Πανελλήνιες 2018 Προτεινόμενες λύσεις ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ 19/6/18 ΘΕΜΑ Α Α1. α (σελ. 23) Α2. γ (σελ. 105) Α3. α (σελ. 61) Α4. γ (σελ. 23) Α5. δ (σελ. 108) ΘΕΜΑ Β Β1. α. Λάθος (σελ. 25) β. Λάθος (σελ. 31-32) γ. Σωστό (σελ. 34) δ. Σωστό (σελ. 107) ε. Σωστό (σελ. 133-134) στ. Λάθος (σελ. 122) Β2. α. Σελ. 71 Βιοκοινότητα αποτελεί το σύνολο των διαφορετικών πληθυσμών που ζουν σε ένα οικοσύστημα, αλλά και οι σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ τους. β. Σελ. 88 Διαπνοή είναι η απομάκρυνση του νερού μέσω των στομάτων, των πόρων δηλαδή της επιδερμίδας των φύλλων. Β3. Σελ. 101-102, «Δυστυχώς όμως οι μηχανισμοί αναγέννησης δεν μπορούν να συμβάλλουν ενός μεσογειακού οικοσυστήματος, όπως η βόσκηση.» Σελίδα 1 / 5
Β4. Σελ. 145, «Ο άνθρωπος αποτελεί το μοναδικό Πρωτεύον που βαδίζει όρθιο. της εποπτείας μιας μεγαλύτερης περιοχής.» Β5. Σελ. 86, «Η αζωτοδέσμευση διακρίνεται σε ατμοσφαιρική και βιολογική. Κατά την ατμοσφαιρική αζωτοδέσμευση κατέχει το 10% της συνολικής αζωτοδέσμευσης.» ΘΕΜΑ Γ Γ1. Τα οικοσυστήματα διακρίνοναι σε αυτότροφα και ετερότροφα. Σελ. 71-72, «Η διατήρηση των οικοσυστημάτων, σε άλλα αυτότροφα οικοσυστήματα.» α. λιβάδι -> αυτότροφο β. πόλη -> ετερότροφο γ. οικοσύστημα σε μεγάλο βάθος του ωκεανού -> ετερότροφο, με την προϋπόθεση ότι δε φτάνουν οι ακτίνες του ήλιου και δεν μπορεί να διενεργηθεί φωτοσύνθεση. δ. δάσος κωνοφόρων δέντρων -> αυτότροφο Γ2. Η τροφική αλυσίδα του οικοσυστήματος είναι: Βελανιδία Φυτοφάγα έντομα Κοτσύφια Ψείρες Σύμφωνα με τον κανόνα ότι το 10% της ενέργειας και της βιομάζας ενός τροφικού επιπέδου περνάει στο επόμενο, ενώ το 90% χάνεται, η βιομάζα σε κάθε τροφικό επίπεδο είναι: Ββελανιδιά = 1000 kg Bκοτσύφια = 10 kg Σελίδα 2 / 5
Bψείρες = 1 kg Η τροφική πυραμίδα βιομάζας του οικοσυστήματος είναι η παρακάτω: Ψείρες 1kg Κοτσύφια 10kg Φυτοφάγα έντομα 100kg Βελανιδιά 1000kg (Το εμβαδόν που δίνεται σε κάθε ορθογώνιο είναι ανάλογο με το μέγεθος της μεταβλητής που απεικονίζεται στο συγκεκριμένο τροφικό επίπεδο.) Γ3. Η τροφική πυραμίδα πληθυσμού του οικοσυστήματος είναι: 100.000.000 Ψείρες 100 Κοτσύφια 20.000 Φυτοφάγα έντομα 1 βελανιδιά Σελίδα 3 / 5
Τα 100 κοτσύφια έχουν συνολική βιομάζα 10kg. Τo 1 κοτσύφι έχει μέσο βάρος 10kg/100 = 0,1kg Γ4. Με τη δραματική μείωση των κοτσυφιών, τα εντομοφάγα έντομα θα αυξηθούν, καθώς δε θα καταναλώνονται στο ίδιο βαθμό από τα κοτσύφια. Επομένως, με την αύξηση των φυτοφάγων εντόμων που είναι οι καταναλωτές Α τάξης του οικοσυστήματος, η βιομάζα της βελανιδιάς θα μειωθεί. ΘΕΜΑ Δ Δ1. Το αντιγόνο είναι ιός, καθώς οι ιντερφερόνες παράγονται μόνο στην περίπτωση που κάποιος ιός μολύνει ένα κύτταρο. Δ2. Σελ. 18, «Οι ιοί έχουν σχετικά απλή δομή. Αποτελούνται ως υποχρεωτικά ενδοκυτταρικά παράσιτα.» Δ3. Καμπύλη Β -> Ιντερφερόνες Καμπύλη Α -> Αντιγόνα Καμπύλη γ -> Αντισώματα Η καμπύλη Α, που ξεκινάει τη χρονική στιγμή της μόλυνσης είναι αυτή των αντιγόνων, καθώς μόλυνση είναι η είσοδος των μικροοργανισμών στον άνθρωπο. Η καμπύλη Γ αντιστοιχεί στα αντισώματα, καθώς αυτά παράγονται μετά την είσοδο των αντιγόνων έπειτα από πρωτογενή ανοσοβιολογική απόκριση, και έχουν συγκέντρωση υψηλότερη από αυτή των αντιγόνων. Οι ιντερφερόνες είναι η καμπύλη Β, που έχει μικρή αρχική συγκέντρωση πιθανότερα λόγω άλλης ίωσης και με την είσοδο των ιών της συγκεκριμένης μόλυνσης παρατηρείται εκ νέου αύξησή της. Η αύξηση αυτή παρατηρείται πριν την παραγωγή των αντισωμάτων, καθώς πρόκειται για μη ειδικό μηχανισμό άμυνας που διενεργείται πιο σύντομα από την ειδική άμυνα που αντιπροσωπεύουν τα αντισώματα. Σελίδα 4 / 5
Δ4. Τα κύτταρα της μη ειδικής άμυνας που δρουν κατά του ιού είναι τα φαγοκύτταρα μακροφάγα. Σελ. 32, «Τα φαγοκύτταρα ενεργοποιούνται μετά την εμφάνιση και οι ιοί.» ή/ και Σελ. 37, «Αρχικά, με την εμφάνιση του παθογόνου μικροοργανισμού τα βοηθητικά Τ-λαμφοκύτταρα.» Δ5. Τα κύτταρα της ειδικής άμυνας που θα παραχθούν σε αυτή την 1 η επαφή και θα δράσουν σε επόμενη έκθεση του ατόμου στο ίδιο αντιγόνο, είναι: Τα Β- λεμφοκύτταρα μνήμης Τα βοηθητικά Τ-λεμφοκύτταρα μνήμης Τα κυτταροτοξικά Τ-λεμφοκύτταρα μνήμης επιμέλεια: Ε. Μπαρλάκα, Π. Μιλκούδη Σελίδα 5 / 5