ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ 1. 0) ζ ( ) ε. (ιιι) β. (ιν) β και δ. (ν) β. Ερωτήσεις Ασκήσεις 1. Από τις αγοραίες συναρτήσεις ζήτησης και προσφοράς προκύπτει η τιιιή ισορροπίας του αγαθού: Qs = Qd => 4 + 4Ρ = 180-18Ρ => Ρ = 8 χρημ. μονάδες. Υπολογίζουμε το Με'σο Μεταβλητό Κόστος (AVC) και το Οριακό Κόστος (MC) της επιχείρησης από τους τύπους: VC AVC = και MC AVC AQ όπου VC = Μεταβλητό Κόστος 0 18 0-1 18 6 6 6 2 18 10 5 4 3 18 12 4 2 4 18 16 4 4 5 18 22 4,4 6. 6 18 30 5 8 7 18 40 5,7 10 8 18 52 6,5 12 9 18 66 7,3 Επειδή η αγορά του προϊόντος είναι πλήρους ανταγωνισμού, η οριακή πρόσοδος της επιχείρησης είναι σταθερή και ίση με την τιμή του προϊόντος, δηλαδή 8 χρημ. μονάδες. Η συνθήκη ισορροπίας της επιχείρησης δίνεται από την ισότητα Οριακής Προσόδου και Οριακού Κόστους: MR = MC = 8. Αρα, το επίπεδο παραγωγής στο οποίο η επιχείρηση μεγιστοποιεί το κε'ρδος της είναι Q = 6 μονάδες προϊόντος. Η συνολική πρόσοδος (TR) της επιχείρησης για παραγωγή 6 μονάδων προϊόντος είναι:
TR = P. Q = 8. 6 = 48 χρημ. μονάδες. To συνολικό κόστος (TC) της επιχείρησης για παραγωγή 6 μονάδων προϊόντος είναι: TC = Σταθ. Κόστος + VC = 18 + 30 = 48 χρημ. μονάδες. Αρα, κέρδος της επιχείρησης: Κ = TR - TC = 48-48 = 0. 2.Η επιχείρηση Ά' δεν καλύπτει το μεταβλητό της κόστος, αφού η τιμή του προϊόντος είναι μικρότερη από το μέσο μεταβλητό κόστος, άρα δεν τη συμφέρει να συνεχίζει την παραγωγή. Η επιχείρηση 'Β' καλύπτει ακριβώς το μεταβλητό της κόστος, αφού η τιμή του προϊόντος είναι ίση με το μέσο μεταβλητό κόστος, άρα για την επιχείρηση είναι αδιάφορο αν θα παράγει. Η επιχείρηση 'Γ' καλύπτει όλο το μεταβλητό και όλο το συνολικό της κόστος, αφού η τιμή του προϊόντος είναι μεγαλύτερη από το μέσο συνολικό κόστος, επομένως έχει κέρδος. 3. Με τα δεδομένα της άσκησης υπολογίζουμε το μέσο μεταβλητό κόστος (AVC), το μέσο συνολικό κόστος (ATC) και το οριακό κόστος (MC) της επιχείρησης από τους τύπους: VC TC AVC AVC = ATC = MC = Q Q AQ Τα αποτελέσματα των υπολογισμών φαίνονται στον πίνακα 1. Πίνακας 1. -υνολικό ος Μεταβλητό συνολικό κόστος ATC Κ0^1 10000 10000 1 10000 3000 13000 3000 13000 3000 2 10000 5000 15000 2500 7500 2000 10000 6000 16000 2000 5333 1000 10000 6800 16800 1700 4200 800 10000 7800 17800 1560 3560 1000 10000 11000 21000 1833 3500 3200 10000 18000 28000 2571 4000 7000 10000 26000 36000 3250 4500 8000 10000 35000 45000 3889 5000 9000 10 10000 45000 55000 4500 Q 5500 10000
Αφού η αγορά του προϊόντος είναι πλήρως ανταγωνιστική, η οριακή πρόσοδος της επιχείρησης είναι σταθερή και ίση με την τιμή του προϊόντος. Η συνθήκη ισορροπίας της επιχείρησης είνα: Οριακή Πρόσοδος = Οριακό Κόστος. ι) Όταν η τιμή είναι Ρ = 1.000 ευρώ, η παραγωγή είναι Q = 5 μονάδες. Η επιχείρηση δεν καλύπτει το μεταβλητό της κόστος, αφού το μέσο μεταβλητό κόστος είναι 1.560 ευρώ. (P<AVC), άρα δεν τη συμφέρει να παράγει. ιι) Όταν η τιμή είναι Ρ = 3.200 ευρώ, η παραγωγή είναι Q = 6 μονάδες. Η επιχείρηση καλύπτει το μεταβλητό της κόστος, αφού το μέσο μεταβλητό κόστος είναι 1.833 ευρώ. (P>AVC), αλλά δεν καλύπτει το συνολικό της κόστος, αφού ATC = 3.500 ευρώ (P<ATC). Η επιχείρηση μπορεί να παράγει βραχυχρόνια με ζημιά. ιιι) Όταν η τιμή είναι Ρ = 7.000 ευρώ, η παραγωγή είναι Q = 7 μονάδες. Η επιχείρηση καλύπτει και το μεταβλητό της κόστος, αφού το μέσο μεταβλητό κόστος είναι 2.571 ευρώ. (P>AVC), και το συνολικό της κόστος, αφού ATC = 4.000 ευρώ (P>ATC). Η επιχείρηση παράγει με κέρδος. Στο διάγραμμα 1 δείχνονται οι τρεις ανωτέρω περιπτώσεις. Υπολογίζουμε το κέρδος(κ) ή τη ζημιά της επιχείρησης σε κάθε επίπεδο παραγωγής από τη συνολική πρόσοδο (TR) και το συνολικό κόστος (TC) με τους τύπους: TR = P. Q, TC = FC + VC, Κ = TR - TC. Στον πίνακα 2.α. δίνονται τα αποτελέσματα των υπολογισμών για Ρ = 1000. Στον πίνακα 2.β. δίνονται τα αποτελέσματα των υπολογισμών για Ρ = 3200. Στον πίνακα 2.γ. δίνονται τα αποτελέσματα των υπολογισμών για Ρ = 7000.
χ 13000η Q 1 1 1 1 1 'U SL 4 i nrnn 1/ J Λ"V" - - * ' M '.»* " M ' Μ» Μ Μ? ^ Μ ' ' Μ * :*' ihiiii; ν. w ; * 'M; ; '. : ' " Μ : :Μίϊΐ:Μϋ ά:'ϋ -'ήΐ&ΐ4«^ί&μ ώ>#ίΐ»,; ; " ;, 'F"< 1 20 Ο (V ^ 'ώ\λμ; : :'&ΐ.'ώ./ώ.: «. i'* V - Μ 'HM.»'«:< *:<*'fess&sis.'fii SiSiSSi i W χ Ιίί-ΧΧ ι ι >» -L J.. 1» ;».i':'w':'ifa'..χ. 9 11500 - '. J s flifj# III ι ilf;ι :* * ""Γ " ^ 11000- - Γ "! 10500- - 10000-9500- ι- : - «ί : -χ> MC 9000-8500- 8000-7500- 7000 6500+ 6000-5500- 5000-4500- 4000-3500- 300(^ 2500-2000- 1500-1000 5004 0 MM Μ Μ Μ L Μ Μ Μ MR3 Ποσότητα Διάγραμμα 1.
Πίνακας 2.α. τψη Συνολική» Ι Σταθερό Μεταβλητό Συνολικό Κέρδος Πρόσοδο^ ΙΙκόστος Κόστος Κόστος #8ΐΒέ3ί^ 000 ν Ι,. Μ is 10000 10000 10000 lllis 10000 10000 16800 12000 10000 17800 12000 10000 11000 21000 15000 10000 18000 28000 21000 10000 26000 36000 28000 10000 35000 45000 36000 10000 10000 45000 55000 45000 Πίνακας 2.β. ' US ο 3200 0 10000 0 10000-10000 1 3200 3200 10000 3000 13000-9800 2 3200 6400 10000 5000 15000-8600 3 3200 9600 10000 6000 16000-6400 4 3200 12800 10000 6800 16800-4000 5 3200 16000 10000 7800 17800-1800 6 3200 19200 10000 11000 21000-1800 7 3200 22400 10000 18000 28000-5600 8 3200 25600 10000 26000 36000-10400 9 3200 28800 10000 35000 45000-16200 10 3200 32000 10000 45000 55000-23000 Κ3 ί" " :
Πίνακας 2.γ. 0 7000 0 10000 0 10000-10000 -J 7000 7000 10000 3000 13000-6000 2 7000 14000 10000 5000 15000-1000 3 7000 21000 10000 6000 16000 5000 4 7000 28000 10000 6800 J1200 5 7000 35000 10000 7800 17800 17000 6 7000 42000 10000 11000 21000 21000 7 7000 49000 10000 18000 28000 21000 8 7000 56000 10000 26000 36000 20000 9 7000 63000 10000 35000 45000 18000 10 7000 70000 10000 45000 55000 15000 Η γραφική παρουσίαση του συνολικού κόστους και των τριών συνολικών προσόδων γίνεται στο διάγραμμα 2. (Διαγρ. 2 στην επόμενη σελίδα)
cr -ω a. χ σ α < 70000 68000-66000- 64000-62000- 60000-58000- 56000-54000- 52000-50000- 48000-46000- 44000-42000- 40000-38000- 36000-34000- 32000-30000- 28000-26000- 24000-22000- 20000-18000- 16000-14000- 12000-10000 8000-6000- 4000-2000- 0( : ( ι J ι ι I I 1 # I I * /Λ { I I I # I I I I I f 1# ι * I I * \ *» I. / Τ / * I I I Z. J I. / Μ. i 8 TRa TR2 TRI Ποσότητα Διάγραμμα 2. 4. Με τα δεδομένα της άσκησης υπολογίζουμε το μεταβλητό της κόστος: Μεταβλητό Κόστος (VC) = Κόστος Εργασίας + Κόστος πρώτων υλών Κόστος Εργασίας = Εργατικός μισθός Χ Αριθμό εργατών. Κόστος πρώτων υλών = Κόστος πρώτης ύλης Χ παραγόμενες μονάδες προϊόντος. Συνολικό Κόστος (TC) = Μεταβλητό Κόστος (VC) 4- Σταθερό Κόστος. Ο παρακάτω πίνακας περιέχει τα αποτελέσματα των υπολογισμών.
Μ Κόστος Κόστος Μεταβλ. εργασίας ττρ, υλών Κόστος Μέσο Οριακό Σταθερό Συνολικο Μεταβλ. Κόστος Κόστος Κόστος 4 ' Κόστος..dfcvaa Ι Β Μ 4 80 4000 8000 12000 150. 2000 14000 5 100 5000 10000 15000 150 150 2000 17000 6 110 6000 11000 17000 154,5 200 2000 19000 α) Από την εξίσωση των συναρτήσεων ζήτησης και προσφοράς βρίσκουμε την τιμή του προϊόντος: Qs = Qd = > 100 Ρ = 52.500-250 Ρ = > Ρ, = 150 ευρώ Επειδή έχουμε αγορά τέλειου ανταγωνισμού, η οριακή πρόσοδος (MR) της επιχείρησης είναι σταθερή και ίση με την τιμή, δηλαδή 150 ευρώ. Η ποσότητα παραγωγής της επιχείρησης δίνεται από τη συνθήκη MR = MC = 150, δηλαδή Q = 100 μονάδες προϊόντος. Επειδή η τιμή του προϊόντος είναι ίση με το AVC, η επιχείρηση καλύπτει ακριβώς το μεταβλητό της κόστος, άρα της είναι αδιάφορο αν θα παράγει. β) Αν η συνάρτηση ζήτησης γίνει Q D ' = 30.000-50 Ρ, τότε η νέα τιμή του προϊόντος θα είναι: Qs = Qd' = > 100 Ρ = 30.000-50 Ρ = > Ρ 2 = 200 ευρώ Η οριακή πρόσοδος της επιχείρησης είναι τώρα 200 ευρώ. Από τη συνθήκη ισορροπίας MR = MC = 200 προσδιορίζεται ποσότητα παραγωγής Q = 110 μονάδες παραγωγής. Για παραγωγή 110 μονάδων προϊόντος η συνολική πρόσοδος της επιχείρησης είναι TR = Ρ 2 Q = 200 *110 = 22.000 ευρώ, ενώ το συνολικό κόστος είναι 19.000 ευρώ. Αρα, το κέρδος (Κ) της επιχείρησης είναι: Κ = TR - TC = 22.000-19.000 = 3.000 ευρώ. γ) Για αύξηση της παραγωγής από 90 σε 100 μονάδες προϊόντος, (δηλαδή 10 μονάδες) κάθε επιπλέον μονάδα έχει κόστος 150 ευρώ (όσο το οριακό κόστος). Για αύξηση της παραγωγής από 100 σε 105 μονάδες προϊόντος (δηλαδή 5 μονάδες) κάθε επιπλέον μονάδα έχει κόστος 200 ευρώ (όσο το οριακό κόστος). Επομένως, η επιβάρυνση της επιχείρησης θα είναι: 10 μονάδες 150 ευρώ = 1.500 ευρώ 5 μονάδες 200 ευρώ = 1.000 ευρώ Αρα, η συνολική επιβάρυνση: 1.500 + 1.000 = 2.500 ευρώ. Λ