1. 1.1 ΓΕΝΙΚΑ Η παρούσα Τεχνική Έκθεση παρουσιάζει τη σύνθεση του συνόλου των ερευνών και μελετών που πραγματοποιήθηκαν στα πλαίσια της Μικροζωνικής Μελέτης του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Βόλου Ν. Ιωνίας. Η περιοχή του Βόλου θεωρείται ιστορικά, και πραγματικά είναι, υψηλής σεισμικότητας και κατατάσσεται σύμφωνα με τον ΕΑΚ2000 στη Ζώνη ΙΙΙ, με ενεργό εδαφική επιτάχυνση σχεδιασμού κοινών οικοδομικών έργων ίση με 0.24g. Η τελευταία σεισμική ακολουθία ισχυρών σεισμών (1957) προκάλεσε σημαντικές ζημιές στην πόλη και είχε ως αποτέλεσμα την ιδιαίτερη ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας σε θέματα αντισεισμικής προστασίας. Απόρροια της ιδιαίτερης αυτής ευαισθητοποίησης ήταν η προκήρυξη από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Μαγνησίας, με τη σύμφωνη γνώμη των Δήμων Βόλου και Ν. Ιωνίας, καθώς και του τεχνικού κόσμουτης Μαγνησίας, του ερευνητικού έργου «Μικροζωνική Μελέτη του πολεοδομικού συγκροτήματος Βόλου Ν. Ιωνίας». Η ανάθεση του έγινε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και ειδικότερα στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, της Πολυτεχνικής Σχολής με επιστημονικώς υπεύθυνο τον καθηγητή Κυριαζή Πιτιλάκη. Η μελέτη εκπονήθηκε κυρίως από το Εργαστήριο Εδαφομηχανικής και Θεμελιώσεων και το Εργαστήριο Οπλισμένου Σκυροδέματος (θέματα σεισμικής τρωτότητας), υπό το γενικό συντονισμό του καθηγητή Κυριαζή Πιτιλάκη. Το γεωτρητικό πρόγραμμα ανατέθηκε στο Κεντρικό Εργαστήριο Δημοσίων Έργων του ΥΠΕΧΩΔΕ και εκπονήθηκε με πολύ μεγάλη 1-1
επιτυχία και συνέπεια. Καρπός του σύνθετου αυτού προγράμματος της εκπόνησης της μικροζωνικής μελέτης του π.σ. Βόλου Ν. Ιωνίας είναι η παρούσα Τεχνική Έκθεση, η οποία για πρακτικούς λόγους χωρίζεται σε επιμέρους εκθέσεις και παραρτήματα, τα οποία περιλαμβάνουν την παρουσίαση των αναλυτικών αποτελεσμάτων όλων των μελετών και τεχνικές εκθέσεις εξωτερικών συνεργατών (ΚΕΔΕ ΥΠΕΧΩΔΕ). Εξυπακούεται ότι τα βασικά αποτελέσματα, καθώς και κάθε άλλη χρήσιμη αναφορά από τα παραρτήματα, περιλαμβάνεται στους κυρίως τόμους των τεχνικών εκθέσεων. 1.2 ΣΤΟΧΟΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Στόχος και αντικείμενο της μελέτης είναι: (α) η συστηματική μελέτη της σεισμικής επικινδυνότητας και της σεισμικής απόκρισης των εδαφικών σχηματισμών του πολεοδομικού συγκροτήματος Βόλου Ν. Ιωνίας σε μελλοντικό ισχυρό σεισμό, (β) ο χωρισμός της πόλης σε ζώνες ίσης σεισμικής συμπεριφοράς και η πρόταση για κάθε ζώνη όλων των τεχνικών πληροφοριών και παραμέτρων (εδαφικές επιταχύνσεις, φάσματα σχεδιασμού ελαστικής απόκρισης, κλπ) για τον αντισεισμικό σχεδιασμό και το έλεγχο τυπικών κτιριακών κατασκευών και (γ) πιλοτική μελέτη σεισμικής τρωτότητας τυπικών κτιρίων του Βόλου για τα σεισμικά φορτία που προδιαγράφονται στην παρούσα μελέτη. Τα πορίσματα και οι προτάσεις της Μικροζωνικής Μελέτης ανταποκρίνονται πλήρως στις συμβατικές υποχρεώσεις της προκήρυξης της μελέτης και της σχετικής σύμβασης που υπεγράφη μεταξύ της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Μαγνησίας και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Σε πολλές περιπτώσεις η μελετητική ομάδα προχώρησε σε επέκταση του αντικειμένου, αυξάνοντας τον αριθμό των δοκιμών και των αναλύσεων, έτσι ώστε να προκύψουν τα καλύτερα δυνατόν αποτελέσματα με τη μεγαλύτερη αξιοπιστία. Ειδικά η μελέτη της σεισμικής τρωτότητας επεκτάθηκε, μεταξύ άλλων, σε αντιπροσωπευτικό δείγμα οικοδομικών τετραγώγων ολόκληρης της πόλης, γεγονός που προκάλεσε, όπως αναμένετο, καθυστέρηση στην υποβολή της τελικής τεχνικής έκθεσης, με αντιστάθμισμα βέβαια τη μεγαλύτερη πληρότητα της μελέτης, χωρίς αύξηση του συμβατικού κόστους. 1-2
Θα πρέπει επίσης να τονισθεί ότι τα πορίσματα και οι προτάσεις της μικροζωνικής μελέτης του π.σ. Βόλου Ν. Ιωνίας θα πρέπει να αξιοποιηθούν από τους αρμόδιους φορείς της πολιτείας και του πολίτες της πόλης, σε συνδυασμό με τον ισχύοντα αντισεισμικό κανονισμό (ΕΑΚ2000). Η έκταση της περιοχής του π.σ. Βόλου Ν. Ιωνίας, που καλύπτει η παρούσα μελέτη, δίδεται στο χάρτη του σχήματος 1.1. 1-3
Σχήμα 1.1. Πολεοδομικό συγκρότημα Βόλου Ν. Ιωνίας. Οριοθέτηση της έκτασης της μικροζωνικής μελέτης. 1-4
1.3 ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ Η μικροζωνική μελέτη του π.σ. Βόλου Ν. Ιωνίας, που παρουσιάζεται στην παρούσα τεχνική έκθεση απαρτίζεται από δύο επιμέρους τεχνικές εκθέσεις. Η πρώτη τεχνική έκθεση του Εργαστηρίου Εδαφομηχανικής & Θεμελιώσεων περιλαμβάνει όλες τις εργασίες και τις μελέτες εκτός από τη μελέτη της σεισμικής τρωτότητας, η οποία παρουσιάζεται για πρακτικούς λόγους σε ξεχωριστό τεύχος. Η πρώτη τεχνική έκθεση που παρουσιάζεται στο ανά χείρας τεύχος περιλαμβάνει την εισαγωγή (κεφάλαιο 1), εννέα (9) κεφάλαια και τρία (3) παραρτήματα. Στην εισαγωγή (κεφάλαιο 1) γίνεται εν συντομία η συνολική παρουσίαση του ερευνητικού έργου, οι στόχοι του, το είδος των αποτελεσμάτων που καταλήγει και φυσικά προσδιορίζεται η γεωγραφική έκταση της μελέτης. Στο κεφάλαιο 2 παρουσιάζεται μία συνοπτική σύνθεση των γεωλογικών τεκτονικών στοιχείων, που περιγράφουν το απαραίτητο γεωλογικό και τεκτονικό υπόβαθρο, τόσο της ευρύτερης περιοχής, όσο και του π.σ. Βόλου Ν. Ιωνίας. Κύριο αποτέλεσμα του κεφαλαίου αυτού, είναι η γνώση της γεωλογίας της περιοχής και η επεξεργασία του κυρίαρχου σεισμοτεκτονικού μοντέλου της ευρύτερης περιοχής, ώστε σε συνδυασμό με τη μελέτη σεισμικής επικινδυνότητας να εκτιμηθεί με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια ο «σεισμός σχεδιασμού» που θα χρησιμοποιηθεί στο π.σ. Βόλου Ν. Ιωνίας. Στο κεφάλαιο 3 παρουσιάζεται η σεισμικότητα της περιοχής και τα αποτελέσματα της σεισμικής επικινδυνότητας. Κύριο αντικείμενο της μελέτης αυτής, είναι η εκτίμηση του σεισμού σχεδιασμού για την περιοχή με πιθανότητα υπέρβασης 10%, σε διάστημα 50 χρόνων, όπως απαιτείται από τον ισχύοντα Αντισεισμικό Κανονισμό (ΕΑΚ2000). Τα σεισμικά σενάρια, τα οποία επεξεργάζονται στο κεφάλαιο αυτό, αναφέρονται στο βραχώδες υπόβαθρο. Στο ίδιο κεφάλαιο προσδιορίζονται, σύμφωνα με τα πορίσματα της μελέτης σεισμικής επικινδυνότητας και της τεκτονικής της ευρύτερης περιοχής, εννέα (9) αντιπροσωπευτικοί 1-5
σεισμοί σχεδιασμού στο βραχώδες υπόβαθρο, οι οποίοι θα χρησιμοποιηθούν στη μελέτη σεισμικής απόκρισης των εδαφικών σχηματισμών. Στο κεφάλαιο 4, που ακολουθεί, παρουσιάζονται τα βασικά αποτελέσματα της γεωτεχνικής έρευνας (γεωτρήσεις, επιτόπου δοκιμές SPT, CPT), τα αποτελέσματα τυπικών εργαστηριακών δοκιμών (κατάταξης, δοκιμές ανεμπόδιστης συμπίεσης, οιδήμετρα συμπιεστότητες, κλπ), όπως και τα αποτελέσματα των ειδικών δοκιμών εδαφοδυναμικής. Τα πλήρη αποτελέσματα των γεωτρητικών εργασιών και των συμβατικών εργαστηριακών δοκιμών, που ανατέθηκαν στο ΚΕΔΕ και πραγματοποιήθηκαν υπό την καθοδήγηση του επιστημονικώς υπευθύνου, παρουσιάζονται στο Παράρτημα Γ. Τέλος σε αυτό το κεφάλαιο παρουσιάζεται και η βάση γεωτεχνικών πληροφοριών που δημιουργήθηκε, στα πλαίσια του ερευνητικού έργου, η οποία περιλαμβάνει στοιχεία άνω των 180 γεωτρήσεων. Στο σχήμα 1.2 δίδεται ο χάρτης του π.σ. Βόλου Ν. Ιωνίας με όλες τις θέσεις των γεωτρήσεων, πενετρομετρήσεων και λοιπών θέσεων γεωτεχνικών πληροφοριών. Κύριος στόχος της εκτεταμένης συλλογή γεωτεχνικών πληροφοριών και της εκτεταμένης εργαστηριακής έρευνας είναι η γνώση της στρωματογραφίας και των δυναμικών ιδιοτήτων των εδαφών δηλαδή της μεταβολής του μέτρου διάτμησης G, και της απόσβεσης D(%), με τη διατμητική παραμόρφωση γ, για όλα τα εδάφη που συναντώνται στο π.σ. Βόλου Ν. Ιωνίας. Δευτερεύων, πλην εξίσου σημαντικός, στόχος ήταν η δημιουργία ενός αξιόπιστου ηλεκτρονικού αρχείου γεωτεχνικών πληροφοριών για την περιοχή, από όπου οι αρμόδιοι φορείς, οι υπηρεσίες και οι πολιτικοί μηχανικοί (μελετητές και κατασκευαστές) θα μπορούν να αντλούν εξαιρετικά χρήσιμες πληροφορίες για τα έργα τους. Ολόκληρη η βάση πληροφοριών που δημιουργήθηκε, παρουσιάζεται αναλυτικά στο παράρτημα Α. Στο κεφάλαιο 5 παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της γεωφυσικής (γεωσεισμικής) έρευνας, που πραγματοποιήθηκε σε διάφορες θέσεις του π.σ. Βόλου Ν. Ιωνίας (δοκιμές cross-hole, down-hole, σεισμοκώνου καθώς και ηλεκτρικές διασκοπήσεις). Αποτέλεσμα της έρευνας αυτής, που πραγματοποιήθηκε από το Εργαστήριο Εδαφομηχανι 1-6
ÍÝåò ãåùôñþóåéò ÐáëáéÝò ãåùôñþóåéò 598000 ÍÝåò ðåíåôñï ì åôñþóåéò ÐáëáéÝò ðåíåôñï ì åôñþóåéò Äï êéì Þ Cross-hole 597500 Äï êéì Þ Down-hole ÄïêéìÞ Óåéóìïêþíïõ Ã08dh Ãê77-1 Ãê77-5 Ãê77-2 Ãê77-4 Ãê77-3 Ãê81-4 Ãê81-3 Ãê81-2 Ãê81-1 597000 Ãê45-1 Ãê45-2 596500 Ã09 Ãê82-3 Ãê82-2 Ãê82-1 596000 Ãê79-1 Ãê79-2 Ãê79-3 Ãê60-6 Ãê60-3 Ãê60-2 Ãê60-8 Ãê60-4 Ãê60-1 Ãê60-5 Ãê60-7 Ãó5-13 Ãó5-14 Ãó5-12 Ãó5-10 Ãó5-11 Ãó5-8 Ãó5-9 Ãó5-7 Ãó5-5 Ãó5-6 Ãê78-1 Ãó5-4 Ãó5-2 Ãó5-3 Ãê49-1 Ãó5-1 Ãê64-1 Ãê49-2 Ãê64-2 Ãê49-3 Ãê64-3 Ãê62-1 Ãê62-2 Ãó5-21 Ãó5-22 Ãó5-23 Ãó5-24 Ãê69-1 Ãê69-2 Ãó5-19 Ãê44-2 Ãê44-1 Ãó5-20 Ãê89-4 Ãê89-3 Ãó5-17 Ãó5-18 Ãê89-5 Ãê89-1 Ãê89-2 Ãó5-15 Ãó5-16 Ã06 Ã10 595500 Ð16 Ãð43-1 Ãã622-1 Ãê85-5 Ãê85-2 Ãê85-4 Ãê85-3 Ãê85-1 Ãã496-1 Ã04 ch Ã04 Ã04 Ð4 Ð14 Ãê58-1 Ãê58-2 Ãã565-1 Ãã565-2 Ð13 Ãê70-1 Ãê70-2 Ãê70-3 Ãê70-4 595000 594500 594000 Ãã12-2 Ãã12-1 Ãã12-3 Ãð45-2 Ãð45-1 Ãê42-1 Ãê67-1 Ãê67-2 Ãê67-3 Ãê67-4 Ãê76-1 Ãê76-2 Ãê59-4 Ãê59-3 Ð15 Ãê59-2 Ãê59-1 Ãó2-5 Ãê29-4 Ãê29-3 Ãó2-4 Ãó2-3 Ãê29-2 Ãê72-2 Ãð1-14 Ãó2-2 Ã03 ch Ãê72-4 Ãê29-1 Ãó2-1 Ãê72-3 Ã03 Ãê72-1 Ãð1-1 Ãð1-2 Ð3 Ãð1-3 Ãð1-4 Ãð1-13 Ãð1-5 Ãð33-1 Ãð33-3 Ãð33-2 Ãð37-1 Ã02ch Ãð37-2 Ãê57-1 Ãê57-2 Ãê57-3 ch Ãã458-1Ãã619-1 Ã07 Ãó1-2 Ãó1-1 Ãð35-3 Ãð35-1 Ãð35-2 Ãó3-1 Ãó3-2 Ãó3-3 Ð12 Ãð34-1Ãð34-2 Ãð34-1Ãð34-2 Ð1 Ã01 ch Ã01 Ãê43-2 Ãê43-1 Ã05 Ãê68-1 Ãê68-2 Ãó4-3 Ãó4-7 Ãó4-9 Ãó4-5 Ãó4-10 Ãó4-1 Ãó4-6 Ãó4-8 Ãó4-2 Ãó4-4 Ð11 Ãê73-1 Ãê73-2 Ãê73-3 Ãê73-4 Ãó6-1 Ãó6-2 Ãð1-11 Ãð1-15 Ãê41-1 Ãê41-2 Ãê41-3 Ãã15-1 Ãã15-4 Ãã15-3 Ãã15-2 593500 Ãð1-10 Θέσεις των επιταχυνσιογράφων Ãð1-6 Ãð1-7 Ãð1-8 131500 132000 132500 133000 133500 134000 134500 135000 135500 Σχήμα 1.2. Χάρτης του π.σ. Βόλου Ν. Ιωνίας με όλες τις θέσεις των γεωτρήσεων, των δοκιμών στατικής πενετρομέτρησεις, Cross-hole, Down-hole, σεισμοκώνου καθώς και με τις θέσεις των δύο επιταχυνσιογράφων στην εκκλησία του Αγ. Νικολάου και στις εγκαταστάσεις του βιολογικού καθαρισμού. 1-7
κής & Θεμελιώσεων σε γεωτρήσεις που προετοιμάσθηκαν από το ΚΕΔΕ, είναι η σαφής γνώση των δυναμικών ιδιοτήτων (ταχύτητες διάδοσης διατμητικών, Vs, και επιμήκων, Vp, κυμάτων) των εδαφικών σχηματισμών μέχρι το βραχώδες υπόβαθρο. Στο σχήμα 1.2 δίδονται όλες οι θέσεις των γεωτρήσεων όπου έγιναν οι σεισμικές διασκοπήσεις, καθώς και οι θέσεις όπου έγιναν δοκιμές σεισμοκώνου. Στο κεφάλαιο 6, που ακολουθεί, γίνεται η σύνθεση όλων των γεωφυσικών και γεωτεχνικών πληροφοριών και αποτελεσμάτων, με στόχο τη σύνταξη ενός γεωσεισμικού χάρτη, ο οποίος αποτελεί τον πυρήνα της μικροζωνικής μελέτης και το χωρισμό σε ζώνες ίσης σεισμικής συμπεριφοράς. Ο γεωσεισμικός χάρτης συνοδεύεται από αναλυτικές δισδιάστατες γεωτεχνικές γεωλογικές τομές, καθώς και από αντιπροσωπευτικές μονοδιάστατες εδαφικές τομές για κάθε ζώνη, στις οποίες έχουν προσδιορισθεί όλες οι αναγκαίες δυναμικές ιδιότητες (βλ. Κεφάλαιο 4, 5), για τη μελέτη της σεισμικής απόκρισης των εδαφικών σχηματισμών. Το βασικό τμήμα της έρευνας, που είναι η συστηματική μελέτη της εδαφικής απόκρισης για όλες τις ζώνες που χωρίσθηκε η πόλη και για τους εννέα (9) «σεισμούς σχεδιασμού» παρουσιάζεται στο κεφάλαιο 7. Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζονται και συντίθενται τα κύρια πορίσματα της μελέτης. Αναλυτική παρουσιάση όλων των θεωρητικών επιλύσεων γίνεται στο παράρτημα Β, που συνοδεύει το κύριο τεύχος της παρούσας τεχνικής έκθεσης. Κύριος στόχος της μελέτης της εδαφικής απόκρισης είναι: (α) ο τελικός χωρισμός της πόλης σε ζώνες και (β) η πρόταση για κάθε ζώνη της εδαφικής επιτάχυνσης σχεδιασμού, a max, και των κανονικοποιημένων φασμάτων ελαστικής απόκρισης επιτάχυνσης, PSA/a max, ή β(τ) κατά ΕΑΚ2000. Παράλληλα εκτιμώνται για κάθε ζώνη και διάφορες άλλες παράμετροι που περιγράφουν την απόκριση του εδάφους, όπως η δεσπόζουσα περίοδος των εδαφικών σχηματισμών, Τ 0, συντελεστές ενίσχυσης του σεισμικού κραδασμού από το βραχώδες υπόβαθρο ως την επιφάνεια, Α max, το μέγεθος των αναμενόμενων διατμητικών παραμορφώσεων του εδάφους στη στάθμη των θεμελιώσεων, κ.α. Στο κεφάλαιο 8 παρουσιάζεται η μελέτη του κινδύνου ρευστοποίησης για το π.σ. Βόλου Ν. Ιωνίας. Αποδεικνύεται ότι ο κίνδυνος ρευστοποίησης των χαλαρών αμμοϊλυωδών εδαφών σε ορισμένες περιοχές της παραλιακής ζώνης είναι αρκετά σημαντικός για το σεισμό σχεδιασμού που έγινε η μελέτη. 1-8
Στο κεφάλαιο 9 γίνεται η τελική έκθεση όλων των αποτελεσμάτων και η τελική πρόταση χωρισμού της πόλης σε ζώνες, όπου δίδονται οι εξής πληροφορίες: (α) οι τιμές των εδαφικών επιταχύνσεων σχεδιασμού, a max (β) τα κανονικοποιημένα ελαστικά φάσματα απόκρισης, PSA/a max ή β(τ) (γ) οι δεσπόζουσες περίοδοι του εδάφους, Τ 0, και το δυναμικό εδαφικής ενίσχυσης, Α max (δ) η αναμενόμενη διατμητική παραμόρφωση, γ(%), σε βάθη από 0.0-7.0m και 0.0-30.0m (ε) ο ενδεικτικός τρόπος υπολογισμού των δεικτών εμπέδησης (K ij ) για το δυναμικό υπολογισμό των θεμελιώσεων (στ) ενδεικτικά επιταχυνσιογραφήματα σχεδιασμού για ένα πλήρη δυναμικό υπολογισμό. Όλα τα αποτελέσματα της ζωνοποίησης παρουσιάζονται επί του πολεοδομικού χάρτη του π.σ. Βόλου Ν. Ιωνίας (Σχήμα 1.2). Όπως αναφέρθηκε και στην αρχή του κεφαλαίου αυτού, η μελέτης της σεισμικής τρωτότητας παρουσιάζεται σε ξεχωριστό τεύχος. 1.4 ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ Επιστημονικώς υπεύθυνος του έργου ήταν ο καθηγητής Κυριαζής Πιτιλάκης. Η ερευνητική ομάδα του ΑΠΘ, που εργάσθηκε στο παρόν πρόγραμμα απαρτίσθηκε από τους παρακάτω ερευνητές μελετητές: Ανδρέα Κάππο, αναπληρωτή καθηγητή Θεοδώρα Τίκα Βασιλικού, αναπληρώτρια καθηγήτρια Φωτεινή Βελδεμίρη, Πολιτικό Μηχανικό ΑΠΘ, υποψήφια διδάκτορα ΤΠΜ Δημήτριο Ραπτάκη, Δρ Γεωφυσικής & Τεχνικής Σεισμολογίας ΑΠΘ Πολυξένη Καλλιόγλου, Πολιτικό Μηχανικό ΑΠΘ, υποψήφια διδάκτορα ΤΠΜ Κωνσταντίνο Λοντζετίδη, Πολιτικό Μηχανικό ΑΠΘ, υποψήφιο διδάκτορα ΤΠΜ Σταύρο Τόλη, Δρ Πολιτικό Μηχανικό ΑΠΘ 1-9
Κωνσταντία Μάκρα, Δρ Πολιτικό Μηχανικό ΑΠΘ Γεώργιο Βαργεμέζη, Δρ Γεωφυσικής ΑΠΘ Γεώργιο Μορφίδη, Πολιτικό Μηχανικό ΑΠΘ, υποψήφιο διδάκτορα ΤΠΜ Πασχάλη Αποστολίδη, Γεωλόγο ΑΠΘ, υποψήφιο διδάκτορα ΤΠΜ Η συνεργασία με τους επιστήμονες του ΚΕΔΕ (Δρ Γ. Τσιαμπάο, Δρ Ν. Σαμπατακάκη, Χ. Γιάνναρο, Χ. Κωνσταντινίδη και Ι. Βασιλείου) ήταν ιδιαίτερα αποδοτική. Αποφασιστικό ρόλο στην επιτυχή ολοκλήρωση της μελέτης είχε η επιτροπή παρακολούθησης του έργου και ιδιαιτέρως ο κ. Ν. Χατζηνικολάου, Πολιτικός Μηχανικός ΑΠΘ, ο οποίος ασχολήθηκε συστηματικά με τη μελέτη της σεισμικής τρωτότητας, ενώ παράλληλα παρακολούθησε όλες τις υπόλοιπες φάσεις του έργου και έδωσε λύσεις όπου και όταν χρειάσθηκε. Εποικοδομητικές συζητήσεις είχαν τα μέλη της ερευνητικής ομάδας με επιστήμονες του ΙΤΣΑΚ και του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ, σε θέματα σεισμικής επικινδυνότητας και γεωλογίας τεκτονικής. 1-10