ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016-2017 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 Μάθημα : Ιστορία Τάξη Α Ημερομηνία : 26/05/17 Διάρκεια : 2 ώρες Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από τέσσερα (4) μέρη και πέντε (5) σελίδες. ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ : Να χρησιμοποιήσεις μπλε στυλό μόνο. Να γράψεις τις απαντήσεις σου σε ξεχωριστό φύλλο εξέτασης που θα σου δοθεί. Απαγορεύεται η χρήση διορθωτικού. ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ( ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ) ( 4 ΜΟΝΑΔΕΣ ) Να απαντήσεις ΚΑΙ στις ΔΥΟ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με δύο (2) μονάδες. 1. Να γράψεις στο φύλλο εξέτασης τα γράμματα της στήλης Α και δίπλα τον αντίστοιχο ορθό αριθμό της στήλης Β. ( Μον.4 Χ 0,5= 2 ) Προσοχή : Στη στήλη Β περισσεύει ένα (1) σημείο. ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β Α. Πεισίστρατος 1. Βασιλιάς της Αιγύπτου Β. Λυκούργος 2. Αθηναίος στρατηγός κατά την πολιορκία του Κιτίου Γ. Κίμωνας 3. Τύραννος Δ. Άρθουρ Έβανς 4. Αρχαιολόγος στις ανασκαφές της Κνωσού 5. Νομοθέτης της Σπάρτης 2. Να προσδιορίσεις, αν το περιεχόμενο των ακόλουθων προτάσεων είναι Σωστό (Σ ) ή Λάθος (Λ), γράφοντας στο φύλλο εξέτασης τον αριθμό της πρότασης και δίπλα Σ ή Λ. 1
(Μον. 4 Χ 0,5 = 2 ) α. Η Εκκλησία του Δήμου ήταν η συνέλευση του λαού της αρχαίας Σπάρτης. β. Ο Μέγας Αλέξανδρος διέδωσε τον ελληνικό τρόπο ζωής στην Αίγυπτο και την Ασία. γ. Ο αρχηγός της αποστολής που πήγαινε να ιδρύσει μια αποικία ονομαζόταν οικιστής. δ. Οι Μυκηναίοι εξελλήνισαν τους κατοίκους της Κύπρου. ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ (6 ΜΟΝΑΔΕΣ ) Από τις τρεις (3) ερωτήσεις να απαντήσεις ΜΟΝΟ στις δύο (2 ). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τρεις (3) μονάδες. Προσοχή : Να απαντήσεις σε όλα τα μέρη των ερωτήσεων που θα επιλέξεις 1. Να γράψεις σύντομα κατατοπιστικά σημειώματα για όλα τα πιο κάτω: ( Μον.3 Χ 1 = 3 ) α. Θολωτοί τάφοι (ορισμός, σε ποιο πολιτισμό τους συναντούμε, περιγραφή) β. Δίσκος της Φαιστού (ορισμός-περιγραφή, σε ποιο πολιτισμό τον συναντούμε, περιεχόμενο) γ. Λακωνισμός (ορισμός, σημασία) 2. α. Να αναφέρεις δύο (2) στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι Μυκηναίοι ήταν πολεμικός λαός. ( Μον. 2 Χ 0, 75 = 1,5 ) β. Να αναφέρεις και να εξηγήσεις τρεις (3) λόγους που οδήγησαν στην παρακμή του μυκηναϊκού πολιτισμού. ( Μον. 3 Χ 0,5 = 1,5 ) 3. Οστρακισμός α. Να γράψεις για ποιο λόγο θεσπίστηκε το μέτρο του Οστρακισμού. (Μον. 1) β. Να εξηγήσεις τη διαδικασία του Οστρακισμού. (Μον. 1) γ. Να γράψεις άλλες δύο (2) μεταρρυθμίσεις του Κλεισθένη. (Μον. 1) ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ (6 ΜΟΝΑΔΕΣ ) 1. Από τις τρεις (3) ερωτήσεις να απαντήσεις ΜΟΝΟ στις δύο (2). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τρεις (3) μονάδες. Προσοχή : Να απαντήσεις σε όλα τα μέρη των ερωτήσεων που θα επιλέξεις Αφού μελετήσεις προσεκτικά την πιο κάτω πηγή και με βάση τις ιστορικές σου γνώσεις: α. Να αναφέρεις δύο (2) λόγους για τους οποίους έγινε αποδεχτός ο Σόλωνας από τους πλούσιους και τους φτωχούς πολίτες της Αθήνας. ( Μον. 2 Χ 0,75 = 1,5 ) β. Να αναφέρεις και να εξηγήσεις δύο (2) από τα νομοθετικά μέτρα του Σόλωνα. ( Μον. 2 Χ 0,75 = 1,5 ) Ο ίδιος ο Σόλων λέει ότι δίσταζε στην αρχή να καταπιαστεί με τις υποθέσεις της πολιτείας και ότι φοβόταν της μιας μερίδας τη φιλοχρηματία και της άλλης την αλαζονεία. Πάντως τον εξέλεξαν άρχοντα μετά το Φιλόμβροτο και ταυτόχρονα 2
συμφιλιωτή και νομοθέτη, αφού τον δέχτηκαν με προθυμία οι πλούσιοι ως εύπορο και οι φτωχοί ως έντιμο άνθρωπο. Λένε ακόμη ότι κυκλοφορούσε και ένας λόγος του, που παλαιότερα είχε πει, ότι η ισότητα δε φέρνει πόλεμο, και ότι η φράση αυτή άρεσε και στους πλουσίους και στους φτωχούς, επειδή οι πρώτοι περίμεναν ότι θα κερδίσουν την ισότητα με την αξία και την υπεροχή τους και οι άλλοι με την αναλογία και τον αριθμό τους. Έτσι και τα δυο μέρη έτρεφαν μεγάλες ελπίδες και οι ηγέτες τους συμβούλευαν με επιμονή τον Σόλωνα να δεχτεί το αξίωμα του τυράννου και προσπαθούσαν να τον πείσουν να κυβερνήσει την πόλη με τόλμη, τώρα που θα γινόταν κύριος της εξουσίας. Μα και πολλοί από τους πολίτες που δεν ανήκαν σε καμιά από τις δύο αυτές μερίδες, επειδή έβλεπαν ότι η αλλαγή στην πολιτεία με τη λογική και το νόμο ήταν έργο κοπιαστικό και δύσκολο, δεν απέκρουαν την ανάθεση της εξουσίας σε έναν, στον πιο δίκαιο και πιο μυαλωμένο Πλουτάρχου Βίοι, Σόλων, Κεφ. 14, σ.23-24, (1996), μτφρ. Β.Τσακατίκα, ΟΕΔΒ 2. Σύμφωνα με την πιο κάτω πηγή και με βάση τις ιστορικές σου γνώσεις: α. Να αναφέρεις ποιος ήταν ο στόχος/όραμα του Μ. Αλέξανδρου. ( Μον. 2 Χ 0,5 = 1 ) β. Ο Αλέξανδρος δημιούργησε ένα τεράστιο, πολυπολιτισμικό κράτος. Να σημειώσεις τέσσερις (4) τρόπους με τους οποίους ο Αλέξανδρος προσπάθησε να πετύχει τη συμφιλίωση των λαών. ( Μον.4 Χ0,5=2 ) Οι ηγετικές ικανότητες του Αλέξανδρου Μια προσεκτική εξέταση των πράξεων του Αλέξανδρου δείχνει ότι προσπάθησε να συνενώσει στην κυριαρχία της αυτοκρατορίας δύο λαούς ( και κυρίως δύο αριστοκρατίες), τους Μακεδόνες και Ιρανούς. Ένα τέτοιο σχέδιο παραμένει ιδιαίτερα τολμηρό -ακόμα κι αν η ένταξη μη Μακεδόνων μεταξύ των εταίρων ( = Μακεδόνες αριστοκράτες) [ ] και οι γάμοι ανάμεσα σε Πέρσες και μη Πέρσες μαρτυρούνται και στην περσική αυτοκρατορία- ο Αλέξανδρος όμως αναπτύσσει αυτές τις δύο πρακτικές με πολύ γοργό ρυθμό, χωρίς να διστάζει να τις επιβάλει σε απρόθυμους υπηκόους. Η ιδέα να διοικήσει την αυτοκρατορία του με μια μεικτή τάξη αποτελεί εξαίρεση στην ιστορία. Μεγάλου Αλεξάνδρου, μτφρ. Μ. Στεφάνου, εκδ. Μεταίχμιο,Αθήνα 2003, σελ. 190, (διασκευή). 3. Αφού μελετήσεις προσεκτικά την πιο κάτω πηγή και με βάση τις ιστορικές σου γνώσεις να απαντήσεις στα πιο κάτω ερωτήματα: α. Να αναφέρεις τα τρία (3) αίτια του Πελοποννησιακού πολέμου. ( Μον. 3 Χ 0,5 = 1,5 ) β. Να γράψεις ποιος ήταν ο τελικός νικητής στον πόλεμο αυτό. ( Μον. 0,25) γ. Να αναφέρεις δύο (2) όρους της συνθηκολόγησης για τους ηττημένους. ( Μον. 2 Χ 0,25 = 0,5 ) δ. Να αναφέρεις τρεις (3) από τις συνέπειες που είχε ο Πελοποννησιακός πόλεμος για ολόκληρη την Ελλάδα. ( Μον. 3 Χ 0,25 = 0,75 ) 3
Απ όλα τα προηγούμενα πολεμικά γεγονότα, το μεγαλύτερο ήταν ο Περσικός πόλεμος, ο οποίος τερματίστηκε με δύο ναυμαχίες και δύο μάχες, ενώ ο σημερινός πόλεμος κράτησε πάρα πολλά χρόνια και προκάλεσε τόσες συμφορές στην Ελλάδα, όσες δεν είχε ποτέ πάθει σε ανάλογο χρονικό διάστημα. Ποτέ άλλοτε δεν κυριεύτηκαν και δεν καταστράφηκαν τόσες πολιτείες, είτε από βάρβαρους είτε από Έλληνες, που πολεμούσαν μεταξύ τους. Σε πολλές, μάλιστα, πολιτείες, αφού καταστράφηκαν, εγκαταστάθηκε καινούργιος πληθυσμός. Ποτέ άλλοτε δεν έγιναν τόσες εξορίες και δεν σκοτώθηκαν τόσοι άνθρωποι, είτε στον πόλεμο είτε σε εμφύλιους σπαραγμούς. [ ] Τον άρχισαν οι Αθηναίοι και οι Πελοποννήσιοι καταγγέλλοντας τις τριαντάχρονες σπονδές, τις οποίες είχαν κάνει μετά την επανάσταση της Εύβοιας. Θα εκθέσω πρώτα ποιοι ήσαν οι λόγοι και οι διαφορές που οδήγησαν στον πόλεμο, για να μην αναρωτιέται κανείς αργότερα για ποια αιτία οι Έλληνες περιπλέχθηκαν σε τόσο μεγάλο πόλεμο. Η πραγματική, βέβαια, αλλά ανομολόγητη αιτία ήταν, καθώς νομίζω, η μεγάλη ανάπτυξη της Αθήνας. Θουκυδίδης,μετφρ. Γεωργοπαπαδάκου ( διασκευή ) ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ ( 4 ΜΟΝΑΔΕΣ ) Από τις τρεις (3 ) ερωτήσεις να απαντήσεις ΜΟΝΟ στις δύο (2). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με (2) μονάδες. ( Προσοχή : Να απαντήσεις σε όλα τα μέρη των ερωτήσεων που θα επιλέξεις.) 1. Με αφορμή την πιο κάτω πηγή και με βάση τις ιστορικές σου γνώσεις να απαντήσεις στα πιο κάτω ερωτήματα: Μερικές άλλες πόλεις, ωστόσο συνέχισαν την αντίσταση κατά των Περσών πολιορκήθηκαν και καταστράφηκαν Θα πρέπει να υποθέσουμε ότι σε μερικές τουλάχιστον πόλεις ( Σόλοι, Πάφος και ίσως και άλλες) τέτοιες περσικές φρουρές είχαν παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επίσης κάποιων πόλεων οι βασιλιάδες ίσως αντικαταστάθηκαν από άλλους που ενέπνεαν εμπιστοσύνη στους Πέρσες Ένα άλλο σοβαρό ζήτημα, που ετέθη αμέσως μετά την καταστολή της κυπριακής επανάστασης, ήταν η συμμετοχή κυπριακών στρατευμένων στις περσικές στρατιωτικές δυνάμεις. Άντρου Παυλίδη, Ιστορία της Κύπρου ( διασκευή) α. Να γράψεις ποιος ήταν ο στόχος του Ονήσιλου με την επανάστασή του εναντίον των Περσών. ( Μον. 0,5 ) β. Να αναφέρεις δύο (2) ενέργειες που έκανε για να τον πετύχει. ( Μον. 2 Χ 0,25 = 0,5 ) γ. Να γράψεις τέσσερις ( 4 ) συνέπειες της επανάστασης του Ονήσιλου εναντίον των Περσών. ( Μον. 4 Χ 0,25 = 1 ) 2. Η ιστορία και ονομασία της Κύπρου σύμφωνα με ορισμένους μελετητές συνδέονται με το μέταλλο του χαλκού. 4
α. Να αναφέρεις δύο (2) κέντρα κατεργασίας και εμπορίας του χαλκού. ( Μον. 0,5 ) β. Να αναπτύξεις μια θετική και μια αρνητική συνέπεια που είχε για τη ζωή των κατοίκων της Κύπρου η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων χαλκού. ( Μον. 2 Χ 0,5 = 1 ) γ. Να αναφέρεις ένα (1) στοιχείο που συνδέει το χαλκό με τη θρησκεία των Κυπρίων. ( Μον. 0,5 ) 3. και νεκρός ενίκα α. Να γράψεις για ποιον ειπώθηκε η φράση και για ποιο λόγο. ( Μον.1 ) β. Να γράψεις δύο (2) όρους της Ειρήνης του Kαλλία. ( Μον. 2 Χ 0,5 = 1 ) Η Διευθύντρια Ρένα Βαρνάβα 5