Η Οδηγία για την διανομή ασφαλιστικών προϊόντων (IDD) Μυρτώ Χαμπάκη Senior Manager Risk Management Services Crowe SOL Consulting 1
Περιεχόμενα Η ασφαλιστική αγορά το 2016 2017 Ρυθμίζοντας τον κλάδο IDD 2
Η ασφαλιστική αγορά το 2016-2017 3
Η ασφαλιστική αγορά το 2016-2017 Το νέο νομοθετικό πλαίσιο Solvency II σε εφαρμογή την 1.1.2016 Συνεχιζόμενο περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων και οικονομικής ύφεσης φέρνει αλλαγές στις επενδύσεις & στα προϊόντα Αλλαγές στα κανάλια διανομής Η ψηφιακή εποχή - ρεαλισμός! 4
Τάσεις Τάση : αυξημένη προστασία του καταναλωτή! Τάση : Μείωση του Conduct risk Solvency II, IDD,PRIP s, MIFID 2 επιφέρουν ανάγκη στρατηγικής αναπροσαρμογής απέναντι στα κανάλια διανομής & αλλαγές στην μέθοδο πωλήσεων αλλά και στην διακυβέρνηση των προϊόντων και του κλάδου γενικότερα 5
Ρυθμίζοντας την ασφαλιστική αγορά 6
Ρυθμίζοντας την ασφαλιστική αγορά Source: Insurance Europe 7
Kίνδυνος επαφής με τον πελάτη (Conduct Risk) Οποιαδήποτε ενέργεια που επιδρά αρνητικά στον πελάτη ή λειτουργεί εις βάρος του πελάτη ή της ευρύτερης λειτουργίας της αγοράς 8
Insurance Distribution Directive 9
Insurance Distribution Directive Αρχικά γνωστή ως IMD 2 (Insurance Mediation Directive) Επικυρώθηκε από το Ευρωκοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα τέλη του 2015 Δημοσιεύτηκε στην επίσημη εφημερίδα της Ε.Ε τον Ιανουάριο του 2016 Προσαρμογή στο Εθνικό Δίκαιο των κρατών μελών της Ε.Ε το αργότερο μέχρι την 23 η Φεβρουαρίου, 2018. Είναι οδηγία ελάχιστης εναρμόνισης ανησυχίες για «gold plating» 10
Τι αλλάζει στην ανάληψη και άσκηση δραστηριοτήτων διανομής Επεκτείνεται το πεδίο εφαρμογής των απαιτήσεων Τίθενται αυστηροί κανόνες για την προστασία των καταναλωτών και για τον κίνδυνο Επαφής με τον πελάτη / συμπεριφοράς Επιδιώκεται η αναβάθμιση του επαγγέλματος καθορίζοντας υψηλά επαγγελματικά πρότυπα για τους επαγγελματίες του κλάδου. 11
Επέκταση του πεδίου εφαρμογής Φυσικό ή νομικό πρόσωπο που είναι εγκατεστημένο σε κράτος μέλος ή επιθυμεί να εγκατασταθεί σε κράτος μέλος της Ε.Ε προκειμένου να αναλάβει και να ασκήσει τη διανομή ασφαλιστικών και αντασφαλιστικών προϊόντων. Δεν εφαρμόζεται σε ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές που ασκούν τη διανομή ασφαλιστικών προϊόντων ως δευτερεύουσα δραστηριότητα. Απ ευθείας πωλήσεις (direct sales) Ιστοσελίδες σύγκρισης τιμών (PCW s) Υπηρεσίες διαχείρισης ασφαλιστικών προϊόντων (π.χ. υπηρεσίες διαχείρισης αποζημιώσεων). Διαχωρισμός απαιτήσεων ανά κατηγορία ασφαλιστικής διανομής (Σύμβουλος, Πράκτορας, Μεσίτης, Συντονιστής, Υπάλληλος Ασφ. Εταιρίας, Συνδεδεμένος Ασφ. Διαμεσολαβητής, Εναλλακτικά Δίκτυα) 12
Τι θεωρείται «διανομή» ασφαλιστικών προϊόντων Παροχή συμβουλών Πρόταση Εργασίες προπαρασκευής για την σύναψη συμβάσεων ασφάλισης Σύναψη συμβάσεων ασφάλισης Δραστηριότητες παροχής βοήθειας κατά την διαχείριση και εκτέλεση των συμβάσεων ειδικά στην αξίωση Παροχή πληροφοριών βάσει κριτηρίων που επιλέγονται από τον πελάτη μέσω ισότοπου ή άλλου μέσου και παροχή καταλόγου κατάταξης, σύγκρισης τιμών ή παροχής έκπτωσης που επιτρέπει στον πελάτη να συνάψει άμεσα ή έμμεσα ασφαλιστική σύμβαση / και για την ασφαλιστική επιχείρηση χωρίς την παρέμβαση ασφαλιστικού διαμεσολαβητή 13
Τι θεωρείται «δευτερεύουσα δραστηριότητα» Προϋποθέσεις : Η ασφάλιση είναι συμπληρωματική προς το αγαθό ή την υπηρεσία και καλύπτει κίνδυνο βλάβης, απώλειας ή ζημιάς του αγαθού ή μη χρήση της υπηρεσίας / ζημιά απώλεια αποσκευών και ταξιδιωτικοί κίνδυνοι εάν έγινε κράτηση από τον προμηθευτή Το ποσό των ασφαλίστρων που καταβλήθηκε δεν υπερβαίνει τα 600 Ευρώ σε ετήσια βάση Η ασφάλιση είναι συμπληρωματική σε υπηρεσία στην περίπτωση α και η υπηρεσία είχε διάρκεια ίση ή μικρότερη των 3 μηνών και το ασφάλιστρο κατ άτομο δεν υπερβαίνει τα 200 Ευρώ Κριτήριο «δευτερεύουσας» δραστηριότητας. Το ποσό των ασφαλίστρων να μην υπερβαίνει τα 300 σε ετήσια βάση. 14
Τι θεωρείται «δευτερεύουσα δραστηριότητα» Προϋποθέσεις : Εξαιρούνται από την δευτερεύουσα δραστηριότητα τα πιστωτικά και επενδυτικά ιδρύματα Σαφής διευκρίνιση των δυνατοτήτων τους Σαφής διευκρίνιση των αναγκών εκπαίδευσης και πιστοποίησης των υπαλλήλων τους. Τήρηση ξεχωριστού μητρώου για διανομείς με πρωτεύουσα και δευτερεύουσα δραστηριότητα Ελάχιστες προϋποθέσεις για εγγραφή στο εν λόγω μητρώο 15
Επαγγελματικές και οργανωτικές απαιτήσεις Επαγγελματικές και οργανωτικές απαιτήσεις Άρθρο 10 :.Τα κράτη μέλη λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την προστασία των πελατών έναντι αδυναμίας του ασφαλιστικού διαμεσολαβητή, ή του διαμεσολαβητή που ασκεί ως δευτερεύουσα δραστηριότητα την ασφαλιστική διαμεσολάβηση, να μεταβιβάσει το ασφάλιστρο στην ασφαλιστική επιχείρηση, ή να μεταβιβάσει το ποσό της αποζημίωσης, ή να προβεί σε επιστροφή ασφαλίστρων στον ασφαλισμένο. 16
Επαγγελματικές και οργανωτικές απαιτήσεις Άρθρο 10 : Νομοθετικά μέτρα με τα οποία τα χρήματα που καταβάλλει ο πελάτης στον διαμεσολαβητή λογίζονται ως καταβληθέντα στην επιχείρηση, ενώ τα χρήματα που έχει καταβάλει η επιχείρηση στον διαμεσολαβητή δεν λογίζονται ως καταβληθέντα στον πελάτη προτού αυτός τα εισπράξει πραγματικά απαίτηση από τον διαμεσολαβητή να έχει χρηματοοικονομική ικανότητα που αντιστοιχεί, σε μόνιμη βάση, στο 4 % των ετήσιων εισπραχθέντων ασφαλίστρων, με ελάχιστο όριο τα 18 750 EUR απαίτηση να μεταβιβάζονται τα χρήματα του πελάτη μέσω αυστηρά διαχωρισμένων λογαριασμών πελατών οι οποίοι δεν μπορούν να χρησιμοποιούνται για την εξόφληση άλλων πιστωτών σε περίπτωση πτώχευσης απαίτηση σύστασης εγγυητικού κεφαλαίου. 17
Προστασία καταναλωτών / Κίνδυνος επαφής Ενημέρωση των πελατών Άρθρο 18 : Ταυτότητάς, διεύθυνση και ότι είναι ασφαλιστικός διαμεσολαβητής Αν παρέχει συμβουλές σχετικά με τα πωλούμενα ασφαλιστικά προϊόντα Των διαδικασιών που αναφέρονται στην υποβολή αιτιάσεων και των διαδικασιών εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών Του μητρώου στο οποίο είναι εγγεγραμμένος και των μέσων για την εξακρίβωση της εγγραφής του Αν εκπροσωπεί τον πελάτη ή ενεργεί για λογαριασμό και εξ ονόματος της ασφαλιστικής επιχείρησης Απαίτηση και από τους ασκούντες δευτερεύουσα δραστηριότητα 18
Προστασία καταναλωτών / Κίνδυνος επαφής Σύγκρουση συμφερόντων Άρθρο 19: Σε σχέση με την ασφαλιστική επιχείρηση, προσυμβατικά : εάν κατέχει οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση συμμετοχή που να αντιστοιχεί στο 10 % ή περισσότερο των δικαιωμάτων ψήφου ή του κεφαλαίου συγκεκριμένης ασφαλιστικής επιχείρησης εάν συγκεκριμένη ασφαλιστική επιχείρηση ή μητρική επιχείρηση συγκεκριμένης ασφαλιστικής επιχείρησης κατέχει οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση συμμετοχή που να αντιστοιχεί στο 10 % ή περισσότερο των δικαιωμάτων ψήφου ή του κεφαλαίου του ασφαλιστικού διαμεσολαβητή 19
Προστασία καταναλωτών / Κίνδυνος επαφής Σύγκρουση συμφερόντων Άρθρο 19: Σε σχέση με την προτεινόμενη σύμβαση, προσυμβατικά : Παρέχει συμβουλές βάσει αμερόληπτης και προσωπικής ανάλυσης Έχει συμβατική υποχρέωση να ασκεί δραστηριότητες διανομής ασφαλιστικών προϊόντων αποκλειστικά με μία ή περισσότερες ασφαλιστικές επιχειρήσεις και ενημερώνει με ποιες συνεργάζεται Δεν έχει συμβατική υποχρέωση να ασκεί δραστηριότητες διανομής ασφαλιστικών προϊόντων αποκλειστικά και ενημερώνει με τις συνεργάζεται 20
Προστασία καταναλωτών / Κίνδυνος επαφής Σύγκρουση συμφερόντων Άρθρο 19: Αμοιβές, προσυμβατικά : τη φύση της αμοιβής που λαμβάνει σε σχέση με τη σύμβαση ασφάλισης σε σχέση με τη σύμβαση ασφάλισης, αν εργάζεται, δηλαδή : βάσει αμοιβής, δηλαδή η αμοιβή καταβάλλεται απευθείας από τον πελάτη βάσει προμήθειας κάθε είδους, δηλαδή η αμοιβή περιλαμβάνεται στο ασφάλιστρο βάσει άλλου τύπου αμοιβής, συμπεριλαμβανομένου κάθε είδους οικονομικού οφέλους, που προτείνεται ή παρέχεται σε σχέση με τη σύμβαση ασφάλισης βάσει συνδυασμού τύπου αμοιβής Σημασία στην τεκμηρίωση 21
Παροχή συμβουλών και πρότυπα πωλήσεων Παροχή συμβουλών και πρότυπα πωλήσεων Άρθρο 20 : Πριν από τη σύναψη σύμβασης ασφάλισης, προσδιορίζει, βάσει των πληροφοριών τις οποίες έλαβε από τον πελάτη, τις απαιτήσεις και τις ανάγκες του πελάτη και παρέχει στον πελάτη αντικειμενικές πληροφορίες για το ασφαλιστικό προϊόν σε μορφή κατανοητή που να επιτρέπει στον πελάτη να λάβει ενήμερη απόφαση. Κάθε προτεινόμενη σύμβαση είναι σύμφωνη με τις απαιτήσεις και τις ανάγκες του πελάτη. Παρέχει στον πελάτη εξατομικευμένη σύσταση στην οποία εξηγεί τους λόγους για τους οποίους ένα συγκεκριμένο προϊόν ικανοποιεί καλύτερα τις απαιτήσεις και τις ανάγκες του πελάτη. Σημασία στην τεκμηρίωση 22
Εποπτεία προϊόντων και διακυβέρνηση Εποπτεία προϊόντων και απαιτήσεις διακυβέρνησης /Product oversight and governance Άρθρο 25 : Ανάγκη διαμόρφωσης διαδικασίας αναθεώρησης για κάθε ασφαλιστικό προϊόν που κατασκευάζεται Αναφορά στην αγορά στόχο Αναγνώριση κινδύνων που σχετίζονται με το προϊόν Διανομή στην αγορά που στοχεύτηκε αρχικά 23
Υψηλά επαγγελματικά πρότυπα Επαγγελματικές και οργανωτικές απαιτήσεις : Οι διανομείς ασφαλιστικών και αντασφαλιστικών προϊόντων και οι υπάλληλοι των ασφαλιστικών και αντασφαλιστικών επιχειρήσεων που ασκούν δραστηριότητες διανομής ασφαλιστικών και αντασφαλιστικών προϊόντων, θα πρέπει να : Κατέχουν επαρκείς γνώσεις και ικανότητες για την εκτέλεση των εργασιών τους και την άσκηση των καθηκόντων τους επαρκώς. Συμμορφώνονται προς τις απαιτήσεις για συνεχή επαγγελματική κατάρτιση και εξέλιξη 24
Υψηλά επαγγελματικά πρότυπα Τα κράτη μέλη θα πρέπει διαθέτουν και δημοσιοποιούν μηχανισμούς για τον αποτελεσματικό έλεγχο και την αξιολόγηση των γνώσεων και της επάρκειας : Τουλάχιστον 15 ώρες επαγγελματικής κατάρτισης ή εξέλιξης κατ έτος, λαμβάνοντας υπόψη τη φύση των προϊόντων που πωλούνται. Να αποδεικνύεται η επιτυχής εκπλήρωση των απαιτήσεων κατάρτισης και εξέλιξης με την απόκτηση πιστοποιητικού. Να προσαρμόζουν τις απαιτήσεις για τις απαιτούμενες γνώσεις και ικανότητες των διανομέων ασφαλιστικών προϊόντων που ασκούν ασφαλιστική διαμεσολάβηση ως δευτερεύουσα δραστηριότητα 25
Υψηλά επαγγελματικά πρότυπα Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις θα πρέπει : Nα παρέχουν τα μέσα κατάρτισης ή επαγγελματικής εξέλιξης τα οποία αντιστοιχούν στις απαιτήσεις τις σχετικές με τα προϊόντα που προτείνουν οι εν λόγω διαμεσολαβητές. Τα σχετικά πρόσωπα στη διοικητική δομή αυτών των επιχειρήσεων : τα οποία είναι υπεύθυνα για τη διανομή όσον των ασφαλιστικών προϊόντων, όλα τα άλλα πρόσωπα που συμμετέχουν άμεσα στη διανομή θα πρέπει να έχουν αποδεδειγμένα τις γνώσεις και ικανότητες που απαιτούνται για την άσκηση της δραστηριότητάς τους. 26
Υψηλά επαγγελματικά πρότυπα Επιπλέον, τα φυσικά πρόσωπα θα πρέπει πληρούν τις ελάχιστες προϋποθέσεις «καλής φήμης» : Λευκό ποινικό μητρώο (ή άλλη ισοδύναμη εθνική απαίτηση όσον αφορά σοβαρά ποινικά αδικήματα που συνδέονται είτε με εγκλήματα κατά της περιουσίας είτε με εγκλήματα σχετικά με οικονομικές δραστηριότητες) Απουσία πτώχευσης κατά το παρελθόν, εκτός εάν υπάρχει αποκατάσταση σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο 27
Υψηλά επαγγελματικά πρότυπα Απαιτείται από τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές να διαθέτουν ασφάλιση επαγγελματικής αστικής ευθύνης εντός ΕΕ, για επαγγελματική αμέλεια τουλάχιστον για 1 250 000 EUR ανά απαίτηση και 1 850 000 EUR συνολικά κατ έτος για όλες τις απαιτήσεις εκτός εάν η εν λόγω ασφάλιση ή άλλη ανάλογη εγγύηση παρέχεται ήδη από ασφαλιστική, αντασφαλιστική ή άλλη επιχείρηση για λογαριασμό της οποίας ενεργεί, ή από την οποία εξουσιοδοτείται να ενεργεί, ο ασφαλιστικός διαμεσολαβητής, ή εάν η εν λόγω επιχείρηση έχει αναλάβει πλήρως την ευθύνη για τις ενέργειες του διαμεσολαβητή. 28
Το αύριο Εκπαίδευση Επαγγελματισμός Αυξημένος ανταγωνισμός Προσοχή στη σχέση με τον πελάτη Σωστή προσυμβατική ενημέρωση Διαφάνεια παρακολούθηση εξελίξεων για την τοπική διαμόρφωση / προσαρμογή των απαιτήσεων 29
Υπηρεσίες Διαχείρισης Κινδύνων 30
Σας ευχαριστώ. Μυρτώ Χαμπάκη Senior Manager, Risk Management Services Crowe SOL Consulting m.hambaki@crowesol.gr Υπηρεσίες Ασφαλιστικής Εκκαθάρισης 31