ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΑΠΟ Α.Π.Ε. Λεωφ. Μεσογείων 85, 115 26 Αθήνα, τηλ.: 210 69 68 418, Fax: 210 69 68 031 Δημόσια Διαβούλευση της ΡΑΕ αναφορικά με τις τροποποιήσεις του Κώδικα Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας και του Κώδικα Διαχείρισης Συστήματος, προκειμένου για την εφαρμογή των προβλέψεων του ν. 4414/2016 σχετικά με τη συμμετοχή των νέων σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας Σχόλια, απόψεις και προτάσεις του ΕΣΗΑΠΕ Α. Κεντρικά σημεία 1. Για πρώτη φορά προτείνεται να επιβάλλονται οι απώλειες συστήματος έγχυσης στην παραγωγή ΑΠΕ (Άρθρα 48 και 54 του Κώδικα Συναλλαγών). Κατ αρχήν αυτό δεν πρέπει να ισχύσει για τα υφιστάμενα, εν λειτουργία έργα ΑΠΕ, καθώς συνιστά αναδρομικό μέτρο το οποίο: α. μειώνει περαιτέρω και σημαντικά τις διαρκώς βαλλόμενες και ήδη παντοιοτρόπως περικοπείσες οικονομικές αποδόσεις τους ( New Deal, διακοψιμότητα, κλπ), β. απειλεί ευθέως τη βιωσιμότητά τους, καθώς οι παραγωγοί ΑΠΕ δεν έχουν τη δυνατότητα να μετακυλήσουν το συγκεκριμένο κόστος στην κατανάλωση, και γ. συνιστά ωμή παραβίαση της επίσημης πολιτικής στήριξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις επενδύσεις αυτές, η οποία έχει καταδικάσει επίσημα και κατ επανάληψη τέτοιες πρακτικές Το ίδιο ισχύει, εν πολλοίς, για τα εν εξελίξει έργα ΑΠΕ που έχουν ήδη συνάψει ΣΕΔΠ, με διοικητικά οριζόμενο Premium. Όσον αφορά στα νέα έργα ΑΠΕ, η αφαίρεση των απωλειών του συστήματος έγχυσης από τα έσοδά τους συνιστά ένα νέο παράγοντα επιβάρυνσης των εσόδων τους, που δεν είναι δεδομένο ότι αντισταθμίζεται από άλλους παράγοντες, π.χ. την όποια πτώση του κόστους τους, και, ως εκ τούτου, καθιστά δυσχερέστερη τη χρηματοδότηση και την υλοποίησή τους, δεδομένης μάλιστα και της αβεβαιότητας που προκύπτει από την αναγκαστική συμμετοχή των Α/Π και των Φ/Β στους διαγωνισμούς ΑΠΕ. Προτείνεται το μέτρο αυτό να μην ισχύσει ούτε για τα νέα έργα ΑΠΕ, τουλάχιστον μέχρι το 2020, για να μην επιβαρυνθεί ο Ε.Λ.ΑΠΕ (μέσω υψηλότερων προσφορών στους διαγωνισμούς ΑΠΕ που θα αντανακλούν την πρόσθετη αυτή επιβάρυνση των παραγωγών) αλλά και για να στηριχθεί η προσπάθεια προσέγγισης του εθνικού δεσμευτικού στόχου ΑΠΕ για το 2020. 1
2. Εξειδικεύεται η λειτουργία των ΦΟΣΕ και ΦΟΣΕΤΕΚ. Οι όροι λειτουργίας αυτών των φορέων θα πρέπει να εξασφαλίζουν την ανταγωνιστικότητα και την εύκολη και οικονομική πρόσβαση όλων των παραγωγών στις υπηρεσίες τους. Σε κάθε περίπτωση το κόστος των αποκλίσεων και της συμμετοχής στην αγορά δεν θα πρέπει να υπερβαίνει την Προσαύξηση Ανάπτυξης Ετοιμότητας Συμμετοχής στην Αγορά. Επίσης, δεν θα πρέπει να υπάρχουν κίνητρα χρήσης του ΦΟΣΕΤΕΚ ως ΦΟΣΕ, καθ όσον πρόκειται για φορέα τελευταίου καταφυγίου. 3. Στα πλαίσια δημιουργίας χαρτοφυλακίων σταθμών ΑΠΕ από τους ΦΟΣΕ, θεωρούμε εύλογο να επιτρέπεται η δημιουργία χαρτοφυλακίων περισσοτέρων της μιας τεχνολογιών (π.χ. αιολικά με φωτοβολταϊκά και, γενικότερα, συνδυασμοί των τεχνολογιών ΑΠΕ), όπως ισχύει σε όλες τις Ευρωπαϊκές αγορές, κι όχι ανά τεχνολογία ΑΠΕ όπως αναφέρεται στους Κώδικες (π.χ. στο Άρθρο 23, Παρ. 8 του Κώδικα Συναλλαγών και στο Άρθρο 15 Α του Κώδικα Διαχείρισης Συστήματος). Κι αυτό, διότι οι αναμενόμενες αποκλίσεις ανά τεχνολογία ΑΠΕ είναι διαφορετικές και η συμμετοχή περισσοτέρων τεχνολογιών της μιας σε ένα χαρτοφυλάκιο δίνει τη δυνατότητα σε ένα ΦοΣΕ ΑΠΕ να εκτελέσει ακόμη πιο ακριβείς προβλέψεις παραγωγής σε ημερήσιο επίπεδο λόγω του συμψηφισμού των αποκλίσεων που μπορούν να επιτευχθούν εντός του χαρτοφυλακίου. Η δυνατότητα αυτή καθίσταται ακόμη πιο σημαντική στο μεσοδιάστημα έως την υλοποίηση των διατάξεων του Μοντέλου Στόχου στην Ελληνική χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, καθότι στο διάστημα αυτό δε θα υπάρχει ενδοημερήσια αγορά για τη διόρθωση της απόκλισης της πρόβλεψης κοντά στον πραγματικό χρόνο. 4. Ο επιμερισμός της μηνιαίας χρέωσης για την παροχή των υπηρεσιών του ΦΟΣΕΤΕΚ, η οποία αποτελεί εκροή του Υπολογαριασμού Αγοράς του Ειδικού Λογαριασμού του Άρθρου 143 του Ν. 4001/2011 (ΕΛΑΠΕ), σε όλους τους παραγωγούς ΑΠΕ (και η χρέωση ακόμη και σ αυτούς που επιλέγουν ΦοΣΕ ΑΠΕ για την εκπροσώπησή τους) έρχεται σε αντίθεση με την αρχή της απόδοσης των χρεώσεων σ αυτούς που την προκαλούν (μέσω επιλογής του ΦΟ.Σ.Ε.ΤΕ.Κ ως εκπρόσωπό τους στη χονδρεμπορική αγορά) (Άρθρο 2Α του Κώδικα Διαχείρισης Συστήματος). Η διάταξη αυτή είναι προφανέστατα λανθασμένη και πρέπει να διορθωθεί, ώστε να χρεώνονται μόνο όσοι παραγωγοί επιλέγουν τον ΦΟ.Σ.Ε.ΤΕ.Κ ως εκπρόσωπό τους. 5. Όλες οι πληροφορίες της αγοράς που διευκολύνουν τη συμμετοχή των παραγωγών ΑΠΕ και των φορέων εκπροσώπησης τους σε αυτήν θα πρέπει να είναι διαφανείς και προσβάσιμες σε ωριαίο επίπεδο ώστε να μην υπάρχουν κολλήματα και μη ανταγωνιστικές επιβαρύνσεις. Β. Ειδικότερα 1. Αρθρα 48 και 54 του Κώδικα Συναλλαγών Ο Πίνακας Συντελεστών Απωλειών Εγχύσεως καθορίζει την αριθμητική τιμή του Συντελεστή Απωλειών Εγχύσεως Ηλεκτρικής Ενέργειας που αντιστοιχεί σε κάθε Μετρητή Παραγωγής Μονάδας και κάθε Μονάδας ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ που εγχέει στο Σύστημα, και σε κάθε Μετρητή 2
Διασύνδεσης για Εισαγωγή. Ο Συντελεστής Απωλειών Εγχύσεως Ηλεκτρικής Ενέργειας αντιστοιχεί στο τμήμα των απωλειών του Συστήματος, το οποίο και επιμερίζεται στην έγχυση από Μονάδες Παραγωγής, Μονάδες ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ και Εισαγωγές. Όπως προαναφέρθηκε (σημείο Α.1) διαφωνούμε ισχυρά με την επιβολή συντελεστών απωλειών στην παραγωγή ΑΠΕ. Πέραν των επιχειρημάτων που αναπτύχθηκαν σχετικά, πρέπει να σημειωθεί ότι από την τελευταία φορά που υπολογίστηκαν οι πίνακες απωλειών έχουν αλλάξει αρκετά δεδομένα στο Σύστημα, με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται συγκεκριμένες περιοχές με ανάπτυξη ΑΠΕ με υψηλές απώλειες. Τα συγκεκριμένα Άρθρα θα πρέπει να τροποποιηθούν δραστικά κατά τα προεκτεθέντα. 2. Άρθρο 27Α, Παρ. 2 του Κώδικα Συναλλαγών Η τιμή ενέργειας κάθε βαθμίδας της Σωρευτικής Προσφοράς Έγχυσης που υποβάλλεται κατά τις διατάξεις του παρόντος Άρθρου ισούται με μηδέν (0). Με απόφαση της ΡΑΕ κατόπιν σχετικής εισήγησης του Λειτουργού της Αγοράς δύναται να καθορίζεται κατά τις διατάξεις του Άρθρου 71 Διοικητικά Οριζόμενη Μέγιστη Τιμή Προσφοράς Ενέργειας διαφορετική του μηδενός. Στο Άρθρο 29Α του Κώδικα Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας σχετικά με τις Προσφορές έγχυσης του ΦΟ.Σ.Ε.ΤΕ.Κ, (παρ. 3) αναφέρεται ότι δεν προσδιορίζεται τιμή ενέργειας. Κατά την κατανόησή μας η συγκεκριμένη ρύθμιση συνεπάγεται την διαφορετική αντιμετώπιση στην προτεραιότητα της ενέργειας που εγχέει ο ΦΟ.Σ.Ε.ΤΕ.Κ έναντι των άλλων ΑΠΕ. Η ίδια ακριβώς προτεραιότητα θα πρέπει να υπάρχει για όλη την ενέργεια από ΑΠΕ. Οπότε θα πρέπει να ισχύουν τα ίδια σχετικά τις τιμές προσφορών από τον ΦΟ.Σ.Ε.ΤΕ.Κ και τους ΦΟΣΕ ΑΠΕ. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να καθορισθεί με σαφήνεια ότι η ρύθμιση αυτή δεν θίγει την προτεραιότητα των ΑΠΕ έναντι άλλων φορέων που εγχέουν ενέργεια με μηδενικές προσφορές. Η προτεραιότητα αυτή πρέπει να είναι απόλυτη. 3. Άρθρο 2Α του Κώδικα Διαχείρισης Συστήματος Στο Άρθρο 2Α του Κώδικα Διαχείρισης Συστήματος αναφέρεται ότι ο Διαχειριστής του Συστήματος (ως ΦΟ.Σ.Ε.ΤΕ.Κ) επιβάλλει στους παραγωγούς ΑΠΕ που εκπροσωπεί μηνιαία χρέωση για την παροχή των υπηρεσιών του, η οποία αποτελεί εκροή του Υπολογαριασμού Αγοράς του Ειδικού Λογαριασμού του Άρθρου 143 του Ν. 4001/2011 (ΕΛΑΠΕ). Η μηνιαία αυτή χρέωση προκύπτει με βάση τη μηνιαία παραγωγή των μονάδων ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ που εκπροσωπεί ο ΦΟ.Σ.Ε.ΤΕ.Κ και της μοναδιαίας τιμής που καθορίζεται σε /MWh για κάθε ημερολογιακό έτος με απόφαση του Διαχειριστή του Συστήματος, η οποία εγκρίνεται από τη ΡΑΕ. α. Όπως προαναφέρθηκε (σημείο Α.4), ο επιμερισμός της χρέωσης σε όλους τους παραγωγούς ΑΠΕ μέσω της εκροής από τον Υπολογαριασμό Αγοράς του ΕΛΑΠΕ (και η χρέωση ακόμη και σ αυτούς που επιλέγουν ΦοΣΕ ΑΠΕ για την εκπροσώπησή τους) έρχεται σε αντίθεση με την αρχή της κοστοστρέφειας και της απόδοσης των χρεώσεων σ αυτούς που την προκαλούν (μέσω επιλογής του ΦΟ.Σ.Ε.ΤΕ.Κ ως εκπρόσωπό τους στη χονδρεμπορική αγορά). Η διάταξη αυτή είναι προφανέστατα λανθασμένη και πρέπει να διορθωθεί, ώστε να χρεώνονται μόνο όσοι παραγωγοί επιλέγουν τον ΦΟ.Σ.Ε.ΤΕ.Κ ως εκπρόσωπό τους, διαφορετικά τίθενται σημαντικά επιχειρηματικά εμπόδια στην δραστηριοποίηση των ΦοΣΕ ΑΠΕ έναντι του ΦΟ.Σ.Ε.ΤΕ.Κ. 3
β. Όταν ληφθεί απόφαση από τη ΡΑΕ για το ύψος της μοναδιαίας τιμής της χρέωσης του ΦΟ.Σ.Ε.ΤΕ.Κ, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι ο ρόλος του ΦΟ.Σ.Ε.ΤΕ.Κ είναι ως τελευταίο καταφύγιο κι όχι ως πρώτη επιλογή των παραγωγών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ. Επομένως, το σχετικό κόστος εκπροσώπησης πρέπει να είναι ανάλογο αυτού του ρόλου. 4. Άρθρο 15Α του Κώδικα Διαχείρισης Συστήματος Στο Άρθρο 15Α περιγράφεται η ποινή που επιβάλλεται στον ΦοΣΕ ΑΠΕ σε περίπτωση σημαντικής απόκλισης στην υποβολή προσφορών έγχυσης από μονάδες ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ. Η ποινή αυτή οφείλεται με περίοδο χάριτος ND_GRES ημερών, όπου οι ημέρες κατανομής λογίζονται ακόμη κι όταν υπάρχει σημαντική απόκλιση για μόλις μία Περίοδο Κατανομής κατά τη διάρκεια μίας Ημέρας Κατανομής. Η ρύθμιση αυτή δρα μη αναλογικά και ποινολογεί τους παραγωγούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ καθώς και τους ΦοΣΕ ΑΠΕ και δε συμβαδίζει με την αντίστοιχη ρύθμιση που υφίσταται για τους Προμηθευτές, για τους οποίους μετρώνται οι περίοδοι κατανομής (κι όχι οι ημέρες κατανομής) με σημαντικές αποκλίσεις σε σχέση με ένα άνω όριο ανοχής και δίνεται περίοδος χάριτος για 30 περιόδους κατανομής για τις οποίες δεν επιβάλλεται ποινή χρέωση μη συμμόρφωσης. Θεωρούμε ότι κατ αναλογία πρέπει να θεσπιστεί αντίστοιχη ρύθμιση και για τους ΦοΣΕ ΑΠΕ, ώστε να δίνεται μεγαλύτερη περίοδος χάριτος στους ΦοΣΕ ΑΠΕ (σε σχέση με τους προμηθευτές) όπως δικαιολογείται από την αυξημένη στοχαστικότητα της παραγωγής των μονάδων ΑΠΕ έναντι της πρόβλεψης του φορτίου των καταναλωτών. 5. ΑΡΘΡΟ 13Α, Παρ. 4 του Κώδικα Συναλλαγών Προτείνεται να τροποποιηθεί ως εξής: Ο Λειτουργός της Αγοράς κοινοποιεί την αποδοχή καθώς και την αιτιολογημένη απόρριψη υποβληθείσας Δήλωσης Φο.Σ.Ε στον αιτούντα κάτοχο των Μονάδων ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ Υ.Σ ΗΕΠ, στον Φο.Σ.Ε και στον Διαχειριστή του Συστήματος, εντός χρονικού διαστήματος 20 ημερών 6. ΑΡΘΡΟ 13Α, Παρ. 6 του Κώδικα Συναλλαγών Προτείνεται να τροποποιηθεί ως εξής: Με την αποδοχή της Δήλωσης Φο.Σ.Ε από το Λειτουργό της Αγοράς μεταβιβάζονται στο Φο.Σ.Ε τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του εκπροσωπούμενου κατόχου Μονάδας ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ Υ.Σ ΗΕΠ αναφορικά με τη Συμμετοχή, την Εκκαθάριση, το Διακανονισμό και την Τιμολόγηση των συναλλαγών του κατά τις διατάξεις του παρόντος Κώδικα, για το χρονικό διάστημα που έχει αιτηθεί ο αιτών να εκπροσωπείται από τον Φο.Σ.Ε 7. ΑΡΘΡΟ 13Α, Παρ.7 του Κώδικα Συναλλαγών Προτείνεται να τροποποιηθεί ως εξής: Ο Λειτουργός της Αγοράς τηρεί, ενημερώνει και δημοσιεύει «Πίνακα Αντιστοίχισης Κατόχων Μονάδων ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ Υ.Σ ΗΕΠ και Φορέων Σωρευτικής Εκπροσώπησης» στον οποίο καταγράφονται λεπτομέρειες αναφορικά Δηλώσεις Φο.Σ.Ε και τις Δηλώσεις Φο.Σ.Ε.Τε.Κ. 4
8. ΑΡΘΡΟ 13Α, Παρ. 15 του Κώδικα Συναλλαγών Εάν μετά το πέρας της Λήξης της Δήλωσης Φο.Σ.Ε.Τε.Κ ο κάτοχος Μονάδων ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ Υ.Σ ΗΕΠ δεν έχει εγγραφεί στο Μητρώο Συμμετεχόντων ή δεν έχει υποβάλει εγκαίρως Δήλωση Φο.Σ.Ε στο Λειτουργό της Αγοράς και στο Διαχειριστή Συστήματος ο Λειτουργός της Αγοράς δεν πιστώνει στον κάτοχο κατά τις διαδικασίες Εκκαθάρισης και Διακανονισμού Συναλλαγών τα προβλεπόμενα κατά τα Άρθρα 72 και 85 του παρόντος Κώδικα ποσά. Η διάταξη αυτή δεν είναι δίκαιη στο βαθμό που συνεπάγεται οικονομικές επιπτώσεις για τον παραγωγό ΑΠΕ λόγω παραβίασης υποχρεώσεων στις οποίες δεν μπορεί αντικειμενικά να συμμορφωθεί. Συγκεκριμένα, εφόσον δεν υφίσταται ικανό πλήθος Φο.Σ.Ε. στην αγορά είναι προφανές ότι η μοναδική επιλογή που απομένει στον παραγωγό είναι η απευθείας συμμετοχή του στην αγορά. Προτείνεται να διορθωθεί ανάλογα. 5