بررسی میزان استرس شغلی و بهره وری کارکنان شرکت گاز استان کردستان

بررسی میزان استرس شغلی و بهره وری کارکنان شرکت گاز استان کردستان 3 2 حبیب اهلل حسن زاده ناصر شیربگی و هوشنگ اولی زاده چکیده زمینه و هدف:انسان محور و وسیله اصلی توسعه همه جانبه است و نیروی انسانی موثر عامل اصللی تلواو مویتیلت و تحتل اهواف سازمان است. در همین راستا محیط شغلی و سالمت سازمانی نیز از عوامل مهم و تأثیرگذار در کاهش میزان استرس در محیط کار و ایزایش بهره وری میباشنو. هوف این پژوهش تعیین میزان بهره وری و استرس شغلی در بین کارکنان شرکت گاز استان کردستان میباشو. روش بررسی: روش پژوهش توصیفی پیمایشی بوده و تمامی کارکنان به عنوان نمونه انتخاب شونو کله در پایلان تعلواد 582 نفر به پرسشنامهها پاسخ دادنو. ابزار گردآوری اطالعات پرسشنامههای استاینمتز هلریگال و همکاران و بهلره وری سلاعت ی میباشو.اطالعات جمع آوری شوه با استفاده از نر ایزار SPSSمورد تحلیل قرار گریت. یافتهها : بین جنسیت وضعیت تأهل وضعیت استخوا شهر محل خومت و استرس شغلی رابطه معنی داری وجلود دارد املا بین وضعیت تحصیالت سن و سابته کاری و استرس شغلی رابطه معنی داری مشاهوه نشو. بین میزان تحصیالت و شهر محل خومت و بهره وری رابطه معنی داری وجوددارد و بین جنسیت وضعیت تأهل سن و سلابته کلاری و بهلره وری رابطله معنلی داری وجود نوارد. میانگین میزان استرس شغلی کارکنان 8/52 و میانگین میزان بهره وری آنها 88 / 66 میباشو. نتیجه گیری: استرس شغلی تأثیر مهمی را در کاهش بهره وری در محیط کار در بلردارد بلر هملین اسلاس شناسلایی عواملل استرسز یا محیط و عملیاتی نمودن راهکارهای کاهش این استرسها از مهمترین عواملی است که در این راه میتوانوتأثیرگلذار باشو. کلید واژه ها:استرس بهره وری شرکت گاز مقدمه ارتتای بهواشت روانی محیط کار به عنوان یکی از مهمترین ابعلاد توسلعه و بهسلازی منلابع انسلانی در سازمانها در چنو دهه اخیر توجه نیروهای سالم جسمی و یکری در مؤسسات اقتصادی خوماتی آموزشی و صنعتی را به خود جلب کرده است و همین امر میتوانو در باال بردن سطح بهلره وری تلأثیر بسلزایی داشلته باشو] [. بر همین اساس میتوان گفت که انسان محور و وسیله اصللی توسلعه همله جانبله اسلت و نیلروی انسانی مؤثر عامل اصلی تواو مویتیت و تحت اهواف سازمان است] 5 [.آمارها نشان میدهلو کله اسلترس و عوارض ناشی از آن همه ساله موجب از بین ریتن صوها روز کاری میشلود و بله طلور متوسلط روزانله یل سرپرست مرکز آموزش علمی کاربردی فنی وحرفه ای سنندج نویسنده مسئول )Hasanzadeh.kh@gmail.com( 2 عضو هیأت علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه کردستان 3 مدیر روابط عمومی شرکت گاز استان کردستان این پژوهش با استفاده از اعتبارات پژوهشی شرکت گاز استان کردستان انجام گرفته است.

میلیون نفر به علت اختالالت ناشی از استرس از حضور در محل کار خودداری میکننو] 3 [. مطالعله دیگلری نشان میدهو که %4 از ساعت کار بر اثر غیبت ناشی از استرس و نارضایتی شغلی کارکنان از بین میرود] 4 [. دستیا یب به بهرهوری پایوار خالقیت نوآوری و کیفیت مناسب زنوگی درگرو مویریت و نیروی انسلانی کارا اثربخش هوشمنو و متعهو است] 2 [.محیط کار و ابعاد آن نیزتأثیر مثبت و مناسبی بر خالقیلت و بهلره وری محیط کار دارد] 6 2 [. یکی دیگر از عوامل تأثیر گذار بر میزان بهره وری در سازمانها سلالمت سلازمانی میباشو که نتایج پژوهشها نیز این امر را به اثبات رسانوه است که هر چه میزان سالمت سازمانی بلاال باشلو میزان بهرهوری باال میرود] 2 [.از این رو محیط شغلی و سالمت سازمانی از عوامل مهم و تأثیرگذار در کاهش میزان استرس در محیط کار و ایزایش بهرهوری میباشنو. پژوهش اسپنس) 5005 ( مؤیلو آناسلت کله بهبلود شرایط محیطی سازمان اثرهای مثبتی بر کارکنان دارد و آنان را متعهو به تالش بیشلتری در انالا ویلای سازمانیمی سازد.هارتون) 5003 ( نیز بر این نکته تاکیو دارد که در اثر توسعه و بهبلود منلابع انسلانی کلارایی سازمانی ایزایش مییابو. بارتل در تحتیتات خود در زمینه بهرهوری کارکنان دریایت که بهرهوری کاری بعو از اناا برنامههای آموزشی حوود %2 ایزایش مییابو] 8 [. در این پژوهش در پی آن هستیم که به بررسی میزان استرس شغلی و بهره وری کارکنلان شلرکت گلاز استان کردستان پرداخته به این سؤاالت پاسخ دهیم که: میزان استرس شغلی و بهره وری کارکنان شرکت گاز استان کردستان به چه میزان است چه رابطه ای بین میزان استرس و بهره وری کارکنان شرکت گاز استان کردستان وجود دارد 5 روش تحقیق روش تحتی توصیفی و از نوع پیمایشی میباشو. جامعه آماری شامل تما کارکنان شلرکت گلاز اسلتان کردستان میباشنو که با توجه به تعواد کم آنان تمامی آنها به عنوان نمونه انتخاب شونو که از بلین تعلواد 582 نفر از کارکنان تعواد 528 نفر به پرسشنامهها پاسخ دادنو. جهت گردآوری اطالعات ازسه پرسشنامه کله در رابطه با موضوع تهیه شوه و استانوارد می باشنواستفاده شو. در حوزه استرس شغلی از دو پرسشنامه استاینمتز )822( و پرسشلنامه هلریگلال و همکلاران )883( بهره گیری شو. پرسشنامه استرس استاینمتز از سه خرده متیاس ماهیت شغل ارتباط با همکاران و ارتباط با سرپرستان تشکیل شوه است.قراچهداغی در سال 320 آن را به یارسی برگردانوه و روایی آن را به اثبات رسانوه اسلت. در سال 324 نیز یعتوبی ضریب پایایی آن را به روش دو نیمه کردن و بازآزمایی به ترتیب 0/68 و 0/25 گزارش کرده است] [. در ی پژوهش دیگر توسط عطار )324( پایاییپرسشنامه به میزان 0/25 و روایی به میلزان 0/22 محاسبه شوه بود ]5[. در پژوهش حسن زاده و همکاران )384( پایایی آن با روش آلفای کرونباخ بله میزان %82 گزارش شوه است ] 3 [.در پژوهش حاضر پایایی پرسشنامه مذکور به میزان 0/88 بوست آمو کله ضریب مطلوب و رضایت بخشی است. 2

پرسشنامه استرس شغلی هلریگال و همکاران نیز از سه خرده متیاس محیط ابها نتلش و تضلاد نتلش تشکیل شوه است. در پژوهشی توسط حسن زاده) 382 ( پایایی آن به میزان 0/84 محاسبه شلوه اسلت] 4 [. در پژوهش حاضر پایایی پرسشنامه مذکور نیز 0/85 بوست آمو که ضریب مطلوب و رضایت بخشی است. برای انوازه گیری میزان بهره وری کارکنان از پرسشنامه بهره وری ساعت ی استفاده شلو] 8 0 [.پایلایی پرسشنامه بهرهوری نیز به میزان 0/85 محاسبه شو. این پرسشنامه در پژوهش های متعود مورد استفاده قلرار گریته و سواب پژوهش نشان می دهو که از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار است. ابزار استرس شغلی استاینمتز توصیف ابزار های جمع آوری داده ها نام حیطه ضریب پایایی طیف 0/58 0/58 0/ 0/85 0/5 0/56 0/86 0/5 0/5 ماهیت 2 ارتباط با کارکنان ارتباط با سرپرستان 4 محیط 8 ابهام نقش 6 تضاد نقش 8 انگیزش 5 نیروی انسانی کیفیت 3 استرس شغلی هلریگال پرسشنامه بهره وری ساعتچی جهت تازیه و تحلیل اطالعات نیز عالوه بر آمارهای توصیفی از تحلیله یا رگرسیون سلسله مراتبی با استفاده از نر ایزار SPSS 6 استفاده شو. ضریب همبستگی پیرسون و یافتهه یا ال پژوهش بخش توصیفی:در تحلیل داده ها ابتوا وضعیت جمعیت شناختی کارکنان شرکت گاز استان کردستان که به پرسشنامهها پاسخ داده بودنومورد بررسی قرار گریت که نتایج آن در جوول شماره آموه است. جدول شماره ویژگی های جمعیت شناختی کارکنان شرکت گاز استان کردستان متغیر فراوانی دیپلم ف. لیسانس 5 23 سطح تحصیالت لیسانس کاردانی 88 6 35 23 84 8834 وضعیت استخدامی قراردادی/ شرکتی رسمی/ پیمانی 5 5 65 32 تأهل مجرد متأهل 82 226 538 533 جنسیت درصد مؤنث مذکر 5 260 638 338 ماهیت شامل مواردی همچون: عدم آگاهی از ماهیت شغل احساس لیاقت برای مراتب باالتر شیوه های اداری تخصص حرفه ای و... 2 ارتباط با کارکنان شامل مواردی همچون: حمایت همکاران اختالف نطر با همکاران ارتباط با همکاران و... 3 ارتباط با سرپرستان شامل مواردی همچون: اختالف نظر با سرپرستان تقاضای سرپرستان اعتمادبه سرپرستان و... 4 محیط شامل مواردی همچون: مطبوع بودن محیط بیماری های محیطی و... 5 ابهام نقش شامل مواردی همچون: نحوه ارزیابی عملکرد انتظارات و... 6 تضاد نقش شامل مواردی همچون:کمبود زمان تقاضای خارج از ضوابط و... 7 انگیزش شامل مواردی همچون:عالقه به انجام کار ارزیابی عملکرد و... 8 نیروی انسانی شامل مواردی همچون:ارتباط با همکاران انتخاب کارکنان و... 9 کیفیت شامل مواردی همچون: توجه به خدمات ارائه شده رضایت مشتریان و... 3

همان گونه که در جوول شماره مشاهوه می شود ویژگی های جمعیت شناسی کارکنان در قالب چهار متغیر جنسیت وضعیت تأهل وضعیت استخوامی و سطح تحصیالت گزارش شوه است. تنها حوود 6/2 درصو از جمعیت کارکنان را خانم ها تشکیل داده انو. درصو متأهلین نیز بیش از 8 درصو بوده است. از کل تعواد کارکنان صریا 35 درصو آنان رسمی یا پیمانی می باشنو و بتیه به صورت قراردادی یا شرکتی استخوا شوه انو. در خصوص سطح تحصیالت کارکنان بایو گفت که بیش از 22 درصو از کارکنان دارای مورک دیپلم می باشنو و بتیه دارای موارک کاردانی به باال هستنو. جدول شماره 2 میزان استرس شغلی و بهره وری کارکنان مقدار t شاخص ها تعداد میانگین درجه آزادی میانگین فرضی جامعه سطح معنی داری 0/000 50 288 32/55 5/2662 استرس شغلی 285 0/000 82 288 3/00 66/554 بهره وری 285 متوار t به دست آموه در خصوص میزان استرس شغلی و همانطور که در جوول شماره 5 مشاهوه می شود 0/00 معنی دار بهره وری کارمنوان شرکت گاز استان کردستان به ترتیب 35/888 و 3/800 در سطح است) p 0/00 (.بنابراین با توجه به میانگین آزمودنی ها 8/566 و 66/884 و متایسه ی آن با میانگین یرضی جامعه 80 و 25 می توان نتیاه گریت که میزان استرس شغلی و بهره وری کارکنان باالتراز حو میانگین یرضی جامعه می باشو. ب بخش استنباطی:در بخش تحلیل های استنباطینخست رابطه کلیه متغیرهای تحتی با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون مورد بررسی قرار گریته است که نتایج آن در جوول شماره) 3 ( خالصه شوه است. های تا 8 جوول می توان مشاهوه کرد روابط متعودی بین متغیرهای اصلی همانگونه که در ردی تحتی که از لحاظ آماری معنی دار می باشنو وجود دارد که در ذیل به آنها اشاره شوه است. های تا 2 جوول( از جمله جنسیت سن در خصوص متغیرهای زمینه ای یا جمعیت شناختی)ردی ال تأهل وضعیت استخوامی سابته خومت شهر محل خومت وسطح تحصیالت می توان دریایت که: نتش رابطه منفی ومعکوس وجود دارد. بین متغیر جنسیت با متغیرهای استرس و ابها متغیر سن نتوانسته است رابطه معنی داری با سایر متغیرهای اصلی و یرعی تحتی از خود بروز دهو. متغیر تأهل صریا با متغیر ماهیت شغل رابطه ای ضعیفاما معنی دار از خود نشان داده است. با متغیرهای ماهیت شغل و استرس نیروی انسانی و بهره وریرابطه ای متغیر وضعیت استخوا متوسط اما معنی دار از خود بروز داده است. بین متغیر سابته خومت با متغیر نیروی انسانی رابطه ای ضعی اما معنی دار وجود دارد. متغیر وضعیت استخوامی با خرده متیاس های ماهیت شغل ونیروی انسانی و هم نین با متغیرهای استرس و بهره وری رابطه ای متوسط اما معنی دار از خود بروز داده است. متغیر شهر محل خومت باخرده متیاس های سرپرستان کارکنان ابها نتش انگیزش و هم نین متغیرهای استرس و بهره وریرابطه ای متوسط و معنی دار دارد. 4

متغیر سطح تحصیالت با خرده متیاس کارکنان رابطه منفی و معکوس دارد اما با متغیرهای بهره وری خرده متیاس های انگیزش و نیروی انسانی رابطه ای متوسط و معنی دار از خود بروز داده است. ب در مورد متغیرهای اصلی تحتی یعنی متغیرهای ردی )8 تا 8( می توان مشاهوه کرد که: دو متغیر کلی استرس و بهره وری باهم رابطه ای را نشان نواده انو اما از آناا که این متغیرها از خرده متیاس هایی تشکیل شوه انو روابط معنی داری بین آنها مشاهوه می شود که در ذیل به آنها اشاره می شود. خرده متیاس انگیزش )مربوط به متغیر بهره وری( با هر شش خرده متغیرهای )مربوط به استرس( یعنی ماهیت شغل سرپرستان کارکنان محیطکار تضاد نتش و ابها نتش روابطی مثبت ولی متوسط از خود نشان داده است. خرده متیاس نیروی انسانی )مربوط به متغیر بهره وری( با خرده متغیرسرپرستان)مربوط به استرس( رابطه ای منفی با شوت متوسط پایین و هم نین با خرده متیاس محیط کار)مربوط به استرس( رابطه ای مثبت ولی متوسط از خود نشان داده است. و نهایتا خرده متیاس کیفیت)مربوط به متغیر بهره وری( یتط با خرده متیاس محیط کار )مربوط به استرس( رابطه ای مثبت با شوت متوسط پایین دارد. ضمنا متغیر کلی بهره وری یتط با خرده متیاس محیط کار )مربوط به استرس( رابطه ای مثبت با شوت متوسط دارد. پس از بررسی ضرایب همبستگی پیرسون به دلیل وجود برخی روابط مثبت و معنی دار بین متغیرها تصمیم بر اجرای تحلیل های بیشتر از جمله پیش بینی استرس و بهره وری کارکنان نمونه تحتی با استفاده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی گریته شو که نتایج آن در جوول شماره 4 و 2 آموه است. 5

جدول شماره 3 رابطه بین متغیرهای اصلی تحقیق بر اساس ضریب همبستگی پیرسون متغیرها 3 2 0 9 8 3 2 جنسیت..06 سن. 2. 3 تأهل.0 **.288. استخدام **.8 **.258.028. سابقه.058 **.664 **.23 **.388. شهر *.3 **.84.048 **.86 **.5. تحصیالت **.38 *.22.048 **.456.4.3. 8 ماهیت شغل *.20.08 **.63.066.048 *.40.082. 9 سرپرستان **.83.060.00 *.34.04 **.200.083 **.832. 0 کارکنان.3.056.06 **.0.053 *.25 **.64 **.428 **.363. محیط کار.005.085.058.002.063.0.054 **.84 *.42 **.86. 2 تضاد نقش.068.064.5.06.05.08.034 **.688 **.656 **.364 **.283. 3 ابهام نقش **.88.048.064.00.048 *.48.022 **.880 **.843 **.286 *.8 **.826. انگیزش.008.003.00 **.68.026 *.24 *.82 *.2 *.2 *.5 *.26 *.25 *.36. نیروی انسانی.006.084.00 **.22 *.4.02 **.25.03 **.84.066 *.24.05.08 **.28. کیفیت.00.00.050.088.006.006.043.008.04.06 **.58.04.022.056 **.85. بهره وری.008.04.034 **.25.0 *. **.280.052.002.048 **.2.02.068 **.608 **.85 **.8. 8 استرس *.83.056 *.43.06.2 **.86.060 **.05 **.550 **.848 **.323 **.56 **.68 **.63.02.08.03 Note: *p < 0/08 and **p < 0/0

جدول شماره متغیرها جنس سن تأهل نوع استخدام سابقه تحصیالت ماهیت شغل رابطه با سرپرستان ارتباط با همکاران محیط شغلی تضاد نقش ابهام نقش پیش بینی استرس شغلی در بین کارکنان شرکت گاز استان کردستان با استفاده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی مدل مدل 2 مدل 3 مدل مدل.400.323.38.5.52.38 0/000 **./032.002.00.02.003.06.48.44.46.48./ 65 0/020 **.006.00.008.02.00.038.8.448.68 0 /45 **./4.04.038.00.06.082.046.02 0 /534 **./850.43.062.35.08.048.034 * 0/084 Note: *p < /0/5, **p < /0/ R 2 ΔR 2 در این بخش جهت پیش بینی استرس از آزمون رگرسیون سلسله مراتبی چنو متغیره استفاده شوه است. همانگونه که در جوول )4( مشاهوه می شود در مرحله اول متغیرهای زمینه ای از جمله جنسیت سن تأهل وضعیت استخوامی سابته خومت شهر محل خومت وسطح تحصیالتبه عنوان متغیرهای کنترل وارد تحلیل گردیو. ورود این متغیرها به معادله رگرسیون متوار 0/024 را در در مرحله دو R 5 در R 5 گردیو. در مرحله سو متغیرهای نشان می دهو. ماهیت شغل به عنوان متغیر کنترل وارد معادله گردیو این عمل باعث ایزایش حوود 0/28 رابطه با سرپرستان و ارتباط با همکاران ایزایشی انوک )0/( اما از لحاظ آماری معنی داری را در متوار R 5 در مرحله چهار متغیر محیط شغلی وارد معادله گردیو که متوار R 5 وارد معادله رگرسیون گردیو نشان می دهو. یتط 0/05 ایزایش داده است. که در مرحله پنام متغیرهای تضاد نتش و ابها نتش وارد معادله مربوط گردیونو که ایزایش انوکی) 0/30 ( را R 5 در متوار نشان می دهو. نتایج تحلیل رگرسیون نشان می دهو که تنها عامل پیش بینی کننوه قوی برای استرس ماهیت شغل بوده است و این عامل توانسته است حوود )0/60( از تغییرات متغیر وابسته استرس شغلی کارکنان را تبیین نمایو.

جدول شماره پیش بینی بهره وری در بین کارکنان شرکت گاز استان کردستان متغیرها جنس سن تأهل نوع استخدام سابقه تحصیالت ماهیت شغل رابطه با سرپرستان ارتباط با همکاران محیط شغلی تضاد نقش ابهام نقش با استفاده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی مدل.06 مدل 2 مدل 3 034 0382 03480 0.5 0.52 0.38 0 /558 **./888 0 034 0382 03480 0 /68 **./82.050.033.25.032.3 0 /3 ** 0/3 Note: *p < /0/5, **p < // R 2 ΔR 2 در این بخش جهت پیش بینی بهرهوری از آزمون رگرسیون سلسله مراتبی چنو متغیره استفاده شوه است. همانگونه که در جوول )2( مشاهوه می شود در مرحله اول متغیرهای زمینه ای از جمله جنسیت سن تأهل وضعیت استخوامی سابته خومت شهر محل خومت و سطح تحصیالت به عنوان متغیرهای کنترل وارد تحلیل گردیو. ورود این متغیرها به معادله رگرسیون متوار 0/3 را در R 5 R 5 نشان می دهو. در مرحله دو سه متغیر ماهیت شغل رابطه با سرپرستان و رابطه با همکاران به عنوان متغیرهای کنترل وارد معادله گردیو این عمل باعث ایزایش حوود 0/43 در R 5 گردیو. در مرحله سو متغیرهای محیط کاری ابها نتش و تضاد نتش وارد معادله رگرسیون گردیو که ایزایشی 0/522 و از لحاظ آماری معنی دار را در متوار نشان می دهو. نتایج تحلیل رگرسیون نشان می دهو که عوامل پیش بینی کننوه قوی برای بهره وری عبارتنو از: وضعیت جمعیت شناختی 0/3 می باشو و عوامل ماهیت شغل سرپرستان و همکاران توانسته است 2 / زا 0 تغییرات متغیر وابسته بهره وری را تبیین و در آخر عوامل محیط تضاد نتش و ابها نتش توانسته است 0/06 از تغییرات متغیر بهره وری را تبیین نمایو. بحث و نتیجه گیری در خصوص رابطه بین میزان تحصیالت و استرس شغلی نتایج نشان داد که بین تحصلیالت و اسلترس شلغلی رابطه معنی داری وجود نوارد که این یایتهها با نتایج یایتهه یا مصن و مغارههمخوان بلود ] 2 6 [و نتلایج این یایته با یایتههایتادر زاده باقری و همکاران که نشان داد بین تحصیالت و استرس شغلی رابطه وجلود دارد 2

همخوانی نوارد] 2 [. هم نین با یایتهه یا کاکس ترکاشونو ویایی و شلریفیان و همکلاران نیلز هلمخلوانی نوارد] 85 [. در خصو ص رابط ه بین میزان تحصی الت و بهر ه ور ی در بین کار کنلان شلر کت گلاز نتلایج نشلان دا د کل ه بلین تحصیالت و بهره وری رابطه معنی داری وجود دارد به نحوی که هر چه میزان تحصیالت باالتر رود میزان بهره وری بیشتر میشود که این یایتهها با نتایج یایتهه یا هادیان و همکاران که نشان داد بلین تحصلیالت و بهلره وری رابطه معنی داری وجود دارد همخوانی دارد] 55 [زیرا هر چه قور تحصیالت باالتر باشلو ایلراد بهتلر ملی تواننو نسبت به یعالیت های روزمره خود از خالقیت و دانش روز استفاده نماینو. در خصوص رابطه بین وضعیت تأهل و استرس شغلی نتایج نشان داد که بین وضعیت تأهل و اسلترس شلغلی رابطه معنی داری وجود دارد و ایراد مارد استرس بیشتری نسبت به ایراد متأهل دارنو که این یایته با نتلایج یایتهه یا پژوهش هاشم زاده و همکاران که نشان دادنو بین وضعیت تأهل و استرس شغلی رابطه معنلی داری وجود دارد همخوانی دارد ]53[ و با یایته های آیوگیو و نوا دیانیهمخوان نمیباشو] 54 [.از دالیل ایلن عاملل را می توان تاثیرات مثبت تاهل بر آرامش در بین ایراد دانست. در خصوص رابطه بین نوع استخوا و استرس شغلی نتایج نشان داد که بین نلوع اسلتخوا و اسلترس شلغلی رابطه معنی داری وجود نوارد و این یایتهها با نتایج یایته های هاشم زاده و همکلاران بریلور و مل ماهلان و حسن زادهکه نشان دادنو بین استرس شغلی و نوع استخوا رابطه معنی داری وجود دارد همخواننیسلت] 53 56 [.شایو 52 بتوان یکی از دالیل این موضوع را درصو باالتر کارمنوان قلراردادی و شلرکتی در شلرکت گلاز استان دانست که باعث شوه است تا استرس شغلی در بین این کارکنان رابطه معنی داری را در متایسله بلین دوگروه کارمنوان رسمی و قراردادی نشان نوهو. در خصوص رابطه بین نوع استخوا و بهره وری نتایج نشان داد که بین وضعیت استخوا و بهلره وری رابطله معنی داری وجود دارد کارکنان رسمی بهره وری بیشتری نسبت به کارکنان قراردادی دارنو که این یایتهها با نتایج یایته های دهتان نیری و همکاران اسشرودر که نشان دادنو بین بهره وری و اسلتخوا رابطله معنلی داری وجود دارد همخوا مین باشو] 52 58 [. در خصوص رابطه بین استرس شغلی و سن نتایج یایتهها نشان داد که بین سن و استرس شغلی رابطله معنلی داری وجود دارد که این نتایج با یایته های پژوهشهایی که نشان دادنو بین استرس شغلی و سن رابطه معنلی داری وجود دارد همخوانی نوارد] 55 54 58 [ در خصوص رابطه بین استرس شغلی و سابته کاری نتلایج نشلان داد بین سابته کاری و استرس شغلی رابطه معنی داری وجود دارد که این یایتهها با یایته های مغاره و مصن همخوانینوارد] 2 6 [ و هم نین با یایته های سایر محتتان که نشان دادنلو بلین سلابته شلغلی و اسلترس شغلی رابطه معنی داری وجود دارد همخوانیوارد ] 5 54 30 3 35 [به نحوی کله یایتله هلای ایلن پلژوهش نشان داد که رابطه بین سن و سابته و استرس شغلی منفی می باشو و هر چتور سن و سابته پلایین تلر باشلو میزان استرس باالتر است که این امر می توانو دلیل آن باشو که کارکنانی که سن و سابته آن ها پایین تر است از تاربه پایین تری برخوردارنو و همین امر باعث ایزایش استرس در آنها شوه است. در خصوص رابطه بین سن و بهره وری نتایج یایته ها نشان داد که بین سن وبهره وری رابطه معنی داری وجود نوارد و در خصوص رابطه بین بهره وری و سابته شغلی هم نین نتایج نشان داد کله بلین بهلره وری و سلابته 3

شغلی رابطه معنی داری وجود نوارد که این یایتهها با سایر یایته هایی که نشان داد بین سابته شلغلی و بهلره وری رابطه وجود دارد همخوانی نوارد] 55 52 33 [ در خصوص رابطه بین جنسیت و استرس شغلی نتایج نشان داد که بین جنس و استرس شغلی رابطله معنلی داری وجود دارد به نحوی که مردان استرس بیشتری نسبت به زنان دارنو که این یایتهها با نتایج پژوهشه یا دیگری که نشان داد بین جنس و استرس شغلی رابطه وجود دارد همخوانی دارد] 3 50 5 56 35 34 32 [ و در پژوهشه یا کرباسی بالک بورن و بینتلی دویل و هینو نیز این یایتههلا حاصلل شلوه اسلت کله بلین جنسیت و استرس شغلی رابطه معنی داری وجود دار دو در این پژوهشها استرس شغلی مردان بیشتر از زنان بوده است ]3638[ و با یایته هایآیوگیو و نوادیانی منص هیپ احموی که نشان دادنو بین استرس شغلی و جنس رابطه معنی داری وجود نوارد همخوان نیست ] 2 54 35 38 [.از دالیل این امر را شایو بتلوان دلیلل نوع و ماهیت شغل زنان ومردان با هم دانست به نحوی که مردان بیشتر در عملیات ها شرکت دارنو و زنان در محیط اداری بیشتر در حال یعالیت هستنو بر همین اساس استرس کمتری را نسبت به مردان دارنو. در خصو ص رابط ه بین جنسیت وبهر ه ور ی نتایج نشلان دا د کل ه رابطل ه معنلی دار ی بلین جلنس و بهلر ه ور ی وجودنوارد و بر اساس بررسی های به عمل آموه در بیشتر پژوهش هایی که در حوزه بهره وری انالا گریتله بود بعو جنسیت مورد بررسی قرار نگریته است. با توجه به اینکه آموزش منار به ایزایش بهره وری و کاهش استرس میگردد و بله عبلارت دیگلر منالر بله ارزش ایزوده میگردد] 4 8[. 53 38 40 لذا پیشنهاد میگردد تا دورههایآموزشی در سطوح مختل بلرای کارکنان شرکت گاز استان کردستان براساس سناش نیازهای آنها برگزار گردد. با توجه به تأثیراتی که امنیت شغلی میتوانو در بین کارکنان ایااد انگیزه نمایو للذا پیشلنهاد ملی گلردد تلا نسبتبه تغییر وضعیت کارکنان شرکتی به قراردادی میتوانو در کاهش استرس شغلی آنهاتأثیر گذار باشو. ایزایش ساعت کاری منار به یرسودگی شغلی و نارضایتی شغلی در بین کارکنان میگردد] 45 [. لذا بر هملین اساس کاهش ساعات کاری از ساعت 6 به ساعت 4:30 میتوانو در جهت کاهش استرس شلغلی و ایلزایش بهره وری تأثیر گذار باشو. منابع Ghafoorian,H(7) Avamela estresza dar modiran, majala tadbir, No 68[Persian] 2 Eastaugh, SR (2002) Hospital nurse productivity, Journal of health care finance, 22 ( ) 7 Cooper, C & Sutherland, V(220) Job stress mental health and accidents among off shore worker in the oil and gas extraction industries: Journal of Job occupational medicine 4Randel, R.S ; Altmaear, A.M (76) estres shoghlee, motarjem gholamreza khajapoor, Tehran, nashra baztab Dslr, G(76)mabania modiriata manabea ensani, tarjoma ali parsaian va sayad mohamad arabi, Tehran, nashra daftar pajooheshhaya farhangi[persian] 8 Pilat, D(200)Comparative Productivity of Korea manufacturing 28 26 :Journal of Development Economics, Vol 64 7 Haghighatjo, Z ; Nazem, F(6834) Khalaghiat modiran, salamat sazemani va bahrevary karkonan daneshgahhaya aloompezeshkia keshvar, modiriat etlaat sazeman, 6(6) [Persian] 4

6 Bartel, C. A ( 224) productivity gains from the implementation of employee training programs, industrial relation 2 Hellriegel, D & et al (227) Organizational behavior 5th ed, new York, publishing company 0 Saatchi, M(76) Ravanshenasia bahrevary, Tehran, nashra virayash. [Persian] Yaghobi, N(74) Barresia hamagirshenasia ekhtelalata ravani dar manategha shahri va roostaee savmeasara,gilan, Payannama karshenasia arshad, daneshgaha oloompezeshkia iran. [Persian] 2 Atar, H (74) Barresai ertebata baina estresa shoghli va nakhoshnoodia shoghli va salamat ravan, Payannama karshenasia arshad, anestitoa ravanpezeshkia Tehran, [Persian] 7 Hasanzadeh, R; Aghaee, A ; Mehdad, A; Atashpoor, S.M(764)Moghyasa estresa shoghli va salamat ravan karkonan sherkat petroshimia esphahan ghabl va baad az khososisazee, Danesh va pajoohesh dar ravanshenasi, No (24) [Persian] 4 Hasanzadeh, H(76) Barresia mizana estresa shoghlia karkonana edarekol amoozesha fani va herfaee kordestan, Tarha pajooheshi [Persian] Monsef, A(72) Barresia mizana estresa shoghli va avamela mortabet ba an dar farhangian shahrestana shahreza, andisha nav, No(8) [Persian] 8 Maghara, Z (74) Rabeta estresa shoghlia molamin va rezayata shoghlia anha dar mantagha mehr shahra karaj, Payannama karshenasia arshad, Daneshgaha tarbiat modares, [Persian] Ghaderzadehbagheri, F; Poordanesh, A; Barati, M(76) Barresia mizana estres dar modirana arshad dastgahhaya edari, Armaghana danesh, (7), [Persian] 6 Torkashvand, J(78) Barresia avamela fesharzaya modirana amoozeshi dar ertebat ba vejegihaya naghsha modir, Avamela groohi va tajhizata amoozeshgah, Payannama karshenasia arshad,[persian] 2 Cox, T & et al (26 ) stress and well being in school teacher, Psychological response to occupational stress, conference conducted at the meeting of the ergonomics socity, university of nottinghom 20 Vafaee, M(7) estresa shoghlia moalemi, sheeoa, manabea va payamadhaya estresa herfeaee dar moalemana irani, Payannama karshenasia arshad, [Persian] 2 Sharifian, S. A va hamkaran (76) Barresia mizana tanesha shoghli va avamela moaser bar pezeshkana shaghel dar pezeshkia ghanooni shahra Tehran, majala elmia pezeshkia ghanooni, 2(7),[Persian] 22 Hadian, M ; Haghani, H; Yoosefzadeh, H(76) Takhmin va moghaeasa bahrevari ahoaba sazemana tamin ejtemaee Tehran, modiriata salamat, (72), [Persian] 27 Hashemzadeh, E va hamkaran(72) Estresa shoghli va rabeta an ba salamat karkonan dar bimarestanhaya shiraz, daneshgaha oloompezeshkia fars, [Persian] 24 Afoegbu, F; Nwadiani, M(2008)Level of pelceived stress among lectures in Nigerian universities, Journal of instructional psychology, 77 ( ) 2 Brewer. WE, Mcmahan. J (2007)Job stress and burnout among industrial and technical teacher educators, Journal of vocational education research,26(2) 28 Hasanzadeh, H (766) Barresia payamadhaya estresa shoghli bar asasa motaleata anjam gerefta az sala 99 ta 8992, dovomia hamayasha baynolmelalia HSE, [Persian] 2 Dehghananaearee, N va hamkaran(76) Naghsha nirooya ensania dar bahrevaria parastaree, majala daneshkada parastaree va mamaee daneshgaha oloompezeshkia Tehran, hayat, 2 (2), [Persian] 5

26 Schroder, CA ; Trehearn, B ; ward, D(2000) Expanded role of nursing in ambulatory managed care part II, implication outcomes of costs quality, provider and patient satisfaction, nursing economics, 6 ( 2 ) 22 Osipow, SH ; Spokane, AR (26) Occupational stress inventory manual, psychological assessment resource 70 Rahimi, A; Ahmadi, F; Akhond, M.R(767) Baressia mizana va avamela moaser bar tanidegia shoghlia parastaran shaghel dar barkhi bimarestanhaya shahra Tehran,faslnama hayat, 0(22), [Persian] 7 Chavarria, N, S (26) A study of thr relationship of social support to job related stress and job satisfaction among special educators in costarica, Doctoral dissertation university of Gallaudet 72 Ahmadi, A(74) Manabea esresa modirana amoozeshi va noghayasa an dar baena zanan va mardan, payannama karshenasi arshad, daneshgaha shiraz, [Persian] 77 Bloom, N ; Reenen, J. V ( 200) measuring and explaning management practice across firms and countries, Quartely journal of economics, 22 ( 4 ) 74 Muto, Sh & et al (200) Job stressors and job stress among teachers engaged in nursing activity, Industrial health journal, 4 7 Hogan, J. M ; Carlson, J. G & dua, J (2002) Stressors and stress reactions among university personnel, International journal of stress management, 8 ( 4 ) 78 Karbasi, M(768)Sheooa manabea va alaem estres dar ostadana daneshgaha azad eslamia vaheda hamedan, faslnama osoola behdashta ravanee, 0(7), [Persian] 7 Blackburn, RT & Bently, RJ ( 227)Faculty research produسctivity: Some moderators of associationed stressors. Research in higher education, Vol. 74 76 Doyle. C,Hind. P(226)Occuptional stress, burnout and job status in female academics gender, work and organization. Vol. 72 Heap, E. S (222) The relationship of locus of control, stress related to performance based accreditation and job stress to job satisfaction and burnout in albama public school teching and principals, Doctoral dissertation university of auburn 40 Salmanee barogh, N va hamkaran(767) Shivehaya moghabela ba estres, Faslnama hayat, 0(27), [Persian] 4 Macan. T M(224) Time management: test of a process model. Journal of applied psychology 42 Clyton, M & et al (22) Improving the management of overtime costs through decentralized controls, managing an organization metacontigency, journal of organizational behavior or management, ( 2 ) 6

A survey Of Job Stress and Productivity among Kurdistan Gas Firm s Staff Abstract Purpose: The study was human oriented and means of overall development. Human force is main factor for organization to go on, succeed and achieve goals. In line with this, work environment and organizational health are two key factors to decrease stress and increase productivity in work environment. The purpose of this study was to determine amount of productivity and job stress between staff of gas firm in Kurdistan province. Methodology: The method was descriptive. The sample included all staff (n = 285). Instrument was Stress Questionnaire by Steinmetz et al. and Productivity Questionnaire by Saatchi. Data was analyzed by SPSS software. Findings: There is significant relationship between job stress and gender, marital status, employed status and city of workplace. However, there was not significant relationship between job stress and educational status, age and work duration. Moreover, there was significant relationship between productivity and educational status and city of workplace. But, there was not significant relationship productivity and gender, marital status, age and work duration. The mean job stress and productivity were 8826 and 66888 respectively. Conclusion: Job stress affects decrease of productivity in work environment. Identifying stress factors and operationalizing strategies to decrease stress are key points to this end. Key Word:Stress Productivity Gas Company 7