ΛΑΤΙΝΙΚΑ Ο.Π. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ / Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 21 01 2018 ΓΚΥΡΤΗ ΜΑΡΙΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΟ Α1. Να μεταφράσετε το υπογραμμισμένο απόσπασμα από το παρακάτω κείμενο: Έπειτα πέρασε με ελέφαντες τις Άλπεις, οι οποίες χωρίζουν την Ιταλία από τη Γαλατία. Όταν βρέθηκε στην Ιταλία, κοντά στον Τίκινο ποταμό, στον (ποταμό) Τρεβία, στη (λίμνη) Τρασιμένη και στις Κάννες κατατρόπωσε και εξολόθρευσε τις στρατιωτικές δυνάμεις των Ρωμαίων. Ο ρωμαϊκός λαός πληροφορήθηκε έντρομος την καταστροφή των Καννών. Ο Αννίβας στον Φαλερνό αγρό ξέφυγε από την ενέδρα του Φάβιου Μάξιμου. Αφού συμπλήρωσε δεκατέσσερα χρόνια στην Ιταλία, οι Καρχηδόνιοι ανακάλεσαν αυτόν στην Αφρική. Εκεί ο Αννίβας μάταια θέλησε να τελειώσει τον πόλεμο εναντίον των Ρωμαίων. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Β1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις: Hannibal: την κλητική και την αφαιρετική ενικού αριθμού: Hannibal, Hannibale dux: τη δοτική και την αιτιατική πληθυντικού αριθμού: ducibus, duces Carthaginiensis: την αφαιρετική ενικού αριθμού στο ίδιο γένος: Carthaginiensi annos (το 1 ο του κειμένου): την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό: annum omnes: την αιτιατική πληθυντικού αριθμού στο ουδέτερο γένος και τη γενική ενικού αριθμού στο θηλυκό γένος: omnia, omnis gentes: τη γενική και την αιτιατική πληθυντικού αριθμού: gentium, gentes / gentis bello: τη γενική πληθυντικού αριθμού: bellorum vi: την ονομαστική ενικού αριθμού: vis copias: την αφαιρετική πληθυντικού αριθμού: copiis populus: την ονομαστική πληθυντικού αριθμού: populi 1
cladem: τη γενική ενικού αριθμού: cladis pavidus: τον ίδιο τύπο στο θηλυκό γένος: pavida agro: την αιτιατική πληθυντικού αριθμού: agros insidiis: τη γενική πληθυντικού αριθμού: insidiarum victoriam: τον ίδιο τύπο στον άλλο αριθμό: victorias Β2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω αντωνυμίες: quae: τον ίδιο τύπο στον άλλο αριθμό και την αιτιατική πληθυντικού αριθμού αρσενικού γένους: quae quos se: τον ίδιο τύπο στο β πρόσωπο και τη γενική ενικού αριθμού στο α πρόσωπο: te, mei eum: τη γενική ενικού αριθμού στο ίδιο γένος και την ονομαστική ενικού αριθμού ουδετέρου γένους: eius, id B3. Να συμπληρώσετε τον πίνακα με τα επίθετα όπου ζητούνται. ΕΠΙΘΕΤΟ γεν. ενικού δοτ. ενικού ονομ. πληθ. γεν. πληθ. αρσ. γένους θηλ. γένους ουδ. γένους ουδ. γένους omnes omnis omni omnia omnium pavidus pavidi pavidae pavida pavidorum Β4. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση: 1. Η γενική πληθυντικού του ουσιαστικού dux είναι: α. ducum 2. Το β πληθυντικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα του ρηματικού τύπου fuit είναι: γ. estis 3. Το γ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα ενεργητικής φωνής του ρήματος audio είναι: 2
β. audiunt 4. Το γ πληθυντικό οριστικής μέλλοντα του ρήματος dimico είναι: γ. dimicabunt 5. Ο τύπος insidiis ανήκει σε ουσιαστικό: α. α κλίσης 6. Ο τύπος Romani είναι: β. ονομαστική πληθυντικού αριθμού 7. Η πρόθεση cum συντάσσεται με: γ. αφαιρετική 8. Το α ενικό πρόσωπο της οριστικής ενεστώτα στην ενεργητική φωνή του ρηματικού τύπου expugnavit είναι: γ. expugno 9. H ονομαστική πληθυντικού αριθμού ουδετέρου γένους της αναφορικής αντωνυμίας qui είναι: β. quae 10. H αιτιατική πληθυντικού της προσωπικής αντωνυμίας γ προσώπου είναι: γ. se Β5. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση: 1. Το ρήμα expedio είναι 4 ης συζυγίας α. Σωστό 3
2. Η γενική πληθυντικού και των τριών γενών του επιθέτου omnis είναι omnum 3. Ο σύνδεσμος postquam είναι χρονικός α. Σωστό 4. Ο τύπος frustra είναι ονομαστική πληθυντικού αριθμού ουδετέρου γένους 5. Το ουσιαστικό gens είναι γένους αρσενικού 6. Το γ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής παρατατικού στην ενεργητική φωνή του ρήματος deleo είναι delebunt. 7. H ονομαστική πληθυντικού της προσωπικής αντωνυμίας β προσώπου είναι nos. 8. H κλητική ενικού αριθμού του ουσιαστικού ager είναι agre. β) Λάθος 9. Ο τύπος bello ανήκει σε ουσιαστικό ουδετέρου γένους. α) Σωστό 10. Η δοτική πληθυντικού αριθμού του gens είναι gentis. β) Λάθος Β6. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: expugnavit: τον ίδιο τύπο στον υπερσυντέλικο: expugnaverat transiit: τον ίδιο τύπο στον παρατατικό: transibat fuit: το γ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα: sunt profligavit: τον ίδιο τύπο στον ενεστώτα: profligat 4
delevit: το β ενικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα στην ενεργητική φωνή: deles audivit: το β ενικό πρόσωπο οριστικής μέλλοντα στην ενεργητική φωνή: audies expedivit: το γ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα στην ενεργητική φωνή: expediunt complevit: το β πληθυντικό πρόσωπο οριστικής παρατατικού στην ενεργητική φωνή: complebatis dimicavit: το β πληθυντικό πρόσωπο οριστικής μέλλοντα στην ενεργητική φωνή: dimicabitis reportaverunt: το α ενικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα στην ενεργητική φωνή: reporto Γ1. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις παρακάτω λέξεις του κειμένου και να αναφέρετε τον όρο που προσδιορίζουν: Hispaniae: γενική κτητική στο gentes copias: αντικείμενο στο profligavit Carthaginienses: υποκείμενο στο revocaverunt frustra: επιρρηματικός προσδιορισμός που δηλώνει τρόπο στο cupivit victoriam: αντικείμενο στο reportaverunt Γ2. «Ubi in Italia fuit»: Να αναγνωρίσετε το είδος της δευτερεύουσας πρότασης, να αιτιολογήσετε την εισαγωγή της και τον χρόνο εκφοράς της. «Ubi in Italia fuit»: Είναι δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση. Εισάγεται με τον χρονικό σύνδεσμο ubi, γιατί εκφράζει το προτερόχρονο. Εκφέρεται με έγκλιση Οριστική, γιατί εκφράζει το χρόνο και τίποτε άλλο, συγκεκριμένα χρόνου Παρακειμένου (fuit), γιατί δηλώνει το προτερόχρονο στο παρελθόν. Γ3. Hannibal, dux Carthaginiensis, VI et XX annos natus, omnes gentes Hispaniae bello superavit: να μετατρέψετε την παράθεση σε αναφορική πρόταση. Hannibal, qui dux Carthaginiensis erat, VI et XX annos natus, omnes gentes Hispaniae bello superavit. 5
Γ4. Να αναγνωριστεί συντακτικά το απαρέμφατο componere και να αιτιολογηθεί η πτώση του υποκειμένου του. Είναι τελικό απαρέμφατο ως αντικείμενο στο cupivit. Υποκείμενο του απαρεμφάτου είναι το Hannibal σε ονομαστική πτώση λόγω ταυτοπροσωπίας. Γ5. Να εκφράσετε την αλληλοπάθεια για το γ πληθυντικό πρόσωπο με το ρήμα profligavit στον παρατατικό. inter se profligabant Γ6. «In agro Falerno Hannibal ex insidiis Fabii Maximi se expedivit»: Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τον υπογραμμισμένο όρο και να επισημάνετε το φαινόμενο που παρατηρείτε. se: αντικείμενο στο ρήμα expedivit Παρατηρείται το συντακτικό φαινόμενο της άμεσης αυτοπάθειας. 6