζοι επιςτιμονεσ, κάτοχοι διδακτορικοφ διπλϊματοσ (παρ.7, άρ. 16, Ν.4009/2011) ι γίνονται νζεσ προςλιψεισ/ςυμβάςεισ ςφμφωνα με τα ανωτζρω (παρ. 1, 2, 5 & 6, αρ. 36, Ν.4485/2017). Μζλη τριμελοφσ εξεταςτικήσ επιτροπήσ Μεταπτυχιακήσ Διπλωματικήσ Εργαςίασ Θ Συντονιςτικι επιτροπι ορίηει τον επιβλζποντα και ςυγκροτεί τθν τριμελι εξεταςτικι επιτροπι τθσ ΜΔΕ, ζνα από τα μζλθ τθσ οποίασ είναι και ο επιβλζπων. Ο Ν.4485/2017 δεν ορίηει ποιοι μποροφν να είναι μζλθ τθσ τριμελοφσ επιτροπισ, ορίηεται ςτον Κανονιςμό Λειτουργίασ του ΠΜΣ. 9

Πϊσ αμείβονται τα μζλη ΔΕΠ; Προχπόκεςθ για τθν αμοιβι μζλουσ ΔΕΠ για τθ ςυμμετοχι του ςε ΠΜΣ, με μορφι μακιματοσ, ςεμιναρίου ι εργαςτθρίου, αποτελεί θ διδαςκαλία χωρίσ αμοιβι, επιπλζον των νόμιμων υποχρεϊςεων του, ενόσ μακιματοσ, ςεμιναρίου ι εργαςτθρίου αντίςτοιχα ςε τουλάχιςτον ζνα ΠΜΣ του Τμιματοσ του ίδιου ι άλλου ΑΕΙ, εφόςον ςτο Τμιμα του δεν λειτουργεί ΠΜΣ. Θ αμειβόμενθ και θ χωρίσ αμοιβι διδαςκαλία είναι ίςθσ διάρκειασ και παρζχονται μζςα ςτο ίδιο ι άλλο ακαδθμαϊκό ζτοσ. Οι παραπάνω προχποκζςεισ δεν ιςχφουν για όςα μζλθ ΔΕΠ ζχουν νόμιμεσ υποχρεϊςεισ δζκα (10) τουλάχιςτον ωρϊν εβδομαδιαίασ διδακτικισ απαςχόλθςθσ. Θ αμοιβι των μελϊν ΔΕΠ για τθν με οποιονδιποτε τρόπο ςυμμετοχι τουσ ςε ζνα ι περιςςότερα ΠΜΣ δεν υπερβαίνει ανά μινα το τριάντα τοισ εκατό (30%) των μθνιαίων τακτικϊν αποδοχϊν τουσ. Θ ςυμμετοχι ςε ΠΜΣ ςε καμία περίπτωςθ δεν ςυνιςτά επιχειρθματικι δραςτθριότθτα ι άςκθςθ ελευκζριου επαγγζλματοσ (παρ. 3, 4, αρ. 36, Ν.4485/2017). Σι πρζπει να περιλαμβάνει ο Κανονιςμόσ του ΠΜ; Ο Κανονιςμόσ Μεταπτυχιακϊν Σπουδϊν: - καταρτίηεται με απόφαςθ Συνζλευςθσ του Τμιματοσ, - εγκρίνεται από τθ Σφγκλθτο, - δθμοςιεφεται ςτθν Εφθμερίδα τθσ Κυβζρνθςθσ, - αναρτάται ςτο διαδικτυακό τόπο του Τμιματοσ και - κοινοποιείται ςτο Υπουργείο Παιδείασ, Ζρευνασ και Θρθςκευμάτων. Με τον Κανονιςμό Μεταπτυχιακϊν Σπουδϊν κακορίηονται: - θ δομι και οι κανόνεσ λειτουργίασ του ΠΜΣ, - ο μζγιςτοσ αρικμόσ μεταπτυχιακϊν φοιτθτϊν ανά διδάςκοντα, - ο μζγιςτοσ αρικμόσ μεταπτυχιακϊν φοιτθτϊν ςτα ΠΜΣ του Τμιματοσ ςε ςχζςθ και με τον αρικμό των προπτυχιακϊν φοιτθτϊν και των διδαςκόντων για τθ διαςφάλιςθ τθσ ποιότθτασ όλων των κφκλων ςπουδϊν, - οι αρμοδιότθτεσ του Διευκυντι του ΠΜΣ, - οι αρμοδιότθτεσ τθσ ΣΕ του ΠΜΣ, - ο αρικμόσ και ο τρόποσ επιλογισ των ειςακτζων ςτο ΠΜΣ, - θ διαδικαςία και τα κριτιρια επιλογισ ειςακτζων, ςτα οποία περιλαμβάνονται οι γλϊςςεσ, των οποίων απαιτείται θ γνϊςθ, και το επίπεδο γλωςςομάκειασ, - θ διάρκεια φοίτθςθσ, - ο ανϊτατοσ επιτρεπόμενοσ χρόνοσ ολοκλιρωςθσ των ςπουδϊν, - θ δυνατότθτα, οι λόγοι, ο τρόποσ και θ διαδικαςία μερικισ φοίτθςθσ, - θ δυνατότθτα, οι λόγοι, ο τρόποσ και θ διαδικαςία αναςτολισ φοίτθςθσ, 10

- το αναλυτικό πρόγραμμα ςπουδϊν (ειδικεφςεισ, χαρακτθριςμόσ μακθμάτων, περιεχόμενο μακθμάτων, μζςα διδαςκαλίασ δια ηϊςθσ ι εξ αποςτάςεωσ, ελάχιςτεσ διδακτικζσ ϊρεσ ανά μάκθμα, πιςτωτικζσ μονάδεσ), - οι κανόνεσ εξετάςεων και αξιολόγθςθσ των επιδόςεων των μεταπτυχιακϊν φοιτθτϊν, - ο χρόνοσ διενζργειασ και θ διάρκεια των εξεταςτικϊν περιόδων του ΠΜΣ, - ο τρόποσ εξζταςθσ και βακμολόγθςθσ, - οι προχποκζςεισ επιτυχοφσ ολοκλιρωςθσ των μακθμάτων, - θ εκπόνθςθ εργαςιϊν, - θ ςυμμετοχι ςε άλλεσ ερευνθτικζσ ι εκπαιδευτικζσ δραςτθριότθτεσ, - οι υποχρεϊςεισ για τθ λιψθ του ΜΔΕ, - τα ςχετικά με τθν εκπόνθςθ διπλωματικισ εργαςίασ, - ο τρόποσ αναπλιρωςθσ των μακθμάτων, - οι λόγοι και θ διαδικαςία διαγραφισ από το ΠΜΣ, - τα δικαιολογθτικά και θ διαδικαςία χοριγθςθσ υποτροφιϊν, - οι διαδικαςίεσ αξιολόγθςθσ των μακθμάτων και των διδαςκόντων από τουσ μεταπτυχιακοφσ φοιτθτζσ, - θ διαδικαςία οριςμοφ επιβλζποντοσ και εξεταςτικισ επιτροπισ διπλωματικισ εργαςίασ, - το φψοσ των τελϊν φοίτθςθσ και θ δυνατότθτα τμθματικισ καταβολισ τουσ, - το τελετουργικό αποφοίτθςθσ και ο τφποσ του Διπλϊματοσ Μεταπτυχιακϊν Σπουδϊν, - ειδικότερα κζματα του παραρτιματοσ διπλϊματοσ, - ειδικότερα ηθτιματα διοικθτικισ, τεχνικισ και οικονομικισ υποςτιριξθσ του ΠΜΣ, - θ διαδικαςία ανάκεςθσ διδαςκαλίασ των μακθμάτων, ςεμιναρίων και αςκιςεων του ΠΜΣ, - οι ειδικότερεσ προχποκζςεισ και θ διαδικαςία πρόςκλθςθσ, κακϊσ και οι ειδικότεροι όροι απαςχόλθςθσ και κάκε κζμα ςχετικό με τουσ επιςκζπτεσ διδάςκοντεσ, - οι ειδικότεροι όροι και οι προχποκζςεισ ςυμμετοχισ αφυπθρεςάντων μελϊν ΔΕΠ ςε ΠΜΣ, - κάκε άλλο κζμα ςχετικά με τθν οργάνωςθ και λειτουργία του Βϋ κφκλου ςπουδϊν. 11

Γϋ ΚΤΚΛΟ ΠΟΤΔΩΝ Πϊσ γίνεται η προκήρυξη για διδακτορικζσ ςπουδζσ; Το Τμιμα προκθρφςςει κζςεισ υποψθφίων διδακτόρων, υποτρόφων ι όχι, ςφμφωνα με όςα ορίηονται ςτον Κανονιςμό Διδακτορικϊν Σπουδϊν. Οι προκθρφξεισ δθμοςιεφονται ςτον θμεριςιο τφπο και αναρτϊνται ςτουσ οικείουσ διαδικτυακοφσ τόπουσ του Ιδρφματοσ (παρ.1, άρ.42, Ν.4485/2017). Οι προκθρφξεισ περιλαμβάνουν: -προχποκζςεισ, όρουσ, προκεςμίεσ, διαδικαςίεσ κατάκεςθσ υποψθφιοτιτων και επιλογισ υποψθφίων διδακτόρων, - πρόςκετεσ υποχρεϊςεισ των υποψθφίων διδακτόρων, - ριτρεσ, - παραδοτζα και - χρονικά όρια ολοκλιρωςθσ των διατριβϊν (παρ.2, άρ.42, Ν.4485/2017). Πϊσ γίνεται η επιλογή υποψήφιων διδακτόρων; Δικαίωμα υποβολισ αίτθςθσ ζχει ο κάτοχοσ Διπλϊματοσ Μεταπτυχιακϊν Σπουδϊν ΑΕΙ τθσ θμεδαπισ ι αναγνωριςμζνου ωσ ιςότιμου τθσ αλλοδαπισ ι ενιαίου αδιάςπαςτου τίτλου ςπουδϊν μεταπτυχιακοφ επιπζδου. Σε ειδικζσ περιπτϊςεισ, που προβλζπονται ςτον Κανονιςμό Διδακτορικϊν Σπουδϊν, γίνεται αιτιολογθμζνα δεκτόσ ωσ υποψιφιοσ διδάκτορασ και μθ κάτοχοσ Δ.Μ.Σ. (παρ.1, άρ.38, Ν.4485/2017). Ο υποψιφιοσ υποβάλλει, ςε θμερομθνίεσ που προβλζπονται ςτον Κανονιςμό Διδακτορικϊν Σπουδϊν, αίτθςθ ςτθ Γραμματεία του Τμιματοσ, θ οποία περιλαμβάνει: - προτεινόμενο τίτλο, - προτεινόμενθ γλϊςςα εκπόνθςθσ τθσ διατριβισ, - προτεινόμενο επιβλζποντα και ςυνοδεφεται από: - αναλυτικό βιογραφικό ςθμείωμα, -προςχζδιο διδακτορικισ διατριβισ, - ό,τι άλλο ορίηεται ςτον Κανονιςμό Διδακτορικϊν Σπουδϊν (παρ.2, άρ.38, Ν.4485/2017). Θ Συνζλευςθ του Τμιματοσ, κατθγοριοποιεί τισ αιτιςεισ με βάςθ τθ ςυνάφεια του ερευνθτικοφ αντικειμζνου, και ορίηει μια τριμελι επιτροπι ανά κατθγορία αιτιςεων. Κάκε τριμελισ επιτροπι, που αποτελείται από μζλθ ΔΕΠ του Τμιματοσ, εξετάηει τουσ φακζλουσ και καλεί του υποψιφιουσ ςε ςυνζντευξθ. Στθ ςυνζχεια υποβάλλει ςτθ Συνζλευςθ υπόμνθμα, ςτο οποίο αναγράφονται οι λόγοι για τουσ οποίουσ κάκε υποψιφιοσ πρζπει ι δεν πρζπει να γίνει δεκτόσ, κακϊσ και ο προτεινόμενοσ επιβλζπων, εφόςον αυτόσ δεν ζχει προτακεί από τον υποψιφιο. Θ Συνζλευςθ του Τμιματοσ, αφοφ λάβει υπόψθ τθ γνϊμθ του προτεινόμενου επιβλζποντα και το υπόμνθμα τθσ επιτροπισ, εγκρίνει ι απορρίπτει τθν αίτθςθ του υποψθφίου. Στθν απόφαςθ τθσ Συνζλευςθσ ορίηεται - ο επιβλζπων τθσ διατριβισ 12

- τα μζλθ τθσ τριμελοφσ ςυμβουλευτικισ επιτροπισ, που πλαιςιϊνει και υποςτθρίηει τθν εκπόνθςθ και τθ ςυγγραφι τθσ διατριβισ και - θ γλϊςςα ςυγγραφισ τθσ διατριβισ (παρ.3, άρ.38, & παρ. 2, άρ. 39, Ν.4485/2017). Τα ονόματα των υποψθφίων διδακτόρων, των επιβλεπόντων, των μελϊν τθσ ςυμβουλευτικισ επιτροπισ, οι τίτλοι των εκπονοφμενων διατριβϊν και ςφντομθ περίλθψθ αυτϊν αναρτϊνται ςτο διαδικτυακό τόπο του Ιδρφματοσ ςτθν ελλθνικι και τθν αγγλικι γλϊςςα (παρ. 4, άρ.39, Ν.4485/2017). Ποιοι μποροφν να οριςτοφν ωσ επιβλζποντεσ διατριβήσ; Δικαίωμα επίβλεψθσ διατριβϊν ζχουν: - μζλθ ΔΕΠ αϋ βακμίδασ, αναπλθρωτι και επίκουρου του οικείου ι άλλου ΑΕΙ, - ερευνθτζσ Αϋ, Βϋ ι Γϋ βακμίδασ ερευνθτικϊν κζντρων και ιδρυμάτων (παρ. 1, άρ.39, Ν.4485/2017). Ο μζγιςτοσ αρικμόσ υποψθφίων διδακτόρων ανά επιβλζποντα ορίηεται ςτον Κανονιςμό Διδακτορικϊν Σπουδϊν (παρ. 3, άρ.39, Ν.4485/2017). Ποιοι ςυμμετζχουν ςτην τριμελή ςυμβουλευτική επιτροπή; Μζλοσ τθσ επιτροπισ είναι ο επιβλζπων τθσ διατριβισ. Τα δφο άλλα μζλθ μπορεί να είναι: - μζλθ ΔΕΠ αϋ βακμίδασ, αναπλθρωτι και επίκουρου του οικείου ι άλλου ΑΕΙ, - κακθγθτζσ αναγνωριςμζνων ωσ ομοταγϊν ιδρυμάτων τθσ αλλοδαπισ και κάτοχοι διδακτορικοφ διπλϊματοσ, - ερευνθτζσ Αϋ, Βϋ ι Γϋ βακμίδασ ερευνθτικϊν κζντρων και ιδρυμάτων που ζχουν το ίδιο ι ςυναφζσ γνωςτικό αντικείμενο με τθν υπό κρίςθ διδακτορικι διατριβι. Πρζπει να μετζχει ςτθν επιτροπι τουλάχιςτον ζνα μζλοσ ΔΕΠ του οικείου Τμιματοσ (παρ. 2, άρ.39, Ν.4485/2017). Σε περίπτωςθ που τθν περίοδο τθσ υποςτιριξθσ τθσ διατριβισ, μζλθ τθσ τριμελοφσ επιτροπισ ζχουν ςυνταξιοδοτθκεί, με απόφαςθ τθσ Συνζλευςθσ του Τμιματοσ αντικακίςτανται με ιςάρικμα μζλθ. Μποροφν να παρίςτανται ςτθν υποςτιριξθ τθσ διατριβισ και τθ ςυνεδρίαςθ τθσ επταμελοφσ εξεταςτικι επιτροπισ χωρίσ δικαίωμα ψιφου (παρ. 2 & 3, άρ.40, Ν.4485/2017). Ποιοι ςυμμετζχουν ςτην επταμελή εξεταςτική επιτροπή; Ο επιβλζπων, τα μζλθ τθσ τριμελοφσ ςυμβουλευτικισ επιτροπισ και τζςςερα (4) επιπλζον μζλθ που είναι: - μζλθ ΔΕΠ αϋ βακμίδασ, αναπλθρωτι και επίκουρου του οικείου ι άλλου ΑΕΙ, - κακθγθτζσ αναγνωριςμζνων ωσ ομοταγϊν ιδρυμάτων τθσ αλλοδαπισ και κάτοχοι διδακτορικοφ διπλϊματοσ, - ερευνθτζσ Αϋ, Βϋ ι Γϋ βακμίδασ ερευνθτικϊν κζντρων και ιδρυμάτων που ζχουν το ίδιο ι ςυναφζσ γνωςτικό αντικείμενο με τθν υπό κρίςθ διδακτορικι διατριβι (παρ. 2, άρ.40, Ν.4485/2017). 13

Σι γίνεται ςε περίπτωςη κωλφματοσ, ςυνταξιοδότηςησ ή μετακίνηςησ του επιβλζποντα καθηγητή; Αν για οποιονδιποτε λόγο ο επιβλζπων εκλείψει ι διαπιςτωμζνα αδυνατεί να τελζςει χρζθ επιβλζποντοσ για μεγάλο χρονικό διάςτθμα κατά τα ειδικότερα οριηόμενα ςτον Κανονιςμό Διδακτορικϊν Σπουδϊν, θ Συνζλευςθ του Τμιματοσ ανακζτει τθν επίβλεψθ: - ςε άλλον, φςτερα από αίτθςθ του υποψθφίου και γνϊμθ του προτεινόμενου επιβλζποντοσ ι - ςε ζνα από τα άλλα (2) μζλθ τθσ τριμελοφσ ςυμβουλευτικισ επιτροπισ, ακόμθ και κακ υπζρβαςθ του μζγιςτου αρικμοφ υποψθφίων. Αν ο αρχικόσ επιβλζπων μετακινθκεί ςε άλλο ΑΕΙ ι Τμιμα ΑΕΙ ι ςυνταξιοδοτθκεί, ςυνεχίηει να τελεί χρζθ επιβλζποντοσ των διδακτορικϊν διατριβϊν που ζχει αναλάβει και ο τίτλοσ απονζμεται από το ΑΕΙ, ςτο οποίο ανικει το Τμιμα, όπου ξεκίνθςε θ εκπόνθςθ τθσ διατριβισ (παρ. 3, άρ.39, Ν.4485/2017). Ποια είναι η χρονική διάρκεια για απόκτηςη διδακτορικοφ διπλϊματοσ; Θ χρονικι διάρκεια για τθν απόκτθςθ διδακτορικοφ διπλϊματοσ είναι τουλάχιςτον τρία (3) πλιρθ θμερολογιακά ζτθ από τθν θμερομθνία οριςμοφ τθσ τριμελοφσ ςυμβουλευτικισ επιτροπισ (παρ. 1, άρ.40, Ν.4485/2017). Ο μζγιςτοσ χρόνοσ ολοκλιρωςθσ τθσ διατριβισ κακορίηεται ςτον Κανονιςμό Διδακτορικϊν Σπουδϊν (παρ.2ςτ, άρ. 45, Ν.4485/2017). Ποιεσ οι υποχρεϊςεισ των υποψηφίων διδακτόρων; Ο υποψιφιοσ διδάκτορασ κάκε ζτοσ, ςε προκεςμία που ορίηεται ςτον Κανονιςμό Διδακτορικϊν Σπουδϊν, παρουςιάηει προφορικά και υποβάλλει εγγράφωσ αναλυτικό υπόμνθμα ενϊπιον τθσ τριμελοφσ ςυμβουλευτικισ επιτροπισ ςχετικά με τθν πρόοδο τθσ διδακτορικισ διατριβισ. Αντίγραφο του υπομνιματοσ, ςχόλια του επιβλζποντα και τθσ τριμελοφσ επιτροπισ, εκκζςεισ προόδου ςφμφωνα με τον Κανονιςμό Διδακτορικϊν Σπουδϊν, καταχωροφνται ςτον ατομικό φάκελο του υποψθφίου (παρ. 2, άρ.40, Ν.4485/2017). Ποια είναι τα δικαιϊματα των υποψηφίων διδακτόρων; Οι διδακτορικζσ ςπουδζσ προςφζρονται δωρεάν. Οι υποψιφιοι διδάκτορεσ ζχουν μζχρι πζντε (5) πλιρθ θμερολογιακά ζτθ από τθν πρϊτθ εγγραφι τουσ, όλα τα δικαιϊματα και τισ παροχζσ που προβλζπονται και για τουσ φοιτθτζσ του Βϋ κφκλου ςπουδϊν ςφμφωνα με τον Κανονιςμό. Μζχρι και πζντε (5) ζτθ μετά τθν ολοκλιρωςθ τθσ διδακτορικισ τουσ διατριβισ, διατθροφν δικαιϊματα πρόςβαςθσ, δανειςμοφ και χριςθσ των θλεκτρονικϊν υπθρεςιϊν των πανεπιςτθμιακϊν βιβλιοκθκϊν (παρ. 3, άρ.40, Ν.4485/2017). Πϊσ γίνεται η υποςτήριξη/αξιολόγηςη τησ διατριβήσ; - Ο υποψιφιοσ διδάκτορασ υποβάλλει αίτθςθ για δθμόςια υποςτιριξθ και αξιολόγθςθ τθσ διατριβισ. - Θ τριμελισ ςυμβουλευτικι επιτροπι δζχεται ι απορρίπτει αίτθςθ του υποψθφίου. - Εάν θ τριμελισ ςυμβουλευτικι επιτροπι αποδεχκεί τθν αίτθςθ, ςυντάςςει αναλυτικι ειςθγθτικι ζκκεςθ, τθν υποβάλλει ςτθ Συνζλευςθ του Τμιματοσ και ηθτά τον οριςμό τθσ επταμελοφσ εξεταςτικισ επιτροπισ για τθν κρίςθ τθσ διατριβισ. 14

- Θ διδακτορικι διατριβι υποςτθρίηεται δθμόςια και προχποκζτει τθ φυςικι παρουςία των τεςςάρων (4) τουλάχιςτον μελϊν τθσ εξεταςτικισ επιτροπισ, ενϊ τα λοιπά μζλθ μποροφν να ςυμμετζχουν με τθλεδιάςκεψθ. - Μετά τθν υποςτιριξθ, θ εξεταςτικι επιτροπι ςυνεδριάηει χωρίσ παρουςία τρίτων. Κρίνει τθν εργαςία ωσ προσ τθν ποιότθτα, τθν πλθρότθτα, των πρωτότυπθ ςκζψθ και τθ ςυμβολι ςτθν επιςτιμθ. - Θ απόφαςθ τθσ εξεταςτικισ επιτροπισ απαιτεί πλειοψθφία πζντε (5) τουλάχιςτον μελϊν τθσ (παρ. 1, 2 & 3, άρ.41, Ν.4485/2017). Πϊσ οργανϊνεται η εκπόνηςη διδακτορικήσ διατριβήσ με ςυνεπίβλεψη; Τα Τμιματα ΑΕΙ ςυνεργάηονται με ερευνθτικά κζντρα και ινςτιτοφτα για τθν εκπόνθςθ διδακτορικισ διατριβισ με ςυνεπίβλεψθ. Τθ διοικθτικι ευκφνθ αναλαμβάνει ζνα από τα ςυνεργαηόμενα ιδρφματα, ορίηεται ζνασ επιβλζπων από κάκε ςυνεργαηόμενο ίδρυμα/φορζα και θ εκπόνθςθ τθσ διατριβισ τουλάχιςτον τρία (3) ζτθ από τον οριςμό των επιβλεπόντων μελϊν ΔΕΠ/ερευνθτϊν. Τα ςχετικά με τθ διαδικαςία εκπόνθςθσ τθσ διατριβισ, από τθν επιλογι του υποψθφίου διδάκτορα ζωσ και τθν απονομι διδακτορικοφ τίτλου, θ χοριγθςθ ενιαίου ι χωριςτοφ τίτλου ςε περίπτωςθ ςυνεργαςίασ μεταξφ ιδρυμάτων, προβλζπονται ςτο οικείο ΕΠΣ που καταρτίηεται από τα ςυνεργαηόμενα Τμιματα/φορείσ και εγκρίνεται από τθν οικεία Σφγκλθτο και τα ςυλλογικά όργανα διοίκθςθσ των ερευνθτικϊν κζντρων (παρ.3, άρ. 43, Ν.4485/2017). Για τθν εκπόνθςθ διδακτορικισ διατριβισ με ςυνεπίβλεψθ με αναγνωριςμζνα ωσ ομοταγι ιδρφματα ι ερευνθτικά κζντρα του ινςτιτοφτα τθσ αλλοδαπισ αναμζνεται Τ.Α. Σι πρζπει να περιλαμβάνει ο Κανονιςμόσ Διδακτορικϊν πουδϊν; Ο Κανονιςμόσ Διδακτορικϊν Σπουδϊν του Τμιματοσ: - εγκρίνεται με απόφαςθ τθσ Συνζλευςθσ του Τμιματοσ, - εγκρίνεται από τθ Σφγκλθτο, - δθμοςιεφεται ςε ΦΕΚ, - αναρτάται ςτο διαδικτυακό τόπο του Τμιματοσ, - κοινοποιείται ςτον Υπουργό Παιδείασ, Ζρευνασ και Θρθςκευμάτων. Με τον Κανονιςμό Διδακτορικϊν Σπουδϊν κακορίηονται: - οι ειδικότεροι όροι και προχποκζςεισ οργάνωςθσ διδακτορικϊν ςπουδϊν, κακϊσ και εκπόνθςθσ διδακτορικισ διατριβισ, ακόμθ και από μθ κάτοχο ΔΜΣ, - ο χρόνοσ υποβολισ αίτθςθσ για εκπόνθςθ διατριβισ, τα απαιτοφμενα δικαιολογθτικά, οι γλϊςςεσ υποβολισ του προτεινόμενου τίτλου και προςχεδίου τθσ διατριβισ, θ γλϊςςασ εκπόνθςθσ τθσ διατριβισ., - θ διαδικαςία ανάκεςθσ επίβλεψθσ διδακτορικισ διατριβισ και ο μζγιςτοσ αρικμόσ υποψθφίων διδακτόρων ανά επιβλζποντα, - οι ειδικότεροι λόγοι και προχποκζςεισ αντικατάςταςθσ επιβλζποντοσ, - θ προκεςμία και κάκε άλλο κζμα ςχετικό με τθν ετιςια προφορικι παρουςίαςθ τθσ διατριβισ και τθν υποβολι του υπομνιματοσ, - θ υποχρζωςθ ανανζωςθσ εγγραφισ των υποψθφίων ανά ακαδθμαϊκό ζτοσ, 15

- ο μζγιςτοσ χρόνοσ ολοκλιρωςθσ τθσ διατριβισ, - θ υποχρζωςθ παρακολοφκθςθσ ι ςυμμετοχισ ςε μακιματα, εργαςτιρια ι ςεμινάρια ςχετικά με τθ διατριβι, - οι πρόςκετεσ υποχρεϊςεισ των υποψθφίων (όπωσ ενδιάμεςα παραδοτζα) και των επιβλεπόντων αυτϊν (όπωσ περιοδικζσ εκκζςεισ προόδου), - οι λόγοι και θ διαδικαςία διαγραφισ από τα μθτρϊα υποψθφίων διδακτόρων, - λεπτομζρειεσ ςχετικά με τθν οριςτικοποίθςθ προςωρινοφ τίτλου, τθ δθμόςια υποςτιριξθ τθσ διατριβισ, - πρόςκετεσ προχποκζςεισ για τθ δυνατότθτα δθμόςιασ υποςτιριξθσ τθσ διατριβισ, - τα ςχετικά με τθν απονομι του διδακτορικοφ τίτλου, - θ μορφι και το περιεχόμενο του διδακτορικοφ τίτλου, - κάκε άλλο κζμα ςχετικό με τθν οργάνωςθ και λειτουργία του Γϋ κφκλου ςπουδϊν (παρ.2, άρ. 45, Ν. 4485/2017). 16

Σι γίνεται με την αξιολόγηςη; - το τζλοσ κάκε εξαμινου πραγματοποιείται αξιολόγθςθ κάκε μακιματοσ και κάκε διδάςκοντοσ από τουσ μεταπτυχιακοφσ φοιτθτζσ (παρ.1., άρ.44, Ν.4485/2017). - Κατά τθ λιξθ τθσ κθτείασ τθσ Ε, με ευκφνθ του απερχόμενου Διευκυντι, ςυντάςςεται αναλυτικόσ απολογιςμόσ του ερευνθτικοφ και εκπαιδευτικοφ ζργου και των λοιπών δραςτθριοτιτων του Π.Μ.., ο οποίοσ κατατίκεται ςτο οικείο Σμιμα (παρ. 2, άρ.44, Ν.4485/2017). Ο εν λόγω απολογιςμόσ με ευκφνθ τθσ Κοςμθτείασ αποςτζλλεται αμελλθτί ςτα μζλθ τθσ ΕΕ (παρ. 5, άρ.44, Ν.4485/2017). - Εςωτερικι και Εξωτερικι αξιολόγθςθ, κακώσ και διαδικαςίεσ διαςφάλιςθσ και πιςτοποίθςθσ τθσ ποιότθτασ, όπωσ προβλζπονται ςτο ν. 4009/2011 (παρ. 3, άρ.44, Ν.4485/2017). - Εξωτερικι ακαδθμαϊκι αξιολόγθςθ των ΠΜ και των διδακτορικών ςπουδών διενεργεί εξαμελισ Επιςτθμονικι υμβουλευτικι Επιτροπι (Ε..Ε.), θ οποία ςυγκροτείται με απόφαςθ τθσ οικείασ υγκλιτου. Σα πζντε (5) μζλθ είναι: - μζλθ ΔΕΠ α βακμίδασ, αναπλθρωτι και επίκουρου άλλων ΑΕΙ, - ερευνθτζσ ερευνθτικών κζντρων και ιδρυμάτων, - επιςτιμονεσ τθσ αλλοδαπισ ι τθσ θμεδαπισ, και επιλζγονται από ςχετικό μθτρώο αξιολογθτών που τθρείται ςε κάκε χολι (παρ. 4). Σο ζκτο μζλοσ είναι μεταπτυχιακόσ φοιτθτισ τθσ χολισ. Η κθτεία των μελών είναι πενταετισ, με δυνατότθτα ανανζωςθσ, εκτόσ από τον φοιτθτι, του οποίου θ κθτεία είναι ετιςια. Η ιδιότθτα του Προζδρου, ο τρόποσ επιλογισ του μεταπτυχιακοφ φοιτθτι και κάκε άλλο κζμα που αφορά τθ ςυγκρότθςθ, τθ λειτουργία και τθ διοικθτικι υποςτιριξθ τθσ επιτροπισ κακορίηονται με απόφαςθ υγκλιτου που δθμοςιεφεται ςε ΦΕΚ (παρ. 3 & 4, άρ.44, Ν.4485/2017). Σα μζλθ τθσ ΕΕ ενθμερώνονται για κάκε κζμα που αφορά τα ΠΜ, κακώσ και τισ διδακτορικζσ ςπουδζσ που εκπονοφνται ςτα αντίςτοιχα Σμιματα τθσ χολισ, όπωσ τα γνωςτικά αντικείμενα που κεραπεφουν, τον αρικμό των φοιτθτών, τουσ κανόνεσ επιλογισ, το λειτουργικό κόςτοσ και τα τζλθ φοίτθςθσ (παρ.5, άρ.44, Ν.4485/2017). Αν πενταετία τα μζλθ τθσ ΕΕ επιςκζπτονται τισ εγκαταςτάςεισ του Σμιματοσ, ςυναντώνται και ςυηθτοφν με εκπροςώπουσ των διδαςκόντων και των φοιτθτών, με τουσ Διευκυντζσ και τα μζλθ των ςυλλογικών οργάνων των ΠΜ, προκειμζνου να διαμορφώςουν τθν τελικι ζκκεςθ αξιολόγθςθσ. Η ζκκεςθ αξιολόγθςθσ τθσ ΕΕ υποβάλλεται ςτθν Κοςμθτεία, το Σμιμα και τθ φγκλθτο, προκειμζνου να τθ ςυνεκτιμιςει για τθ ςυνζχιςθ ι μθ τθσ λειτουργίασ των ΠΜ (παρ. 6, άρ.44, Ν.4485/2017). Ο απολογιςμόσ και οι αξιολογιςεισ δθμοςιοποιοφνται ςτον διαδικτυακό τόπο των ιδρυμάτων και κοινοποιοφνται με ευκφνθ τθσ Κοςμθτείασ ςτον Τπουργό Παιδείασ (παρ. 8, άρ.44, Ν.4485/2017). Πϊσ γίνεται η κατάρτιςη μητρϊου αξιολογητϊν; Για τθν κατάρτιςθ μθτρϊου αξιολογθτϊν κάκε Τμιμα προτείνει, με τεκμθριωμζνθ ειςιγθςθ τθσ Συνζλευςθσ του Τμιματοσ, τρία (3) μζλθ από τθν θμεδαπι ι τθν αλλοδαπι. Λοιπζσ λεπτομζρειεσ ωσ προσ τθν κατάρτιςθ και επικαιροποίθςθ του μθτρϊου, ορίηονται με απόφαςθ τθσ Συγκλιτου που δθμοςιεφεται ςτθν Εφθμερίδα τθσ Κυβερνιςεωσ. 17