Comité de pilotage Steering Committee Myriame Morel-Deledalle, Présidente de l ICMAH/ICMAH Chair Vincent Négri, Chercheur/Researcher CNRS - ISP/ENS Cachan (France) Avec le soutien de With the support of Ministère Hellénique de la Culture et des Sports Hellenic Ministry of Culture and Sports Direction Générale de l ICOM ICOM General Directorate Musée de l Acropole - Athènes Acropolis Museum Athens Musée National Historique - Athènes National Historical Museum - Athens Institut National de Recherche Archéologique-INRAP (France) National Institute of Archaeological Research-INRAP (France) Office Fédéral de la Culture - OFC (Suisse) Federal Office of Culture - OFC Switzerland Musées d art et d histoire de Genève (Suisse) Museums of Art and History, Geneva (Switzerland) Musée Arles Antique (France) Ancient Arles Museum (France) Ecole Française d Athènes French School at Athens Caisse des Recettes Archéologiques (Grèce) Archeological Receipts Fund (Greece) Move Art SA (Grèce) Move Art SA (Greece) Karavias & Associates (Grèce) Karavias & Associates (Greece) Les dimensions déontologiques et éthiques de l archéologie Athènes, 11-14 novembre 2015 PROGRAMME Mercredi 11 novembre 2015 Bâtiment du Comité National Hellénique 15, rue Assomaton, Thission-Athènes, tel. 2103239414 18h00-20h00 Accueil et inscription des participants Cocktail de bienvenue et petit concert de musique Jeudi 12 novembre 2015 Auditorium du Musée de l Acropole 15, rue Dionysiou Aréopagitou, Athènes, tel. 210 9000900 9h15 Accueil des participants et inscription 9h30 Mots d accueil Dr Maria Andreadaki-Vlazaki, Secrétaire Générale du Ministère Hellénique de la Culture et des Sports Prof. Dimitrios Pandermalis, Président du Musée de l Acropole Teti Hadjinicolaou, Présidente de l ICOM Grèce Myriame Morel-Deledalle, Présidente de l ICMAH Ouverture du colloque Dr Elena Korka, Directrice Générale des Antiquités et du Patrimoine Culturel, Ministère Hellénique de la Culture et des Sports Suzanne Choulia-Kapeloni, Chef de la Direction des Musées, Ministère Hellénique de la Culture et des Sports Session 1 (10h15-13h15) Archéologie, histoire et identité Modérateur: Vincent Négri, Chercheur au CNRS/ISP-ENS Cachan (France) - Archéologie, identité nationale et législation grecque Daphné Voudouri, Professeur à l Université Panteion de sciences sociales et politiques (Athènes, Grèce) - Ruines antiques et identités nationales Dimitris Plantzos, Professeur à l Université d Athènes (Grèce) 1
Pause-café - Construction et déconstruction des mythes Vincent Guichard, Directeur Général du Centre Archéologique Européen de Bibracte, Mont Beuvray (France) - Fouiller à tout prix? Dilemmes et ambigüités de l archéologie israélienne. L exemple de la Cité de David dans la partie orientale annexée de Jérusalem Marius Schattner, Journaliste (Israël) - Autour de l exposition «Imagining the Balkans». Identités et mémoire au long XIXe siècle Philippos Mazarakis, Conservateur au Musée National Historique (Grèce) Discussions Pause-déjeuner Session 2 (14h30-17h00) Accès du public et diffusion des connaissances Modérateur: Alexandra Bounia, Professeur de muséologie à l Université de l Egée (Grèce) - Le Musée Arles antique : de la fouille au musée Claude Sintès, Directeur du Musée Arles antique, Arles (France) - Deltebre I, la fouille et la diffusion des résultats de la recherche Gustau Vivar Lombarte, Directeur du Centro d Arqueologia subaquatica de Catalunya, Gérone (Espagne) - Conservation et exposition des collections ostéologiques et des restes humains Vincent Negri, Chercheur au CNRS/ISP-ENS Cachan (France) Pause-café - Restauration des monuments de l antiquité classique Charalambos Bouras, Architecte, Professeur émérite à l Université Nationale Technique (Grèce) - Le musée dans la cité Jean-Yves Marin, Directeur des Musées d art et d histoire, Genève (Suisse) Discussions Vendredi 13 novembre 2015 Auditorium du Musée de l Acropole Session 3 (9h30-12h00) Appropriation et revendication du patrimoine archéologique Modérateur: France Desmarais, Directrice des programmes et des partenariats, ICOM - Les revendications italiennes auprès des musées américains Tullio Scovazzi, Professeur de droit international à l Université de Milano- Bicocca (Italie) - La dynamique de la propriété publique du patrimoine archéologique mobilier dans le projet de loi sur le patrimoine en France Benoît Kaplan, Sous-directeur de l archéologie, Ministère de la Culture (France) Pause-café - Politique d acquisition et traçabilité des collections archéologiques Markus Hilgert, Directeur du Vorderasiatisches Museum im Pergamonmuseum, Berlin (Allemagne) - Les revendications grecques auprès des musées américains et européens Eleni Pipelia, Archéologue au Ministère Hellénique de la Culture et des Sports Pause - déjeuner Session 4 (14h00-17h00) Déontologie de la recherche archéologique Modérateur: Vincent Guichard, Directeur du Centre Archéologique Européen de Bibracte, Mont Beuvray (France) - Dimensions déontologiques de l archéologie préventive. L exemple français Patrick Pion, Directeur scientifique et technique de l Institut National de Recherche Archéologique - INRAP (France) - La fouille archéologique préventive de la place des Martyrs à Alger et contexte d une muséalisation in situ Farid Ighilahriz, Directeur du Centre National de Recherche en Archéologie, Alger (Algérie) 2 3
- Déontologie de la recherche archéologique en Afrique Eric Huysecom, Directeur du Laboratoire de l Archéologie et du Peuplement de l Afrique (APA), Université de Genève (Suisse) Pause-café - Questions déontologiques dans le domaine de l archéologie sousmarine Michel L Hour, Directeur du Département des recherches archéologiques subaquatiques et sous-marines DRASSM (France) - Le projet du Musée des antiquités subaquatiques du Pirée (Grèce) Angeliki Simossi, Directrice de l Ephorie des Antiquités Subaquatiques au Ministère Hellénique de la Culture et des Sports Conclusions Yannis Tzedakis, ancien Président de l ICMAH Myriame Morel-Deledalle, Présidente de l ICMAH Visite guidée du Musée de l Acropole Samedi 14 novembre 2015 Bâtiment du Comité National Hellénique 9h30-11h00: Assemblée générale de l ICMAH et présentation de la Conférence générale de l ICOM, Milan 2016 Visite des Musées d Athènes 11h30: Visite guidée du Musée National Archéologique 14h30: Visite guidée du Musée National Historique The professional and ethical dimensions of archaeology Athens, 11-14 November 2015 PROGRAMME Wednesday, November 11, 2015 Hellenic National Committee building 15, Ag. Assomaton str., Thission - Athens, tel. 2103239414 18:00 20:00 - Registration of the participants Welcome cocktail and musical event 9:15 Registration Thursday, November 12, 2015 Auditorium of the Acropolis Museum 15, Dionysiou Areopagitou str., Athens, tel. 210 9000900 9:30 - Welcome addresses Dr Maria Andreadaki-Vlazaki, Secretary General of the Hellenic Ministry of Culture and Sports Prof. Dimitrios Pandermalis, Acropolis Museum President Teti Hadjinicolaou, Chair - ICOM Greece Myriame Morel-Deledalle, ICMAH Chair Opening speeches Dr Elena Korka, Director General of Antiquities and Cultural Heritage, Hellenic Ministry of Culture and Sports Suzanne Choulia-Kapeloni, Head of the Directorate of Museums, Hellenic Ministry of Culture and Sports Session 1 (10:15-13:15) - Archaeology, history and identity Moderator: Vincent Négri, CNRS Researcher ISP-ENS Cachan (France) - Archaeology, national identity and Greek legislation Daphné Voudouri, Professor, Panteion University of Social and Political Sciences (Athens, Greece) - Ancient ruins, national ideologies Dimitris Plantzos, Professor, University of Athens (Greece) 4 5
Coffee Break - Construction and deconstruction of myths Vincent Guichard, Director General of the European Archaeological Center of Bibracte, Mont Beuvray (France) - Delving absolutely? Dilemmas and ambiguities of Israeli archaeology. The example of the David s City in the eastern part of Jerusalem annexed Marius Schattner, Journalist (Israel) - Around the exhibition Imagining the Balkans. Identities and Memory in the long 19 th century Philippos Mazarakis, Curator at the National Historical Museum (Greece) Discussion Lunch Break Session 2 (14:30-17:00) - Public access and dissemination of knowledge Moderator: Alexandra Bounia, Professor of Museology, University of the Aegean (Greece) - Ancient Arles Museum: from excavation to musealisation Claude Sintès, Director of Ancient Arles Museum, Arles (France) - Deltebre I, the excavation and dissemination of research results Gustau Vivar Lombarte, Director of the Centro d Arqueologia subaquatica de Catalunya, Girona (Spain) - Conservation and exhibition of osteological collections and human remains Vincent Négri, Researcher CNRS / ISP-ENS Cachan (France) Coffee Break - Restoration of classical monuments Charalambos Bouras, Architect, Professor Emeritus of the National Technical University (Greece) - The museum in the city Jean-Yves Marin, Director of Museums of Art and History, Geneva (Switzerland) Discussion Friday, November 13, 2015 Auditorium of the Acropolis Museum Session 3 (9:30-12:30) - Ownership and claim of Archaeological Heritage Moderator: France Desmarais, Director of Programmes and Partnerships ICOM - The Italian claims to American museums Tullio Scovazzi, Professor of International Law at the University of Milano- Bicocca (Italy) - The dynamics of public ownership of the archaeological movable heritage in French Heritage Law Project Benoît Kaplan, Deputy Director of Archaeology, Ministry of Culture (France) Coffee Break - Acquisition policy and traceability of archaeological collections Markus Hilgert, Director of the Vorderasiatisches Museum im Pergamonmuseum, Berlin (Germany) - Greek claims to American and European museums Eleni Pipelia, Archaeologist, Hellenic Ministry of Culture and Sports Discussion Lunch break Session 4 (14:00-17:00) - Ethics of archaeological research Moderator: Vincent Guichard, Director of the European Archaeological Center of Bibracte, Mont Beuvray (France) - Ethical dimensions of preventive archaeology. The French example Patrick Pion, Scientific Director at the National Institute of Archaeological Research - INRAP (France) - Excavations of the Martyrs Square in Algiers and in situ musealisation Farid Ighilahriz, Director of the National Archaeological Research Centre, Algiers (Algeria) - Ethics of archaeological research in Africa Eric Huysecom, Director of the Laboratory of Archaeology and Settlements in Africa (APA), University of Geneva (Switzerland) 6 7
Coffee Break - Ethical issues on underwater archaeology Michel L Hour, Director of the Department of Subaquatic and Submarine Archaeological Research - DRASSM (France) - The project of the Museum of Underwater Archaeology of Piraeus (Greece) Angeliki Simossi, Director of the Ephorate of Underwater Antiquities, Hellenic Ministry of Culture and Sports Conclusions Yannis Tzedakis, ICMAH former President Myriame Morel-Deledalle, ICMAH President Guided tour to the Acropolis Museum Saturday, November 14, 2015 Hellenic National Committee building 15, Ag. Assomaton str., Thission - Athens tel. 210 3239414 9:30-11:00 - ICMAH General Assembly and presentation of the General Conference of ICOM, Milan 2016 Visits to Athens Museums 11:30 - Guided tour to the National Archaeological Museum 14:30 - Guided tour to the National Historical Museum Αρχαιολογία και Δεοντολογία Αθήνα, 11-14 Νοεμβρίου 2015 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Τετάρτη, 11 Νοεμβρίου 2015 Κτίρο του Ελληνικού Τμήματος του ICOM Αγ. Ασωμάτων 15, Αθήνα 18:00-20:00 Εγγραφή συνέδρων Δεξίωση και μουσική εκδήλωση 9:15 Εγγραφή συνέδρων Πέμπτη, 12 Νοεμβρίου 2015 Αμφιθέατρο Μουσείου Ακρόπολης Διονυσίου Αρεοπαγείτου 15, Αθήνα 9:30-10:15 Προσφωνήσεις - Χαιρετισμοί Δρ Μαρία Ανδρεαδάκη - Βλαζάκη, Γενική Γραμματέας Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού Καθηγ. Δημήτριος Παντερμαλής, Προέδρος του Μουσείου Ακρόπολης Τέτη Χατζηνικολάου, Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος του ICOM Myriame Morel-Deledalle, Πρόεδρος ICMAH Εναρκτήριες Ομιλίες Δρ Έλενα Κόρκα, Γεν. Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού Σουζάνα Χούλια Καπελώνη, Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Μουσείων, Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού Ενότητα 1 (10:15-13:15) - Αρχαιολογία, ιστορία και ταυτότητα Συντονισμός: Vincent Négri, Ερευνητής CNRS / ISP-ENS Cachan (Γαλλία) - Αρχαιολογία, εθνική ταυτότητα και ελληνική νομοθεσία Δάφνη Βουδούρη, Καθηγήτρια, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών - Η ιδεολογία των ερειπίων Δημήτρης Πλάντζος, Καθηγητής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών 8 9
- Κατασκευή και αποδόμηση των μύθων Vincent Guichard, Γεν. Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Αρχαιολογικού Κέντρου Bibracte, Mont Beuvray (Γαλλία) - Διλήμματα και αμφισημίες της αρχαιολογίας στο Ισραήλ. Το παράδειγμα της πόλης του Δαβίδ στο προσαρτημένο ανατολικό τμήμα της Ιερουσαλήμ Marius Schattner, Δημοσιογράφος (Ισραήλ) - Σχετικά με την έκθεση Imagining the Balkans. Ταυτότητες και Μνήμη στον μακρύ 19 ο αιώνα Φίλιππος Μαζαράκης, Επιμελητής, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Συζήτηση Ενότητα 2 (14:30-17:00) - Πρόσβαση του κοινού και διάδοση της γνώσης Συντονισμός: Αλεξάνδρα Μπούνια, Καθηγήτρια Μουσειολογίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου - Μουσείο Αρχαίας Arles: Από την ανασκαφή στη μουσειοποίηση Claude Sintès, Διευθυντής του Μουσείου Αρχαίας Arles (Γαλλία) - Deltebre I, η ανασκαφή και διάδoση των αποτελεσμάτων της έρευνας Gustau Vivar Lombarte, Διευθυντής του Κέντρου Ενάλιας Αρχαιολογίας της Καταλονίας, Χερόνα (Ισπανία) - Συντήρηση και έκθεση σκελετικών συλλογών και ανθρώπινων λειψάνων Vincent Négri, Ερευνητής CNRS / ISP-ENS Cachan (France) - Αποκατάσταση μνημείων της κλασικής αρχαιότητας Χαράλαμπος Μπούρας, Αρχιτέκτων, Επίτιμος Καθηγητής, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο - Το μουσείο στην πόλη Jean-Yves Marin, Διευθυντής των Μουσείων Τέχνης και Ιστορίας, Γενεύη (Ελβετία) Συζήτηση Παρασκευή, 13 Νοεμβρίου 2015 Αμφιθέατρο Μουσείο Ακρόπολης Ενότητα 3 (9:30-12:30) - Κυριότητα και διεκδίκηση της αρχαιολογικής κληρονομιάς Συντονισμός: France Desmarais, Διευθύντρια προγραμμάτων και συνεργασίας του ICOM - Οι ιταλικές διεκδικήσεις πολιτιστικών αγαθών από αμερικανικά μουσεία Tullio Scovazzi, Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Milano- Bicocca (Ιταλία) - Η δυναμική της κυριότητας του δημοσίου επί των κινητών αρχαιοτήτων στη γαλλική νομοθεσία για την πολιτιστική κληρονομιά Benoît Kaplan, Αν. Διευθυντής Αρχαιολογίας, Υπουργείο Πολιτισμού (Γαλλία) - Πολιτική πρόσκτησης και εντοπισμός αρχαιολογικών συλλογών Markus Hilgert, Διευθυντής Μουσείου Άπω Ανατολής - Μουσείο της Περγάμου, Βερολίνο (Γερμανία) - Ελληνικές διεκδικήσεις πολιτιστικών αγαθών από αμερικανικά και ευρωπαϊκά μουσεία Ελένη Πιπέλια, Αρχαιολόγος, Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού Συζήτηση Ενότητα 4 (14:00-17:00) - Δεοντολογία και αρχαιολογική έρευνα Συντονισμός: Vincent Guichard, Γεν. Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Αρχαιολογικού Κέντρου Bibracte, Mont Beuvray (Γαλλία) - Δεοντολογία της προληπτικής αρχαιολογίας: Το γαλλικό παράδειγμα Patrick Pion, Επιστημονικός Διευθυντής στο Εθνικό Ινστιτούτο Αρχαιολογικής Έρευνας - INRAP (Γαλλία) - Ανασκαφές της Πλατείας Μαρτύρων στο Αλγέρι και μουσειοποίηση κατά χώραν Farid Ighilahriz, Διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Αρχαιολογικής Έρευνας, Αλγέρι (Αλγερία) 10 11
- Η δεοντολογία της αρχαιολογικής έρευνας στην Αφρική Eric Huysecom, Διευθυντής του Εργαστηρίου Αρχαιολογίας και Εποίκησης της Αφρικής (ΑΡΑ), Πανεπιστήμιο Γενεύης (Ελβετία) - Ζητήματα δεοντολογίας στον τομέα της ενάλιας αρχαιολογίας Michel L Hour, Διευθυντής του Τομέα Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών - DRASSM (Γαλλία) - Το Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων στον Πειραιά Αγγελική Σίμωσι, Προϊσταμένη της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού Συμπεράσματα Γιάννης Τζεδάκις, Πρώην Πρόεδρος ICMAH Myriame Morel-Deledalle, Πρόεδρος ICMAH Ξενάγηση στο Μουσείο της Ακρόπολης Σάββατο, 14 Νοεμβρίου 2015 Κτίριο Ελληνικού Τμήματος του ICOM 9:30-11:00 Γενική Συνέλευση ICMAH και παρουσίαση της Γενικής Διάσκεψης του ICOM, Μιλάνο 2016 11:30 - Ξενάγηση στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο 14:30 - Ξενάγηση στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Groupe de travail du Comité National Hellénique Hellenic National Committee Working Group Teti Hadjinicolaou, Présidente ICOM Grèce/Chair ICOM Greece Jenny Albani, Vice-Présidente ICOM Grèce/Vice-Chair ICOM Greece Voula Kalliodi, Secrétaire ICOM Grèce/Secretary ICOM Greece Paul Chrambanis, Trésorier ICOM Grèce/Treasurer ICOM Greece Zoe Gkinni, Membre du bureau ICOM Grèce/Board member ICOM Greece Philippos Mazarakis, Conservateur Musée National Historique Curator National Historical Museum Elisabeth Bargue, Assistante ICOM Grèce/Assistant ICOM Greece ICMAH Ana Claudia Fonseca, Secrétaire/Secretary ICMAH Abdoulaye Camara, Trésorier/Treasurer ICMAH Marie Grasse, Membre du bureau/board member ICMAH Secretariat Maria Dimou, Nasia Tsatsou, Lina Stamati, ICOM Greece Ομάδα εργασίας του Ελληνικού Τμήματος του ICOM Τέτη Χατζηνικολάου, Τζένη Αλμπάνη, Βούλα Καλλιώδη, Παύλος Χραμπάνης, Ζωή Γκιννή, Φίλιππος Μαζαράκης, Ελισάβετ Μπαργκ, Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος Αντιπρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος Γραμματέας του Ελληνικού Τμήματος Ταμίας του Ελληνικού Τμήματος Μέλος Δ.Σ.του Ελληνικού Τμήματος Επιμελητής του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου Συνεργάτης του Ελληνικού Τμήματος ICOM Γραμματεία Μαρία Δήμου, Νάσια Τσάτσου, Λίνα Σταμάτη, Ελληνικό Τμήμα ICOM 12