Ο ΗΓΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΗ Ενότητα: Υποενότητα: ηµοτικό ιαδικτυακό Ραδιόφωνο και Τηλεόραση Υ2 Θέµατα πνευµατικών δικαιωµάτων Το εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε Άδεια Χρήσης Creative Commons Αναφορά Μη-Εµπορική Χρήση Όχι Παράγωγο Έργο v. 3.0 Σύντοµη Περιγραφή Η συζήτηση γύρω από τα πνευµατικά δικαιώµατα, την εξασφάλιση και πληρωµή τους, έχει λάβει µεγάλες διαστάσεις τα τελευταία χρόνια, λόγω της παγκοσµιοποίησης και της αυξανόµενης «κατανάλωσης» των πνευµατικών έργων. Παράλληλα, το ιαδίκτυο και η ψηφιακή τεχνολογία δίνει τη δυνατότητα γρήγορης και εύκολης αναπαραγωγής και διάθεσης των πνευµατικών έργων κάθε είδους. Η αντιγραφή και επικόλληση κειµένων, ο διαµοιρασµός φωτογραφιών, µουσικής και βίντεο και η ανταλλαγή προγραµµάτων υπολογιστών είναι µόνο µερικά από τα παραδείγµατα όπου η καταπάτηση των πνευµατικών δικαιωµάτων µπορεί εύκολα να συντελεστεί. Οι ήµοι που θα αποφασίσουν να δηµιουργήσουν το δικό τους ηµοτικό ιαδικτυακό τηλεοπτικό ή ραδιοφωνικό σταθµό, θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους την κείµενη νοµοθεσία και τα έξοδα για τη διάθεση αρχείων ήχου και εικόνας. Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλίσουν ότι δεν καταπατούν τα δικαιώµατα των δηµιουργών, αποφεύγοντας αυστηρές κυρώσεις που η ελληνική και διεθνής νοµοθεσία προβλέπουν, και θα διαφυλάξουν και τα δικά τους δικαιώµατα από δηµιουργίες που «ανεβάζουν». οµή Υποενότητας Το υλικό της παρούσας υποενότητας διαρθρώνεται σε δύο µέρη: Στο πρώτο µέρος, γίνεται µία σύντοµη περιγραφή της έννοιας, της ιστορίας και της κείµενης νοµοθεσίας στο θέµα της πνευµατική ιδιοκτησίας. Ειδικότερα, γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στο θέµα των πνευµατικών δικαιωµάτων στο ιαδίκτυο και τους τρόπους µε τους οποίους οι ήµοι µπορούν να πληρώσουν την αµοιβή που αναλογεί µε βάση τη χρήση. σελ. 1 από 6
Στο δεύτερο µέρος γίνεται παρουσίαση της άδειας Creative Commons και του τρόπου µε τον οποίο µπορεί να δηµιουργήσει µία τέτοια, ανάλογα µε τις ανάγκες και τις επιθυµίες για την περαιτέρω χρήση του έργου του. Μεταδεδοµένα: Πνευµατικά δικαιώµατα, πνευµατική ιδιοκτησία, συγγενικά δικαιώµατα, άδειες χρήσης Creative Commons, νοµοθεσία. Σκοποί και Στόχοι Στόχος της υποενότητας αυτής είναι να µεταδώσει τις απαιτούµενες γνώσεις και ερεθίσµατα, ώστε όσοι το παρακολουθήσουν να είναι σε θέση να γνωρίζουν τις βασικές αρχές των πνευµατικών δικαιωµάτων, τη νοµοθεσία που διέπει τη µετάδοση ήχου και εικόνας στο ιαδίκτυο και τι µπορούν να κάνουν για να προστατέψουν τα δικά τους έργα. Συγκεκριµένα οι επιµορφούµενοι µε την ολοκλήρωση της παρακολούθησης της υποενότητας θα πρέπει να γνωρίζουν: την έννοια της πνευµατικής ιδιοκτησίας (πνευµατικών δικαιωµάτων) τις βασικές αρχές της κείµενης νοµοθεσίας την αµοιβή που πρέπει να καταβάλουν για την εκποµπή αρχείων ήχου Να είναι σε θέση: να διασφαλίσουν τα πνευµατικά δικαιώµατα των έργων που αναµεταδίδουν να αναγνωρίζουν τις άδειες χρήσης που συνοδεύουν τα έργα να δηµιουργούν τα δικά τους έργα µε άδεια χρήσης και µελλοντικά: να προσφέρουν περιεχόµενο στους χρήστες χωρίς να καταπατώνται τα πνευµατικά δικαιώµατα των δηµιουργών τους να διαδίδουν τις δικές δηµιουργίες στο ιαδίκτυο εξασφαλίζοντας τα πνευµατικά τους δικαιώµατα. Απαιτούµενη Υποδοµή - Οδηγίες Η αξιοποίηση του εκπαιδευτικού υλικού προϋποθέτει τα παρακάτω: 1) Τη χρήση Η/Υ µε πρόσβαση στο διαδίκτυο 2) Οι Η/Υ θα πρέπει να διαθέτουν εγκατεστηµένο λογισµικό περιήγησης σε ιστοσελίδες του ιαδικτύου (Web Browser) σελ. 2 από 6
Προετοιµασία Ο ρόλος του επιµορφωτή είναι κρίσιµος κατά την εξέλιξη της επιµορφωτικής συνάντησης. Γι αυτό το λόγο, ο επιµορφωτής θα πρέπει να: Ελέγξει αν οι υπολογιστές έχουν πρόσβαση στο ιαδίκτυο, τα εγκατεστηµένα προγράµµατα πλοήγησης λειτουργούν χωρίς προβλήµατα. Μελετήσει το περιεχόµενο των δραστηριοτήτων προσοµοιώνοντας τη διαδικασία που θα ακολουθήσει ο επιµορφούµενος, ώστε να είναι προετοιµασµένος για τις πιθανές ερωτήσεις που θα δεχθεί. Κρίνει αν απαιτείται η προετοιµασία φύλλων δραστηριότητας που θα διατεθούν στους επιµορφούµενους. σελ. 3 από 6
Προτεινόµενο πλάνο διδασκαλίας υποενότητας Υ2 Θέµατα πνευµατικών δικαιωµάτων (1 ώρα) Περιγραφή ιάρκεια Μέθοδος 1. Παρουσίαση των περιεχοµένων της υποενότητας και 15 λεπτά Παρουσίαση προβολή των διαφανειών για: Εισαγωγή Σκοποί και στόχοι Περιεχόµενα Πνευµατικά δικαιώµατα, πνευµατική ιδιοκτησία Ορισµός Ιδιοµορφίες της πνευµατικής ιδιοκτησίας Ιστορική αναδροµή Η νοµοθεσία στην Ελλάδα Περιλήψεις σχετικών νόµων Συγγενικά δικαιώµατα Web Radio, WebTV και πνευµατικά δικαιώµατα 2. Καλέστε τους επιµορφούµενους να εκτελέσουν τις 12 λεπτά ραστηριότητα δραστηριότητες Υ2. 1. και Υ2. 2. Υποστηρίξτε το έργο τους. Αξιοποιείστε τους ίδιους τους επιµορφούµενους για να βοηθήσετε αυτούς που έχουν µικρότερη εµπειρία ενισχύστε τη συνεργασία των επιµορφούµενων 3. Προβολή των διαφανειών για: 5 λεπτά Παρουσίαση Creative Commons ύο λόγια για τις άδειες CC (Creative Commons) Πώς να εφαρµόσετε κι εσείς άδεια CC στο βίντεο ή τα ηχητικά σας 4. Καλέστε τους επιµορφούµενους να εκτελέσουν τη 8 λεπτά ραστηριότητα δραστηριότητα Υ2. 3. Υποστηρίξτε το έργο τους. Αξιοποιείστε τους ίδιους τους επιµορφούµενους για να βοηθήσετε αυτούς που έχουν µικρότερη εµπειρία ενισχύστε τη συνεργασία των επιµορφούµενων 5. Ερωτήσεις αυτοαξιολόγησης Υ2.Α1 5 λεπτά Αυτοαξιολόγηση σελ. 4 από 6
Προτεινόµενες ραστηριότητες Οι εκπαιδευόµενοι θα εκπονήσουν τις δραστηριότητες στη διάρκεια της εκπαιδευτικής συνάντησης. Κωδικός Τίτλος Επίπεδο Υ2. 1 Γνωριµία µε τα πνευµατικά δικαιώµατα L1 Εύκολη Υ2. 2 Γνωριµία µε τη ΑΕΠΙ L1 Εύκολη Υ2. 3 ηµιουργία άδειας Creative Commons L1 Εύκολη Ασκήσεις Αυτοαξιολόγησης Στο τέλος της υποενότητας οι εκπαιδευόµενοι θα απαντήσουν σε τρεις (3) ερωτήσεις αυτοαξιολόγησης µε σκοπό την καλύτερη κατανόηση του εκπαιδευτικού περιεχοµένου της υποενότητας. (Υ2.Α1) Σηµεία Προσοχής Υλικό Μελέτης 1. Πιθανές παρανοήσεις: Το υλικό µελέτης αποτελεί µία σύντοµη αναφορά στα διάφορα θέµατα που περιλαµβάνει η υποενότητα και κάποιες προτεινόµενες πηγές για περαιτέρω διερεύνηση. ραστηριότητες Προκειµένου να µπορέσουν να γίνουν οι δραστηριότητες της υποενότητες, οι οποίες είναι απαραίτητες για να µπορέσουν οι επιµορφούµενοι να συµµετέχουν ενεργά και να εφαρµόσουν άµεσα τις γνώσεις που τους παρουσιάζονται, θα πρέπει να έχουν γρήγορη ταχύτητα πρόσβασης στο ιαδίκτυο. Σε περίπτωση που κάποιοι επιµορφούµενοι έχουν δυσκολία στην εκτέλεση των δραστηριοτήτων τότε µπορούν να συνεργαστούν µε κάποιον άλλον. σελ. 5 από 6
Ασκήσεις Αυτοαξιολόγησης 1. εν αναµένονται ιδιαίτερες δυσκολίες στην απάντηση των ερωτήσεων. 2. Απαντήσεις: 1-Α, 2-Β, 3-Γ, 4-Β, 5-Γ Προτεινόµενη Βιβλιογραφία Καλλινίκου,. Πνευµατική Ιδιοκτησία και Συγγενικά ικαιώµατα, Σάκκουλας, 2008 Κοτσίρης, Λ. ίκαιο Πνευµατικής Ιδιοκτησίας, Σάκκουλας, 2005 Προβατάς, Σ. Πνευµατική Ιδιοκτησία, Σάκκουλας, 1994 Κουµάντος, Πολυζωγόπουλος. Η Προστασία της Πνευµατικής Ιδιωκτησίας, Σάκκουλας, 2005 Προτεινόµενες Ιστοσελίδες [1] http://www.creativecommons.org Online οδηγός για να δηµιουργία άδειας CC [2] http://el.wikipedia.org/ Βικιπαίδεια στο λήµµα Πνευµατική Ιδιοκτησία [3] http://www.aepi.gr/ Η επίσηµη ιστοσελίδα της ΑΕΠΙ [4] http://www.vimaideon.gr//article.a spx?d=20090508&nid=12412122 [4] http://www.goonline.gr/ebusiness/specials/ Άρθρο της. Καλλίνικου για την πνευµατική ιδιοκτησία, την εκπαίδευση και την ανοιχτή πρόσβαση Ο επίσηµος κόµβος της "Εκπαιδευτικής Στήριξης του ικτυωθείτε" Γλωσσάριο Ακρωνύµια [1] CC Creative Commons σελ. 6 από 6