4. ΑΡΧΑΙΑ ΝΕΜΕΑ KAI ΑΘΛΗΤΕΣ ΔΡΟΜΙΚΩΝ ΑΓΩΝΙΣΜΑΤΩΝ ΕΝΤΥΠΟ 4.6.1. «Κρυπτή στο στάδιο της Νεμέας» Δραστηριότητα 1 η : «Η σημασία της στοάς της Νεμέας» Σχεδιαστική αναπαράσταση αθλητή (πυγμάχου) που περιμένει στο στίβο τον κήρυκα να αναγγείλει το όνομα του αντιπάλου του, ο οποίος βγαίνει τρέχοντας από τη στοά, κάτω από τις ζητωκραυγές των θαυμαστών του και τις αποδοκιμασίες άλλων. Η Κρυπτή είναι μία μνημειακή είσοδος του σταδίου, από την οποία έμπαιναν στο στάδιο οι αθλητές. Παρατηρήστε τις παρακάτω εικόνες. Σε ποια στάδια αναφέρονται οι κρυπτές που απεικονίζονται; ΕΙΚΟΝΑ 1 ΕΙΚΟΝΑ 2 ΕΙΚΟΝΑ 3 ΕΙΚΟΝΑ 5 ΕΙΚΟΝΑ 6 ΕΙΚΟΝΑ 4
«.. εκεί υπάρχει η είσοδος που ονομαζόταν Κρυπτή, μέσω της οποίας οι Ελλανοδίκες και οι αθλητές εισέρχονταν στο στάδιο.». Η θολωτή είσοδος στο στάδιο της Ολυμπίας, στη σωζόμενη μορφή της, από πότε χρονολογείται; Τι πίστευαν οι αρχαιολόγοι, πριν από 40 χρόνια, για τη χρήση θολωτών κατασκευών από τους αρχαίους Έλληνες; Υπήρχαν ενδείξεις δραστηριοτήτων κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο στη Νεμέα; Οι θολωτοί τάφοι της Μακεδονίας είχαν προκαλέσει την υποψία ότι αυτός ο τύπος κατασκευών με καμάρες δεν πρωτοεμφανίστηκε στους ρωμαϊκούς χρόνους, αλλά ήταν γνωστός από προγενέστερες εποχές. Όμως οι τάφοι αυτοί βρέθηκαν συλημένοι και επομένως δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία που θα επέτρεπαν τη χρονολόγησή τους με ακρίβεια. Παράλληλα υπήρχε σε έξαρση η αβάσιμη θεωρία ότι οι αρχαίοι Μακεδόνες δεν ήταν Έλληνες. Για όλους αυτούς τους λόγους δε στάθηκε δυνατό να τεκμηριώσουν οι τάφοι, την Ελληνική χρήση των θόλων. Ένα μέρος του γρίφου απαντήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 1977, από τον Μανόλη Ανδρόνικο. Πώς και γιατί; Ο γρίφος λύθηκε, όταν αποκαλύφθηκε στο στάδιο της Νεμέας η θολωτή είσοδος του στη δυτική πλευρά του στίβου. Πώς και γιατί; Ποια είναι η σημασία της στοάς της Νεμέας για την ιστορία της αρχιτεκτονικής και για την Ελληνική καταγωγή των αρχαίων Μακεδόνων; Δραστηριότητα 2 η : «Η στοά της Νεμέας» Τη στοά της Νεμέας την έφερε στο φως ένας σημαντικός αρχαιολόγος. Ποιος ήταν και πότε ακριβώς; Να βρείτε μια εικόνα από την αποκάλυψη της στοάς.
Ένας αγρότης της περιοχής, ο Σωτήριος Νίτερος, πούλησε στον αρχαιολόγο τα χωράφια του για να κάνει τις ανασκαφές. Ποιος διάλογος έγινε μεταξύ τους πριν από την αγοροπωλησία; Γιατί πούλησε τα χωράφια του ο αγρότης; Μέσα στη στοά βρέθηκε ένας σκελετός. Ποια είναι η ιστορία του; Σε κάθε πλευρά της εισόδου του τούνελ υπήρχε μία τρύπα και σκαλισμένα γράμματα. Σε τι χρησίμευαν οι τρύπες αυτές; Ποια γράμματα ήταν σκαλισμένα σε κάθε πλευρά της εισόδου του τούνελ της Νεμέας; Διακόσια μικρά τεμάχια από αγαλματίδια βρέθηκαν στην είσοδο της στοάς κατά τις ανασκαφές. Θύμιζαν τους Ζάνες, που υπάρχουν στην αρχαία Ολυμπία. Τι ήταν οι Ζάνες; Δραστηριότητα 3 η : «Αποκατάσταση και συντήρηση της στοάς» Ποια έργα πραγματοποιήθηκαν για την αποκατάσταση της στοάς; Χρησιμοποιήθηκαν «ενέσεις». Γιατί; Ποιος έκανε τη μελέτη για την αποκατάσταση της στοάς; Ποιο ήταν το κόστος; Ποιοι χορηγοί κάλυψαν το κόστος του έργου; Περιγράψτε τις παρακάτω εικόνες. Τι είναι το κλειδί και τι οι θολίτες; Τι είχαν προβλέψει οι αρχαίοι κατασκευαστές;
Δραστηριότητα 4 η : «Ο διάδρομος» Υπάρχει ένας διάδρομος που οδηγεί μέσα στο λόφο στη στοά. Σε ποια θέση ακριβώς του σταδίου βρίσκεται ο διάδρομος; Παρατηρήστε τις φωτογραφίες. Να τις περιγράψετε και να σημειώσετε τον προσανατολισμό του σταδίου και του διαδρόμου. Πόσο είναι το μήκος της στοάς; Με ποιον τρόπο μπορούμε να το επαληθεύσουμε;
Οι αθλητές ήταν υποχρεωμένοι να περάσουν μέσα από τη θολωτή, κρυπτή στοά προκειμένου να βγουν στο στάδιο. Ποια ήταν η σημασία αυτής της διαδρομής για τους αθλητές στην αρχαιότητα; Δραστηριότητα 5 η : «Φθορά δημόσιας περιουσίας» Αρκετές δεκάδες αρχαία χαράγματα σώζονται στις επιφάνειες των τοίχων της στοάς. Ένα, για παράδειγμα, αναφέρει το όνομα ΤΕΛΕΣΤΑΣ. Σε ποιο ακριβώς σημείο της στοάς βρίσκεται; Ποιος ήταν ο αναφερόμενος; Κάποιος άλλος σκάλισε κάτι πάνω από το όνομα. Τι ήταν αυτό; Τι σημαίνει η νέα λέξη; Έξι μέτρα πιο μέσα στη στοά, κάποιος έχει εκφράσει το θαυμασμό του: «Ακρότατος καλός». Τι σημαίνει; Κάποιος άλλος σημείωσε δηκτικά: «Του γράψαντος». Δηλαδή;
Δύο άλλα χαράγματα αναφέρονται στον Μαρτιάλη και στον Επικράτη. Σε ποιο σημείο της στοάς του σταδίου της Νεμέας βρίσκονται; Έγραψαν την κριτική τους γι αυτούς κάποιοι άλλοι; Σε ποια εποχή έγινε το χάραγμα για τον Μαρτιάλη; Δραστηριότητα 6 η : «Αρχαία graffiti» Δείτε τα βίντεο http://www.youtube.com/watch?v=eqq CcBLCvow «ΕΝΑ ΒΗΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ», [ανακτήθηκε 17.10.2014] και http://www.youtube.com/watch?v=umv pxhayr4e «Ο αθλητισμός στην Αρχαία Ελλάδα» [ανακτήθηκε 17.10.2014]. Καταγράψτε τα χαράγματα τα οποία αναφέρονται στα δύο βίντεο. Βρείτε πληροφορίες για τα graffiti της Κρυπτής της Νεμέας και ιδιαίτερα για το graffiti ΑΙΘΕΡΙΖΩΗΣ στην ιστοσελίδα http://publishing.cdlib.org/ucpressebooks/view?docid=ft1q2nb0x1&chunk.id=d0e7689&toc.depth=1 &toc.id=d0e7245&brand=ucpress [ανακτήθηκε 17.10.2014]. Τι σημαίνει;