Ψηφιακά Αποθετήρια και Ανοικτή Πρόσβαση: Διάλογος για την Ανάπτυξη της Επιστημονικής Γνώσης

Transcript

1 Ψηφιακά Αποθετήρια και Ανοικτή Πρόσβαση: Διάλογος για την Ανάπτυξη της Επιστημονικής Γνώσης Γιάννης Ιωαννίδης Καθηγητής ΕΚΠΑ Πρόεδρος Ερευνητικού Κέντρου «Αθηνά» Αθήνα, 15 Ιουνίου

2 Από τις κλασσικές βιβλιοθήκες. apple Αθήνα, 15 Ιουνίου

3 στις ψηφιακές βιβλιοθήκες και τα ψηφιακά αποθετήρια apple Αθήνα, 15 Ιουνίου

4 Τι είναι ένα ψηφιακό αποθετήριο; Προσοµοίωση «πραγµατικής» βιβλιοθήκης; Ψηφιοποιηµένο περιεχόµενο; Ψηφιακή Βιβλιοθήκη; Ηλεκτρονικό καταθετήριο; Βάση δεδοµένων; Ιστοσελίδα; Εργαλείο διατήρησης πολιτιστικού αποθέµατος; Ερευνητικό εργαλείο; Εκπαιδευτικό εργαλείο; Εν μέρει όλα αυτά και ακόμη περισσότερα! apple Αθήνα, 15 Ιουνίου

5 Ψηφιακό αποθετήριο: ορισμός «Πρόκειται για εφαρµογή ή σύστηµα που χρησιµεύει στην ηλεκτρονική απόθεση, διαχείριση και ανάδειξη ψηφιακού περιεχοµένου (ήχου, στατικής και κινούµενης εικόνας, βίντεο, τρισδιάστατων αναπαραστάσεων και κειµένων) που χρήζουν µακροχρόνιας διατήρησης. Μπορεί να προσφέρει µεταξύ άλλων, υπηρεσίες αναζήτησης, πλοήγησης, πρόσβασης στο περιεχόµενο µέσω µονίµων προσδιοριστών, κατάθεσης και διαχείρισης περιεχοµένου καθώς και ασφαλούς διαφύλαξης και διατήρησης του ψηφιακού υλικού. Επιτρέπει την πραγµατοποίηση µίας σειράς λειτουργιών όπως την αντιστοίχιση µεταδεδοµένων µε διεθνή πρότυπα, τη διάθεση του περιεχοµένου σε διαφορετικές πλατφόρµες και τη διαχείριση των πνευµατικών δικαιωµάτων του υλικού» Πηγή: apple Αθήνα, 15 Ιουνίου

6 Αποθετηρίαση: από την αναλογική στην ψηφιακή εποχή "Hilbert InfoGrowth" by Myworkforwiki - Own work. Licensed under CC BY-SA 3.0 via Wikimedia Commons - apple Αθήνα, 15 Ιουνίου

7 Ανοικτή Πρόσβαση Κίνηση Ανοικτής Πρόσβασης (Open Access Movement) Διακήρυξη της Βουδαπέστης (2002) για την Ανοικτή Πρόσβαση (ΑΠ) Διακήρυξη της Βηθεσδά (2003) για την Εκδοτική Δραστηριότητα Ανοικτής Πρόσβασης Διακήρυξη του Βερολίνου (2003) για την Ανοικτή Πρόσβαση στη Γνώση των Θετικών και Ανθρωπιστικών Επιστηµών Διακήρυξη της Αλάµπρα (2010) συγκεκριµένες στρατηγικές για την προώθηση της ΑΠ στη Νότια Ευρώπη apple Πηγή: Αθήνα, 15 Ιουνίου

8 Οφέλη Ανοικτής Πρόσβασης Άµεση και ελεύθερη πρόσβαση στο παραγόµενο επιστηµονικό υλικό Διάθεση και αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσµάτων, που αποτελούν δηµόσιο αγαθό Ενίσχυση της επικοινωνίας στην επιστηµονική κοινότητα Αύξηση της αναγνωσιµότητας και της απήχησης του επιστηµονικού έργου σε διεθνές επίπεδο Διαχρονική παρουσίαση και προβολή του έργου των φορέων Μακροχρόνια διατήρηση του ψηφιακού περιεχοµένου Ενίσχυση της καινοτοµίας και της ανταγωνιστικότητας της οικονοµίας apple Αθήνα, 15 Ιουνίου

9 Ανοικτή Πρόσβαση Επιστημονικών Δημοσιεύσεων: Εξέλιξη Heather Morrison, apple Αθήνα, 15 Ιουνίου

10 Σημαντικά Ελληνικά παραδείγματα Πολυθεµατικά Ανθρωπιστικές επιστήµες / Ιστορία Πανεπιστηµιακά Πανεπιστήµιο Αθηνών Πανεπιστήµιο Πειραιώς Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο Πανεπιστήµιο Μακεδονίας Πανεπιστήµιο Κρήτης ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Πάντειο Πανεπιστήµιο Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Εθνικό Κέντρο Τεκµηρίωσης apple Αθήνα, 15 Ιουνίου

11 inspire HEP Αποθετήριο του CERN για το χώρο της Φυσικής Υψηλών Ενεργειών (High Energy Physics) Είναι αποτέλεσµα συνεργασίας Ευρώπης, ΗΠΑ, και Κίνας: CERN, DESY, Fermilab, IHEP, και SLAC Διατηρεί στενή συνεργασία µε εκδότες στο χώρο της Φυσικής Υψηλών Ενεργειών: arxiv.org, NASA-ADS, PDG, HEPDATA Κάνει χρήση Ελεύθερου Λογισµικού Invenio για τη δηµιουργία και διαχείριση ψηφιακών βιβλιοθηκών, µε εφαρµογή πρωτοκόλλου MARC 21 και συµβατό µε OAI-PMH Αποτελεί φυσική εξέλιξη της ακαδηµαϊκής επικοινωνίας, στηριζόµενο σε πληροφοριακά συστήµατα δοκιµασµένα από κοινότητες χρηστών Μπορεί να αποτελέσει βάση για πληροφορικά συστήµατα σε άλλες επιστηµονικές περιοχές apple Αθήνα, 15 Ιουνίου

12 OpenAIRE Ηλεκτρονική υποδοµή: διασυνδέει ακαδηµαϊκά ιδρυµατικά και θεµατικά αποθετήρια ανοιχτής πρόσβασης και περιοδικά ανοιχτής πρόσβασης 50 εταίροι, απ όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες και εκτός Ευρώπης Συνεργατικό και διεπιστηµονικό έργο: ψηφιακές βιβλιοθήκες, ακαδηµαϊκοί οργανισµοί, εθνικές η-υποδοµές, δεδοµένα, τεχνολογίες πληροφορίας, νοµική Συνδυασµός δικτύου αποθετηρίων µε αντίστοιχους ακαδηµαϊκούς επικοινωνιακούς πόρους ολοκληρωµένο πληροφοριακό σύστηµα για απόθεση, εύρεση, διασύνδεση και παρακολούθηση ερευνητικών αποτελεσµάτων Διασύνδεση µε ροές χρηµατοδότησης, οργανισµούς και ανθρώπους Βασική υποδοµή για την προβολή των ερευνητικών αποτελεσµάτων των έργων του H2020 και υποστήριξη του Research Data Pilot Χρήση συστήµατος αποθετηρίασης Zenodo apple Αθήνα, 15 Ιουνίου

13 DARIAH Υποστήριξη µακροχρόνιας πρόσβασης και χρήσης Ευρωπαϊκών ψηφιακών ερευνητικών δεδοµένων της Τέχνης και των Ανθρωπιστικών Επιστηµών Δηµιουργία, λειτουργία και διατήρηση ευρωπαϊκής υποδοµής για την υποστήριξη ερευνητικών πρακτικών τεχνολογιών πληροφορίας Διατήρηση, πρόσβαση σε, και προβολή ερευνητικών αποτελεσµάτων συνεργασίας ψηφιακών τεχνών και ανθρωπιστικών επιστηµών Διασφάλιση για τη χρήση βέλτιστων πρακτικών και µεθοδολογικών και τεχνικών προτύπων Διασυνδεδεµένο δίκτυο εργαλείων, πληροφορίας, ανθρώπων, και µεθοδολογιών διερεύνηση και υποστήριξη της έρευνας σε ένα ευρύ φάσµα ψηφιακών ανθρωπιστικών επιστηµών DARIAH-GR και ΔΥΑΣ, µέλη της ευρύτερης υποδοµής apple Αθήνα, 15 Ιουνίου

14 Ακαδημία Πλάτωνος: γενική εικόνα του έργου Γενικοί στόχοι Ανάδειξη και σύνδεση της ιστορίας µε τη σύγχρονη Αθήνα Προβολή της αξίας των ανθρωπιστικών σπουδών και της σηµασία τους για την ανάπτυξη της χώρας Ανάδειξη της δύναµης του παρελθόντος µας στη δηµιουργία του µέλλοντός µας Θεµατικές ενότητες Η Πολιτεία και ο Πολίτης εκπαιδευτικά προγράµµατα και εφαρµογές βιωµατικής µάθησης για ενήλικες ανεξαρτήτως µορφωτικού επιπέδου Ανάπτυξη γνώσης και καινοτόµων ιδεών εκπαιδευτικά προγράµµατα και δράσεις για όλες τις εκπαιδευτικές βαθµίδες, θερινά σχολεία, υποτροφίες, δηµιουργία ψηφιακού εκπαιδευτικού λογισµικού, ανάπτυξη ψηφιακού αποθετηρίου apple Αθήνα, 15 Ιουνίου