Αποδομώντας το «ψευδοϋπόμνημα» του Υπουργείου Παιδείας Πέτρος Κυπριανού, Εκπαιδευτικός-Φυσικός, BSc MSc - MBA Η αποστολή του «υπομνήματος» του Υπουργείου Παιδείας διέλυσε και την τελευταία ελπίδα συνεννόησης και ομαλότητας στα σχολεία. Ένα μνημείο προχειρότητας, ανακριβειών, λανθασμένων και παραπλανητικών στοιχείων μέχρι και ψευδών δηλώσεων το δήθεν υπόμνημα αποτελεί ντροπή για τα εκπαιδευτικά χρονικά του τόπου μας. Σε ένα κείμενο που προφανώς δεν απευθύνεται στους παραλήπτες αλλά στην κοινή γνώμη και επιχειρεί με τον χείριστο τρόπο να απαξιώσει την εκπαιδευτική κοινότητα πείθοντας ότι δεν δουλεύουν αρκετά, το Υπουργείο και η κυβέρνηση Αναστασιάδη επιχειρούν να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα και τις περικοπές παραθέτοντας ψευδή στοιχεία και απαξιώνοντας ακόμα και αδιαμφισβήτητες επιτυχίες των τελευταίων χρόνων που μάλιστα ο Υπουργός αποτέλεσε μέρος τους (PISA 2015- Μαθηματικά) αλλά και ακυρώνοντας κάθε διακήρυξη του προκατόχου του, επίσης εν ενεργεία υπουργού της Κυβέρνησης Αναστασιάδη! Τα σημεία που χρήζουν σχολιασμού και αντιπαράθεσης στοιχείων και επιχειρημάτων στο συγκεκριμένο κείμενo είναι τόσα πολλά που θα χρειάζονταν 100 σελίδες ανάλυσης και για αυτό θα αρκεστώ σε σχολιασμό μερικών στοιχείων στις σελίδες 2 και 3 για να καταδείξω την προχειρότητα, έως και υπουλία στην παράθεσή τους. Καταρχήν να υποδείξω το εξής απλό και θεμελιώδες: Οι αριθμοί και οι συγκρίσεις έχουν νόημα όταν αφορούν όμοια μεγέθη και εξάγονται με την ίδια ερευνητική μεθοδολογία. Όταν παίρνεις στοιχεία που αφορούν άλλες χώρες και τα βάζεις σε ένα πίνακα για να αντιπαραβάλεις νούμερα της Κύπρου που υπολόγισες με ένα άλλο τρόπο και ιδιαίτερα όπως σε βολεύει για να παραφουσκώσεις ή να υποτιμήσεις ένα μέγεθος, τότε απομακρύνεσαι από την επιστημονική μέθοδο και έρευνα και προσεγγίζεις τη λαϊκίστικη δημιουργία εντυπώσεων. Η στατιστική και οι ποσοτικές ερευνητικές μέθοδοι είναι μεν ακριβείς επιστήμες αλλά η ποιότητα των συμπερασμάτων είναι ευθέως ανάλογη με τα ερευνητικά δεδομένα που εισάγεις. Και εδώ κάθε άλλο παρά ορθά έγιναν οι «επεξεργασίες» των δεδομένων: 1. Δαπάνες επί της παιδείας
Εδώ στο υπόμνημα παρουσιάζεται ο πιο πάνω πίνακας. Καταρχήν κάποιος πρέπει να μας πει από πότε είναι. Ή πως υπολογίστηκε το 6,4%. Γιατί η απλή πράξη του 1,040,000,000 δια του 19,213,800,00 μας δίνει απλά 5,4% κατεβάζοντάς μας από την 6 η θέση που δείχνει ο πίνακας στη 12 η! Ακόμα και στο ίδιο το κείμενο στην επόμενη παράγραφο παρατίθεται διαφορετικό νούμερο: Άρα είναι 6,4 ή 5,7 ή 5,4 όπως πιο πάνω υπολογίζω με βάση τα επίσημα ποσά στον κρατικό προϋπολογισμό; Και αν είναι 5,7 όπως λέει στο κείμενο ποιος ο σκοπός της παράθεσης του λανθασμένου πίνακα; Δημιουργία εντυπώσεων; Εδώ φυσικά αξίζει να αναφέρω ότι ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού στην Κύπρο δεν αφορά μόνο δαπάνες εκπαίδευσης με τεράστια ποσά να πηγαίνουν στο ΘΟΚ, στον ΚΟΑ, Οργανισμό Νεολαίας, πολιτιστικές υπηρεσίες και πολλά άλλα που στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης διοχετεύονται από ξεχωριστά υπουργεία. Επίσης ότι αυτός ο προϋπολογισμός έχει μειωθεί κατά 30% από το 2013 και μάλιστα αυτές οι μειώσεις αφορούν σε μεγάλο βαθμό το κομμάτι των αναπτυξιακών δαπανών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Τέλος στην Κύπρο ένα τεράστιο κομμάτι αυτού του προϋπολογισμού διοχετεύεται στα αναπτυξιακά προγράμματα της ανώτατης εκπαίδευσης με 2 κρατικά πανεπιστήμια σε στάδιο κτηριακής και λειτουργικής ανάπτυξης όπως φαίνεται και στον επόμενο πίνακα (Το ISCED 5-6 είναι η ανώτατη εκπαίδευση και έκτοτε το χάσμα έχει διευρυνθεί). Άρα με αυτά τα δεδομένα πώς μπορεί αυτό το σημείο να χρησιμοποιηθεί ως σημείο αναφοράς; Όπως είπα και πριν αποπροσανατολισμός και δημιουργία εντυπώσεων.
2. Ακολούθως στο υπόμνημα παρατίθεται ο πιο κάτω πίνακας για να καταδείξει προφανώς ότι στην Κύπρο και ειδικά στην Μέση Εκπαίδευση έχουμε πολλούς εκπαιδευτικούς. Και εδώ αξίζει κάποιος να μας αναφέρει τη μεθοδολογία που εξάγονται οι αριθμοί για την Κύπρο και θα δώσω το παράδειγμα της μέσης εκπαίδευσης. Και αφού τίθεται θέμα σύγκρισης και προφανώς οι μέσοι όροι που δίδονται λαμβάνονται από τις δημοσιεύσεις του OECD εκεί αναφέρεται ρητώς ότι ο αριθμός αυτός αφορά τους «full-time ordinary teachers» δηλαδή τους κανονικούς καθηγητές και εξαιρούνται οι «middle and upper managers» δηλαδή με τα δικά μας δεδομένα οι βοηθοί, βοηθοί Α και διευθυντές. Το υπουργείο προφανώς στη «βιασύνη» να παρουσιάσει το υποτιμημένο νούμερο συμπεριλαμβάνει όχι μόνο τους πιο πάνω αλλά και τους κάθε λογής αποσπασμένους που δεν εκτελούν διδακτικά καθήκοντα! Επίσης η συμπερίληψη σε αυτούς τους αριθμούς των καθηγητών συμβουλευτικής αγωγής αντιβαίνει την ακολουθούμενη μεθοδολογία αφού αποτελούν συμβουλευτικό και όχι διδακτικό προσωπικό, κάτι που το υπουργείο γνωρίζει αλλά επιλέγει να ξεχνάει. Ακολουθώντας όσο το δυνατό πιο κοντινή μεθοδολογία με βάση τα στοιχεία της Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας η αναλογία στη μέση εκπαίδευση είναι στο 11,56 (49,708/4301), πολύ κοντά το μέσο όρο της ΕΕ. Εδώ αξίζει να αναφερθεί ότι σε πλείστες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο εκπαιδευτικός δεν είναι ο μόνος ανθρώπινος παράγοντας στο σχολείο που επιφορτίζεται όλα τα καθήκοντα. Σε πλείστες χώρες υπάρχει αριθμός βοηθητικού προσωπικού που σε κάποιες χώρες φτάνει την αναλογία 1:1 με τους εκπαιδευτικούς! Επίσης πολλά από τα καθήκοντα που εκτελεί αυτό το βοηθητικό προσωπικό στην Κύπρο εκτελούνται αποκλειστικά και υποχρεωτικά από τους εκπαιδευτικούς. Ενδεικτικός και ο επόμενος πίνακας για αυτά τα καθήκοντα και φαίνεται ακριβώς πόσο δεν επιτελούνται από τους εκπαιδευτικούς στις άλλες χώρες. Επίσης επισυνάπτω στο παράρτημα ενδεικτική λίστα με καθήκοντα που ΔΕΝ πρέπει να εκτελούν οι δάσκαλοι στο Ηνωμένο Βασίλειο. ΌΛΑ, ανεξαιρέτως εκτελούνται από τους εκπαιδευτικούς στην Κύπρο. Άρα τελικά έχουμε πολλούς εκπαιδευτικούς, για τα καθήκοντα που τους ζητούμε να επιτελούν;
3. Σε επόμενο σημείο στο υπόμνημα αναφέρονται οι διδακτικές εβδομάδες Εδώ προφανώς και το Υπουργείο ξεχνά τις δικές του πολιτικές. Στη μέση εκπαίδευση με την εισαγωγή της ενισχυτικής διδασκαλίας στο τέλος Ιουνίου οι σχολικές εβδομάδες που παραδίδεται μάθημα ή υποστήριξη της διδασκαλίας ακριβώς όπως ορίζεται από τις διεθνείς έρευνες που χρησιμοποιούν ως
σύγκριση έχουν γίνει 37, ακριβώς στον μέσο όρο! Επίσης εδώ αξίζει να τονιστεί πως όταν οι άλλες χώρες μιλούν για διδακτικές εβδομάδες σε ποσοστό πάνω από το 40% συμπεριλαμβάνουν και τις εξεταστικές εβδομάδες όπως παραδέχεται και η ίδια η έρευνα και άρα σε αυτό το σημείο η σύγκριση είναι συντριπτικά υπέρ της Κύπρου: 4. Το τελευταίο σημείο που θα σχολιάσω κυρίως λόγο χώρου αλλά και επειδή καθίσταται πλέον ξεκάθαρο το πως «χειρίζεται» τα δεδομένα και τους αριθμούς του Υπουργείο είναι αυτό του εργασιακού χρόνου των εκπαιδευτικών. Στο υπόμνημα δίδεται ο ακόλουθος πίνακας: Καταρχήν παρουσιάζεται το ίδιο φαινόμενο: παίρνουμε τα στοιχεία μια έρευνας όπως εξάχθηκαν με συγκεκριμένη μεθοδολογία και αντιπαραβάλλουμε δικά μας στοιχεία για την Κύπρο, όπως τα υπολογίσαμε για να υποτιμηθεί η δουλειά των εκπαιδευτικών. Παίρνω και πάλι παράδειγμα της Μέσης εκπαίδευσης που κάποιος πρέπει να μας εξηγήσει πώς εξάγεται ο αριθμός των 511 ωρών αφού με τα στοιχεία της Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας και πάλι ο μέσος όρος των «full time ordinary teachers» που υπολογίζει και ο OECD στη σχετική μελέτη που χρησιμοποιείται για σύγκριση είναι 786 σαρανταπεντάλεπτες περίοδοι (βασιζόμενοι στις 35 εβδομάδες). Αν προσθέσουμε και τις 20 περιόδους ενισχυτικής διδασκαλίας στο τέλος Ιουνίου που έχει εισαχθεί τα τελευταία 2 χρόνια είμαστε στις 806 περιόδους που μας δίνουν 605 ώρες, πολύ κοντά στις 610 του ευρωπαϊκού μέσου όρου και 20% πιο πάνω από τους «υπολογισμούς» του Υπουργείου. Εδώ αξίζει να θυμίσω την πληθώρα των καθηκόντων που εκτελούν επιπρόσθετα από τις άλλες χώρες όπως φαίνεται στον προηγούμενο πίνακα αλλά και ότι ο χρόνος που αφιερώνουν οι κύπριοι εκπαιδευτικοί σε εξωδιδακτικές δραστηριότητες είναι από τους μεγαλύτερους στην Ευρώπη όπως φαίνεται στον επόμενο πίνακα:
Εν κατακλείδι, το λεγόμενο υπόμνημα του Υπουργείο, όπως γίνεται ξεκάθαρο βρίθει ανακριβειών και λανθασμένων στοιχείων. Και αν σε αυτά βασίζεται για να πάρει αποφάσεις είναι εξορισμού λανθασμένες. Εκτός και αν τα λανθασμένα στοιχεία δεν είναι ο λόγος αλλά απλά φτηνές δικαιολογίες για να επιβληθούν οι χωρίς καμία εκπαιδευτική τεκμηρίωση και καμία διαβούλευση περικοπές. Και έτσι να επιτελεστεί ο στόχος της υποβάθμισης του δημόσιου σχολείου.
Παράρτημα