ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016/2017 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ MAΪOY - ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΒΑΘ.:... / 40 ΥΠΟΓΡ.:... ΤΑΞΗ: A ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26/05/2017 ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ (ΒΙΟΛΟΓΙΑ) ΧΡΟΝΟΣ: 1h 30min (90 λεπτά) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΜΗΜΑ:... ΑΡ.:... ΠΡΟΣΟΧΗ Να προσέξετε την εμφάνιση του γραπτού σας και να γράψετε με μελάνι μπλε ή μαύρο. Απαγορεύεται η χρήση διορθωτικού (Tipp-Ex) Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από 9 σελίδες. ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ 1
ΜΕΡΟΣ Α: Αποτελείται από τέσσερις (4) ερωτήσεις. Κάθε ορθή απάντηση βαθμολογείται με δυόμιση (2,5) μονάδες. Να απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσεις. Ερώτηση 1 Να συμπληρώσετε κατάλληλα τις πιο κάτω προτάσεις. (5 x 0,5 = 2,5μ) μ: i. Το αέριο που παράγουν τα φυτά με τη φωτοσύνθεση ονομάζεται ii. Οι πρώτες ύλες που χρειάζονται τα φυτά για να κάνουν φωτοσύνθεση είναι το διοξείδιο του άνθρακα και το. iii. Το οργανίδιο που έχουν τα φυτά και μπορούν να κάνουν φωτοσύνθεση ονομάζεται iv. Για να αποχρωματίσουμε το φύλλο χρησιμοποιούμε για να διαλυθεί η χλωροφύλλη. v. Για την ανίχνευση του αμύλου χρησιμοποιούμε διάλυμα Ερώτηση 2 α. Να συμπληρώσετε τις ενδείξεις 1-4 στο πιο κάτω κύτταρο. (4 x 0,25 = 1 μ.) μ: Απαντήσεις 1. 2. 3. 4. β. Να γράψετε τρεις (3) διαφορές μεταξύ ζωικού και φυτικού κυττάρου. (3 x 0,5 = 1,5 μ.) μ: 1. 2. 3. 2
Ερώτηση 3 α. Να γράψετε τα βήματα της επιστημονικής μεθόδου με τη σωστή σειρά. (6 x 0,25 = 1,5 μ.) μ: Βήματα Επιστημονικής Μεθόδου 1. 2. 3. 4. 5. 6. β. Να ονομάσετε τα δύο (2) είδη φακών ενός φωτονικού μικροσκοπίου. (2 x 0,5 = 1 μ.) μ: 1. 2. Ερώτηση 4 Να αντιστοιχίσετε κάθε όρο της στήλης Α με τον κατάλληλο όρο της στήλης Β. (5 x 0,5 = 2,5 μ.) μ: ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β Α Β 1. Τροφικές σχέσεις α. Ο οργανισμός που βρίσκεται στο τέλος μιας τροφικής αλυσίδας. 1 2. Παραγωγός β. Ο οργανισμός που τρέφεται με φυτά. 2 3. Οικοσύστημα γ. Βρίσκεται πάντα στην αρχή μιας τροφικής αλυσίδας. 3 4. Λεία δ. Οι σχέσεις των οργανισμών με βάση την τροφή τους. 4 5. Κορυφαίος θηρευτής ε. Ζώο που τρώγεται από κάποιο άλλο ζώο. 5 Στ. Είναι πάντοτε παμφάγος οργανισμός. ζ. Βιοτικοί και αβιοτικοί παράγοντες μιας περιοχής και οι σχέσεις μεταξύ τους. 3
ΜΕΡΟΣ Β: Αποτελείται από τρεις (3) ερωτήσεις. Κάθε ορθή απάντηση βαθμολογείται με έξι (6) μονάδες. Να απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσεις. Ερώτηση 5 Να μελετήσετε το πιο κάτω σχεδιάγραμμα,το οποίο παρουσιάζει ένα τροφικό πλέγμα ενός οικοσυστήματος και να απαντήσετε τις ερωτήσεις που ακολουθούν. α. Με βάση το πιο πάνω τροφικό πλέγμα να ονομάσετε: (4 Χ 0,5 μ = 2 μ.) μ: Α. Ένα σαρκοφάγο Οργανισμό Β. Ένα φυτοφάγο Οργανισμό Γ. Έναν παραγωγό Δ. Έναν κορυφαίο Θηρευτή β. i. Με βάση το πιο πάνω τροφικό πλέγμα, να συμπληρώσετε την πιο κάτω τροφική αλυσίδα. (4 Χ 0,25 μ = 1 μ.) μ: Σαρκοφάγα έντομα β. ii. Τι δείχνουν τα βέλη σε μια τροφική αλυσίδα. (1 Χ 0,5 μ = 0,5 μ.) μ: 4
γ. Να εξηγήσετε πώς θα επηρεαστεί ο πληθυσμός των αλεπούδων, αν για κάποιο λόγο εξαφανιστούν οι λαγοί από το οικοσύστημα. Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. (1 Χ 1 μ = 1 μ.) μ: δ. Ποια είναι η πρωταρχική πηγή ενέργειας στο πιο πάνω τροφικό πλέγμα. (1 Χ 0,5 μ = 0,5 μ.) μ: ε. Να εξηγήσετε γιατί η φωτοσύνθεση είναι σημαντική για όλους τους οργανισμούς, του οικοσυστήματος. (Να δώσετε δύο (2) λόγους) (2 Χ 0,5 μ = 1 μ) μ: Ερώτηση 6 α. Να συμπληρώσετε κατάλληλα τον πιο κάτω πίνακα με τα οργανίδια ή τη λειτουργία τους. (5 x 0,5 = 2,5 μ.) μ: Οργανίδιο Χυμοτόπιο Κυτταρική μεμβράνη Λειτουργία Απελευθέρωση ενέργειας από τις θρεπτικές ουσίες. Δίνει σταθερό σχήμα στα φυτικά κύτταρα. Ελέγχει και κατευθύνει τις λειτουργίες του κυττάρου 5
β. Να συμπληρώσετε κατάλληλα τα κενά στον πιο κάτω πίνακα. (7 x 0,5 = 3,5 μ.) μ: Όργανο Μια λειτουργία Οργανικό Σύστημα Πεπτικό σύστημα Παραγωγή των ούρων. Ερώτηση 7 α. Το πιο κάτω σχεδιάγραμμα αφορά τα Βασίλεια των Ζωντανών οργανισμών. Να τοποθετήσετε κατάλληλα στο σχεδιάγραμμα, τους ζωντανούς οργανισμούς: πεύκο, μανιτάρι, λιοντάρι, αμοιβάδα, και βακτήριο σταφυλόκοκκου με βάση τα κριτήρια που αναφέρονται. (4 x 0,5 = 2 μ.) μ: πεύκο, μανιτάρι, αμοιβάδα, λιοντάρι, βακτήριο σταφυλόκοκκος...... έχει πυρήνα λιοντάρι...... τρέφονται με άλλους οργανισμούς 6
β. Στον πιο κάτω πίνακα δίνονται πληροφορίες για κάποιους οργανισμούς Α, Β, Γ και Δ. Με βάση αυτές τις πληροφορίες, να απαντήσετε στις ερωτήσεις που ακολουθούν. (2 x 1 = 2 μ.) μ: Οργανισμός Α Β Γ Δ Χαρακτηριστικά Ζει στο νερό και αναπνέει πάντοτε με βράγχια. Ζει στο νερό, το δέρμα του καλύπτεται με φολίδες. Γεννά αυγά στη ξηρά, αναπνέει με πνεύμονες. Ζει στο νερό και αναπνέει με πνεύμονες. i. Ο οργανισμός Γ μπορεί να ανήκει στα θηλαστικά; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. ii. Ο οργανισμός Α μπορεί να ανήκει στα αμφίβια; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. γ. Να αναφέρετε δύο (2) χαρακτηριστικά των ερπετών και δύο (2) των πτηνών. (4 x 0,5 = 2 μ.) μ: Ερπετά Πτηνά ΜΕΡΟΣ Γ: Αποτελείται από μία (1) ερώτηση των 12 μονάδων. Ερώτηση 8 α. Να ονομάσετε τα όργανα που παρουσιάζουν οι ενδείξεις 1 μέχρι 4, στο πιο κάτω σχεδιάγραμμα του αντρικού αναπαραγωγικού συστήματος, συμπληρώνοντας τον πιο κάτω πίνακα. (4 x 0,5 = 2 μ.) μ: Α/Α Όργανο 1. 2. 3. 4. 7
β. Να γράψετε δύο (2) λειτουργίες των όρχεων. (2 x 0,5 = 1 μ.) μ: γ i. Να συμπληρώσετε στον πιο κάτω πίνακα τη λειτουργία του κάθε οργάνου. (3 x 0,5 = 1,5 μ.) μ: Όργανο Λειτουργία Προστάτης αδένας Πέος Επιδιδυμίδα ii. Πώς ονομάζεται η πάθηση, όπου οι όρχεις δεν κατεβαίνουν στο όσχεο; (1x 0,5 = 0,5 μ.) μ: iii. Τι επιπτώσεις μπορεί να έχει η πιο πάνω πάθηση αν δεν θεραπευτεί; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. (1 x 0,5= 0,5 μ.) μ: δ. Να εξηγήσετε ποια είναι η διαφορά του σπέρματος από τα σπερματοζωάρια. (1 x 0,5 = 0,5 μ.) μ: ε. Η Μαρία έχει καταμήνιο κύκλο 28 ημερών. Είχε έμμηνη ρύση (1 η μέρα του κύκλου της) στις 12 του Μάη, ημέρα Παρασκευή. Να απαντήσετε στις ερωτήσεις που ακολουθούν. i. Πότε θα ελευθερωθεί ωάριο; (ημερομηνία) (1 x 0,5 = 0,5 μ.) μ: ii. Πότε θα είναι η επόμενη έμμηνη ρύση της Μαρίας; (ημερομηνία) (1 x 0,5 = 0,5 μ.) μ: 8
iii. Γιατί η κρίσιμη περίοδος είναι από την 11 η μέχρι την 16 η μέρα του καταμήνιου κύκλου; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. (3 x 0,5 = 1,5 μ.) μ: Στ. Να βάλετε τις πιο κάτω λειτουργίες με τη σωστή χρονική σειρά που συμβαίνουν. Εμφύτευση εμβρύου, Κύηση, τοκετός, Γονιμοποίηση (4 x 0,25 = 1 μ.) μ: 1. 2. 3. 4. ζ. Να αντιστοιχίσετε κατάλληλα κάθε όργανο με μια λειτουργία του. (5 x 0,5 = 2,5 μ.) μ: Όργανο Λειτουργία Αντιστοίχιση 1. Μήτρα α. Βοήθα το έμβρυο να παίρνει οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες. 2. Αμνιακός σάκος β. Προστατεύει το έμβρυο από τις επιδράσεις του περιβάλλοντος. 1 2 3. Πλακούντας γ. Όργανο μέσα στο οποίο μεγαλώνει το έμβρυο. 3 4. Ωαγωγός δ. Εκεί γίνεται η γονιμοποίηση. 4 5. Ωοθήκη ε. Αποβάλλει ούρα. 5 Στ. Παράγει τα ωάρια. ζ. Εισέρχεται το πέος κατά τη σεξουαλική επαφή. Οι Εισηγητές Η Διευθύντρια Περσεφόνη Χρίστου Β.Δ. Δρ Αγάθη Καμμά Ηρώ Ελευθερίου 9
iii. Γιατί η κρίσιμη περίοδος είναι από την 11 η μέχρι την 16 η μέρα του καταμήνιου κύκλου; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. (3 x 0,5 = 1,5 μ.) μ: Στ. Να βάλετε τις πιο κάτω λειτουργίες με τη σωστή χρονική σειρά που συμβαίνουν. Εμφύτευση εμβρύου, Κύηση, τοκετός, Γονιμοποίηση (4 x 0,25 = 1 μ.) μ: 1. 2. 3. 4. ζ. Να αντιστοιχίσετε τα όργανα με την λειτουργία τους. (5 x 0,5 = 2,5 μ.) μ: Όργανο Λειτουργία Αντιστοίχιση 1. Μήτρα α. Τροφοδοσία του εμβρύου με οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες. 2. Αμνιακός σάκος β. Προστατεύει το έμβρυο από τις επιδράσεις του περιβάλλοντος. 1 2 3. Πλακούντας γ. Όργανο μέσα στο οποίο μεγαλώνει το έμβρυο 3 4. Ωαγωγός δ. Εκεί γίνεται η γονιμοποίηση. 4 5. Ωοθήκη ε. Αποβάλλει ούρα 5 Στ. παράγουν τα ωάρια ζ. Εισέρχεται το πέος κατά τη σεξουαλική επαφή Η Διευθύντρια Δρ Αγάθη Καμμά 9