ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ ΔΝΣΗ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ & ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ. Συνοπτικό Τοπικό Σχέδιο Αποκεντρωμένης Διαχείρισης Αποβλήτων Δήμου Πειραιά

ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ ΔΝΣΗ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ & ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ Συνοπτικό Τοπικό Σχέδιο Αποκεντρωμένης Διαχείρισης Αποβλήτων Δήμου Πειραιά Σεπτέμβριος 2015

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 8 ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΠΕΙΡΑΙΑ...10 1.1 ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ-ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΚΑΤΟΙΚΗΣΗΣ...10 1.2 ΣΗΜΕΙΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ...14 2.3 ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΩΝ ΑΣΑ...15 2.3.1 Ποσοτικά στοιχεία... 15 2.3.2Ποιοτική Σύσταση... 16 2.4 ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ...17 1.3 ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ/ΑΤΟΜΙΚΏΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ (ΣΕΔ)...18 1.4 ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ...20 1.4.1 Υπηρεσιακή δομή και Ανθρώπινο Δυναμικό...20 1.4.2 Κινητός εξοπλισμός... 25 1.4.3 Κάδοι απορριμμάτων...26 1.5 ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ...27 ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΠΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ 28 1.6 ΣΤΌΧΟΙ ΕΣΔΑ ΣΕ ΕΠΊΠΕΔΟ ΠΕΡΙΦΈΡΕΙΑΣ...28 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΤΣΔ...37 1.7 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΈΣ ΔΡΆΣΕΙΣ ΠΡΌΛΗΨΗΣ / ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΊΗΣΗΣ...37 1.8 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΈΣ ΔΡΆΣΕΙΣ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΆΤΩΝ...38 6 ΔΙΑΔΗΜΟΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ..44 2

ΠΙΝΑΚΕΣ ΠΊΝΑΚΑΣ 1: ΠΛΗΘΥΣΜΌΣ ΔΉΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΆ ΑΝΆ ΔΗΜΟΤΙΚΉ, ΤΟΠΙΚΉ ΕΝΌΤΗΤΑ (2011)... 10 ΠΊΝΑΚΑΣ 2: ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΆ ΣΤΟΙΧΕΊΑ ΔΉΜΟΥ ΠΕΙΡΑΙΆ...11 ΠΊΝΑΚΑΣ 3: ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΆ ΣΤΟΙΧΕΊΑ Δ. ΠΕΙΡΑΙΏΣ (ΠΡΌΒΛΕΨΗ ΓΙΑ ΤΟ 2020)... 12 ΠΊΝΑΚΑΣ 4: ΔΗΜΌΣΙΑ ΚΤΊΡΙΑ Δ. ΠΕΙΡΑΙΆ...14 ΠΊΝΑΚΑΣ 5:ΠΟΣΌΤΗΤΕΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΆΤΩΝ Δ. ΠΕΙΡΑΙΆ ΓΙΑ ΤΑ ΈΤΗ ΑΝΑΦΟΡΆΣ 2011-2012-2013-2014-2015...15 ΠΊΝΑΚΑΣ 6: ΠΟΙΟΤΙΚΉ ΣΎΣΤΑΣΗ ΒΆΣΕΙ ΜΕΛΈΤΗΣ 2ΗΣ ΑΝΑΘΕΏΡΗΣΗΣ ΠΕΣΔΑ ΑΤΤΙΚΉΣ... 16 ΠΊΝΑΚΑΣ 7: ΠΟΙΟΤΙΚΉ ΣΎΣΤΑΣΗ ΒΆΣΕΙ ΕΣΔΑ (2015)...17 ΠΊΝΑΚΑΣ 8: ΠΟΣΌΤΗΤΕΣ ΕΙΔΙΚΏΝ ΡΕΥΜΆΤΩΝ Δ. ΠΕΙΡΑΙΆ (TN)...19 ΠΊΝΑΚΑΣ 9: ΜΌΝΙΜΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΌ ΥΠΗΡΕΣΊΑΣ ΚΑΘΑΡΙΌΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΚΎΚΛΩΣΗΣ Δ. ΠΕΙΡΑΙΆ...24 ΠΊΝΑΚΑΣ 10: ΚΙΝΗΤΌΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΌΣ ΚΑΘΑΡΙΌΤΗΤΑΣ Δ. ΠΕΙΡΑΙΆ...25 ΠΊΝΑΚΑΣ 11: ΕΊΔΟΣ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΌΣ ΚΆΔΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΆΤΩΝ Δ. ΠΕΙΡΑΙΆ 26 ΠΊΝΑΚΑΣ 12: ΕΙΣΦΟΡΈΣ 2015 ΓΙΑ Δ. ΠΕΙΡΑΙΆ...27 ΠΊΝΑΚΑΣ 13: ΑΝΑΓΚΑΊΑ ΒΑΣΙΚΆ ΔΊΚΤΥΑ ΑΝΆΚΤΗΣΗΣ/ ΔΙΆΘΕΣΗΣ ΑΠΟΒΛΉΤΩΝ (2020) ΠΡΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΉ ΤΟΥ ΆΡΘΡΟΥ 16 Ν.4042/2012...28 ΠΊΝΑΚΑΣ 14: ΠΟΣΟΤΙΚΟΊ ΣΤΌΧΟΙ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΑΣΑ (2015-2020)...29 ΠΊΝΑΚΑΣ 15: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΌΣ ΔΡΆΣΕΩΝ ΠΡΌΛΗΨΗΣ...37 ΠΊΝΑΚΑΣ 16: ΠΡΟΤΕΙΝΌΜΕΝΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΌΣ ΚΌΣΤΟΥΣ ΥΛΟΠΟΊΗΣΗΣ ΥΠΟΔΟΜΏΝ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΆΤΩΝ Δ. ΠΕΙΡΑΙΆ...41 ΕΙΚΟΝΕΣ ΕΙΚΌΝΑ 1:ΔΉΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΆ...10 ΕΙΚΌΝΑ 2: ΚΑΤΑΝΟΜΉ ΔΗΜΟΤΙΚΏΝ ΑΣΑ ΣΤΗΝ ΠΕ ΠΕΙΡΑΙΏΣ (2014)...15 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΔΙΆΓΡΑΜΜΑ 1: ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΉ ΕΞΈΛΙΞΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΎ (1991-2020)...13 ΔΙΆΓΡΑΜΜΑ 2: ΕΞΈΛΙΞΗ ΠΑΡΑΓΌΜΕΝΩΝ ΠΟΣΟΤΉΤΩΝ ΑΣΑ Δ. ΠΕΙΡΑΙΆ (2011-2015)... 16 ΔΙΆΓΡΑΜΜΑ 3: ΣΥΝΟΛΙΚΈΣ ΠΟΣΌΤΗΤΕΣ ΕΙΔΙΚΏΝ ΡΕΥΜΆΤΩΝ ΔΉΜΟΥ ΠΕΙΡΑΙΆ (2011-2015)... 20 ΔΙΆΓΡΑΜΜΑ 4: ΤΡΈΧΟΥΣΕΣ ΤΙΜΈΣ ΑΝΑΚΥΚΛΏΣΙΜΩΝ ΥΛΙΚΏΝ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΆ ΤΗΣ ΕΕ... 20 3

4

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ Α.Ε.Κ.Κ. Απόβλητα εκσκαφών, κατασκευών, κατεδαφίσεων Α.Ε.Π.Ο. Α.Η.Η.Ε. Α.Σ. Α.Σ.Α. Α.Υ. Α.Φ.Η.Σ. Β.Α. Β.Α.Α. Δ.Ε.Υ.Α. Δ.Σ.Α. ΔσΠ Ε.Ε. Ε.Ε.Α.Α. Ε.Κ.Α. Ε.Π. Ε.Π.ΠΕΡ.Α.Α. Ε.Σ.Δ.Α. Ε.Σ.Π.Α. Ε.Σ.Π.Δ.Α. Η.Σ.&Σ. κ.β. Κ.Δ.Α.Υ. Κ.Υ.Α. Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων Απόβλητα ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού Απόβλητα Συσκευασιών Αστικά Στερεά Απορρίμματα Ανακυκλώσιμα υλικά Ανακύκλωση Φορητών Ηλεκτρικών Στηλών Βιοαπόβλητα Βιοαποδομήσιμα Αστικά Απόβλητα Δημόσια Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων Διαλογή στην Πηγή Ευρωπαϊκή Ένωση Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης-Ανακύκλωσης Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον - Αειφόρος Ανάπτυξη» Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς Εθνικό Σχέδιο Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων Ηλεκτρικές Στήλες & Συσσωρευτές Κατά βάρος Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών Κοινή Υπουργική Απόφαση 5

Μ.Ε.Α. Μ.Π.Α. Μ.Π.Ε. Μ.Π.Ε.Α. Ν.Π.Δ.Δ. Ο.Ε.Δ.Α. Ο.Κ.Ω. Ο.Σ.Δ.Α. Ο.Τ.Α. Ο.Τ.Κ.Ζ. Π.Ε. Π.Ε.Π. Π.Δ. ΠΕ.Σ.Δ.Α. Π.Σ. Σ.Α. Σ.Ε.Δ.Α. Σ.Μ.Α. Σ.Ε.Δ. Υ.Π.Ε.Κ.Α. Φ.Ε.Κ. ΦοΔΣΑ Χ.Α.Δ.Α. Χ.Υ.Τ.Α. Χ.Υ.Τ.Υ. Μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων Μέση Παραγωγή Αποβλήτων Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Μικρές Ποσότητες Επικινδύνων Αποβλήτων Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Απορριμμάτων Οργανισμός Κοινής Ωφελείας Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Απορριμμάτων Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης Οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωή τους Περιφερειακή Ενότητα Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Προεδρικό Διάταγμα Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων Πράσινο Σημείο Στερεά Απόβλητα Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Σταθμός Μεταφόρτωσης Αποβλήτων Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ήδη ΥΠΑΠΕΝ) Φύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Χώρος Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων 6

7

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το παρόν συνοπτικό τοπικό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων (ΤΣΔΑ) του Δήμου Πειραιά εκπονείται σύμφωνα με τις επιταγές του νέου Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ, 2015) το οποίο ετέθει σε ισχύ με την υπ αρ Πρ 258/24-7-2015 Πράξη του Γεν. Δντη περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΥΠΑΠΕΜ, με πρότυπο τον οδηγό σύνταξης τοπικού σχεδίου απορριμμάτων του ΕΣΔΝΑ. Στα πλαίσια του νέου ΕΣΔΑ, οι Δήμοι συνεχίζουν να διατηρούν την πλήρη αρμοδιότητα διαχείρισης των απορριμμάτων από το στάδιο της πρόληψης μέχρι και αυτό της τελικής διάθεσης και καλούνται να σχεδιάσουν και να υποδείξουν λύσεις για όλες τις υποδομές διαχείρισης σύμφωνα με τους Περιφερειακούς Σχεδιασμούς μέσω της εκπόνησης Τοπικών Σχεδίων Αποκεντρωμένης Διαχείρισης Αποβλήτων. Η εκπόνηση των τοπικών σχεδίων των Δήμων έχει μεγάλη σημασία όχι μόνο για τις δράσεις, τις οποίες μπορεί να αναπτύξει ο κάθε Δήμος αλλά και για τις συνέργειες που πρέπει να έχει με τον Φο.Δ.Σ.Α και τις εγκαταστάσεις που θα διαχειρίζεται (π.χ. ΜΕΑ, ΧΥΤΥ, ΚΔΑΥ). Το Τοπικό Σχέδιο Αποκεντρωμένης Διαχείρισης Αποβλήτων του Δήμου Πειραιά καλύπτει τις παρακάτω θεματικές ενότητες: 1. Καταγραφή, Ανάλυση και Αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης σε συνάρτηση με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, 2. Εκτίμηση των υφιστάμενων διαθέσιμων πόρων με σκοπό την αξιοποίησή τους στην κατάρτιση του τοπικού σχεδίου, 3. Εκτίμηση των αναγκών σε υποδομές και πόρους, 4. Κατάρτιση του σχεδίου ιδιαίτερα για άξονες όπως η πρόληψη και η επαναχρησιμοποίηση, δραστηριότητες διαλογής στην πηγή (ΔσΠ), δράσεις υποδοχής και αξιοποίησης προδιαλεγμένων υλικών, διαχείριση σύμμεικτων. Το ΤΣΔA έχει συμπληρωματικό χαρακτήρα στον περιφερειακό σχεδιασμό και στo εθνικό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων (ΕΣΔΑ) και πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων (ΕΣΠΔΑ). Κάθε Δήμος έχει την υποχρέωση να θέσει στόχους οι οποίοι να καλύπτουν τουλάχιστον αυτούς που έχουν τεθεί σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Οι στόχοι αυτοί σε αυτά τα επίπεδα πρέπει να αφορούν: Το ποσοστό ανακύκλωσης Το ποσοστό ανακύκλωσης των βιοαποβλήτων Οι παρακάτω στόχοι αποτελούν υποχρεώσεις που έχουν αναληφθεί σε εθνικό επίπεδο: Οι στόχοι για την εκτροπή βιοαποδομήσιμων υλικών (βιοαπόβλητα, χαρτί, ξύλο, χόρτα ποσοστού περίπου, το 70% των ΑΣΑ όπως παρουσιάζεται στο νέο ΕΣΔΑ) εξειδικεύουν τα παρακάτω: τη μέγιστη ποσότητα που επιτρέπεται να θάβεται, πάντα μετά από επεξεργασία, 8

είναι οι 17.923,95 τόνοι το 2020 για το Δήμο Πειραιά και 388.204,22 τόνοι για την Περιφέρεια Αττικής. Η ποσότητα αυτή μεταφράζεται σε 102 τόνους, ανά 1.000 κατοίκους. Ο στόχος της χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων είναι σε εθνικό επίπεδο 5%, έως το 2015 και 40%, έως το 2020. Οι στόχοι για την ανακύκλωση υλικών απαιτούν: o o έως το 2015, υποχρεωτική ξεχωριστή συλλογή, τουλάχιστον, χαρτιού, πλαστικού, μετάλλου, γυαλιού, έως το 2020, συνολική ανακύκλωση (όχι, αναγκαστικά, από προδιαλογή), τουλάχιστον 50%. Οι στόχοι αυτοί θα πρέπει να αναθεωρηθούν προς τα πάνω. Οι στόχοι του τοπικού σχεδίου αφορούν: Στην ικανοποίηση αλλά και πιθανή υπέρβαση των στόχων του ΠΕΣΔΑ, ΕΣΔΑ και του Εθνικού Σχεδίου Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων. Στην μείωση του κόστους διαχείρισης των αποβλήτων. Στην βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών ως προς τους πολίτες. Στην ευαισθητοποίηση των πολιτών σε θέματα πρόληψης και διαχείρισης αποβλήτων. Στην αύξηση της απασχόλησης και της κοινωνικής επιχειρηματικότητας. 9

ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΠΕΙΡΑΙΑ 1.1 ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ-ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΚΑΤΟΙΚΗΣΗΣ Εικόνα 1:Δήμος Πειραιά Ο Δήμος Πειραιά, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή πληθυσμού από την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία, το 2011 (ΦΕΚ 3465/β /28.12.2012), αριθμεί 163.668 μόνιμους κατοίκους. Στον Πίνακας 1 γίνεται αναλυτική παρουσίαση του πληθυσμού της Περιφερειακής Ενότητας Πειραιώς ανά Δήμο και Δημοτική Ενότητα. Πίνακας 1: Πληθυσμός Δήμος Πειραιά ανά δημοτική, τοπική ενότητα (2011) 1 Περιφερειακή Ενότητα/Δημοτική Ενότητα/Δήμος Μόνιμος Πληθυσμός ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 448.997 ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΑΤΣΙΝΙΟΥ - ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ (Έδρα: Κερατσίνι) 91.045 ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ 13.968 Δημοτική Κοινότητα Δραπετσώνας 13.968 Δραπετσώνα 13.968 1 Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ., http://www.statistics.gr/portal/page/portal/esye/page-themes?p_param= A1602&r_param=SAM01&y_param=2011_00&mytabs=0 10

Περιφερειακή Ενότητα/Δημοτική Ενότητα/Δήμος Μόνιμος Πληθυσμός ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΕΡΑΤΣΙΝΙΟΥ 77.077 Δημοτική Κοινότητα Κερατσινίου 77.077 Κερατσίνι 77.077 ΔΗΜΟΣ ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΥ (Έδρα: Κορυδαλλός) 63.445 Κορυδαλλός 63.445 ΔΗΜΟΣ ΝΙΚΑΙΑΣ - ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΡΕΝΤΗ (Έδρα: Νίκαια) 105.430 ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΡΕΝΤΗ 16.050 Δημοτική Κοινότητα Αγίου Ιωάννου Ρέντη 16.050 Άγιος Ιωάννης Ρέντης 16.050 ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΝΙΚΑΙΑΣ 89.380 Δημοτική Κοινότητα Νίκαιας 89.380 Νίκαια 89.380 ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ (Έδρα: Πειραιεύς) 163.688 Πειραιεύς 163.688 Ψυττάλεια (νησί) 0 ΔΗΜΟΣ ΠΕΡΑΜΑΤΟΣ (Έδρα: Πέραμα) 25.389 Πέραμα 25.389 Στον παρακάτω πίνακα γίνεται παρουσίαση των πληθυσμιακών στοιχείων του Δήμου Πειραιά για τα έτη 1991, 2001 και 2011, καθώς και η μεταβολή των μόνιμων κατοίκων για την συγκεκριμένη 20ετία όπως αποτυπώθηκε από τις καταγραφές της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛ. ΣΤΑΤ.). Πίνακας 2: Πληθυσμιακά στοιχεία Δήμου Πειραιά Περιοχή/Έτος Μόνιμος πληθυσμός (κάτοικοι) Μεταβολή (%) 1991 2001 2011 1991-2001 2001-2011 1991-2011 Χώρα 10.223.392 10.934.097 10.816.286 7,0-1,08 5,80 11

Περιφέρεια Αττικής 3.594.817 3.894.573 3.828.434 8,3-1,70 6,50 Π.Ε. Πειραιώς 467.631 482.356 448.997 3,15-6,92-3,98 Δήμος Πειραιά 187.399 181.933 163.688-2,92-10,03-12,65 O Δήμος Πειραιώς είναι μια περιοχή που παρουσιάζει πυκνότητα κατοίκησης 15.319 άτομα ανά τετρ χλμ.. Το μέγεθος αυτό είναι σχεδόν 2πλάσιο από το μέσο όρο της Π.Ε. Πειραιώς (8.906 άτομα ανά τετρ. χλμ.), πολύ υψηλότερο (σχεδόν 15πλάσιο) του αντίστοιχου μεγέθους της Περιφέρειας Αττικής (1.001,11 άτομα ανά τετρ. χλμ.) ενώ υπερβαίνει κατά πολύ και τον αντίστοιχο εθνικό μέσο όρο (81,97 άτομα ανά τετρ. χλμ.). Η πρόβλεψη για την εξέλιξη του πληθυσμού του Δήμου Πειραιά παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα. Γίνεται η παραδοχή ότι ο αριθμός των μόνιμων κατοίκων θα μειωθεί με ποσοστό -0,08% για τα έτη 2011-2017 και θα παραμείνει σταθερός για τα έτη 2018-2020 2. Για τον πληθυσμό της χώρας το 2020 χρησιμοποιήθηκαν τα στοιχεία εκτίμησης μεταβολής πληθυσμού της EUROSTAT (2015). Πίνακας 3: Πληθυσμιακά στοιχεία Δ. Πειραιώς (πρόβλεψη για το 2020) Περιοχή/Έτος Μόνιμος πληθυσμός (κάτοικοι) 2001 2011 2020 Χώρα 10.934.097 10.816.286 10.703.417 Περιφέρεια Αττικής 3.894.573 3.828.434 3.810.094 Π.Ε. Πειραιώς 482.356 448.997 446.846 Δήμος Πειραιά 181.933 163.688 162.904 Πηγή: Πρακτικά της με αριθμ. 21 ης /05-08-2015 Συνεδρίασης της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΕΔΣΝΑ, Αρ. Απόφασης: 281/2015: 2 η Αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Αττικής 2 12

Διάγραμμα 1: Διαχρονική εξέλιξη πληθυσμού (1991-2020) 13

1.2 ΣΗΜΕΙΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ Τα σημεία ειδικού ενδιαφέροντος του Δήμου συνοψίζονται κατωτέρω: Πίνακας 4: Δημόσια Κτίρια Δ. Πειραιά Σύνολο δημόσιων κτιρίων Δημόσια Κατοικία Εκκλησία Μοναστήρι Ξενοδοχείο Δημόσια Εργοστάσια Εργαστήρια Σχολικό κτίριο Δημόσια Κατάστη μα Γραφείο Σταθμός πάρκινγκ Νοσοκομεία Κλινικές Άλλα δημόσια κτίρια ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ 469 106 62 1 5 114 110 5 6 60 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, 2011 Ως σημεία Ειδικού ενδιαφέροντος πρέπει να καταγραφούν το Μικρολίμανο και η Ζέα, με 3,5 τόνους/έτος οργανικών οικιακών και 4,0 τόνους/έτος οργανικών αποβλήτων αντίστοιχα. 14

2.3 ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΩΝ ΑΣΑ 2.3.1 Ποσοτικά στοιχεία Ο Δήμος Πειραιά παρήγαγε το 40% των ΑΣΑ της ΠΕ Πειραιώς το 2014, σύμφωνα με την μελέτη της 2 ης αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ Αττικής του ΕΔΣΝΑ (Ιούλιος, 2015). Εικόνα 2: Κατανομή Δημοτικών ΑΣΑ στην ΠΕ Πειραιώς (2014) Για τον καλλικρατικό Δήμο Πειραιά, τα παραγόμενα απορρίμματα των ετών 2011-2012 - 2013 2014-2015 ήταν, κατά μέσο όρο, 6.800 tn/μήνα το 2011, 5.213 tn/μήνα το 2012, 6.261 tn/μήνα τo 2013, 6.185 tn/μήνα το 2014 και 5.743 tn/μήνα το 2015. Από τα στοιχεία του συμπληρωμένου ερωτηματολογίου από τις υπηρεσίες του Δήμου Πειραιά, προκύπτει ο Πίνακας 5, στον οποίο παρουσιάζονται οι ποσότητες αστικών απορριμμάτων στο Δήμο Πειραιά τα έτη 2011, 2012, 2013, 2014 και 2015. Πίνακας 5:Ποσότητες απορριμμάτων Δ. Πειραιά για τα έτη αναφοράς 2011-2012-2013-2014-2015 Ποσότητες παραγωγής αποβλήτων Δ. Πειραιά (tn) 2011 2012 2013 2014 2015 (1/1-30/6) ΑΣΑ 74.928,160 57.654,311 71.389,255 70.559,880 33.000 (κατά μέσο όρο) Υλικά Συσκευασίας (ΥΣ) και Ανακυκλώσιμα Υλικά (ΑΥ) 6.672,79 4.896,09 3.737,310 3.657 1.457,6 ΣΥΝΟΛΟ: 81.600,95 62.550,40 75.126,57 74.216,88 34.457,60 15

Μ.Ο./Έτος: 6.800 5.213 6.261 6.185 5.743 Διάγραμμα 2: Εξέλιξη παραγόμενων ποσοτήτων ΑΣΑ Δ. Πειραιά (2011-2015) 2.3.2Ποιοτική Σύσταση Η παραδοχή της ποιοτικής σύστασης των ΑΣΑ για την Περιφέρεια Αττικής, σύμφωνα με την μελέτη της 2 ης Αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ Αττικής, ΕΔΣΝΑ, Ιούλιος, 2015 παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα. Πίνακας 6: Ποιοτική Σύσταση βάσει Μελέτης 2 ης Αναθεώρησης ΠΕΣΔΑ Αττικής Συστατικό Ποσοστό (%) Οργανικά 43,60% Γυαλί Συσκευασίας 3,30% Γυαλί (Λοιπά) 0,10% Χαρτί/Χαρτόνι Συσκευασίας 9,20% Χαρτί/Χαρτόνι έντυπο και λοιπά 18,90% Μέταλλα Συσκευασίας 2,90% Μέταλλα (λοιπά) 0,40% Πλαστικό Συσκευασίας 10,20% 16

Πλαστικό (λοιπά) 2,80% Ξύλο Συσκευασίας 1,20% Ξύλο λοιπά 1,20% Λοιπά ανακτήσιμα 1,40% Λοιπά 4,80% Σύμφωνα με τον νέο ΕΣΔΑ, 2015 η ποιοτική σύσταση υπολογίζεται ως εξής: Πίνακας 7: Ποιοτική Σύσταση βάσει ΕΣΔΑ (2015) 2.4 ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 1) Δίκτυο συλλογής και μεταφοράς ΑΣΑ Η συλλογή - μεταφορά των ΑΣΑ πραγματοποιείται από τις υπηρεσίες καθαριότητας του Δήμου. Επιπλέον υπάρχουν και αδειοδοτημένες επιχειρήσεις συλλογής και μεταφοράς μη επικίνδυνων αποβλήτων, στις οποίες ορισμένοι Δήμοι αναθέτουν την αποκομιδή/ μεταφορά των ΑΣΑ. Το δίκτυο συλλογής και μεταφοράς περιλαμβάνει σήμερα τον ΣΜΑ Σχιστού και Κηφισιάς και 10 Τοπικούς ΣΜΑ. Ο Δήμος Πειραιά από το 1991 (χρονιά έναρξης λειτουργίας) χρησιμοποιεί το ΣΜΑ Σχιστού 3. Στο δίκτυο συλλογής περιλαμβάνεται η ξεχωριστή συλλογή των ογκωδών (με ανοικτά φορτηγά), χωρίς πάντα να εξασφαλίζεται ο διακριτός χειρισμός τους ανά ρεύμα. 2) Ανακύκλωση/ ανάκτηση Το σύνολο σχεδόν του πληθυσμού της Περιφέρειας (64 από τους 66 Δήμους) εξυπηρετείται για χωριστή συλλογή ΑΥ από το δίκτυο μπλε κάδων, ενώ σε 52 δήμους έχει αναπτυχθεί πρόσφατα διακριτή συλλογή 3 http://www.edsna.gr/index.php/design-and-features/font-styles 17

3) Διάθεση γυάλινων συσκευασιών (μπλε κώδωνας). Ταυτόχρονα Ο ΕΔΣΝΑ υλοποιεί πρόγραμμα χωριστής συλλογής έντυπου χαρτιού. Η Περιφέρεια εξυπηρετείται σήμερα από 4 ΚΔΑΥ, ενώ επίσης λειτουργεί το ΕΜΑΚ Λιοσίων, όπου ανακτώνται δευτερογενές στερεό καύσιμο (RDF), κομπόστ τύπου Α και μέταλλα από τα σύμμεικτα ΑΣΑ. Εξ αυτών τα ανακτημένα μέταλλα διατίθενται στην αγορά, ενώ το κομπόστ τύπου Α και, το παραγόμενο RDF οδηγείται προς ταφή (λόγω έλλειψης αγοράς). Η ανάκτηση του οργανικού κλάσματος ΑΣΑ πραγματοποιείται στο ΕΜΑΚ Λιοσίων και στην κινητή μονάδα κομποστοποίησης του Δήμου Ελευσίνας. Η Περιφέρεια καλύπτει το σύνολο των απαιτήσεων στη τελική διάθεση των ΑΣΑ κατά κύριο λόγο στον Χ.Υ.Τ.Α. Φυλής. 4) ΧΑΔΑ Στις αρχές του 2015 εκ των συνολικά 29 μη αποκατεστημένων ΧΑΔΑ εκ των οποίων οι 25 ήταν ενεργοί και οι 4 ανενεργοί που αναφέρονται στον υφιστάμενο ΠΕΣΔΑ Αττικής (αναθεώρηση 2006), αναφέρονται (Υπουργείο Εσωτερικών, Γ.Γ. Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, Σχέδιο δράσης για την παύση λειτουργίας και αποκατάσταση των χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) στην Ελλάδα, α.π.26/27-1-2015) 3 ενεργοί ΧΑΔΑ (Κυθήρων, Αντικυθήρων και Ύδρας) και 8 ανενεργοί που δεν είχαν ακόμη αποκατασταθεί αλλά βρίσκονταν σε διάφορα στάδια αποκατάστασης. Η αποκατάσταση των ΧΑΔΑ Ύδρας, Καλυβίων, Παλαιάς Φώκαιας, Κερατέας και Μεγάρων είναι σε φάση Δημοπράτησης. 1.3 ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ/ΑΤΟΜΙΚΏΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ (ΣΕΔ) Ο Δήμος Πειραιά είναι συμβεβλημένος, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ερωτηματολογίου (2015), με τα παρακάτω Συστήματα διαχείρισης Ειδικών Ρευμάτων Αποβλήτων: 1. ΣΥΔΕΣΥΣ Α.Ε. (Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσσωρευτών οχημάτων τα οποία ανήκουν στο Δ.Πειραιά) 2. ΕΛΤΕΠΕ Α.Ε. (Ελληνική Τεχνολογία Περιβάλλοντος Α.Ε.) Ανακύκλωση αποβλήτων ελαίων του στόλου της Δ/νσης Καθαριότητας και Ανακύκλωσης. 3. Ανακύκλωση Συσκευών Α.Ε. (Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού) 4. Ε.Ε.Α.Α. Α.Ε. (Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης)α)ανακύκλωση συσκευασιών από τον μπλε κάδο και β) ανακύκλωση γυάλινων συσκευασιών 5. ECOELASTIΚA Α.Ε. (Ελληνική Εταιρεία Οικολογικής Διαχείρισης Ελαστικών (το στόλου του Δ.Πειραιά) 18

6. ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Α.Ε. (Ελληνική Εταιρεία ανακύκλωσης χαρτιού, πλαστικού, αλουμίνιου) Στον Πίνακας 8 γίνεται καταγραφή των ποσοτήτων ΑΗΗΕ, Αποβλήτων Ελαίων (ΑΕ), Αποβλήτων Συσσωρευτών Οχημάτων και Βιομηχανίας (ΑΣΟΒ), Μεταχειρισμένων Ελαστικών Οχημάτων (ΜΕΟ) και γυαλιού για την περίοδο 2011-2015. Ο Δ. Πειραιά δεν έχει συμβατική σχέση με κάποιο σύστημα διαχείρισης των αποβλήτων Φορητών Ηλεκτρικών Στηλών (ΑΦΗΣ) για την προαναφερθείσα χρονική περίοδο. Πίνακας 8: Ποσότητες Ειδικών Ρευμάτων Δ. Πειραιά (tn) ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ Ρεύμα Αποβλήτου/ Έτος 2011 2012 2013 2014 2015 ΣΥΝΟΛΑ ΑΗΗΕ 2,46 17,090 8,825 9,535 ΑΕ 1,00 1,721 2,834 1,177 2,470 (1/1-30/4) 40,38 1,033 (1/1-31/7) 7,77 ΑΣΟΒ 1,240 0,770 1,466 1,359 4,84 ΜΕΟ 258,51 246,05 293,12 264,32 Γυαλί 378,75 358,08 447,00 47,00 173,22 (1/1-30/6) 1.235,22 9,0 (1/1-30/4) 1.239,83 Πηγή: Στοιχεία Δήμου Πειραιά, Ιδία επεξεργασία 19

Διάγραμμα 3: Συνολικές ποσότητες ειδικών ρευμάτων Δήμου Πειραιά (2011-2015) Στο γράφημα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι ελάχιστες και οι μέγιστες τιμές των ανακυκλώσιμων υλικών στις χώρες της ΕΕ. Διάγραμμα 4: Τρέχουσες τιμές ανακυκλώσιμων υλικών στην αγορά της ΕΕ 1.4 ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ 1.4.1 Υπηρεσιακή δομή και Ανθρώπινο Δυναμικό Με βάση τον Κανονισμό Καθαριότητας του Δ. Πειραιά (Απόφαση Δ.Σ. 293/2004), οι υποχρεώσεις του Δήμου καθορίζονται ως εξής: 20

1. Η οργάνωση και επίβλεψη της προσωρινής αποθήκευσης, συλλογής, αποκομιδής, μεταφοράς και διάθεσης των οικιακών (μη ογκωδών Δημοτικών) απορριμμάτων έτσι όπως αυτά περιγράφονται στο άρθρο 3 παρ. 1 του παρόντος Κανονισμού. Η αποκομιδή γίνεται σύμφωνα με τις ανάγκες κάθε περιοχής, βάσει προγράμματος που καταρτίζει η Διεύθυνση Καθαριότητας. Τα απορρίμματα μεταφέρονται, με ειδικά μέσα του Δήμου σε Σταθμούς Μεταφόρτωσης, χώρους υγειονομικής ταφής, εργοστάσια διαλογής, ανακύκλωσης, ή όπου αλλού ορίσει η Δημοτική Αρχή. Ο Δήμος οφείλει να διατηρεί τα μέσα προσωρινής αποθήκευσης σε καλή κατάσταση και να προβαίνει σε συχνό πλύσιμο, απολύμανση και συντήρησή τους. 2. Η Αποκομιδή, μεταφορά και διάθεση των «ογκωδών» Δημοτικών (αστικών) απορριμμάτων, έτσι όπως αυτά περιγράφονται στο άρθρο 3 παρ. 1 του Κανονισμού (παλαιά έπιπλα, άχρηστες οικιακές συσκευές, στρώματα κ.λπ.), πραγματοποιείται εντός δέκα (10) ημερών από την ειδοποίηση προς το κέντρο επικοινωνίας και εξυπηρέτησης των δημοτών της αρμόδιας υπηρεσίας Καθαριότητας του Δήμου, ή βάσει άλλου ειδικού προγράμματος αποκομιδής, που καταρτίζεται από τη Διεύθυνση και τις αποκεντρωμένες υπηρεσίες Καθαριότητας των Δημοτικών Διαμερισμάτων. Στην περίπτωση που ο Δήμος δύναται να αποκομίσει τα απορρίμματα αυτά, η περισυλλογή τους θα πραγματοποιείται δωρεάν για τους υπεύθυνους. 4 3. Η Αποκομιδή, μεταφορά και διάθεση των «ειδικών» απορριμμάτων που αναφέρονται στο άρθρο 3 παρ. 2. Η αποκομιδή για την κατηγορία αυτή, γίνεται από τους ίδιους τους υπευθύνους με δικά τους μέσα και ευθύνη ή, εφόσον ο Δήμος έχει τη δυνατότητα και την σχετική υποδομή, βάσει ιδιαίτερου προγράμματος αποκομιδής. Σύμφωνα με την απόφαση του ΔΣ Πειραιά (αριθμ. 256/16-5-2011, ο Δήμος θα συλλέγει και θα απορρίπτει δωρεάν τα απορρίμματα ειδικής φύσεως. 5 4. Η καθαριότητα των εξωτερικών χώρων. Όλες οι εργασίες περισυλλογής και απομάκρυνσης μικροαπορριμμάτων από τα μέσα προσωρινής εναπόθεσης ή τα μικροαπορρίμματα που κείνται σε οδούς, πλατείες, άλση και κοινόχρηστους χώρους. Η συχνότητα και οι μέθοδοι καθαρισμού ορίζονται από τον Δήμο, ανάλογα με τις ανάγκες, τις δυνατότητες και τα διαθέσιμα μέσα. Για να διατηρούνται οι εξωτερικοί χώροι καθαροί, ο Δήμος υποχρεούται να τοποθετεί σε κατάλληλες αποστάσεις εύχρηστα δοχεία απορριμμάτων ή άλλους ειδικούς κάδους υποδοχής υπολοίπων κατανάλωσης, μικροαπορριμμάτων κ.λπ. τα οποία οφείλει να διατηρεί καθαρά, αποκομίζοντας το περιεχόμενό τους σε τακτό χρονικό διαστήματα. 5. Η ενημέρωση των δημοτών για τα προγράμματα και τα δρομολόγια των οχημάτων αποκομιδής απορριμμάτων, τις τυχόν αλλαγές, τα προγράμματα 4 Πηγή: Δήμος Πειραιά, Απόσπασμα από τα πρακτικά της 17 ης Συνεδρίασης της 16-05-2011 Δημοτικού Συμβουλίου Πειραιά, αριθ. 256 5 Πηγή: Δήμος Πειραιά, Απόσπασμα από τα πρακτικά της 17 ης Συνεδρίασης της 16-05-2011 Δημοτικού Συμβουλίου Πειραιά, αριθ. 256 21

και τα δρομολόγια των λοιπών μέσων και τις ώρες σάρωσης και πλύσης των οδών και των κοινόχρηστων χώρων. 6. Η γνωστοποίηση του Κανονισμού, όπως προβλέπει το άρθρο 37 παρ. 3 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα. 7. Η λήψη εκτάκτων μέτρων για την καθαριότητα της Πόλης, όταν αυτό απαιτείται λόγω καιρικών συνθηκών, τοπικών ιδιαιτεροτήτων ή έκτακτων γεγονότων. 8. Η προώθηση προγραμμάτων ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή ή άλλες κατάλληλες μεθόδους. όπως προβλέπεται από το Νόμο 2939/2001 για την «εναλλακτική διαχείριση συσκευασιών και άλλων προϊόντων. Επί πλέον ο Δήμος φροντίζει : Να ιδρύει ή να συμμετέχει και να χρησιμοποιεί δίκτυα σταθμών μεταφόρτωσης. Να συμμετέχει σε πρωτοβουλίες εναλλακτικής διαχείρισης στερεών αποβλήτων. Να ελέγχει την ασφαλή διακίνηση και διάθεση επικίνδυνων αποβλήτων. Να προμηθεύεται και να χρησιμοποιεί σύγχρονο εξοπλισμό. Να χρησιμοποιεί τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές, λαμβάνοντας υπόψη την Τεχνολογική Εφαρμοσιμότητα και την Οικονομική βιωσιμότητα. Να αναπτύσσει ολοκληρωμένη επικοινωνιακή πολιτική, στο πλαίσιο της κοινής προσπάθειας αντιμετώπισης των προβλημάτων. Να συμβάλει στη συνεχή και επιστημονικά τεκμηριωμένη πληροφόρηση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, ως αναγκαία προϋπόθεση για την αποτελεσματική εφαρμογή του Κανονισμού. Να συμβάλλει στην περιβαλλοντική αγωγή των παιδιών και των νέων. Να ενισχύει και να συνεργάζεται με Εθελοντικές ομάδες και μη κερδοσκοπικούς φορείς προστασίας του περιβάλλοντος. Ο Δήμος Πειραιά δεν υποχρεούται: 1) Στη συλλογή και αποκομιδή των απορριμμάτων - αποβλήτων του όρθρου 3 παρ. 3 και όσων χαρακτηρίζονται ως «επικίνδυνα» ή διέπονται από ειδικές διατάξεις όπως: 1) ραδιενεργά απόβλητα 2) εκρηκτικές, εύφλεκτες και διαβρωτικές ουσίες, καθώς επίσης και τα αποχαρακτηρισμένα εκρηκτικά. 3) απόβλητα προερχόμενα από εξαγωγή, επεξεργασία και αποθήκευση μεταλλευτικών πόρων 4) γεωργικά ή κτηνοτροφικά απόβλητα ή υπολείμματα γεωργικών φαρμάκων, εντομοκτόνων κτλ. 22

2) Στην άρση και μεταφορά ογκωδών και βαρέων οχημάτων ή μηχανημάτων εργοστασίων και βιοτεχνιών, που εγκαταλείπονται σε ιδιωτικούς ή κοινόχρηστους χώρους. 3) Στη συντήρηση και τον καθαρισμό του αποχετευτικού δικτύου και του δικτύου ομβρίων της Ε.Υ.Δ.Α.Π, για το οποίο είναι αρμόδιοι η Επιχείρηση Αποχέτευσης και το Υπουργείο Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού 6. 4) Στον καθαρισμό σταθμών και γραμμών που βρίσκονται σε στεγασμένους ή περιφραγμένους χώρους, οι οποίοι ανήκουν κατά κυριότητα, νομή ή κατοχή σε φορείς μέσων μαζικής μεταφοράς (Μετρό, Η.Σ.Α.Π. ΟΣΕ, Υπεραστικά λεωφορεία, Τραμ κ.λπ.). 5) Στον Καθαρισμό Αλσών, πάρκων, προαυλίων και πρασιών που ανήκουν σε ιδιωτικούς ή δημόσιους φορείς. 6) Επίσης, ο Δήμος δεν υποχρεούται να αποκομίζει τα απορρίμματα που παράγουν ιδιωτικοί φορείς, οι οποίοι πραγματοποιούν εκδηλώσεις ή μισθώνουν χώρους, από φορείς οι οποίοι απαλλάσσονται της καταβολής ανταποδοτικών τελών. Ο Δήμος μπορεί, εφόσον διαπιστωθεί ότι οι φορείς αυτοί παρέχουν προς χρήση τα ακίνητά τους σε ιδιώτες -υπόχρεους καταβολής τελών -να βεβαιώνει τα ανταποδοτικά τέλη στους ενοικιαστές ή χρήστες του χώρου. 7) Ο Δήμος δεν υποχρεούται να καθαρίζει τη ζώνη εντός του Λιμένα Πειραιά και δεν φέρει καμία ευθύνη για τη συλλογή των αποβλήτων από πλοία και πλωτές εγκαταστάσεις : 1) Η προσωρινή αποθήκευση των αστικών αποβλήτων στα λιμάνια γίνεται με ευθύνη του φορέα διαχείρισης κάθε λιμανιού, στην περίπτωση του Πειραιά από τον ΟΛΠ, σύμφωνα με τις εκάστοτε υγειονομικές διατάξεις. 2) Η συλλογή των αστικών αποβλήτων στα λιμάνια, που προέρχονται από πλοία και πλωτές εγκαταστάσεις, ανεξάρτητα από το μέγεθος της ποσότητάς τους γίνεται από τον οικείο φορέα διαχείρισης του Λιμένα με δικά του μέσα και προσωπικό. 8) Σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας, λήψης εκτάκτων μέτρων, για λόγους δημόσιας τάξης ή διακοπής λειτουργίας των χώρων διάθεσης απορριμμάτων (Χ.Υ.Τ.Α -Σ.Μ.Α κ.λπ.), ο Δήμος, μετά από ενημέρωση των δημοτών, μπορεί τοπικά ή συνολικά να τροποποιεί ή και να διακόπτει τα προγράμματα αποκομιδής, μέχρις ότου αρθούν τα έκτακτα μέτρα ή επαναλειτουργήσουν οι χώροι διάθεσης. Στις περιπτώσεις αυτές, ο Δήμος, λαμβάνει κάθε πρόσφορο μέτρο για τον περιορισμό της επιβάρυνσης της υγείας των πολιτών. 9) Καθαριότητα δημοσίων και δημοτικών χώρων που χρησιμοποιούνται για ιδιωτικές εκδηλώσεις. 6 http://www.ggde.gr/index.php?option=com_k2&view=itemlist&task=category&id=101:%ce% B4%CE%B9%CE%B5%CF%85%CE%B8%CF%8D%CE%BD%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF %82&Itemid=260 23

Η Καθαριότητα των δημοσίων και δημοτικών χώρων, που χρησιμοποιούνται από διάφορους φορείς για την πραγματοποίηση εκδηλώσεων, ανήκει στους διοργανωτές, οι οποίοι οφείλουν να διατηρούν τους χώρους που διατίθενται καθαρούς κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων και να τους αποδίδουν στην κοινή χρήση, μετά το πέρας των εκδηλώσεων, στην κατάσταση που τους παρέλαβαν. Ο Δήμος αναλαμβάνει την αποκομιδή των απορριμμάτων, μετά το πέρας των εκδηλώσεων, μόνον κατόπιν συνεννόησης των διοργανωτών με την αρμόδια Διεύθυνση Καθαριότητας και καταβολής του προβλεπόμενου τέλους όπως αυτό θα καθοριστεί με νεότερη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Σε κάθε περίπτωση, τα απορρίμματα, πρέπει να αποθηκεύονται προσωρινά σε μέσα μηχανικής αποκομιδής, ή οι υπεύθυνοι να τα συσκευάζουν κατάλληλα και να τα τοποθετούν σε σημεία που θα τους υποδείξει η αρμόδια Διεύθυνση. Το προσωπικό με μόνιμη σχέση εργασίας (τακτικό και αορίστου χρόνου) που απασχολείται σε εργασίες σχετικές με τη διαχείριση των ΑΣΑ στο Δ. Πειραιά, κατά ειδικότητα και αριθμό, φαίνεται στον ακόλουθο πίνακα: Πίνακας 9: Μόνιμο προσωπικό Υπηρεσίας Καθαριότητας και Ανακύκλωσης Δ. Πειραιά 7 Αριθμός υπαλλήλων Επίπεδο Εκπαίδευσης Κλάδος / ειδικότητα 58 Μόνιμοι 3 Αορίστου 5 Δικαστική Απόφαση 2 Ασφαλιστικά Μέτρα 114 Μόνιμοι 131 Δίμηνα Απολυτήριο λυκείου Απολυτήριο γυμνασίου ΔΕ οδηγών αυτοκινήτου / ΔΕ οδηγών απορριμματοφόρου ΥΕ εργατών καθαριότητας 3 Απολυτήριο γυμνασίου ΥΕ Επιστάτες καθαριότητας 1 Απολυτήριο γυμνασίου ΥΕ Επόπτες καθαριότητας 1 Απόφοιτος ΑΕΙ ΠΕ Μηχανολόγων Μηχανικών 1 Απόφοιτος ΤΕΙ ΤΕ Μηχανολόγων Μηχανικών Απόφοιτος ΤΕΙ ΤΕ Ηλεκτρολόγων Μηχανικών 2 Απολυτήριο γυμνασίου ΥΕ ΧΕΙΡΙΣΤΩΝ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ 7 Πηγή: Ερωτηματολόγιο, 2015 24

Αριθμός υπαλλήλων Επίπεδο Εκπαίδευσης Κλάδος / ειδικότητα 1 Απολυτήριο λυκείου ΔΕ ΧΕΙΡΙΣΤΩΝ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ 15 Απολυτήριο λυκείου ΔΕ ΜΗΧΑΝΟΤΕΧΝΙΤΩΝ 4 Απολυτήριο λυκείου ΔΕ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ 3 Απολυτήριο λυκείου ΔΕ ΗΛΕΚΤΡΟΣΥΓΚΟΛΛΗΤΩΝ 1 Απολυτήριο λυκείου ΔΕ ΦΑΝΟΠΟΙΩΝ 3 Απολυτήριο λυκείου ΔΕ ΛΑΣΤΙΧΑΔΩΝ 1 Απολυτήριο λυκείου ΔΕ ΒΑΦΕΩΝ 1.4.2 Κινητός εξοπλισμός Ο κινητός εξοπλισμός καθαριότητας του Δ. Πειραιά παρουσιάζεται ανά είδος οχήματος στον παρακάτω πίνακα. Πίνακας 10: Κινητός εξοπλισμός καθαριότητας Δ. Πειραιά 8 Κινητός εξοπλισμός καθαριότητας Δ. Πειραιά Είδος οχήματος Αριθμός Απορριμματοφόρα (πετρέλαιο) 29 Απορριμματοφόρα (φυσικό αέριο) 8 Απορριμματοφόρα Ανακύκλωσης 7 Απορριμματοφόρα Δορυφορικού Τύπου 10 Φορτηγά 22 Σάρωθρα 8 Μεγάλοι τράκτορες 2 8 Πηγή: Ερωτηματολόγιο, 2015 25

Κινητός εξοπλισμός καθαριότητας Δ. Πειραιά Press Container 2 Φορτωτές 6 Υδροφόρες 4 ΤΡΑΚΤΟΡΕΣ ΜΕ SKIP LIFT ( ΑΛΥΣΙΔΕΣ ) 2 Εκτός από τον εξοπλισμό οδοσάρωσης (σκούπες, φαράσια κ.λπ.) ο Δήμος Πειραιά διαθέτει δεκαεπτά (17) τοποθετημένες σκάφες απορριμμάτων και τέσσερα (4) press-container. 1.4.3 Κάδοι απορριμμάτων Οι υφιστάμενοι κάδοι σε ανάπτυξη και αποθήκευση κατά την συμπλήρωση του Ερωτηματολογίου (2015) από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Δ. Πειραιά και πιο συγκεκριμένα ο διαθέσιμος αριθμός των πράσινων, μπλε, μεταλλικών, επικαθήμενων και κάδων γυαλιού αναφέρονται στον Πίνακας 11. Πίνακας 11: Είδος και αριθμός κάδων απορριμμάτων Δ. Πειραιά 9 Είδος Κάδων Αριθμός Αριθμός Πράσινων κάδων 240 lt σε ανάπτυξη 2.988 Αριθμός πράσινων κάδων σε αποθήκη (στοκ) 762 Αριθμός Μπλε κάδων 1.100 lt σε ανάπτυξη 1.147 Αριθμός Μπλε κάδων 1.100 lt σε αποθήκη (στοκ) 40 Αριθμός Μπλε κάδων 360 lt σε ανάπτυξη 259 Αριθμός Μπλε κάδων 360 lt σε αποθήκη (στοκ) 35 Αριθμός Μεταλικών κάδων 1100 lt σε ανάπτυξη 2.581 Αριθμός Μεταλλικών κάδων 1100 lt σε αποθήκη (στοκ) 45 Αριθμός επικαθήμενων κάδων σε ανάπτυξη 644 9 Πηγή: Ερωτηματολόγιο, 2015 26

Είδος Κάδων Αριθμός Αριθμός επικαθήμενων κάδων σε αποθήκη (στοκ) 69 Αριθμός κάδων Γυαλιού 31 Αριθμός κάδων χαρτιού Press container χαρτιού 1 Ετησίως, απαιτείται αντικατάσταση 500 πράσινων κάδων, 145 μπλε κάδων χωρητικότητας 1.100 lt, 10 μπλε κάδων χωρητικότητας 360 lt, 1.000 μεταλλικών κάδων χωρητικότητας 1.100 lt και 70 επικαθήμενων κάδων. 1.5 ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ Σύμφωνα με την υπ αρ. 03/15 Α.Δ.Σ. (776ΝΟΡ05-ΩΨΚ), η προσωρινή τιμή έτους 2015, που περιλαμβάνει εισφορές και αντισταθμιστικά, καθορίστηκε στα 45 ανά τόνο εισερχομένων απορριμμάτων. Ο καθορισμός του συνολικού προσωρινού ποσού (εισφορών και αντισταθμιστικών) των Δήμων - μελών του Ε.Δ.Σ.Ν.Α. προκύπτει από το γινόμενο της προσωρινής τιμής επί των εισερχομένων απορριμμάτων έτους 2014. Η οριστική τιμή ανά τόνο απορριμμάτων για το έτος 2015 και η εκκαθάριση των δικαιωμάτων χρέωσης ή επιστροφής κάθε Δήμου θα προκύψει μετά την 31 η Δεκεμβρίου 2015 αφού προσδιοριστούν τα πραγματικά μεταφερόμενα φορτία απορριμμάτων για το συγκεκριμένο έτος και μετά την εκπόνηση μελέτης αναλυτικής κοστολόγησης. Πίνακας 12: Εισφορές 2015 για Δ. Πειραιά ΔΗΜΟΣ ΑΠΟΡ/Τ Α 2014 (tn) ΣΥΝΟΛ Α ΑΝΤΙΣΤ ΑΘΜΙΣΤ ΙΚΩΝ (ΑΠΟΡ/ ΤΑ 2014 * 22,1438 083 ) (1) ΕΙΣΦΟΡΑ 2015 (ΑΠΟΡ/ΤΑ 2014 * 22,856191 7) (2) ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΦΟΡΩΝ & ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙ ΣΤΙΚΩΝ (3) = (1) +( 2) ΕΚΚΑΘΑΡ ΙΣΗ 2013(4) ΕΚΚΑΘΑΡ ΙΣΗ 2014 (5) ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΙΣΦΟΡΑ 2015 (ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙ ΣΤΙΚΑ & ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΕΙΣ ) (6) = (3) + (4) + (5) ΠΕΙΡΑΙΑ 75.659,1 90 1.675.38 2,60 1.729.280,9 5 3.404.663,55 26.702,94 274.633,9 3 3.706.000,42 27

ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΠΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ 1.6 ΣΤΌΧΟΙ ΕΣΔΑ ΣΕ ΕΠΊΠΕΔΟ ΠΕΡΙΦΈΡΕΙΑΣ Στον Πίνακας 13 αποτυπώνονται οι ανάγκες της χώρας στα βασικά δίκτυα διάθεσης και επεξεργασίας αποβλήτων για το έτος 2020, προς εφαρμογή των τιθέμενων γενικών στόχων και του άρθρου 16 του Ν. 4042/2012, σύμφωνα με τους οποίους η χώρα θα πρέπει να διαθέτει ολοκληρωμένο και κατάλληλο δίκτυο εγκαταστάσεων διάθεσης αποβλήτων και λοιπών εγκαταστάσεων επεξεργασίας σύμμεικτων υπολειπόμενων ΑΣΑ έως το 2020. Πίνακας 13: Αναγκαία βασικά δίκτυα ανάκτησης/ διάθεσης αποβλήτων (2020) προς εφαρμογή του άρθρου 16 ν.4042/2012 10 Κατηγορία αποβλήτων ΑΣΑ Μη επικίνδυνα απόβλητα Επικίνδυνα απόβλητα Αναγκαία βασικά δίκτυα διάθεσης και επεξεργασίας αποβλήτων 2020 Ολοκλήρωση των αναγκαίων υποδομών σε μονάδες επεξεργασίας υπολειπόμενων σύμμεικτων ΑΣΑ. Αξιοποίηση πλήρως της ενεργοβόρου εγχώριας βιομηχανίας για την απορρόφηση των παραγόμενων εναλλακτικών καυσίμων και διερεύνηση για κατασκευή μονάδας/μονάδων συνεπεξεργασίας/ (συν)αποτέφρωσης. Μετατροπή όλων των ΧΥΤΑ της Περιφέρειας σε ΧΥΤΥ και επέκταση ή αντικατάσταση με ΧΥΤΥ των ΧΥΤΑ που αναμένεται να έχουν πληρωθεί έως το 2020. Συνεγκατάσταση ΧΥΤ μη επικίνδυνων αποβλήτων με ΧΥΤ αστικών, όπου αυτό είναι εφικτό. Ένας (1) τουλάχιστον ΧΥΤ αδρανών στην Περιφέρεια Αττικής. Ξεχωριστοί ΧΥΤ για ανόργανα Β.Α. και συνεγκατάσταση με ΧΥΤ αδρανών, όπου αυτό είναι εφικτό. Ιδιωτικοί ΧΥΤ παραγωγών με ανάγκες διάθεσης άνω των 50 χιλ. τόνων ετησίως. Εξέταση δυνατοτήτων συνδιάθεσης ιδίως στη νησιωτική χώρα. Επαρκής αριθμός ΧΥΤΕΑ στην επικράτεια της χώρας για την κάλυψη των αναγκών της και έως την πλήρη 10 ΕΣΔΑ, 2015 28

Κατηγορία αποβλήτων Αναγκαία βασικά δίκτυα διάθεσης και επεξεργασίας αποβλήτων 2020 υλοποίησή τους τουλάχιστον ένας (1) ΧΥΤΕΑ στην ηπειρωτική χώρα. Αξιοποίηση ιδιωτικών ΧΥΤΕΑ για την άμεση κάλυψη των αναγκών. Στη συνέχεια, γίνεται αναφορά στους ειδικούς στόχους ανά κατηγορία αποβλήτων όπως έχουν καθοριστεί βάσει ΕΣΔΑ, 2015 για την επίτευξη των βασικών αξόνων δράσεων διαχείρισής τους. ΑΣΑ Για την επίτευξη των βασικών αξόνων δράσεων διαχείρισης των ΑΣΑ, έχουν καθοριστεί οι ειδικοί στόχοι που ακολουθούν: 1) Πλήρης εφαρμογή προγραμμάτων πρόληψης για τα ΑΣΑ. 2) Θέσπιση ποσοτικών στόχων διαχείρισης ΑΣΑ βάσει νομοθεσίας. Πίνακας 14: Ποσοτικοί στόχοι διαχείρισης ΑΣΑ (2015-2020) Να σημειωθεί ότι οι στόχοι του Πίνακας 14 είναι οι ελάχιστοι στόχοι που πρέπει να επιτευχθούν μέσα στο δεδομένο χρονικό διάστημα. 3) Μικρής κλίμακας μονάδες επεξεργασίας υπολειμματικών σύμμεικτων, με σκοπό την περαιτέρω ανάκτηση. 4) Κάλυψη της Περιφέρειας με υποδομές υγειονομικά ασφαλούς διάθεσης. 29

Βιομηχανικά απόβλητα Για την επίτευξη των βασικών αξόνων δράσεων διαχείρισης των βιομηχανικών αποβλήτων, έχουν καθοριστεί οι ειδικοί στόχοι που ακολουθούν με χρονικό ορίζοντα υλοποίησης το 2020: 1) Οργάνωση και λειτουργία επαρκούς δικτύου υποδομών διάθεσης βιομηχανικών αποβλήτων. 2) Διασφάλιση ιχνηλασιμότητας παραγωγής και διαχείρισης βιομηχανικών αποβλήτων. 3) Διασφάλιση ορθολογικής διαχείρισης των παραγόμενων βιομηχανικών αποβλήτων στηριζόμενη στην ιεράρχηση των αποβλήτων και στις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές. 4) Υλοποίηση συστηματικής έρευνας για αναβάθμιση των μεθόδων διαχείρισης των βιομηχανικών αποβλήτων και τεκμηρίωση της βέλτιστης επιλογής από τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις των εργασιών ανάκτησης ή και διάθεσης. Ανάπτυξη συνεργασιών με Πανεπιστήμια και ερευνητικά ινστιτούτα για ανάπτυξη νέων υλικών και τεχνολογιών προς την κατεύθυνση της ανάκτησης. 5) Ανάπτυξη ηλεκτρονικής πλατφόρμας αποβλήτων με σκοπό την προώθηση της συνέργειας μεταξύ των βιομηχανικών κλάδων για την ανάκτηση των βιομηχανικών αποβλήτων. 6) Ανάκτηση ενέργειας σε συμπληρωματικό ρόλο, όταν έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια άλλου είδους ανάκτησης. Ιλύες αστικού τύπου Οι στόχοι για το ρεύμα των ιλύων αστικού τύπου παρουσιάζονται παρακάτω: 1) Ανάπτυξη ολοκληρωμένου δικτύου υποδομών για την ανάκτηση της ιλύος. 2) Θέσπιση των ακόλουθων ποσοτικών στόχων στη διαχείριση ιλύος έως το 2020: i. Εργασίες ανάκτησης 95% κ.β. επί της παραγόμενης ποσότητας. ii. Εργασίες διάθεσης 5% κ.β. επί της παραγόμενης ποσότητας. 3) Ενημέρωση ευαισθητοποίηση παραγωγών ιλύος αστικού τύπου, σχετικά με τις δυνατότητες ορθής διαχείρισης. 4) Ελαχιστοποίηση της διάθεσης σε ΧΥΤΑ. Απόβλητα υγειονομικών μονάδων (ΑΥΜ) Οι στόχοι για την επίτευξη του βασικού άξονα δράσης αναφορικά με τα απόβλητα υγειονομικών μονάδων είναι: 30

1) Η οργάνωση και λειτουργία δικτύων διαχείρισης των ΑΥΜ εντός και εκτός των ΥΜ. Υλοποίηση έργων υποδομής. 2) Η επέκταση εφαρμογής των προγραμμάτων χωριστής συλλογής σε όλες τις δραστηριότητες από τις οποίες παράγονται ΑΥΜ, όπως η κατ οίκον νοσηλεία. Απόβλητα εγκαταστάσεων κοινής ωφέλειας, εξυπηρέτησης/συνάθροισης κοινού κ.λπ. (ΟΚΩ) Η ιεράρχηση των στόχων για το ρεύμα των αποβλήτων εγκαταστάσεων κοινής ωφέλειας, εξυπηρέτησης κοινού κ.λπ. είναι η παρακάτω: 1) Καθιέρωση χωριστής συλλογής για τα μέταλλα, το χαρτί, το πλαστικό και το γυαλί που υπάγονται στις κατηγορίες ΕΚΑ 15 και 20 σε όλους τους χώρους εργασίας και εξυπηρέτησης κοινού. 2) Καθιέρωση χωριστής συλλογής του οργανικού κλάσματος (καφέ κάδος) ως διακριτού ρεύματος. 3) Υλοποίηση δράσεων ενημέρωσης ευαισθητοποίησης κοινού και λοιπών εμπλεκόμενων, σχετικά με τα οφέλη της πρόληψης και ανάκτησης των αποβλήτων. 4) Διαχείριση των τυχόν άλλων ρευμάτων αποβλήτων, που παράγονται και εντάσσονται στην εναλλακτική διαχείριση, ως διακριτών ρευμάτων. 5) Αποτροπή της ανάμιξης αποβλήτων ελαίων με πετρελαιοειδή κατάλοιπα (καθαρισμοί δεξαμενών καυσίμων, διάφορα ελαφρά ή βαρέα καύσιμα) και διαχείρισή τους σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία για την εναλλακτική διαχείριση. Γεωργοκτηνοτροφικά απόβλητα Για την επίτευξη των δράσεων διαχείρισης των γεωργοκτηνοτροφικών αποβλήτων, έχουν καθοριστεί οι ειδικοί στόχοι που ακολουθούν: 1) Πλήρης ανάπτυξη δικτύου συλλογής βιοαποδομήσιμων αποβλήτων γεωργοκτηνοτροφικής προέλευσης για την ανάκτηση επ ωφελεία της γεωργίας, την παραγωγή προϊόντων (π.χ. ζωοτροφών κ.λπ.) ή την παραγωγή ενέργειας από βιοαέριο/ βιομάζα. 2) Χωριστή συλλογή και ανάκτηση των πλαστικών γεωργοκτηνοτροφικής προέλευσης με έμφαση στα πλαστικά θερμοκηπίου και τις συσκευασίες. 3) Χωριστή συλλογή και κατάλληλη διαχείριση των αποβλήτων συσκευασίας γεωργικών φαρμάκων που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες μέσω συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης. Πρόβλεψη για κίνητρο προδιαλογής πλαστικών/βιοαποδομήσιμων γεωργοκτηνοτροφικών αποβλήτων π.χ. με αντάλλαγμα οργανικά λιπάσματα και εδαφοβελτιωτικά. Ρεύματα εναλλακτικής διαχείρισης 31

Για την επίτευξη των δράσεων διαχείρισης των ρευμάτων εναλλακτικής διαχείρισης στο σύνολό τους, έχουν καθοριστεί οι ειδικοί στόχοι που ακολουθούν: 1) Επίτευξη ποσοτικών στόχων συλλογής ανάκτησης - προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση - ανακύκλωσης. 2) Υλοποίηση προγραμμάτων ενημέρωσης ευαισθητοποίησης του κοινού και στοχευμένων ομάδων/ φορέων. 3) Ένταξη των Πράσινων Σημείων και των Κέντρων Ανακύκλωσης Εκπαίδευσης στην Διαλογή στην Πηγή (ΚΑΕΔΙΣΠ) στην εναλλακτική διαχείριση. 4) Ενίσχυση του ρόλου καθώς και παροχή κινήτρων στους Δήμους για την οργάνωση παρακολούθηση καταγραφή των εργασιών εναλλακτικής διαχείρισης όλων των ρευμάτων πρωτίστως των αστικών αποβλήτων, καθώς και ενεργό συμμετοχή τους στις εργασίες εναλλακτικής διαχείρισης. 5) Εντατικοποίηση των ελέγχων. Στα ρεύματα εναλλακτικής διαχείρισης συγκαταλέγονται τα απόβλητα συσκευασιών, τα ΑΗΗΕ, τα ΟΤΚΖ, τα Απόβλητα Έλαια, τα απόβλητα ΗΣ&Σ και τα ΑΕΚΚ. Στη συνέχεια θα γίνει αναφορά στους ειδικούς στόχους/ δράσεις για κάθε ένα από τα παραπάνω ρεύματα ξεχωριστά: o Απόβλητα συσκευασιών Για την επίτευξη των δράσεων διαχείρισης των αποβλήτων συσκευασίας έχουν καθοριστεί οι ειδικοί στόχοι που ακολουθούν: 1) Οι ποσοτικοί στόχοι για την ανάκτηση - ανακύκλωση αποβλήτων συσκευασιών, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, είναι οι ακόλουθοι κατ' ελάχιστον: Ανάκτηση Ανακύκλωση Min Max 60% 55% 80% Ελάχιστοι στόχοι ανακύκλωσης: 32

60% κ.β. χαρτί - χαρτόνι 60% κ.β. γυαλί 50% κ.β. μέταλλα 22,5% κ.β. πλαστικά 15% κ.β. ξύλο 2) Πλήρης κάλυψη του συνόλου της Περιφέρειας από δίκτυα διαλογής στην πηγή αποβλήτων συσκευασίας. 3) Προώθηση άμεσα της χωριστής συλλογής χαρτιού, γυαλιού, μετάλλων και πλαστικού. Η χωριστή συλλογή σε λιγότερα ρεύματα υλικών αποβλήτων μπορεί να γίνεται μόνο εφόσον αυτό τεκμηριώνεται από άποψη περιβαλλοντική, τεχνική και οικονομική. 4) Υιοθέτηση και τήρηση προδιαγραφών για τα ανακτηθέντα απόβλητα συσκευασίας ανά υλικό (ΚΔΑΥ-Πράσινων Σημείων, ΚΑΕΔΙΣΠ). Χρώμα κάθε κάδου, το ίδιο πανελλαδικά. 5) Απαγόρευση ή περιορισμός της χρήσης υλικών στις συσκευασίες, τα οποία μειώνουν ή εμποδίζουν τις δυνατότητες ανάκτησης και παροχή κινήτρων για την προώθηση υλικών που προάγουν την επαναχρησιμοποιήσιμη και ανακυκλώσιμη φύση της συσκευασίας. o Απόβλητα Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) Για τα ΑΕΚΚ προβλέπονται οι παρακάτω ειδικοί στόχοι ως εξής: 1) Οι ποσοτικοί στόχοι που τίθενται αφορούν το ποσοστό των παραγόμενων ΑΕΚΚ που οδηγούνται προς προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και ανάκτηση και είναι οι εξής: a. Τουλάχιστον 50% των παραγόμενων ΑΕΚΚ έως το τέλος του 2015 b. Τουλάχιστον 70% των παραγόμενων ΑΕΚΚ έως το τέλος του 2020. Για τη συλλογή αποβλήτων εκσκαφών θα πρέπει να υπάρξει υποχρεωτική διαλογή και μεταφορά (με αντίστοιχη τιμολόγηση) στα δημόσια έργα. Επίσης, να θεσπιστούν κίνητρα για τα ιδιωτικά έργα. 2) Εφαρμογή της εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ στα δημόσια και ιδιωτικά έργα, με την προσαρμογή της σχετικής νομοθεσίας ή της διαδικασίας όπου απαιτείται. 3) Χωριστή συλλογή για τα απόβλητα εκσκαφών και ορθολογική διαχείρισή τους, τα οποία εξαιρούνται από τους στόχους των ΑΕΚΚ, καθώς και για την περίσσεια σκυροδέματος που προκύπτει κατά τα έργα κατασκευών. Ειδικότερα η περίσσεια των αποβλήτων εκσκαφών που προέρχονται από δημόσια έργα θα πρέπει να συλλέγεται διακριτά από τυχόν υλικά καθαιρέσεων, αποξηλώσεων κ.λπ., και οι όροι και προϋποθέσεις για την διαχείριση αυτών να περιλαμβάνεται στην ΑΕΠΟ του έργου και στην σύμβαση με τον Ανάδοχο. Τα παραπάνω θα πρέπει να συμπεριληφθούν 33

σε όλα τα στάδια υλοποίησης των δημόσιων έργων, όπως προκήρυξη, συμβάσεις κ.λπ.. 4) Ανάπτυξη αγορών για τα δευτερογενή υλικά της επεξεργασίας ΑΕΚΚ. o Απόβλητα Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ) Για την επίτευξη των δράσεων διαχείρισης του ρεύματος των ΑΗΗΕ έχουν καθοριστεί οι παρακάτω ειδικοί στόχοι: 1) Οι ποσοτικοί στόχοι σχετικά με τη διαχείριση των ΑΗΗΕ αναφορικά με τη συλλογή είναι: a. Μέχρι το τέλος του 2015, ο ποσοτικός στόχος συλλογής για τα ΑΗΗΕ οικιακής προέλευσης διαμορφώνεται, ανάλογα με το ποια είναι η μεγαλύτερη ποσότητα από τις παρακάτω, είτε σε 4 kg/κάτοικο ετησίως, είτε σε ποσότητα ίση με το μέσο ετήσιο βάρος των ΑΗΗΕ που συλλέχθηκαν κατά την προηγούμενη τριετία. b. Από το 2016 το ελάχιστο ποσοστό συλλογής ορίζεται σε 45% και υπολογίζεται βάσει του συνολικού βάρους των ΑΗΗΕ, τα οποία συλλέχθηκαν σε ένα δεδομένο έτος, εκφράζεται δε ως ποσοστό του μέσου ετήσιου βάρους του ΗΗΕ που διατέθηκε σε κυκλοφορία κατά τα τρία προηγούμενα έτη στη χώρα. c. Από το 2019 το ελάχιστο ποσοστό συλλογής ορίζεται σε 65% του μέσου ετήσιου βάρους των ΗΗΕ που διατέθηκε στην αγορά κατά την προηγούμενη τριετία ή εναλλακτικά στο 85% των ΑΗΗΕ που παράγονται ανά βάρος. 2) Επίτευξη υψηλών στόχων χωριστής συλλογής ΑΗΗΕ, κυρίως και κατά προτεραιότητα σε απόβλητα εξοπλισμού ανταλλαγής θερμότητας (ψύξης και κατάψυξης), λαμπτήρων φθορισμού, φωτοβολταϊκών πλαισίων και εξοπλισμού μικρού μεγέθους (κατηγορίες 5 & 6 του Παραρτήματος ΙΙΙ της οδηγίας 2012/19/ΕΕ). 3) Ενίσχυση συλλογής ΑΗΗΕ με τη συμμετοχή και των Πράσινων Σημείων και ΚΑΕΔΙΣΠ. 4) Προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση των ΑΗΗΕ, των κατασκευαστικών τους στοιχείων των συναρμολογούμενων μερών και των αναλώσιμων, όπου ενδείκνυται. 5) Προώθηση της επεξεργασίας του ελαφρού κλάσματος τεμαχισμού ΑΗΗΕ για την ανάκτηση υλικών και ενέργειας. Απόβλητα Ηλεκτρικών Στηλών και Συσσωρευτών (ΗΣ&Σ) Για την επίτευξη των δράσεων διαχείρισης των αποβλήτων ΗΣ&Σ έχουν καθοριστεί οι ειδικοί στόχοι που ακολουθούν, ξεχωριστά για τα απόβλητα φορητών ΗΣ&Σ και τα απόβλητα συσσωρευτών οχημάτων και βιομηχανίας: 1. Οι ελάχιστες αποδόσεις ανακύκλωσης είναι οι ακόλουθες: 34

1) ανακύκλωση του 65% κατά μέσο βάρος των ΗΣ και συσσωρευτών μολύβδου-οξέος, συμπεριλαμβανομένης της ανακύκλωσης του περιεχομένου μολύβδου στον υψηλότερο δυνατό βαθμό που είναι τεχνικά εφικτός χωρίς υπερβολικές δαπάνες. 2) ανακύκλωση του 75% κατά μέσο βάρος των ΗΣ και συσσωρευτών νικελίου-καδμίου, συμπεριλαμβανομένης της ανακύκλωσης του περιεχομένου καδμίου στον υψηλότερο δυνατό βαθμό που είναι τεχνικά εφικτός χωρίς υπερβολικές δαπάνες, και 3) ανακύκλωση του 50% κατά μέσο βάρος των άλλων ΗΣ και συσσωρευτών. 2. Απόβλητα φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών: 1) Ποσοτικός στόχος συλλογής: μέχρι 26-9-2016, συλλογή τουλάχιστον του 45% κ.β., εκφραζόμενο ως προς τις ποσότητες φορητών ΗΣ&Σ που κυκλοφορούν στην αγορά (μέσος όρος της τελευταίας τριετίας). 2) Ενίσχυση της συλλογής των αποβλήτων φορητών ΗΣ&Σ με τη συμμετοχή και των Πράσινων Σημείων και ΚΑΕΔΙΣΠ. 3) Παρακολούθηση της εφαρμογής των απαγορεύσεων κυκλοφορίας στην αγορά φορητών ΗΣ&Σ, με συγκέντρωση σε υδράργυρο και κάδμιο πάνω από τα όρια που καθορίζονται στην κείμενη νομοθεσία, ανάλογα με τη χρήση για την οποία προορίζονται. 3. Απόβλητα συσσωρευτών οχημάτων και βιομηχανίας: Συλλογή του συνόλου (100%) των αποβλήτων συσσωρευτών οχημάτων και βιομηχανίας. o Οχήματα Τέλους Κύκλου Ζωής (ΟΤΚΖ) Για την επίτευξη των δράσεων διαχείρισης των ΟΤΚΖ έχουν καθοριστεί οι ειδικοί στόχοι που ακολουθούν: 1) Το αργότερο μέχρι την 1 η Ιανουαρίου 2015 θα πρέπει να έχουν επιτευχθεί οι ακόλουθοι ποσοτικοί στόχοι: 1. επαναχρησιμοποίηση και ανάκτηση σε ποσοστό 95% 2. επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση σε ποσοστό 85%. 2) Επέκταση του δικτύου ανάκτησης σε επιχειρήσεις - παραγωγούς μερών οχημάτων (συνεργεία, μάντρες μεταχειρισμένων και ανταλλακτικών) 3) Επεξεργασία του ελαφρού κλάσματος τεμαχισμού των ΟΤΚΖ για την ανάκτηση υλικών και ενέργειας. 4) Αύξηση της ανακύκλωσης των πλαστικών τμημάτων των ΟΤΚΖ. o Απόβλητα Έλαια 35

Για τα απόβλητα έλαια δεν έχουν αναθεωρηθεί έως και την παρούσα δεδομένη στιγμή οι ποσοτικοί στόχοι του ΠΔ 82/2004, αλλά έχουν οριστεί οι παρακάτω ειδικοί στόχοι για την διαχείρισή τους: 1) Περαιτέρω προώθηση της χωριστής συλλογής των αποβλήτων ελαίων από μεγάλους οργανισμούς, βιομηχανίες και κυρίως τα πλοία. 2) Ενίσχυση ελέγχων για την αποφυγή ανάμιξης αποβλήτων ελαίων με πετρελαιοειδή κατάλοιπα. o Μεταχειρισμένα Ελαστικά Αυτοκινήτων Σαν ειδικός στόχος για τα μεταχειρισμένα ελαστικά αυτοκινήτων προτείνεται η ανάπτυξη αγορών ανακτώμενων υλικών από την επεξεργασία μεταχειρισμένων ελαστικών. Μικρές ποσότητες επικίνδυνων αποβλήτων στα αστικά (ΜΠΕΑ) Για την επίτευξη των δράσεων διαχείρισης των ΜΠΕΑ, έχουν καθοριστεί οι ειδικοί στόχοι που ακολουθούν: 1) Άμεση εφαρμογή προγραμμάτων ευαισθητοποίησης του κοινού 2) Χωριστή συλλογή των ΜΠΕΑ Απόβλητα που περιέχουν υδράργυρο Για την επίτευξη των δράσεων διαχείρισης των αποβλήτων που περιέχουν υδράργυρο, έχουν καθοριστεί οι ειδικοί στόχοι που ακολουθούν: 1) Ανάπτυξη δικτύου συλλογής και αποθήκευσης του μεταλλικού υδραργύρου. 2) Υλοποίηση στοχευμένων δράσεων για ενημέρωση ευαισθητοποίηση των κατόχων οργάνων και συσκευών με υδράργυρο, σχετικά με τους κατάλληλους τρόπους διαχείρισης. Απόβλητα που περιέχουν αμίαντο Για την επίτευξη της δράσης διαχείρισης των αποβλήτων που περιέχουν αμίαντο, έχει καθοριστεί οι παρακάτω ειδικοί στόχοι: 1) Οργάνωση και δημιουργία εγκαταστάσεων διάθεσής τους εντός της χώρας έως το 2020. 2) Καταγραφή και αξιολόγηση διαχείρισης παλαιών βιομηχανικών μονάδων που έχουν περιέλθει σε αδράνεια και περιέχουν επικίνδυνα ή μη υλικά τα οποία χρονίζουν και μεταφέρουν επικίνδυνες ουσίες (ΕΚΑ) στον υδροφόρο ορίζοντα (π.χ. Ελενίτ, Αμιαντίτ), στο πλαίσιο του υπό υλοποίηση έργου «Καταγραφή ρυπασμένων χώρων». 36

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΤΣΔ 1.7 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΈΣ ΔΡΆΣΕΙΣ ΠΡΌΛΗΨΗΣ / ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΊΗΣΗΣ Η επαναχρησιμοποίηση είναι «κλασσική» μορφή πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων, και στο εθνικό στρατηγικό σχέδιο προβλέπεται σειρά δράσεων με τη συμμετοχή των ΟΤΑ. Σύμφωνα με την Οδηγία-πλαίσιο 2008/98/ΕΚ ως «Πρόληψη» νοούνται τα μέτρα που λαμβάνονται πριν μία ουσία, υλικό ή προϊόν καταστούν απόβλητα, επιτυγχάνοντας εντέλει: 1) Τη μείωση της ποσότητας των αποβλήτων, μεταξύ άλλων μέσω της επαναχρησιμοποίησης προϊόντων ή την παράταση της διάρκειας ζωής των προϊόντων 2) Τη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων των παραγόμενων αποβλήτων στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία 3) Τη μείωση του περιεχομένου των επιβλαβών ουσιών στα υλικά και προϊόντα Το νέο εθνικό σχέδιο πρόληψης δημιουργίας περιλαμβάνει και δράσεις, που θα έχουν τοπικό χαρακτήρα. 11 Πίνακας 15: Προγραμματισμός δράσεων πρόληψης Είδος Δράσης Τόπος Περιoδικότητα Ενημέρωση για τη μείωση της χρήσης συσκευασιών με διανομή φυλλαδίων Επαναχρησιμοποίηση ή/και επιδιόρθωση ΗΗΕ, ΑΣΑ, χαρτί Σεμινάρια χειροποίητων κατασκευών από «άχρηστα» υλικά Ενημέρωση & ευαισθητοποίηση για τη σημασία και την αξία της πρόληψης- χρήσιμες συμβουλές Λαϊκές αγορές-σούπερ μάρκετ Κοινωνικά παντοπωλεία Βazzar βιβλίων Πράσινα σημεία Δήμος Σχολεία, Κεντρικά σημεία Δήμου Κάθε τρίμηνο Κατά περίπτωση Κατά περίπτωση Κάθε τρίμηνο 11 http://www.ypeka.gr/default.aspx?tabid=238&language=el-gr: Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Πρόληψης Παραγωγής Αποβλήτων (31-12-2014) 37

Ηλεκτρονικά μηνύματα για την πρόληψη Καταχωρίσεις, άρθρα, δημοσιεύσεις, ανακοινώσεις Ιστοσελίδα Δήμου, ΦοΔΣΑ Τοπικά ΜΜΕ Διαρκώς Κατά περίπτωση 1.8 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΈΣ ΔΡΆΣΕΙΣ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΆΤΩΝ Οι δράσεις που θα προωθήσει ο Δήμος Πειραιά στα πλαίσια της υλοποίησης του παρόντος Τοπικού Σχεδίου Αποκεντρωμένης Διαχείρισης Αποβλήτων διακρίνονται σε: Δράσεις αξιοποίησης ρευμάτων αποβλήτων Δράσεις ενίσχυσης συστημάτων Διαλογής στην Πηγή (ΔσΠ) Δράσεις επεξεργασίας ΑΣΑ και λοιπών ρευμάτων αποβλήτων Δράσεις Αξιοποίησης ρευμάτων αποβλήτων Για την επίτευξη της μέγιστης αξιοποίησης των ρευμάτων αποβλήτων που παράγονται στο Δήμο Πειραιά, προτείνεται η εκπόνηση μελέτης για τη βελτιστοποίηση των θέσεων των κάδων αλλά και των πράσινων σημείων. Παράμετροι όπως ο απαιτούμενος χρόνος για την αποκομιδή απορριμμάτων, το κόστος καυσίμων των οχημάτων, ο βαθμός πλήρωσης των κάδων, οι απαιτούμενοι ανθρώπινοι πόροι (οδηγοί οχημάτων, εργάτες κλπ), θα συνυπολογιστούν στα πλαίσια της μελέτης αυτής, προκειμένου να προκύψει το καλύτερο εφικτό σενάριο για την εξυπηρέτηση των δημοτών με το χαμηλότερο δυνατό κόστος. Η μελέτη των βέλτιστων θέσεων για την εγκατάσταση των πράσινων σημείων στο Δήμο Πειραιά θα δώσει τη δυνατότητα να αξιοποιηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο οι διαθέσιμοι χώροι και να προσδιοριστούν επακριβώς οι ανάγκες που θα καλύπτει το κάθε πράσινο σημείο. Με τον τρόπο αυτό ο σχεδιασμός και η κατασκευή των πράσινων σημείων είναι στοχευμένος και επιτυγχάνεται ο ρόλος τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Δράσεις ενίσχυσης συστημάτων ΔσΠ Στην κατηγορία των δράσεων για των ενίσχυση των συστημάτων ΔσΠ προτείνονται: Δημιουργία πράσινων σημείων Ένα «πράσινο» σημείο (ΠΣ), αποτελεί χώρο εντός του Δήμου, όπου ο πολίτης μπορεί να φέρνει ανακυκλώσιμα υλικά, ογκώδη (π.χ. έπιπλα, απόβλητα από ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό ΑΗΗΕ), ειδικά απόβλητα (όπως μπαταρίες, χρώματα, κλπ.), πράσινα απόβλητα και άλλα είδη με σκοπό την επαναχρησιμοποίηση/ προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση ή την ανακύκλωση, ανάλογα κάθε φορά. 38