Η τιτλοδότηση διαλύµατος οξέος ή βάσης µε την αυτόµατη πεχαµετρική µέθοδο, ως µέσο διδακτικής αξιοποίησης της «σιγµοειδούς» καµπύλης εξουδετέρωσης.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η τιτλοδότηση διαλύµατος οξέος ή βάσης µε την αυτόµατη πεχαµετρική µέθοδο, ως µέσο διδακτικής αξιοποίησης της «σιγµοειδούς» καµπύλης εξουδετέρωσης."

Transcript

1 Η τιτλοδότηση διαλύµατος οξέος ή βάσης µε την αυτόµατη πεχαµετρική µέθοδο, ως µέσο διδακτικής αξιοποίησης της «σιγµοειδούς» καµπύλης εξουδετέρωσης. Ιωάννης Γράψας, ρ. Χηµικός Ζάννειο Πειραµατικό Γυµνάσιο Πειραιά Κολοκοτρώνη 6, Πειραιάς Περίληψη Η εφαρµογή στο σχολικό εργαστήριο Χηµείας της αυτόµατης πεχαµετρικής µεθόδου για την τιτλοδότηση οξέος από βάση (ή το αντίστροφο) οδηγεί στην παραγωγή πειραµατικών καµπυλών εξουδετέρωσης, οι οποίες προσφέρουν πολλές ευκαιρίες για εµβάθυνση σε θέµατα, όπως η έννοια της αντίδρασης εξουδετέρωσης, η ισχύς οξέων και βάσεων, τα ρυθµιστικά διαλύµατα κ.ά. Περιγράφεται η κατασκευή αυτοσχέδιας γυάλινης διάταξης η οποία µπορεί να εξασφαλίσει σταθερή ροή του προτύπου διαλύµατος στη φιάλη αντίδρασης και σε συνδυασµό µε τον αισθητήρα ph του συτήµατος DBLab/Multilog να κάνει εφικτή την εφαρµογή της µεθόδου στις συνθήκες του σχολικού εργαστηρίου. Εισαγωγή Η τιτλοδότηση διαλύµατος οξέος ή βάσης µε την αυτόµατη πεχαµετρική µέθοδο αποτελεί συνήθη πρακτική στο σύγχρονο αναλυτικό εργαστήριο. Η εργαστηριακή διάταξη περιλαµβάνει αυτόµατη προχοΐδα, η οποία διοχετεύει υπό συνεχή και σταθερή ροή µετρούµενο όγκο προτύπου διαλύµατος στη φιάλη της αντίδρασης και κατάλληλο αισθητήρα για τη συνεχή καταγραφή των τιµών ph που προκύπτουν. Στο επίπεδο του σχολικού εργαστηρίου χηµείας, έχει προταθεί η χρήση απλούστερης πειραµατικής διάταξης που στηρίζεται στο σύστηµα αισθητήρων DBLab/Multilog και συνδυάζει την πεχαµετρική µέθοδο µε την µέθοδο της κλασσικής ογκοµέτρησης για τον προσδιορισµό του ισοδυνάµου σηµείου (Καλογήρου κ.ά., Παπαγιαννακόπουλος, Παπαευσταθίου κ.ά.). Από το σχεδιασµό της, η συνδυαστική αυτή πειραµατική διάταξη χρησιµοποιεί απλή προχοΐδα µε την οποία προστίθεται σε συνεχή ροή πρότυπο διάλυµα στη φιάλη της αντίδρασης, µέχρις ότου µεταβληθεί το χρώµα του δείκτη και ταυτόχρονα παρατηρηθεί η απότοµη µεταβολή της τιµής ph. Το ισοδύναµο σηµείο ελέγχεται µε την ταυτόχρονη εφαρµογή δύο µεθόδων και προσδιορίζεται µε µεγάλη ακρίβεια. Η διάταξη παρόλ αυτά δεν παρέχει τη δυνατότητα ρύθµισης µιας σταθερής ροής του προτύπου διαλύµατος προς τη φιάλη της αντίδρασης και έτσι η 149

2 αντίστοιχη καµπύλη εξουδετέρωσης χαρακτηρίζεται από χαµηλή αξιοπιστία. Στην παρούσα εργασία περιγράφεται η κατασκευή, η βαθµονόµηση και η χρήση µιας αυτοσχέδιας γυάλινης διάταξης, η οποία εξασφαλίζει σταθερή ροή υγρού στο κάτω άκρο της και για τούτο µπορεί να λειτουργήσει ως «αυτόµατη προχοΐδα» στο πλαίσιο του σχολικού εργαστηρίου. Συζητείται η χρησιµότητα αυτής της διάταξης για την εφαρµογή της αυτόµατης πεχαµετρικής µεθόδου στην τιτλοδότηση διαλυµάτων οξέος ή βάσης, και τη συνακόλουθη παραγωγή αξιόπιστων πειραµατικών καµπυλών εξουδετέρωσης, καθώς και τα µαθησιακά οφέλη που αναµένεται να προκύψουν από αυτήν τη διδακτική επιλογή. Πειραµατικό µέρος Η αυτοσχέδια γυάλινη διάταξη αποτελείται κατά το ένα µέρος από λεπτό γυάλινο σωλήνα Ø 4 mm και µήκους περίπου 240 mm µε τριχοειδή απόληξη στο ένα άκρο, µετά από κατεργασία σε φλόγα λύχνου. Ο γυάλινος σωλήνας συνδέεται στεγανά µέσω του ευρέος άκρου του µε κοινό γυάλινο χωνί ύψους περί τα 180 mm, µε τη βοήθεια ελαστικού συνδέσµου. Τοποθετούµενη κατακόρυφα η διάταξη µε το τριχοειδές άκρο προς τα κάτω παρουσιάζει ύψος περί τα 420 mm και χωρητικότητα περί τα 150 ml. Η διακοπή (ή η έναρξη) της ροής γίνεται δυνατή µε την τοποθέτηση (ή την αφαίρεση) µικρού σβώλου πλαστικής γόµας σχεδίου («γόµα για κάρβουνο») ή και πλαστελίνης στο τριχοειδές άκρο της, οπότε ανάλογα κλείνει ή ανοίγει το τριχοειδές άκρο. Ο ακριβής προσδιορισµός της ροής από την αυτοσχέδια γυάλινη διάταξη (βαθµονόµηση) έγινε µε υπολογισµούς που στηρίχτηκαν σε µετρήσεις κατά την εξουδετέρωση σειράς δειγµάτων CH 3 COOH γνωστής συγκέντρωσης από πρότυπο διάλυµα NaOH που έρεε από την αυτοσχέδια γυάλινη διάταξη. Πριν την έναρξη κάθε µέτρησης, η αυτοσχέδια γυάλινη διάταξη είχε πληρωθεί µε το διάλυµα της βάσης (ως το χείλος του χωνιού) και ταυτόχρονα µε την έναρξη της ροής προς το διάλυµα του οξέος άρχιζε και η καταγραφή των µετρήσεων ph συναρτήσει του χρόνου µε το σύστηµα αισθητήρων DBLab/Multilog - ρυθµός δειγµατοληψίας: 10 µετρήσεις ανά δευτερόλεπτο, δεν χρησιµοποιήθηκε αντιστάθµιση θερµοκρασίας (βλ. Εικόνα 1). Στη συνέχεια καθορίστηκε σε κάθε µια περίπτωση το ισοδύναµο σηµείο από την αντίστοιχη καµπύλη (ph t), και προσδιορίστηκε γραφικά ο αντίστοιχος χρόνος συνεχούς ροής του διαλύµατος NaOH. Ο χρόνος αυτός αντιστοιχίστηκε στον θεωρητικά ισοδύναµο όγκο του προτύπου διαλύµατος και υπολογίστηκε έτσι η ροή της αυτοσχέδιας γυάλινης διάταξης σε ml/s. Καταβλήθηκε ιδιαίτερη προσπάθεια να περιοριστούν 150

3 Εικόνες 1,2 κατά το δυνατόν τα πειραµατικά σφάλµατα, που είναι συνήθη στις συνθήκες του σχολικού εργαστηρίου, ώστε όλες οι µετρήσεις να χαρακτηρίζονται από µεγάλη ακρίβεια και να οδηγήσουν σε αξιόπιστο προσδιορισµό της ροής. Για όλες τις µετρήσεις χρησιµοποιήθηκε πρότυπο διάλυµα NaOH 0,1 M του εµπορίου και διάλυµα CH 3 COOH 0,1 M, το οποίο παρασκευάστηκε µε ζύγιση σε αναλυτικό ζυγό 6,0 g CH 3 COOH 100% (glacial) και αραίωση µε απιονισµένο νερό στο 1 L µε τη βοήθεια ογκοµετρικής φιάλης «class Β». Ποσότητα 20 ml του αραιωµένου διαλύµατος οξικού οξέος (0,1 Μ) ελήφθη σε όλες τις περιπτώσεις µε ογκοµετρικό σιφώνιο πλήρωσης (class B), τοποθετήθηκε σε ποτήρι 250 ml και αφού προστέθηκαν 25 ml απιονισµένου νερού, εξουδετερώθηκε µε την αδιάκοπη προσθήκη του 151

4 πρότυπου διαλύµατος βάσης υπό συνεχή ανάδευση µε µαγνητικό αναδευτήρα. Αποτελέσµατα και συζήτηση Στον Πίνακα 1 παρουσιάζονται τα αποτελέσµατα των µετρήσεων προσδιορισµού της ροής της αυτοσχέδιας γυάλινης διάταξης προσθήκης προτύπου διαλύµατος, καθώς και ο προσδιορισµός της τιµής pk a του CH 3 COOH µε βάση τις αντίστοιχες καµπύλες εξουδετέρωσης. Τα αποτελέσµατα χαρακτηρίζονται από ελάχιστη απόκλιση ροής για συνολικό προστιθέµενο όγκο 20 ml, ενώ ελαφρά είναι η απόκλιση για τις προσδιορισθείσες τιµές pk a. Το γεγονός της επαναληψιµότητας των τιµών ροής µετά από έλεγχο σε δύο σηµεία της καµπύλης εξουδετέρωσης (στον ισοδύναµο όγκο και στο µισό του ισοδύναµου όγκου), πείθει ότι η γυάλινη διάταξη εµφανίζει µέση σταθερή ροή 0,13 ml/s καθ όλη τη διάρκεια των περίπου 150 s που διαρκούν οι συγκεκριµένες εξουδετερώσεις. Ο υπολογισµός του ισοδύναµου όγκου µπορεί κατά συνέπεια να γίνεται µε ασφάλεια µέσω απλού υπολογισµού και σε κάθε άλλη χρήση της διάταξης για προσθήκη προτύπου διαλύµατος. Η µέση τιµή 4,91 που προκύπτει για το pk a του CH 3 COOH είναι ικανοποιητικά κοντά στην τιµή 4,74 που αναφέρεται στη βιβλιογραφία (Chang). Η απόκλιση αντιστοιχεί σε σχετικό σφάλµα 3,6% που είναι απόλυτα αποδεκτό για το σχολικό εργαστήριο. Συµπεραίνεται λοιπόν ότι η συνολική πειραµατική διάταξη παρέχει πειραµατικές καµπύλες εξουδετέρωσης, οι οποίες είναι κατάλληλες για περαιτέρω διδακτική αξιοποίηση. Η ροή του υγρού από τη γυάλινη διάταξη (βλ. Εικόνα 2) είναι φανερό ότι εξαρτάται από τα κατασκευαστικά της στοιχεία (διάµετρος 152

5 τριχοειδούς, ύψος στήλης υγρού), και κάθε νέα τέτοια διάταξη χρειάζεται εξαρχής βαθµονόµηση. Είναι επίσης φανερό ότι η κάθε διάταξη είναι αξιόπιστη µέχρι την προσθήκη εκείνου του όγκου που φέρνει µη σηµαντική µείωση στην υδροστατική πίεση στο τριχοειδές άκρο (20 ml για τη συγκεκριµένη διάταξη αυτής της εργασίας). Όσο µεγαλύτερη η διάµετρος του χείλους του χωνιού σε σχέση µε τη διάµετρο του τριχοειδούς, τόσο λιγότερο σηµαντική θα είναι η µείωση της υδροστατικής πίεσης κατά τη ροή. Χρησιµοποιώντας κανείς µικρότερο µήκος σωλήνα µπορεί να πετύχει µικρότερη ροή και επιµήκυνση του χρόνου εξουδετέρωσης, ενώ η προσθήκη µεγαλύτερων συνολικών όγκων µπορεί να επιτευχθεί µε µεγαλύτερης χωρητικότητας γυάλινο χωνί. Ένας σηµαντικός παράγοντας που πρέπει πάντα να συνεκτιµάται είναι ο χρόνος απόκρισης του ηλεκτροδίου µέτρησης ph του συστήµατος αισθητήρων. Ο χρόνος αυτός δίνεται από τον κατασκευαστή να είναι 10 s για το 95% της τιµής και κατά συνέπεια ο συνολικός χρόνος της εξουδετέρωσης, που είναι συνάρτηση αφενός της ροής και αφετέρου της ενεργού ποσότητας του δείγµατος, πρέπει να είναι σηµαντικά µεγαλύτερος των 10 s. Σχήµα 1. Πειραµατική καµπύλη εξουδετέρωσης διαλύµατος CH 3 COOH από διάλυµα NaOH και προσδιορισµός ισοδυνάµου σηµείου και pka µε τη βοήθειά της. 153

6 Συµπεράσµατα Η χρήση της αυτόµατης πεχαµετρικής µεθόδου για την τιτλοδότηση οξέων µε βάσεις (ή το αντίστροφο) είναι σχετικά εύκολο να εφαρµοστεί κατά τη διδασκαλία στο σχολικό εργαστήριο. Η ογκοµέτρηση χωρίς τη χρήση προχοΐδας και δείκτη µπορεί να λειτουργήσει συµπληρωµατικά µε την κλασσική ογκοµέτρηση και να προσφέρει ευκαιρίες προβληµατισµού και εµβάθυνσης πάνω στα θέµατα που αναδεικνύει η µορφή της καµπύλης εξουδετέρωσης, ιδιαίτερα εκείνη της εξουδετέρωσης ασθενούς οξέος από ισχυρή βάση. Η διδασκαλία θεµάτων όπως η ισχύς οξέων και βάσεων (pk a pk b ), ο ρυθµιστικός χαρακτήρας κάποιων διαλυµάτων, η εξίσωση Henderson- Hasselbalch, κ.ά. µπορεί να ωφεληθεί πολλαπλά όταν η διαπραγµάτευση των θεµάτων στηριχτεί σε αξιόπιστες πειραµατικές καµπύλες εξουδετέρωσης (βλ. Σχήµα 1), οι οποίες µάλιστα µπορούν να παραχθούν µε τους µαθητές κοινωνούς του πειράµατος και χωρίς ιδιαίτερο κόστος σε διδακτικό χρόνο. Σε απλούστερη διδακτική εκδοχή, η κατάδειξη της απότοµης αύξησης του ph γύρω από το ισοδύναµο σηµείο µπορεί να φανεί χρήσιµη για τη διδασκαλία της έννοιας της αντίδρασης εξουδετέρωσης, τόσο στο Λύκειο όσο και στο Γυµνάσιο. Βιβλιογραφία Chang R., Chemistry, 5 th edition, McGraw Hill Inc, NJ, p Καλογήρου Η. (Ε.Κ.Φ.Ε. Ηλείας), Φλίγκος Γ. (Γ.Ε.Λ. Βάρδας Ηλείας), προσωπική επικοινωνία. Λιοδάκης Σ., Γάκης., Θεοδωρόπουλος., Θεοδωρόπουλος Π., Χηµεία γ λυκείου θετικής κατεύθυνσης, Ο.Ε..Β., έκδοση Ε, Παπαευσταθίου Ε., Βαλλιάνος., Βαµβακούσης Χ., Μακρυωνίτης Τ., Ρούµελης Ν., «Ογκοµέτρηση του ξυδιού µε χρήση του συστήµατος συγχρονικής λήψης και απεικόνισης (Σ.Σ.Λ.Α.) DBLab Fourier/Multilog, Παπαγιαννακόπουλος Ι., Κατασκευή καµπύλης αλκαλιµετρίας ασθενούς οξέος από ισχυρή βάση», 154

7 Αγωγιµότητα ηλεκτρολυτικών διαλυµάτων µε µικροκλίµακα Μουρατίδου Φρειδερίκη. Χηµικός, (Μ. Εd Υπεύθυνος ΕΚΦΕ Πέλλας, ΠΕΡΙΛΗΨΗ Μια από τις πιο καινοτόµες προτάσεις στο πεδίο της πειραµατικής διδασκαλίας της Χηµείας και Φυσικής αποτελεί η εκτέλεση πειραµάτων σε µικροκλίµακα. Από την εποχή που προτάθηκε ως εναλλακτική παρέµβαση στη πειραµατική διδασκαλία, στο τέλος της δεκαετίας του 80, άνοιξε ένα ευρύ πεδίο έρευνας για εισαγωγή νέων πειραµατικών ασκήσεων, πιλοτικής εφαρµογής τους και διερεύνησης των αποτελεσµάτων τους στη διδασκαλία. Σήµερα το πεδίο αυτό παραµένει ανοικτό και συνεχώς καταγράφονται στη διεθνή βιβλιογραφία πολλές νέες προτάσεις για καινούρια πειράµατα και βελτιώσεις υπαρχόντων. Στη κατεύθυνση αυτή κινείται και η παρούσα ερευνητική προσπάθεια µε προτάσεις βελτίωσης πειραµάτων σε µικροκλίµακα για µαθητές γυµνασίων και λυκείων. Οι προτάσεις αφορούν την αγωγιµότητα που παρουσιάζουν οι ηλεκτρολύτες στο ηλεκτρικό ρεύµα. Τα πειράµατα µπορούν να εκτελεστούν µε ποσότητα µιας ή δύο σταγόνων ηλεκτρολύτη και µε τη χρήση απλών φθηνών καθηµερινών υλικών τα οποία οι µαθητές µπορούν να χειριστούν ατοµικά ή σε µικρές οµάδες. Με τα πειράµατα δίνεται η δυνατότητα στους µαθητές, εργαζόµενοι ατοµικά ή οµαδικά, να συσχετίσουν την ένταση του ρεύµατος µε την ισχύ των ηλεκτρολυτών. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η πειραµατική διδασκαλία αποτελεί τη βάση για τη διδασκαλία των Φυσικών Επιστηµών σε όλες τις βαθµίδες της εκπαίδευσης. Ο ρόλος της αναγνωρίζεται µε την υποχρεωτική ένταξη εργαστηριακών ασκήσεων στο αναλυτικό πρόγραµµα και µε την θεσµοθέτηση των Ε.Κ.Φ.Ε. που στόχο έχουν την υποστήριξη των εκπαιδευτικών στην προετοιµασία και εκτέλεση πειραµατικών ασκήσεων στη τάξη. Κάποια από τα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν οι καθηγητές στην οργάνωση εργαστηριακών ασκήσεων είναι η προµήθεια υλικών ο διατιθέµενος χρόνος για την διεξαγωγή των πειραµάτων και η διαχείριση των απορριµµάτων. Η µείωση των ποσοτήτων των ουσιών που χειρίζονται οι µαθητές χωρίς όµως την µείωση της εποπτικότητας και αποτελεσµατικότητας του πειράµατος αποτέλεσε αντικείµενο έρευνας των επιστηµόνων της διδακτικής. Έτσι προτάθηκε η πειραµατική διδασκαλία σε µικροκλίµακα. Τη δεκαετία του '80, άρχισε µια κίνηση προς τη κατεύθυνση της µείωσης της κλίµακας διδασκαλίας των 155

ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ ΟΞΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΜΕ ΝaOH ΑΝΤΙΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΚΛΑΣΙΚΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΟΡΓΑΝΗ ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ

ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ ΟΞΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΜΕ ΝaOH ΑΝΤΙΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΚΛΑΣΙΚΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΟΡΓΑΝΗ ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ Παπαδημητρόπουλος Νικόλαος M.Sc. Συνεργάτης του ΕΚΦΕ Πειραιά - Νίκαιας ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ ΟΞΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΜΕ ΝaOH ΑΝΤΙΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΚΛΑΣΙΚΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΟΡΓΑΝΗ ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ Στην παρούσα εργασία παρουσιάζονται οδηγίες

Διαβάστε περισσότερα

Ογκομέτρηση Οξικού οξέως με τη χρήση του MultiLog

Ογκομέτρηση Οξικού οξέως με τη χρήση του MultiLog Ογκομέτρηση Οξικού οξέως με τη χρήση του MultiLog https://dl.dropboxusercontent.com/u/72486551/ekfe/uploads/multilog-2006.zip Στόχοι του μαθήματος Στο τέλος του μαθήματος οι μαθητές θα μπορούν: να εξηγούν

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ : Παρασκευή και ιδιότητες ρυθμιστικών διαλυμάτων Τάξη : Γ Λυκείου, Χημεία κατ/νσης

ΤΙΤΛΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ : Παρασκευή και ιδιότητες ρυθμιστικών διαλυμάτων Τάξη : Γ Λυκείου, Χημεία κατ/νσης ΕΚΦΕ Α & Β ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΙΤΛΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ : Παρασκευή και ιδιότητες ρυθμιστικών διαλυμάτων Τάξη : Γ Λυκείου, Χημεία κατ/νσης ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Να παρασκευάσουν ρυθμιστικό διάλυμα με ορισμένη τιμή pη.

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΞΙΔΙΟΥ ΣΕ ΟΞΙΚΟ ΟΞΥ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ MultiLog

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΞΙΔΙΟΥ ΣΕ ΟΞΙΚΟ ΟΞΥ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ MultiLog ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΞΙΔΙΟΥ ΣΕ ΟΞΙΚΟ ΟΞΥ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ MultiLog Αντωνίου Κωνσταντίνος ΠΕ04-02 (χημικός) ΓΕ.Λ Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων. Το

Διαβάστε περισσότερα

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1 ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3 η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Υπολογισμός της περιεκτικότητας του ξιδιού σε οξικό οξύ με την κλασική μέθοδο. ΣΧΟΛΕΙΟ 1 ο ΓΕΛ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΤΜΗΜΑ Γ θετ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1 ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3 η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Υπολογισμός της περιεκτικότητας του ξιδιού σε οξικό οξύ με την κλασική μέθοδο. ΣΧΟΛΕΙΟ 1 ο ΓΕΛ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΤΜΗΜΑ Γ θετ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΞΥ ΙΟΥ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ (Σ.Σ.Λ.Α) DB Lab Fourier/Multilog

ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΞΥ ΙΟΥ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ (Σ.Σ.Λ.Α) DB Lab Fourier/Multilog ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΞΥ ΙΟΥ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ (Σ.Σ.Λ.Α) DB Lab Fourier/Multilog ( Ευθύµιος Παπαευσταθίου Υπ. ΕΚΦΕ Αχαρνών - ιονύσης Βαλλιάνος ΕΚΦΕ Γέρακα- Χριστόφορος

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακή άσκηση: Ρ Υ Θ Μ Ι Σ Τ Ι Κ Α Δ Ι Α Λ Υ Μ Α Τ Α

Εργαστηριακή άσκηση: Ρ Υ Θ Μ Ι Σ Τ Ι Κ Α Δ Ι Α Λ Υ Μ Α Τ Α ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ Ον/νυμο: Τμήμα: Ημ/νια: ΤΑΞΗ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ Μάθημα: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Εργαστηριακή άσκηση: Ρ Υ Θ Μ Ι Σ Τ Ι Κ Α Δ Ι Α Λ Υ Μ Α Τ Α Θωμάς Kρεμιώτης 1 από 7 ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Υπεύθυνος. καθηγητής: Κρεμιώτης Θωμάς, Φυσικός ΤΑΞΗ Γ' ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Ον/νυμο Τμήμα: Ημ/νια

Υπεύθυνος. καθηγητής: Κρεμιώτης Θωμάς, Φυσικός ΤΑΞΗ Γ' ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Ον/νυμο Τμήμα: Ημ/νια 5ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΖΩΓΡΑΦΟΥ 2 ο Σχολικό Εργα στήριο Φυσικών Επιστημών Υπεύθυνος. καθηγητής: Κρεμιώτης Θωμάς, Φυσικός ΤΑΞΗ Γ' ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ον/νυμο Τμήμα:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: ΠΟΤΕΝΣΙΟΜΕΤΡΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ph ΚΑΙ ΠΕΧΑΜΕΤΡΙΚΕΣ ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΕΙΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: ΠΟΤΕΝΣΙΟΜΕΤΡΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ph ΚΑΙ ΠΕΧΑΜΕΤΡΙΚΕΣ ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑΣ Γραφείο 11 Επίκουρος Καθηγητής: Δ. Τσιπλακίδης Τηλ.: 310 997766 e mail: dtsiplak@chem.auth.gr url:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα. Χημική Τεχνολογία. Εργαστηριακό Μέρος

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα. Χημική Τεχνολογία. Εργαστηριακό Μέρος ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Χημική Τεχνολογία Εργαστηριακό Μέρος Ενότητα 4: Ογκομετρική Ανάλυση Ευάγγελος Φουντουκίδης Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Τ.Ε. Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΧΗΜΙΚΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ - ΠΟΤΕΝΣΙΟΜΕΤΡΙΑ

ΗΛΕΚΤΡΟΧΗΜΙΚΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ - ΠΟΤΕΝΣΙΟΜΕΤΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΧΗΜΙΚΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ - ΠΟΤΕΝΣΙΟΜΕΤΡΙΑ Αρχές Ποτενσιοµετρικής Τιτλοδότησης Η ποτενσιοµετρία περιλαµβάνει τη µέτρηση της ηλεκτρεγερτικής δύναµης (Η.Ε..) µεταξύ δύο ηλεκτροδίων, του ενδεικτικού

Διαβάστε περισσότερα

Παρασκευή - ιδιότητες ρυθμιστικών διαλυμάτων

Παρασκευή - ιδιότητες ρυθμιστικών διαλυμάτων 1 Εργαστηριακή Διδασκαλία των Φυσικών εργασιών στα Γενικά Λύκεια Περίοδος 2006 2007 Χημεία Γ Λυκείου Ενδεικτική προσέγγιση της εργαστηριακή δραστηριότητας : Στόχοι : Παρασκευή - ιδιότητες ρυθμιστικών διαλυμάτων

Διαβάστε περισσότερα

πεχαμετρικός προσδιορισμός της σταθεράς οξύτητας οξέων εισαγωγή [H 3O +][A ] Θεωρία της μεθόδου

πεχαμετρικός προσδιορισμός της σταθεράς οξύτητας οξέων εισαγωγή [H 3O +][A ] Θεωρία της μεθόδου Εργαστήριο Φυσικοχημείας Τμήμα Χημείας ΑΠΘ πεχαμετρικός προσδιορισμός της σταθεράς οξύτητας οξέων εισαγωγή H ισχύς ενός μονοπρωτικού οξέος κατά τη διάστασή του στο νερό, σύμφωνα με την αντίδραση πρωτόλυσης

Διαβάστε περισσότερα

Δείκτες. Δείκτες οξέων βάσεων ή ηλεκτρολυτικοί ή πρωτολυτικοί δείκτες είναι ουσίες των

Δείκτες. Δείκτες οξέων βάσεων ή ηλεκτρολυτικοί ή πρωτολυτικοί δείκτες είναι ουσίες των Δείκτες Δείκτες οξέων βάσεων ή ηλεκτρολυτικοί ή πρωτολυτικοί δείκτες είναι ουσίες των οποίων το χρώμα αλλάζει ανάλογα προστίθενται. με το ph του διαλύματος στο οποίο Οι δείκτες είναι συνήθως ασθενή οργανικά

Διαβάστε περισσότερα

Προχοϊδα: Μετράει τον όγκο ενός υγρού (ή διαλύµατος) µε ακρίβεια 0,1 ml και συνήθως έχει χωρητικότητα από 10 έως 250 ml.

Προχοϊδα: Μετράει τον όγκο ενός υγρού (ή διαλύµατος) µε ακρίβεια 0,1 ml και συνήθως έχει χωρητικότητα από 10 έως 250 ml. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑ ΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2009 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑ 1. 2. 3. Μαθητές: Σχολείο ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ - ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ 1. Χρησιµοποιούµενα όργανα Προχοϊδα: Μετράει

Διαβάστε περισσότερα

Στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών Χημείας Θετικής κατεύθυνσης Γ' Λυκείου προβλέπεται η διδασκαλία του μαθήματος «Ογκομέτρηση, Οξυμετρία Αλκαλιμετρία».

Στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών Χημείας Θετικής κατεύθυνσης Γ' Λυκείου προβλέπεται η διδασκαλία του μαθήματος «Ογκομέτρηση, Οξυμετρία Αλκαλιμετρία». ΔΙΔΑΚΤΙΚO ΣΕΝΑΡΙO ΣΤΟ «IRYDIUM CHEMISTRY LAB» ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ - ΑΛΚΑΛΙΜΕΤΡΙΑ ΣΤΟ ΕΙΚΟΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ «IRYDIUM» 1. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ 1.1. ΤΙΤΛΟΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ Προσδιορισμός

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΕΝΤΡΟΥ: ΧΑΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ- ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ : ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ Υπολογισµός της περιεκτικότητας του

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΧΗΜΙΚΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ - ΠΟΤΕΝΣΙΟΜΕΤΡΙΑ

ΗΛΕΚΤΡΟΧΗΜΙΚΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ - ΠΟΤΕΝΣΙΟΜΕΤΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΧΗΜΙΚΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ - ΠΟΤΕΝΣΙΟΜΕΤΡΙΑ Αρχές Ποτενσιοµετρικής Τιτλοδότησης Η ποτενσιοµετρία περιλαµβάνει τη µέτρηση της ηλεκτρεγερτικής δύναµης (Η.Ε..) µεταξύ δύο ηλεκτροδίων, του ενδεικτικού

Διαβάστε περισσότερα

Όργανα και συσκευές εργαστηρίου Χημείας

Όργανα και συσκευές εργαστηρίου Χημείας Όργανα και συσκευές εργαστηρίου Χημείας Τα βασικά όργανα και συσκευές ενός εργαστηρίου Χημείας, τα οποία απαιτούνται για τις εργαστηριακές δραστηριότητες του παρόντος φύλλου εργασίας, είναι τα ακόλουθα:

Διαβάστε περισσότερα

ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΣΗΣ

ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΣΗΣ ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΣΗΣ ΟΞΥΜΕΤΡΙΑ ΑΛΚΑΛΙΜΕΤΡΙΑ Η + (aq)) + OH - (aq) H 2 O (l) Χαρακτηριστικά Πρότυπων Διαλυμάτων Να είναι ισχυρά, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ογκομέτρηση ασθενών οξέων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΤΕΝΣΙΟΜΕΤΡΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ph ΚΑΙ ΠΕΧΑΜΕΤΡΙΚΕΣ ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΕΙΣ Εργαστήριο Φυσικής Χημείας Τμήμα Φαρμακευτικής Δημήτριος Τσιπλακίδης

ΠΟΤΕΝΣΙΟΜΕΤΡΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ph ΚΑΙ ΠΕΧΑΜΕΤΡΙΚΕΣ ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΕΙΣ Εργαστήριο Φυσικής Χημείας Τμήμα Φαρμακευτικής Δημήτριος Τσιπλακίδης ΠΟΤΕΝΣΙΟΜΕΤΡΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ph ΚΑΙ ΠΕΧΑΜΕΤΡΙΚΕΣ ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΕΙΣ Εργαστήριο Φυσικής Χημείας Τμήμα Φαρμακευτικής Δημήτριος Τσιπλακίδης ΟΡΙΣΜΟΙ ΟΞΕΩΝ ΒΑΣΕΩΝ Arrhenius: οξέα είναι ουσίες που όταν διαλυθούν

Διαβάστε περισσότερα

Ογκομετρήσεις Εξουδετέρωσης

Ογκομετρήσεις Εξουδετέρωσης Άσκηση 5η Ογκομετρήσεις Εξουδετέρωσης Εργαστήριο Χημείας Τμήμα ΔΕΑΠΤ Πανεπιστήμιο Πατρών Ποσοτική Ανάλυση Αναλυτική Χημεία Ποιοτική Ανάλυση Ποσοτική Ανάλυση Ογκομετρική ανάλυση Ποσοτικός προσδιορισμός

Διαβάστε περισσότερα

Δείκτες. Δείκτες οξέων βάσεων ή ηλεκτρολυτικοί ή πρωτολυτικοί δείκτες είναι ουσίες των

Δείκτες. Δείκτες οξέων βάσεων ή ηλεκτρολυτικοί ή πρωτολυτικοί δείκτες είναι ουσίες των Δείκτες Δείκτες οξέων βάσεων ή ηλεκτρολυτικοί ή πρωτολυτικοί δείκτες είναι ουσίες των οποίων το χρώμα αλλάζει ανάλογα προστίθενται. με το ph του διαλύματος στο οποίο Οι δείκτες είναι συνήθως ασθενή οργανικά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΧΗΜΕΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΞΙΔΙΟΥ ΣΕ ΟΞΙΚΟ ΟΞΥ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΧΗΜΕΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΞΙΔΙΟΥ ΣΕ ΟΞΙΚΟ ΟΞΥ ΜΙΝΟΠΕΤΡΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΦΥΣΙΚΟΣ - Ρ/Η ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΕΦΕ 2 ου ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΡΑΜΑΤΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΧΗΜΕΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Στόχοι. Θεωρητικές Επισημάνσεις. Εκφε Κεφαλονιάς

Στόχοι. Θεωρητικές Επισημάνσεις. Εκφε Κεφαλονιάς ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΡΟΔΙΟΡΙΜΟΤ ΣΟΤ ΣΕΛΙΚΟΎ ΗΜΕΙΟΤ Ε ΜΙΑ ΟΓΚΟΜΕΣΡΗΗ. (εξουδετέρωση ασθενούς οξέος από ισχυρή βάση) ΜΕ ΣΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΟΤ ΤΣΗΜΑΣΟ ΤΓΧΡΟΝΙΚΗ ΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΗ (..Λ.Α) LoggerProGr της Vernier. Στόχοι Οι

Διαβάστε περισσότερα

8. Μελέτη ρυθμιστικών διαλυμάτων

8. Μελέτη ρυθμιστικών διαλυμάτων 8. Μελέτη ρυθμιστικών διαλυμάτων Σκοπός Σκοπός της παρούσας εργαστηριακής άσκησης είναι να γνωρίσουμε τον τρόπο παρασκευής ενός ρυθμιστικού διαλύματος και ακολούθως να μελετήσουμε τη δράση του, δηλαδή

Διαβάστε περισσότερα

στις Φυσικές Επιστήμες Ονοματεπώνυμα:

στις Φυσικές Επιστήμες Ονοματεπώνυμα: 2 ος Εργαστηριακός Διαγωνισμός των Γυμνασίων ΕΚΦΕ Ν.Ιωνίας στις Φυσικές Επιστήμες Σχολείο: Γυμνάσιο Ονοματεπώνυμα: 1 2 3 1 3 η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Πείραμα 1 ο : Α. Θεωρητικό μέρος Το κιτρικό οξύ

Διαβάστε περισσότερα

H επίδραση της συγκέντρωσης των συστατικών του ρυθµιστικού διαλύµατος, στη ρύθµιση του ph.

H επίδραση της συγκέντρωσης των συστατικών του ρυθµιστικού διαλύµατος, στη ρύθµιση του ph. Ε. Κ. Φ. Ε. Χ α λ α ν δ ρ ί ο υ H επίδραση της συγκέντρωσης των συστατικών του ρυθµιστικού διαλύµατος, στη ρύθµιση του ph. Συντάκτης: Παύλος Αρβανίτης, Χηµικός ΓΝΩΣΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ/ΤΡΙΩΝ Ρυθµιστικά διαλύµατα

Διαβάστε περισσότερα

3.15 Μέτρηση ph Ρυθμιστικά Διαλύματα

3.15 Μέτρηση ph Ρυθμιστικά Διαλύματα 3.15 Μέτρηση ph Ρυθμιστικά Διαλύματα 1. Οι περιοχές ph αλλαγής χρώματος των δύο δεικτών είναι: Πορτοκαλί του μεθυλίου: 3,1 4,5 (σε ph < 3,1 χρωματίζει το διάλυμα κόκκινο και σε ph > 4,5 χρωματίζει το διάλυμα

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Προχοϊδα: Μετράει τον όγκο ενός υγρού (ή διαλύµατος) µε ακρίβεια 0,1 ml και µπορεί να έχει χωρητικότητα από 10 έως 250 ml.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Προχοϊδα: Μετράει τον όγκο ενός υγρού (ή διαλύµατος) µε ακρίβεια 0,1 ml και µπορεί να έχει χωρητικότητα από 10 έως 250 ml. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ-ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ 1. Χρησιµοποιούµενα όργανα Προχοϊδα: Μετράει τον όγκο ενός υγρού (ή διαλύµατος) µε ακρίβεια 0,1 ml και µπορεί να έχει χωρητικότητα από 10 έως 250

Διαβάστε περισσότερα

4. Πόσο οξικό οξύ περιέχει το ξίδι;

4. Πόσο οξικό οξύ περιέχει το ξίδι; 4. Πόσο οξικό οξύ περιέχει το ξίδι; Σκοπός Σκοπός αυτού του πειράματος είναι να προσδιορίσετε την ποσότητα (γραμμομοριακή συγκέντρωση) του οξικού οξέος που υπάρχει σε ένα λευκό ξίδι μέσω ογκομέτρησης με

Διαβάστε περισσότερα

Προσδιορισμός της άγνωστης συγκέντρωσης διαλύματος NaOH με τη βοήθεια προχοΐδας και οξέος γνωστής συγκέντρωσης (οξυμετρία)

Προσδιορισμός της άγνωστης συγκέντρωσης διαλύματος NaOH με τη βοήθεια προχοΐδας και οξέος γνωστής συγκέντρωσης (οξυμετρία) ΔΙΔΑΚΤΙΚO ΣΕΝΑΡΙO ΣΤΟ «IRYDIUM CHEMISTRY LAB» ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ - ΟΞΥΜΕΤΡΙΑ ΣΤΟ ΕΙΚΟΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ «IRYDIUM» 1. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ 1.1. ΤΙΤΛΟΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ Προσδιορισμός της

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΗ ΟΞΕΩΝ ΚΑΙ ΒΑΣΕΩΝ

ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΗ ΟΞΕΩΝ ΚΑΙ ΒΑΣΕΩΝ ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΗ ΟΞΕΩΝ ΚΑΙ ΒΑΣΕΩΝ Σκοπός Εργαστηριακής Άσκησης Η εξοικείωση με τις τεχνικές τιτλοδότησης και η κατανόηση των ογκομετρικών μεθόδων ανάλυσης. Θεωρητικό Μέρος Πάρα πολύ συχνά προκύπτει η ανάγκη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2009 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑ

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2009 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2009 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑ 1. 2. 3. Μαθητές: Σχολείο ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ - ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ 1. Χρησιμοποιούμενα όργανα Προχοϊδα: Μετράει

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΑΝΕΚΦE ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 16 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών EUSO 2018 Τοπικός Διαγωνισμός Καρδίτσας Ε.Κ.Φ.Ε. Καρδίτσας ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ

ΑΡΧΕΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΑΡΧΕΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ Αναλυτική χημεία είναι ο κλάδος της χημείας που ασχολείται με τον χημικό χαρακτηρισμό της ύλης Προκειμένου να εκτελέσουμε μια χημική ανάλυση ακολουθούνται τα παρακάτω βήματα: ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Ρυθμιστικά διαλύματα

Ρυθμιστικά διαλύματα Ρυθμιστικά διαλύματα Ρυθμιστικά διαλύματα ονομάζονται διαλύματα των οποίων το ph παραμένει πρακτικά σταθερό, όταν προστεθεί μικρή αλλά υπολογίσιμη ποσότητα ισχυρών οξέων ή βάσεων. Επίσης μπορούν μέσα σε

Διαβάστε περισσότερα

πεχαμετρικός προσδιορισμός της σταθεράς οξύτητας οξέων εισαγωγή Εργαστήριο Φυσικοχημείας Μάθημα: «Εργαστήριο Ηλεκτροχημείας»

πεχαμετρικός προσδιορισμός της σταθεράς οξύτητας οξέων εισαγωγή Εργαστήριο Φυσικοχημείας Μάθημα: «Εργαστήριο Ηλεκτροχημείας» πεχαμετρικός προσδιορισμός της σταθεράς οξύτητας οξέων εισαγωγή H ισχύς ενός μονοπρωτικού οξέος κατά τη διάστασή του στο νερό, σύμφωνα με την αντίδραση πρωτόλυσης HA + H O H 3 O + + A - εκφράζεται με βάση

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ 3 ης ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΦΥΛΛΟ ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ 3 ης ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2 η θεματική ενότητα: Εργαστηριακές εφαρμογές Συγχρονικού Συστήματος Λήψης και Απεικόνισης (Σ.Σ.Λ.Α.) ΦΥΛΛΟ ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ 3 ης ΕΡΓΑΣΙΑΣ Θέμα δραστηριότητας: Μάθημα και Τάξη στην οποία απευθύνεται: Εκπαιδευτικοί:

Διαβάστε περισσότερα

Σύντομη περιγραφή του πειράματος. Διδακτικοί στόχοι του πειράματος

Σύντομη περιγραφή του πειράματος. Διδακτικοί στόχοι του πειράματος Σύντομη περιγραφή του πειράματος Υπολογισμός της περιεκτικότητας σε οξικό οξύ, του ξυδιού του εμπορίου με τη μέθοδο της ογκομέτρησης που καλείται αλκαλιμετρία. Χρησιμοποιείται δείκτης φαινολοφθαλεΐνης

Διαβάστε περισσότερα

Σχήµα I-1: Συνδυασµένο ηλεκτρόδιο

Σχήµα I-1: Συνδυασµένο ηλεκτρόδιο ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ I I-1. Συνδυασµένο Ηλεκτρόδιο Το ηλεκτρόδιο που θα χρησιµοποιηθεί, περιλαµβάνει σε µια γυάλινη κατασκευή, ένα ηλεκτρόδιο υάλου και ένα ηλεκτρόδιο αναφοράς (Ag/AgCl) βλ. σχήµα I-1. Η λεπτή γυάλινη

Διαβάστε περισσότερα

Ρυθµιστικά διαλύµατα - Φύλλο εργασίας

Ρυθµιστικά διαλύµατα - Φύλλο εργασίας - Τάξη Γ Λυκείου Ονοµατεπώνυµο Μάθηµα Γνωστικό αντικείµενο Χηµεία Οξέα Βάσεις και ιοντική ισορροπία........................ ιδακτική ενότητα Ρυθµιστικά διαλύµατα Τµήµα........... Απαιτούµενος χρόνος 2

Διαβάστε περισσότερα

1. Ρύθµιση πεχαµέτρου. 2. Προσδιορισµός της κλασικής σταθεράς διάστασης

1. Ρύθµιση πεχαµέτρου. 2. Προσδιορισµός της κλασικής σταθεράς διάστασης ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ HΛΕΚΤΡOXHMEIAΣ-ΧΗΜΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Σωτήρης Σωτηρόπουλος, Πάνος Γιαννακουδάκης Εργαστήριο Φυσικής Χηµείας, Tµήµα Χηµείας ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 1. Ρύθµιση πεχαµέτρου Πεχαµετρικός προσδιορισµός της

Διαβάστε περισσότερα

Δύο εναλλακτικές εργαστηριακές ασκήσεις Χημείας της Α Λυκείου ή πώς να κάνουμε τη ζωή μας πιο εύκολη στο εργαστήριο

Δύο εναλλακτικές εργαστηριακές ασκήσεις Χημείας της Α Λυκείου ή πώς να κάνουμε τη ζωή μας πιο εύκολη στο εργαστήριο Δύο εναλλακτικές εργαστηριακές ασκήσεις Χημείας της Α Λυκείου ή πώς να κάνουμε τη ζωή μας πιο εύκολη στο εργαστήριο Αναστασία Γκιγκούδη Η διδακτική αξία της εργαστηριακής άσκησης στα μαθήματα Φυσικών Επιστημών

Διαβάστε περισσότερα

Ζαχαριάδου Φωτεινή Σελίδα 8 από 14

Ζαχαριάδου Φωτεινή Σελίδα 8 από 14 Ζαχαριάδου Φωτεινή Σελίδα 8 από 14 Ρυθµιστικά διαλύµατα Περιέχουν (από τη διάσταση ή τον ιοντισµό διαφορετικών ηλεκτρολυτών) : ένα ασθενές οξύ και τη συζυγή του βάση (ΗΑ / Α - ) ή µια ασθενή βάση και το

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνιος Μαθητικός ιαγωνισμός για την επιλογή ομάδων μαθητών που θα συμμετάσχουν στην 9 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2011

Πανελλήνιος Μαθητικός ιαγωνισμός για την επιλογή ομάδων μαθητών που θα συμμετάσχουν στην 9 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2011 σελ. 1 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - «ΠΑΝΕΚΦE» Αθήνα, email: panekfe@yahoo.gr www.ekfe.gr Πανελλήνιος Μαθητικός ιαγωνισμός για την επιλογή ομάδων μαθητών που θα συμμετάσχουν

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO Ε.Κ.Φ.Ε. Νέας Σμύρνης

ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO Ε.Κ.Φ.Ε. Νέας Σμύρνης ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2015-2016 Ε.Κ.Φ.Ε. Νέας Σμύρνης Εξέταση στη Χημεία ΛΥΚΕΙΟ: Τριμελής ομάδα μαθητών: 1. 2. 3. Αναπληρωματικός: Συνεργάτης Χημικός: Ανδρέας Δαζέας Α Σειρά Θεμάτων (Χημεία)

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ 16η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2018 ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ ΝΕΑΣ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ - ΟΜΟΝΟΙΑΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΟΝΟΜΑΤΑ ΔΙΑΓΩΝΙΖΟΜΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ: 1) 2) 3) ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Ογκομετρική Ανάλυση Ογκομετρική Ανάλυση Ογκομετρική ανάλυση ή ογκομέτρηση ονομάζεται η διαδικασία εύρεσης της συγκέντρωσης ενός διαλύματος υπολογίζοντας τον όγκο διαλύματος γνωστής

Διαβάστε περισσότερα

«Ένας πρωτότυπος τρόπος τιτλοδότησης διαλύματος βάσης (ή οξέος) με τη βοήθεια του Συστήματος Συγχρονικής Λήψης και Απεικόνισης MultiLog»

«Ένας πρωτότυπος τρόπος τιτλοδότησης διαλύματος βάσης (ή οξέος) με τη βοήθεια του Συστήματος Συγχρονικής Λήψης και Απεικόνισης MultiLog» «Ένας πρωτότυπος τρόπος τιτλοδότησης διαλύματος βάσης (ή οξέος) με τη βοήθεια του Συστήματος Συγχρονικής Λήψης και Απεικόνισης MultiLog» Αναστάσιος Π. Βαφειάδης 1, Μαρία Σ. Φλώρου 2 1 Εκπαιδευτικός, Δρ.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΧΑΜΕΤΡΙΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΧΑΜΕΤΡΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΧΑΜΕΤΡΙΑ Ιωάννης Πούλιος Αθανάσιος Κούρας Ευαγγελία Μανώλη ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 54124 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

+ ή ΟΗ OH ( 1 ) ( 2 ) ( 1 ) ( 2 )

+ ή ΟΗ OH ( 1 ) ( 2 ) ( 1 ) ( 2 ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 5 ΕΥΡΕΣΗ pη ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ Στόχοι Οι μαθητές: Να κατανοήσουν το τι εκφράζει το pη ενός διαλύματος. Να προσδιορίζουν το pη ενός διαλύματος με τη χρήση διαλυμάτων δεικτών

Διαβάστε περισσότερα

Προκριματικός διαγωνισμός για την EUSO 2019

Προκριματικός διαγωνισμός για την EUSO 2019 Προκριματικός διαγωνισμός για την EUSO 2019 Εξέταση στην Χημεία Ε.Κ.Φ.Ε. Χανίων, 8 Δεκ. 2018 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΟΞΥΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ Στοιχεία μαθητικής Ομάδας: Όνομα Επώνυμο Τάξη Σχολείο Περιγραφή: Κατά τον

Διαβάστε περισσότερα

European Union Science Olympiad EUSO 2014 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΟΚΙΜΑΣΙΑ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ. Σάββατο 7 ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013 ΕΚΦΕ ΑΧΑΪΑΣ (ΑΙΓΙΟΥ)

European Union Science Olympiad EUSO 2014 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΟΚΙΜΑΣΙΑ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ. Σάββατο 7 ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013 ΕΚΦΕ ΑΧΑΪΑΣ (ΑΙΓΙΟΥ) 12 η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑ Α ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ EUSO 2014 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΟΚΙΜΑΣΙΑ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ Σάββατο 7 ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013 ΕΚΦΕ ΑΧΑΪΑΣ (ΑΙΓΙΟΥ) ( ιάρκεια εξέτασης 60 min) Μαθητές: Σχολική Μονάδα

Διαβάστε περισσότερα

Μέσα στην τάξη. Ένα ταξίδι τριών βημάτων. Αντώνης Χρονάκης

Μέσα στην τάξη. Ένα ταξίδι τριών βημάτων. Αντώνης Χρονάκης Ένα ταξίδι τριών βημάτων Αντώνης Χρονάκης Η σχολική εκδοχή της γνώσης έχει προκύψει μέσα από ένα βαθύ μετασχηματισμό της φυσικοεπιστημονικής γνώσης και όχι απλά μόνο από την απλοποίησή της. Τελικά, μέσω

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία Γ Λυκείου Δείκτες. Έστω ΗΔ ένας δείκτης (ασθενές οξύ). Σε ένα υδατικό διάλυμα ο δείκτης θα ιοντίζεται ως εξής: ΗΔ + Η2Ο Δ - + Η3Ο +

Χημεία Γ Λυκείου Δείκτες. Έστω ΗΔ ένας δείκτης (ασθενές οξύ). Σε ένα υδατικό διάλυμα ο δείκτης θα ιοντίζεται ως εξής: ΗΔ + Η2Ο Δ - + Η3Ο + Δείκτες Οι δείκτες (ή πρωτολυτικοί δείκτες) είναι ασθενή οξέα ή βάσεις (συνήθως οργανικές ενώσεις), των οποίων τα μόρια έχουν διαφορετικό χρώμα από τα ιόντα τους, με αποτέλεσμα το χρώμα τους να αλλάζει

Διαβάστε περισσότερα

14 η ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΚΦΕ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ και ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ Τοπικός διαγωνισμός στη XHMEIA 05 Δεκεμβρίου 2015

14 η ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΚΦΕ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ και ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ Τοπικός διαγωνισμός στη XHMEIA 05 Δεκεμβρίου 2015 14 η ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΚΦΕ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ και ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ Τοπικός διαγωνισμός στη XHMEIA 05 Δεκεμβρίου 2015 Μαθητές Σχολείο 1. 2. 3. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΑΡΑΙΩΣΗ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΑΓΩΓΙΜΟΤΗΤΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ph< 8,2 : άχρωμη ph> 10 : ροζ-κόκκινη

ph< 8,2 : άχρωμη ph> 10 : ροζ-κόκκινη ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΣΥΡΟΥ για το EUSO 2016 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ - ΧΗΜΕΙΑ Μαθητές: Σχολείο 1. 2. 3. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΟΞΕΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ 2. ΟΓΚΟΜΕΤΡΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Λύνουµε περισσότερες ασκήσεις

Λύνουµε περισσότερες ασκήσεις 84 Λύνουµε περισσότερες ασκήσεις Βήµα 3 ο Λύνουµε περισσότερες ασκήσεις 1 Υδατικό διάλυµα ( ) ΗΝΟ 2 0,1 Μ έχει όγκο 500 ml και ο βαθµός ιοντισµού του οξέος σε αυτό είναι α 1 = 10 2 Λύση: α Να υπολογίσετε

Διαβάστε περισσότερα

Επίδραση της συγκέντρωσης στην ταχύτητα αντίδρασης Μg + 2HCl

Επίδραση της συγκέντρωσης στην ταχύτητα αντίδρασης Μg + 2HCl Επίδραση της συγκέντρωσης στην ταχύτητα αντίδρασης Μg + 2HCl MgCl 2 + H 2 Υπολογισµός ταχύτητας σχηµατισµού υδρογόνου µε χρήση ΣΣΛΑ - Μultilog/DBLab Νόµος ταχύτητας Tάξη αντίδρασης Στοιχειοµετρία υο λόγια

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΙΙ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Πεχαμετρία Προσδιορισμός των σταθερών διάστασης μονοπρωτικών και πολυπρωτικών οξέων από μετρήσεις ph

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΙΙ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Πεχαμετρία Προσδιορισμός των σταθερών διάστασης μονοπρωτικών και πολυπρωτικών οξέων από μετρήσεις ph ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΙΙ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Πεχαμετρία Προσδιορισμός των σταθερών διάστασης μονοπρωτικών και πολυπρωτικών οξέων από μετρήσεις ph Ιωάννης Πούλιος ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ογκομέτρηση Χ.Καρακώστας Χημικός

ογκομέτρηση Χ.Καρακώστας Χημικός ογκομέτρηση Ποσοτικός προσδιορισμός μιάς ουσίας με μέτρηση του όγκου διτος γνωστής συγκέντρωσης (προτύπου δια-τος) που απαιτείται για την πλήρη αντίδραση με την ουσία Χ.Καρακώστας Χημικός Υλικά που απαιτούνται

Διαβάστε περισσότερα

Ρυθμιστικά διαλύματα

Ρυθμιστικά διαλύματα Ρυθμιστικά διαλύματα Ρυθμιστικά διαλύματα ονομάζονται διαλύματα των οποίων το ph παραμένει πρακτικά σταθερό, όταν προστεθεί μικρή αλλά υπολογίσιμη ποσότητα ισχυρών οξέων ή βάσεων. Επίσης μπορούν μέσα σε

Διαβάστε περισσότερα

Ρυθµιστικά διαλύµατα - Οδηγίες για τον καθηγητή

Ρυθµιστικά διαλύµατα - Οδηγίες για τον καθηγητή - Τάξη Μάθηµα Γνωστικό αντικείµενο ιδακτική ενότητα Απαιτούµενος χρόνος Γ Λυκείου Χηµεία Οξέα Βάσεις και ιοντική ισορροπία Ρυθµιστικά διαλύµατα 2 διδακτικές ώρες Ειδικοί διδακτικοί στόχοι Το λογισµικό

Διαβάστε περισσότερα

Β. Εξήγησε με λίγα λόγια τις προβλέψεις σου:...

Β. Εξήγησε με λίγα λόγια τις προβλέψεις σου:... ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ - ΟΞΥΜΕΤΡΙΑ ΣΤΟ ΕΙΚΟΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ «IRYDIUM» 1 Ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ pη ΔΙΑΛΥΜΑΤΟΣ NaCl ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ ΑΠΟ ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΣΗ ΙΣΟΔΥΝΑΜΩΝ ΠΟΣΟΤΗΤΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας Εργαστηριακές ασκήσεις

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας Εργαστηριακές ασκήσεις Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας Εργαστηριακές ασκήσεις Γεώργιος Παπαδόπουλος, Καθηγητής Τμ. Τεχνολόγων Γεωπόνων Τ.Ε. Άρτα, 2015 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΟΞΕΟΣ ΜΕ ΙΣΧΥΡΗ ΒΑΣΗ ΣΤΟ ΕΙΚΟΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ «IrYdium»

ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΟΞΕΟΣ ΜΕ ΙΣΧΥΡΗ ΒΑΣΗ ΣΤΟ ΕΙΚΟΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ «IrYdium» ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΟΞΕΟΣ ΜΕ ΙΣΧΥΡΗ ΒΑΣΗ ΣΤΟ ΕΙΚΟΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ «IrYdium» ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1.1 Η ΠΡΟΒΛΕΨΗ Α. Σε 50mL δ/τος CH 3 COOH 0,1M προστίθενται σταγόνα-σταγόνα 50 ml δ/τος ΝαΟΗ 0,2Μ.

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακές Ασκήσεις Φυσικοχημείας

Εργαστηριακές Ασκήσεις Φυσικοχημείας Τμήμα Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων, Πολυτεχνική Σχολή Εργαστηριακές Ασκήσεις Φυσικοχημείας 5 η Εργαστηριακή άσκηση Προσδιορισμός Mr άγνωστου ασθενούς οξέος με τιτλοδότηση Γαλάνη Απ. Αγγελική,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΟΞΥΤΗΤΑΣ ΣΕ ΚΡΑΣΙ (ΛΕΥΚΟ)

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΟΞΥΤΗΤΑΣ ΣΕ ΚΡΑΣΙ (ΛΕΥΚΟ) ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - «ΠΑΝΕΚΦE» email:panekfe@yahoo.gr www.ekfe.gr ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑ ΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2010 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΡΗΣΗ ΜΗΚΟΥΣ ΕΜΒΑΔΟΥ ΟΓΚΟΥ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ

ΜΕΤΡΗΣΗ ΜΗΚΟΥΣ ΕΜΒΑΔΟΥ ΟΓΚΟΥ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΕΚΦΕ Αν. Αττικής Υπεύθυνος: Κ. Παπαμιχάλης ΜΕΤΡΗΣΗ ΜΗΚΟΥΣ ΕΜΒΑΔΟΥ ΟΓΚΟΥ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ Κεντρική επιδίωξη των εργαστηριακών ασκήσεων φυσικής στην Α Γυμνασίου, είναι οι μαθητές να οικοδομήσουν

Διαβάστε περισσότερα

Οξέα Βάσεις και ιοντική ισορροπία. Σύνθεση και προσδιορισµός του ph διαλυµάτων αλάτων. Απαιτούµενος χρόνος 2 διδακτικές ώρες Ηµεροµηνία...

Οξέα Βάσεις και ιοντική ισορροπία. Σύνθεση και προσδιορισµός του ph διαλυµάτων αλάτων. Απαιτούµενος χρόνος 2 διδακτικές ώρες Ηµεροµηνία... Σύνθεση και προσδιορισµός του ph διαλυµάτων αλάτων Φύλλο εργασίας Τάξη Γ Λυκείου Ονοµατεπώνυµο Μάθηµα Γνωστικό αντικείµενο ιδακτική ενότητα Χηµεία Οξέα Βάσεις και ιοντική ισορροπία Σύνθεση και προσδιορισµός

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΕ /ΝΣΗΣ ΕΥΤ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

ΕΚΦΕ /ΝΣΗΣ ΕΥΤ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΕΚΦΕ /ΝΣΗΣ ΕΥΤ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΑΘΗΝΑΣ (ΧΗΜΕΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ) Συνεργάτες Χηµικοί: Ερρίκος Γιακουµάκης Γιώργος Καπελώνης Μπάµπης Καρακώστας εκέµβριος 2004 2 ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΙΑΛΥΜΑΤΑ Ρυθµιστικά διαλύµατα:

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Φυσικών Επιστηµών Τοπικός διαγωνισµός στη Φυσική και Χηµεία. Σχολείο: Εργαστηριακή Θέση:

Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Φυσικών Επιστηµών Τοπικός διαγωνισµός στη Φυσική και Χηµεία. Σχολείο: Εργαστηριακή Θέση: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Φυσικών Επιστηµών 2010-11 Τοπικός διαγωνισµός στη Φυσική και Χηµεία 27-11-2010 Σχολείο: Εργαστηριακή Θέση: Ονόµατα των µαθητών

Διαβάστε περισσότερα

Ογκοµέτρηση, Οξυµετρία - Αλκαλιµετρία - Οδηγίες για τον καθηγητή

Ογκοµέτρηση, Οξυµετρία - Αλκαλιµετρία - Οδηγίες για τον καθηγητή Ογκοµέτρηση, Οξυµετρία - Αλκαλιµετρία - Τάξη Μάθηµα Γνωστικό αντικείµενο ιδακτική ενότητα Απαιτούµενος χρόνος Γ Λυκείου Χηµεία Οξέα Βάσεις και ιοντική ισορροπία Ογκοµέτρηση, Οξυµετρία - Αλκαλιµετρία 2

Διαβάστε περισσότερα

[ ] [ ] CH3COO [ ] CH COOH. Cοξ. Cαλ

[ ] [ ] CH3COO [ ] CH COOH. Cοξ. Cαλ Πριν από κάθε απάντηση, προηγείται η καλή ανάγνωση και η προσπάθεια κατανόησης της ερώτησης. Η κάθε απάντηση πρέπει να σχετίζεται µε την ακριβή διατύπωση της ερώτησης και όχι µε την γενική της ιδέα. Κάθε

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργική Χημεία Εργαστηριακές ασκήσεις

Γεωργική Χημεία Εργαστηριακές ασκήσεις Γεωργική Χημεία Εργαστηριακές ασκήσεις Γεώργιος Παπαδόπουλος, Καθηγητής Τμ. Τεχνολόγων Γεωπόνων Τ.Ε. Άρτα, 2015 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΗ ΔΙΑΛΥΜΑΤΟΣ FeSO 4 ΜΕ ΠΡΟΤΥΠΟ ΔΙΑΛΥΜΑ KMnO 4 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΘΑΡΟΤΗΤΑΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΗ ΔΙΑΛΥΜΑΤΟΣ FeSO 4 ΜΕ ΠΡΟΤΥΠΟ ΔΙΑΛΥΜΑ KMnO 4 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΘΑΡΟΤΗΤΑΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ για το EUSO 2017 ΕΚΦΕ ΘΗΡΑΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ - ΧΗΜΕΙΑ Μαθητές: Σχολείο 1. 2. 3. ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΗ ΔΙΑΛΥΜΑΤΟΣ FeSO 4 ΜΕ ΠΡΟΤΥΠΟ ΔΙΑΛΥΜΑ KMnO 4 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΘΑΡΟΤΗΤΑΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Διαβάστε περισσότερα

Χημική Τεχνολογία. Ενότητα 4: Ογκομετρική Ανάλυση. Ευάγγελος Φουντουκίδης Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Τ.Ε.

Χημική Τεχνολογία. Ενότητα 4: Ογκομετρική Ανάλυση. Ευάγγελος Φουντουκίδης Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Τ.Ε. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Χημική Τεχνολογία Ενότητα 4: Ογκομετρική Ανάλυση Ευάγγελος Φουντουκίδης Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Τ.Ε. Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ Παράγοντες που επηρεάζουν την θέση της χημικής ισορροπίας 4 η εργαστηριακή άσκηση

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ Παράγοντες που επηρεάζουν την θέση της χημικής ισορροπίας 4 η εργαστηριακή άσκηση ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ 4 η εργαστηριακή άσκηση Διδακτικοί στόχοι 1. Να διαπιστώσεις την επίδραση της μεταβολής της συγκέντρωσης και της θερμοκρασίας στη θέση της χημικής ισορροπίας. 2. Να εξηγείς τη μετατόπιση

Διαβάστε περισσότερα

KINHΤΡΟΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΤΑΞΗ-ΤΜΗΜΑ:. ΜΑΘΗΜΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΘΕΜΑ Α

KINHΤΡΟΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΤΑΞΗ-ΤΜΗΜΑ:. ΜΑΘΗΜΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΘΕΜΑ Α ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΤΑΞΗΤΜΗΜΑ:. ΜΑΘΗΜΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΘΕΜΑ Α Α1. Σε υδατικό διάλυμα ΝΗ 3 με ph=10 προστίθεται υδατικό διάλυμα ΝαCl (θ=25 ο C). Η τιμή του ph του τελικού διαλύματος μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 ΧΗΜΕΙΑ. 5 - Δεκεμβρίου Ερρίκος Γιακουμάκης

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 ΧΗΜΕΙΑ. 5 - Δεκεμβρίου Ερρίκος Γιακουμάκης ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 ΧΗΜΕΙΑ 5 - Δεκεμβρίου - 2015 Ερρίκος Γιακουμάκης 1 ΕΚΦΕ ΑΛΙΜΟΥ ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 Εξεταζόμενο μάθημα: ΧΗΜΕΙΑ ΟΜΑΔΑ...... Εισαγωγικό σημείωμα Θεωρία Brőnsted- Lowry

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ

ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΥΓΡΗΣ ΕΚΧΥΛΙΣΗΣ Ελένη Παντελή, Υποψήφια Διδάκτορας Γεωργία Παππά, Δρ. Χημικός Μηχανικός

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές των οξέων, βάσεων και αλάτων στην καθημερινή ζωή

Εφαρμογές των οξέων, βάσεων και αλάτων στην καθημερινή ζωή Εφαρμογές των οξέων, βάσεων και αλάτων στην καθημερινή ζωή 1. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ 1.1 Τίτλος διδακτικού σεναρίου Εφαρμογή της εξουδετέρωσης στην οξυμέτρηση ελαιολάδου. 1.2 Εμπλεκόμενες γνωστικές

Διαβάστε περισσότερα

Προκριματικός Διαγωνισμός για τη 16 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2018

Προκριματικός Διαγωνισμός για τη 16 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2018 ΕΚΦΕ Αιγάλεω ΕΚΦΕ Αγίων Αναργύρων ΕΚΦΕ Δυτικής Αττικής Προκριματικός Διαγωνισμός για τη 16 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2018 ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ ΣΑΒΒΑΤΟ 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2017 Προκριματικός EUSO 2018

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 2001 ΣΤΟ ph 2001

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 2001 ΣΤΟ ph 2001 ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 2001 ΣΤΟ ph 2001 1 2002 (Σωστό-Λάθος, μονάδα 1/100) 2 200 2004 4 (Σωστό-Λάθος, μονάδα 1/100) 2005 5 (Σωστό-Λάθος, μονάδα 1/100) 6 2006 (Σωστό-Λάθος, μονάδα 1/100) 7 8 2007 (Σωστό-Λάθος,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2011 ΕΚΦΕ ΠΕΙΡΑΙΑ ΝΙΚΑΙΑΣ ΣΑΒΒΑΤΟ 27/11/2010 «ΧΗΜΕΙΑ»

ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2011 ΕΚΦΕ ΠΕΙΡΑΙΑ ΝΙΚΑΙΑΣ ΣΑΒΒΑΤΟ 27/11/2010 «ΧΗΜΕΙΑ» ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ- ΕΚΦΕ ΠΕΙΡΑΙΑ ΝΙΚΑΙΑΣ 1 ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2011 ΕΚΦΕ ΠΕΙΡΑΙΑ ΝΙΚΑΙΑΣ ΣΑΒΒΑΤΟ 27/11/2010 «ΧΗΜΕΙΑ» Σχολείο:. 1). Ονομ/επώνυμα μαθητών: 2). 3) Α] Ανίχνευση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ - ΥΓΡΗ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ ΥΨΗΛΗΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ - ΥΓΡΗ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ ΥΨΗΛΗΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ - ΥΓΡΗ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ ΥΨΗΛΗΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ Γενικά Η χρωµατογραφία είναι µια από τις σηµαντικότερες τεχνικές διαχωρισµού και µέθοδος ποιοτικής και ποσοτικής ανάλυσης, που βρίσκει εφαρµογές

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Γραμμομοριακή συγκέντρωση διαλυμάτων

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Γραμμομοριακή συγκέντρωση διαλυμάτων ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Γραμμομοριακή συγκέντρωση διαλυμάτων Συγκέντρωση διαλύματος: ποσότητα διαλυμένης ουσίας σε καθορισμένη ποσότητα διαλύματος Αραιό διάλυμα: μικρή συγκέντρωση διαλυμένης ουσίας Πυκνό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΕΝΑΡΙΟΥ Α' ΜΕΡΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΗ 1. Τίτλος σεναρίου Ρυθμιστικά διαλύματα: Παρασκευή και έλεγχος των ρυθμιστικών ιδιοτήτων τους με το IrYdium Chemistry Lab 2. Εμπλεκόμενες γνωστικές

Διαβάστε περισσότερα

1ο και 2ο ΕΚΦΕ Ηρακλείου ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO Σάββατο 3 Δεκεμβρίου 2017

1ο και 2ο ΕΚΦΕ Ηρακλείου ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO Σάββατο 3 Δεκεμβρίου 2017 1ο και 2ο ΕΚΦΕ Ηρακλείου ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2017 Σάββατο 3 Δεκεμβρίου 2017 Διαγωνισμός στη Χημεία (Διάρκεια 1 ώρα) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΜΑΘΗΤΩΝ 1)... ΣΧΟΛΕΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Καθηγητής : ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΑΝΙΗΛ ΠΛΑΪΝΑΚΗΣ. Χημεία. Εργαστηριακή άσκηση ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΣ

Καθηγητής : ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΑΝΙΗΛ ΠΛΑΪΝΑΚΗΣ. Χημεία. Εργαστηριακή άσκηση ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΣ ΑΕΝ / ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Καθηγητής : ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΑΝΙΗΛ ΠΛΑΪΝΑΚΗΣ Χημεία Εργαστηριακή άσκηση ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΣ 2 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΟΥ 1 ΤΙΤΛΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Προσδιορισμός περιεκτικότητας άγνωστου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ 2o ΕΚΦΕ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ Επιμέλεια : Ορφανάκη Πόπη-χημικός ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ Το ph ενός ρυθμιστικού διαλύματος δίδεται από την εξίσωση Henderson-Hasselbach:

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική Α Γυμνασίου Υποστηρικτικό υλικό Μέτρηση μάζας, όγκου, πυκνότητας

Φυσική Α Γυμνασίου Υποστηρικτικό υλικό Μέτρηση μάζας, όγκου, πυκνότητας Φυσική Α Γυμνασίου Υποστηρικτικό υλικό Μέτρηση μάζας, όγκου, πυκνότητας ΕΚΦΕ Νέας Ιωνίας Μαρίνα Στέλλα Φύλλο Εργασίας 3 Μετρήσεις μάζας Τα διαγράμματα 1/12/2015 Διδακτικοί στόχοι Να διακρίνουν το φυσικό

Διαβάστε περισσότερα

ÊÏÑÕÖÇ. 1.2 Το ph υδατικού διαλύµατος ασθενούς βάσης Β 0,01Μ είναι : Α. Μεγαλύτερο του 12 Β. 12 Γ. Μικρότερο του 2. Μικρότερο του 12 Μονάδες 5

ÊÏÑÕÖÇ. 1.2 Το ph υδατικού διαλύµατος ασθενούς βάσης Β 0,01Μ είναι : Α. Μεγαλύτερο του 12 Β. 12 Γ. Μικρότερο του 2. Μικρότερο του 12 Μονάδες 5 1 Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΘΕΜΑ 1ο ΧΗΜΕΙΑ Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.3 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.1 Η ενέργεια ιοντισµού

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών 2014 Τοπικός διαγωνισμός στη Χημεία

Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών 2014 Τοπικός διαγωνισμός στη Χημεία ΕΚΦΕ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ - ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών 2014 Τοπικός διαγωνισμός στη Χημεία ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Β' ΑΘΗΝΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΔΙΑΛΥΜΑΤΟΣ ΟΞΕΟΣ ΗΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ ΧΗΜΕΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Σέρρες 05/12/2015

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ ΧΗΜΕΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Σέρρες 05/12/2015 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ 14 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2016 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Μαθητές/τριες που συμμετέχουν: (1) (2) (3) Σέρρες 05/12/2015

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ ΧΗΜΕΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Σέρρες 26/11/2011. Σύνολο µορίων:..

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ ΧΗΜΕΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Σέρρες 26/11/2011. Σύνολο µορίων:.. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ 10 η Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Επιστηµών EUSO 2012 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Μαθητές/τριες που συµµετέχουν: (1) (2) (3) Σέρρες 26/11/2011

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Κ.Φ.Ε. ΔΙ.Δ.Ε Α ΑΘΗΝΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 2016 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ

Ε.Κ.Φ.Ε. ΔΙ.Δ.Ε Α ΑΘΗΝΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 2016 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ Ε.Κ.Φ.Ε. ΔΙ.Δ.Ε Α ΑΘΗΝΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 2016 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ Ονόματα διαγωνιζομένων: 1) 2) 3) Σχολείο: Όνομα Υπεύθυνου Καθηγητή: 1 η ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

Το χρώμα του μπλε της θυμόλης σε διαφορετικές τιμές ph

Το χρώμα του μπλε της θυμόλης σε διαφορετικές τιμές ph Ε.Κ.Φ.Ε. Χαλανδρίου 9 ος Εργαστηριακός Διαγωνισμός Φυσικών Επιστημών Γυμνασίων Μέρος 2 ο : Χημεία - Τρίτη 9 Μαΐου Όνομα σχολείου: Ονοματεπώνυμο μαθητών 1.. 2... 3.. Όπως γνωρίζετε, σύμφωνα με τον Arrhenius,

Διαβάστε περισσότερα