ΚΑΡΑΒΑΓΓΕΛΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Συν/χος Αναπληρωτής Καθηγητής ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης Ανάπτυξη Εναλλακτικών Μορφών Τουρισμού στην Πιερία. Για έναν Τουρισμό που να «Ακούει» και να «Μην Πληγώνει». Λιτόχωρο 10-5-2014 Προοπτικές Ανάπτυξης Εναλλακτικού Τουρισμού στην Πιερία Ημερίδα: Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρίας «Πιερία Πρωτοβουλία για την Απασχόληση» Εταίροι: Σωματείο Επαγγελματιών Λιτοχώρου «ΟΛΥΜΠΟΣ» Σωματείο Επαγγελματιών-Εμπόρων-Βιοτεχνών Αιγινίου και Περιχώρων
ΔΟΜΗ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ - ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ «ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ» ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ή ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΠΙΕΡΙΑ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΠΟΥ «ΑΚΟΥΕΙ» & «ΔΕΝ ΠΛΗΓΩΝΕΙ» ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ/ΔΡΑΣΕΙΣ - ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ-ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ [Παγκόσμια Οργάνωση Τουρισμού] Μετακίνηση: από τη Μόνιμη Κατοικία σε Μη Μόνιμη Εγκατάσταση Διάρκεια Επίσκεψης: 1 Διανυκτέρευση τουλάχιστον Κίνητρα Μετακίνησης: Αναψυχή-Ξεκούραση- Ψυχαγωγία-Συμμετοχή σε Συνέδρια- Συμμετοχή σε Εκμάθηση Γλωσσών-Πρόσκαιρη Θεραπεία Υγείας-Μη Μόνιμοι Επιχειρηματικοί Σκοποί, Πεζοπορία, Ορειβασία κ.α. Θεμελιώδες: Τουρισμός= Ελεύθερος Χρόνος Εκτός Εργασίας = Προϋποθέτει την Εργασία [Dumazedier 1974, Lanfant 1972] Λατινικός Όρος: TORNUS TOUR ΓΥΡΟΣ ΤΡΙΓΥΡΙΖΩ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ [ Κομίλης 2001 ] Ανάπτυξη: μικρής κλίμακας, ελεγχόμενη, ρυθμιζόμενη Δραστηριότητες: ποικίλες σε ατομική, ανεξάρτητη ή μικρής κλίμακας βάση Έμφαση σε: απόκτηση εμπειριών για Τοπική Κουλτούρα & Διατήρηση Παραδοσιακών Αξιών
«ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ» KRIPPENDORF-DEFERT-ΣΤΑΥΡΑΚΗΣ[Stavrakis 1979] Πρωτόπλαστο ή Πρωτογενές [η Πρώτη Ύλη του] Ύδρωμα Παγετώνες-Χιόνια-Θάλασσες-Λίμνες-Ποταμοί κ.α. Φύτωμα Δάση-Λιβάδια-Κάμποι-Φλοράλια-Πορείες κ.α. Λίθωμα Βουνά-Ορειβασίες-Μνημεία-Ανθρώπινα Υλικά Δημιουργήματα κ.α. Ανθρώπωμα Συνέδρια-Εκδηλώσεις-Δραστηριότητες- ΚαζίνοΙστορία-Θρησκεία- Ανθρώπινος Πολιτισμός κ.α. Μνήμη Ουσιαστικό στοιχείο της Τουριστικής Έλξης Παραγόμενο ή Δευτερογενές Μέσα Μεταφοράς-Δομές Υποδοχής Συγκοινωνιακό ΔίκτυοΚαταλύματα-Χώροι Εστίασης Ψυχαγωγία Χώροι Ψυχαγωγίας-Αναψυχής και Ξεκούρασης Tour Operators και Τουριστικά Γραφεία
«ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ» Παραγωγική Διαδικασία «Τουριστικού Προϊόντος» [Βαρβαρέσος 2008] - σε κάθε Στάδιό της: δημιουργία Νέας Προστιθέμενης Αξίας - κάθε Τουρίστας/Χρήστης: αποτελεί κύριο Συστατικό Στοιχείο της Τουριστικής Παραγωγικής Διαδικασίας - αποτέλεσμα: οι επιμέρους Τύποι «Τουριστικών Προϊόντων» Απόρροια της Τουριστικής Παραγωγικής Διαδικασίας - αναπόφευκτος σχηματισμός Τοπικής Εφοδιαστικής Αλυσίδας - δημιουργία μεγάλων προϋποθέσεων Τοπικής Ενδογενούς Ανάπτυξης - δημιουργία προϋποθέσεων ανάδειξης και διαμόρφωσης Τοπικού και Μη Τοπικού Κοινωνικού Κεφαλαίου, Συλλογικού ή/και Ατομικού Χαρακτήρα, αναγκαίου για αυτήν την Παραγωγική Διαδικασία
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Τουριστική Πολιτική [Βαρβαρέσος 1999/2000] στόχοι της σε Εθνικό Επίπεδο - επιμήκυνση Τουριστικής Περιόδου - ανάδειξη και προστασία του Φυσικού και Ανθρωπογενούς Περιβάλλοντος,, ως Τουριστικού Πόρου - ανάπτυξη των Τουριστικών Πόρων της Αγροτικής Ζώνης και των Ορεινών Όγκων στο πλαίσιο της Αειφόρου Ανάπτυξης - διαμόρφωση Θεσμικής/Κανονιστικής και Αναπτυξιακής/ Επενδυτικής Πολιτικής Τουριστική Ανάπτυξη [Βαρβαρέσος 2000] Τουριστικός Τομέας - για την Ικανοποίηση των Αναγκών των Τουριστών εισάγει: Εξοπλισμούς-Εμπορεύματα-Τεχνολογία-Καύσιμα-Τρόφιμα κ.α. χρησιμοποιεί: Ξένα Στελέχη για την Οργάνωση & Λειτουργία Τουριστικών Επιχειρήσεων αφήνει τις περισσότερες φορές: για τους «ντόπιους» τις Εργασίες με τη Μικρότερη Ειδίκευση [Fabre 1979 in Βαρβαρέσος 2000]
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Οικονομική Ανάπτυξη σε έναν Τουριστικό Προορισμό μέσω της Τουριστικής Ανάπτυξης - πραγματοποιείται μόνον όταν επιτυγχάνεται σημαντικός Βαθμός Οικονομικής Αυτάρκειας σε αυτόν τον Προορισμό - αυτός ο Βαθμός αξιολογείται μέσω της χρήσης (Ηλεκτρονικά) Πινάκων Εισροών-Εκροών Αγαθών/Υπηρεσιών/Κεφαλαίων στην εξεταζόμενη Περιοχή ή Χώρα & μέσω άλλων Μετρικών Μεθόδων οι οποίες καταγράφουν την Αναδιάρθρωση που προκαλεί ένα συγκεκριμένο Μοντέλο Τουριστικής Ανάπτυξης σε όλους τους Τομείς Παραγωγής της, στον Πρωτογενή(Αγροτικό)Δευτερογενή(Βιοτεχνικό / Βιομηχανικό)-Τριτογενή Τομέα (Υπηρεσίες) [Hoivik and Heiberg-ONU/OHE 1980] - Διεθνείς Δείκτες (Ratio) Μέτρησης Άμεσων & Έμμεσων Επιδράσεων της Τουριστικής Ανάπτυξης σε έναν Τουριστικό Προορισμό [ Erbes-OCDE/ΟΟΣΑ 1973]
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ-ΑΕΙΦΟΡΟΣ ή ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Διαδικασία [Κομίλης 2001] 1-προσαρμογή της Τουριστικής Παραγωγής & Κατανάλωσης [κατηγορίες & κλίμακες] στο Τοπικό-Περιφερειακό Παραγωγικό & Χωρικό Σύστημα 2-ισότητα : στην Κατανομή του Αναπτυξιακού Οφέλους στις Δυνατότητες Προσπέλασης του Πληθυσμού στα Οικονομικά Κοινωνικά Περιβαλλοντικά Αγαθά & Ευκαιρίες 3-αρμονική συνάρτηση: Αναπτυξιακών Στόχων Τουρισμού & Οικολογικών-Περιβαλλοντικών Παραμέτρων της Περιοχής Υποδοχής 4-Επιστημονικά Θεμελιωμένες Αρχές: για τη Χρήση & Ανανέωση των Πόρων των Τουριστικών Δραστηριοτήτων 5-Ανταπόκριση: σε Διεθνή Καταναλωτικά Πρότυπα-Τάσεις & Προτιμήσεις της Τουριστικής Αγοράς
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΠΙΕΡΙΑ Σε σχέση με το Φυσικό Περιβάλλον Όλυμπος -Εθνικός Δρυμός -Χλωρίδα -Πανίδα -Μικροκλίμα -Περιοχές Μοναδικού Φυσικού Κάλλους Πιέρια Όρη -Χλωρίδα -Πανίδα -Περιοχές Μοναδικού Φυσικού Κάλλους Υδροβιότοποι - Δέλτα Αλιάκμονα -Έλος Αγαθούπολης -Αλυκή Κίτρους -Νέοι Πόροι (νέα πρότυπη Τουριστική Μονάδα Οικοτουριστικής Επισκεψιμότητας) Σε σχέση με τον Τόπο Διαμονής & Δραστηριότητας: Αγροτουρισμός - Παλαιός Παντελεήμων -Λιτόχωρο -Παλαιοί Πόροι -Παλαιά Σκοτίνα -Παλαιά Λεπτοκαρυά -Πέτρα -Παλαιά Βροντού -Άλλοι Οικισμοί
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΠΙΕΡΙΑ Σε σχέση με την Άθληση και τη Ψυχαγωγία - Ορειβασία [8 Διαδρομές] -Πεζοπορία -Ευρωπαϊκό Ορειβατικό Μονοπάτι Ε4 -Ορεινά Καταφύγια -Ιππασία -Αναρρίχηση -Αλεξίπτωτο Πλαγιάς Αιωροπτερισμός -Διαδρομές 4Χ4 -Σκι στο Ελατοχώρι [?] (Πιέρια Όρη) Ποδήλατο Βουνού -Διαδρομές με Βάρκα ή Πλοιάριο -Θαλάσσια Σπορ Εκδρομές εντός Πιερίας Σε σχέση με την Παράδοση, τη Γαστρονομία, τα Αγροτικά & Παραδοσιακά Προϊόντα - Αγιογραφία -Παραδοσιακά Επαγγέλματα -Μουσικά Όργανα Λαογραφικές Συλλογές -Τοπική Κουζίνα -Αρτοπαρασκευάσματα Γλυκίσματα -Παραδοσιακά και Τοπικά Ποτά -Παραδοσιακή Χριστουγεννιάτικη & Πασχαλινή Κουζίνα -Αγροτικά Προϊόντα -Βιοτεχνίες Παραδοσιακών Προϊόντων -Παραδοσιακά Προϊόντα Σε σχέση με τις Πολιτιστικές Δραστηριότητες - Ιστορικοί & Αρχαιολογικοί Τόποι -Φεστιβάλ Ολύμπου [?] -Διεθνές Φολκλορικό Φεστιβάλ -Τοπικές Γιορτές & Εκδηλώσεις -Εικαστικές & Άλλες Τέχνες -Διατηρητέα Τοπική Αρχιτεκτονική
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΠΟΥ «ΑΚΟΥΕΙ» & «ΔΕΝ ΠΛΗΓΩΝΕΙ» ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ/ΔΡΑΣΕΙΣ το Περιβάλλον [Φυσικό & Ανθρωπογενές] τους Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών & τις Οικολογικές Κινήσεις το Κανονιστικό-Θεσμικό Πλαίσιο Προστασίας Περιβάλλοντος τους Εμπλεκόμενους Κατοίκους των Περιβαλλοντικά Προσβαλλόμενων Περιοχών την Κοινωνία τους Εργαζόμενους στον Τουριστικό Κλάδο για Συλλογικές Συμβάσεις και Αμοιβές ανάλογες με την Παραγωγικότητά τους τις Κοινωνικές Ομάδες-Κοινωνικά Κινήματα-Φορείς Αλληλεγγύης αντιμετώπισης της Ανθρωπιστικής Κρίσης τους Υπάρχοντες & εν δυνάμει Περιηγητές-Τουρίστες για τις Ανάγκες Διακοπών τους και την Αγοραστική Δυνατότητα τους τους Μη Περιηγητές-Τουρίστες για να τους εντάξει όσο είναι δυνατό στη Διαδικασία Συμμετοχής σε Διακοπές Τουρισμού τους Κατοίκους των τριών Δήμων της Πιερίας για θέματα Μείζονος Περιβαλλοντικής Σημασίας-ενημέρωση & ευαισθητοποίηση τους και εφαρμογή με ελάχιστο κόστος στην καθημερινότητα τους μέτρων του Κοινοτικού Περιβαλλοντικού Προγράμματος για την προστασία του περιβάλλοντός τους!!! [Ευρωπαϊκό Πιλοτικό Σύστημα - Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης της Τουριστικής Δραστηριότητας. Ελλάδα (Πιερία-Μήλος)1995-1997. HELLO Tourism Heritage Environment Leisure Learning and Organization of Tourist Management]
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΠΟΥ «ΑΚΟΥΕΙ» & «ΔΕΝ ΠΛΗΓΩΝΕΙ» ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ/ΔΡΑΣΕΙΣ τον Πολιτισμό την Ανάπτυξη Διεθνών Σχέσεων με βάση τη Διαπολιτισμικότητα την Ανάπτυξη Εθνικού και Διεθνούς Πολιτισμικού και Πνευματικού Δικτύου Δημιουργών στο χώρο του Πολιτισμού, των Τεχνών, της Επιστήμης και της Τεχνολογίας τη Δημιουργία, αλλά και θεσμική και τεχνοκρατική Υποστήριξη Χώρων Πολιτισμού κι Επιστήμης την Ανάδειξη της Πολιτιστικής και Πνευματικής Κληρονομιάς που υπάρχει, αλλά που προκύπτει και από την Ερασιτεχνική Πνευματική Δημιουργία και Μάθηση αλλά και Ενθάρρυνση της Καλλιτεχνικής Έκφρασης την Οικονομία τις Τεχνολογικές Εφαρμογές και Εξελίξεις στη Διαμόρφωση-Παραγωγή, Διανομή και Προώθηση των Εναλλακτικών Πιερικών Τουριστικών Προϊόντων την Αναπτυξιακή Εταιρία που λειτουργεί ανά Δήμο στην Πιερία τις Τουριστικές Επιχειρήσεις που λειτουργούν στους Δήμους της Πιερίας τις άλλες Παραγωγικές Επιχειρήσεις που Λειτουργούν στους Δήμους της Πιερίας τις Τεχνολογικές & Μεθοδολογικές Εφαρμογές και Εξελίξεις στη Διανομή Προώθηση - Προβολή [MARKETING] των Εναλλακτικών Τουριστικών Προϊόντων της Πιερίας
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΠΟΥ «ΑΚΟΥΕΙ» & «ΔΕΝ ΠΛΗΓΩΝΕΙ» ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ/ΔΡΑΣΕΙΣ την Παιδεία τα Προγράμματα για την Εναλλακτική Τουριστική Εκπαίδευση, Παιδεία, Επικοινωνία, Πολιτισμό, Αθλητισμό για ενσωμάτωση στο Υπάρχον Εκπαιδευτικό Σύστημα τα Τουριστικά & Εναλλακτικά Τουριστικά Προγράμματα της Δια Βίου Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και Ανοικτής και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης τα Τουριστικά & Εναλλακτικά Τουριστικά Προγράμματα σε όλα τα Επίπεδα Εκπαίδευσης: στην Πρωτοβάθμια, στη Δευτεροβάθμια, στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση τους Θεσμούς τους Κρατικούς & Διακρατικούς Φορείς Εναλλακτικού Τουρισμού το Ελληνικό αλλά και Διεθνές Κανονιστικό-Θεσμικό Πλαίσιο που αφορά στη Λειτουργία των Εναλλακτικών Τουριστικών Επιχειρήσεων και Φορέων τη Δυνατότητα Χρήσης Γης σε Πλαίσιο Εθνικού Χωροταξικού Σχεδίου στον Ελληνικό Τουρισμό και στο Σύνολο της Ελληνικής Οικονομίας με βάση το Ελληνικό Δίκαιο
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΠΟΥ «ΑΚΟΥΕΙ» & «ΔΕΝ ΠΛΗΓΩΝΕΙ» ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ/ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ: ΕΛΛΕΙΨΗ ΕΝΙΑΙΟΥ/ΟΛΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΙΚΗΣ και ΟΙΚΟΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΕ ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ & ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΠΙΕΡΙΑΣ Μεσο-Μακροπρόθεσμες Προτάσεις-Προϋποθέσεις Διαμόρφωση κι Εφαρμογή Εθνικού & Περιφερειακού Αναπτυξιακού Σχεδίου Εναλλακτικού Τουρισμού Εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Προγράμματος LIFE στην Πιερία [η περίπτωση του Κυπριακού Τουρισμού με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο -2012] Εφαρμογή στην Πιερία του Μοντέλου CSIC-CENTRO SUPERIOR de INVESTIGACIONES CIENTIFICAS (ΙΣΠΑΝΙΚΟΣ «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ») του Ισπανικού Υπουργείου Οικονομίας & Ανταγωνισμού Εφαρμογή στην Πιερία του Μοντέλου της Μονάδας Εφαρμοσμένης Έρευνας ADECS-NM Consultants του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου DELFT της Ολλανδίας
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΠΟΥ «ΑΚΟΥΕΙ» & «ΔΕΝ ΠΛΗΓΩΝΕΙ» ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ/ΔΡΑΣΕΙΣ Σύνταξη και Διάθεση ΟΔΗΓΩΝ ΚΑΛΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ [ΛΙΣΤΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ με ΕΓΓΡΑΦΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ για ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ] για Επιχειρηματίες και για Στελέχη της Δημόσιας Διοίκησης, σύμφωνα με τις Προδιαγραφές & τους Κανόνες της Διαδικασίας Αειφόρου ή Εναλλακτικής Τουριστικής Ανάπτυξης που έχουν διατυπωθεί στην αρχή της παρούσας Εισήγησης, για τον Συνολικό Σχεδιασμό και την Επιχειρηματικότητα του Εναλλακτικού Τουρισμού στην Πιερία Συνεργασία με έμπειρους σε θέματα Εναλλακτικού Τουρισμού Θεσμικούς Δημοτικούς & Περιφερειακούς Φορείς στην Ελλάδα, Κύπρο [και με τον Κυπριακό Οργανισμό Τουρισμού], Ισπανία [και με την TOURESPANA], Ιταλία [και με τον ENIT/Ιταλικό Οργανισμό Τουρισμού] & Γαλλία [και με τη Maison de France]
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΠΟΥ «ΑΚΟΥΕΙ» & «ΔΕΝ ΠΛΗΓΩΝΕΙ» ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ/ΔΡΑΣΕΙΣ Συνεργασία με Διεθνή Ερευνητικά Κέντρα εξειδικευμένα στον Εναλλακτικό Τουρισμό, όπως αυτό του Ισπανικού CSICCENTRO SUPERIOR de INVESTIGACIONES CIENTIFICAS, του Γαλλικού CENTRE MEDITERRANEEN DE L ENVIRONNEMENT του Πανεπιστημίου Aix-Marseille (Prof. Baredje) κ.α. Δημιουργία Ηλεκτρονικής Διαδραστικής Πλατφόρμας τύπου «Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ» και Διαρκή Τροφοδότησή της με τα Ευρήματα όλων των προς εφαρμογή προαναφερομένων Προγραμμάτων [Περιφερειακών & Επιχειρηματικών] Ολικής Περιβαλλοντικής Διαχείρισης του Εναλλακτικού Τουρισμού στην Πιερία ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΙΣ: Ευρωπαϊκά/Κοινοτικά Προγράμματα & Αυτοχρηματοδότηση ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ για την ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!!!