ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 27.9.2011 2011/0136(COD) ***I ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά ορισμένες επιτρεπόμενες χρήσεις ορφανών έργων (COM(2011)0289 C7-0138/2011 2011/0136(COD)) Επιτροπή Νομικών Θεμάτων Εισηγήτρια: Lidia Joanna Geringer de Oedenberg PR\878512.doc PE472.338v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
PR_COD_1amCom Υπόμνημα για τα χρησιμοποιούμενα σύμβολα * Διαδικασία διαβούλευσης *** Διαδικασία έγκρισης ***I Συνήθης νομοθετική διαδικασία (πρώτη ανάγνωση) ***II Συνήθης νομοθετική διαδικασία (δεύτερη ανάγνωση) ***III Συνήθης νομοθετική διαδικασία (τρίτη ανάγνωση) (Η ενδεικνυόμενη διαδικασία στηρίζεται στη νομική βάση που προτείνεται στο σχέδιο πράξης) Τροπολογίες σε σχέδιο πράξης Στις τροπολογίες του Κοινοβουλίου η σήμανση των αλλαγών στο σχέδιο πράξης γίνεται με έντονους πλάγιους χαρακτήρες. Η σήμανση με απλά πλάγια απευθύνεται στις τεχνικές υπηρεσίες και αφορά τα στοιχεία του σχεδίου πράξης για τα οποία προτείνεται διόρθωση εν όψει της επεξεργασίας του τελικού κειμένου (για παράδειγμα,. στοιχεία εμφανώς λανθασμένα ή που έχουν παραλειφθεί σε μία γλωσσική έκδοση). Αυτές οι προτάσεις διόρθωσης υπόκεινται στη συγκατάθεση των αρμόδιων τεχνικών υπηρεσιών. Η επικεφαλίδα κάθε τροπολογίας σχετικής με υπάρχουσα πράξη, την οποία το σχέδιο πράξης προτίθεται να τροποποιήσει, φέρει μία τρίτη και μία τέταρτη σειρά που προσδιορίζουν αντίστοιχα την ισχύουσα πράξη και την τροποποιημένη διάταξή της. Τα τμήματα που λαμβάνονται από διάταξη υπάρχουσας πράξης την οποία το Κοινοβούλιο επιθυμεί να τροποποιήσει, ενώ το σχέδιο πράξης δεν έχει τροποποιήσει, σημαίνονται με έντονους χαρακτήρες. Ενδεχόμενες διαγραφές που αφορούν τα τμήματα αυτά σημαίνονται ως εξής: [...]. PE472.338v01-00 2/27 PR\878512.doc
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ...5 PR\878512.doc 3/27 PE472.338v01-00
PE472.338v01-00 4/27 PR\878512.doc
ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά ορισμένες επιτρεπόμενες χρήσεις ορφανών έργων (COM(2011)0289 C7-0138/2011 2011/0136(COD)) (Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2011)0289), έχοντας υπόψη το άρθρο 294, παράγραφος 2, και τα άρθρα 49, 56 και 114 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C7 0138/2011), έχοντας υπόψη το άρθρο 294, παράγραφος 3, της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχοντας υπόψη την από 21ης Σεπτεμβρίου 2011 γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής 1, έχοντας υπόψη το άρθρο 55 του Κανονισμού του, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών και της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας (Α7-0000/2011), 1. εγκρίνει τη θέση σε πρώτη ανάγνωση όπως παρατίθεται κατωτέρω 2. ζητεί από την Επιτροπή να του υποβάλει εκ νέου την πρόταση, αν προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή να την αντικαταστήσει με νέο κείμενο 3. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια. 1 ΕΕ... PR\878512.doc 5/27 PE472.338v01-00
1 Αιτιολογική σκέψη 1 (1) Οι βιβλιοθήκες, τα μουσεία, τα αρχεία, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τα ιδρύματα κινηματογραφικής κληρονομιάς και οι δημόσιοι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί έχουν ξεκινήσει μεγάλης κλίμακας ψηφιοποίηση των συλλογών ή των αρχείων τους, προκειμένου να δημιουργήσουν Ευρωπαϊκές Ψηφιακές Βιβλιοθήκες. Οι βιβλιοθήκες, τα μουσεία, τα αρχεία, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τα ιδρύματα κινηματογραφικής κληρονομιάς και οι δημόσιοι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί στα κράτη μέλη συμβάλλουν στη διατήρηση και τη διάδοση της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς, γεγονός που είναι επίσης σημαντικό για τη δημιουργία Ευρωπαϊκών Ψηφιακών Βιβλιοθηκών, όπως η Europeana. Οι τεχνολογίες μαζικής ψηφιοποίησης έντυπου υλικού, αναζήτησης και ευρετηρίασης ενισχύουν την ερευνητική αξία των συλλογών των βιβλιοθηκών. (1) Οι βιβλιοθήκες, τα μουσεία, τα αρχεία, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τα ιδρύματα κινηματογραφικής κληρονομιάς και οι εγκατεστημένοι στα κράτη μέλη ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί έχουν ξεκινήσει μεγάλης κλίμακας ψηφιοποίηση των συλλογών ή των αρχείων τους, προκειμένου να δημιουργήσουν Ευρωπαϊκές Ψηφιακές Βιβλιοθήκες. Οι φορείς αυτοί συμβάλλουν στη διατήρηση και τη διάδοση της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς, γεγονός που είναι επίσης σημαντικό για τη δημιουργία Ευρωπαϊκών Ψηφιακών Βιβλιοθηκών, όπως η Europeana. Οι τεχνολογίες μαζικής ψηφιοποίησης έντυπου υλικού, αναζήτησης και ευρετηρίασης ενισχύουν την ερευνητική αξία των συλλογών των βιβλιοθηκών. 2 Αιτιολογική σκέψη 3 (3) Η δημιουργία νομικού πλαισίου για τη διευκόλυνση της ψηφιοποίησης και της διάδοσης έργων των οποίων ο δημιουργός δεν έχει ταυτοποιηθεί, ή ακόμα και αν έχει ταυτοποιηθεί, δεν έχει εντοπιστεί, τα λεγόμενα ορφανά έργα, είναι μια βασική δράση του Ψηφιακού θεματολογίου για (3) Η δημιουργία νομικού πλαισίου για τη διευκόλυνση της ψηφιοποίησης και της διάδοσης έργων που υπόκεινται σε προστασία των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας και των οποίων ο κάτοχος των δικαιωμάτων δεν έχει ταυτοποιηθεί, ή ακόμα και αν έχει PE472.338v01-00 6/27 PR\878512.doc
την Ευρώπη, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών Ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη. ταυτοποιηθεί, δεν έχει εντοπιστεί, τα λεγόμενα ορφανά έργα, είναι μια βασική δράση του Ψηφιακού θεματολογίου για την Ευρώπη, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών Ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη. 3 Αιτιολογική σκέψη 4 (4) Τα αποκλειστικά δικαιώματα που έχουν οι δημιουργοί για την αναπαραγωγή και τη διάθεση των έργων τους στο κοινό, όπως εναρμονίστηκαν με την οδηγία 2001/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2001, για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας, προϋποθέτουν τη συναίνεση του δημιουργού πριν από την ψηφιοποίηση και τη διάθεση ενός έργου στο κοινό. (4) Τα αποκλειστικά δικαιώματα που έχουν οι κάτοχοι των δικαιωμάτων για την αναπαραγωγή και τη διάθεση των έργων τους στο κοινό, όπως εναρμονίστηκαν με την οδηγία 2001/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2001, για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας, προϋποθέτουν τη συναίνεση του δημιουργού πριν από την ψηφιοποίηση και τη διάθεση ενός έργου στο κοινό. PR\878512.doc 7/27 PE472.338v01-00
4 Αιτιολογική σκέψη 7 (7) Συγκεκριμένα, είναι απαραίτητο να υιοθετηθεί μια κοινή προσέγγιση για την αναγνώριση έργων ως ορφανών και για τις επιτρεπόμενες χρήσεις ορφανών έργων, προκειμένου να υπάρχει ασφάλεια δικαίου στην εσωτερική αγορά όσον αφορά τη χρήση ορφανών έργων από βιβλιοθήκες, μουσεία, εκπαιδευτικά ιδρύματα, αρχεία, ιδρύματα κινηματογραφικής κληρονομιάς και δημόσιους ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς. (7) Συγκεκριμένα, είναι απαραίτητο να υιοθετηθεί μια κοινή προσέγγιση για την αναγνώριση έργων ως ορφανών και για τις επιτρεπόμενες χρήσεις ορφανών έργων, προκειμένου να υπάρχει ασφάλεια δικαίου στην εσωτερική αγορά όσον αφορά τη χρήση ορφανών έργων από βιβλιοθήκες, μουσεία, εκπαιδευτικά ιδρύματα, αρχεία, ιδρύματα κινηματογραφικής κληρονομιάς και ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς. 5 Αιτιολογική σκέψη 8 (8) Στα κινηματογραφικά, ακουστικά και οπτικοακουστικά έργα που υπάρχουν στα αρχεία δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών και παράχθηκαν από αυτούς περιλαμβάνονται ορφανά έργα. Λαμβανομένης υπόψη της ειδικής θέσης των ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών ως παραγωγών ακουστικού και οπτικοακουστικού υλικού και της ανάγκης να ληφθούν μέτρα για να περιοριστούν τα φαινόμενα ορφανών έργων στο μέλλον, είναι σκόπιμο να καθοριστεί οριακή ημερομηνία σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας όσον αφορά τα έργα που υπάρχουν στα αρχεία ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών. διαγράφεται PE472.338v01-00 8/27 PR\878512.doc
6 Αιτιολογική σκέψη 9 (9) Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, τα κινηματογραφικά, ακουστικά και οπτικοακουστικά έργα που υπάρχουν στα αρχεία δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών θα πρέπει να θεωρείται ότι περιλαμβάνουν έργα που ανατέθηκαν από τους εν λόγω οργανισμούς για αποκλειστικά δική τους εκμετάλλευση. (9) Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, τα κινηματογραφικά, ακουστικά και οπτικοακουστικά έργα που υπάρχουν στα αρχεία ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών θα πρέπει να θεωρείται ότι περιλαμβάνουν έργα που ανατέθηκαν από τους εν λόγω οργανισμούς για αποκλειστικά δική τους εκμετάλλευση. 7 Αιτιολογική σκέψη 11 (11) Για λόγους διεθνούς αβρότητας, η παρούσα οδηγία θα πρέπει να εφαρμόζεται αποκλειστικά σε έργα που δημοσιεύθηκαν ή αναμεταδόθηκαν για πρώτη φορά σε κράτος μέλος. (11) Για λόγους διεθνούς αβρότητας, η παρούσα οδηγία θα πρέπει να εφαρμόζεται αποκλειστικά σε έργα που δημοσιεύθηκαν ή αναμεταδόθηκαν για πρώτη φορά στο έδαφος κράτους μέλους. 8 Αιτιολογική σκέψη 12 (12) Προτού να δύναται ένα έργο να θεωρηθεί ορφανό, θα πρέπει να διεξάγεται καλόπιστη και εύλογη επιμελής αναζήτηση (12) Προτού να δύναται ένα έργο να θεωρηθεί ορφανό, θα πρέπει να διεξάγεται καλόπιστη και εύλογη επιμελής αναζήτηση PR\878512.doc 9/27 PE472.338v01-00
του δημιουργού. Θα πρέπει να επιτρέπεται στα κράτη μέλη να προβλέπουν ότι η εν λόγω επιμελής αναζήτηση μπορεί να διενεργείται από τους οργανισμούς που αναφέρονται στην παρούσα οδηγία ή από άλλους οργανισμούς. του κατόχου των δικαιωμάτων. Θα πρέπει να επιτρέπεται στα κράτη μέλη να προβλέπουν ότι η εν λόγω επιμελής αναζήτηση μπορεί να διενεργείται από τους οργανισμούς που αναφέρονται στην παρούσα οδηγία ή από άλλους εξουσιοδοτημένους οργανισμούς. 9 Αιτιολογική σκέψη 14 (14) Τα ορφανά έργα ενδέχεται να έχουν πολλούς δημιουργούς ή να περιλαμβάνουν άλλα έργα ή προστατευόμενο αντικείμενο. Η παρούσα οδηγία δεν θα πρέπει να θίγει τα δικαιώματα γνωστών ή ταυτοποιημένων δημιουργών. (14) Τα ορφανά έργα ενδέχεται να έχουν πολλούς κατόχους των δικαιωμάτων ή να περιλαμβάνουν άλλα έργα ή προστατευόμενο αντικείμενο. Η παρούσα οδηγία δεν θα πρέπει να θίγει τα δικαιώματα γνωστών ή ταυτοποιημένων δημιουργών. 10 Αιτιολογική σκέψη 15 (15) Προκειμένου να αποφευχθεί ο διπλασιασμός των προσπαθειών αναζήτησης, επιμελής αναζήτηση θα πρέπει να διεξάγεται μόνο στο κράτος μέλος όπου δημοσιεύθηκε ή αναμεταδόθηκε για πρώτη φορά το έργο. Για να μπορούν τα άλλα κράτη μέλη να εξακριβώσουν αν ένα έργο έχει αναγνωριστεί ως ορφανό σε άλλο κράτος μέλος, τα κράτη μέλη θα πρέπει να (15) Προκειμένου να αποφευχθεί ο διπλασιασμός των προσπαθειών αναζήτησης, επιμελής αναζήτηση θα πρέπει να διεξάγεται μόνο στο κράτος μέλος στο έδαφος του οποίου δημοσιεύθηκε ή αναμεταδόθηκε για πρώτη φορά το έργο. Για να μπορούν τα άλλα κράτη μέλη να εξακριβώσουν αν ένα έργο έχει αναγνωριστεί ως ορφανό σε άλλο κράτος μέλος, τα κράτη μέλη θα πρέπει να PE472.338v01-00 10/27 PR\878512.doc
διασφαλίζουν ότι τα αποτελέσματα των επιμελών αναζητήσεων που διεξάγονται εντός των συνόρων τους καταγράφονται σε μια βάση δεδομένων ανοιχτή στο κοινό. διασφαλίζουν ότι τα αποτελέσματα των επιμελών αναζητήσεων που διεξάγονται εντός των συνόρων τους καταγράφονται σε μια βάση δεδομένων ανοιχτή στο κοινό. 11 Αιτιολογική σκέψη 16 (16) Είναι σκόπιμο να προβλεφθεί ότι οι δημιουργοί έχουν δικαίωμα να διακόψουν το καθεστώς των έργων τους ως ορφανών σε περίπτωση που εμφανιστούν για να αξιώσουν την κυριότητα των έργων τους. (16) Όταν κάτοχοι των δικαιωμάτων εμφανίζονται για να αξιώσουν την κυριότητα των έργων τους, ενδείκνυται για αυτούς να μπορούν να διακόψουν το καθεστώς των έργων αυτών ως ορφανών. 12 Αιτιολογική σκέψη 17 (17) Με στόχο την προαγωγή της γνώσης και του πολιτισμού, τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιτρέπουν στις βιβλιοθήκες, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα και τα μουσεία που είναι ανοιχτά στο κοινό, καθώς και σε αρχεία, ιδρύματα κινηματογραφικής κληρονομιάς και δημόσιους ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς να διαθέτουν στο κοινό και να αναπαράγουν ορφανά έργα, εφόσον η εν λόγω χρήση συμβάλλει στην εκπλήρωση της αποστολής που εκτελούν για το δημόσιο συμφέρον, και συγκεκριμένα στη συντήρηση, την αποκατάσταση και την παροχή πολιτιστικής και εκπαιδευτικής (17) Με στόχο την προαγωγή της γνώσης και του πολιτισμού, τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιτρέπουν στις βιβλιοθήκες, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα και τα μουσεία που είναι ανοιχτά στο κοινό, καθώς και σε αρχεία, ιδρύματα κινηματογραφικής κληρονομιάς και ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς να διαθέτουν στο κοινό και να αναπαράγουν, κατά την έννοια της οδηγίας 2001/29/ΕΚ, ορφανά έργα, εφόσον η εν λόγω χρήση συμβάλλει στην εκπλήρωση της αποστολής που εκτελούν για το δημόσιο συμφέρον, και συγκεκριμένα στη συντήρηση, την αποκατάσταση και την παροχή PR\878512.doc 11/27 PE472.338v01-00
πρόσβασης σε έργα που περιλαμβάνονται στις συλλογές τους. Ως ιδρύματα κινηματογραφικής κληρονομιάς, για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, θα πρέπει να νοούνται και οι οργανισμοί που έχουν οριστεί από τα κράτη μέλη για τη συλλογή, την καταγραφή, τη συντήρηση και την αποκατάσταση ταινιών που αποτελούν μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς τους. πολιτιστικής και εκπαιδευτικής πρόσβασης σε έργα που περιλαμβάνονται στις συλλογές τους. Ως ιδρύματα κινηματογραφικής κληρονομιάς, για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, θα πρέπει να νοούνται και οι οργανισμοί που έχουν οριστεί από τα κράτη μέλη για τη συλλογή, την καταγραφή, τη συντήρηση και την αποκατάσταση ταινιών που αποτελούν μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς τους. 13 Αιτιολογική σκέψη 18 (18) Οι συμβατικές ρυθμίσεις δύνανται να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο στη διευκόλυνση της ψηφιοποίησης της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς, με την έννοια ότι οι βιβλιοθήκες, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τα μουσεία ή τα αρχεία και τα ιδρύματα κινηματογραφικής κληρονομιάς θα δύνανται, προκειμένου να προβούν στις επιτρεπόμενες χρήσεις βάσει της παρούσας οδηγίας, να συνάπτουν συμφωνίες με εμπορικούς εταίρους για την ψηφιοποίηση και τη διάθεση ορφανών έργων στο κοινό. Οι συμφωνίες αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν οικονομική συνεισφορά από τους εν λόγω εταίρους. (18) Οι συμβατικές ρυθμίσεις δύνανται να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο στη διευκόλυνση της ψηφιοποίησης της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς, με την έννοια ότι οι βιβλιοθήκες, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τα μουσεία ή τα αρχεία, τα ιδρύματα κινηματογραφικής κληρονομιάς και οι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί θα δύνανται, προκειμένου να προβούν στις επιτρεπόμενες χρήσεις βάσει της παρούσας οδηγίας, να συνάπτουν συμφωνίες με εμπορικούς εταίρους για την ψηφιοποίηση και τη διάθεση ορφανών έργων στο κοινό. Οι συμφωνίες αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν οικονομική συνεισφορά από τους εν λόγω εταίρους. PE472.338v01-00 12/27 PR\878512.doc
14 Αιτιολογική σκέψη 19 (19) Προκειμένου να βελτιωθεί η πρόσβαση των πολιτών της Ένωσης στην πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης, είναι επίσης αναγκαίο να διασφαλιστεί ότι τα ορφανά έργα που έχουν γίνει ψηφιακά και διατίθενται στο κοινό σε κάποιο κράτος μέλος διατίθενται επίσης και σε άλλα κράτη μέλη. Οι δημόσιες βιβλιοθήκες, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τα μουσεία, τα αρχεία, τα ιδρύματα κινηματογραφικής κληρονομιάς και οι δημόσιοι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί που χρησιμοποιούν ένα ορφανό έργο προκειμένου να επιτύχουν τις αποστολές τους δημοσίου συμφέροντος θα πρέπει να είναι σε θέση να καθιστούν το ορφανό έργο διαθέσιμο στο κοινό σε άλλα κράτη μέλη. (19) Προκειμένου να βελτιωθεί η πρόσβαση των πολιτών της Ένωσης στην πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης, είναι επίσης αναγκαίο να διασφαλιστεί ότι τα ορφανά έργα που έχουν γίνει ψηφιακά και διατίθενται στο κοινό σε κάποιο κράτος μέλος διατίθενται επίσης και σε άλλα κράτη μέλη. Οι βιβλιοθήκες, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τα μουσεία, τα αρχεία, τα ιδρύματα κινηματογραφικής κληρονομιάς και οι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί που χρησιμοποιούν ένα ορφανό έργο προκειμένου να επιτύχουν τις αποστολές τους δημοσίου συμφέροντος θα πρέπει να είναι σε θέση να καθιστούν το ορφανό έργο διαθέσιμο στο κοινό σε άλλα κράτη μέλη. 15 Αιτιολογική σκέψη 20 (20) Η παρούσα οδηγία δεν θα πρέπει να θίγει τις υφιστάμενες ρυθμίσεις στα κράτη μέλη όσον αφορά τη διαχείριση δικαιωμάτων, όπως οι διευρυμένες συλλογικές άδειες. (20) Η παρούσα οδηγία δεν θα πρέπει να θίγει τις ρυθμίσεις στα κράτη μέλη όσον αφορά τη διαχείριση δικαιωμάτων, όπως οι διευρυμένες συλλογικές άδειες. PR\878512.doc 13/27 PE472.338v01-00
16 Αιτιολογική σκέψη 22 (22) Όταν ένα κράτος μέλος παρέχει την άδεια, υπό τις προϋποθέσεις που καθορίζονται στην παρούσα οδηγία, για τη χρήση ορφανών έργων από δημόσιες βιβλιοθήκες, εκπαιδευτικά ιδρύματα, μουσεία, αρχεία, ιδρύματα κινηματογραφικής κληρονομιάς ή δημόσιους ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς για σκοπούς πέραν της αποστολής τους δημοσίου συμφέροντος, θα πρέπει να αμείβονται οι κάτοχοι δικαιωμάτων που εμφανίζονται για να διεκδικήσουν τα έργα τους. Για την εν λόγω αμοιβή θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το είδος του έργου και η σχετική χρήση. Τα κράτη μέλη δύνανται να προβλέπουν ότι τα έσοδα που εισπράττονται από την εν λόγω χρήση ορφανών έργων για σκοπούς αμοιβής, αλλά δεν έχουν απαιτηθεί μετά τη λήξη της προθεσμίας που ορίζεται σύμφωνα με την παρούσα οδηγία, θα πρέπει να συμβάλλουν στη χρηματοδότηση πηγών πληροφόρησης για τα δικαιώματα, πράγμα το οποίο θα διευκολύνει την επιμελή αναζήτηση, με φθηνά και αυτόματα μέσα, όσον αφορά κατηγορίες έργων που εμπίπτουν πράγματι ή ενδεχομένως στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας. (22) Όταν ένα κράτος μέλος παρέχει την άδεια, υπό τις προϋποθέσεις που καθορίζονται στην παρούσα οδηγία, για τη χρήση ορφανών έργων από βιβλιοθήκες, εκπαιδευτικά ιδρύματα, μουσεία, αρχεία, ιδρύματα κινηματογραφικής κληρονομιάς ή ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς για σκοπούς πέραν της αποστολής τους δημοσίου συμφέροντος, θα πρέπει να αμείβονται οι κάτοχοι δικαιωμάτων που εμφανίζονται για να διεκδικήσουν τα έργα τους. Η εν λόγω αμοιβή θα πρέπει να είναι δίκαιη και να λαμβάνει επίσης υπόψη το είδος του έργου και τη σχετική με αυτό χρήση. Τα κράτη μέλη δύνανται να προβλέπουν ότι τα έσοδα που εισπράττονται από την εν λόγω χρήση ορφανών έργων για σκοπούς αμοιβής, αλλά δεν έχουν απαιτηθεί μετά τη λήξη της προθεσμίας που ορίζεται σύμφωνα με την παρούσα οδηγία, θα πρέπει να συμβάλλουν στη χρηματοδότηση πηγών πληροφόρησης για τα δικαιώματα, πράγμα το οποίο θα διευκολύνει την επιμελή αναζήτηση, με φθηνά και αυτόματα μέσα, όσον αφορά κατηγορίες έργων που εμπίπτουν πράγματι ή ενδεχομένως στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας. PE472.338v01-00 14/27 PR\878512.doc
17 Άρθρο 1 παράγραφος 1 1. Η παρούσα οδηγία αφορά ορισμένες χρήσεις ορφανών έργων από δημόσιες βιβλιοθήκες, εκπαιδευτικά ιδρύματα ή μουσεία, καθώς και από αρχεία, ιδρύματα κινηματογραφικής κληρονομιάς και δημόσιους ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς. 1. Η παρούσα οδηγία αφορά ορισμένες μορφές χρήσεως ορφανών έργων από δημόσιες βιβλιοθήκες, εκπαιδευτικά ιδρύματα ή μουσεία εγκατεστημένα στα κράτη μέλη, καθώς και από αρχεία, ιδρύματα κινηματογραφικής κληρονομιάς και ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς. 18 Άρθρο 1 παράγραφος 2 εισαγωγή 2. Η παρούσα οδηγία εφαρμόζεται για έργα που δημοσιεύθηκαν ή αναμεταδόθηκαν για πρώτη φορά σε κράτος μέλος και τα οποία είναι: 2. Η παρούσα οδηγία εφαρμόζεται για έργα που υπόκεινται σε δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας και φυλάσσονται στις συλλογές ιδρυμάτων μνεία των οποίων γίνεται στο άρθρο 1, παράγραφος 1, και τα οποία δημοσιεύθηκαν ή αναμεταδόθηκαν για πρώτη φορά στο έδαφος κράτους μέλους, και είναι: 19 Άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο 1 1) Έργα που δημοσιεύθηκαν με τη μορφή βιβλίων, επιστημονικών περιοδικών, εφημερίδων, περιοδικών ή άλλων γραπτών 1) Έργα με τη μορφή βιβλίων, επιστημονικών περιοδικών, εφημερίδων, περιοδικών ή άλλων γραπτών κειμένων και PR\878512.doc 15/27 PE472.338v01-00
κειμένων, και τα οποία περιλαμβάνονται στις συλλογές δημόσιων βιβλιοθηκών, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, μουσείων ή αρχείων, ή έντυπο υλικό, ή 20 Άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο 2 2) Κινηματογραφικά ή οπτικοακουστικά έργα που περιλαμβάνονται στις συλλογές ιδρυμάτων κινηματογραφικής κληρονομιάς, ή 2) Κινηματογραφικά ακουστικά ή οπτικοακουστικά έργα, ή 21 Άρθρο 1 παράγραφος 3 α (νέα) 3a. Για έργα μνεία των οποίων γίνεται στην παράγραφο 2, η παρούσα οδηγία ισχύει επίσης και σε έργα που περιέχονται σε αυτά, περιλαμβανομένων καλών τεχνών, φωτογραφιών, εικονογραφήσεων, σχεδίων, έργων αρχιτεκτονικής, προσχεδίων των ανωτέρω έργων και άλλων έργων. PE472.338v01-00 16/27 PR\878512.doc
22 Άρθρο 2 παράγραφος 1 1. Ένα έργο θεωρείται ορφανό εάν ο κάτοχος των δικαιωμάτων του έργου δεν ταυτοποιηθεί ή, ακόμα και αν έχει ταυτοποιηθεί, δεν εντοπιστεί μετά από τη διενέργεια επιμελούς αναζήτησης του κατόχου των δικαιωμάτων σύμφωνα με το άρθρο 3. 1. Ένα έργο που υπόκειται σε δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας θεωρείται ορφανό εάν ο κάτοχος των δικαιωμάτων του έργου δεν ταυτοποιηθεί ή, ακόμα και αν έχει ταυτοποιηθεί, δεν μπορεί να εντοπιστεί παρά το γεγονός ότι έχει διενεργηθεί και καταγραφεί επιμελής αναζήτηση σύμφωνα με το άρθρο 3. 23 Άρθρο 2 παράγραφος 2 2. Σε περίπτωση που ένα έργο έχει περισσότερους από έναν κατόχους δικαιωμάτων, και ένας από αυτούς έχει ταυτοποιηθεί και εντοπιστεί, το έργο δεν θεωρείται ορφανό. 2. Σε περίπτωση που ένα έργο έχει περισσότερους από έναν κατόχους δικαιωμάτων, και τουλάχιστον ένας από αυτούς δεν έχει ταυτοποιηθεί και εντοπιστεί, το έργο θεωρείται ορφανό ενόσω οι άλλοι κάτοχοι δικαιωμάτων εξακολουθούν να μην έχουν ταυτοποιηθεί ή δεν μπορούν να εντοπιστούν παρά το γεγονός ότι έχει διενεργηθεί και καταγραφεί επιμελής αναζήτηση σύμφωνα με το άρθρο 3. PR\878512.doc 17/27 PE472.338v01-00
24 Άρθρο 2 παράγραφος 3 α (νέα) 3a. Οι διατάξεις της παραγράφου 2 ισχύουν με την επιφύλαξη των δικαιωμάτων κατόχου δικαιωμάτων ο οποίος έχει ταυτοποιηθεί ή εντοπιστεί. 25 Άρθρο 3 παράγραφος 1 1. Προκειμένου να εξακριβωθεί αν ένα έργο είναι ορφανό, οι οργανισμοί που αναφέρονται στο άρθρο 1 παράγραφος 1 διασφαλίζουν τη διενέργεια επιμελούς αναζήτησης για κάθε έργο, καταφεύγοντας στις κατάλληλες πηγές για την κατηγορία των σχετικών έργων. 1. Προκειμένου να εξακριβωθεί αν ένα έργο είναι ορφανό, οι οργανισμοί που αναφέρονται στο άρθρο 1 παράγραφος 1 διασφαλίζουν τη διενέργεια επιμελούς αναζήτησης για κάθε χρησιμοποιούμενο έργο, καταφεύγοντας στις κατάλληλες πηγές για την κατηγορία των σχετικών έργων. 26 Άρθρο 3 παράγραφος 2 2. Οι πηγές που είναι κατάλληλες για κάθε κατηγορία έργων καθορίζονται από κάθε κράτος μέλος, κατόπιν διαβούλευσης με τους κατόχους δικαιωμάτων και τους χρήστες, και περιλαμβάνουν τις πηγές που 2. Οι πηγές που είναι κατάλληλες για κάθε κατηγορία των υπό εξέταση έργων καθορίζονται από κάθε κράτος μέλος, κατόπιν διαβούλευσης με τους κατόχους δικαιωμάτων και τους χρήστες, και περιλαμβάνουν τουλάχιστον τις πηγές που PE472.338v01-00 18/27 PR\878512.doc
αναφέρονται στο παράρτημα. αναφέρονται στο παράρτημα. 27 Άρθρο 3 παράγραφος 3 3. Η διενέργεια επιμελούς αναζήτησης απαιτείται να διεξάγεται μόνο στο κράτος μέλος της πρώτης δημοσίευσης ή αναμετάδοσης. 3. Η διενέργεια επιμελούς αναζήτησης απαιτείται να διεξάγεται μόνο στο κράτος μέλος στο έδαφος του οποίου δημοσιεύθηκε ή αναμεταδόθηκε για πρώτη φορά το έργο. Η αναζήτηση διεξάγεται καλοπροαίρετα και σε ευλόγως ευρύ πεδίο πριν από τη χρήση του έργου. 28 Άρθρο 4 Ένα έργο που θεωρείται ορφανό δυνάμει του άρθρου 2 σε ένα κράτος μέλος θεωρείται ορφανό έργο σε όλα τα κράτη μέλη. 1. Ένα έργο που θεωρείται ορφανό δυνάμει του άρθρου 2 σε ένα κράτος μέλος θεωρείται ορφανό έργο σε όλα τα κράτη μέλη. PR\878512.doc 19/27 PE472.338v01-00
29 Άρθρο 4 παράγραφος 1 α (νέα) 1a. Η παρούσα οδηγία δεν θίγει τις ρυθμίσεις στα κράτη μέλη όσον αφορά τη διαχείριση δικαιωμάτων, όπως οι διευρυμένες συλλογικές άδειες. 30 Άρθρο 5 παράγραφος 1 α (νέα) 1α. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι όταν περισσότεροι του ενός κάτοχοι δικαιωμάτων έχουν διανοητικά δικαιώματα επί έργου το οποίο θεωρείται ορφανό, έκαστος των κατόχων δικαιωμάτων έχει τη δυνατότητα να θέσει τέλος στο καθεστώς του έργου ως ορφανού για τα συγκεκριμένα δικαιώματα που τον αφορούν. 31 Άρθρο 5 παράγραφος 1 β (νέα) 1β. Ένα έργο χάνει το καθεστώς του ως ορφανού μόνον όταν έχουν ταυτοποιηθεί ή εντοπιστεί όλοι οι κάτοχοι δικαιωμάτων στο έργο αυτό. PE472.338v01-00 20/27 PR\878512.doc
32 Άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο β β) μέσω αναπαραγωγής, κατά την έννοια του άρθρου 2 της οδηγίας 2001/29/ΕΚ, για σκοπούς ψηφιοποίησης, διάθεσης στο κοινό, ευρετηρίασης, καταλογογράφησης, συντήρησης ή αποκατάστασης. β) μέσω αναπαραγωγής, κατά την έννοια του άρθρου 2 της οδηγίας 2001/29/ΕΚ. 33 Άρθρο 6 παράγραφος 3 3. Η παρούσα οδηγία εφαρμόζεται υπό την επιφύλαξη της ελευθερίας των εν λόγω οργανισμών να συνάπτουν συμβάσεις κατά την εκτέλεση των αποστολών τους δημοσίου συμφέροντος. 3. Η παρούσα οδηγία εφαρμόζεται υπό την επιφύλαξη της ελευθερίας των εν λόγω οργανισμών να συνάπτουν συμβάσεις κατά την εκτέλεση των αποστολών τους δημοσίου συμφέροντος, και ιδιαίτερα συμφωνίες μεταξύ ιδιωτικών και κρατικών εταίρων. 34 Άρθρο 6 παράγραφος 4 4. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι οργανισμοί που αναφέρονται στο άρθρο 1 διαγράφεται PR\878512.doc 21/27 PE472.338v01-00
παράγραφος 1, όταν χρησιμοποιούν ορφανά έργα σύμφωνα με την παράγραφο 1, τηρούν αρχεία της επιμελούς αναζήτησης που διεξήγαγαν και αρχεία χρήσης ανοιχτά στο κοινό. 35 Άρθρο 6 παράγραφος 4 α (νέα) 4a. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι οργανισμοί, μνεία των οποίων γίνεται στο άρθρο 1 παράγραφος 1, οι οποίοι χρησιμοποιούν ένα ορφανό έργο σύμφωνα με το άρθρο 6, παράγραφος 2: 1) τηρούν αρχεία των επιμελών αναζητήσεων που διεξήγαγαν 2) τηρούν αρχεία ανοιχτά στο κοινό σχετικά με τη χρήση που κάνουν των ορφανών έργων 3) καταδεικνύουν, σε οιαδήποτε χρήση ορφανού έργου κατά την οποία ο κάτοχος δικαιωμάτων έχει ταυτοποιηθεί αλλά δεν έχει εντοπιστεί, το όνομα του κατόχου δικαιωμάτων 36 Άρθρο 7 παράγραφος 1 εισαγωγή 1. Τα κράτη μέλη δύνανται να παρέχουν άδεια στους οργανισμούς που αναφέρονται στο άρθρο 1 παράγραφος 1 να 1. Τα κράτη μέλη δύνανται να παρέχουν άδεια στους οργανισμούς που αναφέρονται στο άρθρο 1 παράγραφος 1 να PE472.338v01-00 22/27 PR\878512.doc
χρησιμοποιούν ένα ορφανό έργο για άλλους σκοπούς εκτός από εκείνους που αναφέρονται στο άρθρο 6 παράγραφος 2, υπό την προϋπόθεση ότι: χρησιμοποιούν ένα ορφανό έργο για άλλους σκοπούς εκτός από εκείνους που αναφέρονται στο άρθρο 6 παράγραφος 2, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούν τις απαιτήσεις που καθορίζονται στο άρθρο 6, παράγραφος 4a, και: 37 Άρθρο 7 παράγραφος 1 στοιχείο 1 1) οι οργανισμοί που αναφέρονται στο άρθρο 1 παράγραφος 1 τηρούν αρχεία της επιμελούς αναζήτησης που διεξήγαγαν διαγράφεται 38 Άρθρο 7 παράγραφος 1 στοιχείο 2 2) οι οργανισμοί τηρούν αρχεία ανοιχτά στο κοινό σχετικά με τη χρήση των ορφανών έργων από τον οργανισμό διαγράφεται PR\878512.doc 23/27 PE472.338v01-00
39 Άρθρο 7 παράγραφος 1 στοιχείο 3 3) στην περίπτωση ορφανού έργου όπου ο κάτοχος δικαιωμάτων έχει ταυτοποιηθεί, αλλά δεν έχει εντοπιστεί, το όνομα του κατόχου δικαιωμάτων αναφέρεται σε κάθε χρήση του έργου διαγράφεται 40 Άρθρο 7 παράγραφος 1 στοιχείο 4 4) οι κάτοχοι δικαιωμάτων που θέτουν τέλος στο καθεστώς του έργου ως ορφανού, κατά την έννοια του άρθρου 5, αμείβονται για τη χρήση του έργου που έχει γίνει από τους οργανισμούς που αναφέρονται στο άρθρο 1 παράγραφος 1. 4) οι κάτοχοι δικαιωμάτων που θέτουν τέλος στο καθεστώς του έργου ως ορφανού, κατά την έννοια του άρθρου 5, λαμβάνουν δίκαιη αμοιβή για τη χρήση του έργου που έχει γίνει από τους οργανισμούς που αναφέρονται στο άρθρο 1 παράγραφος 1. 41 Άρθρο 7 παράγραφος 1 στοιχείο 5 5) οι κάτοχοι δικαιωμάτων δύνανται να αξιώσουν την αμοιβή τους βάσει του σημείου 4 εντός προθεσμίας που ορίζεται από τα κράτη μέλη και η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη των πέντε ετών από την ημερομηνία της πράξης που γέννησε την 5) οι κάτοχοι δικαιωμάτων διατηρούν το δικαίωμά τους σε δίκαιη αμοιβή βάσει του σημείου 4 εντός προθεσμίας που ορίζεται από τα κράτη μέλη και η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη των πέντε ετών από την ημερομηνία της πράξης που PE472.338v01-00 24/27 PR\878512.doc
αξίωση. γέννησε την αξίωση. 42 Άρθρο 9 παράγραφος 1 1. Οι διατάξεις της παρούσας οδηγίας εφαρμόζονται σε όλα τα έργα που αναφέρονται στο άρθρο 1, τα οποία στις [ημερομηνία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο], προστατεύονται από τη νομοθεσία των κρατών μελών στον τομέα των πνευματικών δικαιωμάτων. 1. Οι διατάξεις της παρούσας οδηγίας εφαρμόζονται σε όλα τα έργα που αναφέρονται στο άρθρο 1, τα οποία προστατεύονται από τη νομοθεσία των κρατών μελών στον τομέα των πνευματικών δικαιωμάτων την ή μετά την [ημερομηνία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο]. 43 Άρθρο 10 παράγραφος 1 εδάφιο 1 Τα κράτη µέλη θέτουν σε ισχύ τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν προς την παρούσα οδηγία το αργότερο την [ ]. Διαβιβάζουν αμέσως στην Επιτροπή το κείμενο των εν λόγω διατάξεων και πίνακα αντιστοιχίας μεταξύ των εν λόγω διατάξεων και των διατάξεων της παρούσας οδηγίας. Τα κράτη µέλη θέτουν σε ισχύ τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν προς την παρούσα οδηγία μέχρι την [δύο έτη μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας]. Διαβιβάζουν αμέσως στην Επιτροπή το κείμενο των εν λόγω διατάξεων και πίνακα αντιστοιχίας μεταξύ των εν λόγω διατάξεων και των διατάξεων της παρούσας οδηγίας. PR\878512.doc 25/27 PE472.338v01-00
44 Άρθρο 11 εδάφιο 1 Η Επιτροπή παρακολουθεί συνεχώς την εξέλιξη των πηγών πληροφόρησης για τα δικαιώματα και, ένα έτος το αργότερο από την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας και στη συνέχεια ετησίως, υποβάλλει έκθεση σχετικά με την ενδεχόμενη επέκταση του πεδίου εφαρμογής της παρούσας οδηγίας σε έργα ή άλλο προστατευόμενο υλικό που δεν συμπεριλαμβάνονται επί του παρόντος στο πεδίο εφαρμογής, και ιδίως φωνογραφήματα και μοναδικές φωτογραφίες και άλλες εικόνες. Η Επιτροπή παρακολουθεί συνεχώς την εξέλιξη των πηγών πληροφόρησης για τα δικαιώματα και, ένα έτος το αργότερο από την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας και στη συνέχεια ετησίως, υποβάλλει έκθεση σχετικά με την ενδεχόμενη επέκταση του πεδίου εφαρμογής της παρούσας οδηγίας σε έργα ή άλλο προστατευόμενο υλικό που δεν συμπεριλαμβάνονται επί του παρόντος στο πεδίο εφαρμογής, και ιδίως μοναδικές φωτογραφίες και άλλες εικόνες. 45 Παράρτημα εισαγωγή Οι πηγές που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 είναι οι εξής: Οι πηγές που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 περιλαμβάνουν τα εξής: 46 Παράρτημα στοιχείο 1 περίπτωση α) α) Η βιβλιοθήκη κατάθεσης πνευματικών δικαιωμάτων α) Οι κατάλογοι νομικής κατάθεσης διανοητικών δικαιωμάτων PE472.338v01-00 26/27 PR\878512.doc
47 Παράρτημα στοιχείο 3 περίπτωση β) β) Η βιβλιοθήκη κατάθεσης πνευματικών δικαιωμάτων β) Οι κατάλογοι νομικής κατάθεσης διανοητικών δικαιωμάτων 48 Παράρτημα στοιχείο 5 περίπτωση α) α) Η βιβλιοθήκη κατάθεσης πνευματικών δικαιωμάτων α) Οι κατάλογοι νομικής κατάθεσης διανοητικών δικαιωμάτων PR\878512.doc 27/27 PE472.338v01-00