1. ιδακτική µεθοδολογία 1.1. Οριοθέτηση Με τον όρο τηλεδιάσκεψη αναφερόµαστε στην επικοινωνία σε πραγµατικό χρόνο µέσω ήχου, κινούµενης εικόνας και δεδοµένων ανάµεσα σε δύο ή περισσότερα αποµακρυσµένα σηµεία (Suthers, 2001, Gibson και Cohen, 2003 Reed & Woodruff, 1995, Chandler and Hanrahan, 2000). Η τηλεδιάσκεψη είναι µια µορφή σύγχρονης τηλεκπαίδευσης, όπου οι εφαρµογές της αποτελούν µια πολύ σηµαντική καινοτοµία για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, αφού συνδυάζουν νέους τρόπους παρουσίασης των πληροφοριών και προσφέρουν δυνατότητες άµεσης επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης (Latchem, 2002, Belanger & Jordan, 2000/διατριβή Χαµπιαούρη Κ.). Η διαδραστική τηλεδιάσκεψη προσφέρει µία ενεργή και αλληλεπιδραστική επικοινωνία σε περισσότερα από 2 σηµεία όπου όλοι οι συµµετέχοντες έχουν την ευχέρεια και την δυνατότητα να οικοδοµήσουν τη γνώση από απόσταση σε πραγµατικό χρόνο, κάτι που κάποια άλλα είδη εξ αποστάσεως εκπαίδευσης δεν προσφέρουν (Anastasiades, 2007). Τα κύρια χαρακτηριστικά της διαδραστικής τηλεδιάσκεψης είναι: Εφαρµόζεται σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης Χρησιµοποιείται ειδικά σχεδιασµένο υλικό Γίνεται συστηµατική υποστήριξη του εκπαιδευόµενου Αξιοποιούνται οι νέες τεχνολογίες και τα µέσα µαζικής επικοινωνίας τόσο για την παρουσίαση του εκπαιδευτικού υλικού όσο και για ορισµένες µορφές επικοινωνίας µεταξύ εκπαιδευοµένου και εκπαιδευτή. Για την επιτυχή επίτευξη µιας Τ είναι απαραίτητο το παιδαγωγικό, τεχνολογικό και το οργανωτικό πλαίσιο. Για το παιδαγωγικό πλαίσιο θα αναφερθούµε αργότερα αφού χωρίζεται σε έξι βασικούς άξονες. Θα πρέπει όµως να πούµε ότι η σχεδίαση και οργάνωση µίας διδασκαλίας από απόσταση σε πραγµατικό χρόνο θα περιέχει στόχους βασισµένους στο σύστηµα ταξινόµησης Bloom και κυρίως το γνωστικό και ψυχοκινητικό τοµέα. Άρα, γίνεται σχεδιασµός µε βάση το χρόνο, τις εκπαιδευτικές τεχνικές, τα εποπτικά µέσα και το εκπαιδευτικό υλικό. 1.2. Κεντρικοί άξονες θεµελίωσης της παιδαγωγικής προσέγγισης Σύµφωνα µε τον Αναστασιάδη (2006), η υλοποίηση ενός ολοκληρωµένου περιβάλλοντος µάθησης στο διαδίκτυο, αποτελεί συνάρτηση παιδαγωγικών προσεγγίσεων, τεχνολογικών µέσων και οργανωτικών διαδικασιών στη βάση ενός ευρύτερου φιλοσοφικού πλαισίου (Αναστασιάδης, 2007). Συνακόλουθα, η θεµελίωση µιας παιδαγωγικής προσέγγισης στη βάση της οποίας να είναι δυνατός ο σχεδιασµός ενός ολοκληρωµένου εκπαιδευτικού προγράµµατος στο διαδίκτυο είναι απαραίτητη. Η παιδαγωγική προσέγγιση στην οποία βασίζεται η παρούσα εργασία στηρίζεται στα ακόλουθα σηµεία: Εποικοδοµισµός: Ο εποικοδοµισµός αποτελεί µια παιδαγωγική προσέγγιση σύµφωνα µε την οποία η γνώση δε µεταβιβάζεται από το δάσκαλο στο µαθητή αλλά κατασκευάζεται στα πλαίσια ενός κοινωνικού περιβάλλοντος από τον ίδιο το µαθητή, στη βάση των προϋπάρχουσων γνωστικών δοµών του τις οποίες ενισχύει, εµπλουτίζει ή τροποποιεί (Ράπτης, 2002). Ο µαθητής λοιπόν στηρίζεται στις ήδη υπάρχουσες γνώσεις, εµπειρίες, πεποιθήσεις και προσωπικές θεωρίες του προκειµένου να αποδώσει νόηµα σε νέα γνωστικά αντικείµενα, διαδικασία που διευκολύνεται µέσα σε ένα περιβάλλον αλληλεπίδρασης και συνεργασίας µε ενηλίκους αλλά και
συνοµίληκους (Ράπτης, 2002). Σε ένα τέτοιο περιβάλλον παρέχονται πολλαπλές ευκαιρίες στα παιδιά να αναπτύξουν στο µέγιστο δυνατό βαθµό τις ικανότητες τους, και κατ επέκταση το αυτοσυναίσθηµα τους, και να καλλιεργήσουν µια θετική στάση απέναντι στις διδακτικές και µαθησιακές διαδικασίες. Συνεργατική µάθηση: Έρευνες που έχουν διεξαχθεί στο πεδίο της διδασκαλίας και µάθησης αναδεικνύουν τη συνεργατική µάθηση ως την καταλληλότερη παιδαγωγική προσέγγιση καθότι επιφέρει καλύτερα αποτελέσµατα τόσο στο γνωστικό όσο και στο συναισθηµατικό τοµέα σε σχέση µε την ατοµική εργασία αλλά και την ανταγωνιστική εργασία σε οµάδες (Ράπτης, 2002). Στα πλαίσια της οµαδοσυνεργατικής µάθησης κυρίαρχο ρόλο παίζει η µαθητική «µικρο-οµάδα» (Ματσαγγούρας, 2004). Οι περισσότερες, αν όχι όλες, διδακτικές και µαθησιακές δραστηριότητες πραγµατοποιούνται από τις οµάδες των µαθητών που διαµορφώνονται, σε πνεύµα συνεργασίας. Ο επιδιωκόµενος στόχος σε µία οµαδοσυνεργατική µάθηση είναι τόσο η ατοµική όσο και η συλλογική - οµαδική ανάπτυξη των γνώσεων και των δεξιοτήτων (Ματσαγγούρας, 2004). Η οµαδοσυνεργατική διδασκαλία είναι παιδοκεντρική καθώς ευνοεί τη δηµιουργία και ενίσχυση διαµαθητικών σχέσεων και ως εκ τούτου είναι σύµφωνη µε τις θεωρητικές παραδοχές της Γνωστικής και της Κοινωνικής Ψυχολογίας (Ματσαγγούρας, 2003; Ματσαγγούρας, 2004). ιαθεµατική προσέγγιση: Ο όρος διαθεµατικότητα αναφέρεται στη διδακτική αρχή µε την οποία επιδιώκεται η προσέγγιση της σχολικής γνώσης µέσα από τη σφαιρική µελέτη και επεξεργασία θεµάτων (Ματσαγγούρας, 2004) που επιλέγονται και οργανώνονται σύµφωνα µε τα ενδιαφέροντα και τις αντιληπτικές ικανότητες του παιδιού (Ματσαγγούρας, 2003). Σύµφωνα µε τον Ματσαγγούρα τα «σχέδια εργασίας µακράς διαρκείας» (project) ακολουθούν εκ φύσεως τη διαθεµατική προσέγγιση (Ματσαγγούρας, 2003). Στα διαθεµατικά σχέδια εργασίας προέχει η ολόπλευρη µελέτη του θέµατος γι αυτό και θα µπορούσαν να χαρακτηριστούν «θεµατοκεντρικά» σε αντίθεση µε τα διεπιστηµονικά σχέδια εργασίας που είναι «επιστηµο-κεντρικά» αφού αφετηρία αυτών των σχεδίων είναι οι επιδιώξεις συγκεκριµένων επιστηµών (Ματσαγγούρας, 2004). Η προτεραιότητα που δίνεται στην εξέταση θεµάτων σηµαντικών για τα παιδιά και η διερευνητική διαδικασία επεξεργασίας των θεµάτων καθιστούν τη διαθεµατική προσέγγιση παιδοκεντρική τόσο από πλευράς περιεχοµένου όσο και από µεθοδολογικής πλευράς (Ματσαγγούρας, 2003). Μέθοδος Project: Σύµφωνα µε τους Apel & Knoll η µέθοδος Project Σχέδιο Εκπαιδευτικής ράσης είναι µια διδακτική µέθοδος, η οποία είναι γενικά αποδεκτή ως µια στρατηγική µε την οποία οι µαθητές αναπτύσσουν αυτονοµία και υπευθυνότητα και παράλληλα καλλιεργούν κοινωνικές και δηµοκρατικές δεξιότητες (Knoll, 1997). Το Σχέδιο Εκπαιδευτικής ράσης αποτελεί µια "ανοιχτού τύπου" παιδαγωγική προσέγγιση που επιτρέπει την αυθόρµητη και συντονισµένη δραστηριότητα µιας οµάδας παιδιών που ασχολούνται µεθοδικά µε την εκπλήρωση µιας "δουλειάς" την οποία έχουν συνειδητά επιλέξει. Συνακόλουθα η µέθοδος Project αξιοποιεί τα ενδιαφέροντα, τις προϋπάρχουσες γνώσεις και τις εµπειρίες των παιδιών γύρω από ένα θέµα αφού ενθαρρύνει την ενεργή εµπλοκή των µαθητών σε αυθεντικές µαθησιακές δραστηριότητες. Επιπλέον καλλιεργεί δεξιότητες επίλυσης προβλήµατος, κινητοποιεί το συλλογικό αίσθηµα και τη συλλογική ευθύνη αφού απαιτεί συντονισµένη, συλλογική δουλειά και συνεργασία. Στα πλαίσια της συγκεκριµένης µεθόδου, ο εκπαιδευτικός διαδραµατίζοντας διαµεσολαβητικό ρόλο καθοδηγεί και κατευθύνει τον προγραµµατισµό, επεµβαίνει µόνο όταν του ζητηθεί ενισχύοντας τους µαθητές σε αναζήτηση νέων τρόπων προσπέλασης πιθανών εµποδίων (Σφυρόερα, 2005).
Βασικές Αρχές για την ΕξΑΕ: Στα πλαίσια της προτεινόµενης παιδαγωγικής προσέγγισης υιοθετούνται οι ακόλουθες Βασικές Αρχές της ΕξΑΕ οι οποίες καθορίζονται από την Αµερικάνικη Ένωση για την ΕξΑΕ (ADEC): 1. Οι στόχοι µιας εξ αποστάσεως µαθησιακής διαδικασίας η οποία πραγµατοποιείται σε ένα µαθητοκεντρικό κι ευέλικτο µαθησιακό περιβάλλον θα πρέπει να διατυπώνονται ξεκάθαρα και µε σαφήνεια. 2. Οι εκπαιδευόµενοι θα πρέπει να ενθαρρύνονται να συµµετέχουν ενεργά στη µαθησιακή διαδικασία. 3. Το περιβάλλον µάθησης θα πρέπι να συνδυάζει τη χρήση των τεχνολογικών µέσων που έχουν τεθεί καλύπτοντας τα διαφορετικά στυλ µάθησης των εκπαιδευοµένων. 4. Το περιβάλλον µάθησης θα πρέπει να υποστηρίζει την ανάπτυξη κοινοτήτων κοινών ενδιαφερόντων ενθαρρύνοντας τη συνεργατική µάθηση (Λιοναράκης, 2006). Μεθοδολογία αξιολόγησης: Σύµφωνα µε την LTDI (Learning Technology Dissemination Initiative) η αξιολόγηση είναι η συλλογή, η ανάλυση και η ερµηνεία πληροφοριών που αφορούν σε ένα εκπαιδευτικό πρόγραµµα ή εξάσκηση ως µια αναγνωρισµένη διαδικασία µε την οποία κρίνεται η αποτελεσµατικότητα του προγράµµατος, η αποδοτικότητά του και γενικά τα αποτελέσµατά του (Anastasiades, 2002). Τα εξ αποστάσεως εκπαιδευτικά προγράµµατα αποτελούν ξεχωριστή περίπτωση αξιολόγησης η οποία θα πρέπει να βασίζεται σε µια ολοκληρωµένη µεθοδολογία που να ανταποκρίνεται στις ειδικές ανάγκες και προϋποθέσεις µιας τέτοιας προσπάθειας, ενώ η αξιολόγηση αφορά τόσο στο διδακτικό-παιδαγωγικό µέρος όσο και στο κοινωνικό και διαπλέκεται µε τη διαδικασία µάθησης και διδασκαλίας. 1.3. Μεθοδολογικό πλαίσιο Με βάση τους άξονες της προτεινόµενης παιδαγωγικής προσέγγισης, προκύπτει η ανάγκη για τη δηµιουργία µεθοδολογίας η οποία θέτει ως στόχο ένα ανοιχτό πλαίσιο αρχών, µέσα στο οποίο µαθητές και δάσκαλοι θα ενθαρρύνονται να απελευθερώσουν όλες τις δηµιουργικές τους δυνάµεις υλοποιώντας µε καινοτόµους τρόπους και εναλλακτικές διδακτικές µεθόδους τους διδακτικούς στόχους που έχουν αναδειχθεί µε συµµετοχικό τρόπο (Αναστασιάδης και συν., 2007). Ακολούθως, µε βαση την προτεινόµενη µεθοδολογία παρουσιάζονται τα τέσσερα κύρια στάδια διδασκαλίας σύµφωνα µε τον Αναστασιάδη (2007) καθώς και το χρονοδιάγραµµα υλοποίησης κάθε σταδίου ενώ καθορίζεται το µοντέλο επικοινωνίας και η αρχιτεκτονική χωροθέτηση της τάξης. 1.3.1. Σχεδιασµός και υλοποίηση των µαθηµάτων Συγκρότηση Οµάδας: Η οµάδα έργου αποτελείται από δύο υποοµάδες, την ομάδα του Δημοτικού Σχολείου Κλήρου και την ομάδα του Δημοτικού Σχολείου της Λευκάδας. Επιλογή µεθοδολογίας κατάτµησης ακροατηρίων: Προκειµένου όλα τα παιδιά των τάξεων που συµµετέχουν, να πάρουν µέρος στην προτεινόµενη διαδικασία, ακολουθούµε τη µεθοδολογία διαχωρισµού του ακροατηρίου σε ενεργητικό και παθητικό. Το ενεργητικό ακροατήριο αποτελείται από 5 µαθητές που κάθονται σε παράλληλο σχηµατισµό στην κορυφή του οποίου βρίσκεται ο δάσκαλος και ο πίνακας. Οι µαθητές του ενεργητικού ακροατηρίου εναλλάσσονται κατά τη διάρκεια των διδακτικών κύκλων, προκειµένου να βιώσουν την εµπειρία του πιλοτικού προγράµµατος όλα τα παιδιά κάθε τάξης. 1.3.2. Σχεδιασµός Αρχιτεκτονικής Χωροθέτησης σύµφωνα µε το Μοντέλο Επικοινωνίας
Το τεχνολογικό πλαίσιο θα πρέπει να υποστηρίζει τις δραστηριότητες της τηλεδιάσκεψης. ηλαδή θα πρέπει να υπάρχει ο κατάλληλος εξοπλισµός ο οποίος θα είναι εναρµονισµένος µε τη διαµόρφωση της αίθουσας (εξαρτάται από τον αριθµό των συµµετεχόντων), την επίπλωση, το φωτισµό, τα παράθυρα, την ακουστική, τη θερµοκρασία της αίθουσας ώστε να µπορούν οι συµµετέχοντες(και της αποµακρυσµένης αίθουσας) να αισθάνονται άνετα και να παρακολουθούν µε άνεση την τηλεδιάσκεψη. Ο χωροταξικός σχεδιασµός, όπως εικονίζεται και παρακάτω, διαµορφώθηκε µε στόχο τη διευκόλυνση της όλης διαδικασίας. Έτσι, το ακροατήριο χωρίζεται σε ενεργητικό, που παρουσιάζει τα θέµατά του και παθητικό, το οποίο παρακολουθεί την όλη διαδικασία. Απέναντι από το ενεργητικό ακροατήριο βρίσκονται η κάµερα καθώς και η οθόνη. ΟΘΟΝΗ Ενεργητικό Ακροατήριο άσκαλος/α άσκαλος/α Παθητικό Ακροατήριο Πίνακας Σχήµα 2. Η αρχιτεκτονική της αίθουσας τηλεδιάσκεψης (Αναστασιάδης, 2007). Ως προς τις τεχνικές απαιτήσεις του συστήµατος, αυτές είναι για κάθε σχολική µονάδα: γραµµή ISDN, τηλεόραση, κάµερα τηλεδιάσκεψης, βίντεο, υπολογιστής, document camera και τηλέφωνο. 1.3.3. Τα στάδια διδασκαλίας της ιαδραστικής Τηλεδιάσκεψης Πρώτο στάδιο: Εισαγωγικές ραστηριότητες Τ Στο πρώτο στάδιο σχεδιάζονται δραστηριότητες µε σκοπό την ανάπτυξη της γλωσσικής, κιναισθητικής και µουσικής νοηµοσύνης των µαθητών. Συγκεκριµένα σε αυτό το στάδιο οι µαθητές θα εξοικειωθούν µε τη διαδικασία της τηλεδιάσκεψης, θα γνωρίσουν τους µαθητές και τους δασκάλους της «άλλης» τάξης, θα σχεδιάσουν και θα υλοποιήσουν διαθεµατικές δραστηριότητες µε έντονο βιωµατικό χαρακτήρα και θα προετοιµαστεί η «γέφυρα» για το επόµενο στάδιο. Αναλυτικότερα οι διδακτικοί στόχοι επικεντρώνονται: α) στην εξοικείωση µαθητών και εκπαιδευτικών µε το νέο περιβάλλον µάθησης και διδασκαλίας, β) στη γνωριµία των µαθητών των αποµακρυσµένων τάξεων µεταξύ τους, µε τη δηµιουργία από τους ίδιους, παρουσιάσεων µε τη δοµή: Η πόλη µου/το χωριό µου, το σχολείο µου, η τάξη µου, γ) στην επιλογή θέµατος µετά από ανοιχτή συζήτηση, που εµπίπτει στα ενδιαφέροντά τους και τους εµπλέκει σε αυθεντικές καταστάσεις. Ακολουθεί διαµορφωτική αξιολόγηση. 1 η Τηλεδιάσκεψη Συνολική ιάρκεια 80 Χρονοδιάγραµµα υλοποίησης 1 ης Τηλεδιάσκεψης
10 Εισαγωγή 25 Σχολείο Λευκάδας 25 Σχολείο Κλήρου 10 Κουτί Γνωριµίας 10 Γέφυρα Κλείσιµο Τ/ εύτερο στάδιο: Εικονική ( υνητική) Τάξη Στα πλαίσια αυτής της φάσης οι µαθητές σε οµάδες επιχειρούν µια πρώτη διαθεµατική προσέγγιση του θέµατος που επέλεξαν επιµερίζοντάς το σε υποενότητες. Σχεδιάζονται δραστηριότητες µε στόχο την εισαγωγή των µαθητών στο προς εξέταση θέµα και στην ανάλυση του θέµατος πάνω σε θεµατικούς άξονες οι οποίοι θα αποτελέσουν «µαγιά» για τα θέµατα των οµάδων εργασίας. Ο σχεδιασµός των δραστηριοτήτων έχει στο επίκεντρό του τη διαθεµατική προσέγγιση της γνώσης, την εµπλοκή των µαθητών σε αυθεντικές καταστάσεις, τη δηµιουργία καταστάσεων γνωστικής σύγκρουσης και αναστοχασµού (reflection), ενώ οι δάσκαλοι παρέχουν την κατάλληλη υποστήριξη και ανάδραση µε τη µορφή της γνωστικής µαθητείας και της σκαλωσιάς (scaffolding). Επιχειρείται δηλαδή να δηµιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες προκειµένου να αναπτυχθεί το σύνολο των δραστηριοτήτων που παρατηρούνται στα πλαίσια µιας συµβατικής τάξης. Ακολουθεί διαµορφωτική αξιολόγηση. 2 η Τηλεδιάσκεψη Συνολική ιάρκεια 80 Χρονοδιάγραµµα υλοποίησης 10 Εισαγωγή Αφόρµηση 50 ραστηριότητες 20 Ανάδειξη των θεµατικών αξόνων Κλείσιµο Τ/ Τρίτο στάδιο: Συνεργασία οµάδων από απόσταση (Τηλεσυνεργασία) Στο τρίτο στάδιο επιδιώκεται η δηµιουργία ενός ανοιχτού συνεργατικού περιβάλλοντος µεταξύ των ενεργών µαθητών των δύο τάξεων. Οι µαθητές χωρίζονται σε οµάδες καθορίζοντας την υποενότητα µε την οποία επιθυµούν να ασχοληθούν. Με το τέλος της τηλεδιάσκεψης συµφωνείται ο χρόνος για την προετοιµασία των οµάδων. Έτσι σε ενδοοµαδικό επίπεδο καθορίζονται οι ρόλοι, τα καθήκοντα των µελών της οµάδας. Οργανώνεται η έρευνα, η αναζήτηση πληροφοριών και δεδοµένων δίνοντας ιδιαίτερη έµφαση στο να µάθουν οι µαθητές πώς να µαθαίνουν, αξιοποιώντας έντυπες και ηλεκτρονικές πηγές. Σηµειώνεται ότι οι εκπαιδευτικοί σύµφωνα µε τη µέθοδο Project, διαδραµατίζουν συµβουλευτικό και καθοδηγητικό ρόλο, παρεµβαίνοντας για να ξεπεραστούν κάποια πιθανά προβλήµατα. Τέλος επιχειρείται η σύνθεση και η παραγωγή των αποτελεσµάτων σε διοµαδικό επίπεδο. Ακολουθεί διαµορφωτική αξιολόγηση. 3 η Τηλεδιάσκεψη Συνολική ιάρκεια 80 Χρονοδιάγραµµα υλοποίησης 3 ης Τ/ 10 Επεξήγηση Εισαγωγή 60 Συνεργασία οµάδων (4 οµάδες Χ 15 ) 10 Επανάληψη Κλείσιµο Τ/ Τέταρτο στάδιο: ιαδραστική παρουσίαση των αποτελεσµάτων επιχειρηµατολογία Στο τέταρτο στάδιο υλοποιείται η τελευταία τηλεδιάσκεψη κατά την οποία οι µαθητές παρουσιάζουν το έργο τους στην ολοµέλεια τόσο της τοπικής όσο και της
αποµακρυσµένης τάξης. Οι δάσκαλοι της τάξης ενθαρρύνουν τη δηµιουργία ενός δυναµικού περιβάλλοντος διαλόγου και συζήτησης, προκειµένου οι µαθητές να αναλύσουν τις ιδέες τους, να ακουστούν διαφορετικές προσεγγίσεις και να εξαχθούν κοινά συµπεράσµατα. Ακολουθεί διαµορφωτική και συµπερασµατική αξιολόγηση. 4 η Τηλεδιάσκεψη Συνολική ιάρκεια 80 Μεθοδολογία ιδακτικής προσέγγισης: ιερεύνηση ιδεών, συνεργασία, διαπραγµάτευση νοήµατος, καταιγισµός ιδεών Περιγραφή: Στην τελευταία τηλεδιάσκεψη τα παιδιά παρουσιάζουν την εργασία τους. Κάθε οµάδα έχει 15. Ενθαρρύνοντας τη φαντασία και τη δηµιουργικότητα των παιδιών η κάθε οµάδα αναµένεται να διαλέξει το δικό της τρόπο παρουσίασης (θεατρικό, PowerPoint, εικαστικά, γραπτός λόγος). Με το τέλος των τηλεδιασκέψεων οι µαθητές καλούνται να γράψουν τα συναισθήµατά τους στο «δέντρο των συναισθηµάτων» χωρίς την παρέµβαση του δασκάλου. Στη συνέχεια δίνεται ένα ερωτηµατολόγιο µε το οποίο διερευνούνται οι γνώσεις, οι στάσεις και οι αντιλήψεις των µαθητών σχετικά µε το νερό. Χρονοδιάγραµµα υλοποίησης 4 ης Τ/ 5 Εισαγωγή 60 Συνεργασία οµάδων (4 οµάδες Χ 15 ) 5 Κύρια Σηµεία 10 Μικρή Τελετή Λήξης Σηµειώνεται πως καθ όλη τη διάρκεια των τηλεδιασκέψεων οι εκπαιδευτικοί και των δύο σχολείων καταγράφουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά µε τη διεξαγωγή του προγράµµατος.