20 Νοεμβρίου Κυρίες και κύριοι, Καλησπέρα σας.

Transcript

1 Ομιλία Αλεξάνδρας Πάλλη στην Ημερίδα της ΕΣΕΕ με θέμα: «Στηρίζουμε τη γυναικεία επιχειρηματικότητα, προωθούμε τη συμμετοχή των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων» 20 Νοεμβρίου 2013 Καλησπέρα σας. Θα ήθελα κατ αρχήν να συγχαρώ την Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ) για την πρωτοβουλία της να δημιουργήσει την «Δομή Ισότητας», η οποία, όπως ακούσαμε, θα παρέχει πληροφόρηση και υποστήριξη σε γυναίκες που δραστηριοποιούνται στον χώρο των επιχειρήσεων, του εμπορίου, σε γυναικείους συνδέσμους εμπόρων επιχειρηματιών και στον εμπορικό συνδικαλισμό. Σε μια περίοδο οξείας οικονομικής κρίσης, τέτοιες πρωτοβουλίες είναι πολύ σημαντικές. Είναι σημαντικές γιατί θέτουν μια νέα παράμετρο στην οικονομική και παραγωγική δραστηριότητα: αυτή της γυναικείας επιχειρηματικότητας και της συμμετοχής των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Η γυναικεία επιχειρηματικότητα δεν είναι θεωρητικό εφεύρημα ούτε συνιστά καινοτομία περιορισμένης εμβέλειας και σημασίας. Η γυναικεία επιχειρηματικότητα είναι μια σημαντική παράμετρος των σύγχρονων οικονομικών και παραγωγικών δραστηριοτήτων. Οι γυναίκες επιχειρηματίες είναι πλέον συστατικό στοιχείο της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας οικονομίας. Αλλά και στην Ελλάδα της κρίσης οι γυναίκες διεκδικούν με δυναμικό τρόπο την παρουσία τους στην παραγωγική και οικονομική δραστηριότητα. Για παράδειγμα, σύμφωνα με έρευνα, επιχειρήσεις σε σύνολο από όλους τους κλάδους της εγχώριας οικονομίας και διαφόρων νομικών μορφών, 1

2 διοικούνται από γυναίκες. Χαρακτηριστική είναι η ανταπόκρισή τους στα σχετικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η υποβολή περίπου (6.954 για την ακρίβεια) προτάσεων, συνολικού ύψους ευρώ, για την ένταξη της γυναικείας επιχειρηματικότητας στα προγράμματα του ΕΣΠΑ εκπέμπει πολυσήμαντα μηνύματα. Αποδεικνύει ότι οι γυναίκες υπερβαίνουν τα παραδοσιακά κλισέ και αναλαμβάνουν ενεργό ρόλο. Στηριζόμενες στις δικές τους δυνάμεις, δείχνουν ότι και θέλουν και μπορούν. Οι γυναίκες αποκτούν πλέον ηγετικό ρόλο όχι μόνο στις επιχειρήσεις, αλλά και στη διοίκηση, στους θεσμούς κοινωνικής εκπροσώπησης, στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Βέβαια με την ενεργό συμμετοχή τους σε χώρους που πριν ήταν αποκλειστικό προνόμιο των ανδρών, δεν σημαίνει πως εξαλείφθηκαν τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν και αντιμετωπίζουν. Η γυναικεία επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ελλάδα -μετά βίας πλησιάζει το 20%- υπολείπεται κατά πολύ του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο ανέρχεται στο 33%. Παράλληλα, όλοι γνωρίζουμε ότι τα πρώτα και μεγαλύτερα θύματα της κρίσης είναι οι γυναίκες. Πολλές Ελληνίδες εργάζονται σε οικογενειακές επιχειρήσεις. Αρκετές διστάζουν να μετατρέψουν τις ιδέες τους σε επιχειρηματική δράση, ενώ προβλήματα αντιμετωπίζουν και στην εξεύρεση κεφαλαίων, στη χρηματοδότηση, στην πρόσβαση τα επαγγελματικά δίκτυα. Σύμφωνα με έρευνα, πέραν των παραπάνω προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες επιχειρηματίες, οι παράγοντες που δρουν ανασταλτικά στην επαγγελματική ενασχόλησή τους είναι ο υπερβολικός χρόνος εργασίας και οι μεγάλες ευθύνες, που περιορίζουν το χρόνο ενασχόλησης με την οικογένεια, ο φόβος για το ρίσκο ή την αποτυχία, αλλά και τα κοινωνικά στερεότυπα. Τα παραδοσιακά κοινωνικά πρότυπα δεν έχουν ακόμη υποχωρήσει, οι έμφυλες προκαταλήψεις καλά κρατούν. Όλες εμείς που ασχολούμαστε με τον χώρο των επιχειρήσεων ή με τον συνδικαλισμό έχουμε βιώσει τις επιφυλάξεις, την καχυποψία, τις παραδοσιακές αντιλήψεις για τον ρόλο των γυναικών στην κοινωνία μας. Δεν είναι τυχαίο το χαμηλό ποσοστό των Ελληνίδων που βρίσκεται σε καίριες θέσεις ευθύνης στις επιχειρήσεις, στη διοίκηση, στην πολιτική, στον συνδικαλισμό. Κι όλα αυτά τη 2

3 στιγμή που έχει αποδειχθεί ότι οι γυναίκες επιδεικνύουν εξαιρετικό επίπεδο ικανοτήτων και αποτελεσματικότητας. Παρά τα βήματα που έχουν γίνει σήμερα, καθίσταται σαφές ότι υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος που πρέπει να διανυθεί για την κατάκτηση του ισότιμου ρόλου των γυναικών στο οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι. Παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί σε θεσμικό επίπεδο, αλλά και τη βελτίωση της θέσης των γυναικών στην εκπαίδευση ένα πολύ σημαντικό ποσοστό της τάξεως του 60% κατέχει πανεπιστημιακό τίτλο-, στην πράξη οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Κι αυτό γιατί, πέραν των στερεότυπων που κυριαρχούν, η συμμετοχή των γυναικών σε θέσεις ευθύνης προσκρούει και στην ελλιπή εφαρμογή των πολιτικών τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και της ελληνικής Πολιτείας, οι οποίες έχουν θεσπιστεί για την ενίσχυση, ενθάρρυνση και προτροπή για ενεργό δράσης τους. Έτσι λοιπόν, αν και η συμμετοχή γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων και στους θεσμούς κοινωνικής εκπροσώπησης έχει αυξηθεί, ο χώρος ανδροκρατείται. Οι παραδοσιακές αντιλήψεις, συνήθειες και προτεραιότητες κυριαρχούν. Ως εκ τούτου υπάρχει διαρκής η ανάγκη ενεργοποίησης και δράσης από εμάς τις ίδιες. Η οργανωμένη συλλογική δράση, η συμμετοχή μας στους θεσμούς κοινωνικής εκπροσώπησης είναι ιδιαίτερα σημαντική και αναγκαία. Εξυπηρετεί τις ανάγκες της κάθε γυναίκας χωριστά, τις ανάγκες της επαγγελματικής της δραστηριότητας, αλλά και του κλάδου στον οποίο ανήκει. Η συμμετοχή μας στα κέντρα λήψης αποφάσεων συμβάλλει σημαντικά στην κοινωνική και πολιτική ένταξη των γυναικών, που στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα ελλειμματική. Ο ανάληψη θεσμικού ρόλου μάς προσφέρει ευκαιρίες πρόσβασης στην πληροφόρηση. Μας επιτρέπει να συμμετέχουμε στη διαμόρφωση των αποφάσεων που μας αφορούν. Μας δίνει τη δυνατότητα να επηρεάσουμε πολιτικές. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, απαιτείται η ενεργός συμμετοχή μας σε κάθε μορφή συλλογικής δράσης, σε επίπεδο συνδικαλιστικό, αυτοδιοικητικό, πολιτικό, σε κάθε κέντρο λήψης αποφάσεων. Μπορούμε και οφείλουμε να είμαστε παρούσες σε όλα 3

4 τα επίπεδα της εργασιακής, κοινωνικής και πολιτικής ζωής. Μόνον έτσι μπορούμε να έχουμε τη δυνατότητα παρέμβασης. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, πρέπει να διεκδικήσουμε μια πιο δυναμική παρουσία για όλα τα θέματα που επηρεάζουν τη ζωή μας και για τα φλέγοντα ζητήματα που αντιμετωπίζουμε. Οφείλουμε να είμαστε παρούσες και πρωταγωνίστριες σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας. Η συμμετοχή μας στη συλλογική δράση αφορά την ίδια τη δημοκρατία και τους θεσμούς της. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει ως πρωταρχικό στόχο τη θέσπιση ενεργών πολιτικών για την προώθηση της αρχής της Ισότητας, καθώς και μηχανισμούς με τους οποίους ελέγχει τα αποτελέσματα των πολιτικών της. Παράλληλα η ελληνική νομοθεσία έχει κατοχυρώσει το δικαίωμα των γυναικών να συμμετέχουν ισότιμα στα κοινά. Ωστόσο, ο δρόμος για μας τις γυναίκες είναι ακόμη μακρύς. Η μάχη με τις παγιωμένες αντιλήψεις τις νοοτροπίες, τις πρακτικές, άνιση. Στην ουσία αυτό που χρειάζεται είναι μια αναθεώρηση του συμβολαίου των φύλων. Πρωτίστως, όμως οφείλουμε εμείς οι ίδιες να ευαισθητοποιηθούμε. Να ευαισθητοποιηθούμε ως προς το εκλέγεσθαι και ως προς το εκλέγειν: Να έχουμε ενεργό συμμετοχή στη συλλογική δράση, στον συνδικαλισμό, στην αυτοδιοίκηση, στην κεντρική πολιτική σκηνή. Να εμπιστευόμαστε, να επιλέγουμε, να ψηφίζουμε γυναίκες. Οφείλουμε εμείς οι ίδιες, οι γυναίκες να εγκαταλείψουμε τα παραδοσιακά στερεότυπα και τα επιτακτικά διλήμματα που θέτουν οι πολλαπλοί ρόλοι μας, αποτρέποντάς μας από την επαγγελματική, πολιτική και κοινωνική δραστηριότητα. Εξάλλου, όλες μας γνωρίζουμε καλά ότι τέτοια διλήμματα στην πραγματικότητα δεν υφίστανται. Μπορούμε κάλλιστα να ιεραρχήσουμε τις προτεραιότητές μας και να συνδυάσουμε την επαγγελματική μας δραστηριότητα, την κοινωνική και πολιτική μας δράση, με την οικογένεια και τη μητρότητα. Μπορούμε να έχουμε τη δική μας αυθύπαρκτη παρουσία σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας. 4

5 Εμείς οι ίδιες οι γυναίκες οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε τις δυνατότητές μας, την αξία μας, να αποδεχτούμε τη φύση μας, να εμπιστευθούμε το φύλο μας. Έχουμε τη δυνατότητα να θέσουμε τους δικούς μας όρους, να δημιουργήσουμε νέα μοντέλα στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική ζωή. Μοντέλα-πρότυπα για μια υγιή και δημιουργική κοινωνία που και εκείνη με τη σειρά της θα δεχθεί τη θηλυκή της υπόσταση. Αυτή είναι μια πρόκληση στην οποία πρέπει να ανταποκριθούμε και να κατακτήσουμε. Τέλος, είναι ευθύνη όλων μας να διασφαλίσουμε ότι η ατομική και συλλογική συμμετοχή των γυναικών στην κοινωνική, πολιτική και οικονομική ζωή δεν θα προσκρούει σε αγκυλώσεις, σε στατικές και παραδοσιακές δομές σκέψης ούτε σε αναχρονιστικές και ξεπερασμένες -από την ίδια τη ζωή- αντιλήψεις. Το ζήτημα των ίσων ευκαιριών των δύο φύλων δεν αποτελεί εμμονή μιας μεγάλης «μειονότητας». Ο βαθμός κατάκτησης της ισοτιμίας των δύο φύλων είναι δείκτης πολιτισμού και προόδου. Είναι ένδειξη του σεβασμού της διαφορετικότητας. Είναι κριτήριο εκσυγχρονισμού μιας χώρας. Η ισότιμη συμμετοχή των γυναικών σε όλες τις πτυχές της ζωής, αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα. Είναι αίτημα και μέτρο της Δημοκρατίας. Κλείνοντας θα ήθελα να συγχαρώ και πάλι την ΕΣΕΕ για την πρωτοβουλία της. Είμαι σίγουρη ότι η Δομή Ισότητας θα σταθεί αρωγός, συμβάλλοντας σημαντικά στην ενίσχυση των γυναικών που δραστηριοποιούνται στο χώρο των επιχειρήσεων και του συνδικαλισμού. Ευχαριστώ. 5