ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΦΟΡΕΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (ΦΟΔΣΑ) ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: ΧΡΗΜ/ΣΗ: «ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ (ΜΕΑ) ΔΥΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ (ΠΚΜ)» Ε.Π. «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2014-2020» Συγχρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής και από Εθνικούς Πόρους, μέσω του ΕΣΠΑ 2014-2020 (Κωδικός Πράξης /MIS (ΟΠΣ) 5010352) K.A. 62.7411002 ΠΡΟΕΚΤΙΜΩΜΕΝΗ ΑΜΟΙΒΗ: 1.060.584,76 (πλέον ΦΠΑ) ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ: 18 ΤΕΥΧΟΣ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΜΑΙΟΣ 2018
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕΛΕΤΗΣ... 2 2. ΥΠΑΡΧΟΥΣΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ/ΣΤΟΙΧΕΙΑ... 3 3. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ... 3 4. ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΥ ΕΡΓΟΥ... 4 5. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ... 5 6. ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ... 7 7. ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ... 7 1
1. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕΛΕΤΗΣ Αντικείμενο της υπό δημοπράτησης μελέτης είναι η κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) Δυτικού Τομέα Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Για την κατασκευή της Μονάδας θα εκπονηθούν οι ακόλουθες μελέτες: Τοπογραφική Μελέτη Περιλαμβάνει όλες τις απαραίτητες εργασίες για την τοπογραφική αποτύπωση του γηπέδου στο οποίο θα χωροθετηθούν οι εγκαταστάσεις. Γεωτεχνική Μελέτη - Έρευνα Αντικείμενο της γεωτεχνικής μελέτης είναι η εκτέλεση των απαραίτητων γεωτρήσεων στο οικόπεδο που θα κατασκευαστούν οι εγκαταστάσεις, καθώς και η σύνταξη έκθεσης αξιολόγησης των γεωτεχνικών ερευνών. Γεωλογική Μελέτη Περιλαμβάνει τις απαραίτητες γεωλογικές εργασίες (γεωλογική χαρτογράφηση, σύνταξη ειδικών χαρτών, καταγραφές σημείων εμφάνισης νερού-μετρήσεις σημείων εμφάνισης νερού, σύνταξη τεύχους γεωλογικής μελέτης) στο χώρο κατασκευής του έργου. Περιβαλλοντική Μελέτη Η περιβαλλοντική μελέτη αφορά στην σύνταξη Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων προκειμένου να εκδοθεί Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων του έργου. Τεχνική Προμελέτη Η Τεχνική Προμελέτη για την κατασκευή της Μονάδας θα περιλαμβάνει τις ακόλουθες επιμέρους μελέτες: o Η/Μ μελέτη o Χημικοτεχνική μελέτη o Βιομηχανική μελέτη o Υδραυλική μελέτη o Περιβαλλοντική Μελέτη o Αρχιτεκτονική μελέτη o Στατική μελέτη 2
Τεύχη Δημοπράτησης Αφορά στη σύνταξη των τευχών για τη δημοπράτηση του έργου. 2. ΥΠΑΡΧΟΥΣΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ/ΣΤΟΙΧΕΙΑ Για την ωρίμανση του έργου της Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) Δυτικού Τομέα Περιφέρειας Κεντρικής έχουν εκπονηθεί οι ακόλουθες μελέτες/στοιχεία: Αναθεώρηση Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Κεντρικής Μακεδονίας & Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), 2 η αναθεώρηση, Οκτώβριος 2016. Το ανωτέρω ΠΕΣΔΑ κυρώθηκε με την υπ αριθμ. 58971/5144 ΚΥΑ (ΦΕΚ Β 4010/14-12-2016). 3. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Με εξαίρεση τη διαλογή στην πηγή των αποβλήτων συσκευασιών και μερικών άλλων ρευμάτων (π.χ. ΑΗΗΕ, μπαταρίες, κλπ.), το σύνολο των αστικών στερεών αποβλήτων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας οδηγείται για ταφή. (Α) Διαχείριση Ανακυκλωσίμων Υλικών Η διαχείριση των ανακυκλώσιμων υλικών στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας πραγματοποιείται μέσω του Συλλογικού Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών «Σ.Σ.Ε.Δ. ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ» της ΕΕΑΑ Α.Ε. Τα συλλεγόμενα απόβλητα συσκευασίας μεταφέρονται σε έξι (6) Κέντρα Διαλογής Ανακυκλωσίμων Υλικών (Κ.Δ.Α.Υ.) που λειτουργούν υπό την ευθύνη της ΕΕΑΑ και ένα (1) ΚΔΑΥ που λειτουργεί υπό την ευθύνη του ΦοΔΣΑ ΠΣΚ. (Β) Διαχείριση Βιοαποβλήτων Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας δεν έχει εγκατασταθεί κάποιο πρόγραμμα χωριστής συλλογής με εξαίρεση την εκτροπή που πραγματοποιείται σε αγροτικές περιοχές με σκοπό τη σίτιση των ζώων ή την επιτόπια κομποστοποίηση. (Γ) Προβλεπόμενες Μονάδες Επεξεργασίας ΑΣΑ Σύμφωνα με τον εγκεκριμένο ΠΕΣΔΑ (2005) Κεντρικής Μακεδονίας προβλεπόταν η κατασκευή και λειτουργία τεσσάρων (4) Μονάδων Μηχανικής-Βιολογικής Επεξεργασίας & Παραγωγής Ενέργειας ή άλλης δόκιμης τεχνολογίας ή συνδυασμός τεχνολογιών. Καμία από τις προβλεπόμενες μονάδες επεξεργασίας δεν έχει ολοκληρωθεί. 3
Στον εγκεκριμένο αναθεωρημενο ΠΕ.Σ.Δ.Α. Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (2016) προβλέπεται η υλοποίηση των κάτωθι ΜΕΑ: 1. MEA Σερρών 2. ΜΕΑ Ανατολικού Τομέα ΠΚΜ 3. ΜΕΑ Δυτικού Τομέα ΠΚΜ (Δ) ΧΥΤΑ Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας έχουν ολοκληρωθεί και λειτουργούν έντεκα (11) ΧΥΤΑ και υπό υλοποίηση βρίσκεται ένας ΧΥΤΑ εκ των συνολικά δεκαπέντε (15) που προβλέπονταν στον προηγούμενο ΠΕΣΔΑ. Αυτή τη στιγμή λειτουργούν οκτώ (8) ΧΥΤΑ, υλοποιούνται οι επεκτασεις δύο (2) έργων και μελετώνται και θα υλοποιηθούν οι απαραίτητες επεκτάσεις και αναβαθμίσεις των υπολοίπων υποδομών. (Δ) ΣΜΑ Στον εγκεκριμένο ΠΕΣΔΑ (2005) προβλεπόταν η λειτουργία δεκαεννέα (19) ΣΜΑ από τους οποίους έχουν κατασκευαστεί οι πέντε (5). (E) ΧΑΔΑ Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας ολοκληρώνονται σταδιακά οι αποκαταστάσεις των χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμάτων (ΧΑΔΑ). Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, δεν υπάρχουν πλέον ενεργοί ΧΑΔΑ. Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με τα στοιχεία οι τελευταίοι 71 ΧΑΔΑ που υπήρχαν στην Κεντρική Μακεδονία έχουν κλείσει. Στους 52 από αυτούς έχουν ολοκληρωθεί και τα έργα της αποκατάστασης. Για τους υπόλοιπους 19 ΧΑΔΑ έχουν υπογραφεί συμβάσεις περιβαλλοντικής αποκατάστασης και υλοποιούνται τα αντίστοιχα έργα. 4. ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΥ ΥΠΟ ΜΕΛΕΤΗ ΕΡΓΟΥ Το προτεινόμενο υπό μελέτη έργο περιλαμβάνει την κατασκευή: (i) Μονάδας Επεξεργασίας σύμμεικτων ΑΣΑ δυναμικότητας 262.700 t/έτος (ii) Μονάδας επεξεργασίας προδιαλεγμένων Βιοαποβλήτων δυναμικότητας 38.100 t/έτος που δύναται να ενταχθεί στην εν λόγω ΜΕΑ σύμφωνα με τον ΠΕΣΔΑ ΚΜ Τα υπολείμματα επεξεργασίας της ΜΕΑ Δυτικού Τομέα θα οδηγούνται στον προβλεπόμενο από τον ΠΕΣΔΑ ΚΜ, ΧΥΤΥ, από τον Κύριο του Έργου. Προαιρετικά - εφ όσον είναι αυτοδύναμα χρηματοοικονομικά βιώσιμο- δύναται να αξιοποιηθούν περαιτέρω σε βιομηχανική μονάδα ενεργειακής αξιοποίησης με στόχο την παραγωγή ηλεκτρικής ή/και θερμικής ενέργειας για την διάθεση της προς τρίτους καθώς και την σημαντική μείωση τους με όφελος για τον κύριο του έργου από μειωμένη ποσότητα / κόστος διάθεσης στους ΧΥΤΥ. 4
Το προτεινόμενο έργο θα εξυπηρετεί : 1. Όσον αφορά στα σύμμεικτα τους ακόλουθους 10 Δήμους της ΠΕ Θεσσαλονίκης που αποτελούν το 64% των παραγόμενων σύμμεικτων απορριμμάτων της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, (i) Αμπελοκήπων Μενεμένης, (ii) Βόλβης, (iii) Δέλτα, (iv) Θεσσαλονίκης (τμήμα του Δήμου κατά 60%), (v) Κορδελιού Ευόσμου, (vi) Λαγκαδά, (vii) Νεάπολης Συκεών, (viii) Παύλου Μελά, (ix) Χαλκηδόνος, (x) Ωραιοκάστρου, τους Δήμους των νομών Πιερίας, Ημαθίας, Πέλλας και τον Δήμο Παιονίας από τον νομό Κιλκίς. 2. Όσον αφορά στα βιοαπόβλητα η Μονάδα θα επεξεργάζεται τα βιοαπόβλητα μετά από διαλογή στην πηγή των Δήμων Δέλτα, Χαλκηδόνας και της ΔΕ Καλλιθέας και του Δήμου Ωραιοκάστρου (2 η ΜΕΒΑ Δυτ. Τομέα ΠΕ Θεσσαλονίκης) και των Δήμων Κορδελιού - Εύοσμου, Αμπελοκήπων Μενεμένης, Νεάπολης Συκεών, της ΔΕ Ωραιοκάστρου του Δήμου Ωραιοκάστρου και του 35% του πληθυσμού του Δήμου Θεσσαλονίκης (3 η ΜΕΒΑ Δυτ. Τομέα Π.Ε Θεσσαλονίκης). Δυνητικά αναλόγως τεχνολογικής ικανότητας επεξεργασίας το έργο μπορεί να επεξεργάζεται και τα υπολείμματα διαχείρισης άλλων εγκαταστάσεων σύμφωνα με τον ΠΕΣΔΑ ΚΜ (ΜΕΑ, ΚΔΑΥ, μονάδων επεξεργασίας βιοαποβλήτων) όπως τα υπολείμματα των ΚΔΑΥ Π.Ε. Πιερίας, Πέλλας, Ημαθίας και Δυτικής Θεσσαλονίκης (εκτίμηση 15% έκαστο), τα υπολείμματα των μονάδων επεξεργασίας βιοαποβλήτων των Π.Ε. Πιερίας, Πέλλας, Ημαθίας και Δυτικής Θεσσαλονίκης (εκτίμηση 10% έκαστο) και τα υπολείμματα της ΜΕΑ Ανατολικού Τομέα ΠΚΜ. 5. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Η σκοπιμότητα του έργου της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) τεκμηριώνεται από τα κάτωθι: A. Εν γένει συμμόρφωση με τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και το βασικό θεσμικό πλαίσιο για τη διαχείριση των αποβλήτων στη χώρα μας (Οδηγία 2008/98 για τα απόβλητα και Νόμος 4042/12). Σύμφωνα τόσο με τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσο και την κείμενη νομοθεσία επιβάλλεται η λειτουργία Χώρων Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (Χ.Υ.Τ.Υ.) αντί για Χώρους Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (Χ.Υ.Τ.Α.). Συγκεκριμένα στο άρθρο 7α της Απόφασης Κ.Υ.Α. 29407/3508/02 (ΦΕΚ-1572/Β/16.12.02) «Μέτρα και όροι για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων», αναφέρεται: «Σε χώρους υγειονομικής ταφής να πραγματοποιείται διάθεση μόνο αποβλήτων που έχουν υποστεί επεξεργασία». Για τη λειτουργία των Χ.Υ.Τ.Υ. απαιτείται η προηγούμενη επεξεργασία των απορριμμάτων έτσι 5
ώστε να ανακτηθούν από αυτά χρήσιμα υλικά και ενέργεια και να οδηγηθούν για τελική διάθεση μόνο τα υπολείμματα των διεργασιών. Β. Συμμόρφωση με το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) Με βάση τους βασικούς ποσοτικούς στόχους του νέου ΕΣΔΑ για το έτος 2020, η υγειονομική ταφή πρέπει να αποτελεί την τελευταία επιλογή και να έχει περιοριστεί σε λιγότερο από 30% του συνόλου των ΑΣΑ. Η μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων συμβάλει στην επίτευξη του στόχου. Γ. Συμμόρφωση με το ΠE.Σ.Δ.Α. Κεντρικής Μακεδονίας Στον εγκεκριμένο ΠΕ.Σ.Δ.Α. Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας προβλέπεται η υλοποίηση των κάτωθι ΜΕΑ: 1. MEA Σερρών 2. ΜΕΑ Ανατολικού Τομέα ΠΚΜ 3. ΜΕΑ Δυτικού Τομέα ΠΚΜ Με βάση τα παραπάνω προκύπτει ότι η κατασκευή και λειτουργία σύγχρονης μονάδας επεξεργασίας αποβλήτων θα έχει σημαντικά οφέλη για την Περιφέρεια: Θα μειώσει δραστικά τον όγκο των προς διάθεση αποβλήτων. Θα μειώσει δραστικά την επικινδυνότητα των προς διάθεση αποβλήτων. Θα περιορίσει δραστικά την πιθανότητα ρύπανσης των υδροφόρων οριζόντων. Τέλος, θα εξαλείψει τις ανάγκες διαρκούς αναζήτησης νέων εκτάσεων για υγειονομική ταφή και τις συνδεόμενες με αυτό το θέμα κοινωνικές αντιδράσεις. Συνοπτικά και βάσει των παραπάνω, με τη προτεινόμενη ΜΕΑ, εξασφαλίζονται τα εξής: Απόλυτη κάλυψη των στόχων ανακύκλωσης Μείωση του δυναμικού εκπομπής ρυπαντών των απορριμμάτων πριν οδηγηθούν σε υγειονομική ταφή. Πιο συγκεκριμένα, μείωση του ρυπαντικού φορτίου των στραγγιδίων, καθώς και μείωση των εκπομπών βιοαερίου στους Χ.Υ.Τ.Υ.. Μείωση του βιοαποικοδομήσιμου κλάσματος που οδηγείται στους Χ.Υ.Τ.Υ., προκειμένου να συμβάλλει η Περιφέρεια στους στόχους μείωσης που τίθενται από την ΚΥΑ 29407/2002. Αύξηση της διάρκειας ζωής των Χ.Υ.Τ.Υ. μέσω της μείωσης της απορριμματικής μάζας που οδηγείται προς ταφή. Μείωση του όγκου των απορριμμάτων που οδηγούνται σε ταφή, καθώς και μείωση της περιεχόμενης υγρασίας, ώστε να είναι εύκολα διαχειρίσιμα και συμπιέσιμα και να μην έχουν οσμές. 6
6. ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ Τα απαιτούμενα παραδοτέα είναι: Τοπογραφική Μελέτη Γεωτεχνική Μελέτη - Έρευνα Γεωλογική Μελέτη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Τεχνική Προμελέτη Τεύχη Δημοπράτησης 7. ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Το χρονοδιάγραμμα υποβολής των απαιτούμενων μελετών είναι: Περιβαλλοντική Μελέτη: δύο (2) μήνες από την υπογραφή της σύμβασης Τοπογραφική Μελέτη: ένα (1) μήνα από την έκδοση της Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης Γεωλογική Μελέτη: ένα (1) μήνα από την έκδοση της Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης Γεωτεχνική Μελέτη: ένα (1) μήνα από την έκδοση της Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης Τεχνική Προμελέτη: τρεις (3) μήνες από την έκδοση της Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης Τεύχη Δημοπράτησης: ένα (1) μήνα από την έγκριση της Τεχνικής Προμελέτης Συνολικός χρόνος υλοποίησης της σύμβασης: 12 μήνες ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΜΑΙΟΣ 2018 ΣΥΝΤΑΧΘΗΚΕ ΕΛΕΓΧΘΗΚΕ ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ Η Προϊσταμένη Τμήματος Περιβαλλοντικών Αδειοδοτήσεων και Τεχνικών Μελετών Η Προϊσταμένη Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών Μπακιρτζή Ελένη M.Sc. Αγρονόμος Τοπογράφος Α Βαθμού Μπακιρτζή Ελένη M.Sc. Αγρονόμος Τοπογράφος Α Βαθμού Τάτση Αλεξάνδρα Δρ. Χημικός Μηχανικός Α Βαθμού 7