Τεχνικές Απορρύπανσης Εδαφών και Θαλασσών Ενότητα 1: Θαλάσσια ρύπανση από πετρέλαιο και αντιμετώπισή της



Σχετικά έγγραφα
Λογιστική Κόστους Ενότητα 12: Λογισμός Κόστους (2)

Τεχνικές Απορρύπανσης Εδαφών και Θαλασσών Ενότητα 3: Φυσικοχημικές μέθοδοι αποκατάστασης εδαφών (ΙΙ)

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Θερμοδυναμική. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα. Πίνακες Νερού σε κατάσταση Κορεσμού. Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής

Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών Ενότητα 2: ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Λοίζου Ευστράτιος Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων-Kατεύθυνση

Λογιστική Κόστους Ενότητα 8: Κοστολογική διάρθρωση Κύρια / Βοηθητικά Κέντρα Κόστους.

Λογιστική Κόστους Ενότητα 11: Λογισμός Κόστους (1)

Λογιστική Κόστους Ενότητα 10: Ασκήσεις Προτύπου Κόστους Αποκλίσεων.

Λογιστική Κόστους Ενότητα 11: Λογισμός Κόστους

ΑΝΤΙΡΡΥΠΑΝΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΑΙΩΡΟΥΜΕΝΩΝ ΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ Ενότητα 6: Ηλεκτροστατικά Φίλτρα

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Διοίκηση Εξωτερικής Εμπορικής Δραστηριότητας

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους

ΑΝΤΙΡΡΥΠΑΝΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΑΙΩΡΟΥΜΕΝΩΝ ΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ Ενότητα 2: Αιωρούμενα σωματίδια & Απόδοση συλλογής Αν. Καθ. Δρ Μαρία Α. Γούλα Τμήμα Μηχανικών

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Διοικητική Λογιστική

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών

Οργάνωση και Διοίκηση Πωλήσεων Ενότητα 1: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ

Εκκλησιαστικό Δίκαιο. Ενότητα 10η: Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας και Διαρκής Ιερά Σύνοδος Κυριάκος Κυριαζόπουλος Τμήμα Νομικής Α.Π.Θ.

Λογιστική Κόστους Ενότητα 9: Πρότυπο κόστος

Λογιστική Κόστους Ενότητα 5: Προορισμός Κόστους

Ηλεκτροτεχνία ΙΙ. Ενότητα 2: Ηλεκτρικά κυκλώματα συνεχούς ρεύματος. Δημήτρης Στημονιάρης, Δημήτρης Τσιαμήτρος Τμήμα Ηλεκτρολογίας

Βάσεις Δεδομένων. Ενότητα 1: Εισαγωγή στις Βάσεις δεδομένων. Πασχαλίδης Δημοσθένης Τμήμα Ιερατικών σπουδών

Μηχανολογικό Σχέδιο Ι

Έννοιες φυσικών επιστημών Ι και αναπαραστάσεις

Θερμοδυναμική. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα. Πίνακες Νερού Υπέρθερμου Ατμού. Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής

ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ

Λογιστική Κόστους. Ενότητα 4: ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ - ΦΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ. Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής

Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών Ενότητα 4: Πηγές Δεδομένων- Δευτερογενή Στοιχεία. Λοίζου Ευστράτιος Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων-Kατεύθυνση

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους

Ιστορία της μετάφρασης

ΗΛΕΚΤΡΟΤΕΧΝΙΑ-ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

Νέες Τεχνολογίες και Καλλιτεχνική Δημιουργία

Έννοιες φυσικών επιστημών Ι και αναπαραστάσεις

Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις και Ανάπτυξη

Λογιστική Κόστους Ενότητα 7: Κοστολογική διάρθρωση Κέντρα Κόστους.

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 3: Έλεγχοι στατιστικών υποθέσεων

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 1: Καταχώρηση δεδομένων

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 9η Άσκηση - Αλγόριθμος Prim

Επεξεργασία και διαχείριση στερεών αποβλήτων

Φυσικοχημεία 2 Εργαστηριακές Ασκήσεις

Κβαντική Επεξεργασία Πληροφορίας

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών. Χημεία. Ενότητα 15: Διαλύματα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 2: Περιγραφική στατιστική

Εκκλησιαστικό Δίκαιο

Τίτλος Μαθήματος: Μαθηματική Ανάλυση Ενότητα Γ. Ολοκληρωτικός Λογισμός

ΣΤΑΘΜΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΑΝΤΙΡΡΥΠΑΝΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΑΙΩΡΟΥΜΕΝΩΝ ΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ Ενότητα 3: Κυκλώνες Διαχωρισμού

ΔΙΑΘΕΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΚΑΙ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών. Ενότητα 11: ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ 2 Λοΐζου Ευστράτιος Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων-Kατεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας

Εκκλησιαστικό Δίκαιο

ΗΛΕΚΤΡΟΤΕΧΝΙΑ-ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 9η Άσκηση - Αλγόριθμος Kruskal

Βέλτιστος Έλεγχος Συστημάτων

ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟ. Μέταλλα

Τίτλος Μαθήματος. Ενότητα 1η: Εισαγωγή. Δημήτριος Σκούρας Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Οικονομικών Επιστημών

Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών

ΥΔΡΟΧΗΜΕΙΑ. Ενότητα 6 : Διάσταση των ουσιών σε υδατικά διαλύματα. Ζαγγανά Ελένη Σχολή : Θετικών Επιστημών Τμήμα : Γεωλογίας

Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας

Έλεγχος και Διασφάλιση Ποιότητας Ενότητα 4: Μελέτη ISO Κουππάρης Μιχαήλ Τμήμα Χημείας Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 10η Άσκηση Αλγόριθμος Dijkstra

ΗΛΕΚΤΡΟΤΕΧΝΙΑ-ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

Βάσεις Περιβαλλοντικών Δεδομένων

Yδρογεωχημεία Αναλυτική Γεωχημεία Ενότητα 5: Εισαγωγή εργαστηριακών ασκήσεων

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 12: Κριτήρια Σύγκλισης Σειρών. Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ

Ηλεκτροτεχνία ΙΙ. Ενότητα 1: Βασικές Έννοιες Ηλεκτροτεχία Ηλεκτρονική. Δημήτρης Στημονιάρης, Δημήτρης Τσιαμήτρος Τμήμα Ηλεκτρολογίας

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ & ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΜΑΘΗΜΑ 1

Διοικητική Λογιστική

Οργάνωση και Διοίκηση Πωλήσεων

ΔΙΑΘΕΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΚΑΙ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 15: Ολοκληρώματα Με Ρητές Και Τριγωνομετρικές Συναρτήσεις Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΙIΙ Ενότητα 6

ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ. Ενότητα 6: ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΛΙΤΣΑΡΔΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΗΜΜΥ

Ενότητα. Εισαγωγή στις βάσεις δεδομένων

Ηλεκτρικές Μηχανές ΙI. Ενότητα 6: Εισαγωγή στους ασύγχρονους κινητήρες Τσιαμήτρος Δημήτριος Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Τ.Ε

ΠΙΝΑΚΕΣ. Θερμοδυναμική 2012 Σελίδα 292

Ενδεικτικές λύσεις ασκήσεων διαχείρισης έργου υπό συνθήκες αβεβαιότητας

Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας

Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών

Εφαρμοσμένη Θερμοδυναμική

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Φροντιστήριο 1

Παράκτια Τεχνικά Έργα

Έννοιες φυσικών επιστημών Ι και αναπαραστάσεις

Παθολογία Σκληρών Οδοντικών Ιστών

ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ. Ενότητα 3: Πολλαπλή Παλινδρόμηση. Αναπλ. Καθηγητής Νικόλαος Σαριαννίδης Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά)

Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών

Μυελού των Οστών Ενότητα #1: Ερωτήσεις κατανόησης και αυτόαξιολόγησης

Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις και Ανάπτυξη

ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ. Ενότητα 1: Εκτιμητές και Ιδιότητες. Αναπλ. Καθηγητής Νικόλαος Σαριαννίδης Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά)

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ

Transcript:

Τεχνικές Απορρύπανσης Εδαφών και Θαλασσών Ενότητα 1: Θαλάσσια ρύπανση από πετρέλαιο και αντιμετώπισή της Τσικριτζής Λάζαρος Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος και Μηχανικών Αντιρρύπανσης

Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3

Σκοποί ενότητας Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της ενότητας οι φοιτητές θα πρέπει: να γνωρίζουν τις πηγές ρύπανσης των θαλασσών από πετρέλαιο και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. να κατανοούν τους μηχανισμούς εξάπλωσης των πετρελαιοκηλίδων. να ξέρουν τις βασικές μεθόδους απορρύπανσης θαλασσών και ακτών από πετρέλαιο. 4

Περιεχόμενα ενότητας 1 Οργάνωση μαθήματος (ύλη, βιβλία κλπ). Θαλάσσια ρύπανση από πετρέλαιο και αιτίες. Πηγές πετρελαϊκής ρύπανσης θαλασσών, αιτίες ατυχημάτων. Μηχανισμοί εξάπλωσης πετρελαιοκηλίδων. Επιπτώσεις στο θαλάσσιο οικοσύστημα. Καταπολέμηση πετρελαιοκηλίδων. 5

Οργάνωση μαθήματος (ύλη, συγγράμματα) ΠΗΓΗ: Από τις σημειώσεις του διδάσκοντα 6

Τι είναι το πετρέλαιο (1/2) Κάθε έτος χύνονται 3.5 εκ. tn πετρελαίου στη θάλασσα (από διάφορες πηγές) Προέλευση και σύσταση πετρελαίου Σχηματισμός : Οργανικά υπολείμματα ζυμώθηκαν μέσα σε απολιθώματα, χωρίς οξυγόνο. Διαφορετική προέλευση διαφορετική σύσταση (200-300 ενώσεις). 7

Τι είναι το πετρέλαιο (2/2) Προέλευση και σύσταση πετρελαίου [συνέχεια] Το 50-98% είναι Υδρογονάνθρακες (HC) : Αλκάνια (παραφίνες). Μη τοξικά συνήθως. Υγρά (5-7 άτομα C) και στερεά. Αποικοδομούνται από μικροοργανισμούς (μ/ο). Ρόλος αριθμού ατόμων & αλυσίδας. Κυκλοαλκάνια. Κυκλοπεντάνια εξάνια / Ναφθένια. Το 30% του πετρελαίου. Δύσκολα αποικοδομούνται από μ/ο Αρωματικοί. Βενζόλιο κλπ. 2-4% του πετρελαίου. Πτητικοί. Αποικοδομούνται από μερικούς μ/ο εκλεκτικά. Άλλες ενώσεις: Θειούχες (μέχρι 10 % S). Δίνουν τη μυρωδιά στα μολυσμένα ψάρια / θαλασσινά. Επίσης: λιπαρά οξέα, NX, V, Ni. 8

Πηγές πετρελαϊκής ρύπανσης θαλασσών (εκ. τόνοι / έτος) ΠΗΓΗ: Φυτιάνος (1996) 9

Αιτίες ατυχημάτων Μέτρα (1/4) Τα 75 % των ατυχημάτων οφείλονται στον άνθρωπο. Βασικές πηγές: α) διυλιστήρια / πετροχημικά β) τάνκερς. Πλοία με σημαίες ευκαιρίας (δεν τηρούν κανονισμούς). Σοβαρότερα ατυχήματα: Αυτά που γίνονται κοντά στις ακτές π.χ. 1979, κόλπος Μεξικού, 530.000 tn από γεώτρηση Ixtoc. 1978, ακτές Γαλλίας, 213.000 tn, tanker Amoco Kadiz, BP 1969-1973: 2.183 ατυχήματα / 452 περιπτώσεις ρύπανσης. 10

Αιτίες ατυχημάτων Μέτρα (2/4) Προληπτικά μέτρα για μείωση πετρελαϊκής ρύπανσης Καθορισμένη πορεία των tankers. Απαγόρευση εκπλύσεων. Μέθοδος Load on Top (LOT) : Διαχωρισμός ΜΕΣΑ στο tanker των εκπλυμάτων πετρελαίου θαλασσινού νερού και απόρριψη νερού. 11

Αιτίες ατυχημάτων Μέτρα (3/4) ΠΗΓΗ: Φυτιάνος (1996) Μέθοδος Load on Top (LOT) 12

Αιτίες ατυχημάτων Μέτρα (4/4) ΠΗΓΗ: Φυτιάνος (1996) Μέθοδος Load on Top (LOT) [συνέχεια] 13

Συμπεριφορά πετρελαίου στο θαλάσσιο περιβάλλον ΠΗΓΗ: Φυτιάνος (1996) Παίζουν ρόλο: η σύσταση (αριθμός ατόμων C), η μετεωρολογία, τα θαλάσσια ρεύματα. Το 3-4 % των διαρροών είναι οι πετρελαιοκηλίδες. 14

Διασπορά πετρελαιοκηλίδων (1/2) Σχηματίζεται ένα λεπτό φιλμ, πάχους μέχρι και 0,1 μm, στη διεπιφάνεια αέρα θάλασσας. Τα ελαφριά κλάσματα εξαπλώνονται πιο γρήγορα από τα βαριά. Σε 10 min 1 tn απλώνεται σε ακτίνα 50 m και πάχος 0,1 mm. Η διασπορά (μεταφορά) γίνεται με θαλάσσια ρεύματα (60 %) και άνεμο (2-4%). Η διασπορά βοηθά στην απορρύπανση, γιατί απελευθερώνει στον αέρα τοξικές ουσίες και έτσι μειώνει τη συσσώρευσή τους στο θαλάσσιο περιβάλλον. 15

Διασπορά πετρελαιοκηλίδων (2/2) Άσκηση Ένας (1) τόνος πετρελαίου, πυκνότητας 0,9 kg /L, διαρρέει στη θάλασσα. Τι ακτίνα θα έχει η κηλίδα που θα σχηματιστεί εάν το μέσο πάχος της είναι 1 μm ; Όγκος πετρελαίου V= m/d= 1000/0,9= 1111 L = 1,1 m 3 V= (πr 2 ) 1μm= (πr 2 ) 1 10-6 m 1,1 = (πr 2 ) 10-6 R= 591 m 16

Εξάτμιση πετρελαιοκηλίδων (1/2) Το πετρέλαιο είναι μίγμα αδιάλυτων HC με d <1. Συνεπώς: Εξαπλώνεται στην επιφάνεια και μετά εξατμίζεται μερικώς (για C<15). Τα βαριά, C>25, σχηματίζουν tar balls (φτάνουν μέχρι τις ακτές). Το ~ 25 % μιας κηλίδας εξατμίζεται (παραφίνες, αρωματικοί κ.α). Έτσι το πετρέλαιο εμπλουτίζεται σε PAHs. Oι PAHs είναι καρκινογόνοι, αλλά ΑΔΙΑΛΥΤΟΙ δεν επηρεάζουν στην υγρή φάση την υδροχαρή βιοκοινωνία. Όμως στα ιζήματα γίνεται ρόφηση των PAHs. 17

Εξάτμιση πετρελαιοκηλίδων (2/2) Την εξάτμιση επιταχύνουν η υψηλή θερμοκρασία, καθώς και τα μεγάλα κύματα (τα οποία συγχρόνως αυξάνουν και τη διασπορά). Μέρος των HC που εξατμίζονται επιστρέφει με τη βροχή. 18

Συμπεριφορά πετρελαιοκηλίδας στο θαλασσινό νερό ΠΗΓΗ: Φυτιάνος (1996) 19

Διάλυση πετρελαιοκηλίδων Εξαρτάται από τον αριθμό των ατόμων C. Μηχανισμός: ή κλασσική διάλυση ή κολλοειδή ή προσρόφηση σε αιωρούμενα SS Ανταγωνίζεται την εξάτμιση. Ποια είναι προτιμότερη; Προφανώς η.. 20

Τι είναι. Γαλακτωματοποίηση πετρελαιοκηλίδων (1/2) Ευνοείται από άνεμο και κυματισμό (ΑΦΡΟΣ). Μερικά πετρέλαια προσροφούν > 50 % νερό (70 % της Βόρειας θάλασσας) και μετά η κηλίδα διαχωρίζεται σε μικρές μάζες. Δυο βασικά είδη γαλακτωμάτων Γαλακτώματα νερού σε πετρέλαιο. Φτάνουν μέχρι τις ακτές. Γαλακτώματα πετρελαίου σε νερό. (Κυρίως όταν προστίθενται γαλακτωματοποιητές). 21

Γαλακτωματοποίηση πετρελαιοκηλίδων (2/2) Τα γαλακτώματα προσροφώνται από σωματίδια (SS) και μεταφέρονται σε μεγάλες αποστάσεις. Το «κοκτέιλ» αυτό πιο τοξικό. Γενικά η γαλακτωματοποίηση περιορίζει την επίπλευση, διασπείρει το πετρέλαιο σε βάθος, αλλά δεν το απομακρύνει. (Δεν φαίνεται, αλλά ΥΠΑΡΧΕΙ). 22

Βιο-αποικοδόμηση πετρελαιοκηλίδων (1/2) Γίνεται από μικροοργανισμούς (μ/ο). Περίπου 90 είδη μ/ο αποικοδομούν συστατικά του πετρελαίου. Υπάρχουν κυρίως σε «πετρελαιωμένες» περιοχές. Βοηθούν επίσης: Το DO. Τα θρεπτικά και τα οργανικά. Τα SS. Υψηλή θερμοκρασία. Μεγάλη διασπορά σε βάθος (όχι επιφαν. συγκέντρωση) Ειδικά ένζυμα π.χ το MFO που αναπτύσσουν οργανισμοί οι οποίοι ζουν σε περιοχές ρυπασμένες με πετρέλαιο (Το μεταβολίζουν με τη βοήθεια του MFO). 23

Βιο-αποικοδόμηση πετρελαιοκηλίδων (2/2) Οι παραφίνες αποικοδομούνται σχεδόν αμέσως από τα βακτήρια. Στα βάθη των ωκεανών δύσκολη η αποικοδόμηση. (χαμηλό DO και θ). Τελικά προϊόντα: CO 2, H 2 O, NO 3, SO 4, απλές οργανικές ενωσεις κλπ. 24

Μηχανική αναγωγή πετρελαιοκηλίδων Tar balls. Πισσώδη κατάλοιπα πετρελαίου μεγάλου μοριακού βάρους που επιπλέουν. Προέλευση α) εκπλύματα tankers β) πετρελαιοκηλίδες. Καταλήγουν στις ακτές ή αποσυντίθενται και διασπείρονται σε βάθος (μέχρι και 100 m για λεπτά tar balls 20-80 μm). 25

Καταβύθιση πετρελαιοκηλίδων Τα tar balls αποτελούν τροφή για ορισμένους οργανισμούς, οι οποίοι προσκολλώνται πάνω τους, αυξάνουν το βάρος τους και τα καταβυθίζουν. Τελική κατάληξη στο ίζημα. Εκεί το πετρέλαιο παραμένει σταθερό, (διότι δεν υπάρχει DO να το αποικοδομήσει), και σε ποσότητα ίδια με την αντίστοιχη της υδάτινης φάσης.. 26

Φωτοχημική οξείδωση πετρελαιοκηλίδων Εξαρτάται από σύνθεση / θερμοκρασία / φως. Μερικά μέταλλα δρουν ως καταλύτες, ενώ τα θειούχα ως επιβραδυντές. Τα οξειδωμένα προϊόντα είναι συχνά πιο ευδιάλυτα. 27

Βιοσυσσώρευση πετρελαίου στους οργανισμούς (1/3) Το πετρέλαιο εισέρχεται στη θαλάσσια τροφική αλυσίδα (ιχθείς κλπ) μέσω: Κατάποσης σωματιδίων. Κατάποσης διαλυμένων συστατικών. Πρόσληψης από τα βράγχια. Πρόσληψης βακτηριδίων που είναι τροφή των οργανισμών. 28

Βιοσυσσώρευση πετρελαίου στους οργανισμούς (2/3) Ακολουθεί απέκκριση των πετρελαϊκών ενώσεων, μεταβολισμός ή συσσώρευση (Οι HC προτιμούν τους λιπαρούς ιστούς των ψαριών. Παίζουν ρόλο η συγκέντρωση, σύσταση, λιπίδια, κλπ.). C ιστών = 0,5-5 mg/kg ή και 100 mg/kg (σε λιπαρά παράκτια ψάρια). Κεντρικό ρόλο στο μεταβολισμό των ΗC, παραφινών και αρωματικών, παίζει το συκώτι ή αντίστοιχο όργανο. Μετατροπή σε υδατοδιαλυτούς ΗC. Το πλαγκτόν και μερικά βενθικά δύσκολα μεταβολίζουν. 29

Βιοσυσσώρευση πετρελαίου στους οργανισμούς (3/3) Αρκετά συστατικά εκκρίνονται χωρίς να μεταβολιστούν και καθιζάνουν στα ιζήματα. Τα μεταβολισμένα συστατικά αποβάλλονται μέσω νεφρών και χολής. 30

Τοξικότητα πετρελαίου στο θαλάσσιο οικοσύστημα (1/5) Η τοξικότητα εξαρτάται από σύσταση και συγκέντρωση πετρελαίου και φύση οργανισμού. Αυξάνεται από παραφίνες προς αρωματικούς. Όταν αυξάνεται το μοριακό βάρος, η τοξικότητα μειώνεται (στις παραφίνες). Όταν αυξάνεται η διαλυτότητα, η τοξικότητα μειώνεται. Η τοξικότητα επιδρά στο μεταβολισμό / αναπαραγωγή / ιστολογία. 31

Τοξικότητα πετρελαίου στο θαλάσσιο οικοσύστημα (2/5) Επίσης το πετρέλαιο: επηρεάζει αρνητικά τα θαλάσσια φυτά. μειώνει το πλαγκτόν. για C = 30-200 μg/l υπάρχει μείωση 90 % σε 5 μέρες προκαλεί βλάβες στα ψάρια (ένζυμα /ιστοί / γονιμότητα). Βιοσυσσώρευση πετρελαίου βιοδείκτες. Παραλαβή λιποδιαλυτών ( π.χ παρασιτοκτόνων) και μεταφορά τους στις ακτές. 32

Τοξικότητα πετρελαίου στο θαλάσσιο οικοσύστημα (3/5) ΑΛΛΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Μείωση διαπερατότητας φωτός (μέχρι και 90 % στα 2 m) αναστολή φωτοσύνθεσης. Μείωση DO / ασφυξία βιοκοινωνίας. Αισθητική ρύπανση / προβλήματα στον τουρισμό. 33

Τοξικότητα πετρελαίου στο θαλάσσιο οικοσύστημα (4/5) ΠΗΓΗ: Φυτιάνος (1996) Η τοξικότητα αυξάνει κατεβαίνοντας τον πίνακα 34

Τοξικότητα πετρελαίου στο θαλάσσιο οικοσύστημα (5/5) LC 50. Είναι ο δείκτης τοξικότητας για τα θανατηφόρα αποτελέσματα Πιο μεγάλη η τοξικότητα στις τρυφερές ηλικίες Π.χ. στα ψάρια η τιμή του LC 50 είναι 90 mg/l, ενώ στις προνύμφες μόνο 0,1 mg/l. Συντελεστής ασφαλείας 0,01. Με βάση το συντελεστή ορίζεται η ανώτατη επιτρεπτή συγκέντρωση 0,01 LC 50. Παράδειγμα. (με βάση τον Πίνακα). Η ανώτατη επιτρεπτή συγκέντρωση ναφθαλινίου όταν συνυπάρχουν και τα δυο είδη (πολύχαιτοι + οστρακόδερμα) είναι 0,01 2,4 mg/l 35

Επιπτώσεις πετρελαίου στα θαλάσσια πτηνά (1/5) Θαλάσσιο πτηνό σε πετρελαιοκηλίδα. (Ανακτήθηκε 20 Φεβρουαρίου, 2015). Οι θάνατοι πουλιών οφείλονται κυρίως στην κάλυψη του σώματος με πετρέλαιο κι όχι τόσο στην τοξικότητα. Χάνεται η μόνωση των φτερών (διαλύεται στο πετρέλαιο) και στη συνέχεια καταστρέφεται η μονωτική στιβάδα αέρα μέσα στα πούπουλα, η οποία κρατά ελαφρύ και ζεστό το πτηνό. 36

Επιπτώσεις πετρελαίου στα θαλάσσια πτηνά (2/5) Έτσι τα φτερά των πουλιών διαβρέχονται και βαραίνουν. Υποθερμία / θάνατος. Επίσης η κατάποση πετρελαίου προκαλεί τοξικές επιδράσεις σε νεφρά ήπαρ. Τέλος μεταφέρεται πετρέλαιο στα αυγά με την επώαση. Κυρίως επηρεάζονται τα πουλιά που ζουν στην επιφάνεια. 37

Επιπτώσεις πετρελαίου στα θαλάσσια πτηνά (3/5) Ατύχημα tanker EXON VALDEZ, Μεξικό 1989. (Ανακτήθηκε 20 Φεβρουαρίου, 2015). 38

Επιπτώσεις πετρελαίου στα θαλάσσια πτηνά (4/5) Πληθυσμοί νεκρών πουλιών (20-30.000) εκβράστηκαν στα ατυχήματα: tanker Amoco Kadiz (25.000 πουλιά) 1978, Βρετάνη Γαλλία, διαρροή 230.000 tn πετρέλαιο. Skagerrak (30.000 πουλιά) 1981). tanker Torrey Canyon, 1967, Κορνουάλλη Βρετανία Το τελικό νούμερο είναι πολύ πιο μεγάλο από αυτό που καταμετρείται στις ακτές. 39

Επιπτώσεις πετρελαίου στα θαλάσσια πτηνά (6/5) ΠΗΓΗ: Φυτιάνος (1996) Αριθμός νεκρών πτηνών ανά Km στη Βόρεια θάλασσα 40

Αντιμετώπιση πετρελαιοκηλίδων (1/10) Δεν υπάρχει πλήρως αποτελεσματική μέθοδος ΚΑΥΣΗ Μειονεκτήματα: Πρέπει να γίνει άμεσα. Αλλιώς τα πτητικά εξατμίζονται και μένουν τα βαριά. Προκαλείται δευτερογενής ρύπανση από καπνό. ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ - ΧΗΜΙΚΑ (για δημιουργία γαλακτώματος) Μειονεκτήματα: Βελτίωση οπτική, αλλά ισοδύναμη χημική επιβάρυνση λόγω της τοξικότητας των προσθετικών. Σημαντική αύξηση της συγκέντρωσης πετρελαίου στην υγρή φάση / και διασπορά καθέτως. Για αυτό αποφεύγεται στα ρηχά νερά (ευάλωτος πυθμένας) 41

Αντιμετώπιση πετρελαιοκηλίδων Πώς ενεργεί ένα απορρυπαντικό (Ι). ΤΙ ΘΑ ΠΕΙ ΤΑΣΙΕΝΕΡΓΟ (2/10) Οι τασιενεργές ουσίες (surfactants) αποτελούνται από αμφίφιλες ενώσεις, οι οποίες έχουν ένα υδρόφιλο (Α) και ένα υδρόφοβο (Β) μέρος. Τα μόρια αυτά σε νερό σχηματίζουν μικύλλια διαφόρων σχημάτων (σφαιρικά, ραβδωτά ή φυλλοειδή) ανάλογα με το σχήμα και τις αλληλεπιδράσεις τους. Μειώνουν την επιφανειακή τάση ανάμεσα σε δύο μη αναμείξιμα υγρά. Αποτρέπουν την συσσωμάτωση και σταθεροποιούν τα σταγονίδια σε μίγματα μη αναμείξιμων υγρών. Εφαρμογές Παραδείγματα: Απορρυπαντικά, σαπούνια, φάρμακα, καλλυντικά. Πολυμερισμός σε γαλάκτωμα Ελεγχόμενη αποδέσμευση του φαρμάκου. 42

Αντιμετώπιση πετρελαιοκηλίδων (3/10) Πώς ενεργεί ένα απορρυπαντικό (ΙΙ). Πώς ενεργεί ένα απορρυπαντικό 1.(Ανακτήθηκε 20 Φεβρουαρίου, 2015). Πώς ενεργεί ένα απορρυπαντικό 2.(Ανακτήθηκε 20 Φεβρουαρίου, 2015). 43

Αντιμετώπιση πετρελαιοκηλίδων (4/10) Τα απορρυπαντικά είναι τασιενεργές ουσίες (και τροφή για τα βακτήρια). Διασπείρουν την πετρελαιοκηλίδα σε μικρές σταγόνες 1-5 μm, οι οποίες δεν προσκολλώνται στα αιωρούμενα ή στο ίζημα. Ψεκάζονται από αεροπλάνο σε αραιή αναλογία 1/30 του πετρελαίου. (Παλιότερα 1/1). Πρέπει να ψεκαστούν μετά την εξάτμιση των πτητικών (πρόληψη έκρηξης) και πριν να σχηματιστεί το φυσικό γαλάκτωμα νερού σε πετρέλαιο (chocolate mousse) το οποίο διαλύεται πολύ δύσκολα. 44

Άλλες ουσίες που χρησιμοποιούνται: Αφρός πολυουρεθάνης (επανάχρηση με συμπίεση). Σκόνη κιμωλίας (ελαττώνει όμως την αποικοδόμηση μέσω μ/ο). Άχυρα. Αντιμετώπιση πετρελαιοκηλίδων (5/10) 45

Αντιμετώπιση πετρελαιοκηλίδων (6/10) Μηχανικός διαχωρισμός νερού -πετρελαίου Είναι πιο οικολογική μέθοδος Μόνο σε ήρεμη θάλασσα, κοντά στην ακτή. Χρήση φραγμάτων Για περιορισμό κηλίδας χρησιμοποιούνται φράγματα (ελαστικά ή πεπιεσμένος αέρας). 46

Αντιμετώπιση πετρελαιοκηλίδων (7/10) Χρήση μεταφορικών ταινιών (με επένδυση προσροφητική). Χρήση πλωτών εγκαταστάσεων άντλησης διαχωρισμού. Συνήθως χαμηλές αποδόσεις (40 m 3 /hr). Σήμερα 400 m 3 /hr, ακόμη και με κακό καιρό. 47

Αντιμετώπιση πετρελαιοκηλίδων (8/10) ΠΗΓΗ: Φυτιάνος (1996) Πλωτό σύστημα άντλησης διαχωρισμού 48

Αντιμετώπιση πετρελαιοκηλίδων (9/10) Χρήση ειδικών πλοίων με διπλή καρίνα για μεγάλες κηλίδες. Κινούνται αντίθετα με την πορεία της κηλίδας. Συλλέγουν μίγμα νερού πετρελαίου και το διαχωρίζουν. 49

Αντιμετώπιση πετρελαιοκηλίδων (10/10) ΠΗΓΗ: Φυτιάνος (1996) Πλοία με διπλή καρίνα για συλλογή πετρελαίου 50

Καθαρισμός των ακτών από πετρέλαιο (1/3) Απομάκρυνση με βυτιοφόρα (σε ομαλές ακτές). Όμως εγκλωβισμός σε βράχια και υπόστρωμα. Γι αυτό δύσκολη η απορρύπανση (Μπορεί να έχει και χειρότερο αποτέλεσμα στο οικοσύστημα). Αν είναι τουριστική η ακτή σχεδόν πάντα επιχειρείται. Βράχια / προβλήτες κλπ καθαρίζονται με ατμό και διαλύτες υπό πίεση. Ο χημικός καθαρισμός απαιτεί μετά πολύ νερό (+ τεχνική παλίρροιας). 51

Καθαρισμός των ακτών από πετρέλαιο (2/3) Σε αμμώδεις - χαλικώδεις ακτές η διασπορά δεν είναι λύση. Το πετρέλαιο πάει πιο βαθιά αλλά ξαναεμφανίζεται. Συνήθως απομακρύνεται η άμμος με μπουλντόζες (ex situ), αλλά προκαλείται ζημιά στο οικοσύστημα. Εναλλακτικά χρήση άχυρου, χόρτου. Σε όλες αυτές τις μεθόδους μόνο ένα μικρό μέρος πετρελαίου απομακρύνεται Δύσκολη η διάθεση της ρυπασμένης άμμου. Μεγάλη ποσότητα και χαμηλό % πετρελαίου. Καύση; Δύσκολη. Ταφή ; Έχει στραγγίσματα. Διυλιστήρια; Όργωμα με βακτήρια; 52

Καθαρισμός των ακτών από πετρέλαιο (3/3) Καθαρισμός των ακτών από πετρέλαιο.(ανακτήθηκε 20 Φεβρουαρίου, 2015). 53

Τέλος Ενότητας

Σημείωμα Αναφοράς Copyright ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας, Τσικριτζής Λάζαρος. «Τεχνικές αποκατάστασης εδαφών και θαλασσών. Θαλάσσια ρύπανση από πετρέλαιο και αντιμετώπισή της». Έκδοση: 1.0. Κοζάνη 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: URL.

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. 56

Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους. 57

Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων Το Έργο αυτό κάνει χρήση των ακόλουθων έργων: Εικόνες/Σχήματα/Διαγράμματα/Φωτογραφίες Τεχνολογίες αποκατάστασης εδαφών και υπογείων υδάτων από επικίνδυνους ρύπους, Ε. Γιδαράκος, Μ. Αιβαλιώτη, Εκδόσεις Ζυγός, Θεσσαλονίκη, 2005. Περιβάλλον και βιομηχανική ανάπτυξη, τόμος Β, Καλδέλης Ιωάννης Κ., Κονδύλη Αιμιλία Μ., εκδόσεις Σταμούλη ΑΕ, 2006. 58