THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ΠΕΤΡΟΥ ΤΑΤΟΥΛΗ REGIONAL GOVERNOR OF THE PELOPONNESE GOVERNANCE AND REGIONAL ARTERIES FOR GROWTH: Europe s momentum Greece s impetus ΠΕΜΠΤΗ 10 ΜΑΪΟΥ 2018 1
THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ΠΕΤΡΟΥ ΤΑΤΟΥΛΗ REGIONAL GOVERNOR OF THE PELOPONNESE GOVERNANCE AND REGIONAL ARTERIES FOR GROWTH: Europe s momentum Greece s impetus ΠΕΜΠΤΗ 10 ΜΑΪΟΥ 2018 Κύριε Υπουργέ, κύριε τ. Υπουργέ, κ.κ. Αντιπεριφερειάρχες, κ.κ. Περιφερειακοί Σύμβουλοι, κ.κ. Δήμαρχοι, κ. Πρόεδρε της Ένωσης Περιφερειών, κυρίες και κύριοι σύνεδροι, χαίρομαι ιδιαίτερα και θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στην εξαιρετική συνεργασία που είχαμε με τον Economist προκειμένου να έχουμε αυτό το συνέδριο στην Πελοπόννησο. Είναι η πρώτη φορά που περνά τον Ισθμό και χαίρομαι ιδιαίτερα γι αυτό το γεγονός. Χαίρομαι όμως ακόμη περισσότερο, γιατί οι προσκεκλημένοι ομιλητές είναι γνωστοί και εξαιρετικοί, ιδιαίτερες προσωπικότητες που κατέχουν τη γνώση και την πληροφόρηση πάνω στη θεματολογία του συνεδρίου και όπως ευφυέστατα είπε προηγούμενα ο John Andrews, το συνέδριο αυτό καλύτερα θα περιγραφόταν όχι ως περιφερειακή διακυβέρνηση και κεντρική εξουσία, αλλά ως η απολύτως αναγκαία υπόθεση, ότι χωρίς την περιφερειακή ολοκλήρωση, δε μπορεί να επιτευχθεί η παγκοσμιοποίηση. Είναι το μεγάλο θέμα που συζητά σήμερα όλος ο κόσμος, όλη η διανόηση και όλοι οι πολιτικοί. Είναι κυρίως στοχευμένη στην απάντηση αυτού του κρίσιμου ερωτήματος. Γιατί είναι γνωστό ότι η παγκοσμιοποίηση και το 2
πείραμα μέχρι τώρα των ευρειών ενοτήτων είτε στην Ευρώπη είτε στην Αμερική είτε στη Αφρική είτε στην Ασία, δε μπόρεσαν ν απαντήσουν στο ερώτημα, το πώς θα ολοκληρωθεί η παγκοσμιοποίηση και πώς η παγκοσμιοποίηση θ αποτελέσει το καινούργιο μοντέλο της σύγχρονης ανθρωπότητας. Ή αυτό που πριν πολλά χρόνια έλεγε ο John τότε στους Guardian, εάν θα μπορέσει ποτέ αυτή η ιστορική εξέλιξη που ήταν γραμμικής σχέσης να μπορέσει ποτέ να προσεγγίσει την πολιτιστική δημιουργία, την πολιτιστική παράδοση για να ενσωματώσει τις δυο βασικές αξίες πάνω στο ιστορικό γίγνεσθαι, ενσωματωμένο όμως στην καινούργια σελίδα της παγκόσμιας κοινωνίας. Και το ερώτημα δεν είναι εύκολο, δεν είναι ελληνικό, δεν είναι ευρωπαϊκό, είναι παγκόσμιο. Θα ήθελα εδώ να παρατηρήσω ότι πλέον έχουμε μια δικαίωση μετά από 200 χρόνια, της θεωρίας του «Κεφαλαίου» του Μαρξ ο οποίος προέβλεψε κάποια συγκεκριμένα τέτοια στοιχεία στην εξέλιξη της παγκόσμιας οικονομίας. Και αυτό νομίζω ότι είναι ένα κρίσιμο ερώτημα το οποίο ασφαλώς και οφείλουμε ν απαντήσουμε. Η συγκέντρωση του παγκόσμιου πλούτου σε 146 Οικονομικούς Οργανισμούς, αποτελεί μια εξέλιξη, αποτελεί όμως και συγχρόνως μια απειλή για την ίδια την παγκοσμιοποίηση. Γιατί η παγκόσμια οικονομία είναι ένα πολυσύνθετο γεγονός που η ενσωμάτωσή της αλλά και η εξέλιξή της, θα πρέπει κυρίως να έχει κάποιες συγκεκριμένες παραμέτρους. Θεωρώ λοιπόν ότι σε αυτό το ερώτημα η απάντηση είναι η περιφερειακή ολοκλήρωση, η ολιστική περιφερειακή συμμετοχή σε αυτήν την προσπάθεια. Εάν αυτό δεν επιτευχθεί, τότε οι κίνδυνοι θα παραμένουν εν ενεργεία, έτσι όπως λέει η Σχολή Ασφάλειας της Κοπεγχάγης: Οι κίνδυνοι που θ αντιμετωπίσει η παγκόσμια κοινωνία εάν δε λάβει πρόνοιες πάνω σε αυτό το ερώτημα θα είναι εξαιρετικά επώδυνοι, μεγάλοι και ανυπολόγιστοι. Θα ήθελα λοιπόν να τονίσω ιδιαιτέρως ότι αυτό το συνέδριο γίνεται σε μια περίοδο όπου καταρτίζεται ο νέος ευρωπαϊκός προϋπολογισμός, όπου καταρτίζεται η νέα επιχειρησιακή περίοδος 2020-2027. Θεωρώ ότι ο προϋπολογισμός αυτός δε θα πρέπει σε καμία περίπτωση 3
να μειωθεί. Κυρίως αν θέλουμε να είμαστε συνεπείς στη Συμφωνία της Λισσαβόνας, θα πρέπει να υπάρξει ενίσχυση και αντιλαμβάνομαι βέβαια το μεγάλο πρόβλημα μετά το Brexit, αλλά είναι μια νέα πραγματικότητα την οποία εξαρχής θα πρέπει ν αντιμετωπίσουμε. Θεωρώ όμως ότι η εξειδίκευση αυτού του προϋπολογισμού, αποτελεί και μια θαυμάσια ευκαιρία, ιδιαίτερα δε για τη χώρα μου, ιδιαίτερα δε για την Ελλάδα. Μια χώρα που βρίσκεται στην κρίση για πολλά χρόνια, είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον το μεγάλο χρονικό διάστημα που η Ελλάδα κρατιέται, επιτρέψτε μου να χρησιμοποιήσω τον όρο, σε αυτή την κατάσταση. Γιατί αυτή η ευθύνη δεν είναι μόνο ευθύνη της χώρας μας. Είναι ευθύνη όλων των συμβαλλομένων μελών. Υπάρχουν διαρκή λάθη, υπάρχουν διαρκείς απώλειες των ευκαιριών που δίνονται σήμερα, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να βρίσκεται για 8 με 9 χρόνια σε μια περίοδο κρίσης. Η εξειδίκευση λοιπόν αυτού του προϋπολογισμού είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και θ αναφέρω τρία παραδείγματα μόνο: Υπολογίζεται ότι οι επενδύσεις που πρέπει να γίνουν, στην καινοτομία, στις νέες τεχνολογίες και στην ψηφιακή κοινωνία, θα είναι 9πλάσιες, 9 φορές περισσότερο από τις προβλέψεις των προηγούμενων χρόνων. Όπως επίσης για πρώτη φορά θα τριπλασιαστούν κ. Υπουργέ οι επενδύσεις πάνω σε θέματα μετανάστευσης, ασφάλειας και επιτήρησης των συνόρων της Ευρώπης. Είναι και αυτό νομίζω μια εξαιρετική ευκαιρία. Όπως βέβαια, για πρώτη φορά η Ευρώπη πρακτικά μιλά για την ενίσχυση της αμυντικής της πολιτικής. Αυτά τα καινούργια δεδομένα, αλλάζουν πλέον τη συζήτηση και θα πρέπει να κατανοήσουμε όλοι μας, ότι βρισκόμαστε σε αυτό τον κόσμο, βρισκόμαστε σε αυτούς τους προβληματισμούς. Πρέπει ιδιαιτέρως ν αναστοχασθούμε και ν ανασχεδιάσουμε το μέλλον της χώρας μας. Κυρίες και κύριοι σύνεδροι, προσκεκλημένοι μας, θέλω να σας πω ότι η εικόνα που παρουσιάζεται για τη χώρα μας δεν είναι ακριβώς έτσι. Το είπε προηγούμενα ο Πρόεδρος της ΕΝ.Π.Ε., ο κ. Αγοραστός: Η χώρα μας έχει τεράστιες δυνατότητες. Προκειμένου πολύ γρήγορα, να βρει τον τρόπο να δώσει απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα που την απασχολούν. 4
Θέλει ρηξικέλευθες πολιτικές, θέλει αλλαγή πλεύσης και πάνω απ όλα θέλει ανασυγκρότηση του πολιτικού κόσμου της χώρας. Δεν μπορεί η χώρα να πηγαίνει σήμερα σε μια λογική αντιπαραθέσεων, πολλές φορές στείρων και άγονων αντιπαραθέσεων μεταξύ του πολιτικού κόσμου. Όπως είπα και στον Πρωθυπουργό όταν έγινε το Αναπτυξιακό Συνέδριο, θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι όλη η κοινωνία δε μπορεί να είναι το ίδιο πράγμα. Θα πρέπει να πιστέψουμε στη διαφορετικότητα των κόσμων που συγκροτούν μια κοινωνία. Είμαστε διαφορετικοί κόσμοι αλλά αυτό σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να μας απαγορεύσει να βρούμε ένα πεδίο συνεννόησης και συναίνεσης. Γιατί οι νέες προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης, θέλουν εκτεταμένες, ευρείες συνεργασίες. Γιατί μόνον έτσι μπορούμε να επιτύχουμε την αποτελεσματικότητα στη διακυβέρνηση. Και επειδή νομίζω ότι είναι πρόσφατο αυτό το εγχείρημα που κάνει η κυβέρνηση, να λέει ότι μπορεί να μεταρρυθμίσει το θεσμικό πλαίσιο των αυτοδιοικητικών θεσμών, θέλω να είμαι ξεκάθαρος, πάνω σε αυτή την υπόθεση. Δε μπορείς να μεταρρυθμίσεις μια μεγάλη μεταρρύθμιση η οποία είναι κανόνας πλέον για τη χώρα. Η θέσπιση του θεσμού της περιφερειακής δομής, της περιφερειακής εξουσίας, είναι ένα καινούργιο δεδομένο για τη χώρα μας. έχει μόνο μία διάρκεια 7 χρόνων. Έχει δείξει εξαιρετικά αποτελέσματα. Δεν μπορείς ποτέ λοιπόν σ ένα τόσο σύντομο χρονικό διάστημα να μιλάς για μεταρρύθμιση. Ασφαλώς όμως, κάνοντας μια σωστή αξιολόγηση, του χρόνου διακυβέρνησης από τη λειτουργία του θεσμού της Περιφερειακής Αρχής, μπορείς ν αξιολογήσεις και να βελτιώσεις αυτό το θεσμικό πλαίσιο. Το πρώτο λοιπόν λάθος είναι αυτό. Το δεύτερο είναι ότι υπάρχει μια γενικευμένη φοβία, η οποία κυρίως απορρέει από διάφορες κομματικές αντιλήψεις. Δεν έχουμε να φοβηθούμε ούτε τον εκλογικό νόμο ούτε απολύτως οποιαδήποτε άλλη λογική. Θέλουμε όμως να έχουμε καθαρές απαντήσεις πάνω σε αυτό το θεσμό. Θέλουμε ουσιαστικά η βελτίωση του θεσμού να μας δώσει τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε αυτό το περιβάλλον που έχουν και οι άλλες ευρωπαϊκές Περιφέρειες. Με αυτές τις σκέψεις και επειδή ο χρόνος αντιλαμβάνομαι ότι είναι χρήμα, θα τελειώσω την ομιλία μου κάνοντας μια αναφορά σ έναν 5
σημαντικό Έλληνα, Ευρωπαίο Νομπελίστα ποιητή ο οποίος είπε κυρίως το εξής θέλοντας να φέρει την πολιτική ως το κορυφαίο γεγονός της οργάνωσης μιας κοινωνίας: Ότι στόχος της πολιτικής και των πολιτικών, είναι να δώσουν το δικαίωμα ν αναπτύξουν οι πολίτες τις ικανότητές τους στο μέγιστο βαθμό προκειμένου να έχουμε το καλύτερο όφελος. Με αυτές τις σκέψεις, ιδιαιτέρως θα ήθελα για άλλη μια φορά να εκφράσω τις ευχαριστίες μου και την ικανοποίησή μου για την εξαιρετικά άρτια οργάνωση του συνεδρίου, αλλά κυρίως γιατί σε αυτό το συνέδριο συμμετέχουν κορυφαίοι, σημαντικοί παράγοντες της πολιτικής και οικονομικής ζωής της Ευρώπης. Σας ευχαριστώ πολύ. 6