1 Κος Nield: (χωροτάκτης, αρχιτέκτονας, καθηγητής. Μαζί με άλλους συναδέλφους του συμμετείχε στο master plan για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ, αλλά και στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας και του Πεκίνου.) Ο Κος NIELD μίλησε για τις επιπτώσεις των Ολυμπιακών Αγώνων στο Σίδνεϊ. Το 1990, το Σίδνεϊ ήταν υποψήφια ολυμπιακή πόλη και το Χόμπους, μια περιοχή 15 χιλιόμετρα εκτός του ιστορικού κέντρου της πόλης, έγινε ολυμπιακός χώρος. Μέχρι τότε, ήταν μια περιοχή με πολλή μόλυνση. Επειδή όμως το Χόμπους γεωγραφικά βρίσκεται στο κέντρο του Σίδνεϊ και εξαιρετικά κοντά στο λιμάνι, θεωρήθηκε κατάλληλο για να επιλεγεί ως Ολυμπιακός Χώρος. Μέρος λοιπόν της υποψηφιότητας του Σίδνεϊ ήταν να δημιουργηθεί μία παιδεία ως προς τον αθλητισμό, το περιβάλλον και τον πολιτισμό. Το 1992 η Εθνική Ολυμπιακή Ακαδημία του Σίδνεϊ επιλέγει το Σίδνεϊ για υποψήφια πόλη των Ολυμπιακών Αγώνων. Το 1993 κατετέθη η πρόταση υποψήφιας πόλης του Σίδνεϊ με σύνθημα «Μοιραστείτε το πνεύμα», και το 1993 η Αυστραλία χρίστηκε διοργανώτρια χώρα. Το 1994 δημιουργήθηκε το SOCOG, η Οργανωτική Επιτροπή δηλαδή των Ολυμπιακών Αγώνων του Σίδνεϊ, και δημιουργήθηκε επίσης και η αναπτυξιακή εταιρεία για τον Κόλπο του Χόμπους. Το 1994 ξεκινά το master planning για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και γίνεται ο διαγωνισμός για το Ολυμπιακό Στάδιο. Ταυτόχρονα ξεκινούν και οι εργασίες για την απολύμανση της περιοχής. Το 1995, με την αλλαγή της κυβέρνησης, οι συντηρητικοί άρχισαν να ενδιαφέρονται και για την ανάπτυξη της επαρχίας, διορίστηκε και υπουργός Ολυμπιακών Αγώνων και δημιουργήθηκε και μια αρχή συντονισμού των Ολυμπιακών Αγώνων, προκειμένου να συντονίζει τις κατασκευές. Η επιτροπή αυτή σταμάτησε οτιδήποτε είχε αποφασιστεί και σχεδιαστεί από τα προηγούμενα υπουργεία και την κυβέρνηση σχετικά με τις κατασκευές των Ολυμπιακών Αγώνων. Ο σχεδιασμός ξεκινά από την αρχή. Στο πρώτο σχέδιο της περιοχής του Χόμπους, υπάρχει μια Ολυμπιακή λεωφόρος στο κέντρο και στην άκρη ένας δακτύλιος, ένας περιφερειακός δρόμος. Με αυτόν τον τρόπο το κοινό θα μπορούσε να έχει πρόσβαση από τη μια πλευρά και όλες οι υπηρεσίες μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν έναν άλλο δρόμο, από την άλλη πλευρά του δρόμου. Επίσης σχεδιάστηκε η επέκταση του μετρό και άρχισε να γίνεται προσπάθεια να πειστεί η κυβέρνηση ώστε το μετρό να επεκταθεί σχεδόν μέσα στο Ολυμπιακό Στάδιο. Κύριος στόχος όμως ήταν να πραγματοποιηθούν οι δεσμεύσεις που είχαν τεθεί κατά την υποψηφιότητα και αφορούσαν στην απομόλυνση της περιοχής. Μεγάλο μάθημα αποτέλεσαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Ατλάντα. Μεγάλο μέρος της επιτυχίας των Αγώνων του Σίδνεϊ προήλθε από τον τρόπο με τον οποίο επιλύθηκαν τα προβλήματα στην Ατλάντα. Παρατηρήθηκαν ιδιαίτερα προβλήματα με την αναμετάδοση των Αγώνων αλλά και με τις συγκοινωνίες. Έτσι στο Σίδνεϊ επιλέχθηκε η τοποθέτηση του κέντρου αναμετάδοσης δίπλα στο Ολυμπιακό Στάδιο, σε μια ασφαλή περιοχή. Το 1996 ξεκίνησε η προετοιμασία των Αγώνων. Ο σχεδιασμός είχε ολοκληρωθεί και ακολουθεί η φάση της κατασκευής. Ενώ ταυτόχρονα ξεκινούν και έργα που δεν ανήκουν στο χώρο των Αγώνων, όπως το Ολυμπιακό Χωριό, το Διεθνές Κέντρο Αναμετάδοσης, το ραδιοτηλεοπτικό κέντρο. Γίνονται πολλές

2 βελτιώσεις σε πολλά σημεία της πόλης και κυρίως στο ιστορικό της κέντρο, δημιουργούνται νέα πάρκα, νέες πεζοδρομήσεις, μια νέα αισθητική γενικότερα. Άρχισε να γίνεται σιγά σιγά αποκέντρωση του τρόπου πρόσβασης του κοινού. Επίσης ξεκίνησε να κατασκευάζεται και το νέο τρένο. Κατασκευάστηκαν νέες σιδηροδρομικές γραμμές, αποκτήθηκαν νέα τρένα. Το 1997 δημιουργήθηκε ένα τεράστιο κέντρο όπου φιλοξενήθηκε μια τεράστια έκθεση αγροτικών προϊόντων. Ο χώρος, καθώς και άλλες 7 αντίστοιχες εγκαταστάσεις χρησιμεύουν ακόμα και σήμερα για παρόμοιες δραστηριότητες. Ταυτόχρονα κατασκευαζόταν και το Ολυμπιακό χωριό. Το 1998 ξεκίνησαν τα πολιτιστικά προγράμματα τα οποία ονομάστηκαν «Sea Change» (Θαλάσσια αλλαγή). 100 πολιτιστικά δρώμενα πραγματοποιήθηκαν συνολικά σ όλη τη χώρα. Φεστιβάλ που αναδείκνυαν και έκαναν γνωστό τον πολιτισμό και την ταυτότητα των ιθαγενών της Αυστραλίας. Το 1999 τα περισσότερα κτίρια είχαν πλέον ολοκληρωθεί. Το Στάδιο, που κόστισε 690 εκατομμύρια δολάρια, ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 1999, λίγους μήνες πριν από τους Αγώνες. Η χωρητικότητά του ήταν 120.000 θέσεων. Το γήπεδο του τένις επίσης τελείωσε τον Δεκέμβριο, ενώ ξεκίνησε αργότερα όλη η αισθητική παρέμβαση στους περιβάλλοντες χώρους. Δύο από τους χώρους με τη μεγαλύτερη επιτυχία και κατά τη μεταολυμπιακή περίοδο, μέχρι ακόμα και σήμερα, ήταν το Κέντρο Κανό και το Κωπηλατικό Κέντρο. Χρησιμοποιούνται ακόμα και για ράφτινγκ, ενώ υπάρχουν πολλές εταιρίες που χρησιμοποιούν το θαλάσσιο γήπεδο και για δοκιμές νέων σκαφών, καθώς οι διάφορες βαθμίδες του ανέμου βοηθούν πολύ σ αυτό. Επίσης πολλά βιομηχανικά κτίρια χρησιμοποιήθηκαν ως γραφεία. Έτσι ξεκίνησε η αισθητική παρέμβαση στο Σίδνεϊ. Όλα γίνονταν ταυτόχρονα και με τη διοργάνωση του 28ου Παγκόσμιου Πρωταθλήματος. Άλλωστε οι Ολυμπιακοί του Σίδνεϊ ήταν ένα Παγκόσμιο Πρωτάθλημα με 28 αθλήματα, 300 διαφορετικά αγωνίσματα και πάρα πολλές διαπιστεύσεις αθλητών και κοινού. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι ένα γεγονός πάρα πολύ σημαντικό διότι προβάλλει την εικόνα της πόλης. Το Ολυμπιακό Χωριό είχε πλέον ολοκληρωθεί και ήταν ο συνδυασμός μονοκατοικιών, και συμπλεγμάτων διαμερισμάτων. Στη διάρκεια των Αγώνων, 199 χώρες, 10.651 αθλητές, 6.582 γυναίκες, 4.069 άντρες, 28 αθλήματα με 300 αγωνίσματα, φιλοξενήθηκαν στο Χόμπους και στο λιμάνι στο κέντρο του Σίδνεϊ. Στο Χόμπους υπήρχαν 18 εγκαταστάσεις που ήταν οι μεγαλύτερες εγκαταστάσεις που έχουν γίνει ποτέ σε Ολυμπιακό πάρκο και υπήρχε και το Ολυμπιακό Χωριό. Το Ολυμπιακό Χωριό ήταν πολύ κοντά σε 12 από τις εγκαταστάσεις, και σε απόσταση μισής ώρας σε σχέση με τις λοιπές εγκαταστάσεις. Στην τοπογραφική αποτύπωση φαίνεται η χωροθέτηση των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων. Οι επίσημοι και οι αθλητές χρησιμοποιούν την Ολυμπιακή λεωφόρο, μια σειρά ιππέων σηματοδοτεί την είσοδο, ενώ ταυτόχρονα, πυροτεχνήματα ανάβουν στον ουρανό από τη Γέφυρα έως το λιμάνι του Σίδνεϊ. Τα 5 δαχτυλίδια των Ολυμπιακών Αγώνων ήταν συνεχώς αναμμένα καθ όλη τη διάρκεια των 17 ημερών. Όλα τα αγωνίσματα που θα γίνονταν στο Χόμπους έγιναν την πρώτη

3 εβδομάδα των αγώνων ώστε τη δεύτερη ο ολυμπιακός χώρος να είναι ευκολότερα προσβάσιμος στους επισκέπτες. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν μέρος της ζωής των κατοίκων του Σίδνεϊ. Παντού στην πόλη, στα μπαρ, σε μεγάλους ανοιχτούς χώρους, σε πλατείες, υπήρχαν μεγάλες οθόνες που μετέδιδαν συνεχώς τα αγωνίσματα. Υπήρχαν παντού επιγραφές, πινακίδες, κέντρα πληροφόρησης, για να εξυπηρετούν τους επισκέπτες, το κοινό. Υπήρχαν πληροφορίες για το τι επιτρεπόταν να περάσει μέσα στις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις και τι όχι από θέμα ασφαλείας. Ανάμεσα στις μεγάλες επενδύσεις που έγιναν για τους Αγώνες αξίζει να αναφερθούν οι νέες συγκοινωνίες, τα πάρκα, το γεγονός ότι δεν υπήρχε κυκλοφοριακό χάος και συνωστισμός, η εγκληματικότητα ήταν πολύ μειωμένη. Όλοι είχαν την αίσθηση ότι ήταν φίλοι μεταξύ τους. Η όλη ατμόσφαιρα ήταν κοσμοπολίτικη. Το 2002, που έγινε η τελική αποτίμηση σχετικά με το κόστος των Αγώνων, εκτιμήθηκε ότι το ποσό που δαπανήθηκε τελικά ήταν σεβαστό. Το συνολικό κόστος ανήλθε στα 6,5 δισεκατομμύρια δολάρια Αυστραλίας (3,5 δις. ευρώ) από τα οποία 2 περίπου δις. ελήφθησαν από τις δημόσιες επενδύσεις. Πάνω από 300.000 ήταν οι επισκέπτες στο Σίδνεϊ, αλλά η τουριστική ανάπτυξη στην Αυστραλία δεν ήταν πολύ ψηλότερη σε σχέση με τα φυσιολογικά επίπεδα. Οι Παραολυμπιακοί ήταν ακόμα ένα κόστος πάρα πολύ σημαντικό, που ανέρχεται στα 106 δισ. δολάρια. Από αυτά ο ιδιωτικός τομέας έβαλε 1,1 δισ. δολάρια, και η κυβέρνηση 2,3 δισ. δολάρια. Καταμερίζοντας τα κόστη για τη SOCOG για τα διοικητικά και το μάρκετινγκ, δαπανήθηκαν 290,7 εκατομμύρια. Για τις λειτουργίες, τον αθλητισμό και την επιφάνεια 746 εκατομμύρια και για τις υπηρεσίες και τα αγωνίσματα 260,3. Για τον Τύπο και τις επικοινωνίες γενικότερα δαπανήθηκαν 250 εκατομμύρια για την τεχνολογία 406 (αυτό το κόστος ήταν πολύ υψηλό, κυρίως το κόστος αναμετάδοσης). Λοιπά κόστη 118 εκατομμύρια. Το συνολικό λοιπόν κόστος ήταν 2,2 δισ. αυστραλιανά δολάρια. Για τις επαρχιακές κυβερνήσεις, υπήρχε ένα κόστος που είχε άμεση σχέση με τους Ολυμπιακούς Αγώνες και όχι με τις βελτιώσεις της πόλης. Είχε να κάνει με τον σιδηρόδρομο, με το μετρό που έπρεπε να φτάσει στην Ολυμπιακή περιοχή και με την ασφάλεια. Το κόστος για την ασφάλεια ήταν πολύ μεγάλο. Το ποσό που δαπανήθηκε ανήλθε στα 152 εκατομμύρια δολάρια, το οποίο φαίνεται υψηλό, αλλά σε σχέση με την Αθήνα γιατί ήταν πριν την επίθεση στην Αμερική της 11ης Σεπτεμβρίου τελικά δεν ήταν τόσο υψηλό. Το κόστος υγειονομικής περίθαλψης έφτασε στα 9,4 δις και για τη διαχείριση λιμένων και υδάτων γενικότερα στα 12 εκατομμύρια, καθώς και για δαπάνες αναπτυξιακών εταιρειών κ.λ.π. και άλλων κυβερνητικών αρχών στα 22,4 εκατομμύρια δολάρια. Το συνολικό κόστος έφτασε τα 2,5 δισ. Δολάρια περίπου. Το κόστος όμως μειώθηκε μέσα από το κέρδος που υπήρξαν λόγω των συναλλαγματικών διαφορών και μέσα από τους φόρους. Η υπέρβαση του προϋπολογισμού ήταν 1,3 δις. Θα έλεγε κανείς ότι στο Σίδνεϊ η μεγάλη πλειοψηφία των εγκαταστάσεων έγιναν παραγωγικό κεφάλαιο. Υπήρξαν βεβαίως κάποιες εξαιρέσεις, όσον αφορά στη σκοποβολή και στην ιππασία. Είναι ίσως τα πιο δύσκολα και τα πιο

4 δαπανηρά αθλήματα και ίσως κάποια στιγμή θα έπρεπε να αφαιρεθούν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες ως αθλήματα. Κατά τ άλλα, το Ολυμπιακό Στάδιο χρησιμοποιήθηκε και για το παγκόσμιο κύπελλο ράγκμπι, χρησιμοποιήθηκε από την Ομοσπονδία του ράγκμπι, επίσης για διεθνείς αγώνες ποδοσφαίρου και κρίκετ. Το στάδιο λοιπόν χρησιμοποιείται για περίπου 40 διαφορετικά αγωνίσματα ή εκδηλώσεις τον χρόνο. Το γήπεδο του τένις, το γήπεδο του χόκεϊ χρησιμοποιούνται επίσης πάρα πολύ, και γίνονται πολλές εκθέσεις. Το στάδιο βέβαια έχει τροποποιηθεί. Η χωρητικότητά του μειώθηκε από τις 110.000 στις 80.000 θέσεις, για να είναι πιο εύκολα διαχειρίσιμο. Οι κερκίδες του μπορούν να μετακινηθούν, οπότε το γήπεδο μπορεί από κυκλικό να μετατραπεί σε παραλληλόγραμμο ή να πάρει άλλες μορφές, ανάλογα με το άθλημα για το οποίο θα χρησιμοποιηθεί. Μέσα σε 4 ώρες τα καθίσματά του μπορούν να μετακινηθούν προς τα μέσα ή προς τα έξω, γεγονός πολύ σημαντικό για τη χρήση του στο μέλλον. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες πάντα γίνεται προσπάθεια ώστε να υπάρχει η μέγιστη μελλοντική αξιοποιήση. Ένα συνεδριακό κέντρο στο Σίδνεϊ, που φτιάχτηκε για τις ανάγκες των Αγώνων χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα και είναι κλεισμένο για τα επόμενα 10 χρόνια. Όλα τα διεθνή συνέδρια νευρολόγων, για παράδειγμα, γίνονται στο Σίδνεϊ και το κλείνουν έναν χρόνο πριν. Αυτό που μπορεί να ειπωθεί πια για τους Ολυμπιακούς του Σίδνεϊ είναι ότι δημιουργήθηκαν υποδομές στην πόλη. Μόνο το μετρό και το σιδηροδρομικό δίκτυο εξυπηρετεί πάνω από 100.000 ανθρώπους. Όταν ξεκίνησε το master plan των Ολυμπιακών Αγώνων, η κυβέρνηση ήθελε να φέρει τον κόσμο στις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις με το αυτοκίνητο. Και ο μόνος τρόπος να πειστεί ότι έπρεπε να χρησιμοποιηθεί το τραίνο ήταν να αποδειχθεί πόσα χρήματα θα έπρεπε να δαπανηθούν για να δημιουργηθούν βοηθητικά οδικά δίκτυα. Ο σιδηρόδρομος τελικά ήταν ένα μεγάλο κομμάτι της επιτυχίας των Ολυμπιακών Αγώνων. Τελικά ολόκληρη η κυβέρνηση συνεργάστηκε με ενθουσιώδη τρόπο, δημιουργήθηκε η Αρχή Ανάπτυξης, όπως προειπώθηκε, που βοήθησε πάρα πολύ και υπήρχε η γενικότερη εποπτεία από την Αρχή Συντονισμού. Αλλά παρόλο που οι Αγώνες ήταν λαμπροί υπήρχαν κάποια προβλήματα, κάποιες αποτυχίες. Για παράδειγμα, όσον αφορά στην οικολογική πορεία, αυτή ήταν περιορισμένη. Θα μπορούσε να είχε γίνει ακόμα μεγαλύτερη απομόλυνση του Κόλπου του Χόμπους. Συνεχίζεται βέβαια και σήμερα. Θα μπορούσε επίσης να επεκταθεί περισσότερο ο σιδηρόδρομος, θα μπορούσε να περιοριστεί περισσότερο η χρήση αυτοκινήτων στο Ολυμπιακό Πάρκο του Σίδνεϊ. Το Χόμπους ήταν τόσο μεγάλη επιτυχία τελικά κι έχει ξεκινήσει μάλιστα και δημιουργείται πίστα για αγώνες δρόμου μέσα σε αυτό το πάρκο. Τώρα, 9 10 χρόνια μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες συνεχίζει να αποδίδει η μεγάλη αυτή επένδυση. Οι Αυστραλοί θυμούνται πάντα τους Ολυμπιακούς Αγώνες μέσα σε αυτόν το χώρο και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Μπορεί κανείς να πάει στο Χόμπους, μπορεί να δει το Ολυμπιακό Στάδιο και να δει σε μια μεγάλη οθόνη όλα τα αγωνίσματα κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Είναι κατά κάποιο τρόπο σαν ανάμνηση, σαν φόρος τιμής στους Ολυμπιακούς Αγώνες που οργανώθηκαν εκεί και που έζησαν οι κάτοικοι.

5 Υπάρχουν κάποιοι στύλοι, καθένας από τους οποίους αναφέρει κάτι που έγινε, είναι σαν αναθηματικοί στύλοι για πράγματα τα οποία έγιναν κατά τη διάρκεια των Αγώνων. Το 2007, η μεγαλύτερη τράπεζα της Αυστραλίας μετέφερε τα κεντρικά της γραφεία στο Σίδνεϊ, στην καρδιά του Σίδνεϊ. Γίνονται πλέον πραγματικές επενδύσεις. Η Ολυμπιακή λεωφόρος υπάρχει ακόμα, το πάρκο επίσης, τα δέντρα έχουν μεγαλώσει. Νέα ξενοδοχεία έχουν χτιστεί. Πολλά κρατικά ιδρύματα έχουν μεταφερθεί στην περιοχή. 100.000 τετραγωνικά μέτρα γραφείων βρίσκονται εδώ. Συνολικά εισπράχθηκαν 350 εκατομμύρια δολάρια για γραφεία, 450 εκατομμύρια για διαμερίσματα. 600.000 άνθρωποι ζουν αυτή τη στιγμή στο Χόμπους, όχι μόνο στο Ολυμπιακό Χωριό αλλά και εκτός από αυτό. Και 100 εκατομμύρια δολάρια επενδύσεων σε ξενοδοχεία. Ένα μεγάλο έλος έχει μετατραπεί σε νέα κατοικήσιμη περιοχή όπου θα φιλοξενήσει πολυκατοικίες. Τώρα πλέον το Χωριό έχει γίνει ένας χώρος όπου όλοι θέλουν να έχουν σπίτι, έχει σύγχρονα διαμερίσματα. Επίσης χρησιμοποιούνται πάρα πολύ τα πάρκα και ένα οπλοστάσιο του στρατού που βρισκόταν εκεί παλαιότερα τώρα έχει γίνει κομμάτι του πάρκου. Έγινε μία γκαλερί τέχνης, έφυγαν από μέσα όλα τα πυρομαχικά που υπήρχαν. Το λιμάνι συνδέθηκε με το Χόμπους. Άρα λοιπόν όλη η όψη του Ολυμπιακού Πάρκου ήταν μια τεράστια επένδυση. Μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες έχει γίνει ένα νέο κέντρο για το Σίδνεϊ. Υπάρχουν εκεί εγκαταστάσεις που ο κόσμος λατρεύει και προσέχει και τις χρησιμοποιεί.